• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 廣樂雖交奏,海禽心不懌。

    “廣樂雖交奏,海禽心不懌。”詩句出處:《遊桃源一百韻》;是唐朝詩人劉禹錫的作品。

    沅江清悠悠,連山鬱岑寂。回流抱絕巘,皎鏡含虛碧。
    昏旦遞明媚,煙嵐分委積。香蔓垂綠潭,暴龍照孤磧。
    淵明著前志,子驥思遠蹠。寂寂無何鄉,密爾天地隔。
    金行太元歲,漁者偶探賾。尋花得幽蹤,窺洞穿暗隙。
    依微聞雞犬,豁達值阡陌。居人互將迎,笑語如平昔。
    廣樂雖交奏,海禽心不懌。揮手一來歸,故溪無處覓。
    綿綿五百載,市朝幾遷革。有路在壺中,無人知地脈。
    皇傢感至道,聖祚自天錫。金闕傳本枝,玉函留寶歷。
    禁山開秘宇,復戶潔靈宅。蕊檢香氛氳,醮壇煙冪冪。
    我來塵外躅,瑩若朝星析。崖轉對翠屏,水窮留畫鷁。
    三休俯喬木,千級扳峭壁。旭日聞撞鐘,彩雲迎躡屐。
    遂登最高頂,縱目還楚澤。平湖見草青,遠岸連霞赤。
    幽尋如夢想,綿思屬空闃。夤緣且忘疲,耽玩近成癖。
    清猿伺曉發,瑤草凌寒坼。祥禽舞蔥蘢,珠樹搖玓瓅。
    羽人顧我笑,勸我稅歸軛。霓裳何飄颻,童顏潔白皙。
    重巖是藩屏,馴鹿受羈靮。樓居彌清霄,蘿蔦成翠帟。
    仙翁遺竹杖,王母留桃核。姹女飛丹砂,青童護金液。
    寶氣浮鼎耳,神光生劍脊。虛無天樂來,僁窣鬼兵役。
    丹丘肅朝禮,玉札工紬繹。枕中淮南方,床下阜鄉舄。
    明燈坐遙夜,幽籟聽淅瀝。因話近世仙,聳然心神惕。
    乃言瞿氏子,骨狀非凡格。往事黃先生,群兒多侮劇。
    謷然不屑意,元氣貯肝膈。往往遊不歸,洞中觀博弈。
    言高未易信,猶復加訶責。一旦前致辭,自雲仙期迫。
    言師有道骨,前事常被謫。如今三山上,名字在真籍。
    悠然謝主人,後歲當來覿。言畢依庭樹,如煙去無跡。
    觀者皆失次,驚追紛絡繹。日暮山徑窮,松風自蕭槭。
    適逢修蛇見,瞋目光激射。如嚴三清居,不使恣搜索。
    唯馀步綱勢,八趾在沙礫。至今東北隅,表以壇上石。
    列仙徒有名,世人非目擊。如何庭廡際,白日振飛翮。
    洞天豈幽遠,得道如咫尺。一氣無死生,三光自遷易。
    因思人間世,前路何狹窄。瞥然此生中,善祝期滿百。
    大方播群類,秀氣肖翕辟。性靜本同和,物牽成阻厄。
    是非鬥方寸,葷血昏精魄。遂令多夭傷,猶喜見斑白。
    喧喧車馬馳,苒苒桑榆夕。共安緹繡榮,不悟泥途適。
    紛吾本孤賤,世葉在逢掖。九流宗指歸,百氏旁捃摭。
    公卿偶慰薦,鄉曲繆推擇。居安白社貧,志傲玄纁辟。
    功名希自取,簪組俟揚歷。書府蚤懷鉛,射宮曾發的。
    起草香生帳,坐曹烏集柏。賜燕聆簫韶,侍祠閱琮璧。
    嘗聞履忠信,可以行蠻貊。自述希古心,忘恃幹時畫。
    巧言忽成錦,苦志徒食蘗。平地生峰巒,深心有矛戟。
    層波一震蕩,弱植忽淪溺。北渚吊靈均,長岑思亭伯。
    禍來昧幾兆,事去空嘆息。塵累與時深,流年隨漏滴。
    才能疑木雁,報施迷夷蹠。楚奏縶鐘儀,商歌勞甯戚。
    稟生非懸解,對鏡方感激。自從嬰網羅,每事問龜策。
    王正降雷雨,環玦賜遷斥。倘伏夷平人,誓將依羽客。
    買山構精舍,領徒開講席。冀無身外憂,自有閑中益。
    道芽期日就,塵慮乃冰釋。且欲遺姓名,安能慕竹帛。
    長生尚學致,一溉豈虛擲。芝朮資餱糧,煙霞拂巾幘。
    黃石履看墮,洪崖肩可拍。聊復嗟蜉蝣,何煩哀虺蜴。
    青囊既深味,瓊葩亦屢摘。縱無西山資,猶免長戚戚。

    【註釋】:

    廣:

    (一)①大;廣大;宏大。《管子·小問》:“吾欲行廣仁大義,以利天下。”《呂氏春秋·異用》:“故國廣巨,兵強富,未必安也。”②寬;寬闊。《詩經 · 衛風 · 河廣》:“誰謂河廣,一葦杭之。”(杭:通“航”。)《墨子·備城門》:“長八尺,廣七尺。”③多;眾多。《顏氏傢訓 ·勉學》:“世人不問愚智,皆欲識人之多,見事之廣。”④擴大;推廣。《後漢書·西羌傳》:“武帝征伐四夷,開地廣境,北卻匈奴,西逐諸羌。”《史記·秦本紀》:“秦繆公廣地益國。”(益:增添。)⑤寬心;安慰。蘇軾《和歸田園居六首》之二:“好語時見廣。”(見:指對自己。)《史記·屈原賈生列傳》:“自以為壽不得長,傷悼之,乃為賦以自廣。”⑥廣泛地;多方面地。陸賈《新語·思務》:“是以君子廣思而博聽。”[廣(舊讀guàng)袤(mào)]東西的長度為廣,南北的長度為袤。張衡《西京賦》:“考廣袤。”(考:核查。) (二)guàng ①〈名〉橫長;東西間距離。亦泛指面積。《戰國策·秦策二》:“從某至某,廣從(縱)六裡。”②春秋時楚國軍制,兵車十五輛為廣。《左傳·宣公十二年》:“楚子為乘,廣三十乘,分為左右。”(楚子:楚王。) (三)kuàng ①通“壙”。墳墓。《孔子傢語·困誓》:“自望其廣,則睪如也。”②通“曠”。空缺;荒廢。《呂氏春秋·不廣》:“時不可必成,其人事則不廣。”獷(獷) guǎng ①兇猛;強悍。《新唐書·西域傳下》:“(有獸)大如狗,獷惡而力。”②兇悍;蠻橫。劉希夷《謁漢世祖廟》:“獷獸血塗地,巨人聲沸天。”《後漢書·段颎傳》:“虛欲修文戢戈,招降獷敵。”③粗野。《後漢書·祭肜傳》:“臨守偏海,政移獷俗。”

    廣樂:

    傳說中的一種樂曲。《史記·扁鵲倉公傳》:“與百神遊於鈞天,~~九奏萬舞。”

    樂:

    (一)①音樂。《周易·豫》:“先王以作樂崇德。”《呂氏春秋·古樂》:“故樂之所由來者尚矣,非獨為一世之所造也。”又為奏樂。《禮記·曲禮下》:“歲兇,年谷不登……士飲酒不樂。”②樂工;演奏音樂的人。《論語·微子》:“齊人歸女樂,季桓子受之。”(歸:通“饋”。贈送。)③樂器。《韓非子·解老》:“故竽先則鐘瑟皆隨,竽唱則諸樂皆和。” (二)lè愉快;快樂。《左傳· 隱公元年》:“其樂也融融。”范仲淹《嶽陽樓記》:“此樂何極?” (三)yào 喜好;喜愛。《論語·雍也》:“知者樂山,仁者樂水。”(知:智。)《晉書·阮籍傳》:“籍平生曾遊東平,樂其風土。”

    雖:

    ①連詞。1.表示轉折。相當於“雖然”。《孟子·告子上》:“雖與之俱學,弗若之矣。”(若:如。)2.表示讓步。相當於“即使”、“縱然”。《列子·湯問》:“雖我之死,有子存焉。”②通“惟(wéi)”。副詞。相當於“僅”、“隻”。《管子·君臣下》:“決之則行,塞之則止,雖有明君能決之,能塞之。”③蟲名,形似蜥蜴。《說文》:“雖,似蜥蠍而大。”

    交:

    ①交叉;交錯。《孔子傢語·致思》:“挺刃交兵。”《楚辭· 九歌·國殤》:“旌(jīng)蔽日兮敵若雲,矢交墜兮士爭先。”(旌:旗。矢:箭。)《史記·項羽本紀》:“交戟之衛士欲止不內(nà),樊噲側其盾以撞。”(內:同“納”。)②結交;交往。《論語·學而》:“與朋友交而不信乎?”(信:誠實。)《左傳·昭公二十三年》:“守其交禮。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“卒相與歡,為刎頸之交。”(卒:終於。)《法言·修身》:“上交不諂,下交不驕,則可以有為矣。”(有為:有作為。)③交情;友誼。《莊子·山木》:“夫相收之與相棄亦遠矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《後漢書·崔駰傳》:“交淺而言深者,愚也。”④時間或地區相連接。《左傳·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊齋志異·董生》:“夢與女交。”⑥副詞。1.俱;同時。《左傳·文公十二年》:“(秦軍與晉軍)乃皆出戰,交綏。”(綏:退軍。)2. 互相。《左傳·隱公三年》:“周、鄭交質。王子狐為質於鄭,鄭公子質於周。”(質:人質。)《史記·張儀列傳》:“兩國交爭,其勢不兩立。”《戰國策·趙策三》:“俱據萬乘之國,交有稱王之名。”⑦通“蛟”。《漢書·高帝紀上》:“則見交龍於上。”⑧通“教”。使。岑參《嘆白發》:“白發生偏速,交人不奈何。”

    奏:

    ①進;進獻。《史記·刺客列傳》:“(荊)軻既取圖奏之,秦王發圖,圖窮而匕首見。”王充《論衡 ·逢遇》:“以夏進爐,以冬奏扇。”②臣子向帝王進言或上書。《史記·酷吏列傳》:“(張)湯每朝奏事,語國傢用,日晏,天子忘食。”(晏:晚。)《史記·孝文本紀》:“書奏天子,天子憐悲其意。”③顯示出。《戰國策·秦策一》:“願大王少留意,臣請奏其效。”④特指進刀;運刀。《莊子·養生主》:“庖丁為文惠君解牛……奏刀騞(huò)然。”(騞然:刀割聲。)⑤奏樂。劉禹錫《楊柳枝詞九首》:“請君莫奏前朝曲,聽唱新翻楊柳枝。”⑥奏章。《後漢書·趙充國傳》:“作奏未上,會得進兵璽書。”(會:碰上。進兵璽書:皇帝命令進兵的詔書。)

    海:

    ①海洋;大洋靠近陸地的部分。《尚書·禹貢》:“(揚州)沿於江海。”也指大的湖泊。杜甫《兵車行》:“君不見青海頭,古來白骨無人收。”曹操《步出夏門行·觀滄海》:“東臨碣石,以觀滄海。”②連成片的同類事物。李白《關山月》:“明月出天山,蒼茫雲海間。”③來自海外的。江總《山庭春日》:“岸綠開河柳,池紅照海榴。”④大的(容器或容量)。徐光啟《刻幾何原本序》:“百傢之學海。”[四海][海內]古人認為中國為海環繞,所以用來指全國。《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩無以保妻子。”(推恩:施恩惠於人。)王勃《送杜少府之任蜀州》:“海內存知己,天涯若比鄰。”

    禽:

    ①擒捉;捕捉;獵獲。後作“擒”。《呂氏春秋·季秋》:“命主祠祭禽於四方。”②獸的總稱。《論衡·遭虎》:“虎也諸禽之雄也。”③鳥獸的總稱。《周易·師》:“田有禽。”《論衡·物勢》:“以十二辰之禽效之。”(十二辰:十二地支。效:證明。)④特指鳥類。《孟子·梁惠王上》:“君子之於禽獸也,見其生,不忍見其死。”

    心:

    ①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    懌:

    喜悅;快樂。《詩經·邶風 · 靜女》:“彤管有煒(wěi),說懌女美。”(彤:紅色。煒:紅而有光澤。說:同“悅”。喜歡。女:同“汝”,指代彤管。)《史記·廉頗藺相如列傳》:“於是秦王不懌。”


  • 广乐虽交奏,海禽心不怿。

    “广乐虽交奏,海禽心不怿。”诗句出处:《游桃源一百韵》;是唐朝诗人刘禹锡的作品。

    沅江清悠悠,连山郁岑寂。回流抱绝巘,皎镜含虚碧。
    昏旦递明媚,烟岚分委积。香蔓垂绿潭,暴龙照孤碛。
    渊明著前志,子骥思远蹠。寂寂无何乡,密尔天地隔。
    金行太元岁,渔者偶探赜。寻花得幽踪,窥洞穿暗隙。
    依微闻鸡犬,豁达值阡陌。居人互将迎,笑语如平昔。
    广乐虽交奏,海禽心不怿。挥手一来归,故溪无处觅。
    绵绵五百载,市朝几迁革。有路在壶中,无人知地脉。
    皇家感至道,圣祚自天锡。金阙传本枝,玉函留宝历。
    禁山开秘宇,复户洁灵宅。蕊检香氛氲,醮坛烟幂幂。
    我来尘外躅,莹若朝星析。崖转对翠屏,水穷留画鹢。
    三休俯乔木,千级扳峭壁。旭日闻撞钟,彩云迎蹑屐。
    遂登最高顶,纵目还楚泽。平湖见草青,远岸连霞赤。
    幽寻如梦想,绵思属空阒。夤缘且忘疲,耽玩近成癖。
    清猿伺晓发,瑶草凌寒坼。祥禽舞葱茏,珠树摇玓瓅。
    羽人顾我笑,劝我税归轭。霓裳何飘飖,童颜洁白皙。
    重岩是藩屏,驯鹿受羁靮。楼居弥清霄,萝茑成翠帟。
    仙翁遗竹杖,王母留桃核。姹女飞丹砂,青童护金液。
    宝气浮鼎耳,神光生剑脊。虚无天乐来,僁窣鬼兵役。
    丹丘肃朝礼,玉札工紬绎。枕中淮南方,床下阜乡舄。
    明灯坐遥夜,幽籁听淅沥。因话近世仙,耸然心神惕。
    乃言瞿氏子,骨状非凡格。往事黄先生,群儿多侮剧。
    謷然不屑意,元气贮肝膈。往往游不归,洞中观博弈。
    言高未易信,犹复加诃责。一旦前致辞,自云仙期迫。
    言师有道骨,前事常被谪。如今三山上,名字在真籍。
    悠然谢主人,后岁当来觌。言毕依庭树,如烟去无迹。
    观者皆失次,惊追纷络绎。日暮山径穷,松风自萧槭。
    适逢修蛇见,瞋目光激射。如严三清居,不使恣搜索。
    唯馀步纲势,八趾在沙砾。至今东北隅,表以坛上石。
    列仙徒有名,世人非目击。如何庭庑际,白日振飞翮。
    洞天岂幽远,得道如咫尺。一气无死生,三光自迁易。
    因思人间世,前路何狭窄。瞥然此生中,善祝期满百。
    大方播群类,秀气肖翕辟。性静本同和,物牵成阻厄。
    是非斗方寸,荤血昏精魄。遂令多夭伤,犹喜见斑白。
    喧喧车马驰,苒苒桑榆夕。共安缇绣荣,不悟泥途适。
    纷吾本孤贱,世叶在逢掖。九流宗指归,百氏旁捃摭。
    公卿偶慰荐,乡曲缪推择。居安白社贫,志傲玄纁辟。
    功名希自取,簪组俟扬历。书府蚤怀铅,射宫曾发的。
    起草香生帐,坐曹乌集柏。赐燕聆箫韶,侍祠阅琮璧。
    尝闻履忠信,可以行蛮貊。自述希古心,忘恃干时画。
    巧言忽成锦,苦志徒食蘖。平地生峰峦,深心有矛戟。
    层波一震荡,弱植忽沦溺。北渚吊灵均,长岑思亭伯。
    祸来昧几兆,事去空叹息。尘累与时深,流年随漏滴。
    才能疑木雁,报施迷夷跖。楚奏絷钟仪,商歌劳甯戚。
    禀生非悬解,对镜方感激。自从婴网罗,每事问龟策。
    王正降雷雨,环玦赐迁斥。倘伏夷平人,誓将依羽客。
    买山构精舍,领徒开讲席。冀无身外忧,自有闲中益。
    道芽期日就,尘虑乃冰释。且欲遗姓名,安能慕竹帛。
    长生尚学致,一溉岂虚掷。芝朮资糇粮,烟霞拂巾帻。
    黄石履看堕,洪崖肩可拍。聊复嗟蜉蝣,何烦哀虺蜴。
    青囊既深味,琼葩亦屡摘。纵无西山资,犹免长戚戚。

    【注释】:

    广:

    (一)①大;广大;宏大。《管子·小问》:“吾欲行广仁大义,以利天下。”《吕氏春秋·异用》:“故国广巨,兵强富,未必安也。”②宽;宽阔。《诗经 · 卫风 · 河广》:“谁谓河广,一苇杭之。”(杭:通“航”。)《墨子·备城门》:“长八尺,广七尺。”③多;众多。《颜氏家训 ·勉学》:“世人不问愚智,皆欲识人之多,见事之广。”④扩大;推广。《后汉书·西羌传》:“武帝征伐四夷,开地广境,北却匈奴,西逐诸羌。”《史记·秦本纪》:“秦缪公广地益国。”(益:增添。)⑤宽心;安慰。苏轼《和归田园居六首》之二:“好语时见广。”(见:指对自己。)《史记·屈原贾生列传》:“自以为寿不得长,伤悼之,乃为赋以自广。”⑥广泛地;多方面地。陆贾《新语·思务》:“是以君子广思而博听。”[广(旧读guàng)袤(mào)]东西的长度为广,南北的长度为袤。张衡《西京赋》:“考广袤。”(考:核查。) (二)guàng ①〈名〉横长;东西间距离。亦泛指面积。《战国策·秦策二》:“从某至某,广从(纵)六里。”②春秋时楚国军制,兵车十五辆为广。《左传·宣公十二年》:“楚子为乘,广三十乘,分为左右。”(楚子:楚王。) (三)kuàng ①通“圹”。坟墓。《孔子家语·困誓》:“自望其广,则睪如也。”②通“旷”。空缺;荒废。《吕氏春秋·不广》:“时不可必成,其人事则不广。”犷(獷) guǎng ①凶猛;强悍。《新唐书·西域传下》:“(有兽)大如狗,犷恶而力。”②凶悍;蛮横。刘希夷《谒汉世祖庙》:“犷兽血涂地,巨人声沸天。”《后汉书·段颎传》:“虚欲修文戢戈,招降犷敌。”③粗野。《后汉书·祭肜传》:“临守偏海,政移犷俗。”

    广乐:

    传说中的一种乐曲。《史记·扁鹊仓公传》:“与百神游于钧天,~~九奏万舞。”

    乐:

    (一)①音乐。《周易·豫》:“先王以作乐崇德。”《吕氏春秋·古乐》:“故乐之所由来者尚矣,非独为一世之所造也。”又为奏乐。《礼记·曲礼下》:“岁凶,年谷不登……士饮酒不乐。”②乐工;演奏音乐的人。《论语·微子》:“齐人归女乐,季桓子受之。”(归:通“馈”。赠送。)③乐器。《韩非子·解老》:“故竽先则钟瑟皆随,竽唱则诸乐皆和。” (二)lè愉快;快乐。《左传· 隐公元年》:“其乐也融融。”范仲淹《岳阳楼记》:“此乐何极?” (三)yào 喜好;喜爱。《论语·雍也》:“知者乐山,仁者乐水。”(知:智。)《晋书·阮籍传》:“籍平生曾游东平,乐其风土。”

    虽:

    ①连词。1.表示转折。相当于“虽然”。《孟子·告子上》:“虽与之俱学,弗若之矣。”(若:如。)2.表示让步。相当于“即使”、“纵然”。《列子·汤问》:“虽我之死,有子存焉。”②通“惟(wéi)”。副词。相当于“仅”、“只”。《管子·君臣下》:“决之则行,塞之则止,虽有明君能决之,能塞之。”③虫名,形似蜥蜴。《说文》:“虽,似蜥蝎而大。”

    交:

    ①交叉;交错。《孔子家语·致思》:“挺刃交兵。”《楚辞· 九歌·国殇》:“旌(jīng)蔽日兮敌若云,矢交坠兮士争先。”(旌:旗。矢:箭。)《史记·项羽本纪》:“交戟之卫士欲止不内(nà),樊哙侧其盾以撞。”(内:同“纳”。)②结交;交往。《论语·学而》:“与朋友交而不信乎?”(信:诚实。)《左传·昭公二十三年》:“守其交礼。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“卒相与欢,为刎颈之交。”(卒:终于。)《法言·修身》:“上交不谄,下交不骄,则可以有为矣。”(有为:有作为。)③交情;友谊。《庄子·山木》:“夫相收之与相弃亦远矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《后汉书·崔骃传》:“交浅而言深者,愚也。”④时间或地区相连接。《左传·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊斋志异·董生》:“梦与女交。”⑥副词。1.俱;同时。《左传·文公十二年》:“(秦军与晋军)乃皆出战,交绥。”(绥:退军。)2. 互相。《左传·隐公三年》:“周、郑交质。王子狐为质于郑,郑公子质于周。”(质:人质。)《史记·张仪列传》:“两国交争,其势不两立。”《战国策·赵策三》:“俱据万乘之国,交有称王之名。”⑦通“蛟”。《汉书·高帝纪上》:“则见交龙于上。”⑧通“教”。使。岑参《叹白发》:“白发生偏速,交人不奈何。”

    奏:

    ①进;进献。《史记·刺客列传》:“(荆)轲既取图奏之,秦王发图,图穷而匕首见。”王充《论衡 ·逢遇》:“以夏进炉,以冬奏扇。”②臣子向帝王进言或上书。《史记·酷吏列传》:“(张)汤每朝奏事,语国家用,日晏,天子忘食。”(晏:晚。)《史记·孝文本纪》:“书奏天子,天子怜悲其意。”③显示出。《战国策·秦策一》:“愿大王少留意,臣请奏其效。”④特指进刀;运刀。《庄子·养生主》:“庖丁为文惠君解牛……奏刀騞(huò)然。”(騞然:刀割声。)⑤奏乐。刘禹锡《杨柳枝词九首》:“请君莫奏前朝曲,听唱新翻杨柳枝。”⑥奏章。《后汉书·赵充国传》:“作奏未上,会得进兵玺书。”(会:碰上。进兵玺书:皇帝命令进兵的诏书。)

    海:

    ①海洋;大洋靠近陆地的部分。《尚书·禹贡》:“(扬州)沿于江海。”也指大的湖泊。杜甫《兵车行》:“君不见青海头,古来白骨无人收。”曹操《步出夏门行·观沧海》:“东临碣石,以观沧海。”②连成片的同类事物。李白《关山月》:“明月出天山,苍茫云海间。”③来自海外的。江总《山庭春日》:“岸绿开河柳,池红照海榴。”④大的(容器或容量)。徐光启《刻几何原本序》:“百家之学海。”[四海][海内]古人认为中国为海环绕,所以用来指全国。《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩无以保妻子。”(推恩:施恩惠于人。)王勃《送杜少府之任蜀州》:“海内存知己,天涯若比邻。”

    禽:

    ①擒捉;捕捉;猎获。后作“擒”。《吕氏春秋·季秋》:“命主祠祭禽于四方。”②兽的总称。《论衡·遭虎》:“虎也诸禽之雄也。”③鸟兽的总称。《周易·师》:“田有禽。”《论衡·物势》:“以十二辰之禽效之。”(十二辰:十二地支。效:证明。)④特指鸟类。《孟子·梁惠王上》:“君子之于禽兽也,见其生,不忍见其死。”

    心:

    ①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    怿:

    喜悦;快乐。《诗经·邶风 · 静女》:“彤管有炜(wěi),说怿女美。”(彤:红色。炜:红而有光泽。说:同“悦”。喜欢。女:同“汝”,指代彤管。)《史记·廉颇蔺相如列传》:“于是秦王不怿。”


  • an le sui jiao zou ,hai qin xin bu yi 。

    “an le sui jiao zou ,hai qin xin bu yi 。”shi gou chu chu :《you tao yuan yi bai yun 》;shi tang chao shi ren liu yu xi de zuo pin 。

    yuan jiang qing you you ,lian shan yu cen ji 。hui liu bao jue yan ,jiao jing han xu bi 。
    hun dan di ming mei ,yan lan fen wei ji 。xiang man chui lu tan ,bao long zhao gu qi 。
    yuan ming zhe qian zhi ,zi ji sai yuan 蹠。ji ji mo he xiang ,mi er tian de ge 。
    jin hang tai yuan sui ,yu zhe ou tan ze 。xun hua de you zong ,kui dong chuan an xi 。
    yi wei wen ji quan ,hua da zhi qian mo 。ju ren hu jiang ying ,xiao yu ru ping xi 。
    an le sui jiao zou ,hai qin xin bu yi 。hui shou yi lai gui ,gu xi mo chu mi 。
    mian mian wu bai zai ,shi chao ji qian ge 。you lu zai hu zhong ,mo ren zhi de mai 。
    huang jia gan zhi dao ,sheng zuo zi tian xi 。jin que chuan ben zhi ,yu han liu bao li 。
    jin shan kai bi yu ,fu hu jie ling zhai 。rui jian xiang fen yun ,jiao tan yan mi mi 。
    wo lai chen wai zhu ,ying re chao xing xi 。ya zhuai dui cui bing ,shui qiong liu hua yi 。
    san xiu fu qiao mu ,qian ji ban qiao bi 。xu ri wen zhuang zhong ,cai yun ying nie ji 。
    sui deng zui gao ding ,zong mu hai chu ze 。ping hu jian cao qing ,yuan an lian xia chi 。
    you xun ru meng xiang ,mian sai shu kong qu 。yin yuan ju wang pi ,dan wan jin cheng pi 。
    qing yuan ci xiao fa ,yao cao ling han che 。xiang qin wu cong long ,zhu shu yao di li 。
    yu ren gu wo xiao ,quan wo shui gui e 。ni chang he piao yao ,tong yan jie bai xi 。
    chong yan shi fan bing ,xun lu shou ji di 。lou ju mi qing xiao ,luo niao cheng cui yi 。
    xian weng wei zhu zhang ,wang mu liu tao he 。cha nv fei dan sha ,qing tong hu jin ye 。
    bao qi fu ding er ,shen guang sheng jian ji 。xu mo tian le lai ,xie su gui bing yi 。
    dan qiu su chao li ,yu zha gong chou yi 。zhen zhong huai na fang ,chuang xia fu xiang xi 。
    ming deng zuo yao ye ,you lai ting xi li 。yin hua jin shi xian ,song ran xin shen ti 。
    nai yan ju shi zi ,gu zhuang fei fan ge 。wang shi huang xian sheng ,qun er duo wu ju 。
    ao ran bu xie yi ,yuan qi zhu gan ge 。wang wang you bu gui ,dong zhong guan bo yi 。
    yan gao wei yi xin ,you fu jia he ze 。yi dan qian zhi ci ,zi yun xian ji pai 。
    yan shi you dao gu ,qian shi chang bei zhe 。ru jin san shan shang ,ming zi zai zhen ji 。
    you ran xie zhu ren ,hou sui dang lai di 。yan bi yi ting shu ,ru yan qu mo ji 。
    guan zhe jie shi ci ,jing zhui fen lao yi 。ri mu shan jing qiong ,song feng zi xiao qi 。
    kuo feng xiu she jian ,chen mu guang ji she 。ru yan san qing ju ,bu shi zi sou suo 。
    wei yu bu gang shi ,ba zhi zai sha li 。zhi jin dong bei yu ,biao yi tan shang dan 。
    lie xian tu you ming ,shi ren fei mu ji 。ru he ting wu ji ,bai ri zhen fei he 。
    dong tian qi you yuan ,de dao ru zhi che 。yi qi mo si sheng ,san guang zi qian yi 。
    yin sai ren jian shi ,qian lu he xia zhai 。pie ran ci sheng zhong ,shan zhu ji man bai 。
    da fang bo qun lei ,xiu qi xiao xi bi 。xing jing ben tong he ,wu qian cheng zu e 。
    shi fei dou fang cun ,hun xie hun jing bo 。sui ling duo wai shang ,you xi jian ban bai 。
    xuan xuan che ma chi ,ran ran sang yu xi 。gong an ti xiu rong ,bu wu ni tu kuo 。
    fen wu ben gu jian ,shi xie zai feng ye 。jiu liu zong zhi gui ,bai shi pang jun zhi 。
    gong qing ou wei jian ,xiang qu miao tui ze 。ju an bai she pin ,zhi ao xuan xun bi 。
    gong ming xi zi qu ,zan zu qi yang li 。shu fu zao huai qian ,she gong ceng fa de 。
    qi cao xiang sheng zhang ,zuo cao wu ji bai 。ci yan ling xiao shao ,shi ci yue cong bi 。
    chang wen lv zhong xin ,ke yi hang man mo 。zi shu xi gu xin ,wang shi gan shi hua 。
    qiao yan hu cheng jin ,ku zhi tu shi nie 。ping de sheng feng luan ,shen xin you mao ji 。
    ceng bo yi zhen dang ,ruo zhi hu lun ni 。bei zhu diao ling jun ,chang cen sai ting bai 。
    huo lai mei ji zhao ,shi qu kong tan xi 。chen lei yu shi shen ,liu nian sui lou di 。
    cai neng yi mu yan ,bao shi mi yi zhi 。chu zou zhi zhong yi ,shang ge lao ning qi 。
    bing sheng fei xuan jie ,dui jing fang gan ji 。zi cong ying wang luo ,mei shi wen gui ce 。
    wang zheng jiang lei yu ,huan jue ci qian chi 。chang fu yi ping ren ,shi jiang yi yu ke 。
    mai shan gou jing she ,ling tu kai jiang xi 。ji mo shen wai you ,zi you xian zhong yi 。
    dao ya ji ri jiu ,chen lv nai bing shi 。ju yu wei xing ming ,an neng mu zhu bo 。
    chang sheng shang xue zhi ,yi gai qi xu zhi 。zhi 朮zi hou liang ,yan xia bi jin ze 。
    huang dan lv kan duo ,hong ya jian ke pai 。liao fu jie fu you ,he fan ai hui yi 。
    qing nang ji shen wei ,qiong pa yi lv zhai 。zong mo xi shan zi ,you mian chang qi qi 。

    【zhu shi 】:

    an :

    (yi )①da ;an da ;hong da 。《guan zi ·xiao wen 》:“wu yu hang an ren da yi ,yi li tian xia 。”《lv shi chun qiu ·yi yong 》:“gu guo an ju ,bing jiang fu ,wei bi an ye 。”②kuan ;kuan kuo 。《shi jing · wei feng · he an 》:“shei wei he an ,yi wei hang zhi 。”(hang :tong “hang ”。)《mo zi ·bei cheng men 》:“chang ba che ,an qi che 。”③duo ;zhong duo 。《yan shi jia xun ·mian xue 》:“shi ren bu wen yu zhi ,jie yu shi ren zhi duo ,jian shi zhi an 。”④kuo da ;tui an 。《hou han shu ·xi qiang chuan 》:“wu di zheng fa si yi ,kai de an jing ,bei que xiong nu ,xi zhu zhu qiang 。”《shi ji ·qin ben ji 》:“qin miao gong an de yi guo 。”(yi :zeng tian 。)⑤kuan xin ;an wei 。su shi 《he gui tian yuan ju liu shou 》zhi er :“hao yu shi jian an 。”(jian :zhi dui zi ji 。)《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“zi yi wei shou bu de chang ,shang dao zhi ,nai wei fu yi zi an 。”⑥an fan de ;duo fang mian de 。liu gu 《xin yu ·sai wu 》:“shi yi jun zi an sai er bo ting 。”[an (jiu dou guàng)mao (mào)]dong xi de chang du wei an ,na bei de chang du wei mao 。zhang heng 《xi jing fu 》:“kao an mao 。”(kao :he cha 。) (er )guàng ①〈ming 〉heng chang ;dong xi jian ju li 。yi fan zhi mian ji 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“cong mou zhi mou ,an cong (zong )liu li 。”②chun qiu shi chu guo jun zhi ,bing che shi wu liang wei an 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“chu zi wei cheng ,an san shi cheng ,fen wei zuo you 。”(chu zi :chu wang 。) (san )kuàng ①tong “kuang ”。fen mu 。《kong zi jia yu ·kun shi 》:“zi wang ji an ,ze 睪ru ye 。”②tong “kuang ”。kong que ;huang fei 。《lv shi chun qiu ·bu an 》:“shi bu ke bi cheng ,ji ren shi ze bu an 。”guang (獷) guǎng ①xiong meng ;jiang han 。《xin tang shu ·xi yu chuan xia 》:“(you shou )da ru gou ,guang e er li 。”②xiong han ;man heng 。liu xi yi 《ye han shi zu miao 》:“guang shou xie tu de ,ju ren sheng fei tian 。”《hou han shu ·duan jiong chuan 》:“xu yu xiu wen ji ge ,qiao jiang guang di 。”③cu ye 。《hou han shu ·ji rong chuan 》:“lin shou pian hai ,zheng yi guang su 。”

    an le :

    chuan shui zhong de yi chong le qu 。《shi ji ·bian que cang gong chuan 》:“yu bai shen you yu jun tian ,~~jiu zou mo wu 。”

    le :

    (yi )①yin le 。《zhou yi ·yu 》:“xian wang yi zuo le chong de 。”《lv shi chun qiu ·gu le 》:“gu le zhi suo you lai zhe shang yi ,fei du wei yi shi zhi suo zao ye 。”you wei zou le 。《li ji ·qu li xia 》:“sui xiong ,nian gu bu deng ……shi yin jiu bu le 。”②le gong ;yan zou yin le de ren 。《lun yu ·wei zi 》:“ji ren gui nv le ,ji huan zi shou zhi 。”(gui :tong “kui ”。zeng song 。)③le qi 。《han fei zi ·jie lao 》:“gu yu xian ze zhong se jie sui ,yu chang ze zhu le jie he 。” (er )lèyu kuai ;kuai le 。《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“ji le ye rong rong 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ci le he ji ?” (san )yào xi hao ;xi ai 。《lun yu ·yong ye 》:“zhi zhe le shan ,ren zhe le shui 。”(zhi :zhi 。)《jin shu ·ruan ji chuan 》:“ji ping sheng ceng you dong ping ,le ji feng tu 。”

    sui :

    ①lian ci 。1.biao shi zhuai she 。xiang dang yu “sui ran ”。《meng zi ·gao zi shang 》:“sui yu zhi ju xue ,fu re zhi yi 。”(re :ru 。)2.biao shi rang bu 。xiang dang yu “ji shi ”、“zong ran ”。《lie zi ·shang wen 》:“sui wo zhi si ,you zi cun yan 。”②tong “wei (wéi)”。fu ci 。xiang dang yu “jin ”、“zhi ”。《guan zi ·jun chen xia 》:“jue zhi ze hang ,sai zhi ze zhi ,sui you ming jun neng jue zhi ,neng sai zhi 。”③chong ming ,xing shi xi yi 。《shui wen 》:“sui ,shi xi xie er da 。”

    jiao :

    ①jiao cha ;jiao cuo 。《kong zi jia yu ·zhi sai 》:“ting ren jiao bing 。”《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“jing (jīng)bi ri xi di re yun ,shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”(jing :qi 。shi :jian 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jiao ji zhi wei shi yu zhi bu nei (nà),fan kuai ce ji dun yi zhuang 。”(nei :tong “na ”。)②jie jiao ;jiao wang 。《lun yu ·xue er 》:“yu peng you jiao er bu xin hu ?”(xin :cheng shi 。)《zuo chuan ·zhao gong er shi san nian 》:“shou ji jiao li 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“cu xiang yu huan ,wei wen geng zhi jiao 。”(cu :zhong yu 。)《fa yan ·xiu shen 》:“shang jiao bu chan ,xia jiao bu jiao ,ze ke yi you wei yi 。”(you wei :you zuo wei 。)③jiao qing ;you yi 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fu xiang shou zhi yu xiang qi yi yuan yi ,ju jun zi zhi jiao dan re shui ,xiao ren zhi jiao gan re li 。”《hou han shu ·cui yin chuan 》:“jiao jian er yan shen zhe ,yu ye 。”④shi jian huo de ou xiang lian jie 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“ji jiu yue 、shi yue zhi jiao hu ?”⑤jiao pei 。《liao zhai zhi yi ·dong sheng 》:“meng yu nv jiao 。”⑥fu ci 。1.ju ;tong shi 。《zuo chuan ·wen gong shi er nian 》:“(qin jun yu jin jun )nai jie chu zhan ,jiao sui 。”(sui :tui jun 。)2. hu xiang 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“zhou 、zheng jiao zhi 。wang zi hu wei zhi yu zheng ,zheng gong zi zhi yu zhou 。”(zhi :ren zhi 。)《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“liang guo jiao zheng ,ji shi bu liang li 。”《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“ju ju mo cheng zhi guo ,jiao you chen wang zhi ming 。”⑦tong “jiao ”。《han shu ·gao di ji shang 》:“ze jian jiao long yu shang 。”⑧tong “jiao ”。shi 。cen can 《tan bai fa 》:“bai fa sheng pian su ,jiao ren bu nai he 。”

    zou :

    ①jin ;jin suo 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“(jing )ke ji qu tu zou zhi ,qin wang fa tu ,tu qiong er bi shou jian 。”wang chong 《lun heng ·feng yu 》:“yi xia jin lu ,yi dong zou shan 。”②chen zi xiang di wang jin yan huo shang shu 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“(zhang )shang mei chao zou shi ,yu guo jia yong ,ri yan ,tian zi wang shi 。”(yan :wan 。)《shi ji ·xiao wen ben ji 》:“shu zou tian zi ,tian zi lian bei ji yi 。”③xian shi chu 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yuan da wang shao liu yi ,chen qing zou ji xiao 。”④te zhi jin dao ;yun dao 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“pao ding wei wen hui jun jie niu ……zou dao huo (huò)ran 。”(huo ran :dao ge sheng 。)⑤zou le 。liu yu xi 《yang liu zhi ci jiu shou 》:“qing jun mo zou qian chao qu ,ting chang xin fan yang liu zhi 。”⑥zou zhang 。《hou han shu ·zhao chong guo chuan 》:“zuo zou wei shang ,hui de jin bing xi shu 。”(hui :peng shang 。jin bing xi shu :huang di ming ling jin bing de zhao shu 。)

    hai :

    ①hai xiang ;da xiang kao jin liu de de bu fen 。《shang shu ·yu gong 》:“(yang zhou )yan yu jiang hai 。”ye zhi da de hu bo 。du fu 《bing che hang 》:“jun bu jian qing hai tou ,gu lai bai gu mo ren shou 。”cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“dong lin jie dan ,yi guan cang hai 。”②lian cheng pian de tong lei shi wu 。li bai 《guan shan yue 》:“ming yue chu tian shan ,cang mang yun hai jian 。”③lai zi hai wai de 。jiang zong 《shan ting chun ri 》:“an lu kai he liu ,chi gong zhao hai liu 。”④da de (rong qi huo rong liang )。xu guang qi 《ke ji he yuan ben xu 》:“bai jia zhi xue hai 。”[si hai ][hai nei ]gu ren ren wei zhong guo wei hai huan rao ,suo yi yong lai zhi quan guo 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gu tui en zu yi bao si hai ,bu tui en mo yi bao qi zi 。”(tui en :shi en hui yu ren 。)wang bo 《song du shao fu zhi ren shu zhou 》:“hai nei cun zhi ji ,tian ya re bi lin 。”

    qin :

    ①qin zhuo ;bu zhuo ;lie huo 。hou zuo “qin ”。《lv shi chun qiu ·ji qiu 》:“ming zhu ci ji qin yu si fang 。”②shou de zong chen 。《lun heng ·zao hu 》:“hu ye zhu qin zhi xiong ye 。”③diao shou de zong chen 。《zhou yi ·shi 》:“tian you qin 。”《lun heng ·wu shi 》:“yi shi er chen zhi qin xiao zhi 。”(shi er chen :shi er de zhi 。xiao :zheng ming 。)④te zhi diao lei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jun zi zhi yu qin shou ye ,jian ji sheng ,bu ren jian ji si 。”

    xin :

    ①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    yi :

    xi yue ;kuai le 。《shi jing ·bei feng · jing nv 》:“tong guan you wei (wěi),shui yi nv mei 。”(tong :gong se 。wei :gong er you guang ze 。shui :tong “yue ”。xi huan 。nv :tong “ru ”,zhi dai tong guan 。)《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“yu shi qin wang bu yi 。”