• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 咿喔天雞鳴,扶桑色昕昕。

    “咿喔天雞鳴,扶桑色昕昕。”詩句出處:《有僧言羅浮事,因為詩以寫之》;是唐朝詩人劉禹錫的作品。

    君言羅浮上,容易見九垠。漸高元氣壯,洶湧來翼身。
    夜宿最高峰,瞻望浩無鄰。海黑天宇曠,星辰來逼人。
    是時當朏魄,陰物恣騰振。日光吐鯨背,劍影開龍鱗。
    倏若萬馬馳,旌旗聳奫淪。又如廣樂奏,金石含悲辛。
    疑其有巨靈,怪物盡來賓。陰陽迭用事,乃俾夜作晨。
    咿喔天雞鳴,扶桑色昕昕。赤波千萬裡,湧出黃金輪。
    下視生物息,霏如隙中塵。醯雞仰甕口,亦謂雲漢津。
    世人信耳目,方寸度大鈞。安知視聽外,怪愕不可陳。
    悠悠想大方,此乃杯水濱。知小天地大,安能識其真。

    【註釋】:

    咿:

    ①[擬][咿咿]形容蟲子鳴叫聲。劉夢得《秋聲賦》:“草蒼蒼兮人寂寞,樹槭槭兮蟲~~。”②[擬][咿嚶]1. 形容鳥獸啼叫聲。歐陽修《祭石曼卿文》:“但見牧童樵叟歌吟而上下,與夫驚鳥駭獸悲鳴躑躅而~~。”2. 形容病痛呻吟聲。陸遊《枕上述夢》:“白首不侯非所恨,~~休簀死堪羞。”③[擬][咿啞]1. 形容搖櫓劃槳聲。《玉山樵人集·南浦》:“應是石城艇子來,兩槳~~過花塢。”2.形容小孩學語聲。蘇軾《趙郎中往莒縣逾月而歸復以一壺遺之仍用前韻》:“大兒踉越門限,小兒~~語繡帳。”3. 形容轆轤轉動聲。《歌詩編·美人梳頭歌》:“轆轤~~轉鳴玉,驚起芙蓉睡新足。”

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    鳴:

    ①[動]鳥叫。吳均《與朱元思書》:“好鳥相~,嚶嚶成韻。”②[動]泛指獸、蟲等叫。《詩經·小雅·鹿鳴》:“呦呦鹿~,食野之蘋。”③[動]物體發出聲音。《楚辭·卜居》:“黃鐘毀棄,瓦釜雷~。”④[動]表達,抒發己見。韓愈《送孟東野序》:“莊周以其荒唐之言~。”⑤[動]聞名。侯方域《馬伶傳》:“梨園以技~者,無慮數十輩。”

    扶:

    (一)①攙扶;扶著。《論語·季氏》:“危而不持,顛而不扶。”②輔佐;輔助。杜甫《秋日夔(kuí)州詠懷一百韻》:“耿賈扶王室,蕭曹拱禦筵。”(耿:耿弇。賈:賈復。二人都是光武帝的名將。蕭:蕭何。曹:曹參。二人都是漢高祖的功臣。拱:環繞。)③扶植,扶持。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”④幫助;支援。《戰國策 · 宋衛策》:“扶梁伐趙。”《後漢書·章帝紀》:“此皆所以扶進微學,尊廣道藝也。”(扶進:扶助促進。)⑤介詞。表示方向,相當於“沿著,順著”。陶潛《桃花源記》:“既出,得其船,便扶向路,處處志之。”(向路:原來的路。志:作記號。)⑥依仗。《漢書·高帝紀上》:“不如更遣長者扶義而西,告諭秦父兄。”⑦量詞。古代長度單位。並四指之寬度為一扶。四寸為扶。《禮記·投壺》:“籌,室中五扶,堂上七扶。”(籌:竹簽。)⑧拄持;拄著。《聊齋志異·促織》:“乃強起扶杖,執圖詣寺後。”又勉力支撐。梁啟超《譚嗣同傳》:“七月,乃扶病入覲(jīn)。”(扶病:即抱病。覲:朝拜皇帝。)⑨治理。《漢書·翼奉傳》:“建滎陽,扶河東。”⑩靠近;依附。鮑照《擬古八首》:“秋蛩扶戶吟,寒婦成夜織。”[扶寸]四指為扶,一指為寸,指較短的距離。《韓非子·揚權》:“故上失扶寸,下得尋常。”(尋:八尺。常:十六尺。)[扶搖]海中颶風。《莊子·逍遙遊》:“摶扶搖而上者九萬裡。”(摶:盤旋。) (二)pú[扶服]同“匍匐”。伏地爬行。《漢書·匈奴傳下》:“呼韓邪攜國歸化,扶服稱臣。”

    色:

    ①臉色;表情;神色。《孟子·梁惠王上》:“民有饑色。”②怒色。《戰國策·趙策四》:“太後之色少解。”③姿色;美色。多用於女子。《孟子·梁惠王下》:“寡人好色。”④情欲。《孟子· 告子上》:“告子曰:‘食、色,性也。’”⑤顏色;色彩。《老子》第十二章:“五色令人目盲。”⑥景象;景色。《莊子·盜蹠》:“車馬有行色。”⑦種類;品類。《敦煌變文集·降魔變文》:“樹下端然坐睡,不知是何色類?”⑧佛教用語。指人能感知的一切外物,與“空”相對。《般若波羅蜜多心經》:“色即是空,空即是色。”陳子昂《感遇》之八:“空色皆寂滅,緣業亦何名。”

    昕:

    ①黎明。《禮經·文王世子》:“天子視學,大昕鼓徵,所以警眾也。”②明亮。《初學記》卷十二引揚雄《太仆箴》:“檀車孔夏,四騵孔昕。”


  • 咿喔天鸡鸣,扶桑色昕昕。

    “咿喔天鸡鸣,扶桑色昕昕。”诗句出处:《有僧言罗浮事,因为诗以写之》;是唐朝诗人刘禹锡的作品。

    君言罗浮上,容易见九垠。渐高元气壮,汹涌来翼身。
    夜宿最高峰,瞻望浩无邻。海黑天宇旷,星辰来逼人。
    是时当朏魄,阴物恣腾振。日光吐鲸背,剑影开龙鳞。
    倏若万马驰,旌旗耸奫沦。又如广乐奏,金石含悲辛。
    疑其有巨灵,怪物尽来宾。阴阳迭用事,乃俾夜作晨。
    咿喔天鸡鸣,扶桑色昕昕。赤波千万里,涌出黄金轮。
    下视生物息,霏如隙中尘。醯鸡仰瓮口,亦谓云汉津。
    世人信耳目,方寸度大钧。安知视听外,怪愕不可陈。
    悠悠想大方,此乃杯水滨。知小天地大,安能识其真。

    【注释】:

    咿:

    ①[拟][咿咿]形容虫子鸣叫声。刘梦得《秋声赋》:“草苍苍兮人寂寞,树槭槭兮虫~~。”②[拟][咿嘤]1. 形容鸟兽啼叫声。欧阳修《祭石曼卿文》:“但见牧童樵叟歌吟而上下,与夫惊鸟骇兽悲鸣踯躅而~~。”2. 形容病痛呻吟声。陆游《枕上述梦》:“白首不侯非所恨,~~休箦死堪羞。”③[拟][咿哑]1. 形容摇橹划桨声。《玉山樵人集·南浦》:“应是石城艇子来,两桨~~过花坞。”2.形容小孩学语声。苏轼《赵郎中往莒县逾月而归复以一壶遗之仍用前韵》:“大儿踉越门限,小儿~~语绣帐。”3. 形容辘轳转动声。《歌诗编·美人梳头歌》:“辘轳~~转鸣玉,惊起芙蓉睡新足。”

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    鸣:

    ①[动]鸟叫。吴均《与朱元思书》:“好鸟相~,嘤嘤成韵。”②[动]泛指兽、虫等叫。《诗经·小雅·鹿鸣》:“呦呦鹿~,食野之苹。”③[动]物体发出声音。《楚辞·卜居》:“黄钟毁弃,瓦釜雷~。”④[动]表达,抒发己见。韩愈《送孟东野序》:“庄周以其荒唐之言~。”⑤[动]闻名。侯方域《马伶传》:“梨园以技~者,无虑数十辈。”

    扶:

    (一)①搀扶;扶着。《论语·季氏》:“危而不持,颠而不扶。”②辅佐;辅助。杜甫《秋日夔(kuí)州咏怀一百韵》:“耿贾扶王室,萧曹拱御筵。”(耿:耿弇。贾:贾复。二人都是光武帝的名将。萧:萧何。曹:曹参。二人都是汉高祖的功臣。拱:环绕。)③扶植,扶持。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”④帮助;支援。《战国策 · 宋卫策》:“扶梁伐赵。”《后汉书·章帝纪》:“此皆所以扶进微学,尊广道艺也。”(扶进:扶助促进。)⑤介词。表示方向,相当于“沿着,顺着”。陶潜《桃花源记》:“既出,得其船,便扶向路,处处志之。”(向路:原来的路。志:作记号。)⑥依仗。《汉书·高帝纪上》:“不如更遣长者扶义而西,告谕秦父兄。”⑦量词。古代长度单位。并四指之宽度为一扶。四寸为扶。《礼记·投壶》:“筹,室中五扶,堂上七扶。”(筹:竹签。)⑧拄持;拄着。《聊斋志异·促织》:“乃强起扶杖,执图诣寺后。”又勉力支撑。梁启超《谭嗣同传》:“七月,乃扶病入觐(jīn)。”(扶病:即抱病。觐:朝拜皇帝。)⑨治理。《汉书·翼奉传》:“建荥阳,扶河东。”⑩靠近;依附。鲍照《拟古八首》:“秋蛩扶户吟,寒妇成夜织。”[扶寸]四指为扶,一指为寸,指较短的距离。《韩非子·扬权》:“故上失扶寸,下得寻常。”(寻:八尺。常:十六尺。)[扶摇]海中飓风。《庄子·逍遥游》:“抟扶摇而上者九万里。”(抟:盘旋。) (二)pú[扶服]同“匍匐”。伏地爬行。《汉书·匈奴传下》:“呼韩邪携国归化,扶服称臣。”

    色:

    ①脸色;表情;神色。《孟子·梁惠王上》:“民有饥色。”②怒色。《战国策·赵策四》:“太后之色少解。”③姿色;美色。多用于女子。《孟子·梁惠王下》:“寡人好色。”④情欲。《孟子· 告子上》:“告子曰:‘食、色,性也。’”⑤颜色;色彩。《老子》第十二章:“五色令人目盲。”⑥景象;景色。《庄子·盗跖》:“车马有行色。”⑦种类;品类。《敦煌变文集·降魔变文》:“树下端然坐睡,不知是何色类?”⑧佛教用语。指人能感知的一切外物,与“空”相对。《般若波罗蜜多心经》:“色即是空,空即是色。”陈子昂《感遇》之八:“空色皆寂灭,缘业亦何名。”

    昕:

    ①黎明。《礼经·文王世子》:“天子视学,大昕鼓徵,所以警众也。”②明亮。《初学记》卷十二引扬雄《太仆箴》:“檀车孔夏,四騵孔昕。”


  • yi wo tian ji ming ,fu sang se xin xin 。

    “yi wo tian ji ming ,fu sang se xin xin 。”shi gou chu chu :《you seng yan luo fu shi ,yin wei shi yi xie zhi 》;shi tang chao shi ren liu yu xi de zuo pin 。

    jun yan luo fu shang ,rong yi jian jiu yin 。jian gao yuan qi zhuang ,xiong chong lai yi shen 。
    ye su zui gao feng ,zhan wang hao mo lin 。hai hei tian yu kuang ,xing chen lai bi ren 。
    shi shi dang fei bo ,yin wu zi teng zhen 。ri guang tu jing bei ,jian ying kai long lin 。
    shu re mo ma chi ,jing qi song yun lun 。you ru an le zou ,jin dan han bei xin 。
    yi ji you ju ling ,guai wu jin lai bin 。yin yang die yong shi ,nai bi ye zuo chen 。
    yi wo tian ji ming ,fu sang se xin xin 。chi bo qian mo li ,chong chu huang jin lun 。
    xia shi sheng wu xi ,fei ru xi zhong chen 。xi ji yang weng kou ,yi wei yun han jin 。
    shi ren xin er mu ,fang cun du da jun 。an zhi shi ting wai ,guai e bu ke chen 。
    you you xiang da fang ,ci nai bei shui bin 。zhi xiao tian de da ,an neng shi ji zhen 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    ①[ni ][yi yi ]xing rong chong zi ming jiao sheng 。liu meng de 《qiu sheng fu 》:“cao cang cang xi ren ji mo ,shu qi qi xi chong ~~。”②[ni ][yi ying ]1. xing rong diao shou ti jiao sheng 。ou yang xiu 《ji dan man qing wen 》:“dan jian mu tong qiao sou ge yin er shang xia ,yu fu jing diao hai shou bei ming zhi zhu er ~~。”2. xing rong bing tong shen yin sheng 。liu you 《zhen shang shu meng 》:“bai shou bu hou fei suo hen ,~~xiu ze si kan xiu 。”③[ni ][yi e ]1. xing rong yao lu hua jiang sheng 。《yu shan qiao ren ji ·na pu 》:“ying shi dan cheng ting zi lai ,liang jiang ~~guo hua wu 。”2.xing rong xiao hai xue yu sheng 。su shi 《zhao lang zhong wang ju xian yu yue er gui fu yi yi hu wei zhi reng yong qian yun 》:“da er liang yue men xian ,xiao er ~~yu xiu zhang 。”3. xing rong lu lu zhuai dong sheng 。《ge shi bian ·mei ren shu tou ge 》:“lu lu ~~zhuai ming yu ,jing qi fu rong shui xin zu 。”

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    ming :

    ①[dong ]diao jiao 。wu jun 《yu zhu yuan sai shu 》:“hao diao xiang ~,ying ying cheng yun 。”②[dong ]fan zhi shou 、chong deng jiao 。《shi jing ·xiao ya ·lu ming 》:“you you lu ~,shi ye zhi ping 。”③[dong ]wu ti fa chu sheng yin 。《chu ci ·bo ju 》:“huang zhong hui qi ,wa fu lei ~。”④[dong ]biao da ,shu fa ji jian 。han yu 《song meng dong ye xu 》:“zhuang zhou yi ji huang tang zhi yan ~。”⑤[dong ]wen ming 。hou fang yu 《ma ling chuan 》:“li yuan yi ji ~zhe ,mo lv shu shi bei 。”

    fu :

    (yi )①chan fu ;fu zhao 。《lun yu ·ji shi 》:“wei er bu chi ,dian er bu fu 。”②fu zuo ;fu zhu 。du fu 《qiu ri kui (kuí)zhou yong huai yi bai yun 》:“geng gu fu wang shi ,xiao cao gong yu yan 。”(geng :geng yan 。gu :gu fu 。er ren dou shi guang wu di de ming jiang 。xiao :xiao he 。cao :cao can 。er ren dou shi han gao zu de gong chen 。gong :huan rao 。)③fu zhi ,fu chi 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”④bang zhu ;zhi yuan 。《zhan guo ce · song wei ce 》:“fu liang fa zhao 。”《hou han shu ·zhang di ji 》:“ci jie suo yi fu jin wei xue ,zun an dao yi ye 。”(fu jin :fu zhu cu jin 。)⑤jie ci 。biao shi fang xiang ,xiang dang yu “yan zhao ,shun zhao ”。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“ji chu ,de ji chuan ,bian fu xiang lu ,chu chu zhi zhi 。”(xiang lu :yuan lai de lu 。zhi :zuo ji hao 。)⑥yi zhang 。《han shu ·gao di ji shang 》:“bu ru geng qian chang zhe fu yi er xi ,gao yu qin fu xiong 。”⑦liang ci 。gu dai chang du chan wei 。bing si zhi zhi kuan du wei yi fu 。si cun wei fu 。《li ji ·tou hu 》:“chou ,shi zhong wu fu ,tang shang qi fu 。”(chou :zhu qian 。)⑧zhu chi ;zhu zhao 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“nai jiang qi fu zhang ,zhi tu yi si hou 。”you mian li zhi cheng 。liang qi chao 《tan si tong chuan 》:“qi yue ,nai fu bing ru jin (jīn)。”(fu bing :ji bao bing 。jin :chao bai huang di 。)⑨zhi li 。《han shu ·yi feng chuan 》:“jian xing yang ,fu he dong 。”⑩kao jin ;yi fu 。bao zhao 《ni gu ba shou 》:“qiu qiong fu hu yin ,han fu cheng ye zhi 。”[fu cun ]si zhi wei fu ,yi zhi wei cun ,zhi jiao duan de ju li 。《han fei zi ·yang quan 》:“gu shang shi fu cun ,xia de xun chang 。”(xun :ba che 。chang :shi liu che 。)[fu yao ]hai zhong ju feng 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan fu yao er shang zhe jiu mo li 。”(tuan :pan xuan 。) (er )pú[fu fu ]tong “pu fu ”。fu de pa hang 。《han shu ·xiong nu chuan xia 》:“hu han xie xie guo gui hua ,fu fu chen chen 。”

    se :

    ①lian se ;biao qing ;shen se 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“min you ji se 。”②nu se 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou zhi se shao jie 。”③zi se ;mei se 。duo yong yu nv zi 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“gua ren hao se 。”④qing yu 。《meng zi · gao zi shang 》:“gao zi yue :‘shi 、se ,xing ye 。’”⑤yan se ;se cai 。《lao zi 》di shi er zhang :“wu se ling ren mu mang 。”⑥jing xiang ;jing se 。《zhuang zi ·dao zhi 》:“che ma you hang se 。”⑦chong lei ;pin lei 。《dui huang bian wen ji ·jiang mo bian wen 》:“shu xia duan ran zuo shui ,bu zhi shi he se lei ?”⑧fo jiao yong yu 。zhi ren neng gan zhi de yi qie wai wu ,yu “kong ”xiang dui 。《ban re bo luo mi duo xin jing 》:“se ji shi kong ,kong ji shi se 。”chen zi ang 《gan yu 》zhi ba :“kong se jie ji mie ,yuan ye yi he ming 。”

    xin :

    ①li ming 。《li jing ·wen wang shi zi 》:“tian zi shi xue ,da xin gu zheng ,suo yi jing zhong ye 。”②ming liang 。《chu xue ji 》juan shi er yin yang xiong 《tai pu zhen 》:“tan che kong xia ,si yuan kong xin 。”