• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 日給在軍儲,上官督有司。

    “日給在軍儲,上官督有司。”詩句出處:《詠懷二首》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    人生貴是男,丈夫重天機。未達善一身,得志行所為。
    嗟餘竟轗軻,將老逢艱危。胡雛逼神器,逆節同所歸。
    河雒化為血,公侯草間啼。西京復陷沒,翠蓋蒙塵飛。
    萬姓悲赤子,兩宮棄紫微。倏忽向二紀,奸雄多是非。
    本朝再樹立,未及貞觀時。日給在軍儲,上官督有司。
    高賢迫形勢,豈暇相扶持。疲苶茍懷策,棲屑無所施。
    先王實罪己,愁痛正為茲。歲月不我與,蹉跎病於斯。
    夜看豐城氣,回首蛟龍池。齒發已自料,意深陳苦詞。
    邦危壞法則,聖遠益愁慕。飄颻桂水遊,悵望蒼梧暮。
    潛魚不銜鉤,走鹿無反顧。皦皦幽曠心,拳拳異平素。
    衣食相拘閡,朋知限流寓。風濤上春沙,千裡侵江樹。
    逆行少吉日,時節空復度。井灶任塵埃,舟航煩數具。
    牽纏加老病,瑣細隘俗務。萬古一死生,胡為足名數。
    多憂污桃源,拙計泥銅柱。未辭炎瘴毒,擺落跋涉懼。
    虎狼窺中原,焉得所歷住。葛洪及許靖,避世常此路。
    賢愚誠等差,自愛各馳騖。羸瘠且如何,魄奪針灸屢。
    擁滯僮仆慵,稽留篙師怒。終當掛帆席,天意難告訴。
    南為祝融客,勉強親杖屨。結托老人星,羅浮展衰步。

    【註釋】:

    給:

    ①豐足;富裕。《史記·太史公自序》:“要曰強本節用,則人給傢足之道也。”(要曰:總括起來說。)②供應;供給。《鹽鐵論 · 本議》:“郡置輸官以相給運。”《漢書·蕭何傳》:“何以丞相留收巴蜀,填(zhèn)撫諭告,使給軍食。”(填:通“鎮”。安定。)③敏捷,口齒伶俐。《漢書·東方朔傳》:“上以朔口諧辭給,好作問之。”(諧:詼諧。)

    在:

    ①存在;在世。《論語·裡仁》:“父母在,不遠遊,遊必有方。”范縝《神滅論》:“豈容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或狀態。張華《情詩》:“處歡愒(kài)夜促,在戚怨宵長”。(愒:貪。)③處;處所。陶潛《飲酒》之二:“衰榮無定在,彼此共更之。”④在於;取決於。《荀子·勸學》:“駑馬十駕,功在不舍。”⑤問候;慰問。《左傳·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕聞衛國之言,吾子獨不在寡人。”(寡人:衛獻公自稱。淹恤:久遭憂患。吾子:指衛大夫大叔文子。)⑥觀察;審察。《尚書 ·舜典》:“在璇璣玉衡,以齊七政。”(璇璣玉衡:玉飾的天體觀測儀器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介詞。引進事情發生的時間、地點、情形、范圍等。柳宗元《田傢》詩:“迎新在此歲。”《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“將軍禽操宜在今日。”(將軍:指孫權。操:曹操。)⑧和“所”連用,表示強調,其下多連“不”等。⑨終結。《尚書·呂刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。僅僅。《漢書·賈誼傳》:“長沙乃在二萬五千戶耳。”

    軍:

    ①包圍。《銀雀山漢墓竹簡·孫臏兵法·十陣》:“疏而不可蹙,數(shuò)而不可軍者,在於慎。”(疏:撤退。蹙:逼迫。數:屢次。)②駐紮軍隊。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦伐韓,軍於閼(yù)與。”(閼與:戰國時趙地。)《左傳·宣公十二年》:“及昏,楚師軍於邲。晉之餘師不能軍。”《史記·項羽本紀》:“沛公軍霸上。”③軍隊編制單位。古代以軍為軍隊最大編制單位,歷代沿用其名,人數多少不一。《周禮·夏官·司馬》:“萬有二千五百人為軍。王六軍,大國三軍,次國二軍,小國一軍。”引申為軍隊。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“操引軍從華容道步走。”《隋書·五行志》:“時帝任用小人,競為貪暴……尋為周軍所滅。”(尋:不久。)④軍士;士兵。《史記·淮陰侯列傳》:“軍皆殊死戰,不可敗。”[充軍]古代一種刑罰。《宋史·刑法志》:“刺配之法二百餘條……俟其再犯,然後決刺充軍。”(刺:面部刺字塗上墨的刑罰。)

    儲:

    ①儲存;儲藏。《韓非子·十過》:“倉無積粟,府無儲錢。”②古代稱太子或王位繼承者為“儲”。《後漢書·鄭眾傳》:“太子儲君,無外交之義。”③等待。張衡《東京賦》:“並夾既設,儲乎廣庭。”

    上:

    (一)①位置在高處的。與“下”相對。《孟子·梁惠王上》:“王坐於堂上,有牽牛而過堂下者。”②等級高或質量好的。《天工開物·飴餳》:“色以白者為上。”③次序或時間在前的。《墨子·七患》:“故雖上世之聖王,豈能使五谷常收,而旱水不至哉?”古樂府《日出東南隅行》:“東方千餘騎,夫婿居上頭。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其長上。”⑤由低處往高處。《莊子·逍遙遊》:“摶(tuán)扶搖而上者九萬裡。”⑥去;往。黃宗羲《柳敬亭傳》:“始復上街頭理其故業。”⑦向前。《戰國策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:終。)⑧進呈;進獻;送上。《漢書·東方朔傳》:“四方士多上書言得失。”⑨出場。王實甫《西廂記》第一本楔子:“正旦扮鶯鶯上。”⑩加;添加。《論語·顏淵》:“草上之風必偃。”(11)塗染。《天工開物·造竹紙》:“先以白礬水染過,後上紅花汁雲。”(12)通“尚”。崇尚。《呂氏春秋·長見》:“尊賢上功。” (二)shǎng 上聲,漢語四聲之一。鐘嶸《詩品序》:“至平上去人,則餘病未能。”

    上官:

    ①高級的大官。《管子·小問》:“請仕~~,授祿千鐘。”②上級的長官。《後漢書·任延傳》:“善事~~,無失名譽。”③謂受命上任。李白《尋陽送弟昌峒鄱陽司馬作》:“朱紱白銀章,~~佐鄱陽。”

    官:

    ①官府;官署;辦公的地方。《禮記·玉藻》:“在官不俟(sì)屨(jù),在外不俟車。”(俟:等候。屨:以麻葛制成的鞋。)柳宗元《童區寄傳》:“賊二人得我,我幸皆殺之矣。願以聞於官。”②政府的;公有的。《漢書·蓋寬饒傳》:“五帝官天下,三王傢天下。”③官職;官位。《管子·立政》:“君之所審者三:一曰德不當其位,二曰功不當其祿,三曰能不當其官。”④官吏。《周易·系辭下》:“百官以治,萬民以察。”《論語·憲問》:“百官總己,以聽於塚宰。”⑤為官;做官。《晉書 · 王允之傳》:“臣子尚少,不樂早官。”又使當官。曹操《論吏士行能令》:“君不官無功之臣,不賞不戰之士。”⑥感覺器官,指耳目口鼻心。《莊子·養生主》:“官知止而神欲行。”

    督:

    ①察看。《韓非子·八經》:“有道之主聽言,督其用,課其功,功課而賞罰生焉。”(課:考核。)②監視;督察。《舊唐書 ·裴度傳》:“遂請身自督戰。”③催促。《新唐書·竇懷貞傳》:“(懷貞)不答,督繕益急。”(繕:修建。)④責備;責罰。《論衡·寒溫》:“父子相怒,夫妻相督。”⑤料理;打理。孫光憲《北夢瑣言》卷二十:“方遇疾卒,子幼不能督傢業。”(方遇:人名。)⑥中;中間。《周禮·考工記·匠人》:“堂塗十有二分”鄭玄註:“分其督旁之修。”⑦指軍隊的將領。諸葛亮《前出師表》:“是以眾議舉(向)寵為督。”

    有:

    (一)①與“無”相對。1. 表示占有、具有、領有。《論語·公冶長》:“陳文子有馬十乘(shèng)。”(乘:四匹。)諸葛亮《草廬對》:“孫權據有江東。”2.表示存在。曹丕《雜詩》:“西北有浮雲,亭亭如車蓋。”3. 表示發生。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“天下有變,則命一上將將荊州之軍以向宛、洛。”②豐收。儲光羲《觀競渡》:“能令秋大有,鼓吹遠相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩薩蠻》:“暝色入高樓,有人樓上愁。”④助詞。1. 多用於朝代名稱的前面。《詩經·大雅·文王》:“有周不顯,帝命不時。”2. 用於形容詞前面。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“明星有爛。”(爛:燦爛。) (二)yòu 通“又”。用於整數與零數之間。《論語·為政》:“吾十有五而志於學。”《史記·秦始皇本紀》:“三十有七年,親巡天下。”

    有司:

    主管的官吏。諸葛亮《出師表》:“若有作奸犯科及為忠善者,宜付~~,論其刑賞。”

    司:

    (一)①主管;職掌。《左傳·成公二年》:“唯器與名,不可以假人,君之所司也。”(器:器物。名:名號。假:借。)《呂氏春秋·孟春》:“乃命太史,守典奉法,司天日月星辰之行。”②官吏。唐太宗《幸武功慶善宮》:“無為任百司。”(無為:指無為而治。任:任用。)③官署名。唐、宋以後,尚書省所屬六部下設司。《舊唐書·職官志三》:“尚書省領二十四司。六尚書,各分領四司。”④某些獨立官署及外官。⑤考察;觀察。《山海經· 大荒西經》:“司日月之長短。”《周禮·地官·媒氏》:“司男女之無夫傢者而會之。”(無夫傢者:指鰥寡。) (二)sì ①窺伺;偵察。後作“伺”。《漢書·齊悼惠王傳》:“以為物而司之,得勃。”(物:怪物。勃:人名。)②繼承。後作“嗣”。《尚書·高宗肜日》:“王司敬民。”


  • 日给在军储,上官督有司。

    “日给在军储,上官督有司。”诗句出处:《咏怀二首》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    人生贵是男,丈夫重天机。未达善一身,得志行所为。
    嗟余竟轗轲,将老逢艰危。胡雏逼神器,逆节同所归。
    河雒化为血,公侯草间啼。西京复陷没,翠盖蒙尘飞。
    万姓悲赤子,两宫弃紫微。倏忽向二纪,奸雄多是非。
    本朝再树立,未及贞观时。日给在军储,上官督有司。
    高贤迫形势,岂暇相扶持。疲苶苟怀策,栖屑无所施。
    先王实罪己,愁痛正为兹。岁月不我与,蹉跎病于斯。
    夜看丰城气,回首蛟龙池。齿发已自料,意深陈苦词。
    邦危坏法则,圣远益愁慕。飘飖桂水游,怅望苍梧暮。
    潜鱼不衔钩,走鹿无反顾。皦皦幽旷心,拳拳异平素。
    衣食相拘阂,朋知限流寓。风涛上春沙,千里侵江树。
    逆行少吉日,时节空复度。井灶任尘埃,舟航烦数具。
    牵缠加老病,琐细隘俗务。万古一死生,胡为足名数。
    多忧污桃源,拙计泥铜柱。未辞炎瘴毒,摆落跋涉惧。
    虎狼窥中原,焉得所历住。葛洪及许靖,避世常此路。
    贤愚诚等差,自爱各驰骛。羸瘠且如何,魄夺针灸屡。
    拥滞僮仆慵,稽留篙师怒。终当挂帆席,天意难告诉。
    南为祝融客,勉强亲杖屦。结托老人星,罗浮展衰步。

    【注释】:

    给:

    ①丰足;富裕。《史记·太史公自序》:“要曰强本节用,则人给家足之道也。”(要曰:总括起来说。)②供应;供给。《盐铁论 · 本议》:“郡置输官以相给运。”《汉书·萧何传》:“何以丞相留收巴蜀,填(zhèn)抚谕告,使给军食。”(填:通“镇”。安定。)③敏捷,口齿伶俐。《汉书·东方朔传》:“上以朔口谐辞给,好作问之。”(谐:诙谐。)

    在:

    ①存在;在世。《论语·里仁》:“父母在,不远游,游必有方。”范缜《神灭论》:“岂容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或状态。张华《情诗》:“处欢愒(kài)夜促,在戚怨宵长”。(愒:贪。)③处;处所。陶潜《饮酒》之二:“衰荣无定在,彼此共更之。”④在于;取决于。《荀子·劝学》:“驽马十驾,功在不舍。”⑤问候;慰问。《左传·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕闻卫国之言,吾子独不在寡人。”(寡人:卫献公自称。淹恤:久遭忧患。吾子:指卫大夫大叔文子。)⑥观察;审察。《尚书 ·舜典》:“在璇玑玉衡,以齐七政。”(璇玑玉衡:玉饰的天体观测仪器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介词。引进事情发生的时间、地点、情形、范围等。柳宗元《田家》诗:“迎新在此岁。”《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“将军禽操宜在今日。”(将军:指孙权。操:曹操。)⑧和“所”连用,表示强调,其下多连“不”等。⑨终结。《尚书·吕刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。仅仅。《汉书·贾谊传》:“长沙乃在二万五千户耳。”

    军:

    ①包围。《银雀山汉墓竹简·孙膑兵法·十阵》:“疏而不可蹙,数(shuò)而不可军者,在于慎。”(疏:撤退。蹙:逼迫。数:屡次。)②驻扎军队。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦伐韩,军于阏(yù)与。”(阏与:战国时赵地。)《左传·宣公十二年》:“及昏,楚师军于邲。晋之余师不能军。”《史记·项羽本纪》:“沛公军霸上。”③军队编制单位。古代以军为军队最大编制单位,历代沿用其名,人数多少不一。《周礼·夏官·司马》:“万有二千五百人为军。王六军,大国三军,次国二军,小国一军。”引申为军队。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“操引军从华容道步走。”《隋书·五行志》:“时帝任用小人,竞为贪暴……寻为周军所灭。”(寻:不久。)④军士;士兵。《史记·淮阴侯列传》:“军皆殊死战,不可败。”[充军]古代一种刑罚。《宋史·刑法志》:“刺配之法二百余条……俟其再犯,然后决刺充军。”(刺:面部刺字涂上墨的刑罚。)

    储:

    ①储存;储藏。《韩非子·十过》:“仓无积粟,府无储钱。”②古代称太子或王位继承者为“储”。《后汉书·郑众传》:“太子储君,无外交之义。”③等待。张衡《东京赋》:“并夹既设,储乎广庭。”

    上:

    (一)①位置在高处的。与“下”相对。《孟子·梁惠王上》:“王坐于堂上,有牵牛而过堂下者。”②等级高或质量好的。《天工开物·饴饧》:“色以白者为上。”③次序或时间在前的。《墨子·七患》:“故虽上世之圣王,岂能使五谷常收,而旱水不至哉?”古乐府《日出东南隅行》:“东方千余骑,夫婿居上头。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其长上。”⑤由低处往高处。《庄子·逍遥游》:“抟(tuán)扶摇而上者九万里。”⑥去;往。黄宗羲《柳敬亭传》:“始复上街头理其故业。”⑦向前。《战国策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:终。)⑧进呈;进献;送上。《汉书·东方朔传》:“四方士多上书言得失。”⑨出场。王实甫《西厢记》第一本楔子:“正旦扮莺莺上。”⑩加;添加。《论语·颜渊》:“草上之风必偃。”(11)涂染。《天工开物·造竹纸》:“先以白矾水染过,后上红花汁云。”(12)通“尚”。崇尚。《吕氏春秋·长见》:“尊贤上功。” (二)shǎng 上声,汉语四声之一。钟嵘《诗品序》:“至平上去人,则余病未能。”

    上官:

    ①高级的大官。《管子·小问》:“请仕~~,授禄千钟。”②上级的长官。《后汉书·任延传》:“善事~~,无失名誉。”③谓受命上任。李白《寻阳送弟昌峒鄱阳司马作》:“朱绂白银章,~~佐鄱阳。”

    官:

    ①官府;官署;办公的地方。《礼记·玉藻》:“在官不俟(sì)屦(jù),在外不俟车。”(俟:等候。屦:以麻葛制成的鞋。)柳宗元《童区寄传》:“贼二人得我,我幸皆杀之矣。愿以闻于官。”②政府的;公有的。《汉书·盖宽饶传》:“五帝官天下,三王家天下。”③官职;官位。《管子·立政》:“君之所审者三:一曰德不当其位,二曰功不当其禄,三曰能不当其官。”④官吏。《周易·系辞下》:“百官以治,万民以察。”《论语·宪问》:“百官总己,以听于冢宰。”⑤为官;做官。《晋书 · 王允之传》:“臣子尚少,不乐早官。”又使当官。曹操《论吏士行能令》:“君不官无功之臣,不赏不战之士。”⑥感觉器官,指耳目口鼻心。《庄子·养生主》:“官知止而神欲行。”

    督:

    ①察看。《韩非子·八经》:“有道之主听言,督其用,课其功,功课而赏罚生焉。”(课:考核。)②监视;督察。《旧唐书 ·裴度传》:“遂请身自督战。”③催促。《新唐书·窦怀贞传》:“(怀贞)不答,督缮益急。”(缮:修建。)④责备;责罚。《论衡·寒温》:“父子相怒,夫妻相督。”⑤料理;打理。孙光宪《北梦琐言》卷二十:“方遇疾卒,子幼不能督家业。”(方遇:人名。)⑥中;中间。《周礼·考工记·匠人》:“堂涂十有二分”郑玄注:“分其督旁之修。”⑦指军队的将领。诸葛亮《前出师表》:“是以众议举(向)宠为督。”

    有:

    (一)①与“无”相对。1. 表示占有、具有、领有。《论语·公冶长》:“陈文子有马十乘(shèng)。”(乘:四匹。)诸葛亮《草庐对》:“孙权据有江东。”2.表示存在。曹丕《杂诗》:“西北有浮云,亭亭如车盖。”3. 表示发生。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“天下有变,则命一上将将荆州之军以向宛、洛。”②丰收。储光羲《观竞渡》:“能令秋大有,鼓吹远相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩萨蛮》:“暝色入高楼,有人楼上愁。”④助词。1. 多用于朝代名称的前面。《诗经·大雅·文王》:“有周不显,帝命不时。”2. 用于形容词前面。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“明星有烂。”(烂:灿烂。) (二)yòu 通“又”。用于整数与零数之间。《论语·为政》:“吾十有五而志于学。”《史记·秦始皇本纪》:“三十有七年,亲巡天下。”

    有司:

    主管的官吏。诸葛亮《出师表》:“若有作奸犯科及为忠善者,宜付~~,论其刑赏。”

    司:

    (一)①主管;职掌。《左传·成公二年》:“唯器与名,不可以假人,君之所司也。”(器:器物。名:名号。假:借。)《吕氏春秋·孟春》:“乃命太史,守典奉法,司天日月星辰之行。”②官吏。唐太宗《幸武功庆善宫》:“无为任百司。”(无为:指无为而治。任:任用。)③官署名。唐、宋以后,尚书省所属六部下设司。《旧唐书·职官志三》:“尚书省领二十四司。六尚书,各分领四司。”④某些独立官署及外官。⑤考察;观察。《山海经· 大荒西经》:“司日月之长短。”《周礼·地官·媒氏》:“司男女之无夫家者而会之。”(无夫家者:指鳏寡。) (二)sì ①窥伺;侦察。后作“伺”。《汉书·齐悼惠王传》:“以为物而司之,得勃。”(物:怪物。勃:人名。)②继承。后作“嗣”。《尚书·高宗肜日》:“王司敬民。”


  • ri gei zai jun chu ,shang guan du you si 。

    “ri gei zai jun chu ,shang guan du you si 。”shi gou chu chu :《yong huai er shou 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    ren sheng gui shi nan ,zhang fu chong tian ji 。wei da shan yi shen ,de zhi hang suo wei 。
    jie yu jing kan ke ,jiang lao feng jian wei 。hu chu bi shen qi ,ni jie tong suo gui 。
    he luo hua wei xie ,gong hou cao jian ti 。xi jing fu xian mei ,cui gai meng chen fei 。
    mo xing bei chi zi ,liang gong qi zi wei 。shu hu xiang er ji ,jian xiong duo shi fei 。
    ben chao zai shu li ,wei ji zhen guan shi 。ri gei zai jun chu ,shang guan du you si 。
    gao xian pai xing shi ,qi xia xiang fu chi 。pi nie gou huai ce ,qi xie mo suo shi 。
    xian wang shi zui ji ,chou tong zheng wei ci 。sui yue bu wo yu ,cuo tuo bing yu si 。
    ye kan feng cheng qi ,hui shou jiao long chi 。chi fa yi zi liao ,yi shen chen ku ci 。
    bang wei huai fa ze ,sheng yuan yi chou mu 。piao yao gui shui you ,chang wang cang wu mu 。
    qian yu bu xian gou ,zou lu mo fan gu 。jiao jiao you kuang xin ,quan quan yi ping su 。
    yi shi xiang ju he ,peng zhi xian liu yu 。feng tao shang chun sha ,qian li qin jiang shu 。
    ni hang shao ji ri ,shi jie kong fu du 。jing zao ren chen ai ,zhou hang fan shu ju 。
    qian chan jia lao bing ,suo xi ai su wu 。mo gu yi si sheng ,hu wei zu ming shu 。
    duo you wu tao yuan ,zhuo ji ni tong zhu 。wei ci yan zhang du ,bai la ba she ju 。
    hu lang kui zhong yuan ,yan de suo li zhu 。ge hong ji hu jing ,bi shi chang ci lu 。
    xian yu cheng deng cha ,zi ai ge chi wu 。lei ji ju ru he ,bo duo zhen jiu lv 。
    yong zhi tong pu yong ,ji liu gao shi nu 。zhong dang gua fan xi ,tian yi nan gao su 。
    na wei zhu rong ke ,mian jiang qin zhang ju 。jie tuo lao ren xing ,luo fu zhan cui bu 。

    【zhu shi 】:

    gei :

    ①feng zu ;fu yu 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“yao yue jiang ben jie yong ,ze ren gei jia zu zhi dao ye 。”(yao yue :zong gua qi lai shui 。)②gong ying ;gong gei 。《yan tie lun · ben yi 》:“jun zhi shu guan yi xiang gei yun 。”《han shu ·xiao he chuan 》:“he yi cheng xiang liu shou ba shu ,tian (zhèn)fu yu gao ,shi gei jun shi 。”(tian :tong “zhen ”。an ding 。)③min jie ,kou chi ling li 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“shang yi shuo kou xie ci gei ,hao zuo wen zhi 。”(xie :hui xie 。)

    zai :

    ①cun zai ;zai shi 。《lun yu ·li ren 》:“fu mu zai ,bu yuan you ,you bi you fang 。”fan zhen 《shen mie lun 》:“qi rong xing wang er shen zai 。”②biao shi ren huo shi wu de wei zhi huo zhuang tai 。zhang hua 《qing shi 》:“chu huan he (kài)ye cu ,zai qi yuan xiao chang ”。(he :tan 。)③chu ;chu suo 。tao qian 《yin jiu 》zhi er :“cui rong mo ding zai ,bi ci gong geng zhi 。”④zai yu ;qu jue yu 。《xun zi ·quan xue 》:“nu ma shi jia ,gong zai bu she 。”⑤wen hou ;wei wen 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“gua ren yan xu zai wai ,er san zi shi gua ren chao xi wen wei guo zhi yan ,wu zi du bu zai gua ren 。”(gua ren :wei suo gong zi chen 。yan xu :jiu zao you huan 。wu zi :zhi wei da fu da shu wen zi 。)⑥guan cha ;shen cha 。《shang shu ·shun dian 》:“zai xuan ji yu heng ,yi ji qi zheng 。”(xuan ji yu heng :yu shi de tian ti guan ce yi qi 。qi zheng :ri 、yue he jin mu shui huo tu wu xing 。)⑦jie ci 。yin jin shi qing fa sheng de shi jian 、de dian 、qing xing 、fan wei deng 。liu zong yuan 《tian jia 》shi :“ying xin zai ci sui 。”《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jiang jun qin cao yi zai jin ri 。”(jiang jun :zhi sun quan 。cao :cao cao 。)⑧he “suo ”lian yong ,biao shi jiang diao ,ji xia duo lian “bu ”deng 。⑨zhong jie 。《shang shu ·lv xing 》:“fei tian bu zhong ,wei ren zai ming 。”⑩tong “cai ”。jin jin 。《han shu ·gu yi chuan 》:“chang sha nai zai er mo wu qian hu er 。”

    jun :

    ①bao wei 。《yin qiao shan han mu zhu jian ·sun bin bing fa ·shi zhen 》:“shu er bu ke cu ,shu (shuò)er bu ke jun zhe ,zai yu shen 。”(shu :che tui 。cu :bi pai 。shu :lv ci 。)②zhu za jun dui 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin fa han ,jun yu e (yù)yu 。”(e yu :zhan guo shi zhao de 。)《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“ji hun ,chu shi jun yu bi 。jin zhi yu shi bu neng jun 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jun ba shang 。”③jun dui bian zhi chan wei 。gu dai yi jun wei jun dui zui da bian zhi chan wei ,li dai yan yong ji ming ,ren shu duo shao bu yi 。《zhou li ·xia guan ·si ma 》:“mo you er qian wu bai ren wei jun 。wang liu jun ,da guo san jun ,ci guo er jun ,xiao guo yi jun 。”yin shen wei jun dui 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“cao yin jun cong hua rong dao bu zou 。”《sui shu ·wu hang zhi 》:“shi di ren yong xiao ren ,jing wei tan bao ……xun wei zhou jun suo mie 。”(xun :bu jiu 。)④jun shi ;shi bing 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“jun jie shu si zhan ,bu ke bai 。”[chong jun ]gu dai yi chong xing fa 。《song shi ·xing fa zhi 》:“ci pei zhi fa er bai yu tiao ……qi ji zai fan ,ran hou jue ci chong jun 。”(ci :mian bu ci zi tu shang mo de xing fa 。)

    chu :

    ①chu cun ;chu cang 。《han fei zi ·shi guo 》:“cang mo ji su ,fu mo chu qian 。”②gu dai chen tai zi huo wang wei ji cheng zhe wei “chu ”。《hou han shu ·zheng zhong chuan 》:“tai zi chu jun ,mo wai jiao zhi yi 。”③deng dai 。zhang heng 《dong jing fu 》:“bing ga ji she ,chu hu an ting 。”

    shang :

    (yi )①wei zhi zai gao chu de 。yu “xia ”xiang dui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang zuo yu tang shang ,you qian niu er guo tang xia zhe 。”②deng ji gao huo zhi liang hao de 。《tian gong kai wu ·yi tang 》:“se yi bai zhe wei shang 。”③ci xu huo shi jian zai qian de 。《mo zi ·qi huan 》:“gu sui shang shi zhi sheng wang ,qi neng shi wu gu chang shou ,er han shui bu zhi zai ?”gu le fu 《ri chu dong na yu hang 》:“dong fang qian yu ji ,fu xu ju shang tou 。”④zai shang wei de jun zhu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ru yi shi ji fu xiong ,chu yi shi ji chang shang 。”⑤you di chu wang gao chu 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan (tuán)fu yao er shang zhe jiu mo li 。”⑥qu ;wang 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“shi fu shang jie tou li ji gu ye 。”⑦xiang qian 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“san gu zhi er cu bu shang 。”(cu :zhong 。)⑧jin cheng ;jin suo ;song shang 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“si fang shi duo shang shu yan de shi 。”⑨chu chang 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di yi ben xie zi :“zheng dan ban ying ying shang 。”⑩jia ;tian jia 。《lun yu ·yan yuan 》:“cao shang zhi feng bi yan 。”(11)tu ran 。《tian gong kai wu ·zao zhu zhi 》:“xian yi bai fan shui ran guo ,hou shang gong hua zhi yun 。”(12)tong “shang ”。chong shang 。《lv shi chun qiu ·chang jian 》:“zun xian shang gong 。” (er )shǎng shang sheng ,han yu si sheng zhi yi 。zhong rong 《shi pin xu 》:“zhi ping shang qu ren ,ze yu bing wei neng 。”

    shang guan :

    ①gao ji de da guan 。《guan zi ·xiao wen 》:“qing shi ~~,shou lu qian zhong 。”②shang ji de chang guan 。《hou han shu ·ren yan chuan 》:“shan shi ~~,mo shi ming yu 。”③wei shou ming shang ren 。li bai 《xun yang song di chang dong po yang si ma zuo 》:“zhu fu bai yin zhang ,~~zuo po yang 。”

    guan :

    ①guan fu ;guan shu ;ban gong de de fang 。《li ji ·yu zao 》:“zai guan bu qi (sì)ju (jù),zai wai bu qi che 。”(qi :deng hou 。ju :yi ma ge zhi cheng de xie 。)liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“zei er ren de wo ,wo xing jie sha zhi yi 。yuan yi wen yu guan 。”②zheng fu de ;gong you de 。《han shu ·gai kuan rao chuan 》:“wu di guan tian xia ,san wang jia tian xia 。”③guan zhi ;guan wei 。《guan zi ·li zheng 》:“jun zhi suo shen zhe san :yi yue de bu dang ji wei ,er yue gong bu dang ji lu ,san yue neng bu dang ji guan 。”④guan li 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“bai guan yi zhi ,mo min yi cha 。”《lun yu ·xian wen 》:“bai guan zong ji ,yi ting yu zhong zai 。”⑤wei guan ;zuo guan 。《jin shu · wang yun zhi chuan 》:“chen zi shang shao ,bu le zao guan 。”you shi dang guan 。cao cao 《lun li shi hang neng ling 》:“jun bu guan mo gong zhi chen ,bu shang bu zhan zhi shi 。”⑥gan jiao qi guan ,zhi er mu kou bi xin 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“guan zhi zhi er shen yu hang 。”

    du :

    ①cha kan 。《han fei zi ·ba jing 》:“you dao zhi zhu ting yan ,du ji yong ,ke ji gong ,gong ke er shang fa sheng yan 。”(ke :kao he 。)②jian shi ;du cha 。《jiu tang shu ·pei du chuan 》:“sui qing shen zi du zhan 。”③cui cu 。《xin tang shu ·dou huai zhen chuan 》:“(huai zhen )bu da ,du shan yi ji 。”(shan :xiu jian 。)④ze bei ;ze fa 。《lun heng ·han wen 》:“fu zi xiang nu ,fu qi xiang du 。”⑤liao li ;da li 。sun guang xian 《bei meng suo yan 》juan er shi :“fang yu ji cu ,zi you bu neng du jia ye 。”(fang yu :ren ming 。)⑥zhong ;zhong jian 。《zhou li ·kao gong ji ·jiang ren 》:“tang tu shi you er fen ”zheng xuan zhu :“fen ji du pang zhi xiu 。”⑦zhi jun dui de jiang ling 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“shi yi zhong yi ju (xiang )chong wei du 。”

    you :

    (yi )①yu “mo ”xiang dui 。1. biao shi zhan you 、ju you 、ling you 。《lun yu ·gong ye chang 》:“chen wen zi you ma shi cheng (shèng)。”(cheng :si pi 。)zhu ge liang 《cao lu dui 》:“sun quan ju you jiang dong 。”2.biao shi cun zai 。cao pi 《za shi 》:“xi bei you fu yun ,ting ting ru che gai 。”3. biao shi fa sheng 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“tian xia you bian ,ze ming yi shang jiang jiang jing zhou zhi jun yi xiang wan 、luo 。”②feng shou 。chu guang xi 《guan jing du 》:“neng ling qiu da you ,gu chui yuan xiang cui 。”③biao shi bu ding zhi 。gen “mou ”xiang jin 。li bai 《pu sa man 》:“ming se ru gao lou ,you ren lou shang chou 。”④zhu ci 。1. duo yong yu chao dai ming chen de qian mian 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“you zhou bu xian ,di ming bu shi 。”2. yong yu xing rong ci qian mian 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“ming xing you lan 。”(lan :can lan 。) (er )yòu tong “you ”。yong yu zheng shu yu ling shu zhi jian 。《lun yu ·wei zheng 》:“wu shi you wu er zhi yu xue 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“san shi you qi nian ,qin xun tian xia 。”

    you si :

    zhu guan de guan li 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“re you zuo jian fan ke ji wei zhong shan zhe ,yi fu ~~,lun ji xing shang 。”

    si :

    (yi )①zhu guan ;zhi zhang 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“wei qi yu ming ,bu ke yi jia ren ,jun zhi suo si ye 。”(qi :qi wu 。ming :ming hao 。jia :jie 。)《lv shi chun qiu ·meng chun 》:“nai ming tai shi ,shou dian feng fa ,si tian ri yue xing chen zhi hang 。”②guan li 。tang tai zong 《xing wu gong qing shan gong 》:“mo wei ren bai si 。”(mo wei :zhi mo wei er zhi 。ren :ren yong 。)③guan shu ming 。tang 、song yi hou ,shang shu sheng suo shu liu bu xia she si 。《jiu tang shu ·zhi guan zhi san 》:“shang shu sheng ling er shi si si 。liu shang shu ,ge fen ling si si 。”④mou xie du li guan shu ji wai guan 。⑤kao cha ;guan cha 。《shan hai jing · da huang xi jing 》:“si ri yue zhi chang duan 。”《zhou li ·de guan ·mei shi 》:“si nan nv zhi mo fu jia zhe er hui zhi 。”(mo fu jia zhe :zhi guan gua 。) (er )sì ①kui ci ;zhen cha 。hou zuo “ci ”。《han shu ·ji dao hui wang chuan 》:“yi wei wu er si zhi ,de bo 。”(wu :guai wu 。bo :ren ming 。)②ji cheng 。hou zuo “si ”。《shang shu ·gao zong rong ri 》:“wang si jing min 。”