• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 夙志隨憂盡,殘肌觸瘴。

    “夙志隨憂盡,殘肌觸瘴。”詩句出處:《酬韶州裴曹長使君寄道州呂八大使,》;是唐朝詩人柳宗元的作品。

    金馬嘗齊入,銅魚亦共頒。疑山看積翠,湞水想澄灣。
    標榜同驚俗,清明兩照奸。乘軺參孔僅,按節服侯狦。
    賈傅辭寧切,虞童發未。秉心方的的,騰口任。àà
    聖理高懸象,爰書降罰鍰。德風流海外,和氣滿人寰。
    禦魅恩猶貸,思賢淚自潸。在亡均寂寞,零落間惸鰥。
    夙志隨憂盡,殘肌觸瘴。月光搖淺瀨,風韻碎枯菅。
    海俗衣猶卉,山夷髻不鬟。泥沙潛虺蜮,榛莽鬥豺獌。
    循省誠知懼,安排隻自憪。食貧甘莽鹵,被褐謝斕斒。
    遠物裁青罽,時珍饌白鷴。長捐楚客佩,未賜大夫環。
    異政徒雲仰,高蹤不可攀。空勞慰憔悴,妍唱劇妖嫻。

    【註釋】:

    夙:

    ①朝;早晨。《左傳·襄公二十六年》:“夙興夜寐,朝夕臨政。”(寐:睡。)②早;早年。李密《陳情表》:“臣以險釁,夙遭閔兇。”(險釁:艱難與禍患。閔兇:憂患兇喪之事。)③平素;往昔。杜甫《驄馬行》:“夙昔傳聞思一見。”④通“肅”。肅敬。《詩經·大雅·生民》:“載震載夙,載生載育。”

    志:

    ①心意。《尚書·舜典》:“詩言志。”②志向。《史記·陳涉世傢》:“燕雀安知鴻鵠(hú胡)之志哉!”③通“痣”。皮膚上的斑痕。《梁書·沈約傳》:“約左目重瞳(tóng)子,腰有紫志。”④通“幟”。旗幟。《史記·劉敬叔孫通列傳》:“設兵張旗志。”

    隨:

    ①跟隨。《莊子·人間世》:“自吾執斧斤以隨夫子,未嘗見材如此其美也。”②沿著;順著。《范子》:“聖人之變,如水隨形。”③順應。《淮南子·齊俗》:“故聖人論世而立法,隨時而舉事。”④聽任;放任。韓愈《進學解》:“業精於勤荒於嬉,行成於思毀於隨。”⑤追逐;追求。《周易·隨》:“隨有求得。”(追逐而有所求則必得。)⑥副詞。隨即;接著。《史記·留侯世傢》:“(張)良殊大驚,隨目之。”(殊:非常。目:用目看。)⑦周代侯國名。在今湖北省隨縣。⑧春秋邑名。在今山西省介休縣。

    憂:

    ①擔憂;發愁。《鹽鐵論·伐功》:“憂人之患者,民一心而歸之,湯武是也。”(湯武:商湯王和周武王。)白居易《賣炭翁》:“心憂炭賤願天寒。”②困厄;憂患。《新書·禮》:“憂民之憂者,民必憂其憂。”蘇軾《貧士》:“未能遣一力,分汝薪水憂。”③特指父母的喪事。《魏書·李彪傳》:“朝臣丁父憂者假滿赴職。”(丁:遭遇。)

    盡:

    (一)①完畢;沒有瞭。蘇軾《赤壁賦》:“肴核既盡,杯盤狼藉。”《左傳·襄公八年》:“糧食將盡。”②終結;結束。曹丕《典論·論文》:“年壽有時而盡。”李咸用《遣興》:“雨盡晚雲輕。”又終極;達到極點。《禮記·郊特牲》:“仁之至,義之盡也。”成語有“仁至義盡”。李白《遊太山六首》之三:“憑崖覽八極,目盡長空閑。”(八極:極邊遠之地。空閑:空曠。)③竭盡;竭力完成。《宋史·嶽飛傳》:“飛裂裳以背示(何)鑄,有盡忠報國四大字。”④全;所有的。潘嶽《笙賦》:“樂聲發而盡室歡。”⑤副詞。皆;都。《孟子·盡心下》:“盡信書,則不如無書。”《史記·司馬相如列傳》:“一坐盡傾。”(滿坐的人都很傾慕。) (二)jǐn 盡量。《禮記·曲禮上》:“虛坐盡後,食坐盡前。”(空坐著盡量往後,飲食就坐盡量往前,以免油污弄臟座席。)

    殘:

    ①傷害;殺害。柳宗元《斷刑論》:“秋冬之有霜雪也,舉草木而殘之。”(舉:全部。)②毀壞;破壞。《荀子·榮辱》:“鬥者……室傢立殘,親戚不免乎刑戮。”(立:立刻;馬上。)③殘暴;殘忍。《史記· 張耳傳》:“將軍瞋目張膽,出萬死不顧一生之計,為天下除殘也。”④指殘暴的人。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“將軍以神武雄才……當橫行天下,為漢傢除殘去穢。”⑤殘缺;不完整。《後漢書·儒林列傳》:“禮樂分崩,典文殘落。”⑥剩餘;殘餘。方幹《送饒州王司法之任兼寄朱處士》:“留醉悲殘歲,含情寄遠書。”杜審言《大酺樂》詩:“梅花落處疑殘雪。”

    肌:

    ①人的肌肉。《史記·扁鵲倉公列傳》:“乃割皮解肌。”②人的皮膚。宋玉《登徒子好色賦》:“肌如白雪。”

    觸:

    ①用角抵觸。《淮南子·兵略》:“有角者觸。”《周易·大壯》:“羝(dī)羊觸藩。”(羝:公羊。藩:籬笆。)②碰撞;接觸。《韓非子·五蠹》:“兔走觸株,折頸而死。”③觸犯;冒犯。《漢書·食貨志下》:“民搖手觸禁,不得耕桑。”④觸動;引發。《周易·系辭上》:“觸類而長之,天下之能事畢矣。”

    瘴:

    瘴氣。南部、西南部山林間濕熱的空氣,從前認為是惡性瘧疾的病源。杜甫《驅豎子摘蒼耳》:“江上秋已分,林中瘴猶劇。”


  • 夙志随忧尽,残肌触瘴。

    “夙志随忧尽,残肌触瘴。”诗句出处:《酬韶州裴曹长使君寄道州吕八大使,》;是唐朝诗人柳宗元的作品。

    金马尝齐入,铜鱼亦共颁。疑山看积翠,浈水想澄湾。
    标榜同惊俗,清明两照奸。乘轺参孔仅,按节服侯狦。
    贾傅辞宁切,虞童发未。秉心方的的,腾口任。àà
    圣理高悬象,爰书降罚锾。德风流海外,和气满人寰。
    御魅恩犹贷,思贤泪自潸。在亡均寂寞,零落间惸鳏。
    夙志随忧尽,残肌触瘴。月光摇浅濑,风韵碎枯菅。
    海俗衣犹卉,山夷髻不鬟。泥沙潜虺蜮,榛莽斗豺獌。
    循省诚知惧,安排只自憪。食贫甘莽卤,被褐谢斓斒。
    远物裁青罽,时珍馔白鹇。长捐楚客佩,未赐大夫环。
    异政徒云仰,高踪不可攀。空劳慰憔悴,妍唱剧妖娴。

    【注释】:

    夙:

    ①朝;早晨。《左传·襄公二十六年》:“夙兴夜寐,朝夕临政。”(寐:睡。)②早;早年。李密《陈情表》:“臣以险衅,夙遭闵凶。”(险衅:艰难与祸患。闵凶:忧患凶丧之事。)③平素;往昔。杜甫《骢马行》:“夙昔传闻思一见。”④通“肃”。肃敬。《诗经·大雅·生民》:“载震载夙,载生载育。”

    志:

    ①心意。《尚书·舜典》:“诗言志。”②志向。《史记·陈涉世家》:“燕雀安知鸿鹄(hú胡)之志哉!”③通“痣”。皮肤上的斑痕。《梁书·沈约传》:“约左目重瞳(tóng)子,腰有紫志。”④通“帜”。旗帜。《史记·刘敬叔孙通列传》:“设兵张旗志。”

    随:

    ①跟随。《庄子·人间世》:“自吾执斧斤以随夫子,未尝见材如此其美也。”②沿着;顺着。《范子》:“圣人之变,如水随形。”③顺应。《淮南子·齐俗》:“故圣人论世而立法,随时而举事。”④听任;放任。韩愈《进学解》:“业精于勤荒于嬉,行成于思毁于随。”⑤追逐;追求。《周易·随》:“随有求得。”(追逐而有所求则必得。)⑥副词。随即;接着。《史记·留侯世家》:“(张)良殊大惊,随目之。”(殊:非常。目:用目看。)⑦周代侯国名。在今湖北省随县。⑧春秋邑名。在今山西省介休县。

    忧:

    ①担忧;发愁。《盐铁论·伐功》:“忧人之患者,民一心而归之,汤武是也。”(汤武:商汤王和周武王。)白居易《卖炭翁》:“心忧炭贱愿天寒。”②困厄;忧患。《新书·礼》:“忧民之忧者,民必忧其忧。”苏轼《贫士》:“未能遣一力,分汝薪水忧。”③特指父母的丧事。《魏书·李彪传》:“朝臣丁父忧者假满赴职。”(丁:遭遇。)

    尽:

    (一)①完毕;没有了。苏轼《赤壁赋》:“肴核既尽,杯盘狼藉。”《左传·襄公八年》:“粮食将尽。”②终结;结束。曹丕《典论·论文》:“年寿有时而尽。”李咸用《遣兴》:“雨尽晚云轻。”又终极;达到极点。《礼记·郊特牲》:“仁之至,义之尽也。”成语有“仁至义尽”。李白《游太山六首》之三:“凭崖览八极,目尽长空闲。”(八极:极边远之地。空闲:空旷。)③竭尽;竭力完成。《宋史·岳飞传》:“飞裂裳以背示(何)铸,有尽忠报国四大字。”④全;所有的。潘岳《笙赋》:“乐声发而尽室欢。”⑤副词。皆;都。《孟子·尽心下》:“尽信书,则不如无书。”《史记·司马相如列传》:“一坐尽倾。”(满坐的人都很倾慕。) (二)jǐn 尽量。《礼记·曲礼上》:“虚坐尽后,食坐尽前。”(空坐着尽量往后,饮食就坐尽量往前,以免油污弄脏座席。)

    残:

    ①伤害;杀害。柳宗元《断刑论》:“秋冬之有霜雪也,举草木而残之。”(举:全部。)②毁坏;破坏。《荀子·荣辱》:“斗者……室家立残,亲戚不免乎刑戮。”(立:立刻;马上。)③残暴;残忍。《史记· 张耳传》:“将军瞋目张胆,出万死不顾一生之计,为天下除残也。”④指残暴的人。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“将军以神武雄才……当横行天下,为汉家除残去秽。”⑤残缺;不完整。《后汉书·儒林列传》:“礼乐分崩,典文残落。”⑥剩余;残余。方干《送饶州王司法之任兼寄朱处士》:“留醉悲残岁,含情寄远书。”杜审言《大酺乐》诗:“梅花落处疑残雪。”

    肌:

    ①人的肌肉。《史记·扁鹊仓公列传》:“乃割皮解肌。”②人的皮肤。宋玉《登徒子好色赋》:“肌如白雪。”

    触:

    ①用角抵触。《淮南子·兵略》:“有角者触。”《周易·大壮》:“羝(dī)羊触藩。”(羝:公羊。藩:篱笆。)②碰撞;接触。《韩非子·五蠹》:“兔走触株,折颈而死。”③触犯;冒犯。《汉书·食货志下》:“民摇手触禁,不得耕桑。”④触动;引发。《周易·系辞上》:“触类而长之,天下之能事毕矣。”

    瘴:

    瘴气。南部、西南部山林间湿热的空气,从前认为是恶性疟疾的病源。杜甫《驱竖子摘苍耳》:“江上秋已分,林中瘴犹剧。”


  • su zhi sui you jin ,can ji chu zhang 。

    “su zhi sui you jin ,can ji chu zhang 。”shi gou chu chu :《chou shao zhou pei cao chang shi jun ji dao zhou lv ba da shi ,》;shi tang chao shi ren liu zong yuan de zuo pin 。

    jin ma chang ji ru ,tong yu yi gong ban 。yi shan kan ji cui ,zhen shui xiang cheng wan 。
    biao bang tong jing su ,qing ming liang zhao jian 。cheng yao can kong jin ,an jie fu hou shan 。
    gu fu ci ning qie ,yu tong fa wei 。bing xin fang de de ,teng kou ren 。àà
    sheng li gao xuan xiang ,yuan shu jiang fa huan 。de feng liu hai wai ,he qi man ren huan 。
    yu mei en you dai ,sai xian lei zi shan 。zai wang jun ji mo ,ling la jian qiong guan 。
    su zhi sui you jin ,can ji chu zhang 。yue guang yao jian lai ,feng yun sui ku jian 。
    hai su yi you hui ,shan yi ji bu huan 。ni sha qian hui yu ,zhen mang dou chai man 。
    xun sheng cheng zhi ju ,an pai zhi zi xian 。shi pin gan mang lu ,bei he xie lan ban 。
    yuan wu cai qing ji ,shi zhen zhuan bai xian 。chang juan chu ke pei ,wei ci da fu huan 。
    yi zheng tu yun yang ,gao zong bu ke pan 。kong lao wei qiao cui ,yan chang ju yao xian 。

    【zhu shi 】:

    su :

    ①chao ;zao chen 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“su xing ye mei ,chao xi lin zheng 。”(mei :shui 。)②zao ;zao nian 。li mi 《chen qing biao 》:“chen yi xian xin ,su zao min xiong 。”(xian xin :jian nan yu huo huan 。min xiong :you huan xiong sang zhi shi 。)③ping su ;wang xi 。du fu 《cong ma hang 》:“su xi chuan wen sai yi jian 。”④tong “su ”。su jing 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“zai zhen zai su ,zai sheng zai yo 。”

    zhi :

    ①xin yi 。《shang shu ·shun dian 》:“shi yan zhi 。”②zhi xiang 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“yan qiao an zhi hong gu (húhu )zhi zhi zai !”③tong “zhi ”。pi fu shang de ban hen 。《liang shu ·shen yao chuan 》:“yao zuo mu chong tong (tóng)zi ,yao you zi zhi 。”④tong “zhi ”。qi zhi 。《shi ji ·liu jing shu sun tong lie chuan 》:“she bing zhang qi zhi 。”

    sui :

    ①gen sui 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“zi wu zhi fu jin yi sui fu zi ,wei chang jian cai ru ci ji mei ye 。”②yan zhao ;shun zhao 。《fan zi 》:“sheng ren zhi bian ,ru shui sui xing 。”③shun ying 。《huai na zi ·ji su 》:“gu sheng ren lun shi er li fa ,sui shi er ju shi 。”④ting ren ;fang ren 。han yu 《jin xue jie 》:“ye jing yu qin huang yu xi ,hang cheng yu sai hui yu sui 。”⑤zhui zhu ;zhui qiu 。《zhou yi ·sui 》:“sui you qiu de 。”(zhui zhu er you suo qiu ze bi de 。)⑥fu ci 。sui ji ;jie zhao 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“(zhang )liang shu da jing ,sui mu zhi 。”(shu :fei chang 。mu :yong mu kan 。)⑦zhou dai hou guo ming 。zai jin hu bei sheng sui xian 。⑧chun qiu yi ming 。zai jin shan xi sheng jie xiu xian 。

    you :

    ①dan you ;fa chou 。《yan tie lun ·fa gong 》:“you ren zhi huan zhe ,min yi xin er gui zhi ,shang wu shi ye 。”(shang wu :shang shang wang he zhou wu wang 。)bai ju yi 《mai tan weng 》:“xin you tan jian yuan tian han 。”②kun e ;you huan 。《xin shu ·li 》:“you min zhi you zhe ,min bi you ji you 。”su shi 《pin shi 》:“wei neng qian yi li ,fen ru xin shui you 。”③te zhi fu mu de sang shi 。《wei shu ·li biao chuan 》:“chao chen ding fu you zhe jia man fu zhi 。”(ding :zao yu 。)

    jin :

    (yi )①wan bi ;mei you le 。su shi 《chi bi fu 》:“yao he ji jin ,bei pan lang ji 。”《zuo chuan ·xiang gong ba nian 》:“liang shi jiang jin 。”②zhong jie ;jie shu 。cao pi 《dian lun ·lun wen 》:“nian shou you shi er jin 。”li xian yong 《qian xing 》:“yu jin wan yun qing 。”you zhong ji ;da dao ji dian 。《li ji ·jiao te sheng 》:“ren zhi zhi ,yi zhi jin ye 。”cheng yu you “ren zhi yi jin ”。li bai 《you tai shan liu shou 》zhi san :“ping ya lan ba ji ,mu jin chang kong xian 。”(ba ji :ji bian yuan zhi de 。kong xian :kong kuang 。)③jie jin ;jie li wan cheng 。《song shi ·yue fei chuan 》:“fei lie chang yi bei shi (he )zhu ,you jin zhong bao guo si da zi 。”④quan ;suo you de 。pan yue 《sheng fu 》:“le sheng fa er jin shi huan 。”⑤fu ci 。jie ;dou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin shu ,ze bu ru mo shu 。”《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“yi zuo jin qing 。”(man zuo de ren dou hen qing mu 。) (er )jǐn jin liang 。《li ji ·qu li shang 》:“xu zuo jin hou ,shi zuo jin qian 。”(kong zuo zhao jin liang wang hou ,yin shi jiu zuo jin liang wang qian ,yi mian you wu long zang zuo xi 。)

    can :

    ①shang hai ;sha hai 。liu zong yuan 《duan xing lun 》:“qiu dong zhi you shuang xue ye ,ju cao mu er can zhi 。”(ju :quan bu 。)②hui huai ;po huai 。《xun zi ·rong ru 》:“dou zhe ……shi jia li can ,qin qi bu mian hu xing lu 。”(li :li ke ;ma shang 。)③can bao ;can ren 。《shi ji · zhang er chuan 》:“jiang jun chen mu zhang dan ,chu mo si bu gu yi sheng zhi ji ,wei tian xia chu can ye 。”④zhi can bao de ren 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jiang jun yi shen wu xiong cai ……dang heng hang tian xia ,wei han jia chu can qu hui 。”⑤can que ;bu wan zheng 。《hou han shu ·ru lin lie chuan 》:“li le fen beng ,dian wen can la 。”⑥sheng yu ;can yu 。fang gan 《song rao zhou wang si fa zhi ren jian ji zhu chu shi 》:“liu zui bei can sui ,han qing ji yuan shu 。”du shen yan 《da pu le 》shi :“mei hua la chu yi can xue 。”

    ji :

    ①ren de ji rou 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“nai ge pi jie ji 。”②ren de pi fu 。song yu 《deng tu zi hao se fu 》:“ji ru bai xue 。”

    chu :

    ①yong jiao di chu 。《huai na zi ·bing lve 》:“you jiao zhe chu 。”《zhou yi ·da zhuang 》:“di (dī)yang chu fan 。”(di :gong yang 。fan :li ba 。)②peng zhuang ;jie chu 。《han fei zi ·wu du 》:“tu zou chu zhu ,she geng er si 。”③chu fan ;mao fan 。《han shu ·shi huo zhi xia 》:“min yao shou chu jin ,bu de geng sang 。”④chu dong ;yin fa 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“chu lei er chang zhi ,tian xia zhi neng shi bi yi 。”

    zhang :

    zhang qi 。na bu 、xi na bu shan lin jian shi re de kong qi ,cong qian ren wei shi e xing nve ji de bing yuan 。du fu 《qu shu zi zhai cang er 》:“jiang shang qiu yi fen ,lin zhong zhang you ju 。”