• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 網蟲依密葉,曉禽棲迥枝。

    “網蟲依密葉,曉禽棲迥枝。”詩句出處:《茅簷下始栽竹》;是唐朝詩人柳宗元的作品。

    瘴茅葺為宇,溽暑常侵肌。適有重膇疾,蒸鬱寧所宜。
    東鄰幸導我,樹竹邀涼颸。欣然愜吾志,荷鍤西巖垂。
    楚壤多怪石,墾鑿力已疲。江風忽雲暮,輿曳還相追。
    蕭瑟過極浦,旖旎附幽墀。貞根期永固,貽爾寒泉滋。
    夜窗遂不掩,羽扇寧復持。清泠集濃露,枕簟淒已知。
    網蟲依密葉,曉禽棲迥枝。豈伊紛囂間,重以心慮怡。
    嘉爾亭亭質,自遠棄幽期。不見野蔓草,蓊蔚有華姿。
    諒無凌寒色,豈與青山辭。

    【註釋】:

    蟲:

    (一)①古代對一切動物的通稱。《大戴禮記·易本命》:“有羽之蟲三百六十,而鳳凰為之長(zhǎng);有毛之蟲三百六十,而麒麟為之長;有甲之蟲三百六十,而神龜為之長;有鱗之蟲三百六十,而蛟龍為之長;倮之蟲三百六十,而聖人為之長。”《莊子·應帝王》:“而曾二蟲之無知。”②昆蟲;蟲子。《詩經·齊風·雞鳴》:“蟲飛薨薨(hōng)。”《荀子·勸學》:“肉腐出蟲。” (二)huǐ 毒蛇。後作“虺”。《山海經·南山經》:“羽山,其下多水,其上多雨,無草木,多蝮蟲。”

    依:

    ①靠著;挨近。《孫子兵法·行軍》:“依水草而背眾樹。”羅鄴《鸚鵡詠》:“玉檻(jiàn)瑤軒任所依。”(檻:欄桿。軒:窗。)②依靠;依托。《左傳·隱公六年》:“我周之東遷,晉、鄭焉依。”(焉:助詞。是。)曹操《短歌行》:“繞樹三匝,何枝可依?”(匝:周。)③依照。屈原《離騷》:“願依彭咸之遺則。”(彭咸:人名。則:準則。)④依戀。古詩《行行重行行》:“胡馬依北風,越鳥巢南枝。”⑤茂盛的樣子。《詩經·小雅·車舝》:“依彼平林,有集維鷮。”[依依]1.輕柔的樣子。《詩經·小雅·采薇》:“昔我往矣,楊柳依依。”2. 留戀;思戀的樣子。《楚辭·九思·傷時》:“志戀戀兮依依。”古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“舉手長勞勞,二情同依依。”(勞勞:憂傷。)[依稀]仿佛;不清晰。劉禹錫《荊州道懷古》:“南國山川舊帝畿(jī),宋臺梁館尚依稀。”(帝畿:京都。)趙嘏《江樓舊感》詩:“風景依稀似去年。”

    密:

    ①細密;周密。《周易·系辭上》:“君不密則失臣,臣不密則失身。”②精致。《北史·崔光傳》:“極宇崇麗,壇築工密。”(極宇:本指房屋的脊和簷,此代稱房屋。)③緊密;稠密。《鹽鐵論·刑德》:“而網密於凝脂。”李中《寄左偃》:“閒留好鳥庭柯密。”(柯:樹枝。)④秘密。《北史·韓鳳傳》:“軍國要密,無不經手。”⑤親密;貼近。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“(劉備)於是與亮情好日密。”⑥寂靜;靜默。《莊子·達生》:“公密而不應。”

    葉:

    ①葉子。《楚辭· 九歌·少司命》:“秋蘭兮青青,綠葉兮紫莖。”②世;時期。劉義慶《世說新語·識鑒》:“李勢在蜀既久,承藉累葉。”(李勢:人名。)蕭統《文選序》:“自炎漢中葉。”(炎漢:指漢朝。)③書頁。一張為一葉。王彥泓《寓夜》詩:“鼠翻書葉響,蟲逗燭花飛。”這個意義又寫作“頁”。

    曉:

    ①天亮。李白《塞下曲·其一》:“曉戰隨金鼓,宵眠抱玉鞍。”②知道;明白。《鹽鐵論·相刺》:“通一孔,曉一理,而不知權衡。”王充《論衡·知實》:“不學自知,不問自曉。古今行事,未之有也。”(未之有也:沒有這樣的事。)③告知。《漢書·元後傳》:“未曉大將軍。”

    禽:

    ①擒捉;捕捉;獵獲。後作“擒”。《呂氏春秋·季秋》:“命主祠祭禽於四方。”②獸的總稱。《論衡·遭虎》:“虎也諸禽之雄也。”③鳥獸的總稱。《周易·師》:“田有禽。”《論衡·物勢》:“以十二辰之禽效之。”(十二辰:十二地支。效:證明。)④特指鳥類。《孟子·梁惠王上》:“君子之於禽獸也,見其生,不忍見其死。”

    棲:

    (一)①鳥類停留、歇宿。張衡《西京賦》:“南翔衡陽,北棲雁門。”②停留;居處。《國語·吳語》:“越王勾踐棲於會稽之上。” (二)xī [棲棲]忙碌不安的樣子。《論語·憲問》:“丘何為是棲棲者與?”

    迥:

    ①遠。王勃《滕王閣序》:“天高地迥,覺宇宙之無窮。”班彪《北征賦》:“野蕭條以莽蕩,迥千裡而無傢。”②僻遠之處。李商隱《行次西郊作一百韻》:“常恐值荒迥,此輩還射人。”③差別很大。陸遊《過小孤山大孤山》:“色澤瑩潤,亦與它石迥異。”邊貢《謁文山祠》:“丞相英靈迥未消,絳帷燈火颯寒飆(biāo)。”(文山:文天祥號。絳:赤色。飆:暴風。)④獨。杜甫《丹青引》:“是日牽來赤墀(chí)下,迥立閶(chāng)闔(hé)生長風。”(墀:殿前臺階。閶闔:皇宮正門。)

    枝:

    ①枝條。《莊子·山木》:“見大木枝葉盛茂。”杜甫《江畔獨步尋花》:“千朵萬朵壓枝低。”②歧出的,分支。《莊子·駢拇》:“駢拇枝指出乎性哉。”(駢拇:拇指與第二指連生。)《呂氏春秋·慎行》:“盡殺崔杼之妻子及枝屬。”③肢體;四肢。《呂氏春秋 · 圜道》:“感而不知,則形體四枝不使矣。”④支撐;支持。《左傳 ·桓公五年》:“蔡、衛不枝,固將先奔。”⑤抵禦;抗拒。《新序·善謀上》:“足以枝於秦。”⑥量詞。[枝梧]1.抗拒。《史記·項羽本紀》:“諸將皆懾服,莫敢枝梧。”2.支撐。《水經註·漯水》:“以木為圓基,令互相枝梧。”費昶《華光省中夜聞城外搗衣》:“鬢搖九枝花。”白居易《長恨歌》:“梨花一枝春帶雨。”


  • 网虫依密叶,晓禽栖迥枝。

    “网虫依密叶,晓禽栖迥枝。”诗句出处:《茅檐下始栽竹》;是唐朝诗人柳宗元的作品。

    瘴茅葺为宇,溽暑常侵肌。适有重膇疾,蒸郁宁所宜。
    东邻幸导我,树竹邀凉飔。欣然惬吾志,荷锸西岩垂。
    楚壤多怪石,垦凿力已疲。江风忽云暮,舆曳还相追。
    萧瑟过极浦,旖旎附幽墀。贞根期永固,贻尔寒泉滋。
    夜窗遂不掩,羽扇宁复持。清泠集浓露,枕簟凄已知。
    网虫依密叶,晓禽栖迥枝。岂伊纷嚣间,重以心虑怡。
    嘉尔亭亭质,自远弃幽期。不见野蔓草,蓊蔚有华姿。
    谅无凌寒色,岂与青山辞。

    【注释】:

    虫:

    (一)①古代对一切动物的通称。《大戴礼记·易本命》:“有羽之虫三百六十,而凤凰为之长(zhǎng);有毛之虫三百六十,而麒麟为之长;有甲之虫三百六十,而神龟为之长;有鳞之虫三百六十,而蛟龙为之长;倮之虫三百六十,而圣人为之长。”《庄子·应帝王》:“而曾二虫之无知。”②昆虫;虫子。《诗经·齐风·鸡鸣》:“虫飞薨薨(hōng)。”《荀子·劝学》:“肉腐出虫。” (二)huǐ 毒蛇。后作“虺”。《山海经·南山经》:“羽山,其下多水,其上多雨,无草木,多蝮虫。”

    依:

    ①靠着;挨近。《孙子兵法·行军》:“依水草而背众树。”罗邺《鹦鹉咏》:“玉槛(jiàn)瑶轩任所依。”(槛:栏杆。轩:窗。)②依靠;依托。《左传·隐公六年》:“我周之东迁,晋、郑焉依。”(焉:助词。是。)曹操《短歌行》:“绕树三匝,何枝可依?”(匝:周。)③依照。屈原《离骚》:“愿依彭咸之遗则。”(彭咸:人名。则:准则。)④依恋。古诗《行行重行行》:“胡马依北风,越鸟巢南枝。”⑤茂盛的样子。《诗经·小雅·车舝》:“依彼平林,有集维鷮。”[依依]1.轻柔的样子。《诗经·小雅·采薇》:“昔我往矣,杨柳依依。”2. 留恋;思恋的样子。《楚辞·九思·伤时》:“志恋恋兮依依。”古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“举手长劳劳,二情同依依。”(劳劳:忧伤。)[依稀]仿佛;不清晰。刘禹锡《荆州道怀古》:“南国山川旧帝畿(jī),宋台梁馆尚依稀。”(帝畿:京都。)赵嘏《江楼旧感》诗:“风景依稀似去年。”

    密:

    ①细密;周密。《周易·系辞上》:“君不密则失臣,臣不密则失身。”②精致。《北史·崔光传》:“极宇崇丽,坛筑工密。”(极宇:本指房屋的脊和檐,此代称房屋。)③紧密;稠密。《盐铁论·刑德》:“而网密于凝脂。”李中《寄左偃》:“閒留好鸟庭柯密。”(柯:树枝。)④秘密。《北史·韩凤传》:“军国要密,无不经手。”⑤亲密;贴近。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“(刘备)于是与亮情好日密。”⑥寂静;静默。《庄子·达生》:“公密而不应。”

    叶:

    ①叶子。《楚辞· 九歌·少司命》:“秋兰兮青青,绿叶兮紫茎。”②世;时期。刘义庆《世说新语·识鉴》:“李势在蜀既久,承藉累叶。”(李势:人名。)萧统《文选序》:“自炎汉中叶。”(炎汉:指汉朝。)③书页。一张为一叶。王彦泓《寓夜》诗:“鼠翻书叶响,虫逗烛花飞。”这个意义又写作“页”。

    晓:

    ①天亮。李白《塞下曲·其一》:“晓战随金鼓,宵眠抱玉鞍。”②知道;明白。《盐铁论·相刺》:“通一孔,晓一理,而不知权衡。”王充《论衡·知实》:“不学自知,不问自晓。古今行事,未之有也。”(未之有也:没有这样的事。)③告知。《汉书·元后传》:“未晓大将军。”

    禽:

    ①擒捉;捕捉;猎获。后作“擒”。《吕氏春秋·季秋》:“命主祠祭禽于四方。”②兽的总称。《论衡·遭虎》:“虎也诸禽之雄也。”③鸟兽的总称。《周易·师》:“田有禽。”《论衡·物势》:“以十二辰之禽效之。”(十二辰:十二地支。效:证明。)④特指鸟类。《孟子·梁惠王上》:“君子之于禽兽也,见其生,不忍见其死。”

    栖:

    (一)①鸟类停留、歇宿。张衡《西京赋》:“南翔衡阳,北栖雁门。”②停留;居处。《国语·吴语》:“越王勾践栖于会稽之上。” (二)xī [栖栖]忙碌不安的样子。《论语·宪问》:“丘何为是栖栖者与?”

    迥:

    ①远。王勃《滕王阁序》:“天高地迥,觉宇宙之无穷。”班彪《北征赋》:“野萧条以莽荡,迥千里而无家。”②僻远之处。李商隐《行次西郊作一百韵》:“常恐值荒迥,此辈还射人。”③差别很大。陆游《过小孤山大孤山》:“色泽莹润,亦与它石迥异。”边贡《谒文山祠》:“丞相英灵迥未消,绛帷灯火飒寒飙(biāo)。”(文山:文天祥号。绛:赤色。飙:暴风。)④独。杜甫《丹青引》:“是日牵来赤墀(chí)下,迥立阊(chāng)阖(hé)生长风。”(墀:殿前台阶。阊阖:皇宫正门。)

    枝:

    ①枝条。《庄子·山木》:“见大木枝叶盛茂。”杜甫《江畔独步寻花》:“千朵万朵压枝低。”②歧出的,分支。《庄子·骈拇》:“骈拇枝指出乎性哉。”(骈拇:拇指与第二指连生。)《吕氏春秋·慎行》:“尽杀崔杼之妻子及枝属。”③肢体;四肢。《吕氏春秋 · 圜道》:“感而不知,则形体四枝不使矣。”④支撑;支持。《左传 ·桓公五年》:“蔡、卫不枝,固将先奔。”⑤抵御;抗拒。《新序·善谋上》:“足以枝于秦。”⑥量词。[枝梧]1.抗拒。《史记·项羽本纪》:“诸将皆慑服,莫敢枝梧。”2.支撑。《水经注·漯水》:“以木为圆基,令互相枝梧。”费昶《华光省中夜闻城外捣衣》:“鬓摇九枝花。”白居易《长恨歌》:“梨花一枝春带雨。”


  • wang chong yi mi xie ,xiao qin qi jiong zhi 。

    “wang chong yi mi xie ,xiao qin qi jiong zhi 。”shi gou chu chu :《mao yan xia shi zai zhu 》;shi tang chao shi ren liu zong yuan de zuo pin 。

    zhang mao qi wei yu ,ru shu chang qin ji 。kuo you chong zhui ji ,zheng yu ning suo yi 。
    dong lin xing dao wo ,shu zhu yao liang si 。xin ran qie wu zhi ,he cha xi yan chui 。
    chu rang duo guai dan ,ken zao li yi pi 。jiang feng hu yun mu ,yu ye hai xiang zhui 。
    xiao se guo ji pu ,yi ni fu you chi 。zhen gen ji yong gu ,yi er han quan zi 。
    ye chuang sui bu yan ,yu shan ning fu chi 。qing ling ji nong lou ,zhen dian qi yi zhi 。
    wang chong yi mi xie ,xiao qin qi jiong zhi 。qi yi fen ao jian ,chong yi xin lv yi 。
    jia er ting ting zhi ,zi yuan qi you ji 。bu jian ye man cao ,weng wei you hua zi 。
    liang mo ling han se ,qi yu qing shan ci 。

    【zhu shi 】:

    chong :

    (yi )①gu dai dui yi qie dong wu de tong chen 。《da dai li ji ·yi ben ming 》:“you yu zhi chong san bai liu shi ,er feng huang wei zhi chang (zhǎng);you mao zhi chong san bai liu shi ,er qi lin wei zhi chang ;you jia zhi chong san bai liu shi ,er shen gui wei zhi chang ;you lin zhi chong san bai liu shi ,er jiao long wei zhi chang ;luo zhi chong san bai liu shi ,er sheng ren wei zhi chang 。”《zhuang zi ·ying di wang 》:“er ceng er chong zhi mo zhi 。”②kun chong ;chong zi 。《shi jing ·ji feng ·ji ming 》:“chong fei hong hong (hōng)。”《xun zi ·quan xue 》:“rou fu chu chong 。” (er )huǐ du she 。hou zuo “hui ”。《shan hai jing ·na shan jing 》:“yu shan ,ji xia duo shui ,ji shang duo yu ,mo cao mu ,duo fu chong 。”

    yi :

    ①kao zhao ;ai jin 。《sun zi bing fa ·hang jun 》:“yi shui cao er bei zhong shu 。”luo ye 《ying wu yong 》:“yu jian (jiàn)yao xuan ren suo yi 。”(jian :lan gan 。xuan :chuang 。)②yi kao ;yi tuo 。《zuo chuan ·yin gong liu nian 》:“wo zhou zhi dong qian ,jin 、zheng yan yi 。”(yan :zhu ci 。shi 。)cao cao 《duan ge hang 》:“rao shu san za ,he zhi ke yi ?”(za :zhou 。)③yi zhao 。qu yuan 《li sao 》:“yuan yi peng xian zhi wei ze 。”(peng xian :ren ming 。ze :zhun ze 。)④yi lian 。gu shi 《hang hang chong hang hang 》:“hu ma yi bei feng ,yue diao chao na zhi 。”⑤mao cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·che xia 》:“yi bi ping lin ,you ji wei jiao 。”[yi yi ]1.qing rou de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·cai wei 》:“xi wo wang yi ,yang liu yi yi 。”2. liu lian ;sai lian de yang zi 。《chu ci ·jiu sai ·shang shi 》:“zhi lian lian xi yi yi 。”gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“ju shou chang lao lao ,er qing tong yi yi 。”(lao lao :you shang 。)[yi xi ]fang fo ;bu qing xi 。liu yu xi 《jing zhou dao huai gu 》:“na guo shan chuan jiu di ji (jī),song tai liang guan shang yi xi 。”(di ji :jing dou 。)zhao gu 《jiang lou jiu gan 》shi :“feng jing yi xi shi qu nian 。”

    mi :

    ①xi mi ;zhou mi 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“jun bu mi ze shi chen ,chen bu mi ze shi shen 。”②jing zhi 。《bei shi ·cui guang chuan 》:“ji yu chong li ,tan zhu gong mi 。”(ji yu :ben zhi fang wu de ji he yan ,ci dai chen fang wu 。)③jin mi ;chou mi 。《yan tie lun ·xing de 》:“er wang mi yu ning zhi 。”li zhong 《ji zuo yan 》:“閒liu hao diao ting ke mi 。”(ke :shu zhi 。)④bi mi 。《bei shi ·han feng chuan 》:“jun guo yao mi ,mo bu jing shou 。”⑤qin mi ;tie jin 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“(liu bei )yu shi yu liang qing hao ri mi 。”⑥ji jing ;jing mo 。《zhuang zi ·da sheng 》:“gong mi er bu ying 。”

    xie :

    ①xie zi 。《chu ci · jiu ge ·shao si ming 》:“qiu lan xi qing qing ,lu xie xi zi jing 。”②shi ;shi ji 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·shi jian 》:“li shi zai shu ji jiu ,cheng ji lei xie 。”(li shi :ren ming 。)xiao tong 《wen shua xu 》:“zi yan han zhong xie 。”(yan han :zhi han chao 。)③shu xie 。yi zhang wei yi xie 。wang yan hong 《yu ye 》shi :“shu fan shu xie xiang ,chong dou zhu hua fei 。”zhe ge yi yi you xie zuo “xie ”。

    xiao :

    ①tian liang 。li bai 《sai xia qu ·ji yi 》:“xiao zhan sui jin gu ,xiao mian bao yu an 。”②zhi dao ;ming bai 。《yan tie lun ·xiang ci 》:“tong yi kong ,xiao yi li ,er bu zhi quan heng 。”wang chong 《lun heng ·zhi shi 》:“bu xue zi zhi ,bu wen zi xiao 。gu jin hang shi ,wei zhi you ye 。”(wei zhi you ye :mei you zhe yang de shi 。)③gao zhi 。《han shu ·yuan hou chuan 》:“wei xiao da jiang jun 。”

    qin :

    ①qin zhuo ;bu zhuo ;lie huo 。hou zuo “qin ”。《lv shi chun qiu ·ji qiu 》:“ming zhu ci ji qin yu si fang 。”②shou de zong chen 。《lun heng ·zao hu 》:“hu ye zhu qin zhi xiong ye 。”③diao shou de zong chen 。《zhou yi ·shi 》:“tian you qin 。”《lun heng ·wu shi 》:“yi shi er chen zhi qin xiao zhi 。”(shi er chen :shi er de zhi 。xiao :zheng ming 。)④te zhi diao lei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jun zi zhi yu qin shou ye ,jian ji sheng ,bu ren jian ji si 。”

    qi :

    (yi )①diao lei ting liu 、xie su 。zhang heng 《xi jing fu 》:“na xiang heng yang ,bei qi yan men 。”②ting liu ;ju chu 。《guo yu ·wu yu 》:“yue wang gou jian qi yu hui ji zhi shang 。” (er )xī [qi qi ]mang liu bu an de yang zi 。《lun yu ·xian wen 》:“qiu he wei shi qi qi zhe yu ?”

    jiong :

    ①yuan 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“tian gao de jiong ,jiao yu zhou zhi mo qiong 。”ban biao 《bei zheng fu 》:“ye xiao tiao yi mang dang ,jiong qian li er mo jia 。”②pi yuan zhi chu 。li shang yin 《hang ci xi jiao zuo yi bai yun 》:“chang kong zhi huang jiong ,ci bei hai she ren 。”③cha bie hen da 。liu you 《guo xiao gu shan da gu shan 》:“se ze ying run ,yi yu ta dan jiong yi 。”bian gong 《ye wen shan ci 》:“cheng xiang ying ling jiong wei xiao ,jiang wei deng huo sa han biao (biāo)。”(wen shan :wen tian xiang hao 。jiang :chi se 。biao :bao feng 。)④du 。du fu 《dan qing yin 》:“shi ri qian lai chi chi (chí)xia ,jiong li chang (chāng)he (hé)sheng chang feng 。”(chi :dian qian tai jie 。chang he :huang gong zheng men 。)

    zhi :

    ①zhi tiao 。《zhuang zi ·shan mu 》:“jian da mu zhi xie cheng mao 。”du fu 《jiang pan du bu xun hua 》:“qian duo mo duo ya zhi di 。”②qi chu de ,fen zhi 。《zhuang zi ·pian mu 》:“pian mu zhi zhi chu hu xing zai 。”(pian mu :mu zhi yu di er zhi lian sheng 。)《lv shi chun qiu ·shen hang 》:“jin sha cui zhu zhi qi zi ji zhi shu 。”③zhi ti ;si zhi 。《lv shi chun qiu · huan dao 》:“gan er bu zhi ,ze xing ti si zhi bu shi yi 。”④zhi cheng ;zhi chi 。《zuo chuan ·huan gong wu nian 》:“cai 、wei bu zhi ,gu jiang xian ben 。”⑤di yu ;kang ju 。《xin xu ·shan mou shang 》:“zu yi zhi yu qin 。”⑥liang ci 。[zhi wu ]1.kang ju 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhu jiang jie she fu ,mo gan zhi wu 。”2.zhi cheng 。《shui jing zhu ·luo shui 》:“yi mu wei yuan ji ,ling hu xiang zhi wu 。”fei chang 《hua guang sheng zhong ye wen cheng wai dao yi 》:“bin yao jiu zhi hua 。”bai ju yi 《chang hen ge 》:“li hua yi zhi chun dai yu 。”