• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 山河風月古,陵寢露煙青。

    “山河風月古,陵寢露煙青。”詩句出處:《與獨孤穆冥會詩》;是唐朝詩人臨淄縣主的作品。

    江都昔喪亂,闕下多構兵。豺虎恣吞噬,幹戈日縱橫。
    逆徒自外至,半夜開重城。膏血浸宮殿,刀槍倚簷楹。
    今知從逆者,乃是公與卿。白刃污黃屋,邦傢遂因傾。
    疾風知勁草,世亂識忠臣。哀哀獨孤公,臨死乃結纓。
    天地既板蕩,雲雷時未亨。今者二百載,幽懷猶未平。
    山河風月古,陵寢露煙青。君子秉祖德,方垂忠烈名。
    華軒一惠顧,土室以為榮。丈夫立志操,存沒感其情。
    求義若可托,誰能抱幽貞。(縣主贈穆)
    皇天昔降禍,隋室若綴旒。患難在雙闕,幹戈連九州。
    出門皆兇豎,所向多逆謀。白日忽然暮,頹波不可收。
    望夷既結釁,宗社亦貽羞。溫室兵始合,宮闈血已流。
    憫哉吹簫子,悲啼下鳳樓。霜刃徒見逼,玉笄不可求。
    羅襦遺侍者,粉黛成仇讎。邦國已淪覆,餘生誓不留。
    英英將軍祖,獨以社稷憂。丹血濺黼扆,豐肌染戈矛。
    今來見禾黍,盡日悲宗周。玉樹已寂寞,泉臺千萬秋。
    感茲一顧重,願以死節酬。幽顯儻不昧,終焉契綢繆。
    (穆答縣主)
    平陽縣中樹,久作廣陵塵。不意何郎至,黃泉重見春。
    (來傢歌人詩)
    金閨久無主,羅袂坐生塵。願作吹簫伴,同為騎鳳人。
    (穆諷縣主就禮)
    朱軒下長路,青草啟孤墳。猶勝陽臺上,空看朝暮雲。
    (縣主許穆詩)
    露草芊芊,頹塋未遷。自我居此,於今幾年。與君先祖,
    疇昔恩波。死生契闊,忽此相過。誰謂佳期,尋當別離。
    俟君之北,攜手同歸。(縣主請遷葬詩)
    伊彼維揚,在天一方。驅馬悠悠,忽來異鄉。情通幽顯,
    獲此相見。義感疇昔,言存繾綣。清江桂洲,可以遨遊。
    惟子之故,不遑淹留。(穆答縣主)

    【註釋】:

    河:

    ①黃河的專稱。《尚書·禹貢》:“浮於濟(jǐ)漯(tà),達於河。”(濟、漯:都是水名。)《世說新語· 言語》:“風景不殊,正自有山河之異。”②河流的通稱。陸遊《十一月一日風雨大作》:“夜闌臥聽風吹雨,鐵馬冰河入夢來。”(鐵馬:披甲的戰馬。)《三國志·吳書·吳主傳》:“信著金石,義蓋山河。”③指銀河;天河。杜甫《一百五日夜對月》:“牛女漫愁思,秋期猶渡河。”《古詩十九首·迢迢牽牛星》:“迢迢牽牛星,皎皎河漢女。”

    風:

    (一)①空氣流通的現象。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”②吹風;讓風吹。《孟子·公孫醜下》:“有寒疾,不可以風。”③比喻快速如風。《資治通鑒·晉成帝咸和五年》:“俟足下軍到,風發相赴。”④氣勢;勢頭。《晉書·劉毅傳》:“好臧否人物,王公貴人望風憚之。”⑤教化;教育。《周書·齊煬王憲傳》:“宣風導禮。”⑥風氣;風俗。柳宗元《捕蛇者說》:“故為之說,以俟夫觀人風者得焉。”陸遊《遊山西村》:“衣冠簡樸古風存。”⑦景象;景色。楊萬裡《曉出凈慈寺送林子方二首》之一:“畢竟西湖六月中,風光不與四時同。”⑧風度;風格。杜甫《詠懷古跡五首》:“搖落深知宋玉悲,風流儒雅亦吾師。”⑨歌謠;民歌。《左傳·襄公十八年》:“吾驟歌北風,又歌南風。”(驟:屢次。)⑩走失;散失。《尚書·費誓》:“馬牛其風。”(11)病名。《三國志·魏書·王粲傳》註引《典略》:“太祖先苦頭風,是日疾發臥。”(12)諷誦。嚴羽《滄浪詩話·詩辯》:“先須讀《楚辭》,朝夕諷詠,以為之本。” (二)fěng 通“諷(fěng)”。用含蓄的話暗示或勸誡。《漢書·趙廣漢傳》:“廣漢聞之,先風告(杜)建不改,於是收案致法。”(收案:收審。)[風騷]《詩經》的《國風》和《楚辭》的《離騷》的合稱。《宋書·謝靈運傳論》:“莫不同祖風騷。”(祖:效法。)也泛指詩文。高適《同崔員外綦毋拾遺九日宴京兆府李士曹》:“晚晴催翰墨,秋興引風騷。”(翰:筆。)

    月:

    (一)①月球;月亮。《詩經·陳風·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潛《歸田園居》之三:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”③月份。一年的十二分之一。從朔至晦為一月,大月三十日,小月二十九日。《詩經·豳風·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形狀或顏色像月亮的。李賀《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉謝郎妓。”⑤指婦人的月經。王建《宮詞》:“密奏君王知入月,喚人相伴洗裙裾。”⑥指婦女懷胎的月份。《詩經·大雅·生民》:“誕彌厥月,先生如達。”(誕:助詞。彌:滿。厥:其。先生:初生。達:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我國古代西域國名。 (二)ròu 同“肉”。古樂府《孤兒行》:“拔斷蒺藜腸月中,愴欲悲。”(腸:指小腿肚子。)

    古:

    ①往昔;歷時久遠。與“今”相對。《周易·系辭下》:“上古穴居野處,後世聖人易之以宮室。”(易:換。宮室:房舍。)蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合,月有陰晴圓缺,此事古難全。”②指古代的事物;舊;原來。《古詩十九首》之十六:“良人惟古歡,枉駕惠前綏。”③久遠;古老。趙與時《賓退錄》卷三:“客土二字,其來甚古。”④古體詩的簡稱。或稱古風、古詩。與近體詩相對,不受平仄、對仗等格律的限制,形式比較自由。《詩藪·古體上》:“歌至五、七言古,全不入樂矣。”

    陵:

    ①大土山。《詩經·小雅·天保》:“如山如皋,如岡如陵。”②越過;逾越。《禮記·檀弓上》:“喪事雖遽不陵節。”(遽:匆忙。節:規矩。)《後漢書·馮衍傳》:“不求茍得,常有陵雲之志。”③升;登。郭璞《遊仙詩十四首》之一:“臨源挹(yì)清波,陵岡掇(duō)丹荑。”(挹:舀取。掇:拾取。丹荑:草的紅色嫩芽。)④乘;凌駕。《淮南子·原道》:“乘雲陵霄。”曹植《洛神賦》:“陵波微步。”⑤欺凌;侵犯。《管子·治國》:“民貧則危鄉輕傢,危鄉輕傢則敢陵上犯禁。”(危:危害。)⑥磨礪。《荀子·君道》:“兵刃不待陵而勁。”(勁:堅強有力。)⑦帝王陵墓。《國語·齊語》:“定民之居,成民之事,陵為之終。”[陵夷]衰微。《漢書·成帝紀》:“帝王之道,日以陵夷。”

    陵寢:

    帝王的陵墓廟寢。杜甫《往在》:“千春薦~~,永永垂無窮。”

    寢:

    ①躺著休息。《論語·鄉黨》:“食不言,寢不語。”②睡覺。《論語·公冶長》:“宰予晝寢。”③寢室;臥室。《禮記·王制》:“九十(歲)飲食不離寢。”④古代帝王的宗廟中,前殿供祭祀,稱“廟”;後殿藏先人衣冠,稱“寢”。合稱“寢廟”。《詩經·小雅·巧言》:“奕奕寢廟,君子作之。”⑤帝王陵墓上的正殿。《漢書·韋玄成傳》:“又園中各有寢、便殿。”⑥止;息。《漢書·刑法志》:“三代之盛,至於刑錯兵寢者,其本末有序,帝王之極功也。”(錯:同“措”。放置不用。)⑦擱置。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“霍光寢其奏。”⑧相貌醜陋。《新唐書·鄭註傳》:“貌寢陋,不能遠視。”

    露:

    ①露水。《詩經·召南·行露》:“畏行多露。”白居易《暮江吟》:“露似真珠月似弓。”引申為潤澤。《漢書·晁錯傳》:“覆露萬民。”②露天;在屋外。《史記·平準書》:“太倉之粟,陳陳相因,充溢露積於外,至腐敗不可食。”(太倉:京都谷倉。陳:指陳舊的谷物。因:積壓。)文天祥《指南錄後序》:“草行露宿,日與北騎相出沒於長淮間。”③顯露;泄露。《論衡·對作》:“文露而旨直。”《後漢書·蔡邕傳》:“事遂漏露。”④敗壞。《荀子·富國》:“入其境,其田疇穢,都邑露。”⑤羸弱;疲憊。《左傳·昭公元年》:“於是乎節宣其氣,勿使有所壅閉湫底以露其體。”(湫底:閉塞不通。)《戰國策·秦策三》:“諸侯見齊之罷露,君臣之不親,舉兵而伐之。”⑥通“輅”。車子。《史記·楚世傢》:“昔我先王熊繹,辟在荊山,蓽露藍蔞,以處草莽。”(辟:避。藍蔞:衣服破舊。)

    煙:

    (一)①物質燃燒時產生的氣狀物。《國語 · 魯語上》:“既其葬也,焚,煙徹於上。”王維《輞川閑居贈裴秀才迪》:“墟裡上孤煙。”②泛指雲氣、霧靄等煙狀之物。陳子昂《春日登金華觀》:“山川亂雲日,樓榭入煙霄。”杜牧《泊秦淮》:“煙籠寒水月籠沙。”③煙熏所積的灰。可制墨。簡文帝《與湘東王書》:“煙墨不言,受其驅染。”晁貫之《墨經·松》:“墨取廬山松煙。”代指墨。庾肩吾《謝賚銅硯筆格啟》:“煙磨青石。” (二)yīn [煙煴]1.古人指天地未分時的混沌之氣。班固《東都賦》:“降煙煴,調元氣。”2. 為陰陽二氣和合的樣子。張衡《思玄賦》:“天地煙煴,百卉含葩。”3.雲煙彌漫的樣子。江淹《別賦》:“襲青氣之煙煴。”

    青:

    ①深綠色。劉禹錫《陋室銘》:“草色入簾青。”②藍色。《荀子·勸學》:“青,取之於藍而青於藍。”③黑色。《尚書·禹貢》:“厥土青黎。”④青色的東西。《漢書·成帝紀》:“青綠,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦為九州之一。在今山東境內。


  • 山河风月古,陵寝露烟青。

    “山河风月古,陵寝露烟青。”诗句出处:《与独孤穆冥会诗》;是唐朝诗人临淄县主的作品。

    江都昔丧乱,阙下多构兵。豺虎恣吞噬,干戈日纵横。
    逆徒自外至,半夜开重城。膏血浸宫殿,刀枪倚檐楹。
    今知从逆者,乃是公与卿。白刃污黄屋,邦家遂因倾。
    疾风知劲草,世乱识忠臣。哀哀独孤公,临死乃结缨。
    天地既板荡,云雷时未亨。今者二百载,幽怀犹未平。
    山河风月古,陵寝露烟青。君子秉祖德,方垂忠烈名。
    华轩一惠顾,土室以为荣。丈夫立志操,存没感其情。
    求义若可托,谁能抱幽贞。(县主赠穆)
    皇天昔降祸,隋室若缀旒。患难在双阙,干戈连九州。
    出门皆凶竖,所向多逆谋。白日忽然暮,颓波不可收。
    望夷既结衅,宗社亦贻羞。温室兵始合,宫闱血已流。
    悯哉吹箫子,悲啼下凤楼。霜刃徒见逼,玉笄不可求。
    罗襦遗侍者,粉黛成仇雠。邦国已沦覆,余生誓不留。
    英英将军祖,独以社稷忧。丹血溅黼扆,丰肌染戈矛。
    今来见禾黍,尽日悲宗周。玉树已寂寞,泉台千万秋。
    感兹一顾重,愿以死节酬。幽显傥不昧,终焉契绸缪。
    (穆答县主)
    平阳县中树,久作广陵尘。不意何郎至,黄泉重见春。
    (来家歌人诗)
    金闺久无主,罗袂坐生尘。愿作吹箫伴,同为骑凤人。
    (穆讽县主就礼)
    朱轩下长路,青草启孤坟。犹胜阳台上,空看朝暮云。
    (县主许穆诗)
    露草芊芊,颓茔未迁。自我居此,于今几年。与君先祖,
    畴昔恩波。死生契阔,忽此相过。谁谓佳期,寻当别离。
    俟君之北,携手同归。(县主请迁葬诗)
    伊彼维扬,在天一方。驱马悠悠,忽来异乡。情通幽显,
    获此相见。义感畴昔,言存缱绻。清江桂洲,可以遨游。
    惟子之故,不遑淹留。(穆答县主)

    【注释】:

    河:

    ①黄河的专称。《尚书·禹贡》:“浮于济(jǐ)漯(tà),达于河。”(济、漯:都是水名。)《世说新语· 言语》:“风景不殊,正自有山河之异。”②河流的通称。陆游《十一月一日风雨大作》:“夜阑卧听风吹雨,铁马冰河入梦来。”(铁马:披甲的战马。)《三国志·吴书·吴主传》:“信著金石,义盖山河。”③指银河;天河。杜甫《一百五日夜对月》:“牛女漫愁思,秋期犹渡河。”《古诗十九首·迢迢牵牛星》:“迢迢牵牛星,皎皎河汉女。”

    风:

    (一)①空气流通的现象。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”②吹风;让风吹。《孟子·公孙丑下》:“有寒疾,不可以风。”③比喻快速如风。《资治通鉴·晋成帝咸和五年》:“俟足下军到,风发相赴。”④气势;势头。《晋书·刘毅传》:“好臧否人物,王公贵人望风惮之。”⑤教化;教育。《周书·齐炀王宪传》:“宣风导礼。”⑥风气;风俗。柳宗元《捕蛇者说》:“故为之说,以俟夫观人风者得焉。”陆游《游山西村》:“衣冠简朴古风存。”⑦景象;景色。杨万里《晓出净慈寺送林子方二首》之一:“毕竟西湖六月中,风光不与四时同。”⑧风度;风格。杜甫《咏怀古迹五首》:“摇落深知宋玉悲,风流儒雅亦吾师。”⑨歌谣;民歌。《左传·襄公十八年》:“吾骤歌北风,又歌南风。”(骤:屡次。)⑩走失;散失。《尚书·费誓》:“马牛其风。”(11)病名。《三国志·魏书·王粲传》注引《典略》:“太祖先苦头风,是日疾发卧。”(12)讽诵。严羽《沧浪诗话·诗辩》:“先须读《楚辞》,朝夕讽詠,以为之本。” (二)fěng 通“諷(fěng)”。用含蓄的话暗示或劝诫。《汉书·赵广汉传》:“广汉闻之,先风告(杜)建不改,于是收案致法。”(收案:收审。)[风骚]《诗经》的《国风》和《楚辞》的《离骚》的合称。《宋书·谢灵运传论》:“莫不同祖风骚。”(祖:效法。)也泛指诗文。高适《同崔员外綦毋拾遗九日宴京兆府李士曹》:“晚晴催翰墨,秋兴引风骚。”(翰:笔。)

    月:

    (一)①月球;月亮。《诗经·陈风·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潜《归田园居》之三:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”③月份。一年的十二分之一。从朔至晦为一月,大月三十日,小月二十九日。《诗经·豳风·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形状或颜色像月亮的。李贺《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉谢郎妓。”⑤指妇人的月经。王建《宫词》:“密奏君王知入月,唤人相伴洗裙裾。”⑥指妇女怀胎的月份。《诗经·大雅·生民》:“诞弥厥月,先生如达。”(诞:助词。弥:满。厥:其。先生:初生。达:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我国古代西域国名。 (二)ròu 同“肉”。古乐府《孤儿行》:“拔断蒺藜肠月中,怆欲悲。”(肠:指小腿肚子。)

    古:

    ①往昔;历时久远。与“今”相对。《周易·系辞下》:“上古穴居野处,后世圣人易之以宫室。”(易:换。宫室:房舍。)苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,此事古难全。”②指古代的事物;旧;原来。《古诗十九首》之十六:“良人惟古欢,枉驾惠前绥。”③久远;古老。赵与时《宾退录》卷三:“客土二字,其来甚古。”④古体诗的简称。或称古风、古诗。与近体诗相对,不受平仄、对仗等格律的限制,形式比较自由。《诗薮·古体上》:“歌至五、七言古,全不入乐矣。”

    陵:

    ①大土山。《诗经·小雅·天保》:“如山如皋,如冈如陵。”②越过;逾越。《礼记·檀弓上》:“丧事虽遽不陵节。”(遽:匆忙。节:规矩。)《后汉书·冯衍传》:“不求苟得,常有陵云之志。”③升;登。郭璞《游仙诗十四首》之一:“临源挹(yì)清波,陵冈掇(duō)丹荑。”(挹:舀取。掇:拾取。丹荑:草的红色嫩芽。)④乘;凌驾。《淮南子·原道》:“乘云陵霄。”曹植《洛神赋》:“陵波微步。”⑤欺凌;侵犯。《管子·治国》:“民贫则危乡轻家,危乡轻家则敢陵上犯禁。”(危:危害。)⑥磨砺。《荀子·君道》:“兵刃不待陵而劲。”(劲:坚强有力。)⑦帝王陵墓。《国语·齐语》:“定民之居,成民之事,陵为之终。”[陵夷]衰微。《汉书·成帝纪》:“帝王之道,日以陵夷。”

    陵寝:

    帝王的陵墓庙寝。杜甫《往在》:“千春荐~~,永永垂无穷。”

    寝:

    ①躺着休息。《论语·乡党》:“食不言,寝不语。”②睡觉。《论语·公冶长》:“宰予昼寝。”③寝室;卧室。《礼记·王制》:“九十(岁)饮食不离寝。”④古代帝王的宗庙中,前殿供祭祀,称“庙”;后殿藏先人衣冠,称“寝”。合称“寝庙”。《诗经·小雅·巧言》:“奕奕寝庙,君子作之。”⑤帝王陵墓上的正殿。《汉书·韦玄成传》:“又园中各有寝、便殿。”⑥止;息。《汉书·刑法志》:“三代之盛,至于刑错兵寝者,其本末有序,帝王之极功也。”(错:同“措”。放置不用。)⑦搁置。《汉书·苏建传附苏武》:“霍光寝其奏。”⑧相貌丑陋。《新唐书·郑注传》:“貌寝陋,不能远视。”

    露:

    ①露水。《诗经·召南·行露》:“畏行多露。”白居易《暮江吟》:“露似真珠月似弓。”引申为润泽。《汉书·晁错传》:“覆露万民。”②露天;在屋外。《史记·平准书》:“太仓之粟,陈陈相因,充溢露积于外,至腐败不可食。”(太仓:京都谷仓。陈:指陈旧的谷物。因:积压。)文天祥《指南录后序》:“草行露宿,日与北骑相出没于长淮间。”③显露;泄露。《论衡·对作》:“文露而旨直。”《后汉书·蔡邕传》:“事遂漏露。”④败坏。《荀子·富国》:“入其境,其田畴秽,都邑露。”⑤羸弱;疲惫。《左传·昭公元年》:“于是乎节宣其气,勿使有所壅闭湫底以露其体。”(湫底:闭塞不通。)《战国策·秦策三》:“诸侯见齐之罢露,君臣之不亲,举兵而伐之。”⑥通“辂”。车子。《史记·楚世家》:“昔我先王熊绎,辟在荆山,荜露蓝蒌,以处草莽。”(辟:避。蓝蒌:衣服破旧。)

    烟:

    (一)①物质燃烧时产生的气状物。《国语 · 鲁语上》:“既其葬也,焚,烟彻于上。”王维《辋川闲居赠裴秀才迪》:“墟里上孤烟。”②泛指云气、雾霭等烟状之物。陈子昂《春日登金华观》:“山川乱云日,楼榭入烟霄。”杜牧《泊秦淮》:“烟笼寒水月笼沙。”③烟熏所积的灰。可制墨。简文帝《与湘东王书》:“烟墨不言,受其驱染。”晁贯之《墨经·松》:“墨取庐山松烟。”代指墨。庾肩吾《谢赉铜砚笔格启》:“烟磨青石。” (二)yīn [烟煴]1.古人指天地未分时的混沌之气。班固《东都赋》:“降烟煴,调元气。”2. 为阴阳二气和合的样子。张衡《思玄赋》:“天地烟煴,百卉含葩。”3.云烟弥漫的样子。江淹《别赋》:“袭青气之烟煴。”

    青:

    ①深绿色。刘禹锡《陋室铭》:“草色入簾青。”②蓝色。《荀子·劝学》:“青,取之于蓝而青于蓝。”③黑色。《尚书·禹贡》:“厥土青黎。”④青色的东西。《汉书·成帝纪》:“青绿,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦为九州之一。在今山东境内。


  • shan he feng yue gu ,ling qin lou yan qing 。

    “shan he feng yue gu ,ling qin lou yan qing 。”shi gou chu chu :《yu du gu mu ming hui shi 》;shi tang chao shi ren lin zi xian zhu de zuo pin 。

    jiang dou xi sang luan ,que xia duo gou bing 。chai hu zi tun shi ,gan ge ri zong heng 。
    ni tu zi wai zhi ,ban ye kai chong cheng 。gao xie jin gong dian ,dao qiang yi yan ying 。
    jin zhi cong ni zhe ,nai shi gong yu qing 。bai ren wu huang wu ,bang jia sui yin qing 。
    ji feng zhi jin cao ,shi luan shi zhong chen 。ai ai du gu gong ,lin si nai jie ying 。
    tian de ji ban dang ,yun lei shi wei heng 。jin zhe er bai zai ,you huai you wei ping 。
    shan he feng yue gu ,ling qin lou yan qing 。jun zi bing zu de ,fang chui zhong lie ming 。
    hua xuan yi hui gu ,tu shi yi wei rong 。zhang fu li zhi cao ,cun mei gan ji qing 。
    qiu yi re ke tuo ,shei neng bao you zhen 。(xian zhu zeng mu )
    huang tian xi jiang huo ,sui shi re chuo liu 。huan nan zai shuang que ,gan ge lian jiu zhou 。
    chu men jie xiong shu ,suo xiang duo ni mou 。bai ri hu ran mu ,tui bo bu ke shou 。
    wang yi ji jie xin ,zong she yi yi xiu 。wen shi bing shi ge ,gong wei xie yi liu 。
    min zai chui xiao zi ,bei ti xia feng lou 。shuang ren tu jian bi ,yu ji bu ke qiu 。
    luo ru wei shi zhe ,fen dai cheng chou chou 。bang guo yi lun fu ,yu sheng shi bu liu 。
    ying ying jiang jun zu ,du yi she ji you 。dan xie jian fu yi ,feng ji ran ge mao 。
    jin lai jian he shu ,jin ri bei zong zhou 。yu shu yi ji mo ,quan tai qian mo qiu 。
    gan ci yi gu chong ,yuan yi si jie chou 。you xian tang bu mei ,zhong yan qi chou miao 。
    (mu da xian zhu )
    ping yang xian zhong shu ,jiu zuo an ling chen 。bu yi he lang zhi ,huang quan chong jian chun 。
    (lai jia ge ren shi )
    jin gui jiu mo zhu ,luo mei zuo sheng chen 。yuan zuo chui xiao ban ,tong wei ji feng ren 。
    (mu feng xian zhu jiu li )
    zhu xuan xia chang lu ,qing cao qi gu fen 。you sheng yang tai shang ,kong kan chao mu yun 。
    (xian zhu hu mu shi )
    lou cao qian qian ,tui ying wei qian 。zi wo ju ci ,yu jin ji nian 。yu jun xian zu ,
    chou xi en bo 。si sheng qi kuo ,hu ci xiang guo 。shei wei jia ji ,xun dang bie li 。
    qi jun zhi bei ,xie shou tong gui 。(xian zhu qing qian zang shi )
    yi bi wei yang ,zai tian yi fang 。qu ma you you ,hu lai yi xiang 。qing tong you xian ,
    huo ci xiang jian 。yi gan chou xi ,yan cun qian quan 。qing jiang gui zhou ,ke yi ao you 。
    wei zi zhi gu ,bu huang yan liu 。(mu da xian zhu )

    【zhu shi 】:

    he :

    ①huang he de zhuan chen 。《shang shu ·yu gong 》:“fu yu ji (jǐ)luo (tà),da yu he 。”(ji 、luo :dou shi shui ming 。)《shi shui xin yu · yan yu 》:“feng jing bu shu ,zheng zi you shan he zhi yi 。”②he liu de tong chen 。liu you 《shi yi yue yi ri feng yu da zuo 》:“ye lan wo ting feng chui yu ,tie ma bing he ru meng lai 。”(tie ma :pi jia de zhan ma 。)《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“xin zhe jin dan ,yi gai shan he 。”③zhi yin he ;tian he 。du fu 《yi bai wu ri ye dui yue 》:“niu nv man chou sai ,qiu ji you du he 。”《gu shi shi jiu shou ·tiao tiao qian niu xing 》:“tiao tiao qian niu xing ,jiao jiao he han nv 。”

    feng :

    (yi )①kong qi liu tong de xian xiang 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”②chui feng ;rang feng chui 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“you han ji ,bu ke yi feng 。”③bi yu kuai su ru feng 。《zi zhi tong jian ·jin cheng di xian he wu nian 》:“qi zu xia jun dao ,feng fa xiang fu 。”④qi shi ;shi tou 。《jin shu ·liu yi chuan 》:“hao zang fou ren wu ,wang gong gui ren wang feng dan zhi 。”⑤jiao hua ;jiao yo 。《zhou shu ·ji yang wang xian chuan 》:“xuan feng dao li 。”⑥feng qi ;feng su 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“gu wei zhi shui ,yi qi fu guan ren feng zhe de yan 。”liu you 《you shan xi cun 》:“yi guan jian piao gu feng cun 。”⑦jing xiang ;jing se 。yang mo li 《xiao chu jing ci si song lin zi fang er shou 》zhi yi :“bi jing xi hu liu yue zhong ,feng guang bu yu si shi tong 。”⑧feng du ;feng ge 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》:“yao la shen zhi song yu bei ,feng liu ru ya yi wu shi 。”⑨ge yao ;min ge 。《zuo chuan ·xiang gong shi ba nian 》:“wu zhou ge bei feng ,you ge na feng 。”(zhou :lv ci 。)⑩zou shi ;san shi 。《shang shu ·fei shi 》:“ma niu ji feng 。”(11)bing ming 。《san guo zhi ·wei shu ·wang can chuan 》zhu yin 《dian lve 》:“tai zu xian ku tou feng ,shi ri ji fa wo 。”(12)feng song 。yan yu 《cang lang shi hua ·shi bian 》:“xian xu dou 《chu ci 》,chao xi feng 詠,yi wei zhi ben 。” (er )fěng tong “諷(fěng)”。yong han xu de hua an shi huo quan jie 。《han shu ·zhao an han chuan 》:“an han wen zhi ,xian feng gao (du )jian bu gai ,yu shi shou an zhi fa 。”(shou an :shou shen 。)[feng sao ]《shi jing 》de 《guo feng 》he 《chu ci 》de 《li sao 》de ge chen 。《song shu ·xie ling yun chuan lun 》:“mo bu tong zu feng sao 。”(zu :xiao fa 。)ye fan zhi shi wen 。gao kuo 《tong cui yuan wai qi wu she wei jiu ri yan jing zhao fu li shi cao 》:“wan qing cui han mo ,qiu xing yin feng sao 。”(han :bi 。)

    yue :

    (yi )①yue qiu ;yue liang 。《shi jing ·chen feng ·yue chu 》:“yue chu jiao xi 。”②yue guang ;yue se 。tao qian 《gui tian yuan ju 》zhi san :“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”③yue fen 。yi nian de shi er fen zhi yi 。cong shuo zhi hui wei yi yue ,da yue san shi ri ,xiao yue er shi jiu ri 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“qi yue liu huo ,jiu yue shou yi 。”(huo :xing ming 。)④xing zhuang huo yan se xiang yue liang de 。li he 《chang gu 》:“quan zun tao zai jiu ,yue mei xie lang ji 。”⑤zhi fu ren de yue jing 。wang jian 《gong ci 》:“mi zou jun wang zhi ru yue ,huan ren xiang ban xi qun ju 。”⑥zhi fu nv huai tai de yue fen 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“dan mi jue yue ,xian sheng ru da 。”(dan :zhu ci 。mi :man 。jue :ji 。xian sheng :chu sheng 。da :tong “da ”,xiao yang 。)[yue shi (zhī)]wo guo gu dai xi yu guo ming 。 (er )ròu tong “rou ”。gu le fu 《gu er hang 》:“ba duan ji li chang yue zhong ,chuang yu bei 。”(chang :zhi xiao tui du zi 。)

    gu :

    ①wang xi ;li shi jiu yuan 。yu “jin ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”(yi :huan 。gong shi :fang she 。)su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge ,yue you yin qing yuan que ,ci shi gu nan quan 。”②zhi gu dai de shi wu ;jiu ;yuan lai 。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi liu :“liang ren wei gu huan ,wang jia hui qian sui 。”③jiu yuan ;gu lao 。zhao yu shi 《bin tui lu 》juan san :“ke tu er zi ,ji lai shen gu 。”④gu ti shi de jian chen 。huo chen gu feng 、gu shi 。yu jin ti shi xiang dui ,bu shou ping ze 、dui zhang deng ge lv de xian zhi ,xing shi bi jiao zi you 。《shi sou ·gu ti shang 》:“ge zhi wu 、qi yan gu ,quan bu ru le yi 。”

    ling :

    ①da tu shan 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“ru shan ru gao ,ru gang ru ling 。”②yue guo ;yu yue 。《li ji ·tan gong shang 》:“sang shi sui ju bu ling jie 。”(ju :cong mang 。jie :gui ju 。)《hou han shu ·feng yan chuan 》:“bu qiu gou de ,chang you ling yun zhi zhi 。”③sheng ;deng 。guo pu 《you xian shi shi si shou 》zhi yi :“lin yuan yi (yì)qing bo ,ling gang duo (duō)dan ti 。”(yi :yao qu 。duo :she qu 。dan ti :cao de gong se nen ya 。)④cheng ;ling jia 。《huai na zi ·yuan dao 》:“cheng yun ling xiao 。”cao zhi 《luo shen fu 》:“ling bo wei bu 。”⑤qi ling ;qin fan 。《guan zi ·zhi guo 》:“min pin ze wei xiang qing jia ,wei xiang qing jia ze gan ling shang fan jin 。”(wei :wei hai 。)⑥mo li 。《xun zi ·jun dao 》:“bing ren bu dai ling er jin 。”(jin :jian jiang you li 。)⑦di wang ling mu 。《guo yu ·ji yu 》:“ding min zhi ju ,cheng min zhi shi ,ling wei zhi zhong 。”[ling yi ]cui wei 。《han shu ·cheng di ji 》:“di wang zhi dao ,ri yi ling yi 。”

    ling qin :

    di wang de ling mu miao qin 。du fu 《wang zai 》:“qian chun jian ~~,yong yong chui mo qiong 。”

    qin :

    ①tang zhao xiu xi 。《lun yu ·xiang dang 》:“shi bu yan ,qin bu yu 。”②shui jiao 。《lun yu ·gong ye chang 》:“zai yu zhou qin 。”③qin shi ;wo shi 。《li ji ·wang zhi 》:“jiu shi (sui )yin shi bu li qin 。”④gu dai di wang de zong miao zhong ,qian dian gong ji si ,chen “miao ”;hou dian cang xian ren yi guan ,chen “qin ”。ge chen “qin miao ”。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“yi yi qin miao ,jun zi zuo zhi 。”⑤di wang ling mu shang de zheng dian 。《han shu ·wei xuan cheng chuan 》:“you yuan zhong ge you qin 、bian dian 。”⑥zhi ;xi 。《han shu ·xing fa zhi 》:“san dai zhi cheng ,zhi yu xing cuo bing qin zhe ,ji ben mo you xu ,di wang zhi ji gong ye 。”(cuo :tong “cuo ”。fang zhi bu yong 。)⑦ge zhi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“huo guang qin ji zou 。”⑧xiang mao chou lou 。《xin tang shu ·zheng zhu chuan 》:“mao qin lou ,bu neng yuan shi 。”

    lou :

    ①lou shui 。《shi jing ·shao na ·hang lou 》:“wei hang duo lou 。”bai ju yi 《mu jiang yin 》:“lou shi zhen zhu yue shi gong 。”yin shen wei run ze 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“fu lou mo min 。”②lou tian ;zai wu wai 。《shi ji ·ping zhun shu 》:“tai cang zhi su ,chen chen xiang yin ,chong yi lou ji yu wai ,zhi fu bai bu ke shi 。”(tai cang :jing dou gu cang 。chen :zhi chen jiu de gu wu 。yin :ji ya 。)wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“cao hang lou su ,ri yu bei ji xiang chu mei yu chang huai jian 。”③xian lou ;xie lou 。《lun heng ·dui zuo 》:“wen lou er zhi zhi 。”《hou han shu ·cai yong chuan 》:“shi sui lou lou 。”④bai huai 。《xun zi ·fu guo 》:“ru ji jing ,ji tian chou hui ,dou yi lou 。”⑤lei ruo ;pi bei 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“yu shi hu jie xuan ji qi ,wu shi you suo yong bi jiao de yi lou ji ti 。”(jiao de :bi sai bu tong 。)《zhan guo ce ·qin ce san 》:“zhu hou jian ji zhi ba lou ,jun chen zhi bu qin ,ju bing er fa zhi 。”⑥tong “lu ”。che zi 。《shi ji ·chu shi jia 》:“xi wo xian wang xiong yi ,bi zai jing shan ,bi lou lan lou ,yi chu cao mang 。”(bi :bi 。lan lou :yi fu po jiu 。)

    yan :

    (yi )①wu zhi ran shao shi chan sheng de qi zhuang wu 。《guo yu · lu yu shang 》:“ji ji zang ye ,fen ,yan che yu shang 。”wang wei 《wang chuan xian ju zeng pei xiu cai di 》:“xu li shang gu yan 。”②fan zhi yun qi 、wu ai deng yan zhuang zhi wu 。chen zi ang 《chun ri deng jin hua guan 》:“shan chuan luan yun ri ,lou xie ru yan xiao 。”du mu 《bo qin huai 》:“yan long han shui yue long sha 。”③yan xun suo ji de hui 。ke zhi mo 。jian wen di 《yu xiang dong wang shu 》:“yan mo bu yan ,shou ji qu ran 。”chao guan zhi 《mo jing ·song 》:“mo qu lu shan song yan 。”dai zhi mo 。yu jian wu 《xie lai tong yan bi ge qi 》:“yan mo qing dan 。” (er )yīn [yan yun ]1.gu ren zhi tian de wei fen shi de hun dun zhi qi 。ban gu 《dong dou fu 》:“jiang yan yun ,diao yuan qi 。”2. wei yin yang er qi he ge de yang zi 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“tian de yan yun ,bai hui han pa 。”3.yun yan mi man de yang zi 。jiang yan 《bie fu 》:“xi qing qi zhi yan yun 。”

    qing :

    ①shen lu se 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“cao se ru 簾qing 。”②lan se 。《xun zi ·quan xue 》:“qing ,qu zhi yu lan er qing yu lan 。”③hei se 。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu qing li 。”④qing se de dong xi 。《han shu ·cheng di ji 》:“qing lu ,min suo chang fu 。”⑤qing zhou ,gu zhou ming 。xian qin wei jiu zhou zhi yi 。zai jin shan dong jing nei 。