• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 固是符真宰,徒勞讓化工。

    “固是符真宰,徒勞讓化工。”詩句出處:《今月二日不自量度輒以詩一首四十韻》;是唐朝詩人李商隱的作品。

    傢擅無雙譽,朝居第一功。四時當首夏,八節應條風。
    滌濯臨清濟,巉巖倚碧嵩。鮑壺冰皎潔,王佩玉丁東。
    處劇張京兆,通經戴侍中。將星臨迥夜,卿月麗層穹。
    下令銷秦盜,高談破宋聾。含霜太山竹,拂霧嶧陽桐。
    樂道乾知退,當官蹇匪躬。服箱青海馬,入兆渭川熊。
    固是符真宰,徒勞讓化工。鳳池春瀲艷,雞樹曉曈曨。
    願守三章約,還期九譯通。薰琴調大舜,寶瑟和神農。
    慷慨資元老,周旋值狡童。仲尼羞問陣,魏絳喜和戎。
    款款將除蠹,孜孜欲達聰。所求因渭濁,安肯與雷同。
    物議將調鼎,君恩忽賜弓。開吳相上下,全蜀占西東。
    銳卒魚懸餌,豪胥鳥在籠。疲民呼杜母,鄰國仰羊公。
    置驛推東道,安禪合北宗。嘉賓增重價,上士悟真空。
    扇舉遮王導,樽開見孔融。煙飛愁舞罷,塵定惜歌終。
    岸柳兼池綠,園花映燭紅。未曾周顗醉,轉覺季心恭。
    系滯喧人望,便蕃屬聖衷。天書何日降,庭燎幾時烘。
    早歲乖投刺,今晨幸發蒙。遠途哀跛鱉,薄藝獎雕蟲。
    故事曾尊隗,前修有薦雄。終須煩刻畫,聊擬更磨礱。
    蠻嶺晴留雪,巴江晚帶楓。營巢憐越燕,裂帛待燕鴻。
    自苦誠先檗,長飄不後蓬。容華雖少健,思緒即悲翁。
    感激淮山館,優遊碣石宮。待公三入相,丕祚始無窮。

    【註釋】:

    固:

    ①險要、穩固的地方。《周禮·夏官·大司馬》:“以九伐之法正邦國……負固不服則侵之。”(負:恃。侵:指兵臨其境加以威懾。)又使堅固。《孟子·公孫醜下》:“固國不以山溪之險,威天下不以兵革之利。”②鞏固;牢固。《資治通鑒》卷六十五:“江山險固,沃野千裡,士民殷富。”又使牢固。黃宗羲《原君》:“攝緘縢(téng),固扃鐍(jué),一人之智力,不能勝天下欲得之者之眾。”(攝:收緊。縢:繩索。扃:門閂、門環等。鐍:鎖鑰。)③穩固;安定。《國語·晉語二》:“百姓欣而奉之,國可以固。”《資治通鑒·宋明帝泰始三年》:“卒有離心,士無固色。”(色:神色。)④堅持;安守。《荀子·強國》:“子發之致命也恭,其辭賞也固。”⑤堅硬;凝聚。《呂氏春秋 ·首時》:“水凍方固,後稷不種。”(後稷:古農官名。)⑥固執;頑固。《列子 ·湯問》:“汝心之固,固不可徹。”(徹:通。)⑦鄙陋;淺薄。《戰國策·楚策四》:“明願有問君而恐固。”⑧副詞。1.表示反復多次,相當於“一再”。《史記·留侯世傢》:“良乃固要項伯,項伯見沛公。”(良:留侯張良。要:同“邀”。)2. 表示本來如此。韓愈《師說》:“生乎吾前,其聞道固先乎吾。”3.表示承認某種事物。相當於“固然”。馬中錫《中山狼傳》:“子固仁者,然愚亦甚矣。”⑨通“故”。舊。《戰國策·趙策二》:“國有固籍,兵有常經;變籍則亂,失經則弱。”(經:作為典范的書。)⑩必定;一定。《史記·陳涉世傢》:“借第令毋斬,而戍死者固十六七。”(11)所以。柳宗元《封建論》:“吾固曰:非聖人之意,勢也。”

    是:

    ①正確。與“非”相對。《論語·陽貨》:“偃之言是也。”②肯定;認為正確。《墨子·尚同上》:“國君之所是,必皆是之。”③糾正;訂正。《禮記·月令》:“是察阿黨,則罪無有掩蔽。”(察:審察。)④表示判斷,是。《史記·刺客列傳》:“此必是豫讓也。”⑤代詞。表示近指。相當於“此”、“這”。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑥連詞。相當於“於是”。《管子·君臣上》:“非茲,是無以理人;非茲,是無以生財。”⑦助詞。用以前置賓語。《左傳·襄公十四年》:“唯餘馬首是瞻。”[是以]因此;所以。《韓非子·喻老》:“今在骨髓,臣是以無請也。”[是故]因此。《孟子·梁惠王下》:“唯仁者能以大事小,是故湯事葛。”[國是]國傢大計。梁啟超《戊戌政變記·譚嗣同傳》:“定國是之詔既下。”

    符:

    ①古代用來封爵、置官、傳達命令及調兵遣將的憑證,雙方各執一半,以驗真假,用竹、木、玉或金屬制成。《史記·魏公子列傳》:“公子遂行,至鄴,矯魏王令代晉鄙。晉鄙合符,疑之。”②契約;證券。韓愈《厚道》:“相欺也,為之符璽鬥斛權衡以信之。”③一種蓋有官府印信的下行公文。《南史·沈懷文傳》:“孝武入討,呼之使作符檄,固辭。”(檄:一種用來征召、聲討的文書。辭:推辭。)④祥瑞的征兆。《漢書·董仲舒傳》:“此蓋受命之符也。”⑤符籙,方士、道士用來驅鬼招神或治病延年的文書。《宋書·羊欣傳》:“有病不服藥,飲符水而已。”⑥符節。古代出入門關的憑證。《後漢書·郭丹傳》:“後從師長安,買符入函谷關。”⑦符讖。一種假稱神意預言未來的神秘文書。顧炎武《日知錄·兩漢風俗》:“新莽居攝,頌德獻符者遍於天下。”⑧驗證;應驗。《淮南子·本經》:“審於符者,怪物不能惑也。”

    真:

    ①古稱仙人為真。《楚辭·九思·守志》:“隨真人兮翱翔。”②本性;本質。《莊子·齊物論》:“無益損乎其真。”③真實;真誠。《漢書·宣帝紀》:“使真偽毋相亂。”④真書,即漢字楷書。⑤副詞。的確;實在。杜甫《莫相疑行》:“牙齒欲落真可惜。”

    宰:

    ①古代官名。1. 百官之長。《禮記·表記》:“宰正百官。”2. 主掌某一專職的官員。《禮記·月令》:“乃命宰祝,循行犧牲。”(宰祝:主祭祀的官。)3.縣邑的長官。《左傳·定公五年》:“子泄為費宰。”②治理;主持。《晉書·苻堅載記》:“宰寧國以禮,治亂邦以法。”③屠殺牲畜。李白《將進酒》:“烹羊宰牛且為樂,會須一飲三百杯。”④社宰。裡中社祭主持分配胙肉者。《史記·陳平世傢》:“平為宰,分肉食甚均。”⑤墳墓。《公羊傳·僖公三十三年》:“宰上之木拱矣。”

    徒:

    ①步行。袁宏道《滿井遊記》:“風力雖尚勁,然徒步則汗出浹背。”《周易·賁》:“舍車而徒。”②步兵。《書·武成》:“前徒倒戈。”(前:前面。)③服勞役的犯人。《管子·輕重乙》:“今發徒隸而作之。”④服徭役的百姓。《新唐書·閻立德傳》:“領徒四萬治京城。”⑤弟子;門徒。《孟子·離婁下》:“予未得為孔子徒也。”⑥同夥;同一類人。韓愈《師說》:“郯子之徒,其賢不及孔子。”⑦泛指某一類人(多指壞人)。白居易《紫藤》:“先柔後為害,有似諛佞徒。”⑧罪刑之一。即徒刑(使服勞役)。《新唐書·刑法志》:“用刑有五……三曰徒。”⑨空;一無所有。《爾雅 · 釋訓》:“暴虎,徒搏也。”⑩副詞。1.徒然;白白地。《清稗類鈔·馮婉貞》:“徒糜彈藥,無益吾事。”陸機《文賦》:“言徒靡而弗華。”(靡:美。華:光彩。)2. 隻;僅僅。《史記·孫子吳起列傳》:“王徒好其言,不能用其實。”

    勞:

    (一)①勞動;勞作。《論語·為政》:“有事弟子服其勞。”又勞動者或勞動力的簡稱。②勞苦;操勞。《左傳·僖公三十二年》:“師勞力竭。”③功勞;功績。《貞觀政要·擇要》:“賞當其勞,無功者自退。”④費;煩。《詩經·邶風·燕燕》:“瞻望弗及,實勞我心。”⑤慰勞;慰問。《儀禮·覲禮》:“(侯氏)北而立,王勞之。”司馬遷《報任安書》:“然陵一呼勞軍,士無不起。” (二)lào 通“耢”。一種耙地的農具。賈思勰《齊民要術·耕田》:“春耕尋手勞。”

    讓:

    ①責備;責怪。《墨子·魯問》:“其子戰而死,其父讓子墨子。”②謙讓;辭讓;禮讓。《戰國策·趙策三》:“魯仲連辭讓者三。”③不參與爭奪;退讓;避讓。《禮記·禮運》:“刑仁講讓。”④推辭;拒絕。《鹽鐵論· 刺議》:“山陵不讓椒跬(kuǐ),以成其崇。”(椒:山頂。跬:半步。)⑤讓給別人。《左傳·隱公十一年》:“齊侯以許讓公。”

    化:

    ①變化;改變。《呂氏春秋·察今》:“變法者因時而化。”引申為生長,化育。《周易·咸》:“天地感而萬物化生。”②教化;感化。用教育感化的方法改變人心風俗。《禮記·學記》:“君子如欲化民成俗,其必由學乎?”(成俗:形成風俗。)傅玄《晉鼙舞歌·大晉篇》:“化感海外,海外來賓。”(賓:歸順。)③習俗;風氣。《晉書·劉波傳》:“傷化毀俗者,雖親雖貴,必疏而遠之。”《漢書·敘傳下》:“敗俗傷化。”④造化,即大自然。陳子昂《感遇三十八首》之六:“古之得仙道,信與元化並。”(信:誠然。元:同“玄”,玄妙。並:並存。)也指自然之道,即自然規律。《素問·五常政大論》:“化不可代,時不可違。”⑤死的委婉說法。《孟子·公孫醜下》:“且比化者無使土親膚。”又特指僧、道死亡。⑥化除。《韓非子·五蠹》:“鉆燧(suì)取火,以化腥臊。”(燧:古代取火的工具。)⑦融解。曾鞏:“有馮異,以化黃金幹太後。”

    化工:

    ①自然造化物。葉夢得《臨江仙》:“不與群芳爭絕艷,~~自許寒梅。”②自然形成的工巧。李贄《雜說》:“奪天地之~~。”

    工:

    ①工匠;從事各種手工技藝的勞動者。《論語·衛靈公》:“工欲善其事,必先利其器。”《天工開物·乃服·夏服》:“紡苧(zhù)紗能者用腳車,一女工並敵三工。”(並敵:匹敵。)②古代指樂工,樂人。《公羊傳· 襄公二十九年》:“使工為之歌《周南》、《召南》。”③精致;巧妙。沈括《夢溪筆談·書畫》:“汝畫信工,但少天趣。”(信:的確。)④善於;擅長;長於。《唐語林· 文學》:“工篇什,著詩評三卷。”(篇什:詩篇。)⑤官吏。《尚書·堯典》:“允厘有工。”⑥通“功”。功效。《韓非子·五蠹》:“此言多資之易為工也。”


  • 固是符真宰,徒劳让化工。

    “固是符真宰,徒劳让化工。”诗句出处:《今月二日不自量度辄以诗一首四十韵》;是唐朝诗人李商隐的作品。

    家擅无双誉,朝居第一功。四时当首夏,八节应条风。
    涤濯临清济,巉岩倚碧嵩。鲍壶冰皎洁,王佩玉丁东。
    处剧张京兆,通经戴侍中。将星临迥夜,卿月丽层穹。
    下令销秦盗,高谈破宋聋。含霜太山竹,拂雾峄阳桐。
    乐道乾知退,当官蹇匪躬。服箱青海马,入兆渭川熊。
    固是符真宰,徒劳让化工。凤池春潋艳,鸡树晓曈曨。
    愿守三章约,还期九译通。薰琴调大舜,宝瑟和神农。
    慷慨资元老,周旋值狡童。仲尼羞问阵,魏绛喜和戎。
    款款将除蠹,孜孜欲达聪。所求因渭浊,安肯与雷同。
    物议将调鼎,君恩忽赐弓。开吴相上下,全蜀占西东。
    锐卒鱼悬饵,豪胥鸟在笼。疲民呼杜母,邻国仰羊公。
    置驿推东道,安禅合北宗。嘉宾增重价,上士悟真空。
    扇举遮王导,樽开见孔融。烟飞愁舞罢,尘定惜歌终。
    岸柳兼池绿,园花映烛红。未曾周顗醉,转觉季心恭。
    系滞喧人望,便蕃属圣衷。天书何日降,庭燎几时烘。
    早岁乖投刺,今晨幸发蒙。远途哀跛鳖,薄艺奖雕虫。
    故事曾尊隗,前修有荐雄。终须烦刻画,聊拟更磨礱。
    蛮岭晴留雪,巴江晚带枫。营巢怜越燕,裂帛待燕鸿。
    自苦诚先檗,长飘不后蓬。容华虽少健,思绪即悲翁。
    感激淮山馆,优游碣石宫。待公三入相,丕祚始无穷。

    【注释】:

    固:

    ①险要、稳固的地方。《周礼·夏官·大司马》:“以九伐之法正邦国……负固不服则侵之。”(负:恃。侵:指兵临其境加以威慑。)又使坚固。《孟子·公孙丑下》:“固国不以山溪之险,威天下不以兵革之利。”②巩固;牢固。《资治通鉴》卷六十五:“江山险固,沃野千里,士民殷富。”又使牢固。黄宗羲《原君》:“摄缄縢(téng),固扃鐍(jué),一人之智力,不能胜天下欲得之者之众。”(摄:收紧。縢:绳索。扃:门闩、门环等。鐍:锁钥。)③稳固;安定。《国语·晋语二》:“百姓欣而奉之,国可以固。”《资治通鉴·宋明帝泰始三年》:“卒有离心,士无固色。”(色:神色。)④坚持;安守。《荀子·强国》:“子发之致命也恭,其辞赏也固。”⑤坚硬;凝聚。《吕氏春秋 ·首时》:“水冻方固,后稷不种。”(后稷:古农官名。)⑥固执;顽固。《列子 ·汤问》:“汝心之固,固不可彻。”(彻:通。)⑦鄙陋;浅薄。《战国策·楚策四》:“明愿有问君而恐固。”⑧副词。1.表示反复多次,相当于“一再”。《史记·留侯世家》:“良乃固要项伯,项伯见沛公。”(良:留侯张良。要:同“邀”。)2. 表示本来如此。韩愈《师说》:“生乎吾前,其闻道固先乎吾。”3.表示承认某种事物。相当于“固然”。马中锡《中山狼传》:“子固仁者,然愚亦甚矣。”⑨通“故”。旧。《战国策·赵策二》:“国有固籍,兵有常经;变籍则乱,失经则弱。”(经:作为典范的书。)⑩必定;一定。《史记·陈涉世家》:“借第令毋斩,而戍死者固十六七。”(11)所以。柳宗元《封建论》:“吾固曰:非圣人之意,势也。”

    是:

    ①正确。与“非”相对。《论语·阳货》:“偃之言是也。”②肯定;认为正确。《墨子·尚同上》:“国君之所是,必皆是之。”③纠正;订正。《礼记·月令》:“是察阿党,则罪无有掩蔽。”(察:审察。)④表示判断,是。《史记·刺客列传》:“此必是豫让也。”⑤代词。表示近指。相当于“此”、“这”。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑥连词。相当于“于是”。《管子·君臣上》:“非兹,是无以理人;非兹,是无以生财。”⑦助词。用以前置宾语。《左传·襄公十四年》:“唯余马首是瞻。”[是以]因此;所以。《韩非子·喻老》:“今在骨髓,臣是以无请也。”[是故]因此。《孟子·梁惠王下》:“唯仁者能以大事小,是故汤事葛。”[国是]国家大计。梁启超《戊戌政变记·谭嗣同传》:“定国是之诏既下。”

    符:

    ①古代用来封爵、置官、传达命令及调兵遣将的凭证,双方各执一半,以验真假,用竹、木、玉或金属制成。《史记·魏公子列传》:“公子遂行,至邺,矫魏王令代晋鄙。晋鄙合符,疑之。”②契约;证券。韩愈《厚道》:“相欺也,为之符玺斗斛权衡以信之。”③一种盖有官府印信的下行公文。《南史·沈怀文传》:“孝武入讨,呼之使作符檄,固辞。”(檄:一种用来征召、声讨的文书。辞:推辞。)④祥瑞的征兆。《汉书·董仲舒传》:“此盖受命之符也。”⑤符箓,方士、道士用来驱鬼招神或治病延年的文书。《宋书·羊欣传》:“有病不服药,饮符水而已。”⑥符节。古代出入门关的凭证。《后汉书·郭丹传》:“后从师长安,买符入函谷关。”⑦符谶。一种假称神意预言未来的神秘文书。顾炎武《日知录·两汉风俗》:“新莽居摄,颂德献符者遍于天下。”⑧验证;应验。《淮南子·本经》:“审于符者,怪物不能惑也。”

    真:

    ①古称仙人为真。《楚辞·九思·守志》:“随真人兮翱翔。”②本性;本质。《庄子·齐物论》:“无益损乎其真。”③真实;真诚。《汉书·宣帝纪》:“使真伪毋相乱。”④真书,即汉字楷书。⑤副词。的确;实在。杜甫《莫相疑行》:“牙齿欲落真可惜。”

    宰:

    ①古代官名。1. 百官之长。《礼记·表记》:“宰正百官。”2. 主掌某一专职的官员。《礼记·月令》:“乃命宰祝,循行牺牲。”(宰祝:主祭祀的官。)3.县邑的长官。《左传·定公五年》:“子泄为费宰。”②治理;主持。《晋书·苻坚载记》:“宰宁国以礼,治乱邦以法。”③屠杀牲畜。李白《将进酒》:“烹羊宰牛且为乐,会须一饮三百杯。”④社宰。里中社祭主持分配胙肉者。《史记·陈平世家》:“平为宰,分肉食甚均。”⑤坟墓。《公羊传·僖公三十三年》:“宰上之木拱矣。”

    徒:

    ①步行。袁宏道《满井游记》:“风力虽尚劲,然徒步则汗出浃背。”《周易·贲》:“舍车而徒。”②步兵。《书·武成》:“前徒倒戈。”(前:前面。)③服劳役的犯人。《管子·轻重乙》:“今发徒隶而作之。”④服徭役的百姓。《新唐书·阎立德传》:“领徒四万治京城。”⑤弟子;门徒。《孟子·离娄下》:“予未得为孔子徒也。”⑥同伙;同一类人。韩愈《师说》:“郯子之徒,其贤不及孔子。”⑦泛指某一类人(多指坏人)。白居易《紫藤》:“先柔后为害,有似谀佞徒。”⑧罪刑之一。即徒刑(使服劳役)。《新唐书·刑法志》:“用刑有五……三曰徒。”⑨空;一无所有。《尔雅 · 释训》:“暴虎,徒搏也。”⑩副词。1.徒然;白白地。《清稗类钞·冯婉贞》:“徒糜弹药,无益吾事。”陆机《文赋》:“言徒靡而弗华。”(靡:美。华:光彩。)2. 只;仅仅。《史记·孙子吴起列传》:“王徒好其言,不能用其实。”

    劳:

    (一)①劳动;劳作。《论语·为政》:“有事弟子服其劳。”又劳动者或劳动力的简称。②劳苦;操劳。《左传·僖公三十二年》:“师劳力竭。”③功劳;功绩。《贞观政要·择要》:“赏当其劳,无功者自退。”④费;烦。《诗经·邶风·燕燕》:“瞻望弗及,实劳我心。”⑤慰劳;慰问。《仪礼·觐礼》:“(侯氏)北而立,王劳之。”司马迁《报任安书》:“然陵一呼劳军,士无不起。” (二)lào 通“耢”。一种耙地的农具。贾思勰《齐民要术·耕田》:“春耕寻手劳。”

    让:

    ①责备;责怪。《墨子·鲁问》:“其子战而死,其父让子墨子。”②谦让;辞让;礼让。《战国策·赵策三》:“鲁仲连辞让者三。”③不参与争夺;退让;避让。《礼记·礼运》:“刑仁讲让。”④推辞;拒绝。《盐铁论· 刺议》:“山陵不让椒跬(kuǐ),以成其崇。”(椒:山顶。跬:半步。)⑤让给别人。《左传·隐公十一年》:“齐侯以许让公。”

    化:

    ①变化;改变。《吕氏春秋·察今》:“变法者因时而化。”引申为生长,化育。《周易·咸》:“天地感而万物化生。”②教化;感化。用教育感化的方法改变人心风俗。《礼记·学记》:“君子如欲化民成俗,其必由学乎?”(成俗:形成风俗。)傅玄《晋鼙舞歌·大晋篇》:“化感海外,海外来宾。”(宾:归顺。)③习俗;风气。《晋书·刘波传》:“伤化毁俗者,虽亲虽贵,必疏而远之。”《汉书·叙传下》:“败俗伤化。”④造化,即大自然。陈子昂《感遇三十八首》之六:“古之得仙道,信与元化并。”(信:诚然。元:同“玄”,玄妙。并:并存。)也指自然之道,即自然规律。《素问·五常政大论》:“化不可代,时不可违。”⑤死的委婉说法。《孟子·公孙丑下》:“且比化者无使土亲肤。”又特指僧、道死亡。⑥化除。《韩非子·五蠹》:“钻燧(suì)取火,以化腥臊。”(燧:古代取火的工具。)⑦融解。曾巩:“有冯异,以化黄金干太后。”

    化工:

    ①自然造化物。叶梦得《临江仙》:“不与群芳争绝艳,~~自许寒梅。”②自然形成的工巧。李贽《杂说》:“夺天地之~~。”

    工:

    ①工匠;从事各种手工技艺的劳动者。《论语·卫灵公》:“工欲善其事,必先利其器。”《天工开物·乃服·夏服》:“纺苎(zhù)纱能者用脚车,一女工并敌三工。”(并敌:匹敌。)②古代指乐工,乐人。《公羊传· 襄公二十九年》:“使工为之歌《周南》、《召南》。”③精致;巧妙。沈括《梦溪笔谈·书画》:“汝画信工,但少天趣。”(信:的确。)④善于;擅长;长于。《唐语林· 文学》:“工篇什,著诗评三卷。”(篇什:诗篇。)⑤官吏。《尚书·尧典》:“允厘有工。”⑥通“功”。功效。《韩非子·五蠹》:“此言多资之易为工也。”


  • gu shi fu zhen zai ,tu lao rang hua gong 。

    “gu shi fu zhen zai ,tu lao rang hua gong 。”shi gou chu chu :《jin yue er ri bu zi liang du zhe yi shi yi shou si shi yun 》;shi tang chao shi ren li shang yin de zuo pin 。

    jia shan mo shuang yu ,chao ju di yi gong 。si shi dang shou xia ,ba jie ying tiao feng 。
    di zhuo lin qing ji ,chan yan yi bi song 。bao hu bing jiao jie ,wang pei yu ding dong 。
    chu ju zhang jing zhao ,tong jing dai shi zhong 。jiang xing lin jiong ye ,qing yue li ceng qiong 。
    xia ling xiao qin dao ,gao tan po song long 。han shuang tai shan zhu ,bi wu yi yang tong 。
    le dao gan zhi tui ,dang guan jian fei gong 。fu xiang qing hai ma ,ru zhao wei chuan xiong 。
    gu shi fu zhen zai ,tu lao rang hua gong 。feng chi chun lian yan ,ji shu xiao tong long 。
    yuan shou san zhang yao ,hai ji jiu yi tong 。xun qin diao da shun ,bao se he shen nong 。
    kang kai zi yuan lao ,zhou xuan zhi jiao tong 。zhong ni xiu wen zhen ,wei jiang xi he rong 。
    kuan kuan jiang chu du ,zi zi yu da cong 。suo qiu yin wei zhuo ,an ken yu lei tong 。
    wu yi jiang diao ding ,jun en hu ci gong 。kai wu xiang shang xia ,quan shu zhan xi dong 。
    rui cu yu xuan er ,hao xu diao zai long 。pi min hu du mu ,lin guo yang yang gong 。
    zhi yi tui dong dao ,an chan ge bei zong 。jia bin zeng chong jia ,shang shi wu zhen kong 。
    shan ju zhe wang dao ,zun kai jian kong rong 。yan fei chou wu ba ,chen ding xi ge zhong 。
    an liu jian chi lu ,yuan hua ying zhu gong 。wei ceng zhou yi zui ,zhuai jiao ji xin gong 。
    ji zhi xuan ren wang ,bian fan shu sheng zhong 。tian shu he ri jiang ,ting liao ji shi hong 。
    zao sui guai tou ci ,jin chen xing fa meng 。yuan tu ai bo bie ,bao yi jiang diao chong 。
    gu shi ceng zun kui ,qian xiu you jian xiong 。zhong xu fan ke hua ,liao ni geng mo 礱。
    man ling qing liu xue ,ba jiang wan dai feng 。ying chao lian yue yan ,lie bo dai yan hong 。
    zi ku cheng xian bo ,chang piao bu hou peng 。rong hua sui shao jian ,sai xu ji bei weng 。
    gan ji huai shan guan ,you you jie dan gong 。dai gong san ru xiang ,pi zuo shi mo qiong 。

    【zhu shi 】:

    gu :

    ①xian yao 、wen gu de de fang 。《zhou li ·xia guan ·da si ma 》:“yi jiu fa zhi fa zheng bang guo ……fu gu bu fu ze qin zhi 。”(fu :shi 。qin :zhi bing lin ji jing jia yi wei she 。)you shi jian gu 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“gu guo bu yi shan xi zhi xian ,wei tian xia bu yi bing ge zhi li 。”②gong gu ;lao gu 。《zi zhi tong jian 》juan liu shi wu :“jiang shan xian gu ,wo ye qian li ,shi min yan fu 。”you shi lao gu 。huang zong xi 《yuan jun 》:“she jian teng (téng),gu jiong jue (jué),yi ren zhi zhi li ,bu neng sheng tian xia yu de zhi zhe zhi zhong 。”(she :shou jin 。teng :sheng suo 。jiong :men shuan 、men huan deng 。jue :suo yao 。)③wen gu ;an ding 。《guo yu ·jin yu er 》:“bai xing xin er feng zhi ,guo ke yi gu 。”《zi zhi tong jian ·song ming di tai shi san nian 》:“cu you li xin ,shi mo gu se 。”(se :shen se 。)④jian chi ;an shou 。《xun zi ·jiang guo 》:“zi fa zhi zhi ming ye gong ,ji ci shang ye gu 。”⑤jian ying ;ning ju 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“shui dong fang gu ,hou ji bu chong 。”(hou ji :gu nong guan ming 。)⑥gu zhi ;wan gu 。《lie zi ·shang wen 》:“ru xin zhi gu ,gu bu ke che 。”(che :tong 。)⑦bi lou ;jian bao 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“ming yuan you wen jun er kong gu 。”⑧fu ci 。1.biao shi fan fu duo ci ,xiang dang yu “yi zai ”。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“liang nai gu yao xiang bai ,xiang bai jian pei gong 。”(liang :liu hou zhang liang 。yao :tong “yao ”。)2. biao shi ben lai ru ci 。han yu 《shi shui 》:“sheng hu wu qian ,ji wen dao gu xian hu wu 。”3.biao shi cheng ren mou chong shi wu 。xiang dang yu “gu ran ”。ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“zi gu ren zhe ,ran yu yi shen yi 。”⑨tong “gu ”。jiu 。《zhan guo ce ·zhao ce er 》:“guo you gu ji ,bing you chang jing ;bian ji ze luan ,shi jing ze ruo 。”(jing :zuo wei dian fan de shu 。)⑩bi ding ;yi ding 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“jie di ling wu zhan ,er shu si zhe gu shi liu qi 。”(11)suo yi 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“wu gu yue :fei sheng ren zhi yi ,shi ye 。”

    shi :

    ①zheng que 。yu “fei ”xiang dui 。《lun yu ·yang huo 》:“yan zhi yan shi ye 。”②ken ding ;ren wei zheng que 。《mo zi ·shang tong shang 》:“guo jun zhi suo shi ,bi jie shi zhi 。”③jiu zheng ;ding zheng 。《li ji ·yue ling 》:“shi cha a dang ,ze zui mo you yan bi 。”(cha :shen cha 。)④biao shi pan duan ,shi 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ci bi shi yu rang ye 。”⑤dai ci 。biao shi jin zhi 。xiang dang yu “ci ”、“zhe ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑥lian ci 。xiang dang yu “yu shi ”。《guan zi ·jun chen shang 》:“fei ci ,shi mo yi li ren ;fei ci ,shi mo yi sheng cai 。”⑦zhu ci 。yong yi qian zhi bin yu 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“wei yu ma shou shi zhan 。”[shi yi ]yin ci ;suo yi 。《han fei zi ·yu lao 》:“jin zai gu sui ,chen shi yi mo qing ye 。”[shi gu ]yin ci 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“wei ren zhe neng yi da shi xiao ,shi gu shang shi ge 。”[guo shi ]guo jia da ji 。liang qi chao 《wu qu zheng bian ji ·tan si tong chuan 》:“ding guo shi zhi zhao ji xia 。”

    fu :

    ①gu dai yong lai feng jue 、zhi guan 、chuan da ming ling ji diao bing qian jiang de ping zheng ,shuang fang ge zhi yi ban ,yi yan zhen jia ,yong zhu 、mu 、yu huo jin shu zhi cheng 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“gong zi sui hang ,zhi ye ,jiao wei wang ling dai jin bi 。jin bi ge fu ,yi zhi 。”②qi yao ;zheng quan 。han yu 《hou dao 》:“xiang qi ye ,wei zhi fu xi dou hu quan heng yi xin zhi 。”③yi chong gai you guan fu yin xin de xia hang gong wen 。《na shi ·shen huai wen chuan 》:“xiao wu ru tao ,hu zhi shi zuo fu xi ,gu ci 。”(xi :yi chong yong lai zheng shao 、sheng tao de wen shu 。ci :tui ci 。)④xiang rui de zheng zhao 。《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“ci gai shou ming zhi fu ye 。”⑤fu lu ,fang shi 、dao shi yong lai qu gui qiao shen huo zhi bing yan nian de wen shu 。《song shu ·yang xin chuan 》:“you bing bu fu yao ,yin fu shui er yi 。”⑥fu jie 。gu dai chu ru men guan de ping zheng 。《hou han shu ·guo dan chuan 》:“hou cong shi chang an ,mai fu ru han gu guan 。”⑦fu chen 。yi chong jia chen shen yi yu yan wei lai de shen bi wen shu 。gu yan wu 《ri zhi lu ·liang han feng su 》:“xin mang ju she ,song de suo fu zhe bian yu tian xia 。”⑧yan zheng ;ying yan 。《huai na zi ·ben jing 》:“shen yu fu zhe ,guai wu bu neng huo ye 。”

    zhen :

    ①gu chen xian ren wei zhen 。《chu ci ·jiu sai ·shou zhi 》:“sui zhen ren xi ao xiang 。”②ben xing ;ben zhi 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“mo yi sun hu ji zhen 。”③zhen shi ;zhen cheng 。《han shu ·xuan di ji 》:“shi zhen wei wu xiang luan 。”④zhen shu ,ji han zi kai shu 。⑤fu ci 。de que ;shi zai 。du fu 《mo xiang yi hang 》:“ya chi yu la zhen ke xi 。”

    zai :

    ①gu dai guan ming 。1. bai guan zhi chang 。《li ji ·biao ji 》:“zai zheng bai guan 。”2. zhu zhang mou yi zhuan zhi de guan yuan 。《li ji ·yue ling 》:“nai ming zai zhu ,xun hang xi sheng 。”(zai zhu :zhu ji si de guan 。)3.xian yi de chang guan 。《zuo chuan ·ding gong wu nian 》:“zi xie wei fei zai 。”②zhi li ;zhu chi 。《jin shu ·fu jian zai ji 》:“zai ning guo yi li ,zhi luan bang yi fa 。”③tu sha sheng chu 。li bai 《jiang jin jiu 》:“peng yang zai niu ju wei le ,hui xu yi yin san bai bei 。”④she zai 。li zhong she ji zhu chi fen pei zuo rou zhe 。《shi ji ·chen ping shi jia 》:“ping wei zai ,fen rou shi shen jun 。”⑤fen mu 。《gong yang chuan ·xi gong san shi san nian 》:“zai shang zhi mu gong yi 。”

    tu :

    ①bu hang 。yuan hong dao 《man jing you ji 》:“feng li sui shang jin ,ran tu bu ze han chu jia bei 。”《zhou yi ·ben 》:“she che er tu 。”②bu bing 。《shu ·wu cheng 》:“qian tu dao ge 。”(qian :qian mian 。)③fu lao yi de fan ren 。《guan zi ·qing chong yi 》:“jin fa tu li er zuo zhi 。”④fu yao yi de bai xing 。《xin tang shu ·yan li de chuan 》:“ling tu si mo zhi jing cheng 。”⑤di zi ;men tu 。《meng zi ·li lou xia 》:“yu wei de wei kong zi tu ye 。”⑥tong huo ;tong yi lei ren 。han yu 《shi shui 》:“tan zi zhi tu ,ji xian bu ji kong zi 。”⑦fan zhi mou yi lei ren (duo zhi huai ren )。bai ju yi 《zi teng 》:“xian rou hou wei hai ,you shi yu ning tu 。”⑧zui xing zhi yi 。ji tu xing (shi fu lao yi )。《xin tang shu ·xing fa zhi 》:“yong xing you wu ……san yue tu 。”⑨kong ;yi mo suo you 。《er ya · shi xun 》:“bao hu ,tu bo ye 。”⑩fu ci 。1.tu ran ;bai bai de 。《qing bai lei chao ·feng wan zhen 》:“tu mei dan yao ,mo yi wu shi 。”liu ji 《wen fu 》:“yan tu mi er fu hua 。”(mi :mei 。hua :guang cai 。)2. zhi ;jin jin 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“wang tu hao ji yan ,bu neng yong ji shi 。”

    lao :

    (yi )①lao dong ;lao zuo 。《lun yu ·wei zheng 》:“you shi di zi fu ji lao 。”you lao dong zhe huo lao dong li de jian chen 。②lao ku ;cao lao 。《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“shi lao li jie 。”③gong lao ;gong ji 。《zhen guan zheng yao ·ze yao 》:“shang dang ji lao ,mo gong zhe zi tui 。”④fei ;fan 。《shi jing ·bei feng ·yan yan 》:“zhan wang fu ji ,shi lao wo xin 。”⑤wei lao ;wei wen 。《yi li ·jin li 》:“(hou shi )bei er li ,wang lao zhi 。”si ma qian 《bao ren an shu 》:“ran ling yi hu lao jun ,shi mo bu qi 。” (er )lào tong “lao ”。yi chong ba de de nong ju 。gu sai xie 《ji min yao shu ·geng tian 》:“chun geng xun shou lao 。”

    rang :

    ①ze bei ;ze guai 。《mo zi ·lu wen 》:“ji zi zhan er si ,ji fu rang zi mo zi 。”②qian rang ;ci rang ;li rang 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“lu zhong lian ci rang zhe san 。”③bu can yu zheng duo ;tui rang ;bi rang 。《li ji ·li yun 》:“xing ren jiang rang 。”④tui ci ;ju jue 。《yan tie lun · ci yi 》:“shan ling bu rang jiao kui (kuǐ),yi cheng ji chong 。”(jiao :shan ding 。kui :ban bu 。)⑤rang gei bie ren 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“ji hou yi hu rang gong 。”

    hua :

    ①bian hua ;gai bian 。《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“bian fa zhe yin shi er hua 。”yin shen wei sheng chang ,hua yo 。《zhou yi ·xian 》:“tian de gan er mo wu hua sheng 。”②jiao hua ;gan hua 。yong jiao yo gan hua de fang fa gai bian ren xin feng su 。《li ji ·xue ji 》:“jun zi ru yu hua min cheng su ,ji bi you xue hu ?”(cheng su :xing cheng feng su 。)fu xuan 《jin pi wu ge ·da jin pian 》:“hua gan hai wai ,hai wai lai bin 。”(bin :gui shun 。)③xi su ;feng qi 。《jin shu ·liu bo chuan 》:“shang hua hui su zhe ,sui qin sui gui ,bi shu er yuan zhi 。”《han shu ·xu chuan xia 》:“bai su shang hua 。”④zao hua ,ji da zi ran 。chen zi ang 《gan yu san shi ba shou 》zhi liu :“gu zhi de xian dao ,xin yu yuan hua bing 。”(xin :cheng ran 。yuan :tong “xuan ”,xuan miao 。bing :bing cun 。)ye zhi zi ran zhi dao ,ji zi ran gui lv 。《su wen ·wu chang zheng da lun 》:“hua bu ke dai ,shi bu ke wei 。”⑤si de wei wan shui fa 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“ju bi hua zhe mo shi tu qin fu 。”you te zhi seng 、dao si wang 。⑥hua chu 。《han fei zi ·wu du 》:“zuan sui (suì)qu huo ,yi hua xing sao 。”(sui :gu dai qu huo de gong ju 。)⑦rong jie 。ceng gong :“you feng yi ,yi hua huang jin gan tai hou 。”

    hua gong :

    ①zi ran zao hua wu 。xie meng de 《lin jiang xian 》:“bu yu qun fang zheng jue yan ,~~zi hu han mei 。”②zi ran xing cheng de gong qiao 。li zhi 《za shui 》:“duo tian de zhi ~~。”

    gong :

    ①gong jiang ;cong shi ge chong shou gong ji yi de lao dong zhe 。《lun yu ·wei ling gong 》:“gong yu shan ji shi ,bi xian li ji qi 。”《tian gong kai wu ·nai fu ·xia fu 》:“fang zhu (zhù)sha neng zhe yong jiao che ,yi nv gong bing di san gong 。”(bing di :pi di 。)②gu dai zhi le gong ,le ren 。《gong yang chuan · xiang gong er shi jiu nian 》:“shi gong wei zhi ge 《zhou na 》、《shao na 》。”③jing zhi ;qiao miao 。shen gua 《meng xi bi tan ·shu hua 》:“ru hua xin gong ,dan shao tian qu 。”(xin :de que 。)④shan yu ;shan chang ;chang yu 。《tang yu lin · wen xue 》:“gong pian shen ,zhe shi ping san juan 。”(pian shen :shi pian 。)⑤guan li 。《shang shu ·yao dian 》:“yun li you gong 。”⑥tong “gong ”。gong xiao 。《han fei zi ·wu du 》:“ci yan duo zi zhi yi wei gong ye 。”