• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 刻燭當時忝,傳杯此夕賒。

    “刻燭當時忝,傳杯此夕賒。”詩句出處:《病中聞河東公樂營置酒口占寄上》;是唐朝詩人李商隱的作品。

    聞駐行春旆,中途賞物華。緣憂武昌柳,遂憶洛陽花。
    嵇鶴元無對,荀龍不在誇。隻將滄海月,長壓赤城霞。
    興欲傾燕館,歡終到習傢。風長應側帽,路隘豈容車。
    樓迥波窺錦,窗虛日弄紗。鎖門金瞭鳥,展障玉鴉叉。
    舞妙從兼楚,歌能莫雜巴。必投潘嶽果,誰摻禰衡撾。
    刻燭當時忝,傳杯此夕賒。可憐漳浦臥,愁緒獨如麻。

    【註釋】:

    刻:

    ①雕刻。《史記·秦始皇本紀》:“群臣相與誦皇帝功德,刻於金石。”又刻在器物上的文字。②減損;削減。蘇軾《上神宗皇帝》:“減刻兵吏廩(lǐn)祿。”(廩:俸米。)《荀子· 禮論》:“刻生而附死謂之惑。”③苛嚴;刻薄。《史記·李斯列傳》:“趙高曰:‘嚴法而刻刑,令有罪者相坐誅,至收族。’”(坐:連坐。一人獲罪,他人連帶受罰。)④通“克”。約定或限定(時間)。《三國志·魏書·公孫瓚傳》:“遣人與子書,刻期兵至,舉火為應。”⑤計時單位。古代用漏壺計時,一晝夜共一百刻。今鐘表計時,十五分為一刻,四刻為一小時。⑥指短暫的時間。《三國志·吳書·諸葛恪傳》:“還坐,頃刻乃復起。”[刻意]1. 約束自己的心意。《後漢書·黨錮傳序》:“刻意則行不肆。”(肆:放縱。)2.用盡心思。《文心雕龍·通變》:“才穎之士,刻意學文。”

    當:

    (一)①面對;面向。王充《論衡·變動》:“盛夏之時,當風而立。”②正在某處。《墨子·兼愛下》:“然當今之時。”③相當於;抵得上。《史記·屈原賈生列傳》:“(張儀)乃曰:‘以一(張)儀而當漢中地,臣請往如楚。’”(如:到。)④抵擋;抵抗。《戰國策·齊策一》:“必一而當十,十而當百,百而當千。”⑤遮擋;擋住。《莊子·人間世》:“汝不知夫螳螂乎,怒其臂以當車轍。”⑥擔當;承受。《宋史·蕭註傳》:“敢當天下大事。”⑦擔任;充當。《晉書·熊遠傳》:“今當官者以理事為俗吏,奉法為苛刻。”⑧主管;掌管。《左傳·襄公二年》:“於是子罕當國。”⑨判決定罪。《史記·蒙恬列傳》:“當高罪死。”⑩適應;符合。《漢書·蓋寬饒傳》:“以言事不當意,而為文吏所詆挫。”(挫:屈辱。)(11)應該;應當。《後漢書·馬援傳》:“窮當益堅,老當益壯。”(12)介詞。引進時間或處所。相當於“就在”。《史記·項羽本紀》:“當是時,秦嘉已立景駒為楚王。”(是:此。) (二)dàng ①恰當;得當。《禮記· 樂記》:“古者天地順而四時當。”②當做。《戰國策·齊策四》:“安步以當車。”③器物的底部或頂端。《韓非子·外儲說右上》:“今有千金之玉卮(zhī),通而無當,可以盛水乎?”(卮:酒杯。)

    當時:

    ①當代,當世。《北齊書·鄭述祖傳》:“~~以為絕妙。”②dàng shí 副詞。立時,立即。東方朔《十洲記》:“[祖州]有不死草,草形如菰苗,長三四尺。人已死三日者,以草覆之,皆~~活。”

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”

    忝:

    ①辱沒;有愧於。《詩經·小雅·小宛》:“夙興夜寐,毋忝爾所生。”《晉書·傅玄傳論》:“抗辭正色,補闕弼違,諤諤當朝,不忝其職者矣。”(抗辭正色:言語激昂,表情嚴肅。弼:糾正。諤諤:正直敢言的樣子。)②謙詞。《後漢書·楊賜傳》:“臣受恩偏特,忝任師傅。”

    傳:

    (一)①傳遞。司馬遷《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦王大喜,傳以示美人及左右。”②傳授。韓愈《師說》:“師者,所以傳道授業解惑也。”③流傳;傳播。桓寬《鹽鐵論·非鞅》:“功如丘山,名傳後世。”張籍《和左司元郎中秋居十首》之十:“新詩才上卷,已得滿城傳。”(卷:指書寫用的紙、帛。)④表達。江總《侍宴賦得起坐彈鳴琴詩》:“絲傳園客意,曲奏楚妃情。”(絲:指琴。)⑤臨摹。杜荀鶴《八駿圖》:“丹雘(huò)傳真未得真,那知筋骨與精神。”(丹雘:紅色顏料。真:原貌。)[傳道]1.轉述;傳說。杜甫《秦州雜詩》之十三:“傳道東柯谷,深藏數十傢。”2.傳授儒傢聖賢之道。韓愈《師說》:“師者,所以傳道授業解惑也。”後也指宗教宣傳教義。[傳燈]1.佛傢指宣傳佛法。佛法猶如明燈,可以消除迷惑,故稱。崔顥《贈懷一上人》:“傳燈遍都邑,杖錫遊王公。”2.指佛像前或人將死時置於腳後的長明燈。杜甫《望牛頭寺》:“傳燈無白日,佈地有黃金。”[傳衣]傳授師法;繼承師業。李商隱《謝書》:“自蒙半夜傳衣後,不羨王祥得佩刀。”(二)zhuàn ①驛站的房舍,供過往旅客及車馬中途休息的地方。《後漢書·陳忠傳》:“發人修道,繕理亭傳。”又泛指客舍。《史記·廉頗藺相如列傳》:“(秦王)舍相如廣成傳。”(舍:使居住。廣成:傳舍名。)②驛站所備的車馬。《左傳·成公五年》:“晉侯以傳召伯宗。”③出入關卡的憑證。《漢書·宣帝紀》:“民以車船載谷入關者,得毋用傳。”(毋:勿。)又泛指官府的憑證。《後漢書·陳蕃傳》:“以諫爭不合,投傳而去。”(投:棄擲。)④解說經義的文字。⑤傳記。如《二十五史》均有人物列傳。劉知幾《史通·列傳》:“傳之為體,大抵相同,而述者多方,有時而異。”

    杯:

    ①一種盛酒、水、羹等物的器具。《莊子·逍遙遊》:“覆杯水於坳(ào)堂之上,則芥為之舟。”(坳:窪下處。芥:小草。)杜甫《九日五首》之一:“重陽獨酌杯中酒,抱病豈登江上臺。”②量詞。用於杯子。李白《將進酒》:“會須一飲三百杯。”③借指舟船。李白《贈僧崖公》:“何日更攜手,乘杯向蓬灜。”

    此:

    ①代詞。這;這個。《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”《禮記·禮運》:“此之謂大同。”②這樣;這般。庾信《哀江南賦》:“天何為而此醉。”③副詞。乃;則。《後漢書·黃瓊傳》:“必待堯舜之君,此為志士終無時矣。”

    夕:

    ①傍晚;日落的時候。《詩經·王風·君子於役》:“日之夕矣,羊牛下來。”②夜晚。《詩經·唐風·綢繆》:“今夕何夕,見此良人。”③古代傍晚時朝見君主。《左傳·成公十二年》:“百官承事,朝而不夕。”④祭祀月亮。《國語·周語上》:“古者先王既有天下……是乎有朝日、夕月以教民事君。”

    賒:

    ①賒欠;延期付款或收款。《後漢書 ·劉盆子傳》:“少年來酤者,皆賒與之。”(酤:買酒。)②遠;遙遠。王勃《滕王閣序》:“北海雖賒,扶搖可接。”③疏遠。貫休《野店偶作》:“無心於道道自得,有意向人人自賒。”④長久。何遜《秋夕》:“寸心懷是夜,寂寂漏方賒。”⑤多;繁多。郎士元《聞吹楊葉者》:“妙吹楊葉動悲笳,胡馬迎風起恨賒。”又劇甚。薛能《夏雨》:“何處發天涯,風雷一道賒。”⑥寬緩;遲緩。謝朓《和王主簿》:“徒使春帶賒,坐惜紅妝變。”杜甫《喜晴》:“甘澤不猶愈,且耕今未賒。”⑦渺茫;稀少。韓愈《次鄧州界》:“鄧鄙春泥見驛賒。”⑧通“奢”。奢侈。《後漢書·仲長統傳》:“楚楚衣服,戒在窮賒。”


  • 刻烛当时忝,传杯此夕赊。

    “刻烛当时忝,传杯此夕赊。”诗句出处:《病中闻河东公乐营置酒口占寄上》;是唐朝诗人李商隐的作品。

    闻驻行春旆,中途赏物华。缘忧武昌柳,遂忆洛阳花。
    嵇鹤元无对,荀龙不在夸。只将沧海月,长压赤城霞。
    兴欲倾燕馆,欢终到习家。风长应侧帽,路隘岂容车。
    楼迥波窥锦,窗虚日弄纱。锁门金了鸟,展障玉鸦叉。
    舞妙从兼楚,歌能莫杂巴。必投潘岳果,谁掺祢衡挝。
    刻烛当时忝,传杯此夕赊。可怜漳浦卧,愁绪独如麻。

    【注释】:

    刻:

    ①雕刻。《史记·秦始皇本纪》:“群臣相与诵皇帝功德,刻于金石。”又刻在器物上的文字。②减损;削减。苏轼《上神宗皇帝》:“减刻兵吏廪(lǐn)禄。”(廪:俸米。)《荀子· 礼论》:“刻生而附死谓之惑。”③苛严;刻薄。《史记·李斯列传》:“赵高曰:‘严法而刻刑,令有罪者相坐诛,至收族。’”(坐:连坐。一人获罪,他人连带受罚。)④通“克”。约定或限定(时间)。《三国志·魏书·公孙瓒传》:“遣人与子书,刻期兵至,举火为应。”⑤计时单位。古代用漏壶计时,一昼夜共一百刻。今钟表计时,十五分为一刻,四刻为一小时。⑥指短暂的时间。《三国志·吴书·诸葛恪传》:“还坐,顷刻乃复起。”[刻意]1. 约束自己的心意。《后汉书·党锢传序》:“刻意则行不肆。”(肆:放纵。)2.用尽心思。《文心雕龙·通变》:“才颖之士,刻意学文。”

    当:

    (一)①面对;面向。王充《论衡·变动》:“盛夏之时,当风而立。”②正在某处。《墨子·兼爱下》:“然当今之时。”③相当于;抵得上。《史记·屈原贾生列传》:“(张仪)乃曰:‘以一(张)仪而当汉中地,臣请往如楚。’”(如:到。)④抵挡;抵抗。《战国策·齐策一》:“必一而当十,十而当百,百而当千。”⑤遮挡;挡住。《庄子·人间世》:“汝不知夫螳螂乎,怒其臂以当车辙。”⑥担当;承受。《宋史·萧注传》:“敢当天下大事。”⑦担任;充当。《晋书·熊远传》:“今当官者以理事为俗吏,奉法为苛刻。”⑧主管;掌管。《左传·襄公二年》:“于是子罕当国。”⑨判决定罪。《史记·蒙恬列传》:“当高罪死。”⑩适应;符合。《汉书·盖宽饶传》:“以言事不当意,而为文吏所诋挫。”(挫:屈辱。)(11)应该;应当。《后汉书·马援传》:“穷当益坚,老当益壮。”(12)介词。引进时间或处所。相当于“就在”。《史记·项羽本纪》:“当是时,秦嘉已立景驹为楚王。”(是:此。) (二)dàng ①恰当;得当。《礼记· 乐记》:“古者天地顺而四时当。”②当做。《战国策·齐策四》:“安步以当车。”③器物的底部或顶端。《韩非子·外储说右上》:“今有千金之玉卮(zhī),通而无当,可以盛水乎?”(卮:酒杯。)

    当时:

    ①当代,当世。《北齐书·郑述祖传》:“~~以为绝妙。”②dàng shí 副词。立时,立即。东方朔《十洲记》:“[祖州]有不死草,草形如菰苗,长三四尺。人已死三日者,以草覆之,皆~~活。”

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”

    忝:

    ①辱没;有愧于。《诗经·小雅·小宛》:“夙兴夜寐,毋忝尔所生。”《晋书·傅玄传论》:“抗辞正色,补阙弼违,谔谔当朝,不忝其职者矣。”(抗辞正色:言语激昂,表情严肃。弼:纠正。谔谔:正直敢言的样子。)②谦词。《后汉书·杨赐传》:“臣受恩偏特,忝任师傅。”

    传:

    (一)①传递。司马迁《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦王大喜,传以示美人及左右。”②传授。韩愈《师说》:“师者,所以传道授业解惑也。”③流传;传播。桓宽《盐铁论·非鞅》:“功如丘山,名传后世。”张籍《和左司元郎中秋居十首》之十:“新诗才上卷,已得满城传。”(卷:指书写用的纸、帛。)④表达。江总《侍宴赋得起坐弹鸣琴诗》:“丝传园客意,曲奏楚妃情。”(丝:指琴。)⑤临摹。杜荀鹤《八骏图》:“丹雘(huò)传真未得真,那知筋骨与精神。”(丹雘:红色颜料。真:原貌。)[传道]1.转述;传说。杜甫《秦州杂诗》之十三:“传道东柯谷,深藏数十家。”2.传授儒家圣贤之道。韩愈《师说》:“师者,所以传道授业解惑也。”后也指宗教宣传教义。[传灯]1.佛家指宣传佛法。佛法犹如明灯,可以消除迷惑,故称。崔颢《赠怀一上人》:“传灯遍都邑,杖锡游王公。”2.指佛像前或人将死时置于脚后的长明灯。杜甫《望牛头寺》:“传灯无白日,布地有黄金。”[传衣]传授师法;继承师业。李商隐《谢书》:“自蒙半夜传衣后,不羡王祥得佩刀。”(二)zhuàn ①驿站的房舍,供过往旅客及车马中途休息的地方。《后汉书·陈忠传》:“发人修道,缮理亭传。”又泛指客舍。《史记·廉颇蔺相如列传》:“(秦王)舍相如广成传。”(舍:使居住。广成:传舍名。)②驿站所备的车马。《左传·成公五年》:“晋侯以传召伯宗。”③出入关卡的凭证。《汉书·宣帝纪》:“民以车船载谷入关者,得毋用传。”(毋:勿。)又泛指官府的凭证。《后汉书·陈蕃传》:“以谏争不合,投传而去。”(投:弃掷。)④解说经义的文字。⑤传记。如《二十五史》均有人物列传。刘知几《史通·列传》:“传之为体,大抵相同,而述者多方,有时而异。”

    杯:

    ①一种盛酒、水、羹等物的器具。《庄子·逍遥游》:“覆杯水于坳(ào)堂之上,则芥为之舟。”(坳:洼下处。芥:小草。)杜甫《九日五首》之一:“重阳独酌杯中酒,抱病岂登江上台。”②量词。用于杯子。李白《将进酒》:“会须一饮三百杯。”③借指舟船。李白《赠僧崖公》:“何日更携手,乘杯向蓬灜。”

    此:

    ①代词。这;这个。《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”《礼记·礼运》:“此之谓大同。”②这样;这般。庾信《哀江南赋》:“天何为而此醉。”③副词。乃;则。《后汉书·黄琼传》:“必待尧舜之君,此为志士终无时矣。”

    夕:

    ①傍晚;日落的时候。《诗经·王风·君子于役》:“日之夕矣,羊牛下来。”②夜晚。《诗经·唐风·绸缪》:“今夕何夕,见此良人。”③古代傍晚时朝见君主。《左传·成公十二年》:“百官承事,朝而不夕。”④祭祀月亮。《国语·周语上》:“古者先王既有天下……是乎有朝日、夕月以教民事君。”

    赊:

    ①赊欠;延期付款或收款。《后汉书 ·刘盆子传》:“少年来酤者,皆赊与之。”(酤:买酒。)②远;遥远。王勃《滕王阁序》:“北海虽赊,扶摇可接。”③疏远。贯休《野店偶作》:“无心于道道自得,有意向人人自赊。”④长久。何逊《秋夕》:“寸心怀是夜,寂寂漏方赊。”⑤多;繁多。郎士元《闻吹杨叶者》:“妙吹杨叶动悲笳,胡马迎风起恨赊。”又剧甚。薛能《夏雨》:“何处发天涯,风雷一道赊。”⑥宽缓;迟缓。谢朓《和王主簿》:“徒使春带赊,坐惜红妆变。”杜甫《喜晴》:“甘泽不犹愈,且耕今未赊。”⑦渺茫;稀少。韩愈《次邓州界》:“邓鄙春泥见驿赊。”⑧通“奢”。奢侈。《后汉书·仲长统传》:“楚楚衣服,戒在穷赊。”


  • ke zhu dang shi tian ,chuan bei ci xi she 。

    “ke zhu dang shi tian ,chuan bei ci xi she 。”shi gou chu chu :《bing zhong wen he dong gong le ying zhi jiu kou zhan ji shang 》;shi tang chao shi ren li shang yin de zuo pin 。

    wen zhu hang chun pei ,zhong tu shang wu hua 。yuan you wu chang liu ,sui yi luo yang hua 。
    ji he yuan mo dui ,xun long bu zai kua 。zhi jiang cang hai yue ,chang ya chi cheng xia 。
    xing yu qing yan guan ,huan zhong dao xi jia 。feng chang ying ce mao ,lu ai qi rong che 。
    lou jiong bo kui jin ,chuang xu ri long sha 。suo men jin le diao ,zhan zhang yu ya cha 。
    wu miao cong jian chu ,ge neng mo za ba 。bi tou pan yue guo ,shei can mi heng wo 。
    ke zhu dang shi tian ,chuan bei ci xi she 。ke lian zhang pu wo ,chou xu du ru ma 。

    【zhu shi 】:

    ke :

    ①diao ke 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“qun chen xiang yu song huang di gong de ,ke yu jin dan 。”you ke zai qi wu shang de wen zi 。②jian sun ;xiao jian 。su shi 《shang shen zong huang di 》:“jian ke bing li lin (lǐn)lu 。”(lin :feng mi 。)《xun zi · li lun 》:“ke sheng er fu si wei zhi huo 。”③ke yan ;ke bao 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“zhao gao yue :‘yan fa er ke xing ,ling you zui zhe xiang zuo zhu ,zhi shou zu 。’”(zuo :lian zuo 。yi ren huo zui ,ta ren lian dai shou fa 。)④tong “ke ”。yao ding huo xian ding (shi jian )。《san guo zhi ·wei shu ·gong sun zan chuan 》:“qian ren yu zi shu ,ke ji bing zhi ,ju huo wei ying 。”⑤ji shi chan wei 。gu dai yong lou hu ji shi ,yi zhou ye gong yi bai ke 。jin zhong biao ji shi ,shi wu fen wei yi ke ,si ke wei yi xiao shi 。⑥zhi duan zan de shi jian 。《san guo zhi ·wu shu ·zhu ge ke chuan 》:“hai zuo ,qing ke nai fu qi 。”[ke yi ]1. yao shu zi ji de xin yi 。《hou han shu ·dang gu chuan xu 》:“ke yi ze hang bu si 。”(si :fang zong 。)2.yong jin xin sai 。《wen xin diao long ·tong bian 》:“cai ying zhi shi ,ke yi xue wen 。”

    dang :

    (yi )①mian dui ;mian xiang 。wang chong 《lun heng ·bian dong 》:“cheng xia zhi shi ,dang feng er li 。”②zheng zai mou chu 。《mo zi ·jian ai xia 》:“ran dang jin zhi shi 。”③xiang dang yu ;di de shang 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“(zhang yi )nai yue :‘yi yi (zhang )yi er dang han zhong de ,chen qing wang ru chu 。’”(ru :dao 。)④di dang ;di kang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“bi yi er dang shi ,shi er dang bai ,bai er dang qian 。”⑤zhe dang ;dang zhu 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“ru bu zhi fu tang lang hu ,nu ji bei yi dang che zhe 。”⑥dan dang ;cheng shou 。《song shi ·xiao zhu chuan 》:“gan dang tian xia da shi 。”⑦dan ren ;chong dang 。《jin shu ·xiong yuan chuan 》:“jin dang guan zhe yi li shi wei su li ,feng fa wei ke ke 。”⑧zhu guan ;zhang guan 。《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“yu shi zi han dang guo 。”⑨pan jue ding zui 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“dang gao zui si 。”⑩kuo ying ;fu ge 。《han shu ·gai kuan rao chuan 》:“yi yan shi bu dang yi ,er wei wen li suo di cuo 。”(cuo :qu ru 。)(11)ying gai ;ying dang 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“qiong dang yi jian ,lao dang yi zhuang 。”(12)jie ci 。yin jin shi jian huo chu suo 。xiang dang yu “jiu zai ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“dang shi shi ,qin jia yi li jing ju wei chu wang 。”(shi :ci 。) (er )dàng ①qia dang ;de dang 。《li ji · le ji 》:“gu zhe tian de shun er si shi dang 。”②dang zuo 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“an bu yi dang che 。”③qi wu de de bu huo ding duan 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“jin you qian jin zhi yu zhi (zhī),tong er mo dang ,ke yi cheng shui hu ?”(zhi :jiu bei 。)

    dang shi :

    ①dang dai ,dang shi 。《bei ji shu ·zheng shu zu chuan 》:“~~yi wei jue miao 。”②dàng shí fu ci 。li shi ,li ji 。dong fang shuo 《shi zhou ji 》:“[zu zhou ]you bu si cao ,cao xing ru gu miao ,chang san si che 。ren yi si san ri zhe ,yi cao fu zhi ,jie ~~huo 。”

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”

    tian :

    ①ru mei ;you kui yu 。《shi jing ·xiao ya ·xiao wan 》:“su xing ye mei ,wu tian er suo sheng 。”《jin shu ·fu xuan chuan lun 》:“kang ci zheng se ,bu que bi wei ,e e dang chao ,bu tian ji zhi zhe yi 。”(kang ci zheng se :yan yu ji ang ,biao qing yan su 。bi :jiu zheng 。e e :zheng zhi gan yan de yang zi 。)②qian ci 。《hou han shu ·yang ci chuan 》:“chen shou en pian te ,tian ren shi fu 。”

    chuan :

    (yi )①chuan di 。si ma qian 《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin wang da xi ,chuan yi shi mei ren ji zuo you 。”②chuan shou 。han yu 《shi shui 》:“shi zhe ,suo yi chuan dao shou ye jie huo ye 。”③liu chuan ;chuan bo 。huan kuan 《yan tie lun ·fei yang 》:“gong ru qiu shan ,ming chuan hou shi 。”zhang ji 《he zuo si yuan lang zhong qiu ju shi shou 》zhi shi :“xin shi cai shang juan ,yi de man cheng chuan 。”(juan :zhi shu xie yong de zhi 、bo 。)④biao da 。jiang zong 《shi yan fu de qi zuo dan ming qin shi 》:“si chuan yuan ke yi ,qu zou chu fei qing 。”(si :zhi qin 。)⑤lin mo 。du xun he 《ba jun tu 》:“dan huo (huò)chuan zhen wei de zhen ,na zhi jin gu yu jing shen 。”(dan huo :gong se yan liao 。zhen :yuan mao 。)[chuan dao ]1.zhuai shu ;chuan shui 。du fu 《qin zhou za shi 》zhi shi san :“chuan dao dong ke gu ,shen cang shu shi jia 。”2.chuan shou ru jia sheng xian zhi dao 。han yu 《shi shui 》:“shi zhe ,suo yi chuan dao shou ye jie huo ye 。”hou ye zhi zong jiao xuan chuan jiao yi 。[chuan deng ]1.fo jia zhi xuan chuan fo fa 。fo fa you ru ming deng ,ke yi xiao chu mi huo ,gu chen 。cui hao 《zeng huai yi shang ren 》:“chuan deng bian dou yi ,zhang xi you wang gong 。”2.zhi fo xiang qian huo ren jiang si shi zhi yu jiao hou de chang ming deng 。du fu 《wang niu tou si 》:“chuan deng mo bai ri ,bu de you huang jin 。”[chuan yi ]chuan shou shi fa ;ji cheng shi ye 。li shang yin 《xie shu 》:“zi meng ban ye chuan yi hou ,bu xian wang xiang de pei dao 。”(er )zhuàn ①yi zhan de fang she ,gong guo wang lv ke ji che ma zhong tu xiu xi de de fang 。《hou han shu ·chen zhong chuan 》:“fa ren xiu dao ,shan li ting chuan 。”you fan zhi ke she 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“(qin wang )she xiang ru an cheng chuan 。”(she :shi ju zhu 。an cheng :chuan she ming 。)②yi zhan suo bei de che ma 。《zuo chuan ·cheng gong wu nian 》:“jin hou yi chuan shao bai zong 。”③chu ru guan ka de ping zheng 。《han shu ·xuan di ji 》:“min yi che chuan zai gu ru guan zhe ,de wu yong chuan 。”(wu :wu 。)you fan zhi guan fu de ping zheng 。《hou han shu ·chen fan chuan 》:“yi jian zheng bu ge ,tou chuan er qu 。”(tou :qi zhi 。)④jie shui jing yi de wen zi 。⑤chuan ji 。ru 《er shi wu shi 》jun you ren wu lie chuan 。liu zhi ji 《shi tong ·lie chuan 》:“chuan zhi wei ti ,da di xiang tong ,er shu zhe duo fang ,you shi er yi 。”

    bei :

    ①yi chong cheng jiu 、shui 、geng deng wu de qi ju 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“fu bei shui yu ao (ào)tang zhi shang ,ze gai wei zhi zhou 。”(ao :wa xia chu 。gai :xiao cao 。)du fu 《jiu ri wu shou 》zhi yi :“chong yang du zhuo bei zhong jiu ,bao bing qi deng jiang shang tai 。”②liang ci 。yong yu bei zi 。li bai 《jiang jin jiu 》:“hui xu yi yin san bai bei 。”③jie zhi zhou chuan 。li bai 《zeng seng ya gong 》:“he ri geng xie shou ,cheng bei xiang peng ying 。”

    ci :

    ①dai ci 。zhe ;zhe ge 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”《li ji ·li yun 》:“ci zhi wei da tong 。”②zhe yang ;zhe ban 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“tian he wei er ci zui 。”③fu ci 。nai ;ze 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“bi dai yao shun zhi jun ,ci wei zhi shi zhong mo shi yi 。”

    xi :

    ①bang wan ;ri la de shi hou 。《shi jing ·wang feng ·jun zi yu yi 》:“ri zhi xi yi ,yang niu xia lai 。”②ye wan 。《shi jing ·tang feng ·chou miao 》:“jin xi he xi ,jian ci liang ren 。”③gu dai bang wan shi chao jian jun zhu 。《zuo chuan ·cheng gong shi er nian 》:“bai guan cheng shi ,chao er bu xi 。”④ji si yue liang 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“gu zhe xian wang ji you tian xia ……shi hu you chao ri 、xi yue yi jiao min shi jun 。”

    she :

    ①she qian ;yan ji fu kuan huo shou kuan 。《hou han shu ·liu pen zi chuan 》:“shao nian lai gu zhe ,jie she yu zhi 。”(gu :mai jiu 。)②yuan ;yao yuan 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“bei hai sui she ,fu yao ke jie 。”③shu yuan 。guan xiu 《ye dian ou zuo 》:“mo xin yu dao dao zi de ,you yi xiang ren ren zi she 。”④chang jiu 。he xun 《qiu xi 》:“cun xin huai shi ye ,ji ji lou fang she 。”⑤duo ;fan duo 。lang shi yuan 《wen chui yang xie zhe 》:“miao chui yang xie dong bei jia ,hu ma ying feng qi hen she 。”you ju shen 。xue neng 《xia yu 》:“he chu fa tian ya ,feng lei yi dao she 。”⑥kuan huan ;chi huan 。xie tiao 《he wang zhu bu 》:“tu shi chun dai she ,zuo xi gong zhuang bian 。”du fu 《xi qing 》:“gan ze bu you yu ,ju geng jin wei she 。”⑦miao mang ;xi shao 。han yu 《ci deng zhou jie 》:“deng bi chun ni jian yi she 。”⑧tong “she ”。she chi 。《hou han shu ·zhong chang tong chuan 》:“chu chu yi fu ,jie zai qiong she 。”