• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 今且還龜茲,臂上懸角弓。

    “今且還龜茲,臂上懸角弓。”詩句出處:《北庭貽宗學士道別》;是唐朝詩人岑參的作品。

    萬事不可料,嘆君在軍中。
    讀書破萬卷,何事來從戎。
    曾逐李輕車,西征出太蒙。
    荷戈月窟外,擐甲昆侖東。
    兩度皆破胡,朝廷輕戰功。
    十年隻一命,萬裡如飄蓬。
    容鬢老胡塵,衣裘脆邊風。
    忽來輪臺下,相見披心胸。
    飲酒對春草,彈棋聞夜鐘。
    今且還龜茲,臂上懸角弓。
    平沙向旅館,匹馬隨飛鴻。
    孤城倚大磧,海氣迎邊空。
    四月猶自寒,天山雪濛濛。
    君有賢主將,何謂泣途窮。
    時來整六翮,一舉凌蒼穹。

    【註釋】:

    今:

    ①此時;現在。《歸去來兮辭》:“實迷途其未遠,覺今是而昨非。”《戰國策·趙策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左傳·襄公二年》:“(崔子)今不來矣。”②現代。與“古”相對。《禮記·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:違反。)《論語·子罕》:“後生可畏,焉知來者之不如今也?”③今日。《詩經·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④當今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜殺人者也。”⑤將要;將會。司馬遷《史記·項羽本紀》:“豎子不足與謀,奪項王天下者必沛公也。吾屬今為之虜矣。”⑥不久。《史記·申屠嘉列傳》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史記·項羽本紀》:“今不急下,吾烹太公。”

    且:

    (一)①副詞。1. 姑且;暫且。《史記·淮陰侯列傳》:“韓信謝曰:‘先生且休矣! 我將念之。’”(休:止。念:思考。)2. 將要;將近。《列子·湯問》:“北山愚公者,年且九十。”②連詞。1.表示並列,相當於“而且”、“並且”。《論語·述而》:“不義而富且貴,於我如浮雲。”2.[既……且……]相當於“又……又……”。《孫子兵法·謀攻》:“三軍且惑且疑。”3. [且……且……]表示相承,相當於“一邊……一邊……”。《史記·淮陰侯列傳》:“上且怒且喜。”4.表示遞進,相當於“況且”、“尚且”。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“且北方之人,不習水戰。”《孟子·梁惠王上》:“獸相食,且人惡(wù)之。”(惡:憎惡。)(二)jū 語氣詞。《詩經·鄭風·出其東門》:“匪我思且。”

    還:

    (一)①返回;回到原地或恢復原位。《左傳·僖公二十四年》:“宋成公如楚,還,入於鄭,鄭伯將享之。”(鄭伯:指鄭文公。享:設宴招待。)《史記·項羽本紀》:“還軍霸上。”②恢復。《魏書·顯祖紀》:“諸非勞超遷者,亦各還初。”(勞:功勞。遷:晉升。)③交還;歸還。《荀子·堯問》:“然而吾所執贄而見者十人,還贄而見者三十人。”也指交納。杜甫《歲晏行》:“割慈忍愛還租庸。”(庸:抵償勞役的佈帛。)④顧;回頭。潘嶽《傷弱子辭》:“還眺兮墳瘞(yì),草莽莽兮木森森。”(瘞:埋葬物。)《史記·滑稽列傳》:“疾步數還顧。”⑤償還。江淹《恨賦》:“裂帛系書,誓還漢恩。”(系:綁。書:信。)⑥通“環”。環繞。陳亮《念奴嬌·登多景樓》:“危樓還望,嘆此意,今古幾人曾會。”⑦《漢書·食貨志上》:“還廬樹桑。”(廬:房舍。) (二)xuán ①旋轉。《國語·吳語》:“大夫種(zhǒng)勇而善謀,將還玩吳國於股掌之上,以得其志。”(種:指越大夫文種。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是則舜禹還至,王業還起。”③輕盈快捷的樣子。《詩經·齊風·還》:“子之還兮,遭我乎峱(náo)之間兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副詞。①仍;尚。杜甫《泛江》詩:“亂離還奏樂,漂泊且聽歌。”②再;又。孟浩然《過故人莊》:“待到重陽日,還來就菊花。”③更。杜甫《奉待嚴大夫》詩:“殊方又喜故人來,重鎮還須濟世才。”

    龜:

    (一)①烏龜。 屬爬行動物。腹背均有甲殼,頭尾四肢能縮入甲殼之內,耐饑渴,壽命長。《禮記·禮運》:“麟、鳳、龜、龍,謂之四靈。”②龜甲。1.古代用來占卜的龜甲。《禮記·玉藻》:“卜人定龜。”(卜人:占卜者。)2. 秦以前用作貨幣的龜甲。《周易·損》:“或益之十朋之龜。”(益:增。朋:貨幣單位。五貝一串,兩串一朋。)《史記·平準書》:“虞夏之幣……或錢,或佈,或刀,或龜幣。”③官印。古代印章的紐多作龜形,故稱。潘嶽《馬汧督誄》:“剔子雙龜,貫以三木。”(剔:去除。三木:加在頸、手、足上的刑具。)曹植《王仲宣誄》:“金龜紫綬,以彰勛則。” (二)jūn 皮膚凍裂。也作“皸”。《莊子·逍遙遊》:“宋人有善為不龜手之藥者。” (三)qiū [龜茲(cí)]漢代西域國名。在今新疆庫車縣一帶。《漢書·西域傳》:“龜茲國王治延城,去長安七千四百八十裡。”

    茲:

    (一)①草木滋盛。《詩經·邶風·泉水》:“我思肥泉,茲之永嘆。”(肥泉:古水名。)②年。《國語·魯語上》:“今茲海其有災乎? 夫廣川之鳥獸,恒知避其災也。”(恒:經常。)《呂氏春秋·任地》:“今茲美禾,來茲美麥。”③今;現在。洪仁玕《資政新篇》:“茲謹將所見聞者條陳於後。”(條陳:分條陳述。)④代詞。表示指示。1. 此;這裡。李白《送友人》:“揮手自茲去,蕭蕭班馬鳴。”(蕭蕭:馬鳴聲。班馬:離群的馬。)《論語·子罕》:“文王既設,文不在茲乎?”2.這樣。《國語·楚語上》:“餘恐德之不類,茲故不言。”⑤副詞。益;更加。《墨子·尚同上》:“其人茲眾,其所謂義者亦茲眾。”⑥語氣詞。相當於“吧”;“呀”。《尚書·立政》:“周公曰:‘嗚呼! 休茲!’”(休:美。) (二)cí[龜(qiū)茲]見“龜”。

    臂:

    ①胳膊。《楚辭· 九章·惜誦》:“九折臂而成醫兮。”②動物的前肢。③指器械似臂的部分。

    上:

    (一)①位置在高處的。與“下”相對。《孟子·梁惠王上》:“王坐於堂上,有牽牛而過堂下者。”②等級高或質量好的。《天工開物·飴餳》:“色以白者為上。”③次序或時間在前的。《墨子·七患》:“故雖上世之聖王,豈能使五谷常收,而旱水不至哉?”古樂府《日出東南隅行》:“東方千餘騎,夫婿居上頭。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其長上。”⑤由低處往高處。《莊子·逍遙遊》:“摶(tuán)扶搖而上者九萬裡。”⑥去;往。黃宗羲《柳敬亭傳》:“始復上街頭理其故業。”⑦向前。《戰國策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:終。)⑧進呈;進獻;送上。《漢書·東方朔傳》:“四方士多上書言得失。”⑨出場。王實甫《西廂記》第一本楔子:“正旦扮鶯鶯上。”⑩加;添加。《論語·顏淵》:“草上之風必偃。”(11)塗染。《天工開物·造竹紙》:“先以白礬水染過,後上紅花汁雲。”(12)通“尚”。崇尚。《呂氏春秋·長見》:“尊賢上功。” (二)shǎng 上聲,漢語四聲之一。鐘嶸《詩品序》:“至平上去人,則餘病未能。”

    角:

    (一)①動物的角。《墨子·經說下》:“用牛有角,馬無角,是類不同也。”(用:以。)《呂氏春秋·仲夏》:“鹿角解,蟬始鳴。”②古代樂器名,多用於軍中。辛棄疾《破陣子》:“醉裡挑燈看劍,夢回吹角連營。”(夢回:夢醒。)范仲淹《漁傢傲》:“四面邊聲連角起。”③形狀像角的東西。段成式《酉陽雜俎·草篇》:“四角、三角曰芰,兩角曰菱。”④岬角,突入海中的尖形陸地。多用於地名。⑤角落,物體兩個邊沿相接處。《古詩為焦仲卿妻作》:“四角龍子幡。”⑥古代量器名。《管子·七法》:“尺寸也,繩墨也,規矩也,衡石也,鬥斛也,角量也,謂之法。”⑦星宿名。二十八宿之一。(二)jué ①比試;爭鬥。《尉繚子·武議》:“臨難決戰,接兵角刃。”②古代五聲音階的第三音,相當於現代簡譜的“3”。③古代的一種青銅酒器,形狀像爵。《禮記·禮器》:“宗廟之祭,尊者舉觶(zhì)卑者舉角。”(觶:酒器名。)

    弓:

    ①弓,射箭的工具,用於狩獵或戰爭。《詩經·大雅·公劉》:“弓矢斯張。”②彎曲。段成式《酉陽雜俎·諾皋記上》:“汝不見我作弓腰乎。”④丈量土地的工具和計算單位,一弓相當於一步,五尺為一弓。陸龜蒙《送小雞山樵人序》:“自塚至麓,凡二百弓。”


  • 今且还龟兹,臂上悬角弓。

    “今且还龟兹,臂上悬角弓。”诗句出处:《北庭贻宗学士道别》;是唐朝诗人岑参的作品。

    万事不可料,叹君在军中。
    读书破万卷,何事来从戎。
    曾逐李轻车,西征出太蒙。
    荷戈月窟外,擐甲昆仑东。
    两度皆破胡,朝廷轻战功。
    十年只一命,万里如飘蓬。
    容鬓老胡尘,衣裘脆边风。
    忽来轮台下,相见披心胸。
    饮酒对春草,弹棋闻夜钟。
    今且还龟兹,臂上悬角弓。
    平沙向旅馆,匹马随飞鸿。
    孤城倚大碛,海气迎边空。
    四月犹自寒,天山雪濛濛。
    君有贤主将,何谓泣途穷。
    时来整六翮,一举凌苍穹。

    【注释】:

    今:

    ①此时;现在。《归去来兮辞》:“实迷途其未远,觉今是而昨非。”《战国策·赵策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左传·襄公二年》:“(崔子)今不来矣。”②现代。与“古”相对。《礼记·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:违反。)《论语·子罕》:“后生可畏,焉知来者之不如今也?”③今日。《诗经·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④当今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜杀人者也。”⑤将要;将会。司马迁《史记·项羽本纪》:“竖子不足与谋,夺项王天下者必沛公也。吾属今为之虏矣。”⑥不久。《史记·申屠嘉列传》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史记·项羽本纪》:“今不急下,吾烹太公。”

    且:

    (一)①副词。1. 姑且;暂且。《史记·淮阴侯列传》:“韩信谢曰:‘先生且休矣! 我将念之。’”(休:止。念:思考。)2. 将要;将近。《列子·汤问》:“北山愚公者,年且九十。”②连词。1.表示并列,相当于“而且”、“并且”。《论语·述而》:“不义而富且贵,于我如浮云。”2.[既……且……]相当于“又……又……”。《孙子兵法·谋攻》:“三军且惑且疑。”3. [且……且……]表示相承,相当于“一边……一边……”。《史记·淮阴侯列传》:“上且怒且喜。”4.表示递进,相当于“况且”、“尚且”。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“且北方之人,不习水战。”《孟子·梁惠王上》:“兽相食,且人恶(wù)之。”(恶:憎恶。)(二)jū 语气词。《诗经·郑风·出其东门》:“匪我思且。”

    还:

    (一)①返回;回到原地或恢复原位。《左传·僖公二十四年》:“宋成公如楚,还,入于郑,郑伯将享之。”(郑伯:指郑文公。享:设宴招待。)《史记·项羽本纪》:“还军霸上。”②恢复。《魏书·显祖纪》:“诸非劳超迁者,亦各还初。”(劳:功劳。迁:晋升。)③交还;归还。《荀子·尧问》:“然而吾所执贽而见者十人,还贽而见者三十人。”也指交纳。杜甫《岁晏行》:“割慈忍爱还租庸。”(庸:抵偿劳役的布帛。)④顾;回头。潘岳《伤弱子辞》:“还眺兮坟瘗(yì),草莽莽兮木森森。”(瘗:埋葬物。)《史记·滑稽列传》:“疾步数还顾。”⑤偿还。江淹《恨赋》:“裂帛系书,誓还汉恩。”(系:绑。书:信。)⑥通“环”。环绕。陈亮《念奴娇·登多景楼》:“危楼还望,叹此意,今古几人曾会。”⑦《汉书·食货志上》:“还庐树桑。”(庐:房舍。) (二)xuán ①旋转。《国语·吴语》:“大夫种(zhǒng)勇而善谋,将还玩吴国于股掌之上,以得其志。”(种:指越大夫文种。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是则舜禹还至,王业还起。”③轻盈快捷的样子。《诗经·齐风·还》:“子之还兮,遭我乎峱(náo)之间兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副词。①仍;尚。杜甫《泛江》诗:“乱离还奏乐,漂泊且听歌。”②再;又。孟浩然《过故人庄》:“待到重阳日,还来就菊花。”③更。杜甫《奉待严大夫》诗:“殊方又喜故人来,重镇还须济世才。”

    龟:

    (一)①乌龟。 属爬行动物。腹背均有甲壳,头尾四肢能缩入甲壳之内,耐饥渴,寿命长。《礼记·礼运》:“麟、凤、龟、龙,谓之四灵。”②龟甲。1.古代用来占卜的龟甲。《礼记·玉藻》:“卜人定龟。”(卜人:占卜者。)2. 秦以前用作货币的龟甲。《周易·损》:“或益之十朋之龟。”(益:增。朋:货币单位。五贝一串,两串一朋。)《史记·平准书》:“虞夏之币……或钱,或布,或刀,或龟币。”③官印。古代印章的纽多作龟形,故称。潘岳《马汧督诔》:“剔子双龟,贯以三木。”(剔:去除。三木:加在颈、手、足上的刑具。)曹植《王仲宣诔》:“金龟紫绶,以彰勋则。” (二)jūn 皮肤冻裂。也作“皲”。《庄子·逍遥游》:“宋人有善为不龟手之药者。” (三)qiū [龟兹(cí)]汉代西域国名。在今新疆库车县一带。《汉书·西域传》:“龟兹国王治延城,去长安七千四百八十里。”

    兹:

    (一)①草木滋盛。《诗经·邶风·泉水》:“我思肥泉,兹之永叹。”(肥泉:古水名。)②年。《国语·鲁语上》:“今兹海其有灾乎? 夫广川之鸟兽,恒知避其灾也。”(恒:经常。)《吕氏春秋·任地》:“今兹美禾,来兹美麦。”③今;现在。洪仁玕《资政新篇》:“兹谨将所见闻者条陈于后。”(条陈:分条陈述。)④代词。表示指示。1. 此;这里。李白《送友人》:“挥手自兹去,萧萧班马鸣。”(萧萧:马鸣声。班马:离群的马。)《论语·子罕》:“文王既设,文不在兹乎?”2.这样。《国语·楚语上》:“余恐德之不类,兹故不言。”⑤副词。益;更加。《墨子·尚同上》:“其人兹众,其所谓义者亦兹众。”⑥语气词。相当于“吧”;“呀”。《尚书·立政》:“周公曰:‘呜呼! 休兹!’”(休:美。) (二)cí[龟(qiū)兹]见“龟”。

    臂:

    ①胳膊。《楚辞· 九章·惜诵》:“九折臂而成医兮。”②动物的前肢。③指器械似臂的部分。

    上:

    (一)①位置在高处的。与“下”相对。《孟子·梁惠王上》:“王坐于堂上,有牵牛而过堂下者。”②等级高或质量好的。《天工开物·饴饧》:“色以白者为上。”③次序或时间在前的。《墨子·七患》:“故虽上世之圣王,岂能使五谷常收,而旱水不至哉?”古乐府《日出东南隅行》:“东方千余骑,夫婿居上头。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其长上。”⑤由低处往高处。《庄子·逍遥游》:“抟(tuán)扶摇而上者九万里。”⑥去;往。黄宗羲《柳敬亭传》:“始复上街头理其故业。”⑦向前。《战国策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:终。)⑧进呈;进献;送上。《汉书·东方朔传》:“四方士多上书言得失。”⑨出场。王实甫《西厢记》第一本楔子:“正旦扮莺莺上。”⑩加;添加。《论语·颜渊》:“草上之风必偃。”(11)涂染。《天工开物·造竹纸》:“先以白矾水染过,后上红花汁云。”(12)通“尚”。崇尚。《吕氏春秋·长见》:“尊贤上功。” (二)shǎng 上声,汉语四声之一。钟嵘《诗品序》:“至平上去人,则余病未能。”

    角:

    (一)①动物的角。《墨子·经说下》:“用牛有角,马无角,是类不同也。”(用:以。)《吕氏春秋·仲夏》:“鹿角解,蝉始鸣。”②古代乐器名,多用于军中。辛弃疾《破阵子》:“醉里挑灯看剑,梦回吹角连营。”(梦回:梦醒。)范仲淹《渔家傲》:“四面边声连角起。”③形状像角的东西。段成式《酉阳杂俎·草篇》:“四角、三角曰芰,两角曰菱。”④岬角,突入海中的尖形陆地。多用于地名。⑤角落,物体两个边沿相接处。《古诗为焦仲卿妻作》:“四角龙子幡。”⑥古代量器名。《管子·七法》:“尺寸也,绳墨也,规矩也,衡石也,斗斛也,角量也,谓之法。”⑦星宿名。二十八宿之一。(二)jué ①比试;争斗。《尉缭子·武议》:“临难决战,接兵角刃。”②古代五声音阶的第三音,相当于现代简谱的“3”。③古代的一种青铜酒器,形状像爵。《礼记·礼器》:“宗庙之祭,尊者举觯(zhì)卑者举角。”(觯:酒器名。)

    弓:

    ①弓,射箭的工具,用于狩猎或战争。《诗经·大雅·公刘》:“弓矢斯张。”②弯曲。段成式《酉阳杂俎·诺皋记上》:“汝不见我作弓腰乎。”④丈量土地的工具和计算单位,一弓相当于一步,五尺为一弓。陆龟蒙《送小鸡山樵人序》:“自冢至麓,凡二百弓。”


  • jin ju hai gui ci ,bei shang xuan jiao gong 。

    “jin ju hai gui ci ,bei shang xuan jiao gong 。”shi gou chu chu :《bei ting yi zong xue shi dao bie 》;shi tang chao shi ren cen can de zuo pin 。

    mo shi bu ke liao ,tan jun zai jun zhong 。
    dou shu po mo juan ,he shi lai cong rong 。
    ceng zhu li qing che ,xi zheng chu tai meng 。
    he ge yue ku wai ,huan jia kun lun dong 。
    liang du jie po hu ,chao ting qing zhan gong 。
    shi nian zhi yi ming ,mo li ru piao peng 。
    rong bin lao hu chen ,yi qiu cui bian feng 。
    hu lai lun tai xia ,xiang jian pi xin xiong 。
    yin jiu dui chun cao ,dan qi wen ye zhong 。
    jin ju hai gui ci ,bei shang xuan jiao gong 。
    ping sha xiang lv guan ,pi ma sui fei hong 。
    gu cheng yi da qi ,hai qi ying bian kong 。
    si yue you zi han ,tian shan xue 濛濛。
    jun you xian zhu jiang ,he wei qi tu qiong 。
    shi lai zheng liu he ,yi ju ling cang qiong 。

    【zhu shi 】:

    jin :

    ①ci shi ;xian zai 。《gui qu lai xi ci 》:“shi mi tu ji wei yuan ,jiao jin shi er zuo fei 。”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao fu jin zhe shu bu yu shi 。”《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“(cui zi )jin bu lai yi 。”②xian dai 。yu “gu ”xiang dui 。《li ji ·zhong yong 》:“sheng hu jin zhi shi ,fan gu zhi dao 。”(fan :wei fan 。)《lun yu ·zi han 》:“hou sheng ke wei ,yan zhi lai zhe zhi bu ru jin ye ?”③jin ri 。《shi jing ·shao na ·biao you mei 》:“qiu wo shu shi ,dai ji jin xi 。”(shu :duo 。shi :zhi wei hun nan zi 。dai dài:ji ;dao 。)④dang jin 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin fu tian xia zhi ren mu ,wei you bu shi sha ren zhe ye 。”⑤jiang yao ;jiang hui 。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shu zi bu zu yu mou ,duo xiang wang tian xia zhe bi pei gong ye 。wu shu jin wei zhi lu yi 。”⑥bu jiu 。《shi ji ·shen tu jia lie chuan 》:“ru di wang ,wu jin shi ren shao re 。”⑦jia ru ;ru guo 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin bu ji xia ,wu peng tai gong 。”

    ju :

    (yi )①fu ci 。1. gu ju ;zan ju 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“han xin xie yue :‘xian sheng ju xiu yi ! wo jiang nian zhi 。’”(xiu :zhi 。nian :sai kao 。)2. jiang yao ;jiang jin 。《lie zi ·shang wen 》:“bei shan yu gong zhe ,nian ju jiu shi 。”②lian ci 。1.biao shi bing lie ,xiang dang yu “er ju ”、“bing ju ”。《lun yu ·shu er 》:“bu yi er fu ju gui ,yu wo ru fu yun 。”2.[ji ……ju ……]xiang dang yu “you ……you ……”。《sun zi bing fa ·mou gong 》:“san jun ju huo ju yi 。”3. [ju ……ju ……]biao shi xiang cheng ,xiang dang yu “yi bian ……yi bian ……”。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shang ju nu ju xi 。”4.biao shi di jin ,xiang dang yu “kuang ju ”、“shang ju ”。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ju bei fang zhi ren ,bu xi shui zhan 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“shou xiang shi ,ju ren e (wù)zhi 。”(e :zeng e 。)(er )jū yu qi ci 。《shi jing ·zheng feng ·chu ji dong men 》:“fei wo sai ju 。”

    hai :

    (yi )①fan hui ;hui dao yuan de huo hui fu yuan wei 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“song cheng gong ru chu ,hai ,ru yu zheng ,zheng bai jiang xiang zhi 。”(zheng bai :zhi zheng wen gong 。xiang :she yan qiao dai 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“hai jun ba shang 。”②hui fu 。《wei shu ·xian zu ji 》:“zhu fei lao chao qian zhe ,yi ge hai chu 。”(lao :gong lao 。qian :jin sheng 。)③jiao hai ;gui hai 。《xun zi ·yao wen 》:“ran er wu suo zhi zhi er jian zhe shi ren ,hai zhi er jian zhe san shi ren 。”ye zhi jiao na 。du fu 《sui yan hang 》:“ge ci ren ai hai zu yong 。”(yong :di chang lao yi de bu bo 。)④gu ;hui tou 。pan yue 《shang ruo zi ci 》:“hai tiao xi fen yi (yì),cao mang mang xi mu sen sen 。”(yi :mai zang wu 。)《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“ji bu shu hai gu 。”⑤chang hai 。jiang yan 《hen fu 》:“lie bo ji shu ,shi hai han en 。”(ji :bang 。shu :xin 。)⑥tong “huan ”。huan rao 。chen liang 《nian nu jiao ·deng duo jing lou 》:“wei lou hai wang ,tan ci yi ,jin gu ji ren ceng hui 。”⑦《han shu ·shi huo zhi shang 》:“hai lu shu sang 。”(lu :fang she 。) (er )xuán ①xuan zhuai 。《guo yu ·wu yu 》:“da fu chong (zhǒng)yong er shan mou ,jiang hai wan wu guo yu gu zhang zhi shang ,yi de ji zhi 。”(chong :zhi yue da fu wen chong 。wan :wan long 。)②li ji ;xun su 。《xun zi ·wang ba 》:“ru shi ze shun yu hai zhi ,wang ye hai qi 。”③qing ying kuai jie de yang zi 。《shi jing ·ji feng ·hai 》:“zi zhi hai xi ,zao wo hu nao (náo)zhi jian xi 。”(nao :gu shan ming 。) (san )hái fu ci 。①reng ;shang 。du fu 《fan jiang 》shi :“luan li hai zou le ,piao bo ju ting ge 。”②zai ;you 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“dai dao chong yang ri ,hai lai jiu ju hua 。”③geng 。du fu 《feng dai yan da fu 》shi :“shu fang you xi gu ren lai ,chong zhen hai xu ji shi cai 。”

    gui :

    (yi )①wu gui 。 shu pa hang dong wu 。fu bei jun you jia ke ,tou wei si zhi neng su ru jia ke zhi nei ,nai ji ke ,shou ming chang 。《li ji ·li yun 》:“lin 、feng 、gui 、long ,wei zhi si ling 。”②gui jia 。1.gu dai yong lai zhan bo de gui jia 。《li ji ·yu zao 》:“bo ren ding gui 。”(bo ren :zhan bo zhe 。)2. qin yi qian yong zuo huo bi de gui jia 。《zhou yi ·sun 》:“huo yi zhi shi peng zhi gui 。”(yi :zeng 。peng :huo bi chan wei 。wu bei yi chuan ,liang chuan yi peng 。)《shi ji ·ping zhun shu 》:“yu xia zhi bi ……huo qian ,huo bu ,huo dao ,huo gui bi 。”③guan yin 。gu dai yin zhang de niu duo zuo gui xing ,gu chen 。pan yue 《ma qian du lei 》:“ti zi shuang gui ,guan yi san mu 。”(ti :qu chu 。san mu :jia zai geng 、shou 、zu shang de xing ju 。)cao zhi 《wang zhong xuan lei 》:“jin gui zi shou ,yi zhang xun ze 。” (er )jūn pi fu dong lie 。ye zuo “jun ”。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“song ren you shan wei bu gui shou zhi yao zhe 。” (san )qiū [gui ci (cí)]han dai xi yu guo ming 。zai jin xin jiang ku che xian yi dai 。《han shu ·xi yu chuan 》:“gui ci guo wang zhi yan cheng ,qu chang an qi qian si bai ba shi li 。”

    ci :

    (yi )①cao mu zi cheng 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wo sai fei quan ,ci zhi yong tan 。”(fei quan :gu shui ming 。)②nian 。《guo yu ·lu yu shang 》:“jin ci hai ji you zai hu ? fu an chuan zhi diao shou ,heng zhi bi ji zai ye 。”(heng :jing chang 。)《lv shi chun qiu ·ren de 》:“jin ci mei he ,lai ci mei mai 。”③jin ;xian zai 。hong ren gan 《zi zheng xin pian 》:“ci jin jiang suo jian wen zhe tiao chen yu hou 。”(tiao chen :fen tiao chen shu 。)④dai ci 。biao shi zhi shi 。1. ci ;zhe li 。li bai 《song you ren 》:“hui shou zi ci qu ,xiao xiao ban ma ming 。”(xiao xiao :ma ming sheng 。ban ma :li qun de ma 。)《lun yu ·zi han 》:“wen wang ji she ,wen bu zai ci hu ?”2.zhe yang 。《guo yu ·chu yu shang 》:“yu kong de zhi bu lei ,ci gu bu yan 。”⑤fu ci 。yi ;geng jia 。《mo zi ·shang tong shang 》:“ji ren ci zhong ,ji suo wei yi zhe yi ci zhong 。”⑥yu qi ci 。xiang dang yu “ba ”;“ya ”。《shang shu ·li zheng 》:“zhou gong yue :‘wu hu ! xiu ci !’”(xiu :mei 。) (er )cí[gui (qiū)ci ]jian “gui ”。

    bei :

    ①ga bo 。《chu ci · jiu zhang ·xi song 》:“jiu she bei er cheng yi xi 。”②dong wu de qian zhi 。③zhi qi xie shi bei de bu fen 。

    shang :

    (yi )①wei zhi zai gao chu de 。yu “xia ”xiang dui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang zuo yu tang shang ,you qian niu er guo tang xia zhe 。”②deng ji gao huo zhi liang hao de 。《tian gong kai wu ·yi tang 》:“se yi bai zhe wei shang 。”③ci xu huo shi jian zai qian de 。《mo zi ·qi huan 》:“gu sui shang shi zhi sheng wang ,qi neng shi wu gu chang shou ,er han shui bu zhi zai ?”gu le fu 《ri chu dong na yu hang 》:“dong fang qian yu ji ,fu xu ju shang tou 。”④zai shang wei de jun zhu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ru yi shi ji fu xiong ,chu yi shi ji chang shang 。”⑤you di chu wang gao chu 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan (tuán)fu yao er shang zhe jiu mo li 。”⑥qu ;wang 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“shi fu shang jie tou li ji gu ye 。”⑦xiang qian 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“san gu zhi er cu bu shang 。”(cu :zhong 。)⑧jin cheng ;jin suo ;song shang 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“si fang shi duo shang shu yan de shi 。”⑨chu chang 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di yi ben xie zi :“zheng dan ban ying ying shang 。”⑩jia ;tian jia 。《lun yu ·yan yuan 》:“cao shang zhi feng bi yan 。”(11)tu ran 。《tian gong kai wu ·zao zhu zhi 》:“xian yi bai fan shui ran guo ,hou shang gong hua zhi yun 。”(12)tong “shang ”。chong shang 。《lv shi chun qiu ·chang jian 》:“zun xian shang gong 。” (er )shǎng shang sheng ,han yu si sheng zhi yi 。zhong rong 《shi pin xu 》:“zhi ping shang qu ren ,ze yu bing wei neng 。”

    jiao :

    (yi )①dong wu de jiao 。《mo zi ·jing shui xia 》:“yong niu you jiao ,ma mo jiao ,shi lei bu tong ye 。”(yong :yi 。)《lv shi chun qiu ·zhong xia 》:“lu jiao jie ,chan shi ming 。”②gu dai le qi ming ,duo yong yu jun zhong 。xin qi ji 《po zhen zi 》:“zui li tiao deng kan jian ,meng hui chui jiao lian ying 。”(meng hui :meng xing 。)fan zhong yan 《yu jia ao 》:“si mian bian sheng lian jiao qi 。”③xing zhuang xiang jiao de dong xi 。duan cheng shi 《you yang za zu ·cao pian 》:“si jiao 、san jiao yue ji ,liang jiao yue ling 。”④jia jiao ,tu ru hai zhong de jian xing liu de 。duo yong yu de ming 。⑤jiao la ,wu ti liang ge bian yan xiang jie chu 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“si jiao long zi fan 。”⑥gu dai liang qi ming 。《guan zi ·qi fa 》:“che cun ye ,sheng mo ye ,gui ju ye ,heng dan ye ,dou hu ye ,jiao liang ye ,wei zhi fa 。”⑦xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。(er )jué ①bi shi ;zheng dou 。《wei liao zi ·wu yi 》:“lin nan jue zhan ,jie bing jiao ren 。”②gu dai wu sheng yin jie de di san yin ,xiang dang yu xian dai jian pu de “3”。③gu dai de yi chong qing tong jiu qi ,xing zhuang xiang jue 。《li ji ·li qi 》:“zong miao zhi ji ,zun zhe ju zhi (zhì)bei zhe ju jiao 。”(zhi :jiu qi ming 。)

    gong :

    ①gong ,she jian de gong ju ,yong yu shou lie huo zhan zheng 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“gong shi si zhang 。”②wan qu 。duan cheng shi 《you yang za zu ·nuo gao ji shang 》:“ru bu jian wo zuo gong yao hu 。”④zhang liang tu de de gong ju he ji suan chan wei ,yi gong xiang dang yu yi bu ,wu che wei yi gong 。liu gui meng 《song xiao ji shan qiao ren xu 》:“zi zhong zhi lu ,fan er bai gong 。”