• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 耿耿已及旦,曷由開此襟。

    “耿耿已及旦,曷由開此襟。”詩句出處:《晚冬廢溪東寺懷李司直縱》;是唐朝詩人皎然的作品。

    廢溪無人跡,益見離思深。歸來始昨日,恍惚驚歲陰。
    清想屬遙夜,圓景當空林。宿昔月未改,何如故人心。
    遊從間芳趾,搖落棲寒岑。眇眇湖上別,含情初至今。
    道流安寂寞,世路倦嶇嶔。此意欲誰見,懷賢獨難任。
    徽聲反冥默,夕籟何哀吟。禪念破離夢,吾師誡援琴。
    耿耿已及旦,曷由開此襟。幽期諒未偶,勝境徒自尋。
    安得西歸雲,因之傳素音。

    【註釋】:

    耿:

    ①光明。蘇軾《二十六日五更起行至磻溪未明》:“山頭孤月耿猶在,石上寒波曉更喧。”②耿直;剛直。韓愈《南山詩》:“參差相疊重,剛耿陵宇宙。”③心中不安。高適《秦中送李九赴越》:“適越雖有以,出關終耿然。”(以:原由。)④照。《國語·晉語三》:“若入,必伯諸侯以見天子,其光耿於民矣。”[耿耿]1. 心中不安。《詩經·邶風·柏舟》:“耿耿不寐,如有隱憂。”2. 微明的樣子。白居易《長恨歌》:“遲遲鐘鼓初長夜,耿耿星河欲曙天。”3. 誠信的樣子。文天祥《正氣歌》:“顧此耿耿在,仰望浮雲白。”

    耿耿:

    ①忠誠的樣子。《楚辭·九嘆·惜賢》:“進雄鳩之~~兮,讒介介而蔽之。”②內心不安的樣子。《詩·邶風·柏舟》:“~~不寐,如有隱憂。”③明亮,光明。韓愈《利劍》:“利劍光~~,佩之使我無邪心。”

    耿:

    ①光明。蘇軾《二十六日五更起行至磻溪未明》:“山頭孤月耿猶在,石上寒波曉更喧。”②耿直;剛直。韓愈《南山詩》:“參差相疊重,剛耿陵宇宙。”③心中不安。高適《秦中送李九赴越》:“適越雖有以,出關終耿然。”(以:原由。)④照。《國語·晉語三》:“若入,必伯諸侯以見天子,其光耿於民矣。”[耿耿]1. 心中不安。《詩經·邶風·柏舟》:“耿耿不寐,如有隱憂。”2. 微明的樣子。白居易《長恨歌》:“遲遲鐘鼓初長夜,耿耿星河欲曙天。”3. 誠信的樣子。文天祥《正氣歌》:“顧此耿耿在,仰望浮雲白。”

    已:

    ①停止。《荀子·勸學》:“學不可以已。”②完畢。《戰國策·齊策二》:“言未已,齊讓又至。”(讓:責備。)③罷免。《論語·公冶長》:“(子文)三已之,無慍(yùn)色。”(慍:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者說》:“可以已大風。”(大風:麻風病。)⑤副詞。1. 已經。《史記·蒙恬列傳》:“扶蘇已死。”2.隨後;旋即。《史記·項羽本紀》:“廢以為侯,已又殺之。”3. 太;過分。《詩經·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介詞。和方位詞“來”、“上”、“下”、“東”、“西”等結合,表示對時間、范圍的限制。《三國志·吳書·吳主傳》:“自丞相雍已下皆諫。”⑦語氣詞。用法同“矣”。用於句末,表示確定語氣。《老子》第二章:“天下皆知美之為美,斯惡已。”(斯惡已:就顯出醜惡瞭。)

    及:

    ①趕上;追上。《左傳·成公二年》:“故不能推車而及。”《呂氏春秋·聽言》:“往者不可及,來者不可待。”②至;到達。《左傳·宜公十五年》:“雖鞭之長,不及馬腹。”③如;比得上。《戰國策·齊策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁著。《左傳·僖公二十二年》:“彼眾我寡,及其未既濟也,請擊之。”(濟:渡河。)《戰國策·趙策四》:“雖少,願及未填溝壑而托之。”⑤介詞。和;與。《詩經·豳風·七月》:“女心傷悲,殆及公子同歸。”(殆:隻怕。公子:指貴族之子。)《詩經·衛風·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    旦:

    ①天明;早晨。《木蘭詩》:“旦辭爺娘去,暮宿黃河邊。”②天,日。《戰國策·趙策四》:“一旦山陵崩,長安君何以自托於趙?”③特指初一日。《南齊書·禮志上》:“秦人以十月旦為歲首。”[旦旦]1.天天。《孟子·告子上》:“旦旦而伐之。”2. 誠懇貌。《詩經·衛風·氓》:“信誓旦旦。”[城旦]秦漢時刑法之一。即判處白天巡邊,夜晚築城。《史記· 秦始皇本紀》:“黥(qíng)為城旦。”(黥:古代面部刺字之刑。)

    曷:

    ①代詞。表示疑問。1. 問事物或人。何;什麼。《詩經· 齊風·南山》:“既曰歸止,曷又懷止?”(歸:古指女子出嫁。止:助詞。懷:來。)張溥《五人墓碑記》:“激昂大義,蹈死不顧,亦曷故哉!”2. 問處所或時間。何時;什麼時候。《尚書·湯誓》:“時日曷喪? 予及汝偕亡。”(時:是;此。偕:共同。)②副詞。表示反詰。豈;難道。《荀子·強國》:“則女主亂之宮,詐臣亂之朝,貪吏亂之官。”③通“盍”。何不。《詩經·唐風·有杕(dì)之杜》:“心中好之,曷飲食之?”(杕杜:杜梨樹。)

    由:

    ①經過。《論語·雍也》:“行不由徑。”(徑:小路。)②順隨;依順。《論語·顏淵》:“為仁由己,而由人乎哉?”③原由;原因。雍陶《非酒》:“人人慢說酒消憂,我道翻為引恨由。”④介詞。1. 自;從。《史記·陳涉世傢》:“由陳涉始。”2. 由於;因為。王充《論衡·實知》:“知物由學,學乃知之,不問不識。”3. 憑借;依據。《論語 · 顏淵》:“為仁由己,而由人乎哉?”(而由人乎哉:難道憑借他人嗎?)⑤通“猶”。1. 如同;好像。《孟子·公孫醜上》:“由弓人而恥為弓。”2. 還;仍然。羅隱《夏州胡常侍》:“仍聞隴蜀由多事,深喜將軍未白頭。”(事:事故。)3. 尚且。《荀子·富國》:“由將不足以免也。”

    開:

    ①開門。《呂氏春秋·愛類》:“昔上古龍門未開。”《老子》第二十七章:“善閉,無關楗而不可開。”(關楗:門閂。)②打開;張開。孟浩然《過故人莊》:“開軒面場圃,把酒話桑麻。”(軒:窗。)③舒展;開放。岑參《白雪歌送武判官歸京》:“忽如一夜春風來,千樹萬樹梨花開。”引申為舒展。李白《夢遊天姥吟留別》:“安能摧眉折腰事權貴,使我不得開心顏。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,涇渭開愁容。”(火:戰火。)崔玨《哭李商隱》:“一生襟抱未曾開。”(襟抱:抱負。)⑤分開;分離。《呂氏春秋·貴信》:“地不剛,則凍閉不開。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合開。”(六合:天地四方。)引申為散開。杜甫《梅雨》:“雲霧密難開。”杜甫《雨》:“蛟龍鬥不開。”⑥切;割。⑦開辟;開發。《韓非子·初見秦》:“開地數千裡,此其大功也。”《晉書· 羊祜傳》:“辟土開疆。”又為開通。《漢書·張騫傳》:“騫開外國道。”李白《望天門山》:“天門中斷楚江開。”引申為擴大,擴展。《荀子·富國》:“節其流,開其源。”杜甫《兵車行》:“武皇開邊意未已。”《史記·秦本紀》:“開地千裡。”《徐霞客遊記·滇遊日記十一》:“南逾山脊,為新開道。”⑧開創。《史記·秦本紀》:“為後世開業。”⑨開始。《詩經·周頌· 武》:“允文文王,克開厥後。”(允文:確實有文德。克:能夠。厥:其。)《論衡·書解》:“商鞅相孝公,為秦開帝業。”《後漢書·馮衍傳下》:“開歲發春兮,百卉含英。”⑩發動或操縱。杜甫《登白馬潭》:“水生春纜沒,日出野船開。”魏源《道光洋艘征撫記上》:“關天培開炮應之,擊斷洋船頭鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫淫雨霏霏,連月不開。”

    此:

    ①代詞。這;這個。《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”《禮記·禮運》:“此之謂大同。”②這樣;這般。庾信《哀江南賦》:“天何為而此醉。”③副詞。乃;則。《後漢書·黃瓊傳》:“必待堯舜之君,此為志士終無時矣。”


  • 耿耿已及旦,曷由开此襟。

    “耿耿已及旦,曷由开此襟。”诗句出处:《晚冬废溪东寺怀李司直纵》;是唐朝诗人皎然的作品。

    废溪无人迹,益见离思深。归来始昨日,恍惚惊岁阴。
    清想属遥夜,圆景当空林。宿昔月未改,何如故人心。
    游从间芳趾,摇落栖寒岑。眇眇湖上别,含情初至今。
    道流安寂寞,世路倦岖嶔。此意欲谁见,怀贤独难任。
    徽声反冥默,夕籁何哀吟。禅念破离梦,吾师诫援琴。
    耿耿已及旦,曷由开此襟。幽期谅未偶,胜境徒自寻。
    安得西归云,因之传素音。

    【注释】:

    耿:

    ①光明。苏轼《二十六日五更起行至磻溪未明》:“山头孤月耿犹在,石上寒波晓更喧。”②耿直;刚直。韩愈《南山诗》:“参差相叠重,刚耿陵宇宙。”③心中不安。高适《秦中送李九赴越》:“适越虽有以,出关终耿然。”(以:原由。)④照。《国语·晋语三》:“若入,必伯诸侯以见天子,其光耿于民矣。”[耿耿]1. 心中不安。《诗经·邶风·柏舟》:“耿耿不寐,如有隐忧。”2. 微明的样子。白居易《长恨歌》:“迟迟钟鼓初长夜,耿耿星河欲曙天。”3. 诚信的样子。文天祥《正气歌》:“顾此耿耿在,仰望浮云白。”

    耿耿:

    ①忠诚的样子。《楚辞·九叹·惜贤》:“进雄鸠之~~兮,谗介介而蔽之。”②内心不安的样子。《诗·邶风·柏舟》:“~~不寐,如有隐忧。”③明亮,光明。韩愈《利剑》:“利剑光~~,佩之使我无邪心。”

    耿:

    ①光明。苏轼《二十六日五更起行至磻溪未明》:“山头孤月耿犹在,石上寒波晓更喧。”②耿直;刚直。韩愈《南山诗》:“参差相叠重,刚耿陵宇宙。”③心中不安。高适《秦中送李九赴越》:“适越虽有以,出关终耿然。”(以:原由。)④照。《国语·晋语三》:“若入,必伯诸侯以见天子,其光耿于民矣。”[耿耿]1. 心中不安。《诗经·邶风·柏舟》:“耿耿不寐,如有隐忧。”2. 微明的样子。白居易《长恨歌》:“迟迟钟鼓初长夜,耿耿星河欲曙天。”3. 诚信的样子。文天祥《正气歌》:“顾此耿耿在,仰望浮云白。”

    已:

    ①停止。《荀子·劝学》:“学不可以已。”②完毕。《战国策·齐策二》:“言未已,齐让又至。”(让:责备。)③罢免。《论语·公冶长》:“(子文)三已之,无愠(yùn)色。”(愠:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者说》:“可以已大风。”(大风:麻风病。)⑤副词。1. 已经。《史记·蒙恬列传》:“扶苏已死。”2.随后;旋即。《史记·项羽本纪》:“废以为侯,已又杀之。”3. 太;过分。《诗经·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介词。和方位词“来”、“上”、“下”、“东”、“西”等结合,表示对时间、范围的限制。《三国志·吴书·吴主传》:“自丞相雍已下皆谏。”⑦语气词。用法同“矣”。用于句末,表示确定语气。《老子》第二章:“天下皆知美之为美,斯恶已。”(斯恶已:就显出丑恶了。)

    及:

    ①赶上;追上。《左传·成公二年》:“故不能推车而及。”《吕氏春秋·听言》:“往者不可及,来者不可待。”②至;到达。《左传·宜公十五年》:“虽鞭之长,不及马腹。”③如;比得上。《战国策·齐策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁着。《左传·僖公二十二年》:“彼众我寡,及其未既济也,请击之。”(济:渡河。)《战国策·赵策四》:“虽少,愿及未填沟壑而托之。”⑤介词。和;与。《诗经·豳风·七月》:“女心伤悲,殆及公子同归。”(殆:只怕。公子:指贵族之子。)《诗经·卫风·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    旦:

    ①天明;早晨。《木兰诗》:“旦辞爷娘去,暮宿黄河边。”②天,日。《战国策·赵策四》:“一旦山陵崩,长安君何以自托于赵?”③特指初一日。《南齐书·礼志上》:“秦人以十月旦为岁首。”[旦旦]1.天天。《孟子·告子上》:“旦旦而伐之。”2. 诚恳貌。《诗经·卫风·氓》:“信誓旦旦。”[城旦]秦汉时刑法之一。即判处白天巡边,夜晚筑城。《史记· 秦始皇本纪》:“黥(qíng)为城旦。”(黥:古代面部刺字之刑。)

    曷:

    ①代词。表示疑问。1. 问事物或人。何;什么。《诗经· 齐风·南山》:“既曰归止,曷又怀止?”(归:古指女子出嫁。止:助词。怀:来。)张溥《五人墓碑记》:“激昂大义,蹈死不顾,亦曷故哉!”2. 问处所或时间。何时;什么时候。《尚书·汤誓》:“时日曷丧? 予及汝偕亡。”(时:是;此。偕:共同。)②副词。表示反诘。岂;难道。《荀子·强国》:“则女主乱之宫,诈臣乱之朝,贪吏乱之官。”③通“盍”。何不。《诗经·唐风·有杕(dì)之杜》:“心中好之,曷饮食之?”(杕杜:杜梨树。)

    由:

    ①经过。《论语·雍也》:“行不由径。”(径:小路。)②顺随;依顺。《论语·颜渊》:“为仁由己,而由人乎哉?”③原由;原因。雍陶《非酒》:“人人慢说酒消忧,我道翻为引恨由。”④介词。1. 自;从。《史记·陈涉世家》:“由陈涉始。”2. 由于;因为。王充《论衡·实知》:“知物由学,学乃知之,不问不识。”3. 凭借;依据。《论语 · 颜渊》:“为仁由己,而由人乎哉?”(而由人乎哉:难道凭借他人吗?)⑤通“犹”。1. 如同;好像。《孟子·公孙丑上》:“由弓人而耻为弓。”2. 还;仍然。罗隐《夏州胡常侍》:“仍闻陇蜀由多事,深喜将军未白头。”(事:事故。)3. 尚且。《荀子·富国》:“由将不足以免也。”

    开:

    ①开门。《吕氏春秋·爱类》:“昔上古龙门未开。”《老子》第二十七章:“善闭,无关楗而不可开。”(关楗:门闩。)②打开;张开。孟浩然《过故人庄》:“开轩面场圃,把酒话桑麻。”(轩:窗。)③舒展;开放。岑参《白雪歌送武判官归京》:“忽如一夜春风来,千树万树梨花开。”引申为舒展。李白《梦游天姥吟留别》:“安能摧眉折腰事权贵,使我不得开心颜。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,泾渭开愁容。”(火:战火。)崔珏《哭李商隐》:“一生襟抱未曾开。”(襟抱:抱负。)⑤分开;分离。《吕氏春秋·贵信》:“地不刚,则冻闭不开。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合开。”(六合:天地四方。)引申为散开。杜甫《梅雨》:“云雾密难开。”杜甫《雨》:“蛟龙斗不开。”⑥切;割。⑦开辟;开发。《韩非子·初见秦》:“开地数千里,此其大功也。”《晋书· 羊祜传》:“辟土开疆。”又为开通。《汉书·张骞传》:“骞开外国道。”李白《望天门山》:“天门中断楚江开。”引申为扩大,扩展。《荀子·富国》:“节其流,开其源。”杜甫《兵车行》:“武皇开边意未已。”《史记·秦本纪》:“开地千里。”《徐霞客游记·滇游日记十一》:“南逾山脊,为新开道。”⑧开创。《史记·秦本纪》:“为后世开业。”⑨开始。《诗经·周颂· 武》:“允文文王,克开厥后。”(允文:确实有文德。克:能够。厥:其。)《论衡·书解》:“商鞅相孝公,为秦开帝业。”《后汉书·冯衍传下》:“开岁发春兮,百卉含英。”⑩发动或操纵。杜甫《登白马潭》:“水生春缆没,日出野船开。”魏源《道光洋艘征抚记上》:“关天培开炮应之,击断洋船头鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫淫雨霏霏,连月不开。”

    此:

    ①代词。这;这个。《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”《礼记·礼运》:“此之谓大同。”②这样;这般。庾信《哀江南赋》:“天何为而此醉。”③副词。乃;则。《后汉书·黄琼传》:“必待尧舜之君,此为志士终无时矣。”


  • geng geng yi ji dan ,he you kai ci jin 。

    “geng geng yi ji dan ,he you kai ci jin 。”shi gou chu chu :《wan dong fei xi dong si huai li si zhi zong 》;shi tang chao shi ren jiao ran de zuo pin 。

    fei xi mo ren ji ,yi jian li sai shen 。gui lai shi zuo ri ,huang hu jing sui yin 。
    qing xiang shu yao ye ,yuan jing dang kong lin 。su xi yue wei gai ,he ru gu ren xin 。
    you cong jian fang zhi ,yao la qi han cen 。miao miao hu shang bie ,han qing chu zhi jin 。
    dao liu an ji mo ,shi lu juan qu qin 。ci yi yu shei jian ,huai xian du nan ren 。
    hui sheng fan ming mo ,xi lai he ai yin 。chan nian po li meng ,wu shi jie yuan qin 。
    geng geng yi ji dan ,he you kai ci jin 。you ji liang wei ou ,sheng jing tu zi xun 。
    an de xi gui yun ,yin zhi chuan su yin 。

    【zhu shi 】:

    geng :

    ①guang ming 。su shi 《er shi liu ri wu geng qi hang zhi bo xi wei ming 》:“shan tou gu yue geng you zai ,dan shang han bo xiao geng xuan 。”②geng zhi ;gang zhi 。han yu 《na shan shi 》:“can cha xiang die chong ,gang geng ling yu zhou 。”③xin zhong bu an 。gao kuo 《qin zhong song li jiu fu yue 》:“kuo yue sui you yi ,chu guan zhong geng ran 。”(yi :yuan you 。)④zhao 。《guo yu ·jin yu san 》:“re ru ,bi bai zhu hou yi jian tian zi ,ji guang geng yu min yi 。”[geng geng ]1. xin zhong bu an 。《shi jing ·bei feng ·bai zhou 》:“geng geng bu mei ,ru you yin you 。”2. wei ming de yang zi 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“chi chi zhong gu chu chang ye ,geng geng xing he yu shu tian 。”3. cheng xin de yang zi 。wen tian xiang 《zheng qi ge 》:“gu ci geng geng zai ,yang wang fu yun bai 。”

    geng geng :

    ①zhong cheng de yang zi 。《chu ci ·jiu tan ·xi xian 》:“jin xiong jiu zhi ~~xi ,chan jie jie er bi zhi 。”②nei xin bu an de yang zi 。《shi ·bei feng ·bai zhou 》:“~~bu mei ,ru you yin you 。”③ming liang ,guang ming 。han yu 《li jian 》:“li jian guang ~~,pei zhi shi wo mo xie xin 。”

    geng :

    ①guang ming 。su shi 《er shi liu ri wu geng qi hang zhi bo xi wei ming 》:“shan tou gu yue geng you zai ,dan shang han bo xiao geng xuan 。”②geng zhi ;gang zhi 。han yu 《na shan shi 》:“can cha xiang die chong ,gang geng ling yu zhou 。”③xin zhong bu an 。gao kuo 《qin zhong song li jiu fu yue 》:“kuo yue sui you yi ,chu guan zhong geng ran 。”(yi :yuan you 。)④zhao 。《guo yu ·jin yu san 》:“re ru ,bi bai zhu hou yi jian tian zi ,ji guang geng yu min yi 。”[geng geng ]1. xin zhong bu an 。《shi jing ·bei feng ·bai zhou 》:“geng geng bu mei ,ru you yin you 。”2. wei ming de yang zi 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“chi chi zhong gu chu chang ye ,geng geng xing he yu shu tian 。”3. cheng xin de yang zi 。wen tian xiang 《zheng qi ge 》:“gu ci geng geng zai ,yang wang fu yun bai 。”

    yi :

    ①ting zhi 。《xun zi ·quan xue 》:“xue bu ke yi yi 。”②wan bi 。《zhan guo ce ·ji ce er 》:“yan wei yi ,ji rang you zhi 。”(rang :ze bei 。)③ba mian 。《lun yu ·gong ye chang 》:“(zi wen )san yi zhi ,mo yun (yùn)se 。”(yun :yuan hen 。)④ji zhi ;bing chu 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“ke yi yi da feng 。”(da feng :ma feng bing 。)⑤fu ci 。1. yi jing 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“fu su yi si 。”2.sui hou ;xuan ji 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“fei yi wei hou ,yi you sha zhi 。”3. tai ;guo fen 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“hao (hào)tian yi wei 。”(hao tian :tian 。)⑥tong “yi ”。jie ci 。he fang wei ci “lai ”、“shang ”、“xia ”、“dong ”、“xi ”deng jie ge ,biao shi dui shi jian 、fan wei de xian zhi 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“zi cheng xiang yong yi xia jie jian 。”⑦yu qi ci 。yong fa tong “yi ”。yong yu gou mo ,biao shi que ding yu qi 。《lao zi 》di er zhang :“tian xia jie zhi mei zhi wei mei ,si e yi 。”(si e yi :jiu xian chu chou e le 。)

    ji :

    ①gan shang ;zhui shang 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“gu bu neng tui che er ji 。”《lv shi chun qiu ·ting yan 》:“wang zhe bu ke ji ,lai zhe bu ke dai 。”②zhi ;dao da 。《zuo chuan ·yi gong shi wu nian 》:“sui bian zhi chang ,bu ji ma fu 。”③ru ;bi de shang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jun mei shen ,xu gong he neng ji ye 。”④chen zhao 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“bi zhong wo gua ,ji ji wei ji ji ye ,qing ji zhi 。”(ji :du he 。)《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“sui shao ,yuan ji wei tian gou he er tuo zhi 。”⑤jie ci 。he ;yu 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“nv xin shang bei ,dai ji gong zi tong gui 。”(dai :zhi pa 。gong zi :zhi gui zu zhi zi 。)《shi jing ·wei feng ·mang 》:“ji fu xie lao ,lao shi wo yuan 。”

    dan :

    ①tian ming ;zao chen 。《mu lan shi 》:“dan ci ye niang qu ,mu su huang he bian 。”②tian ,ri 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“yi dan shan ling beng ,chang an jun he yi zi tuo yu zhao ?”③te zhi chu yi ri 。《na ji shu ·li zhi shang 》:“qin ren yi shi yue dan wei sui shou 。”[dan dan ]1.tian tian 。《meng zi ·gao zi shang 》:“dan dan er fa zhi 。”2. cheng ken mao 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“xin shi dan dan 。”[cheng dan ]qin han shi xing fa zhi yi 。ji pan chu bai tian xun bian ,ye wan zhu cheng 。《shi ji · qin shi huang ben ji 》:“qing (qíng)wei cheng dan 。”(qing :gu dai mian bu ci zi zhi xing 。)

    he :

    ①dai ci 。biao shi yi wen 。1. wen shi wu huo ren 。he ;shen me 。《shi jing · ji feng ·na shan 》:“ji yue gui zhi ,he you huai zhi ?”(gui :gu zhi nv zi chu jia 。zhi :zhu ci 。huai :lai 。)zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“ji ang da yi ,dao si bu gu ,yi he gu zai !”2. wen chu suo huo shi jian 。he shi ;shen me shi hou 。《shang shu ·shang shi 》:“shi ri he sang ? yu ji ru xie wang 。”(shi :shi ;ci 。xie :gong tong 。)②fu ci 。biao shi fan jie 。qi ;nan dao 。《xun zi ·jiang guo 》:“ze nv zhu luan zhi gong ,zha chen luan zhi chao ,tan li luan zhi guan 。”③tong “he ”。he bu 。《shi jing ·tang feng ·you di (dì)zhi du 》:“xin zhong hao zhi ,he yin shi zhi ?”(di du :du li shu 。)

    you :

    ①jing guo 。《lun yu ·yong ye 》:“hang bu you jing 。”(jing :xiao lu 。)②shun sui ;yi shun 。《lun yu ·yan yuan 》:“wei ren you ji ,er you ren hu zai ?”③yuan you ;yuan yin 。yong tao 《fei jiu 》:“ren ren man shui jiu xiao you ,wo dao fan wei yin hen you 。”④jie ci 。1. zi ;cong 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“you chen she shi 。”2. you yu ;yin wei 。wang chong 《lun heng ·shi zhi 》:“zhi wu you xue ,xue nai zhi zhi ,bu wen bu shi 。”3. ping jie ;yi ju 。《lun yu · yan yuan 》:“wei ren you ji ,er you ren hu zai ?”(er you ren hu zai :nan dao ping jie ta ren ma ?)⑤tong “you ”。1. ru tong ;hao xiang 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“you gong ren er chi wei gong 。”2. hai ;reng ran 。luo yin 《xia zhou hu chang shi 》:“reng wen long shu you duo shi ,shen xi jiang jun wei bai tou 。”(shi :shi gu 。)3. shang ju 。《xun zi ·fu guo 》:“you jiang bu zu yi mian ye 。”

    kai :

    ①kai men 。《lv shi chun qiu ·ai lei 》:“xi shang gu long men wei kai 。”《lao zi 》di er shi qi zhang :“shan bi ,mo guan jian er bu ke kai 。”(guan jian :men shuan 。)②da kai ;zhang kai 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“kai xuan mian chang pu ,ba jiu hua sang ma 。”(xuan :chuang 。)③shu zhan ;kai fang 。cen can 《bai xue ge song wu pan guan gui jing 》:“hu ru yi ye chun feng lai ,qian shu mo shu li hua kai 。”yin shen wei shu zhan 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“an neng cui mei she yao shi quan gui ,shi wo bu de kai xin yan 。”④shen zhan 。du fu 《wang zai 》:“jing dou bu zai huo ,jing wei kai chou rong 。”(huo :zhan huo 。)cui jue 《ku li shang yin 》:“yi sheng jin bao wei ceng kai 。”(jin bao :bao fu 。)⑤fen kai ;fen li 。《lv shi chun qiu ·gui xin 》:“de bu gang ,ze dong bi bu kai 。”ruan ji 《da ren xian sheng ge 》:“tian de jie xi liu ge kai 。”(liu ge :tian de si fang 。)yin shen wei san kai 。du fu 《mei yu 》:“yun wu mi nan kai 。”du fu 《yu 》:“jiao long dou bu kai 。”⑥qie ;ge 。⑦kai bi ;kai fa 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“kai de shu qian li ,ci ji da gong ye 。”《jin shu · yang hu chuan 》:“bi tu kai jiang 。”you wei kai tong 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“jian kai wai guo dao 。”li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai 。”yin shen wei kuo da ,kuo zhan 。《xun zi ·fu guo 》:“jie ji liu ,kai ji yuan 。”du fu 《bing che hang 》:“wu huang kai bian yi wei yi 。”《shi ji ·qin ben ji 》:“kai de qian li 。”《xu xia ke you ji ·dian you ri ji shi yi 》:“na yu shan ji ,wei xin kai dao 。”⑧kai chuang 。《shi ji ·qin ben ji 》:“wei hou shi kai ye 。”⑨kai shi 。《shi jing ·zhou song · wu 》:“yun wen wen wang ,ke kai jue hou 。”(yun wen :que shi you wen de 。ke :neng gou 。jue :ji 。)《lun heng ·shu jie 》:“shang yang xiang xiao gong ,wei qin kai di ye 。”《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“kai sui fa chun xi ,bai hui han ying 。”⑩fa dong huo cao zong 。du fu 《deng bai ma tan 》:“shui sheng chun lan mei ,ri chu ye chuan kai 。”wei yuan 《dao guang xiang sou zheng fu ji shang 》:“guan tian pei kai bao ying zhi ,ji duan xiang chuan tou bi ,xi bing duo la hai si 。”(11)xiao san 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”

    ci :

    ①dai ci 。zhe ;zhe ge 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”《li ji ·li yun 》:“ci zhi wei da tong 。”②zhe yang ;zhe ban 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“tian he wei er ci zui 。”③fu ci 。nai ;ze 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“bi dai yao shun zhi jun ,ci wei zhi shi zhong mo shi yi 。”