• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 陽德比君子,初生甚微茫。

    “陽德比君子,初生甚微茫。”詩句出處:《冬至日寄小侄阿宜詩》;是唐朝詩人杜牧的作品。

    小侄名阿宜,未得三尺長。
    頭圓筋骨緊,兩眼明且光。
    去年學官人,竹馬繞四廊。
    指揮群兒輩,意氣何堅剛。
    今年始讀書,下口三五行。
    隨兄旦夕去,斂手整衣裳。
    去歲冬至日,拜我立我旁。
    祝爾願爾貴,仍且壽命長。
    今年我江外,今日生一陽。
    憶爾不可見,祝爾傾一觴。
    陽德比君子,初生甚微茫。
    排陰出九地,萬物隨開張。
    一似小兒學,日就復月將。
    勤勤不自已,二十能文章。
    仕宦至公相,致君作堯湯。
    我傢公相傢,劍佩嘗丁當。
    舊第開朱門,長安城中央。
    第中無一物,萬卷書滿堂。
    傢集二百編,上下馳皇王。
    多是撫州寫,今來五紀強。
    尚可與爾讀,助爾為賢良。
    經書括根本,史書閱興亡。
    高摘屈宋艷,濃薰班馬香。
    李杜泛浩浩,韓柳摩蒼蒼。
    近者四君子,與古爭強梁。
    願爾一祝後,讀書日日忙。
    一日讀十紙,一月讀一箱。
    朝廷用文治,大開官職場。
    願爾出門去,取官如驅羊。
    吾兄苦好古,學問不可量。
    晝居府中治,夜歸書滿床。
    後貴有金玉,必不為汝藏。
    崔昭生崔蕓,李兼生窟郎。
    堆錢一百屋,破散何披猖。
    今雖未即死,餓凍幾欲僵。
    參軍與縣尉,塵土驚劻襄。
    一語不中治,笞棰身滿瘡。
    官罷得絲發,好買百樹桑。
    稅錢未輸足,得米不敢嘗。
    願爾聞我語,歡喜入心腸。
    大明帝宮闕,杜曲我池塘。
    我若自潦倒,看汝爭翱翔。
    總語諸小道,此詩不可忘。

    【註釋】:

    陽:

    ①山的南面或水的北面。《尚書·禹貢》:“岷山之陽,至於衡山。”《詩經·秦風·渭陽》:“我送舅氏,曰至渭陽。”(曰:句首助詞。無義。)地名第二個字為“陽”的,一般都來自這個意義。②太陽;陽光。《詩經·小雅 ·湛露》:“匪陽不晞。”(匪:非。晞:曬幹。)《孟子 · 滕文公上》:“秋陽以暴(pù)之。”(暴:曬。)③溫暖。《管子 ·地數》:“陽春農事方作。”④鮮明;明亮。《詩經·豳風·七月》:“我朱孔陽。”(朱:紅色。孔:甚。)⑤表面上;假裝。《韓非子·說難》:“則陽收其身,而實疏之。”⑥古代哲學概念。與“陰”相對。用以概括諸事物兩大對立面的一個方面。《楚辭·九章·涉江》:“陰陽易位,時不當兮。”(時不當:生不逢時。)⑦通“佯”。假裝。《漢書·田儋傳》:“儋陽為縛其奴。”⑧古邑名。春秋燕地。在今河北省唐縣東。

    德:

    ①道德;通過修養達到的最高境界。《荀子·王制》:“無德不貴,無能不官。”②品行;行為。《孟子·離婁上》:“求也為季氏宰,無能改於其德。”(求:人名。宰:傢臣。)③心意;意志。《詩經· 衛風·氓》:“士也罔極,二三其德。”(罔:無。極:準則。)④恩德;恩惠。《韓非子·解老》:“有道之君,外無怨讎於鄰敵,而內有德澤於人民。”⑤感恩;感激。《左傳·僖公二十四年》:“王德狄人,將以其女為後。”

    比:

    ①親密;親近。《左傳·昭公元年》:“吾兄弟比以安。”②靠近;並列。劉勰《文心雕龍·情采》:“五音比而成韶夏。”③勾結。《論語· 為政》:“君子周而不比,小人比而不周。”(周:結合。)④比較;較量。屈原《九章·涉江》:“與天地兮比壽,與日月兮齊光。”⑤比擬;能夠相比。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“每自比於管仲、樂毅。”⑥比方;比喻。白居易《與元九書》:“諷君子小人則引香草惡鳥為比。”《三國演義》第二十一回:“龍之為物,可比世之英雄。”⑦比照;仿照。⑧副詞。1.頻頻;接連地。《史記·呂太後本紀》:“擅廢帝更立,又比殺三趙王。”(擅:擅自。)2.近來。《後漢書·宦者傳· 呂強》:“比谷雖賤,而戶有饑色。”⑨介詞。及;等到。《三國志·蜀書·先主傳》:“比到當陽,眾十餘萬。”(當陽:地名。)

    君:

    ①君主。《嶽陽樓記》:“處江湖之遠則憂其君。”《論語·泰伯》:“大哉堯之為君也!”(大:偉大。)②封號。《戰國策·燕策二》:“樂毅奔趙,趙封以望諾君。”《史記·淮陰侯列傳》:“始常山王、成安君為佈衣時,相與為刎頸之交。”《史記·信陵君列傳》:“安釐王即位,封公子為信陵君。”③對人的尊稱。《戰國策·齊策一》:“徐公不若君之美也。”王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”(陽關:地名。)特指妻妾稱夫,子孫稱父祖輩。王勃《滕王閣序》:“傢君作宰。”(宰:指縣令。)[君子]與“小人”相對。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“無君子莫治野人,無野人莫養君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《論語·述而》:“聖人吾不得而見矣,得見君子者,斯可矣。”(斯可矣:這就可以瞭。)

    君子:

    ①德才兼備的人。《論語·子路》:“故~~名之必可言也,言之必可行也。”②貴族的通稱。《詩·魏風·伐檀》:“彼~~兮,不素餐兮。”③妻對夫的稱呼。《詩·王風·君子於役》:“~~於役,不知其期。”

    子:

    ①孩子,兼指男女。《詩經·豳風· 七月》:“同我婦子,饁彼南畝。”(饁yè:送飯。南畝:指田地。)②兒子或女兒。《戰國策·趙策四》:“丈夫亦愛憐其少子乎?”此指兒子。《韓非子·說林上》:“衛人嫁其子。”此指女兒。③人的通稱,或指男;或指女。《詩經·邶風·匏有苦葉》:“招招舟子,人涉印否?”(涉:過河。印āng:我。)《周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”(之:此。歸:出嫁。)④尊稱,多指男子。《詩經·衛風·氓》:“匪我愆期,子無良媒。”(匪:非。愆qiān:錯,誤。)⑤動物的卵或幼小的動物。《詩經·小雅·小宛》:“螟嶺有子,蜾蠃負之。”(螟蛉mínglíng:一種吃禾心的害蟲。蜾蠃guǒluǒ:細腰蜂。)《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”⑥植物的果實或種子。劉義慶《世說新語·雅量》:“樹在道邊而多子,此必苦李。”李紳《憫農》之一:“春種一粒粟,秋收萬顆子。”⑦古代五等爵位的第四等。《禮記·王制》:“王者之制祿爵:公、侯、伯、子、男凡五等。”⑧地支的第一位,常與天幹相配以紀日、紀年。《春秋 · 桓公十八年》:“夏四月丙子,公薨於齊。”韓愈《息國夫人墓志銘》:“元和七年甲子,日南至,以疾卒。”(元和:唐憲宗年號。日南至:指夏至。)又指十二時辰之一,即子時,自夜十一時至次日晨一時。⑨利息。《史記·貨殖列傳》:“子貸金錢千貫。”

    初:

    ①開始。《史記·賈誼傳》:“年少初學。”柳宗元《封建論》:“天地果無初乎?”②當初;原先。《後漢書·華佗傳》:“初,軍吏李成苦欬(ké),盡夜不寐……”③從前;往日。《三國志·蜀書·黃權傳》:“先主曰:‘孤負黃權,權不負孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史記·秦本紀》:“二年初伏,以狗禦蠱。”白居易《暮江吟》:“可憐九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;剛剛。《史記·秦始皇本紀》:“天下初定,又復立國,是樹兵也。”[初無]從來沒有,並沒有。《後漢書·蓋勛傳》:“群臣初無是言也。”

    生:

    ①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”

    甚:

    ①表示程度的副詞。厲害;過分。《列子·湯問》:“甚矣,汝之不惠。”白行簡《李娃傳》:“生恚(huì)怒方甚。”(恚:恨。)②超過;勝過。《國語·周語上》:“防民之口,甚於防川。”③副詞。很;非常。《左傳·僖公二十四年》:“臣之罪甚多矣。”

    微:

    ①隱蔽;藏匿。《左傳·哀公十六年》:“白公奔山而縊(yì),其徒微之。”(縊:吊死。徒:部下。)②暗中;秘密地。《史記·張儀列傳》:“使人微隨張儀。”③微小。《呂氏春秋·蕩兵》:“有巨有微而已矣。”④輕微。《莊子·養生主》:“動刀甚微。”⑤精妙;深奧。《晉書·葛洪傳》:“析理入微。”⑥衰敗;衰微。《戰國策·趙策三》:“周貧且微。”《後漢書·逸民傳論》:“漢室中微。”(中:中途。)⑦出身或地位低下;卑賤。《史記· 高祖本紀》:“大王起微細。”⑧不是;沒有。《史記·張丞相列傳》:“(呂後)見周昌,為跪謝曰:‘微君,太子幾廢。’”⑨副詞。1. 稍微;略微。歐陽修《賣油翁》:“見其發矢十中八九,但微頷之。”2.表示否定。相當於“不”。《顏氏傢訓·序致》:“雖讀禮傳,微愛屬(zhǔ)文。”(屬文:作文。)⑩古國名。1.殷代諸侯微子的封地。在今山西省潞城縣東北。2. 殷、周時西南夷諸國之一。在今四川省巴縣。

    微茫:

    ①微約,遙遠。李白《古風》:“正聲何~~,哀怨起騷人。”②模糊不清。李白《夢遊天姥吟留別》:“海客談瀛州,煙濤~~信難求。”


  • 阳德比君子,初生甚微茫。

    “阳德比君子,初生甚微茫。”诗句出处:《冬至日寄小侄阿宜诗》;是唐朝诗人杜牧的作品。

    小侄名阿宜,未得三尺长。
    头圆筋骨紧,两眼明且光。
    去年学官人,竹马绕四廊。
    指挥群儿辈,意气何坚刚。
    今年始读书,下口三五行。
    随兄旦夕去,敛手整衣裳。
    去岁冬至日,拜我立我旁。
    祝尔愿尔贵,仍且寿命长。
    今年我江外,今日生一阳。
    忆尔不可见,祝尔倾一觞。
    阳德比君子,初生甚微茫。
    排阴出九地,万物随开张。
    一似小儿学,日就复月将。
    勤勤不自已,二十能文章。
    仕宦至公相,致君作尧汤。
    我家公相家,剑佩尝丁当。
    旧第开朱门,长安城中央。
    第中无一物,万卷书满堂。
    家集二百编,上下驰皇王。
    多是抚州写,今来五纪强。
    尚可与尔读,助尔为贤良。
    经书括根本,史书阅兴亡。
    高摘屈宋艳,浓薰班马香。
    李杜泛浩浩,韩柳摩苍苍。
    近者四君子,与古争强梁。
    愿尔一祝后,读书日日忙。
    一日读十纸,一月读一箱。
    朝廷用文治,大开官职场。
    愿尔出门去,取官如驱羊。
    吾兄苦好古,学问不可量。
    昼居府中治,夜归书满床。
    后贵有金玉,必不为汝藏。
    崔昭生崔芸,李兼生窟郎。
    堆钱一百屋,破散何披猖。
    今虽未即死,饿冻几欲僵。
    参军与县尉,尘土惊劻襄。
    一语不中治,笞棰身满疮。
    官罢得丝发,好买百树桑。
    税钱未输足,得米不敢尝。
    愿尔闻我语,欢喜入心肠。
    大明帝宫阙,杜曲我池塘。
    我若自潦倒,看汝争翱翔。
    总语诸小道,此诗不可忘。

    【注释】:

    阳:

    ①山的南面或水的北面。《尚书·禹贡》:“岷山之阳,至于衡山。”《诗经·秦风·渭阳》:“我送舅氏,曰至渭阳。”(曰:句首助词。无义。)地名第二个字为“阳”的,一般都来自这个意义。②太阳;阳光。《诗经·小雅 ·湛露》:“匪阳不晞。”(匪:非。晞:晒干。)《孟子 · 滕文公上》:“秋阳以暴(pù)之。”(暴:晒。)③温暖。《管子 ·地数》:“阳春农事方作。”④鲜明;明亮。《诗经·豳风·七月》:“我朱孔阳。”(朱:红色。孔:甚。)⑤表面上;假装。《韩非子·说难》:“则阳收其身,而实疏之。”⑥古代哲学概念。与“阴”相对。用以概括诸事物两大对立面的一个方面。《楚辞·九章·涉江》:“阴阳易位,时不当兮。”(时不当:生不逢时。)⑦通“佯”。假装。《汉书·田儋传》:“儋阳为缚其奴。”⑧古邑名。春秋燕地。在今河北省唐县东。

    德:

    ①道德;通过修养达到的最高境界。《荀子·王制》:“无德不贵,无能不官。”②品行;行为。《孟子·离娄上》:“求也为季氏宰,无能改于其德。”(求:人名。宰:家臣。)③心意;意志。《诗经· 卫风·氓》:“士也罔极,二三其德。”(罔:无。极:准则。)④恩德;恩惠。《韩非子·解老》:“有道之君,外无怨雠于邻敌,而内有德泽于人民。”⑤感恩;感激。《左传·僖公二十四年》:“王德狄人,将以其女为后。”

    比:

    ①亲密;亲近。《左传·昭公元年》:“吾兄弟比以安。”②靠近;并列。刘勰《文心雕龙·情采》:“五音比而成韶夏。”③勾结。《论语· 为政》:“君子周而不比,小人比而不周。”(周:结合。)④比较;较量。屈原《九章·涉江》:“与天地兮比寿,与日月兮齐光。”⑤比拟;能够相比。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“每自比于管仲、乐毅。”⑥比方;比喻。白居易《与元九书》:“讽君子小人则引香草恶鸟为比。”《三国演义》第二十一回:“龙之为物,可比世之英雄。”⑦比照;仿照。⑧副词。1.频频;接连地。《史记·吕太后本纪》:“擅废帝更立,又比杀三赵王。”(擅:擅自。)2.近来。《后汉书·宦者传· 吕强》:“比谷虽贱,而户有饥色。”⑨介词。及;等到。《三国志·蜀书·先主传》:“比到当阳,众十余万。”(当阳:地名。)

    君:

    ①君主。《岳阳楼记》:“处江湖之远则忧其君。”《论语·泰伯》:“大哉尧之为君也!”(大:伟大。)②封号。《战国策·燕策二》:“乐毅奔赵,赵封以望诺君。”《史记·淮阴侯列传》:“始常山王、成安君为布衣时,相与为刎颈之交。”《史记·信陵君列传》:“安釐王即位,封公子为信陵君。”③对人的尊称。《战国策·齐策一》:“徐公不若君之美也。”王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”(阳关:地名。)特指妻妾称夫,子孙称父祖辈。王勃《滕王阁序》:“家君作宰。”(宰:指县令。)[君子]与“小人”相对。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“无君子莫治野人,无野人莫养君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《论语·述而》:“圣人吾不得而见矣,得见君子者,斯可矣。”(斯可矣:这就可以了。)

    君子:

    ①德才兼备的人。《论语·子路》:“故~~名之必可言也,言之必可行也。”②贵族的通称。《诗·魏风·伐檀》:“彼~~兮,不素餐兮。”③妻对夫的称呼。《诗·王风·君子于役》:“~~于役,不知其期。”

    子:

    ①孩子,兼指男女。《诗经·豳风· 七月》:“同我妇子,馌彼南亩。”(馌yè:送饭。南亩:指田地。)②儿子或女儿。《战国策·赵策四》:“丈夫亦爱怜其少子乎?”此指儿子。《韩非子·说林上》:“卫人嫁其子。”此指女儿。③人的通称,或指男;或指女。《诗经·邶风·匏有苦叶》:“招招舟子,人涉印否?”(涉:过河。印āng:我。)《周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”(之:此。归:出嫁。)④尊称,多指男子。《诗经·卫风·氓》:“匪我愆期,子无良媒。”(匪:非。愆qiān:错,误。)⑤动物的卵或幼小的动物。《诗经·小雅·小宛》:“螟岭有子,蜾蠃负之。”(螟蛉mínglíng:一种吃禾心的害虫。蜾蠃guǒluǒ:细腰蜂。)《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”⑥植物的果实或种子。刘义庆《世说新语·雅量》:“树在道边而多子,此必苦李。”李绅《悯农》之一:“春种一粒粟,秋收万颗子。”⑦古代五等爵位的第四等。《礼记·王制》:“王者之制禄爵:公、侯、伯、子、男凡五等。”⑧地支的第一位,常与天干相配以纪日、纪年。《春秋 · 桓公十八年》:“夏四月丙子,公薨于齐。”韩愈《息国夫人墓志铭》:“元和七年甲子,日南至,以疾卒。”(元和:唐宪宗年号。日南至:指夏至。)又指十二时辰之一,即子时,自夜十一时至次日晨一时。⑨利息。《史记·货殖列传》:“子贷金钱千贯。”

    初:

    ①开始。《史记·贾谊传》:“年少初学。”柳宗元《封建论》:“天地果无初乎?”②当初;原先。《后汉书·华佗传》:“初,军吏李成苦欬(ké),尽夜不寐……”③从前;往日。《三国志·蜀书·黄权传》:“先主曰:‘孤负黄权,权不负孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史记·秦本纪》:“二年初伏,以狗御蛊。”白居易《暮江吟》:“可怜九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;刚刚。《史记·秦始皇本纪》:“天下初定,又复立国,是树兵也。”[初无]从来没有,并没有。《后汉书·盖勋传》:“群臣初无是言也。”

    生:

    ①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”

    甚:

    ①表示程度的副词。厉害;过分。《列子·汤问》:“甚矣,汝之不惠。”白行简《李娃传》:“生恚(huì)怒方甚。”(恚:恨。)②超过;胜过。《国语·周语上》:“防民之口,甚于防川。”③副词。很;非常。《左传·僖公二十四年》:“臣之罪甚多矣。”

    微:

    ①隐蔽;藏匿。《左传·哀公十六年》:“白公奔山而缢(yì),其徒微之。”(缢:吊死。徒:部下。)②暗中;秘密地。《史记·张仪列传》:“使人微随张仪。”③微小。《吕氏春秋·荡兵》:“有巨有微而已矣。”④轻微。《庄子·养生主》:“动刀甚微。”⑤精妙;深奥。《晋书·葛洪传》:“析理入微。”⑥衰败;衰微。《战国策·赵策三》:“周贫且微。”《后汉书·逸民传论》:“汉室中微。”(中:中途。)⑦出身或地位低下;卑贱。《史记· 高祖本纪》:“大王起微细。”⑧不是;没有。《史记·张丞相列传》:“(吕后)见周昌,为跪谢曰:‘微君,太子几废。’”⑨副词。1. 稍微;略微。欧阳修《卖油翁》:“见其发矢十中八九,但微颔之。”2.表示否定。相当于“不”。《颜氏家训·序致》:“虽读礼传,微爱属(zhǔ)文。”(属文:作文。)⑩古国名。1.殷代诸侯微子的封地。在今山西省潞城县东北。2. 殷、周时西南夷诸国之一。在今四川省巴县。

    微茫:

    ①微约,遥远。李白《古风》:“正声何~~,哀怨起骚人。”②模糊不清。李白《梦游天姥吟留别》:“海客谈瀛州,烟涛~~信难求。”


  • yang de bi jun zi ,chu sheng shen wei mang 。

    “yang de bi jun zi ,chu sheng shen wei mang 。”shi gou chu chu :《dong zhi ri ji xiao zhi a yi shi 》;shi tang chao shi ren du mu de zuo pin 。

    xiao zhi ming a yi ,wei de san che chang 。
    tou yuan jin gu jin ,liang yan ming ju guang 。
    qu nian xue guan ren ,zhu ma rao si lang 。
    zhi hui qun er bei ,yi qi he jian gang 。
    jin nian shi dou shu ,xia kou san wu hang 。
    sui xiong dan xi qu ,lian shou zheng yi chang 。
    qu sui dong zhi ri ,bai wo li wo pang 。
    zhu er yuan er gui ,reng ju shou ming chang 。
    jin nian wo jiang wai ,jin ri sheng yi yang 。
    yi er bu ke jian ,zhu er qing yi shang 。
    yang de bi jun zi ,chu sheng shen wei mang 。
    pai yin chu jiu de ,mo wu sui kai zhang 。
    yi shi xiao er xue ,ri jiu fu yue jiang 。
    qin qin bu zi yi ,er shi neng wen zhang 。
    shi huan zhi gong xiang ,zhi jun zuo yao shang 。
    wo jia gong xiang jia ,jian pei chang ding dang 。
    jiu di kai zhu men ,chang an cheng zhong yang 。
    di zhong mo yi wu ,mo juan shu man tang 。
    jia ji er bai bian ,shang xia chi huang wang 。
    duo shi fu zhou xie ,jin lai wu ji jiang 。
    shang ke yu er dou ,zhu er wei xian liang 。
    jing shu gua gen ben ,shi shu yue xing wang 。
    gao zhai qu song yan ,nong xun ban ma xiang 。
    li du fan hao hao ,han liu ma cang cang 。
    jin zhe si jun zi ,yu gu zheng jiang liang 。
    yuan er yi zhu hou ,dou shu ri ri mang 。
    yi ri dou shi zhi ,yi yue dou yi xiang 。
    chao ting yong wen zhi ,da kai guan zhi chang 。
    yuan er chu men qu ,qu guan ru qu yang 。
    wu xiong ku hao gu ,xue wen bu ke liang 。
    zhou ju fu zhong zhi ,ye gui shu man chuang 。
    hou gui you jin yu ,bi bu wei ru cang 。
    cui zhao sheng cui yun ,li jian sheng ku lang 。
    dui qian yi bai wu ,po san he pi chang 。
    jin sui wei ji si ,e dong ji yu jiang 。
    can jun yu xian wei ,chen tu jing 劻xiang 。
    yi yu bu zhong zhi ,chi chui shen man chuang 。
    guan ba de si fa ,hao mai bai shu sang 。
    shui qian wei shu zu ,de mi bu gan chang 。
    yuan er wen wo yu ,huan xi ru xin chang 。
    da ming di gong que ,du qu wo chi tang 。
    wo re zi lao dao ,kan ru zheng ao xiang 。
    zong yu zhu xiao dao ,ci shi bu ke wang 。

    【zhu shi 】:

    yang :

    ①shan de na mian huo shui de bei mian 。《shang shu ·yu gong 》:“min shan zhi yang ,zhi yu heng shan 。”《shi jing ·qin feng ·wei yang 》:“wo song jiu shi ,yue zhi wei yang 。”(yue :gou shou zhu ci 。mo yi 。)de ming di er ge zi wei “yang ”de ,yi ban dou lai zi zhe ge yi yi 。②tai yang ;yang guang 。《shi jing ·xiao ya ·zhan lou 》:“fei yang bu 晞。”(fei :fei 。晞:shai gan 。)《meng zi · teng wen gong shang 》:“qiu yang yi bao (pù)zhi 。”(bao :shai 。)③wen nuan 。《guan zi ·de shu 》:“yang chun nong shi fang zuo 。”④xian ming ;ming liang 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“wo zhu kong yang 。”(zhu :gong se 。kong :shen 。)⑤biao mian shang ;jia zhuang 。《han fei zi ·shui nan 》:“ze yang shou ji shen ,er shi shu zhi 。”⑥gu dai zhe xue gai nian 。yu “yin ”xiang dui 。yong yi gai gua zhu shi wu liang da dui li mian de yi ge fang mian 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“yin yang yi wei ,shi bu dang xi 。”(shi bu dang :sheng bu feng shi 。)⑦tong “yang ”。jia zhuang 。《han shu ·tian dan chuan 》:“dan yang wei fu ji nu 。”⑧gu yi ming 。chun qiu yan de 。zai jin he bei sheng tang xian dong 。

    de :

    ①dao de ;tong guo xiu yang da dao de zui gao jing jie 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo de bu gui ,mo neng bu guan 。”②pin hang ;hang wei 。《meng zi ·li lou shang 》:“qiu ye wei ji shi zai ,mo neng gai yu ji de 。”(qiu :ren ming 。zai :jia chen 。)③xin yi ;yi zhi 。《shi jing · wei feng ·mang 》:“shi ye wang ji ,er san ji de 。”(wang :mo 。ji :zhun ze 。)④en de ;en hui 。《han fei zi ·jie lao 》:“you dao zhi jun ,wai mo yuan chou yu lin di ,er nei you de ze yu ren min 。”⑤gan en ;gan ji 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“wang de di ren ,jiang yi ji nv wei hou 。”

    bi :

    ①qin mi ;qin jin 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“wu xiong di bi yi an 。”②kao jin ;bing lie 。liu xie 《wen xin diao long ·qing cai 》:“wu yin bi er cheng shao xia 。”③gou jie 。《lun yu · wei zheng 》:“jun zi zhou er bu bi ,xiao ren bi er bu zhou 。”(zhou :jie ge 。)④bi jiao ;jiao liang 。qu yuan 《jiu zhang ·she jiang 》:“yu tian de xi bi shou ,yu ri yue xi ji guang 。”⑤bi ni ;neng gou xiang bi 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“mei zi bi yu guan zhong 、le yi 。”⑥bi fang ;bi yu 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“feng jun zi xiao ren ze yin xiang cao e diao wei bi 。”《san guo yan yi 》di er shi yi hui :“long zhi wei wu ,ke bi shi zhi ying xiong 。”⑦bi zhao ;fang zhao 。⑧fu ci 。1.pin pin ;jie lian de 。《shi ji ·lv tai hou ben ji 》:“shan fei di geng li ,you bi sha san zhao wang 。”(shan :shan zi 。)2.jin lai 。《hou han shu ·huan zhe chuan · lv jiang 》:“bi gu sui jian ,er hu you ji se 。”⑨jie ci 。ji ;deng dao 。《san guo zhi ·shu shu ·xian zhu chuan 》:“bi dao dang yang ,zhong shi yu mo 。”(dang yang :de ming 。)

    jun :

    ①jun zhu 。《yue yang lou ji 》:“chu jiang hu zhi yuan ze you ji jun 。”《lun yu ·tai bai 》:“da zai yao zhi wei jun ye !”(da :wei da 。)②feng hao 。《zhan guo ce ·yan ce er 》:“le yi ben zhao ,zhao feng yi wang nuo jun 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shi chang shan wang 、cheng an jun wei bu yi shi ,xiang yu wei wen geng zhi jiao 。”《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“an 釐wang ji wei ,feng gong zi wei xin ling jun 。”③dui ren de zun chen 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“xu gong bu re jun zhi mei ye 。”wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”(yang guan :de ming 。)te zhi qi qie chen fu ,zi sun chen fu zu bei 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“jia jun zuo zai 。”(zai :zhi xian ling 。)[jun zi ]yu “xiao ren ”xiang dui 。1.zhi zai gao wei de ren 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“mo jun zi mo zhi ye ren ,mo ye ren mo yang jun zi 。”(ye ren :bai xing 。)2.zhi you dao de de ren 。《lun yu ·shu er 》:“sheng ren wu bu de er jian yi ,de jian jun zi zhe ,si ke yi 。”(si ke yi :zhe jiu ke yi le 。)

    jun zi :

    ①de cai jian bei de ren 。《lun yu ·zi lu 》:“gu ~~ming zhi bi ke yan ye ,yan zhi bi ke hang ye 。”②gui zu de tong chen 。《shi ·wei feng ·fa tan 》:“bi ~~xi ,bu su can xi 。”③qi dui fu de chen hu 。《shi ·wang feng ·jun zi yu yi 》:“~~yu yi ,bu zhi ji ji 。”

    zi :

    ①hai zi ,jian zhi nan nv 。《shi jing ·bin feng · qi yue 》:“tong wo fu zi ,ye bi na mu 。”(ye yè:song fan 。na mu :zhi tian de 。)②er zi huo nv er 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhang fu yi ai lian ji shao zi hu ?”ci zhi er zi 。《han fei zi ·shui lin shang 》:“wei ren jia ji zi 。”ci zhi nv er 。③ren de tong chen ,huo zhi nan ;huo zhi nv 。《shi jing ·bei feng ·pao you ku xie 》:“qiao qiao zhou zi ,ren she yin fou ?”(she :guo he 。yin āng:wo 。)《zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”(zhi :ci 。gui :chu jia 。)④zun chen ,duo zhi nan zi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“fei wo qian ji ,zi mo liang mei 。”(fei :fei 。qian qiān:cuo ,wu 。)⑤dong wu de luan huo you xiao de dong wu 。《shi jing ·xiao ya ·xiao wan 》:“ming ling you zi ,guo luo fu zhi 。”(ming ling mínglíng:yi chong chi he xin de hai chong 。guo luo guǒluǒ:xi yao feng 。)《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”⑥zhi wu de guo shi huo chong zi 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ya liang 》:“shu zai dao bian er duo zi ,ci bi ku li 。”li shen 《min nong 》zhi yi :“chun chong yi li su ,qiu shou mo ke zi 。”⑦gu dai wu deng jue wei de di si deng 。《li ji ·wang zhi 》:“wang zhe zhi zhi lu jue :gong 、hou 、bai 、zi 、nan fan wu deng 。”⑧de zhi de di yi wei ,chang yu tian gan xiang pei yi ji ri 、ji nian 。《chun qiu · huan gong shi ba nian 》:“xia si yue bing zi ,gong hong yu ji 。”han yu 《xi guo fu ren mu zhi ming 》:“yuan he qi nian jia zi ,ri na zhi ,yi ji cu 。”(yuan he :tang xian zong nian hao 。ri na zhi :zhi xia zhi 。)you zhi shi er shi chen zhi yi ,ji zi shi ,zi ye shi yi shi zhi ci ri chen yi shi 。⑨li xi 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“zi dai jin qian qian guan 。”

    chu :

    ①kai shi 。《shi ji ·gu yi chuan 》:“nian shao chu xue 。”liu zong yuan 《feng jian lun 》:“tian de guo mo chu hu ?”②dang chu ;yuan xian 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“chu ,jun li li cheng ku kai (ké),jin ye bu mei ……”③cong qian ;wang ri 。《san guo zhi ·shu shu ·huang quan chuan 》:“xian zhu yue :‘gu fu huang quan ,quan bu fu gu ye 。’dai zhi ru chu 。”④biao shi xu ci de di yi 。《shi ji ·qin ben ji 》:“er nian chu fu ,yi gou yu gu 。”bai ju yi 《mu jiang yin 》:“ke lian jiu yue chu san ye ,lou shi zhen zhu yue shi gong 。”⑤cai ;gang gang 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“tian xia chu ding ,you fu li guo ,shi shu bing ye 。”[chu mo ]cong lai mei you ,bing mei you 。《hou han shu ·gai xun chuan 》:“qun chen chu mo shi yan ye 。”

    sheng :

    ①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”

    shen :

    ①biao shi cheng du de fu ci 。li hai ;guo fen 。《lie zi ·shang wen 》:“shen yi ,ru zhi bu hui 。”bai hang jian 《li wa chuan 》:“sheng hui (huì)nu fang shen 。”(hui :hen 。)②chao guo ;sheng guo 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“fang min zhi kou ,shen yu fang chuan 。”③fu ci 。hen ;fei chang 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“chen zhi zui shen duo yi 。”

    wei :

    ①yin bi ;cang ni 。《zuo chuan ·ai gong shi liu nian 》:“bai gong ben shan er yi (yì),ji tu wei zhi 。”(yi :diao si 。tu :bu xia 。)②an zhong ;bi mi de 。《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“shi ren wei sui zhang yi 。”③wei xiao 。《lv shi chun qiu ·dang bing 》:“you ju you wei er yi yi 。”④qing wei 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“dong dao shen wei 。”⑤jing miao ;shen ao 。《jin shu ·ge hong chuan 》:“xi li ru wei 。”⑥cui bai ;cui wei 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“zhou pin ju wei 。”《hou han shu ·yi min chuan lun 》:“han shi zhong wei 。”(zhong :zhong tu 。)⑦chu shen huo de wei di xia ;bei jian 。《shi ji · gao zu ben ji 》:“da wang qi wei xi 。”⑧bu shi ;mei you 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan 》:“(lv hou )jian zhou chang ,wei gui xie yue :‘wei jun ,tai zi ji fei 。’”⑨fu ci 。1. shao wei ;lve wei 。ou yang xiu 《mai you weng 》:“jian ji fa shi shi zhong ba jiu ,dan wei han zhi 。”2.biao shi fou ding 。xiang dang yu “bu ”。《yan shi jia xun ·xu zhi 》:“sui dou li chuan ,wei ai shu (zhǔ)wen 。”(shu wen :zuo wen 。)⑩gu guo ming 。1.yan dai zhu hou wei zi de feng de 。zai jin shan xi sheng lu cheng xian dong bei 。2. yan 、zhou shi xi na yi zhu guo zhi yi 。zai jin si chuan sheng ba xian 。

    wei mang :

    ①wei yao ,yao yuan 。li bai 《gu feng 》:“zheng sheng he ~~,ai yuan qi sao ren 。”②mo hu bu qing 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“hai ke tan ying zhou ,yan tao ~~xin nan qiu 。”