• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 酋豪盡俘馘,子弟輸征徭。

    “酋豪盡俘馘,子弟輸征徭。”詩句出處:《睢陽酬別暢大判官》;是唐朝詩人高適的作品。

    吾友遇知己,策名逢聖朝。高才擅白雪,逸翰懷青霄。
    承詔選嘉賓,慨然即馳軺。清晝下公館,尺書忽相邀。
    留歡惜別離,畢景駐行鑣。言及沙漠事,益令胡馬驕。
    丈夫拔東蕃,聲冠霍嫖姚。兜鍪沖矢石,鐵甲生風飆。
    諸將出冷陘,連營濟石橋。酋豪盡俘馘,子弟輸征徭。
    邊庭絕刁鬥,戰地成漁樵。榆關夜不扃,塞口長蕭蕭。
    降胡滿薊門,一一能射雕。軍中多宴樂,馬上何輕趫。
    戎狄本無厭,羈縻非一朝。饑附誠足用,飽飛安可招。
    李牧制儋藍,遺風豈寂寥。君還謝幕府,慎勿輕芻蕘。

    【註釋】:

    酋:

    ①古代掌管酒的官。《淮南子·時則》:“乃命大酋,秫(shú)稻必齊,曲糵(niè)必時。”(秫:粘高粱。蘗:酒曲。)②部落的首領。《宋史·范仲淹傳》:“羌酋數百人事之如父。”引申為首領、頭目。顏延之《三月三日曲水詩序》:“卉服之酋。”③魁首;頭領。文天祥《指南錄後序》:“詆大酋當死。”《清稗類鈔·馮婉貞勝英人於謝莊》:“旋見一白酋督印度卒約百人。”(旋:一會兒。)④終;善始善終。《詩經·大雅·卷阿》:“俾爾彌爾性,似先公酋矣。”(俾:使。彌:終。)⑤成就。《漢書·敘傳上》:“《說難》既酋,其身乃囚。”

    豪:

    ①獸名,即豪豬,俗稱箭豬。肩部以後長有許多長而硬的刺。《山海經·西山經》:“(竹山)有獸焉,其狀如豚(tún)而白毛,毛大如笄(jī)而黑端,名曰豪彘(zhì)。”(豚:豬。笄:簪。彘:豬。)②細毛。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末,而不見輿薪。”③才能出眾的人。《淮南子·泰族》:“行足以為儀表,知足以決嫌疑,廉足以分財,信可使守約,作事可法,出言可道者,人之豪也。”賈誼《過秦論》:“山東豪俊遂並起而亡秦族矣。”④豪放;豪爽。《史記·魏公子列傳》:“平原君之遊,徒豪舉耳,不求士也。”⑤豪華;闊綽。《世說新語·汰侈》:“石崇與王愷爭豪,並窮綺麗,以飾輿(yú)服。”(窮:窮盡。輿:車。)⑥強橫;橫暴。《管子·國蓄》:“使萬室之都必有萬鐘之藏……故大賈蓄傢不得豪奪吾民矣。”(鐘:容量單位。齊制六斛四鬥為一鐘。)⑦有權勢的。《史記·秦始皇本紀》:“願大王毋愛財物,賂其豪臣,以亂其謀。”柳宗元《童區(ōu)寄傳》:“是兒少秦武陽二歲,而計殺二豪,豈可近耶?”(是:此。少:年紀小於。)陶潛《詠荊軻》:“豪主正怔營。”⑧通“毫”。長而細的毛。喻極小。《墨子·天志中》:“若豪之末。”《莊子·秋水》:“不似豪末之在於馬體乎?”

    盡:

    (一)①完畢;沒有瞭。蘇軾《赤壁賦》:“肴核既盡,杯盤狼藉。”《左傳·襄公八年》:“糧食將盡。”②終結;結束。曹丕《典論·論文》:“年壽有時而盡。”李咸用《遣興》:“雨盡晚雲輕。”又終極;達到極點。《禮記·郊特牲》:“仁之至,義之盡也。”成語有“仁至義盡”。李白《遊太山六首》之三:“憑崖覽八極,目盡長空閑。”(八極:極邊遠之地。空閑:空曠。)③竭盡;竭力完成。《宋史·嶽飛傳》:“飛裂裳以背示(何)鑄,有盡忠報國四大字。”④全;所有的。潘嶽《笙賦》:“樂聲發而盡室歡。”⑤副詞。皆;都。《孟子·盡心下》:“盡信書,則不如無書。”《史記·司馬相如列傳》:“一坐盡傾。”(滿坐的人都很傾慕。) (二)jǐn 盡量。《禮記·曲禮上》:“虛坐盡後,食坐盡前。”(空坐著盡量往後,飲食就坐盡量往前,以免油污弄臟座席。)

    俘:

    ①俘虜。李密《陳情表》:“今臣亡國賤俘,至微至陋。”②俘獲。《左傳·昭公十八年》:“遂入之,盡俘以歸。”

    馘:

    (一)①古代戰爭中割下被殺敵人的左耳,用來計數論功。李世民《令諸州剷削京觀詔》:“鋒刃之下,恣情翦馘。”②割下的耳朵。《三國志·魏書·武帝紀》:“獻馘萬計。” (二)xù 臉。《莊子·列禦寇》:“槁項黃馘者,商之短也。”

    子:

    ①孩子,兼指男女。《詩經·豳風· 七月》:“同我婦子,饁彼南畝。”(饁yè:送飯。南畝:指田地。)②兒子或女兒。《戰國策·趙策四》:“丈夫亦愛憐其少子乎?”此指兒子。《韓非子·說林上》:“衛人嫁其子。”此指女兒。③人的通稱,或指男;或指女。《詩經·邶風·匏有苦葉》:“招招舟子,人涉印否?”(涉:過河。印āng:我。)《周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”(之:此。歸:出嫁。)④尊稱,多指男子。《詩經·衛風·氓》:“匪我愆期,子無良媒。”(匪:非。愆qiān:錯,誤。)⑤動物的卵或幼小的動物。《詩經·小雅·小宛》:“螟嶺有子,蜾蠃負之。”(螟蛉mínglíng:一種吃禾心的害蟲。蜾蠃guǒluǒ:細腰蜂。)《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”⑥植物的果實或種子。劉義慶《世說新語·雅量》:“樹在道邊而多子,此必苦李。”李紳《憫農》之一:“春種一粒粟,秋收萬顆子。”⑦古代五等爵位的第四等。《禮記·王制》:“王者之制祿爵:公、侯、伯、子、男凡五等。”⑧地支的第一位,常與天幹相配以紀日、紀年。《春秋 · 桓公十八年》:“夏四月丙子,公薨於齊。”韓愈《息國夫人墓志銘》:“元和七年甲子,日南至,以疾卒。”(元和:唐憲宗年號。日南至:指夏至。)又指十二時辰之一,即子時,自夜十一時至次日晨一時。⑨利息。《史記·貨殖列傳》:“子貸金錢千貫。”

    子弟:

    ①弟子,學生。《孟子·公孫醜》:“使己為政,不用,則亦已矣,又使其~~為卿。”②指年輕的一輩。《史記·項羽本紀》:“籍與江東~~八千人渡江而西。”③子侄。《世說新語·言語》:“謝太傅問諸子侄:‘~~亦何預人事。”④子輩與弟弟對父兄而言。《左傳·僖公十八年》:“衛侯以國讓父兄~~及朝眾。”⑤指嫖客。關漢卿《救風塵》折一:“自小上花臺,做~~。”

    弟:

    (一)①次序;等第。後作“第”。《呂氏春秋·原亂》:“亂必有弟,大亂五,小亂三。”《漢書·朱博傳》:“以高弟入為長安令。”②同父母而比自己年齡小的男子。《荀子·君子》:“殺其兄而臣其弟。”③指妹妹。《史記·陳丞相世傢》:“樊噲(kuài),帝之故人也,功多,且又乃呂後弟呂媭(xū)之夫,有親且貴。”④副詞。表示不必考慮別的。相當於“盡管”。《史記·孫子吳起列傳》:“於是孫子謂田忌曰:‘君弟重射,臣能令君勝。’”(重射:下很大的賭註打賭;射:打賭。)⑤連詞。表示假設。相當於“假如”。《史記·吳王濞列傳》:“今大王與吳西鄉(xiàng),弟令事成,兩主分爭,患乃始結。”(鄉:通“向”。)(二)tì同“悌”。弟弟順從兄長。《論語·學而》:“孝弟也者,其為仁之本與?”(與:語氣詞。)

    輸:

    ①運送;運輸。晁錯《言守邊備塞疏》:“輸者僨於道。”②交納。《後漢書·光武帝紀》:“其令南陽勿輸今年田租。”③捐獻;交出(財物)。邵長蘅《閻典史傳》:“輸不必金。”④敗。與“贏”相對。杜甫《遣懷》:“百萬攻一城,獻捷不雲輸。”⑤不及;不如。毛澤東《沁園春·雪》:“惜秦皇漢武,略輸文采。”⑥報告;泄露。《戰國策·東周策》:“盡輸西周之情於東周。”⑦墜落;敗壞。《公羊傳·隱公六年》:“鄭人來輸平。輸平者何?輸平猶墮成也。”

    征:

    ①出征;遠行。《左傳·僖公四年》:“昭王南征而不復。”②征伐。《漢書·李廣傳》:“振旅撫師,以征不服。”③爭奪;奪取。《商君書·開塞》:“當此時也,民務勝而力征。”④賦稅。《孟子·盡心下》:“有佈縷之征,粟米之征,力役之征。”⑤收稅。《禮記·王制》:“關市譏而不征。”(關:關卡。譏:稽查。)

    徭:

    勞役;封建統治階級強制人民承擔的無償勞動。常“徭役”連用。《後漢書·章帝紀》:“平徭簡賦。”仲長統《昌言·損益》:“徭役並起,農桑失業。”


  • 酋豪尽俘馘,子弟输征徭。

    “酋豪尽俘馘,子弟输征徭。”诗句出处:《睢阳酬别畅大判官》;是唐朝诗人高适的作品。

    吾友遇知己,策名逢圣朝。高才擅白雪,逸翰怀青霄。
    承诏选嘉宾,慨然即驰轺。清昼下公馆,尺书忽相邀。
    留欢惜别离,毕景驻行镳。言及沙漠事,益令胡马骄。
    丈夫拔东蕃,声冠霍嫖姚。兜鍪冲矢石,铁甲生风飙。
    诸将出冷陉,连营济石桥。酋豪尽俘馘,子弟输征徭。
    边庭绝刁斗,战地成渔樵。榆关夜不扃,塞口长萧萧。
    降胡满蓟门,一一能射雕。军中多宴乐,马上何轻趫。
    戎狄本无厌,羁縻非一朝。饥附诚足用,饱飞安可招。
    李牧制儋蓝,遗风岂寂寥。君还谢幕府,慎勿轻刍荛。

    【注释】:

    酋:

    ①古代掌管酒的官。《淮南子·时则》:“乃命大酋,秫(shú)稻必齐,曲糵(niè)必时。”(秫:粘高粱。蘖:酒曲。)②部落的首领。《宋史·范仲淹传》:“羌酋数百人事之如父。”引申为首领、头目。颜延之《三月三日曲水诗序》:“卉服之酋。”③魁首;头领。文天祥《指南录后序》:“诋大酋当死。”《清稗类钞·冯婉贞胜英人于谢庄》:“旋见一白酋督印度卒约百人。”(旋:一会儿。)④终;善始善终。《诗经·大雅·卷阿》:“俾尔弥尔性,似先公酋矣。”(俾:使。弥:终。)⑤成就。《汉书·叙传上》:“《说难》既酋,其身乃囚。”

    豪:

    ①兽名,即豪猪,俗称箭猪。肩部以后长有许多长而硬的刺。《山海经·西山经》:“(竹山)有兽焉,其状如豚(tún)而白毛,毛大如笄(jī)而黑端,名曰豪彘(zhì)。”(豚:猪。笄:簪。彘:猪。)②细毛。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末,而不见舆薪。”③才能出众的人。《淮南子·泰族》:“行足以为仪表,知足以决嫌疑,廉足以分财,信可使守约,作事可法,出言可道者,人之豪也。”贾谊《过秦论》:“山东豪俊遂并起而亡秦族矣。”④豪放;豪爽。《史记·魏公子列传》:“平原君之游,徒豪举耳,不求士也。”⑤豪华;阔绰。《世说新语·汰侈》:“石崇与王恺争豪,并穷绮丽,以饰舆(yú)服。”(穷:穷尽。舆:车。)⑥强横;横暴。《管子·国蓄》:“使万室之都必有万钟之藏……故大贾蓄家不得豪夺吾民矣。”(钟:容量单位。齐制六斛四斗为一钟。)⑦有权势的。《史记·秦始皇本纪》:“愿大王毋爱财物,赂其豪臣,以乱其谋。”柳宗元《童区(ōu)寄传》:“是儿少秦武阳二岁,而计杀二豪,岂可近耶?”(是:此。少:年纪小于。)陶潜《咏荆轲》:“豪主正怔营。”⑧通“毫”。长而细的毛。喻极小。《墨子·天志中》:“若豪之末。”《庄子·秋水》:“不似豪末之在于马体乎?”

    尽:

    (一)①完毕;没有了。苏轼《赤壁赋》:“肴核既尽,杯盘狼藉。”《左传·襄公八年》:“粮食将尽。”②终结;结束。曹丕《典论·论文》:“年寿有时而尽。”李咸用《遣兴》:“雨尽晚云轻。”又终极;达到极点。《礼记·郊特牲》:“仁之至,义之尽也。”成语有“仁至义尽”。李白《游太山六首》之三:“凭崖览八极,目尽长空闲。”(八极:极边远之地。空闲:空旷。)③竭尽;竭力完成。《宋史·岳飞传》:“飞裂裳以背示(何)铸,有尽忠报国四大字。”④全;所有的。潘岳《笙赋》:“乐声发而尽室欢。”⑤副词。皆;都。《孟子·尽心下》:“尽信书,则不如无书。”《史记·司马相如列传》:“一坐尽倾。”(满坐的人都很倾慕。) (二)jǐn 尽量。《礼记·曲礼上》:“虚坐尽后,食坐尽前。”(空坐着尽量往后,饮食就坐尽量往前,以免油污弄脏座席。)

    俘:

    ①俘虏。李密《陈情表》:“今臣亡国贱俘,至微至陋。”②俘获。《左传·昭公十八年》:“遂入之,尽俘以归。”

    馘:

    (一)①古代战争中割下被杀敌人的左耳,用来计数论功。李世民《令诸州刬削京观诏》:“锋刃之下,恣情翦馘。”②割下的耳朵。《三国志·魏书·武帝纪》:“献馘万计。” (二)xù 脸。《庄子·列御寇》:“槁项黄馘者,商之短也。”

    子:

    ①孩子,兼指男女。《诗经·豳风· 七月》:“同我妇子,馌彼南亩。”(馌yè:送饭。南亩:指田地。)②儿子或女儿。《战国策·赵策四》:“丈夫亦爱怜其少子乎?”此指儿子。《韩非子·说林上》:“卫人嫁其子。”此指女儿。③人的通称,或指男;或指女。《诗经·邶风·匏有苦叶》:“招招舟子,人涉印否?”(涉:过河。印āng:我。)《周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”(之:此。归:出嫁。)④尊称,多指男子。《诗经·卫风·氓》:“匪我愆期,子无良媒。”(匪:非。愆qiān:错,误。)⑤动物的卵或幼小的动物。《诗经·小雅·小宛》:“螟岭有子,蜾蠃负之。”(螟蛉mínglíng:一种吃禾心的害虫。蜾蠃guǒluǒ:细腰蜂。)《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”⑥植物的果实或种子。刘义庆《世说新语·雅量》:“树在道边而多子,此必苦李。”李绅《悯农》之一:“春种一粒粟,秋收万颗子。”⑦古代五等爵位的第四等。《礼记·王制》:“王者之制禄爵:公、侯、伯、子、男凡五等。”⑧地支的第一位,常与天干相配以纪日、纪年。《春秋 · 桓公十八年》:“夏四月丙子,公薨于齐。”韩愈《息国夫人墓志铭》:“元和七年甲子,日南至,以疾卒。”(元和:唐宪宗年号。日南至:指夏至。)又指十二时辰之一,即子时,自夜十一时至次日晨一时。⑨利息。《史记·货殖列传》:“子贷金钱千贯。”

    子弟:

    ①弟子,学生。《孟子·公孙丑》:“使己为政,不用,则亦已矣,又使其~~为卿。”②指年轻的一辈。《史记·项羽本纪》:“籍与江东~~八千人渡江而西。”③子侄。《世说新语·言语》:“谢太傅问诸子侄:‘~~亦何预人事。”④子辈与弟弟对父兄而言。《左传·僖公十八年》:“卫侯以国让父兄~~及朝众。”⑤指嫖客。关汉卿《救风尘》折一:“自小上花台,做~~。”

    弟:

    (一)①次序;等第。后作“第”。《吕氏春秋·原乱》:“乱必有弟,大乱五,小乱三。”《汉书·朱博传》:“以高弟入为长安令。”②同父母而比自己年龄小的男子。《荀子·君子》:“杀其兄而臣其弟。”③指妹妹。《史记·陈丞相世家》:“樊哙(kuài),帝之故人也,功多,且又乃吕后弟吕媭(xū)之夫,有亲且贵。”④副词。表示不必考虑别的。相当于“尽管”。《史记·孙子吴起列传》:“于是孙子谓田忌曰:‘君弟重射,臣能令君胜。’”(重射:下很大的赌注打赌;射:打赌。)⑤连词。表示假设。相当于“假如”。《史记·吴王濞列传》:“今大王与吴西乡(xiàng),弟令事成,两主分争,患乃始结。”(乡:通“向”。)(二)tì同“悌”。弟弟顺从兄长。《论语·学而》:“孝弟也者,其为仁之本与?”(与:语气词。)

    输:

    ①运送;运输。晁错《言守边备塞疏》:“输者偾于道。”②交纳。《后汉书·光武帝纪》:“其令南阳勿输今年田租。”③捐献;交出(财物)。邵长蘅《阎典史传》:“输不必金。”④败。与“赢”相对。杜甫《遣怀》:“百万攻一城,献捷不云输。”⑤不及;不如。毛泽东《沁园春·雪》:“惜秦皇汉武,略输文采。”⑥报告;泄露。《战国策·东周策》:“尽输西周之情于东周。”⑦坠落;败坏。《公羊传·隐公六年》:“郑人来输平。输平者何?输平犹堕成也。”

    征:

    ①出征;远行。《左传·僖公四年》:“昭王南征而不复。”②征伐。《汉书·李广传》:“振旅抚师,以征不服。”③争夺;夺取。《商君书·开塞》:“当此时也,民务胜而力征。”④赋税。《孟子·尽心下》:“有布缕之征,粟米之征,力役之征。”⑤收税。《礼记·王制》:“关市讥而不征。”(关:关卡。讥:稽查。)

    徭:

    劳役;封建统治阶级强制人民承担的无偿劳动。常“徭役”连用。《后汉书·章帝纪》:“平徭简赋。”仲长统《昌言·损益》:“徭役并起,农桑失业。”


  • qiu hao jin fu guo ,zi di shu zheng yao 。

    “qiu hao jin fu guo ,zi di shu zheng yao 。”shi gou chu chu :《sui yang chou bie chang da pan guan 》;shi tang chao shi ren gao kuo de zuo pin 。

    wu you yu zhi ji ,ce ming feng sheng chao 。gao cai shan bai xue ,yi han huai qing xiao 。
    cheng zhao shua jia bin ,kai ran ji chi yao 。qing zhou xia gong guan ,che shu hu xiang yao 。
    liu huan xi bie li ,bi jing zhu hang biao 。yan ji sha mo shi ,yi ling hu ma jiao 。
    zhang fu ba dong fan ,sheng guan huo piao yao 。dou mou chong shi dan ,tie jia sheng feng biao 。
    zhu jiang chu leng jing ,lian ying ji dan qiao 。qiu hao jin fu guo ,zi di shu zheng yao 。
    bian ting jue diao dou ,zhan de cheng yu qiao 。yu guan ye bu jiong ,sai kou chang xiao xiao 。
    jiang hu man ji men ,yi yi neng she diao 。jun zhong duo yan le ,ma shang he qing chao 。
    rong di ben mo ya ,ji mi fei yi chao 。ji fu cheng zu yong ,bao fei an ke qiao 。
    li mu zhi dan lan ,wei feng qi ji liao 。jun hai xie mu fu ,shen wu qing chu rao 。

    【zhu shi 】:

    qiu :

    ①gu dai zhang guan jiu de guan 。《huai na zi ·shi ze 》:“nai ming da qiu ,shu (shú)dao bi ji ,qu nie (niè)bi shi 。”(shu :nian gao liang 。nie :jiu qu 。)②bu la de shou ling 。《song shi ·fan zhong yan chuan 》:“qiang qiu shu bai ren shi zhi ru fu 。”yin shen wei shou ling 、tou mu 。yan yan zhi 《san yue san ri qu shui shi xu 》:“hui fu zhi qiu 。”③kui shou ;tou ling 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“di da qiu dang si 。”《qing bai lei chao ·feng wan zhen sheng ying ren yu xie zhuang 》:“xuan jian yi bai qiu du yin du cu yao bai ren 。”(xuan :yi hui er 。)④zhong ;shan shi shan zhong 。《shi jing ·da ya ·juan a 》:“bi er mi er xing ,shi xian gong qiu yi 。”(bi :shi 。mi :zhong 。)⑤cheng jiu 。《han shu ·xu chuan shang 》:“《shui nan 》ji qiu ,ji shen nai qiu 。”

    hao :

    ①shou ming ,ji hao zhu ,su chen jian zhu 。jian bu yi hou chang you hu duo chang er ying de ci 。《shan hai jing ·xi shan jing 》:“(zhu shan )you shou yan ,ji zhuang ru tun (tún)er bai mao ,mao da ru ji (jī)er hei duan ,ming yue hao zhi (zhì)。”(tun :zhu 。ji :zan 。zhi :zhu 。)②xi mao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ming zu yi cha qiu hao zhi mo ,er bu jian yu xin 。”③cai neng chu zhong de ren 。《huai na zi ·tai zu 》:“hang zu yi wei yi biao ,zhi zu yi jue xian yi ,lian zu yi fen cai ,xin ke shi shou yao ,zuo shi ke fa ,chu yan ke dao zhe ,ren zhi hao ye 。”gu yi 《guo qin lun 》:“shan dong hao jun sui bing qi er wang qin zu yi 。”④hao fang ;hao shuang 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“ping yuan jun zhi you ,tu hao ju er ,bu qiu shi ye 。”⑤hao hua ;kuo chao 。《shi shui xin yu ·tai chi 》:“dan chong yu wang kai zheng hao ,bing qiong qi li ,yi shi yu (yú)fu 。”(qiong :qiong jin 。yu :che 。)⑥jiang heng ;heng bao 。《guan zi ·guo xu 》:“shi mo shi zhi dou bi you mo zhong zhi cang ……gu da gu xu jia bu de hao duo wu min yi 。”(zhong :rong liang chan wei 。ji zhi liu hu si dou wei yi zhong 。)⑦you quan shi de 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yuan da wang wu ai cai wu ,lu ji hao chen ,yi luan ji mou 。”liu zong yuan 《tong ou (ōu)ji chuan 》:“shi er shao qin wu yang er sui ,er ji sha er hao ,qi ke jin ye ?”(shi :ci 。shao :nian ji xiao yu 。)tao qian 《yong jing ke 》:“hao zhu zheng zheng ying 。”⑧tong “hao ”。chang er xi de mao 。yu ji xiao 。《mo zi ·tian zhi zhong 》:“re hao zhi mo 。”《zhuang zi ·qiu shui 》:“bu shi hao mo zhi zai yu ma ti hu ?”

    jin :

    (yi )①wan bi ;mei you le 。su shi 《chi bi fu 》:“yao he ji jin ,bei pan lang ji 。”《zuo chuan ·xiang gong ba nian 》:“liang shi jiang jin 。”②zhong jie ;jie shu 。cao pi 《dian lun ·lun wen 》:“nian shou you shi er jin 。”li xian yong 《qian xing 》:“yu jin wan yun qing 。”you zhong ji ;da dao ji dian 。《li ji ·jiao te sheng 》:“ren zhi zhi ,yi zhi jin ye 。”cheng yu you “ren zhi yi jin ”。li bai 《you tai shan liu shou 》zhi san :“ping ya lan ba ji ,mu jin chang kong xian 。”(ba ji :ji bian yuan zhi de 。kong xian :kong kuang 。)③jie jin ;jie li wan cheng 。《song shi ·yue fei chuan 》:“fei lie chang yi bei shi (he )zhu ,you jin zhong bao guo si da zi 。”④quan ;suo you de 。pan yue 《sheng fu 》:“le sheng fa er jin shi huan 。”⑤fu ci 。jie ;dou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin shu ,ze bu ru mo shu 。”《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“yi zuo jin qing 。”(man zuo de ren dou hen qing mu 。) (er )jǐn jin liang 。《li ji ·qu li shang 》:“xu zuo jin hou ,shi zuo jin qian 。”(kong zuo zhao jin liang wang hou ,yin shi jiu zuo jin liang wang qian ,yi mian you wu long zang zuo xi 。)

    fu :

    ①fu lu 。li mi 《chen qing biao 》:“jin chen wang guo jian fu ,zhi wei zhi lou 。”②fu huo 。《zuo chuan ·zhao gong shi ba nian 》:“sui ru zhi ,jin fu yi gui 。”

    guo :

    (yi )①gu dai zhan zheng zhong ge xia bei sha di ren de zuo er ,yong lai ji shu lun gong 。li shi min 《ling zhu zhou chan xiao jing guan zhao 》:“feng ren zhi xia ,zi qing jian guo 。”②ge xia de er duo 。《san guo zhi ·wei shu ·wu di ji 》:“suo guo mo ji 。” (er )xù lian 。《zhuang zi ·lie yu kou 》:“gao xiang huang guo zhe ,shang zhi duan ye 。”

    zi :

    ①hai zi ,jian zhi nan nv 。《shi jing ·bin feng · qi yue 》:“tong wo fu zi ,ye bi na mu 。”(ye yè:song fan 。na mu :zhi tian de 。)②er zi huo nv er 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhang fu yi ai lian ji shao zi hu ?”ci zhi er zi 。《han fei zi ·shui lin shang 》:“wei ren jia ji zi 。”ci zhi nv er 。③ren de tong chen ,huo zhi nan ;huo zhi nv 。《shi jing ·bei feng ·pao you ku xie 》:“qiao qiao zhou zi ,ren she yin fou ?”(she :guo he 。yin āng:wo 。)《zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”(zhi :ci 。gui :chu jia 。)④zun chen ,duo zhi nan zi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“fei wo qian ji ,zi mo liang mei 。”(fei :fei 。qian qiān:cuo ,wu 。)⑤dong wu de luan huo you xiao de dong wu 。《shi jing ·xiao ya ·xiao wan 》:“ming ling you zi ,guo luo fu zhi 。”(ming ling mínglíng:yi chong chi he xin de hai chong 。guo luo guǒluǒ:xi yao feng 。)《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”⑥zhi wu de guo shi huo chong zi 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ya liang 》:“shu zai dao bian er duo zi ,ci bi ku li 。”li shen 《min nong 》zhi yi :“chun chong yi li su ,qiu shou mo ke zi 。”⑦gu dai wu deng jue wei de di si deng 。《li ji ·wang zhi 》:“wang zhe zhi zhi lu jue :gong 、hou 、bai 、zi 、nan fan wu deng 。”⑧de zhi de di yi wei ,chang yu tian gan xiang pei yi ji ri 、ji nian 。《chun qiu · huan gong shi ba nian 》:“xia si yue bing zi ,gong hong yu ji 。”han yu 《xi guo fu ren mu zhi ming 》:“yuan he qi nian jia zi ,ri na zhi ,yi ji cu 。”(yuan he :tang xian zong nian hao 。ri na zhi :zhi xia zhi 。)you zhi shi er shi chen zhi yi ,ji zi shi ,zi ye shi yi shi zhi ci ri chen yi shi 。⑨li xi 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“zi dai jin qian qian guan 。”

    zi di :

    ①di zi ,xue sheng 。《meng zi ·gong sun chou 》:“shi ji wei zheng ,bu yong ,ze yi yi yi ,you shi ji ~~wei qing 。”②zhi nian qing de yi bei 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“ji yu jiang dong ~~ba qian ren du jiang er xi 。”③zi zhi 。《shi shui xin yu ·yan yu 》:“xie tai fu wen zhu zi zhi :‘~~yi he yu ren shi 。”④zi bei yu di di dui fu xiong er yan 。《zuo chuan ·xi gong shi ba nian 》:“wei hou yi guo rang fu xiong ~~ji chao zhong 。”⑤zhi piao ke 。guan han qing 《jiu feng chen 》she yi :“zi xiao shang hua tai ,zuo ~~。”

    di :

    (yi )①ci xu ;deng di 。hou zuo “di ”。《lv shi chun qiu ·yuan luan 》:“luan bi you di ,da luan wu ,xiao luan san 。”《han shu ·zhu bo chuan 》:“yi gao di ru wei chang an ling 。”②tong fu mu er bi zi ji nian ling xiao de nan zi 。《xun zi ·jun zi 》:“sha ji xiong er chen ji di 。”③zhi mei mei 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“fan kuai (kuài),di zhi gu ren ye ,gong duo ,ju you nai lv hou di lv xu (xū)zhi fu ,you qin ju gui 。”④fu ci 。biao shi bu bi kao lv bie de 。xiang dang yu “jin guan ”。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“yu shi sun zi wei tian ji yue :‘jun di chong she ,chen neng ling jun sheng 。’”(chong she :xia hen da de du zhu da du ;she :da du 。)⑤lian ci 。biao shi jia she 。xiang dang yu “jia ru ”。《shi ji ·wu wang bi lie chuan 》:“jin da wang yu wu xi xiang (xiàng),di ling shi cheng ,liang zhu fen zheng ,huan nai shi jie 。”(xiang :tong “xiang ”。)(er )tìtong “ti ”。di di shun cong xiong chang 。《lun yu ·xue er 》:“xiao di ye zhe ,ji wei ren zhi ben yu ?”(yu :yu qi ci 。)

    shu :

    ①yun song ;yun shu 。chao cuo 《yan shou bian bei sai shu 》:“shu zhe fen yu dao 。”②jiao na 。《hou han shu ·guang wu di ji 》:“ji ling na yang wu shu jin nian tian zu 。”③juan suo ;jiao chu (cai wu )。shao chang heng 《yan dian shi chuan 》:“shu bu bi jin 。”④bai 。yu “ying ”xiang dui 。du fu 《qian huai 》:“bai mo gong yi cheng ,suo jie bu yun shu 。”⑤bu ji ;bu ru 。mao ze dong 《qin yuan chun ·xue 》:“xi qin huang han wu ,lve shu wen cai 。”⑥bao gao ;xie lou 。《zhan guo ce ·dong zhou ce 》:“jin shu xi zhou zhi qing yu dong zhou 。”⑦zhui la ;bai huai 。《gong yang chuan ·yin gong liu nian 》:“zheng ren lai shu ping 。shu ping zhe he ?shu ping you duo cheng ye 。”

    zheng :

    ①chu zheng ;yuan hang 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“zhao wang na zheng er bu fu 。”②zheng fa 。《han shu ·li an chuan 》:“zhen lv fu shi ,yi zheng bu fu 。”③zheng duo ;duo qu 。《shang jun shu ·kai sai 》:“dang ci shi ye ,min wu sheng er li zheng 。”④fu shui 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you bu lv zhi zheng ,su mi zhi zheng ,li yi zhi zheng 。”⑤shou shui 。《li ji ·wang zhi 》:“guan shi ji er bu zheng 。”(guan :guan ka 。ji :ji cha 。)

    yao :

    lao yi ;feng jian tong zhi jie ji jiang zhi ren min cheng dan de mo chang lao dong 。chang “yao yi ”lian yong 。《hou han shu ·zhang di ji 》:“ping yao jian fu 。”zhong chang tong 《chang yan ·sun yi 》:“yao yi bing qi ,nong sang shi ye 。”