• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 雖從本州役,內顧無所攜。

    “雖從本州役,內顧無所攜。”詩句出處:《無傢別》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    寂寞天寶後,園廬但蒿藜。我裡百馀傢,世亂各東西。
    存者無消息,死者為塵泥。賤子因陣敗,歸來尋舊蹊。
    人行見空巷,日瘦氣慘淒。但對狐與貍,豎毛怒我啼。
    四鄰何所有,一二老寡妻。宿鳥戀本枝,安辭且窮棲。
    方春獨荷鋤,日暮還灌畦。縣吏知我至,召令習鼓鞞。
    雖從本州役,內顧無所攜。近行止一身,遠去終轉迷。
    傢鄉既蕩盡,遠近理亦齊。永痛長病母,五年委溝谿。
    生我不得力,終身兩酸嘶。人生無傢別,何以為烝黎。

    【註釋】:

    雖:

    ①連詞。1.表示轉折。相當於“雖然”。《孟子·告子上》:“雖與之俱學,弗若之矣。”(若:如。)2.表示讓步。相當於“即使”、“縱然”。《列子·湯問》:“雖我之死,有子存焉。”②通“惟(wéi)”。副詞。相當於“僅”、“隻”。《管子·君臣下》:“決之則行,塞之則止,雖有明君能決之,能塞之。”③蟲名,形似蜥蜴。《說文》:“雖,似蜥蠍而大。”

    從:

    (一)[從容]1.逍遙自在。歐陽修《浪淘沙》:“把酒祝東風,且共從容。”2.鎮靜安詳。黃溍《日損齋筆記·文獻黃公神道碑》:“俯仰從容,不大聲色。” (二)cóng ①相隨;跟隨。《論語·微子》:“子路從而後。”《史記·李斯列傳》:“乃從荀卿學帝王之術。”②追逐;追趕。《孫子兵法· 軍爭》:“佯北勿從。”③聽從;依從。《左傳· 莊公十年》:“小惠未遍,民弗從也。”《荀子·天論》:“從天而頌之,孰與制天命而用之。”④聽任;任憑。杜甫《屏跡》:“失學從兒懶,長貧任婦愁。”⑤做;參與。王安石《上皇帝萬言書》:“及使之從政,則茫然不知其方……”⑥指跟隨的人。《後漢書·單超傳》:“其仆從皆乘牛車……”⑦副的。與“正”相對。古代官吏的品級有正、從之分。《唐六典》:“司封郎中員外郎掌邦之封爵,凡有九等。一曰王,正一品,食邑一萬戶;二曰郡王,從一品,食邑五千戶。”⑧次要的;附屬的。《老殘遊記》第四回:“居然也拿住瞭兩個為從的強盜夥計。”⑨舊指堂房,即同宗而非嫡親的親屬。《三國志· 蜀書·許靖傳》:“(靖)少(shào)與從弟劭俱知名。”⑩介詞。自;由。1.表示起點。柳宗元《至小丘西小石潭記》:“自小丘西行百二十步。”2. 表示對象,相當於“向”。宋濂《送東陽馬生序》:“嘗趨百裡外從鄉之先達執經叩問。”(三) sǒng [從容(yǒng)]同“慫恿”。鼓動。《史記·淮南衡山列傳》:“日夜從容(衡山)王密謀反事。”(反:反叛。)(四) zòng ①古代南北方向稱“從”,東西方向稱“衡(橫)”。《詩經·齊風·南山》:“衡從其畝。”(畝:田壟。)②特指“合縱”。戰國時南北六國土地相連,聯合反對西面的秦國,稱“合從”,省稱“從”。李斯《諫逐客書》:“遂散六國之從。”③放縱。晁錯《賢良文學對策》:“其行罰也,非以忿怒妄誅而從暴心也。”

    本:

    ①草木的根或莖幹。《呂氏春秋·先己》:“百仞之松,本傷於下而末槁於上。”《國語·晉語一》:“伐木不自其本,必復生。”②基礎;主體。《漢書·趙充國傳》:“臣聞兵以計為本,故多算勝少算。”(算:謀算。)③根源;來源。《禮記·樂記》:“樂者音之所由生也,其本在人心之感於物也。”④特指農業生產。《商君書·壹言》:“能事本而禁末者,富。”(末:指工商業。)⑤原來的;固有的。《世說新語·識鑒》:“因與諸尚書言孫、吳用兵本意。”蕭統《文選序》:“變其本而加厲。”(厲:厲害。)⑥依據;按照。柳宗元《駁復仇議》:“本情以正褒貶。”⑦自己或自己方面的。《列子 ·周穆王》:“燕人生於燕,長於楚,及老而還本國。”《清平山堂話本·快嘴李翠蓮記》:“本宅眾親簇擁新人到瞭堂前,朝西站定。”⑧現今的。王安石《本朝百年無事札子》:“臣前蒙陛下問及本朝所以享國百年天下無事之故。”⑨本錢。《醒世恒言》卷三十三:“把十五貫錢與女婿作本,開店養身。”⑩奏章。申時行《召對錄》:“先生每看這本說朕酒、色、財、氣……”(11)版本。錢大昕《十駕齋養新錄》卷六:“所引諸經,與今本多異者,皆出先秦古書。”(12)演出的底本。(13)副詞。本來;原來。諸葛亮《出師表》:“臣本佈衣,躬耕於南陽。”(14)量詞。用於書冊、戲曲等。孔尚任《桃花扇·孤吟》:“昨日看完上本,演的何如?”

    州:

    ①古代的一種居民組織。一說二千五百傢為一州,一說一萬傢為一州。《周禮·大司徒》:“五黨為州。”(黨:五百傢為黨。)②古代行政區,轄境大小各個時代不相同。兩漢三國時州在郡之上,隋唐時相當於以前的郡。諸葛亮《草廬對》:“跨州連郡者不可勝數。”

    役:

    ①戰爭;戰役。《國語·晉語二》:“伐虢(guó)之役。”(虢:國名。)泛指事情,職事。《左傳·昭公十三年》:“瀆貨無厭,亦將及矣,為此役也。”(及:指遇上災禍。)②古代指官府無償征用勞力從事的徭役及兵役。《漢書·食貨志上》:“賦共車馬甲兵士徒之役,充實府庫賜予之用。”(共:供。徒:眾。)李嶠《大周降禪碑》:“征戍罷三邊之役。”(罷:停止。)泛指出勞力的事。揚雄《逐貧賦》:“身服百役,手足胼胝(piánzhī)。”(服:從事。胼胝:老繭。)③出外任職。韓愈《送孟東野序》:“東野之役於江南也,有若不釋然者。”④服勞役或兵役。《詩經·王風·君子於役》:“君子於役,茍無饑渴。”⑤役使;奴役。陶淵明《歸去來兮辭》:“既自以心為形役,奚惆悵而獨悲?”(奚:為什麼。)⑥替官府服役的人。《宋史·食貨志上五》:“使民出錢雇役。”也指仆人。《南史·陶潛傳》:“傢貧無役。”⑦門徒;弟子。《莊子·庚桑楚》:“老聃之役,有庚桑楚者,偏得老聃之道。”

    內:

    (一)①裡面。跟“外”相對。《左傳·定公八年》:“與陽氏戰於南門之內。”引申為內心。屈原《離騷》:“紛吾既有此內美兮,又重之以修能。”②內室。《漢書·晁錯傳》:“先為築室,傢有一堂二內。”③舊稱妻妾。《左傳·僖公十七年》:“齊侯好內。”④皇宮。白居易《長恨歌》:“西宮南內多秋草。” (二)nà①接納;交納。後作“納”。《史記·秦始皇本紀》:“百姓內粟千石,拜爵一級。”②結納;結交。《孟子·公孫醜上》:“非所以內交於孺子之父母也。”

    內顧:

    ①回頭觀看。《漢書·成帝紀》:“升車正立,不~~。”②謂身在外而對傢事或國事有所顧念。《漢書·楊仆傳》:“失期~~,以道惡為解。”③反過來想到自己。柳宗元《遊南亭夜還敘志》:“~~乃無有,德甚鴻毛。”

    顧:

    ①轉過頭看。辛棄疾《永遇樂 · 京口北固亭懷古》:“元嘉草草,封狼居胥,贏得倉皇北顧。”②看。《新五代史·秦王從榮傳》:“君臣相顧。”③看望;拜訪。諸葛亮《前出師表》:“三顧臣於草廬之中。”④照顧。司馬光《資治通鑒》卷六十五:“子佈、元表諸人各顧妻子,挾持私慮,深失所望。”⑤副詞。1.相當於“反而”、“卻”。《漢書·賈誼傳》:“足反居上,首顧居下。”2.不過;隻是。范曄《後漢書·王昌傳》:“光武曰:‘顧得全身可矣。’”3.難道。彭端淑《為學》:“人之立志,顧不如蜀鄙之僧哉。”⑥連詞。相當於“但是”。諸葛亮《後出師表》:“臣非不自惜也,顧王業不可偏安於蜀都。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    所:

    ①處所;位置;地方。《墨子·號令》:“夜以火指鼓所。”《詩經·豳風·九罭》:“鴻飛遵渚(zhǔ),公歸無所。”(遵:沿著。渚:水中的沙洲。)②元、明時駐軍的一種建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者設所,連郡者設衛。”(度:估量。)③不定數詞,附在數量詞後表示概數。《史記·李將軍列傳》:“未到匈奴陳二裡所,止。”(陳:同“陣”。)④量詞。計算房舍及其他處所。《宋書 ·沈慶之傳》:“居清明門外,有宅四所,室宇甚麗。”《史記·扁鵲倉公列傳》:“刺足陽明脈,左右各三所。”⑤助詞。用在動詞前,組成名詞性短語。1. 動詞後不再出現表事物的詞。《荀子·榮辱》:“此小人之所務而君子所不為也。”2. 動詞後用“者”或“的”表示事物。《戰國策·齊策四》:“視吾傢所寡有者。”3. 動詞後仍出現表事物的詞。《史記·項羽本紀》:“獨籍所殺漢軍數百人。”⑥助詞。放在動詞前表示被動,多與“為”配合使用。《漢書·黃霸傳》:“食於道旁,乃為烏所盜肉。”(烏:烏鴉。)[所以]1.表示原因。《史記·廉頗藺相如列傳》:“吾所以為此者,以先國傢之急而後私仇也。”2. 表示使用的東西。《墨子·公輸》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或憑借。《荀子·議兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”

    攜:

    ①提。《詩經·大雅·板》:“如璋如圭,如取如攜。”(璋、圭:古玉制禮器,喻相投合。取、攜:取物提物,喻相隨從。)②攜帶;帶領。劉禹錫《送王司馬之陜州》詩:“空攜詩卷赴甘棠。”③牽著;拉著。《三國演義》第四十五回:“瑜攜幹手,同步出帳來。”④分離;離間。《左傳·僖公二十八年》:“不如私許復曹、衛以攜之。”[攜手]1. 手拉手。《詩經·邶風·北風》:“惠而好我,攜手同行。”(好:喜愛。)2. 喻齊心協力。《孫子· 九地》:“故善用兵者,攜手若使一人。”[攜貳]叛離。《國語·周語上》:“其刑矯誣,百姓攜貳。”(矯誣:以詐用法,濫誅無罪。)


  • 虽从本州役,内顾无所携。

    “虽从本州役,内顾无所携。”诗句出处:《无家别》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    寂寞天宝后,园庐但蒿藜。我里百馀家,世乱各东西。
    存者无消息,死者为尘泥。贱子因阵败,归来寻旧蹊。
    人行见空巷,日瘦气惨凄。但对狐与狸,竖毛怒我啼。
    四邻何所有,一二老寡妻。宿鸟恋本枝,安辞且穷栖。
    方春独荷锄,日暮还灌畦。县吏知我至,召令习鼓鞞。
    虽从本州役,内顾无所携。近行止一身,远去终转迷。
    家乡既荡尽,远近理亦齐。永痛长病母,五年委沟谿。
    生我不得力,终身两酸嘶。人生无家别,何以为烝黎。

    【注释】:

    虽:

    ①连词。1.表示转折。相当于“虽然”。《孟子·告子上》:“虽与之俱学,弗若之矣。”(若:如。)2.表示让步。相当于“即使”、“纵然”。《列子·汤问》:“虽我之死,有子存焉。”②通“惟(wéi)”。副词。相当于“仅”、“只”。《管子·君臣下》:“决之则行,塞之则止,虽有明君能决之,能塞之。”③虫名,形似蜥蜴。《说文》:“虽,似蜥蝎而大。”

    从:

    (一)[从容]1.逍遥自在。欧阳修《浪淘沙》:“把酒祝东风,且共从容。”2.镇静安详。黄溍《日损斋笔记·文献黄公神道碑》:“俯仰从容,不大声色。” (二)cóng ①相随;跟随。《论语·微子》:“子路从而后。”《史记·李斯列传》:“乃从荀卿学帝王之术。”②追逐;追赶。《孙子兵法· 军争》:“佯北勿从。”③听从;依从。《左传· 庄公十年》:“小惠未遍,民弗从也。”《荀子·天论》:“从天而颂之,孰与制天命而用之。”④听任;任凭。杜甫《屏迹》:“失学从儿懒,长贫任妇愁。”⑤做;参与。王安石《上皇帝万言书》:“及使之从政,则茫然不知其方……”⑥指跟随的人。《后汉书·单超传》:“其仆从皆乘牛车……”⑦副的。与“正”相对。古代官吏的品级有正、从之分。《唐六典》:“司封郎中员外郎掌邦之封爵,凡有九等。一曰王,正一品,食邑一万户;二曰郡王,从一品,食邑五千户。”⑧次要的;附属的。《老残游记》第四回:“居然也拿住了两个为从的强盗伙计。”⑨旧指堂房,即同宗而非嫡亲的亲属。《三国志· 蜀书·许靖传》:“(靖)少(shào)与从弟劭俱知名。”⑩介词。自;由。1.表示起点。柳宗元《至小丘西小石潭记》:“自小丘西行百二十步。”2. 表示对象,相当于“向”。宋濂《送东阳马生序》:“尝趋百里外从乡之先达执经叩问。”(三) sǒng [从容(yǒng)]同“怂恿”。鼓动。《史记·淮南衡山列传》:“日夜从容(衡山)王密谋反事。”(反:反叛。)(四) zòng ①古代南北方向称“从”,东西方向称“衡(横)”。《诗经·齐风·南山》:“衡从其亩。”(亩:田垄。)②特指“合纵”。战国时南北六国土地相连,联合反对西面的秦国,称“合从”,省称“从”。李斯《谏逐客书》:“遂散六国之从。”③放纵。晁错《贤良文学对策》:“其行罚也,非以忿怒妄诛而从暴心也。”

    本:

    ①草木的根或茎干。《吕氏春秋·先己》:“百仞之松,本伤于下而末槁于上。”《国语·晋语一》:“伐木不自其本,必复生。”②基础;主体。《汉书·赵充国传》:“臣闻兵以计为本,故多算胜少算。”(算:谋算。)③根源;来源。《礼记·乐记》:“乐者音之所由生也,其本在人心之感于物也。”④特指农业生产。《商君书·壹言》:“能事本而禁末者,富。”(末:指工商业。)⑤原来的;固有的。《世说新语·识鉴》:“因与诸尚书言孙、吴用兵本意。”萧统《文选序》:“变其本而加厉。”(厉:厉害。)⑥依据;按照。柳宗元《驳复仇议》:“本情以正褒贬。”⑦自己或自己方面的。《列子 ·周穆王》:“燕人生于燕,长于楚,及老而还本国。”《清平山堂话本·快嘴李翠莲记》:“本宅众亲簇拥新人到了堂前,朝西站定。”⑧现今的。王安石《本朝百年无事札子》:“臣前蒙陛下问及本朝所以享国百年天下无事之故。”⑨本钱。《醒世恒言》卷三十三:“把十五贯钱与女婿作本,开店养身。”⑩奏章。申时行《召对录》:“先生每看这本说朕酒、色、财、气……”(11)版本。钱大昕《十驾斋养新录》卷六:“所引诸经,与今本多异者,皆出先秦古书。”(12)演出的底本。(13)副词。本来;原来。诸葛亮《出师表》:“臣本布衣,躬耕于南阳。”(14)量词。用于书册、戏曲等。孔尚任《桃花扇·孤吟》:“昨日看完上本,演的何如?”

    州:

    ①古代的一种居民组织。一说二千五百家为一州,一说一万家为一州。《周礼·大司徒》:“五党为州。”(党:五百家为党。)②古代行政区,辖境大小各个时代不相同。两汉三国时州在郡之上,隋唐时相当于以前的郡。诸葛亮《草庐对》:“跨州连郡者不可胜数。”

    役:

    ①战争;战役。《国语·晋语二》:“伐虢(guó)之役。”(虢:国名。)泛指事情,职事。《左传·昭公十三年》:“渎货无厌,亦将及矣,为此役也。”(及:指遇上灾祸。)②古代指官府无偿征用劳力从事的徭役及兵役。《汉书·食货志上》:“赋共车马甲兵士徒之役,充实府库赐予之用。”(共:供。徒:众。)李峤《大周降禅碑》:“征戍罢三边之役。”(罢:停止。)泛指出劳力的事。扬雄《逐贫赋》:“身服百役,手足胼胝(piánzhī)。”(服:从事。胼胝:老茧。)③出外任职。韩愈《送孟东野序》:“东野之役于江南也,有若不释然者。”④服劳役或兵役。《诗经·王风·君子于役》:“君子于役,苟无饥渴。”⑤役使;奴役。陶渊明《归去来兮辞》:“既自以心为形役,奚惆怅而独悲?”(奚:为什么。)⑥替官府服役的人。《宋史·食货志上五》:“使民出钱雇役。”也指仆人。《南史·陶潜传》:“家贫无役。”⑦门徒;弟子。《庄子·庚桑楚》:“老聃之役,有庚桑楚者,偏得老聃之道。”

    内:

    (一)①里面。跟“外”相对。《左传·定公八年》:“与阳氏战于南门之内。”引申为内心。屈原《离骚》:“纷吾既有此内美兮,又重之以修能。”②内室。《汉书·晁错传》:“先为筑室,家有一堂二内。”③旧称妻妾。《左传·僖公十七年》:“齐侯好内。”④皇宫。白居易《长恨歌》:“西宫南内多秋草。” (二)nà①接纳;交纳。后作“纳”。《史记·秦始皇本纪》:“百姓内粟千石,拜爵一级。”②结纳;结交。《孟子·公孙丑上》:“非所以内交于孺子之父母也。”

    内顾:

    ①回头观看。《汉书·成帝纪》:“升车正立,不~~。”②谓身在外而对家事或国事有所顾念。《汉书·杨仆传》:“失期~~,以道恶为解。”③反过来想到自己。柳宗元《游南亭夜还叙志》:“~~乃无有,德甚鸿毛。”

    顾:

    ①转过头看。辛弃疾《永遇乐 · 京口北固亭怀古》:“元嘉草草,封狼居胥,赢得仓皇北顾。”②看。《新五代史·秦王从荣传》:“君臣相顾。”③看望;拜访。诸葛亮《前出师表》:“三顾臣于草庐之中。”④照顾。司马光《资治通鉴》卷六十五:“子布、元表诸人各顾妻子,挟持私虑,深失所望。”⑤副词。1.相当于“反而”、“却”。《汉书·贾谊传》:“足反居上,首顾居下。”2.不过;只是。范晔《后汉书·王昌传》:“光武曰:‘顾得全身可矣。’”3.难道。彭端淑《为学》:“人之立志,顾不如蜀鄙之僧哉。”⑥连词。相当于“但是”。诸葛亮《后出师表》:“臣非不自惜也,顾王业不可偏安于蜀都。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    所:

    ①处所;位置;地方。《墨子·号令》:“夜以火指鼓所。”《诗经·豳风·九罭》:“鸿飞遵渚(zhǔ),公归无所。”(遵:沿着。渚:水中的沙洲。)②元、明时驻军的一种建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者设所,连郡者设卫。”(度:估量。)③不定数词,附在数量词后表示概数。《史记·李将军列传》:“未到匈奴陈二里所,止。”(陈:同“阵”。)④量词。计算房舍及其他处所。《宋书 ·沈庆之传》:“居清明门外,有宅四所,室宇甚丽。”《史记·扁鹊仓公列传》:“刺足阳明脉,左右各三所。”⑤助词。用在动词前,组成名词性短语。1. 动词后不再出现表事物的词。《荀子·荣辱》:“此小人之所务而君子所不为也。”2. 动词后用“者”或“的”表示事物。《战国策·齐策四》:“视吾家所寡有者。”3. 动词后仍出现表事物的词。《史记·项羽本纪》:“独籍所杀汉军数百人。”⑥助词。放在动词前表示被动,多与“为”配合使用。《汉书·黄霸传》:“食于道旁,乃为乌所盗肉。”(乌:乌鸦。)[所以]1.表示原因。《史记·廉颇蔺相如列传》:“吾所以为此者,以先国家之急而后私仇也。”2. 表示使用的东西。《墨子·公输》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或凭借。《荀子·议兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”

    携:

    ①提。《诗经·大雅·板》:“如璋如圭,如取如携。”(璋、圭:古玉制礼器,喻相投合。取、携:取物提物,喻相随从。)②携带;带领。刘禹锡《送王司马之陕州》诗:“空携诗卷赴甘棠。”③牵着;拉着。《三国演义》第四十五回:“瑜携干手,同步出帐来。”④分离;离间。《左传·僖公二十八年》:“不如私许复曹、卫以携之。”[携手]1. 手拉手。《诗经·邶风·北风》:“惠而好我,携手同行。”(好:喜爱。)2. 喻齐心协力。《孙子· 九地》:“故善用兵者,携手若使一人。”[携贰]叛离。《国语·周语上》:“其刑矫诬,百姓携贰。”(矫诬:以诈用法,滥诛无罪。)


  • sui cong ben zhou yi ,nei gu mo suo xie 。

    “sui cong ben zhou yi ,nei gu mo suo xie 。”shi gou chu chu :《mo jia bie 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    ji mo tian bao hou ,yuan lu dan hao li 。wo li bai yu jia ,shi luan ge dong xi 。
    cun zhe mo xiao xi ,si zhe wei chen ni 。jian zi yin zhen bai ,gui lai xun jiu qi 。
    ren hang jian kong hang ,ri shou qi can qi 。dan dui hu yu li ,shu mao nu wo ti 。
    si lin he suo you ,yi er lao gua qi 。su diao lian ben zhi ,an ci ju qiong qi 。
    fang chun du he chu ,ri mu hai guan qi 。xian li zhi wo zhi ,shao ling xi gu bi 。
    sui cong ben zhou yi ,nei gu mo suo xie 。jin hang zhi yi shen ,yuan qu zhong zhuai mi 。
    jia xiang ji dang jin ,yuan jin li yi ji 。yong tong chang bing mu ,wu nian wei gou ji 。
    sheng wo bu de li ,zhong shen liang suan si 。ren sheng mo jia bie ,he yi wei zheng li 。

    【zhu shi 】:

    sui :

    ①lian ci 。1.biao shi zhuai she 。xiang dang yu “sui ran ”。《meng zi ·gao zi shang 》:“sui yu zhi ju xue ,fu re zhi yi 。”(re :ru 。)2.biao shi rang bu 。xiang dang yu “ji shi ”、“zong ran ”。《lie zi ·shang wen 》:“sui wo zhi si ,you zi cun yan 。”②tong “wei (wéi)”。fu ci 。xiang dang yu “jin ”、“zhi ”。《guan zi ·jun chen xia 》:“jue zhi ze hang ,sai zhi ze zhi ,sui you ming jun neng jue zhi ,neng sai zhi 。”③chong ming ,xing shi xi yi 。《shui wen 》:“sui ,shi xi xie er da 。”

    cong :

    (yi )[cong rong ]1.xiao yao zi zai 。ou yang xiu 《lang tao sha 》:“ba jiu zhu dong feng ,ju gong cong rong 。”2.zhen jing an xiang 。huang jin 《ri sun zhai bi ji ·wen suo huang gong shen dao bei 》:“fu yang cong rong ,bu da sheng se 。” (er )cóng ①xiang sui ;gen sui 。《lun yu ·wei zi 》:“zi lu cong er hou 。”《shi ji ·li si lie chuan 》:“nai cong xun qing xue di wang zhi shu 。”②zhui zhu ;zhui gan 。《sun zi bing fa · jun zheng 》:“yang bei wu cong 。”③ting cong ;yi cong 。《zuo chuan · zhuang gong shi nian 》:“xiao hui wei bian ,min fu cong ye 。”《xun zi ·tian lun 》:“cong tian er song zhi ,shu yu zhi tian ming er yong zhi 。”④ting ren ;ren ping 。du fu 《bing ji 》:“shi xue cong er lan ,chang pin ren fu chou 。”⑤zuo ;can yu 。wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“ji shi zhi cong zheng ,ze mang ran bu zhi ji fang ……”⑥zhi gen sui de ren 。《hou han shu ·chan chao chuan 》:“ji pu cong jie cheng niu che ……”⑦fu de 。yu “zheng ”xiang dui 。gu dai guan li de pin ji you zheng 、cong zhi fen 。《tang liu dian 》:“si feng lang zhong yuan wai lang zhang bang zhi feng jue ,fan you jiu deng 。yi yue wang ,zheng yi pin ,shi yi yi mo hu ;er yue jun wang ,cong yi pin ,shi yi wu qian hu 。”⑧ci yao de ;fu shu de 。《lao can you ji 》di si hui :“ju ran ye na zhu le liang ge wei cong de jiang dao huo ji 。”⑨jiu zhi tang fang ,ji tong zong er fei di qin de qin shu 。《san guo zhi · shu shu ·hu jing chuan 》:“(jing )shao (shào)yu cong di shao ju zhi ming 。”⑩jie ci 。zi ;you 。1.biao shi qi dian 。liu zong yuan 《zhi xiao qiu xi xiao dan tan ji 》:“zi xiao qiu xi hang bai er shi bu 。”2. biao shi dui xiang ,xiang dang yu “xiang ”。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“chang qu bai li wai cong xiang zhi xian da zhi jing kou wen 。”(san ) sǒng [cong rong (yǒng)]tong “song yong ”。gu dong 。《shi ji ·huai na heng shan lie chuan 》:“ri ye cong rong (heng shan )wang mi mou fan shi 。”(fan :fan pan 。)(si ) zòng ①gu dai na bei fang xiang chen “cong ”,dong xi fang xiang chen “heng (heng )”。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“heng cong ji mu 。”(mu :tian long 。)②te zhi “ge zong ”。zhan guo shi na bei liu guo tu de xiang lian ,lian ge fan dui xi mian de qin guo ,chen “ge cong ”,sheng chen “cong ”。li si 《jian zhu ke shu 》:“sui san liu guo zhi cong 。”③fang zong 。chao cuo 《xian liang wen xue dui ce 》:“ji hang fa ye ,fei yi fen nu wang zhu er cong bao xin ye 。”

    ben :

    ①cao mu de gen huo jing gan 。《lv shi chun qiu ·xian ji 》:“bai ren zhi song ,ben shang yu xia er mo gao yu shang 。”《guo yu ·jin yu yi 》:“fa mu bu zi ji ben ,bi fu sheng 。”②ji chu ;zhu ti 。《han shu ·zhao chong guo chuan 》:“chen wen bing yi ji wei ben ,gu duo suan sheng shao suan 。”(suan :mou suan 。)③gen yuan ;lai yuan 。《li ji ·le ji 》:“le zhe yin zhi suo you sheng ye ,ji ben zai ren xin zhi gan yu wu ye 。”④te zhi nong ye sheng chan 。《shang jun shu ·yi yan 》:“neng shi ben er jin mo zhe ,fu 。”(mo :zhi gong shang ye 。)⑤yuan lai de ;gu you de 。《shi shui xin yu ·shi jian 》:“yin yu zhu shang shu yan sun 、wu yong bing ben yi 。”xiao tong 《wen shua xu 》:“bian ji ben er jia li 。”(li :li hai 。)⑥yi ju ;an zhao 。liu zong yuan 《bo fu chou yi 》:“ben qing yi zheng bao bian 。”⑦zi ji huo zi ji fang mian de 。《lie zi ·zhou mu wang 》:“yan ren sheng yu yan ,chang yu chu ,ji lao er hai ben guo 。”《qing ping shan tang hua ben ·kuai zui li cui lian ji 》:“ben zhai zhong qin cu yong xin ren dao le tang qian ,chao xi zhan ding 。”⑧xian jin de 。wang an dan 《ben chao bai nian mo shi zha zi 》:“chen qian meng bi xia wen ji ben chao suo yi xiang guo bai nian tian xia mo shi zhi gu 。”⑨ben qian 。《xing shi heng yan 》juan san shi san :“ba shi wu guan qian yu nv xu zuo ben ,kai dian yang shen 。”⑩zou zhang 。shen shi hang 《shao dui lu 》:“xian sheng mei kan zhe ben shui zhen jiu 、se 、cai 、qi ……”(11)ban ben 。qian da xin 《shi jia zhai yang xin lu 》juan liu :“suo yin zhu jing ,yu jin ben duo yi zhe ,jie chu xian qin gu shu 。”(12)yan chu de de ben 。(13)fu ci 。ben lai ;yuan lai 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“chen ben bu yi ,gong geng yu na yang 。”(14)liang ci 。yong yu shu ce 、hu qu deng 。kong shang ren 《tao hua shan ·gu yin 》:“zuo ri kan wan shang ben ,yan de he ru ?”

    zhou :

    ①gu dai de yi chong ju min zu zhi 。yi shui er qian wu bai jia wei yi zhou ,yi shui yi mo jia wei yi zhou 。《zhou li ·da si tu 》:“wu dang wei zhou 。”(dang :wu bai jia wei dang 。)②gu dai hang zheng ou ,he jing da xiao ge ge shi dai bu xiang tong 。liang han san guo shi zhou zai jun zhi shang ,sui tang shi xiang dang yu yi qian de jun 。zhu ge liang 《cao lu dui 》:“kua zhou lian jun zhe bu ke sheng shu 。”

    yi :

    ①zhan zheng ;zhan yi 。《guo yu ·jin yu er 》:“fa guo (guó)zhi yi 。”(guo :guo ming 。)fan zhi shi qing ,zhi shi 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“du huo mo ya ,yi jiang ji yi ,wei ci yi ye 。”(ji :zhi yu shang zai huo 。)②gu dai zhi guan fu mo chang zheng yong lao li cong shi de yao yi ji bing yi 。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“fu gong che ma jia bing shi tu zhi yi ,chong shi fu ku ci yu zhi yong 。”(gong :gong 。tu :zhong 。)li jiao 《da zhou jiang chan bei 》:“zheng shu ba san bian zhi yi 。”(ba :ting zhi 。)fan zhi chu lao li de shi 。yang xiong 《zhu pin fu 》:“shen fu bai yi ,shou zu pian zhi (piánzhī)。”(fu :cong shi 。pian zhi :lao jian 。)③chu wai ren zhi 。han yu 《song meng dong ye xu 》:“dong ye zhi yi yu jiang na ye ,you re bu shi ran zhe 。”④fu lao yi huo bing yi 。《shi jing ·wang feng ·jun zi yu yi 》:“jun zi yu yi ,gou mo ji ke 。”⑤yi shi ;nu yi 。tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“ji zi yi xin wei xing yi ,xi chou chang er du bei ?”(xi :wei shen me 。)⑥ti guan fu fu yi de ren 。《song shi ·shi huo zhi shang wu 》:“shi min chu qian gu yi 。”ye zhi pu ren 。《na shi ·tao qian chuan 》:“jia pin mo yi 。”⑦men tu ;di zi 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“lao dan zhi yi ,you geng sang chu zhe ,pian de lao dan zhi dao 。”

    nei :

    (yi )①li mian 。gen “wai ”xiang dui 。《zuo chuan ·ding gong ba nian 》:“yu yang shi zhan yu na men zhi nei 。”yin shen wei nei xin 。qu yuan 《li sao 》:“fen wu ji you ci nei mei xi ,you chong zhi yi xiu neng 。”②nei shi 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“xian wei zhu shi ,jia you yi tang er nei 。”③jiu chen qi qie 。《zuo chuan ·xi gong shi qi nian 》:“ji hou hao nei 。”④huang gong 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“xi gong na nei duo qiu cao 。” (er )nà①jie na ;jiao na 。hou zuo “na ”。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“bai xing nei su qian dan ,bai jue yi ji 。”②jie na ;jie jiao 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“fei suo yi nei jiao yu ru zi zhi fu mu ye 。”

    nei gu :

    ①hui tou guan kan 。《han shu ·cheng di ji 》:“sheng che zheng li ,bu ~~。”②wei shen zai wai er dui jia shi huo guo shi you suo gu nian 。《han shu ·yang pu chuan 》:“shi ji ~~,yi dao e wei jie 。”③fan guo lai xiang dao zi ji 。liu zong yuan 《you na ting ye hai xu zhi 》:“~~nai mo you ,de shen hong mao 。”

    gu :

    ①zhuai guo tou kan 。xin qi ji 《yong yu le · jing kou bei gu ting huai gu 》:“yuan jia cao cao ,feng lang ju xu ,ying de cang huang bei gu 。”②kan 。《xin wu dai shi ·qin wang cong rong chuan 》:“jun chen xiang gu 。”③kan wang ;bai fang 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”④zhao gu 。si ma guang 《zi zhi tong jian 》juan liu shi wu :“zi bu 、yuan biao zhu ren ge gu qi zi ,jia chi si lv ,shen shi suo wang 。”⑤fu ci 。1.xiang dang yu “fan er ”、“que ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“zu fan ju shang ,shou gu ju xia 。”2.bu guo ;zhi shi 。fan ye 《hou han shu ·wang chang chuan 》:“guang wu yue :‘gu de quan shen ke yi 。’”3.nan dao 。peng duan shu 《wei xue 》:“ren zhi li zhi ,gu bu ru shu bi zhi seng zai 。”⑥lian ci 。xiang dang yu “dan shi ”。zhu ge liang 《hou chu shi biao 》:“chen fei bu zi xi ye ,gu wang ye bu ke pian an yu shu dou 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    suo :

    ①chu suo ;wei zhi ;de fang 。《mo zi ·hao ling 》:“ye yi huo zhi gu suo 。”《shi jing ·bin feng ·jiu yu 》:“hong fei zun zhu (zhǔ),gong gui mo suo 。”(zun :yan zhao 。zhu :shui zhong de sha zhou 。)②yuan 、ming shi zhu jun de yi chong jian zhi 。《ming shi ·bing zhi er 》:“du (duó)yao hai de ,ji yi jun zhe she suo ,lian jun zhe she wei 。”(du :gu liang 。)③bu ding shu ci ,fu zai shu liang ci hou biao shi gai shu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“wei dao xiong nu chen er li suo ,zhi 。”(chen :tong “zhen ”。)④liang ci 。ji suan fang she ji ji ta chu suo 。《song shu ·shen qing zhi chuan 》:“ju qing ming men wai ,you zhai si suo ,shi yu shen li 。”《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“ci zu yang ming mai ,zuo you ge san suo 。”⑤zhu ci 。yong zai dong ci qian ,zu cheng ming ci xing duan yu 。1. dong ci hou bu zai chu xian biao shi wu de ci 。《xun zi ·rong ru 》:“ci xiao ren zhi suo wu er jun zi suo bu wei ye 。”2. dong ci hou yong “zhe ”huo “de ”biao shi shi wu 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“shi wu jia suo gua you zhe 。”3. dong ci hou reng chu xian biao shi wu de ci 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“du ji suo sha han jun shu bai ren 。”⑥zhu ci 。fang zai dong ci qian biao shi bei dong ,duo yu “wei ”pei ge shi yong 。《han shu ·huang ba chuan 》:“shi yu dao pang ,nai wei wu suo dao rou 。”(wu :wu ya 。)[suo yi ]1.biao shi yuan yin 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“wu suo yi wei ci zhe ,yi xian guo jia zhi ji er hou si chou ye 。”2. biao shi shi yong de dong xi 。《mo zi ·gong shu 》:“wu zhi suo yi ju zi yi ,wu bu yan 。”(ju :tong “ju ”。)3. biao shi fang fa huo ping jie 。《xun zi ·yi bing 》:“bi bing zhe ,suo yi jin bao chu hai ye 。”

    xie :

    ①di 。《shi jing ·da ya ·ban 》:“ru zhang ru gui ,ru qu ru xie 。”(zhang 、gui :gu yu zhi li qi ,yu xiang tou ge 。qu 、xie :qu wu di wu ,yu xiang sui cong 。)②xie dai ;dai ling 。liu yu xi 《song wang si ma zhi shan zhou 》shi :“kong xie shi juan fu gan tang 。”③qian zhao ;la zhao 。《san guo yan yi 》di si shi wu hui :“yu xie gan shou ,tong bu chu zhang lai 。”④fen li ;li jian 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“bu ru si hu fu cao 、wei yi xie zhi 。”[xie shou ]1. shou la shou 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“hui er hao wo ,xie shou tong hang 。”(hao :xi ai 。)2. yu ji xin xie li 。《sun zi · jiu de 》:“gu shan yong bing zhe ,xie shou re shi yi ren 。”[xie er ]pan li 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“ji xing jiao wu ,bai xing xie er 。”(jiao wu :yi zha yong fa ,lan zhu mo zui 。)