• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 講堂非曩構,大屋加塗墍。

    “講堂非曩構,大屋加塗墍。”詩句出處:《題衡山縣文宣王廟新學堂,呈陸宰》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    旄頭彗紫微,無復俎豆事。金甲相排蕩,青衿一憔悴。
    嗚呼已十年,儒服弊於地。征夫不遑息,學者淪素志。
    我行洞庭野,欻得文翁肆。侁侁胄子行,若舞風雩至。
    周室宜中興,孔門未應棄。是以資雅才,渙然立新意。
    衡山雖小邑,首唱恢大義。因見縣尹心,根源舊宮閟。
    講堂非曩構,大屋加塗墍。下可容百人,墻隅亦深邃。
    何必三千徒,始壓戎馬氣。林木在庭戶,密幹疊蒼翠。
    有井朱夏時,轆轤凍階戺。耳聞讀書聲,殺伐災仿佛。
    故國延歸望,衰顏減愁思。南紀改波瀾,西河共風味。
    采詩倦跋涉,載筆尚可記。高歌激宇宙,凡百慎失墜。

    【註釋】:

    講:

    ①講和;和解。《史記·穰侯列傳》:“今王背楚趙而講秦。”《戰國策·西周策》:“而秦未與魏講也。”②論說;評議。歐陽修《胡先生墓表》:“慶歷四年,天子開天章閣,與大臣講天下事。”《國語·魯語上》:“夫仁者講功。”③講解;解釋。顏元《存學編》卷一:“為學為教,用力於講讀者一、二,加功於習行者八、九。”《梁書·阮孝緒傳》:“後於鐘山聽講。”(於:在。)④研究;商討。《論語·學而》:“德之不修,學之不講。”《史記·太史公自序》:“講業齊魯之都。”⑤演習;練習。《國語·周語上》:“三時務農而一時講武,故征則有威,守則有財。”《禮記·月令》:“天子乃命將帥講武。”⑥謀劃。《左傳·襄公五年》:“講事不令,集人來定。”(令:善。)⑦講求;提倡。《禮記·禮運》:“選賢與能,講信修睦。”

    講堂:

    ①講經學習的地方。《後漢書·孝明帝紀》:“親禦~~,命皇太子諸王說經。”②講經說法的殿堂。《洛陽伽藍記·建中寺》:“以前廳為佛殿,後堂為~~。”

    堂:

    ①殿堂。《荀子·儒效》:“諸侯趨走堂下。”②正屋,即廳堂。杜甫《贈衛八處士》:“焉知二十載,重上君子堂。”③舊時官府議事或審案的地方。李商隱《行次西效作》:“巍巍政事堂。”④指某些有專門用途的房屋、廳堂或居室。柳宗元《盩厔(zhōu zhì)縣新食堂記》:“新作食堂於縣內之右。”⑤父系、母系同祖的親屬。《世說新語·賞譽》:“羊長和父繇與太傅祜同堂相善。”(羊長和:人名。)[堂堂]1.宏大。《晏子春秋·外篇重而異者二》:“寡人將去此堂堂國而死乎?”(去:離開。)2. 光明正大。《法言·重黎》:“堂堂乎忠,難矣哉!”3. 容貌魁偉不凡。《後漢書·伏湛傳》:“湛容貌堂堂。”4.公然;無顧慮的樣子。陸遊《涉白馬渡慨然有懷》:“袁曹百戰相持處,犬羊堂堂自來去。”

    非:

    ①違背;違反。《左傳·定公四年》:“無謀非德,無犯非義。”(無:不。謀:謀劃。犯:觸及。)②違理的事;過錯。與“是”相對。《莊子·齊物論》:“彼亦一是非,此亦一是非。”③指責;譏諷;非議;非難。《呂氏春秋·審己》:“國人不說,大非上。”(說:同“悅”。上:指國君。)《荀子· 修身》:“故非我而當者,吾師也。”④不是。《莊子·秋水》:“子非魚,安知魚之樂?”(子:你。安:怎。)⑤無;沒有。左思《三都賦序》:“雖寶非用。”⑥副詞。不。《尚書·盤庚下》:“各非敢違卜。”( 卜:吉卜。)

    曩:

    以往;過去。《楚辭 · 九歌·惜誦》:“欲釋階而登天兮,猶有曩之態也。”(釋:置。階:階梯。)《韓非子·外儲說左下》:“寡人曩不知子,今知矣。”

    構:

    ①構架房屋。《韓非子· 五蠹》:“構木為巢以避群害。”又房屋。何晏明《景福殿賦》:“故其增構如積,植木如林。”②構成;造成。徐宏祖《徐霞客遊記·滇遊日記》:“不意殊方反得此神構也。”杜甫《彭衙行》:“別來歲月周,胡羯仍構患。”(胡羯:此指安史之亂叛軍。)③交接;交合。《孔子傢語·賢君》:“怨讎並存於國,鄰敵構兵於郊。”(讎:同“仇”。)④羅織罪名陷害。《左傳·桓公十六年》:“宣薑與公子朔構急子。”

    大:

    (一)①與“小”相對。劉邦《大風歌》:“大風起兮雲飛揚。”《戰國策·燕策二》:“燕趙久相支,以弊大眾,臣恐強秦之為漁父也。”②特指粗,形容條狀物橫剖面大。《後漢書·光武帝紀上》:“時有長人巨無霸,長一丈,大十圍。”③擴大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其園囿,高其臺。”《陳書·周弘正傳》:“庶改澆競之俗,以大吳國之風。”④程度深;聲勢大。晁錯《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,諸子弱,大封同姓。”⑤誇張;誇大。《史記·高祖本紀》:“蕭何曰:‘劉季固多大言,少成事。’”⑥尊貴的;重要的。《論語·顏淵》:“出門如敬大賓。”⑦尊崇;推重。《荀子·天論》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《漢書·王吉傳》:“《春秋》所以大一統者,六合同風,九州共貫也。”⑧敬詞。《三國志·吳書·呂蒙傳》裴松之註引《江表傳》:“(魯)肅撫蒙背曰:‘吾謂大弟但有武略耳。至於今者,學識英博,非復吳下阿蒙。’”⑨排行第一;輩分較長。古樂府《孤兒行》:“大兄言辦飯,大嫂言視馬。”⑩加在“父”“母”之前,用以稱呼祖父、祖母。《史記·留侯世傢》:“韓破,良傢童三百人,弟死不葬,悉以傢財求客刺秦王,為韓報仇,以大父、父五世相韓故。”歸有光《項脊軒志》:“一日,大母過餘曰:‘吾兒久不見若影,何竟日默默在此,大類女郎也?’”(11)表示超過。《戰國策·秦策》:“亦無大大王。”(12)不詳細,不準確。《新書·數寧》:“故聖之起,大以五百為紀。”(五百:指五百年。)(13)副詞。很;極。《史記·張丞相列傳(附申屠嘉)》:“(鄧)通小臣,戲殿上,大不敬,當斬。”[大夫]古代官職名。殷周時期,官分卿、大夫、士三級。秦漢時期,中央要職有禦史大夫、諫大夫、光祿大夫、中大夫等。唐宋存禦史大夫、諫議大夫等。清代稱高級文職階官為大夫,並非實職(武官則稱將軍)。[大王]對帝王的尊稱。《戰國策·秦策一》:“以大王之賢,士民之眾,車騎之用,兵法之教,可以並諸侯,吞天下,稱帝而治。”(教:習。)[大方]專傢內行。王士禛《池北偶談·談藝二·閨秀畫》:“三百年中,大方名筆,可與頡頏者不過二三而已。”(頡頏:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。關漢卿《拜月亭》第三折:“安排香桌兒去,我大燒炷夜香咱。”[大夫]對醫生的尊稱。宋代醫官設有大夫、郎、醫效等。見洪邁《容齋三筆》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左傳·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)後一般寫作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富國》:“故儒術誠行,則天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,獲得好結果。)

    屋:

    ①房屋;屋舍。《詩經·豳風·七月》:“亟其乘屋,其始播百谷。”②車蓋。《漢書·高帝紀上》:“紀信乃乘王車,黃屋左纛(dú)。”(纛:用氂牛尾作的羽毛幢。)③古代井田的區劃。三百畝為屋。《周禮·地官·小司徒》:“考夫屋。”(夫:一百畝為夫。)④房頂。《詩經·豳風·七月》:“亟其乘屋,其始播百谷。”

    加:

    ①誣枉。《荀子·致士》:“殘賊加累譖,君子不用。”又指誇大失實。《左傳·莊公十年》:“犧牲玉帛弗敢加也,必以信。”②增加;超過。《論語·子路》:“既富矣,又何加焉?”《呂氏春秋·長利》:“若夫欲利人之心,不可以加矣。”③把此物放彼物上。《後漢書·逸民傳·嚴光》:“因共偃臥,光以足加帝腹上。”《呂氏春秋·用民》:“劍皆加於肩。”又指穿戴。劉晝《新論·慎獨》:“人之須善,猶首之須冠,足之待履。首不加冠,是越類也;行不躡履,是夷民也。”(越類:越人一類;古時越人披發文身。不躡履:赤腳,不穿鞋。)④施加;予以。《史記·孔子世傢》:“(孔子)曰:‘匹夫而營惑諸侯者罪當誅! 請命有司!’有司加法焉,手足異處。”《戰國策·魏策四》:“大王加惠,以小易大,甚善。”⑤擔任;晉升。《孟子·公孫醜上》:“夫子加齊之卿相,得行道焉。”《漢書·百官公卿表上》:“侍中、左右曹、諸吏、散騎、中常侍,皆加官,所加或列侯、將軍、卿大夫……至郎中,亡(wú)員,多至數十人。”(亡員:沒有實職。)⑥副詞。更;更加。王安石《遊褒禪山記》:“蓋餘所至,比好遊者尚不能十一,然視其左右,來而記之者已少。蓋其又深則其至又加少矣。”《荀子·王霸》:“萬乘之國可謂廣大富厚矣,加有治辨強固之道焉。若是則恬愉無患難矣。”

    塗:

    (一)①古水名。即今雲南省東部的牛欄江。《水經註·若水》:“塗水導源臘谷。”②道路。《周禮·考工記·匠人》:“大川之上,必有塗焉。”③塗飾;塗抹。《說文·木部》:“杇,所以塗也。” (二)chú [塗水]古水名。即今安徽省合肥市東北的滁河。《三國志·魏書·王凌傳》:“三年春,吳賊塞塗水。”


  • 讲堂非曩构,大屋加涂墍。

    “讲堂非曩构,大屋加涂墍。”诗句出处:《题衡山县文宣王庙新学堂,呈陆宰》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    旄头彗紫微,无复俎豆事。金甲相排荡,青衿一憔悴。
    呜呼已十年,儒服弊于地。征夫不遑息,学者沦素志。
    我行洞庭野,欻得文翁肆。侁侁胄子行,若舞风雩至。
    周室宜中兴,孔门未应弃。是以资雅才,涣然立新意。
    衡山虽小邑,首唱恢大义。因见县尹心,根源旧宫閟。
    讲堂非曩构,大屋加涂墍。下可容百人,墙隅亦深邃。
    何必三千徒,始压戎马气。林木在庭户,密干叠苍翠。
    有井朱夏时,辘轳冻阶戺。耳闻读书声,杀伐灾仿佛。
    故国延归望,衰颜减愁思。南纪改波澜,西河共风味。
    采诗倦跋涉,载笔尚可记。高歌激宇宙,凡百慎失坠。

    【注释】:

    讲:

    ①讲和;和解。《史记·穰侯列传》:“今王背楚赵而讲秦。”《战国策·西周策》:“而秦未与魏讲也。”②论说;评议。欧阳修《胡先生墓表》:“庆历四年,天子开天章阁,与大臣讲天下事。”《国语·鲁语上》:“夫仁者讲功。”③讲解;解释。颜元《存学编》卷一:“为学为教,用力于讲读者一、二,加功于习行者八、九。”《梁书·阮孝绪传》:“后于钟山听讲。”(于:在。)④研究;商讨。《论语·学而》:“德之不修,学之不讲。”《史记·太史公自序》:“讲业齐鲁之都。”⑤演习;练习。《国语·周语上》:“三时务农而一时讲武,故征则有威,守则有财。”《礼记·月令》:“天子乃命将帅讲武。”⑥谋划。《左传·襄公五年》:“讲事不令,集人来定。”(令:善。)⑦讲求;提倡。《礼记·礼运》:“选贤与能,讲信修睦。”

    讲堂:

    ①讲经学习的地方。《后汉书·孝明帝纪》:“亲御~~,命皇太子诸王说经。”②讲经说法的殿堂。《洛阳伽蓝记·建中寺》:“以前厅为佛殿,后堂为~~。”

    堂:

    ①殿堂。《荀子·儒效》:“诸侯趋走堂下。”②正屋,即厅堂。杜甫《赠卫八处士》:“焉知二十载,重上君子堂。”③旧时官府议事或审案的地方。李商隐《行次西效作》:“巍巍政事堂。”④指某些有专门用途的房屋、厅堂或居室。柳宗元《盩厔(zhōu zhì)县新食堂记》:“新作食堂于县内之右。”⑤父系、母系同祖的亲属。《世说新语·赏誉》:“羊长和父繇与太傅祜同堂相善。”(羊长和:人名。)[堂堂]1.宏大。《晏子春秋·外篇重而异者二》:“寡人将去此堂堂国而死乎?”(去:离开。)2. 光明正大。《法言·重黎》:“堂堂乎忠,难矣哉!”3. 容貌魁伟不凡。《后汉书·伏湛传》:“湛容貌堂堂。”4.公然;无顾虑的样子。陆游《涉白马渡慨然有怀》:“袁曹百战相持处,犬羊堂堂自来去。”

    非:

    ①违背;违反。《左传·定公四年》:“无谋非德,无犯非义。”(无:不。谋:谋划。犯:触及。)②违理的事;过错。与“是”相对。《庄子·齐物论》:“彼亦一是非,此亦一是非。”③指责;讥讽;非议;非难。《吕氏春秋·审己》:“国人不说,大非上。”(说:同“悦”。上:指国君。)《荀子· 修身》:“故非我而当者,吾师也。”④不是。《庄子·秋水》:“子非鱼,安知鱼之乐?”(子:你。安:怎。)⑤无;没有。左思《三都赋序》:“虽宝非用。”⑥副词。不。《尚书·盘庚下》:“各非敢违卜。”( 卜:吉卜。)

    曩:

    以往;过去。《楚辞 · 九歌·惜诵》:“欲释阶而登天兮,犹有曩之态也。”(释:置。阶:阶梯。)《韩非子·外储说左下》:“寡人曩不知子,今知矣。”

    构:

    ①构架房屋。《韩非子· 五蠹》:“构木为巢以避群害。”又房屋。何晏明《景福殿赋》:“故其增构如积,植木如林。”②构成;造成。徐宏祖《徐霞客游记·滇游日记》:“不意殊方反得此神构也。”杜甫《彭衙行》:“别来岁月周,胡羯仍构患。”(胡羯:此指安史之乱叛军。)③交接;交合。《孔子家语·贤君》:“怨雠并存于国,邻敌构兵于郊。”(雠:同“仇”。)④罗织罪名陷害。《左传·桓公十六年》:“宣姜与公子朔构急子。”

    大:

    (一)①与“小”相对。刘邦《大风歌》:“大风起兮云飞扬。”《战国策·燕策二》:“燕赵久相支,以弊大众,臣恐强秦之为渔父也。”②特指粗,形容条状物横剖面大。《后汉书·光武帝纪上》:“时有长人巨无霸,长一丈,大十围。”③扩大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其园囿,高其台。”《陈书·周弘正传》:“庶改浇竞之俗,以大吴国之风。”④程度深;声势大。晁错《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,诸子弱,大封同姓。”⑤夸张;夸大。《史记·高祖本纪》:“萧何曰:‘刘季固多大言,少成事。’”⑥尊贵的;重要的。《论语·颜渊》:“出门如敬大宾。”⑦尊崇;推重。《荀子·天论》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《汉书·王吉传》:“《春秋》所以大一统者,六合同风,九州共贯也。”⑧敬词。《三国志·吴书·吕蒙传》裴松之注引《江表传》:“(鲁)肃抚蒙背曰:‘吾谓大弟但有武略耳。至于今者,学识英博,非复吴下阿蒙。’”⑨排行第一;辈分较长。古乐府《孤儿行》:“大兄言办饭,大嫂言视马。”⑩加在“父”“母”之前,用以称呼祖父、祖母。《史记·留侯世家》:“韩破,良家童三百人,弟死不葬,悉以家财求客刺秦王,为韩报仇,以大父、父五世相韩故。”归有光《项脊轩志》:“一日,大母过余曰:‘吾儿久不见若影,何竟日默默在此,大类女郎也?’”(11)表示超过。《战国策·秦策》:“亦无大大王。”(12)不详细,不准确。《新书·数宁》:“故圣之起,大以五百为纪。”(五百:指五百年。)(13)副词。很;极。《史记·张丞相列传(附申屠嘉)》:“(邓)通小臣,戏殿上,大不敬,当斩。”[大夫]古代官职名。殷周时期,官分卿、大夫、士三级。秦汉时期,中央要职有御史大夫、谏大夫、光禄大夫、中大夫等。唐宋存御史大夫、谏议大夫等。清代称高级文职阶官为大夫,并非实职(武官则称将军)。[大王]对帝王的尊称。《战国策·秦策一》:“以大王之贤,士民之众,车骑之用,兵法之教,可以并诸侯,吞天下,称帝而治。”(教:习。)[大方]专家内行。王士禛《池北偶谈·谈艺二·闺秀画》:“三百年中,大方名笔,可与颉颃者不过二三而已。”(颉颃:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。关汉卿《拜月亭》第三折:“安排香桌儿去,我大烧炷夜香咱。”[大夫]对医生的尊称。宋代医官设有大夫、郎、医效等。见洪迈《容斋三笔》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左传·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)后一般写作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富国》:“故儒术诚行,则天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,获得好结果。)

    屋:

    ①房屋;屋舍。《诗经·豳风·七月》:“亟其乘屋,其始播百谷。”②车盖。《汉书·高帝纪上》:“纪信乃乘王车,黄屋左纛(dú)。”(纛:用氂牛尾作的羽毛幢。)③古代井田的区划。三百亩为屋。《周礼·地官·小司徒》:“考夫屋。”(夫:一百亩为夫。)④房顶。《诗经·豳风·七月》:“亟其乘屋,其始播百谷。”

    加:

    ①诬枉。《荀子·致士》:“残贼加累谮,君子不用。”又指夸大失实。《左传·庄公十年》:“牺牲玉帛弗敢加也,必以信。”②增加;超过。《论语·子路》:“既富矣,又何加焉?”《吕氏春秋·长利》:“若夫欲利人之心,不可以加矣。”③把此物放彼物上。《后汉书·逸民传·严光》:“因共偃卧,光以足加帝腹上。”《吕氏春秋·用民》:“剑皆加于肩。”又指穿戴。刘昼《新论·慎独》:“人之须善,犹首之须冠,足之待履。首不加冠,是越类也;行不蹑履,是夷民也。”(越类:越人一类;古时越人披发文身。不蹑履:赤脚,不穿鞋。)④施加;予以。《史记·孔子世家》:“(孔子)曰:‘匹夫而营惑诸侯者罪当诛! 请命有司!’有司加法焉,手足异处。”《战国策·魏策四》:“大王加惠,以小易大,甚善。”⑤担任;晋升。《孟子·公孙丑上》:“夫子加齐之卿相,得行道焉。”《汉书·百官公卿表上》:“侍中、左右曹、诸吏、散骑、中常侍,皆加官,所加或列侯、将军、卿大夫……至郎中,亡(wú)员,多至数十人。”(亡员:没有实职。)⑥副词。更;更加。王安石《游褒禅山记》:“盖余所至,比好游者尚不能十一,然视其左右,来而记之者已少。盖其又深则其至又加少矣。”《荀子·王霸》:“万乘之国可谓广大富厚矣,加有治辨强固之道焉。若是则恬愉无患难矣。”

    涂:

    (一)①古水名。即今云南省东部的牛栏江。《水经注·若水》:“涂水导源腊谷。”②道路。《周礼·考工记·匠人》:“大川之上,必有涂焉。”③涂饰;涂抹。《说文·木部》:“杇,所以涂也。” (二)chú [涂水]古水名。即今安徽省合肥市东北的滁河。《三国志·魏书·王凌传》:“三年春,吴贼塞涂水。”


  • jiang tang fei nang gou ,da wu jia tu ji 。

    “jiang tang fei nang gou ,da wu jia tu ji 。”shi gou chu chu :《ti heng shan xian wen xuan wang miao xin xue tang ,cheng liu zai 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    mao tou hui zi wei ,mo fu zu dou shi 。jin jia xiang pai dang ,qing jin yi qiao cui 。
    wu hu yi shi nian ,ru fu bi yu de 。zheng fu bu huang xi ,xue zhe lun su zhi 。
    wo hang dong ting ye ,xu de wen weng si 。shen shen zhou zi hang ,re wu feng yu zhi 。
    zhou shi yi zhong xing ,kong men wei ying qi 。shi yi zi ya cai ,huan ran li xin yi 。
    heng shan sui xiao yi ,shou chang hui da yi 。yin jian xian yin xin ,gen yuan jiu gong bi 。
    jiang tang fei nang gou ,da wu jia tu ji 。xia ke rong bai ren ,qiang yu yi shen sui 。
    he bi san qian tu ,shi ya rong ma qi 。lin mu zai ting hu ,mi gan die cang cui 。
    you jing zhu xia shi ,lu lu dong jie shi 。er wen dou shu sheng ,sha fa zai fang fo 。
    gu guo yan gui wang ,cui yan jian chou sai 。na ji gai bo lan ,xi he gong feng wei 。
    cai shi juan ba she ,zai bi shang ke ji 。gao ge ji yu zhou ,fan bai shen shi zhui 。

    【zhu shi 】:

    jiang :

    ①jiang he ;he jie 。《shi ji ·rang hou lie chuan 》:“jin wang bei chu zhao er jiang qin 。”《zhan guo ce ·xi zhou ce 》:“er qin wei yu wei jiang ye 。”②lun shui ;ping yi 。ou yang xiu 《hu xian sheng mu biao 》:“qing li si nian ,tian zi kai tian zhang ge ,yu da chen jiang tian xia shi 。”《guo yu ·lu yu shang 》:“fu ren zhe jiang gong 。”③jiang jie ;jie shi 。yan yuan 《cun xue bian 》juan yi :“wei xue wei jiao ,yong li yu jiang dou zhe yi 、er ,jia gong yu xi hang zhe ba 、jiu 。”《liang shu ·ruan xiao xu chuan 》:“hou yu zhong shan ting jiang 。”(yu :zai 。)④yan jiu ;shang tao 。《lun yu ·xue er 》:“de zhi bu xiu ,xue zhi bu jiang 。”《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“jiang ye ji lu zhi dou 。”⑤yan xi ;lian xi 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“san shi wu nong er yi shi jiang wu ,gu zheng ze you wei ,shou ze you cai 。”《li ji ·yue ling 》:“tian zi nai ming jiang shuai jiang wu 。”⑥mou hua 。《zuo chuan ·xiang gong wu nian 》:“jiang shi bu ling ,ji ren lai ding 。”(ling :shan 。)⑦jiang qiu ;di chang 。《li ji ·li yun 》:“shua xian yu neng ,jiang xin xiu mu 。”

    jiang tang :

    ①jiang jing xue xi de de fang 。《hou han shu ·xiao ming di ji 》:“qin yu ~~,ming huang tai zi zhu wang shui jing 。”②jiang jing shui fa de dian tang 。《luo yang ga lan ji ·jian zhong si 》:“yi qian ting wei fo dian ,hou tang wei ~~。”

    tang :

    ①dian tang 。《xun zi ·ru xiao 》:“zhu hou qu zou tang xia 。”②zheng wu ,ji ting tang 。du fu 《zeng wei ba chu shi 》:“yan zhi er shi zai ,chong shang jun zi tang 。”③jiu shi guan fu yi shi huo shen an de de fang 。li shang yin 《hang ci xi xiao zuo 》:“wei wei zheng shi tang 。”④zhi mou xie you zhuan men yong tu de fang wu 、ting tang huo ju shi 。liu zong yuan 《chou shi (zhōu zhì)xian xin shi tang ji 》:“xin zuo shi tang yu xian nei zhi you 。”⑤fu ji 、mu ji tong zu de qin shu 。《shi shui xin yu ·shang yu 》:“yang chang he fu yao yu tai fu hu tong tang xiang shan 。”(yang chang he :ren ming 。)[tang tang ]1.hong da 。《yan zi chun qiu ·wai pian chong er yi zhe er 》:“gua ren jiang qu ci tang tang guo er si hu ?”(qu :li kai 。)2. guang ming zheng da 。《fa yan ·chong li 》:“tang tang hu zhong ,nan yi zai !”3. rong mao kui wei bu fan 。《hou han shu ·fu zhan chuan 》:“zhan rong mao tang tang 。”4.gong ran ;mo gu lv de yang zi 。liu you 《she bai ma du kai ran you huai 》:“yuan cao bai zhan xiang chi chu ,quan yang tang tang zi lai qu 。”

    fei :

    ①wei bei ;wei fan 。《zuo chuan ·ding gong si nian 》:“mo mou fei de ,mo fan fei yi 。”(mo :bu 。mou :mou hua 。fan :chu ji 。)②wei li de shi ;guo cuo 。yu “shi ”xiang dui 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“bi yi yi shi fei ,ci yi yi shi fei 。”③zhi ze ;ji feng ;fei yi ;fei nan 。《lv shi chun qiu ·shen ji 》:“guo ren bu shui ,da fei shang 。”(shui :tong “yue ”。shang :zhi guo jun 。)《xun zi · xiu shen 》:“gu fei wo er dang zhe ,wu shi ye 。”④bu shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“zi fei yu ,an zhi yu zhi le ?”(zi :ni 。an :zen 。)⑤mo ;mei you 。zuo sai 《san dou fu xu 》:“sui bao fei yong 。”⑥fu ci 。bu 。《shang shu ·pan geng xia 》:“ge fei gan wei bo 。”( bo :ji bo 。)

    nang :

    yi wang ;guo qu 。《chu ci · jiu ge ·xi song 》:“yu shi jie er deng tian xi ,you you nang zhi tai ye 。”(shi :zhi 。jie :jie ti 。)《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“gua ren nang bu zhi zi ,jin zhi yi 。”

    gou :

    ①gou jia fang wu 。《han fei zi · wu du 》:“gou mu wei chao yi bi qun hai 。”you fang wu 。he yan ming 《jing fu dian fu 》:“gu ji zeng gou ru ji ,zhi mu ru lin 。”②gou cheng ;zao cheng 。xu hong zu 《xu xia ke you ji ·dian you ri ji 》:“bu yi shu fang fan de ci shen gou ye 。”du fu 《peng ya hang 》:“bie lai sui yue zhou ,hu jie reng gou huan 。”(hu jie :ci zhi an shi zhi luan pan jun 。)③jiao jie ;jiao ge 。《kong zi jia yu ·xian jun 》:“yuan chou bing cun yu guo ,lin di gou bing yu jiao 。”(chou :tong “chou ”。)④luo zhi zui ming xian hai 。《zuo chuan ·huan gong shi liu nian 》:“xuan jiang yu gong zi shuo gou ji zi 。”

    da :

    (yi )①yu “xiao ”xiang dui 。liu bang 《da feng ge 》:“da feng qi xi yun fei yang 。”《zhan guo ce ·yan ce er 》:“yan zhao jiu xiang zhi ,yi bi da zhong ,chen kong jiang qin zhi wei yu fu ye 。”②te zhi cu ,xing rong tiao zhuang wu heng pou mian da 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“shi you chang ren ju mo ba ,chang yi zhang ,da shi wei 。”③kuo da ;guang da 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bei ji zhi yi ,da ji yuan you ,gao ji tai 。”《chen shu ·zhou hong zheng chuan 》:“shu gai jiao jing zhi su ,yi da wu guo zhi feng 。”④cheng du shen ;sheng shi da 。chao cuo 《xiao fan ce 》:“xi gao di chu ding tian xia ,kun di shao ,zhu zi ruo ,da feng tong xing 。”⑤kua zhang ;kua da 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiao he yue :‘liu ji gu duo da yan ,shao cheng shi 。’”⑥zun gui de ;chong yao de 。《lun yu ·yan yuan 》:“chu men ru jing da bin 。”⑦zun chong ;tui chong 。《xun zi ·tian lun 》:“da tian er sai zhi ,shu re wu chu er zhi zhi ?”《han shu ·wang ji chuan 》:“《chun qiu 》suo yi da yi tong zhe ,liu ge tong feng ,jiu zhou gong guan ye 。”⑧jing ci 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》pei song zhi zhu yin 《jiang biao chuan 》:“(lu )su fu meng bei yue :‘wu wei da di dan you wu lve er 。zhi yu jin zhe ,xue shi ying bo ,fei fu wu xia a meng 。’”⑨pai hang di yi ;bei fen jiao chang 。gu le fu 《gu er hang 》:“da xiong yan ban fan ,da sao yan shi ma 。”⑩jia zai “fu ”“mu ”zhi qian ,yong yi chen hu zu fu 、zu mu 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“han po ,liang jia tong san bai ren ,di si bu zang ,xi yi jia cai qiu ke ci qin wang ,wei han bao chou ,yi da fu 、fu wu shi xiang han gu 。”gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“yi ri ,da mu guo yu yue :‘wu er jiu bu jian re ying ,he jing ri mo mo zai ci ,da lei nv lang ye ?’”(11)biao shi chao guo 。《zhan guo ce ·qin ce 》:“yi mo da da wang 。”(12)bu xiang xi ,bu zhun que 。《xin shu ·shu ning 》:“gu sheng zhi qi ,da yi wu bai wei ji 。”(wu bai :zhi wu bai nian 。)(13)fu ci 。hen ;ji 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan (fu shen tu jia )》:“(deng )tong xiao chen ,hu dian shang ,da bu jing ,dang zhan 。”[da fu ]gu dai guan zhi ming 。yan zhou shi ji ,guan fen qing 、da fu 、shi san ji 。qin han shi ji ,zhong yang yao zhi you yu shi da fu 、jian da fu 、guang lu da fu 、zhong da fu deng 。tang song cun yu shi da fu 、jian yi da fu deng 。qing dai chen gao ji wen zhi jie guan wei da fu ,bing fei shi zhi (wu guan ze chen jiang jun )。[da wang ]dui di wang de zun chen 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi da wang zhi xian ,shi min zhi zhong ,che ji zhi yong ,bing fa zhi jiao ,ke yi bing zhu hou ,tun tian xia ,chen di er zhi 。”(jiao :xi 。)[da fang ]zhuan jia nei hang 。wang shi zhen 《chi bei ou tan ·tan yi er ·gui xiu hua 》:“san bai nian zhong ,da fang ming bi ,ke yu jie gang zhe bu guo er san er yi 。”(jie gang :xiang kang heng 。) (er )dài tong “dai ”。yao ;da suan 。guan han qing 《bai yue ting 》di san she :“an pai xiang zhuo er qu ,wo da shao zhu ye xiang za 。”[da fu ]dui yi sheng de zun chen 。song dai yi guan she you da fu 、lang 、yi xiao deng 。jian hong mai 《rong zhai san bi 》juan shi liu 。(san )tài ①tong “tai ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“da shang you li de ,ji ci you li gong ,ji ci you li yan 。”(da shang :de hang zui gao zhe 。)hou yi ban xie zuo “tai ”。②tong “tai ”。an tai ;tai ping 。《xun zi ·fu guo 》:“gu ru shu cheng hang ,ze tian xia da er fu ,shi er gong 。”(shi :hang shi ,shi yong 。gong :cheng gong ,huo de hao jie guo 。)

    wu :

    ①fang wu ;wu she 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“ji ji cheng wu ,ji shi bo bai gu 。”②che gai 。《han shu ·gao di ji shang 》:“ji xin nai cheng wang che ,huang wu zuo dao (dú)。”(dao :yong li niu wei zuo de yu mao chuang 。)③gu dai jing tian de ou hua 。san bai mu wei wu 。《zhou li ·de guan ·xiao si tu 》:“kao fu wu 。”(fu :yi bai mu wei fu 。)④fang ding 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“ji ji cheng wu ,ji shi bo bai gu 。”

    jia :

    ①wu wang 。《xun zi ·zhi shi 》:“can zei jia lei zen ,jun zi bu yong 。”you zhi kua da shi shi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xi sheng yu bo fu gan jia ye ,bi yi xin 。”②zeng jia ;chao guo 。《lun yu ·zi lu 》:“ji fu yi ,you he jia yan ?”《lv shi chun qiu ·chang li 》:“re fu yu li ren zhi xin ,bu ke yi jia yi 。”③ba ci wu fang bi wu shang 。《hou han shu ·yi min chuan ·yan guang 》:“yin gong yan wo ,guang yi zu jia di fu shang 。”《lv shi chun qiu ·yong min 》:“jian jie jia yu jian 。”you zhi chuan dai 。liu zhou 《xin lun ·shen du 》:“ren zhi xu shan ,you shou zhi xu guan ,zu zhi dai lv 。shou bu jia guan ,shi yue lei ye ;hang bu nie lv ,shi yi min ye 。”(yue lei :yue ren yi lei ;gu shi yue ren pi fa wen shen 。bu nie lv :chi jiao ,bu chuan xie 。)④shi jia ;yu yi 。《shi ji ·kong zi shi jia 》:“(kong zi )yue :‘pi fu er ying huo zhu hou zhe zui dang zhu ! qing ming you si !’you si jia fa yan ,shou zu yi chu 。”《zhan guo ce ·wei ce si 》:“da wang jia hui ,yi xiao yi da ,shen shan 。”⑤dan ren ;jin sheng 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“fu zi jia ji zhi qing xiang ,de hang dao yan 。”《han shu ·bai guan gong qing biao shang 》:“shi zhong 、zuo you cao 、zhu li 、san ji 、zhong chang shi ,jie jia guan ,suo jia huo lie hou 、jiang jun 、qing da fu ……zhi lang zhong ,wang (wú)yuan ,duo zhi shu shi ren 。”(wang yuan :mei you shi zhi 。)⑥fu ci 。geng ;geng jia 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gai yu suo zhi ,bi hao you zhe shang bu neng shi yi ,ran shi ji zuo you ,lai er ji zhi zhe yi shao 。gai ji you shen ze ji zhi you jia shao yi 。”《xun zi ·wang ba 》:“mo cheng zhi guo ke wei an da fu hou yi ,jia you zhi bian jiang gu zhi dao yan 。re shi ze tian yu mo huan nan yi 。”

    tu :

    (yi )①gu shui ming 。ji jin yun na sheng dong bu de niu lan jiang 。《shui jing zhu ·re shui 》:“tu shui dao yuan la gu 。”②dao lu 。《zhou li ·kao gong ji ·jiang ren 》:“da chuan zhi shang ,bi you tu yan 。”③tu shi ;tu ma 。《shui wen ·mu bu 》:“杇,suo yi tu ye 。” (er )chú [tu shui ]gu shui ming 。ji jin an hui sheng ge fei shi dong bei de chu he 。《san guo zhi ·wei shu ·wang ling chuan 》:“san nian chun ,wu zei sai tu shui 。”