• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 恕己獨在此,多憂增內傷。

    “恕己獨在此,多憂增內傷。”詩句出處:《入衡州》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    兵革自久遠,興衰看帝王。漢儀甚照耀,胡馬何猖狂。
    老將一失律,清邊生戰場。君臣忍瑕垢,河嶽空金湯。
    重鎮如割據,輕權絕紀綱。軍州體不一,寬猛性所將。
    嗟彼苦節士,素於圓鑿方。寡妻從為郡,兀者安堵墻。
    凋弊惜邦本,哀矜存事常。旌麾非其任,府庫實過防。
    恕己獨在此,多憂增內傷。偏裨限酒肉,卒伍單衣裳。
    元惡迷是似,聚謀泄康莊。竟流帳下血,大降湖南殃。
    烈火發中夜,高煙焦上蒼。至今分粟帛,殺氣吹沅湘。
    福善理顛倒,明征天莽茫。銷魂避飛鏑,累足穿豺狼。
    隱忍枳棘刺,遷延胝趼瘡。遠歸兒侍側,猶乳女在旁。
    久客幸脫免,暮年慚激昂。蕭條向水陸,汩沒隨魚商。
    報主身已老,入朝病見妨。悠悠委薄俗,鬱鬱回剛腸。
    參錯走洲渚,舂容轉林篁。片帆左郴岸,通郭前衡陽。
    華表雲鳥埤,名園花草香。旗亭壯邑屋,烽櫓蟠城隍。
    中有古刺史,盛才冠巖廊。扶顛待柱石,獨坐飛風霜。
    昨者間瓊樹,高談隨羽觴。無論再繾綣,已是安蒼黃。
    劇孟七國畏,馬卿四賦良。門闌蘇生在,勇銳白起強。
    問罪富形勢,凱歌懸否臧。氛埃期必掃,蚊蚋焉能當。
    橘井舊地宅,仙山引舟航。此行厭暑雨,厥土聞清涼。
    諸舅剖符近,開緘書札光。頻繁命屢及,磊落字百行。
    江總外傢養,謝安乘興長。下流匪珠玉,擇木羞鸞皇。
    我師嵇叔夜,世賢張子房。柴荊寄樂土,鵬路觀翱翔。

    【註釋】:

    恕:

    ①以己度人;推己及人。《論語·裡仁》:“夫子之道,忠恕而已矣。”《孟子·盡心上》:“強恕而行,求仁莫近焉。”(強:勉力。)②寬恕。《戰國策·趙策四》:“老臣病足,曾不能疾走,不得見久矣,竊自恕。”③通“庶”。庶幾;差不多。嵇康《養生論》:“若此以往,恕可與羨門比壽。”(羨門:古仙人名。)

    己:

    ①自己;本身。《禮記·大學》:“人之視己,如見其肺肝然。”《孫子·謀攻》:“知彼知己,百戰不殆。”②天幹的第六位。與地支相配以紀日,年。《呂氏春秋·季夏》:“中央土,其曰戊己。”

    獨:

    ①單一;單獨。《史記·高祖本紀》:“項羽欲與漢王獨身挑戰。”《後漢書·崔駰傳》:“蓋高樹靡陰,獨木不林。”②獨自。蘇軾《石鐘山記》:“獨與邁乘小舟至絕壁下。”③沒有子孫的老人。《禮記·禮運》:“矜(guān)寡孤獨廢疾者,皆有所養。”(矜:通“鰥”。)④獨特;特異;與眾不同之處。《論衡·實知》:“有獨見之明,獨聽之聰。”⑤專斷;獨裁。《荀子·臣道》:“故明主好同,而闇主好獨。”(闇:同“暗”。)⑥副詞。1. 相當於“隻”、“僅僅”。張溥《五人墓碑記》:“獨五人之皎皎,何也?”2.表示反問,相當於“豈”、“難道”。司馬遷《史記·廉頗藺相如列傳》:“相如雖駑,獨畏廉將軍哉?”[獨夫]1. 獨身男子。2. 殘暴無道為人民所憎恨的統治者。

    在:

    ①存在;在世。《論語·裡仁》:“父母在,不遠遊,遊必有方。”范縝《神滅論》:“豈容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或狀態。張華《情詩》:“處歡愒(kài)夜促,在戚怨宵長”。(愒:貪。)③處;處所。陶潛《飲酒》之二:“衰榮無定在,彼此共更之。”④在於;取決於。《荀子·勸學》:“駑馬十駕,功在不舍。”⑤問候;慰問。《左傳·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕聞衛國之言,吾子獨不在寡人。”(寡人:衛獻公自稱。淹恤:久遭憂患。吾子:指衛大夫大叔文子。)⑥觀察;審察。《尚書 ·舜典》:“在璇璣玉衡,以齊七政。”(璇璣玉衡:玉飾的天體觀測儀器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介詞。引進事情發生的時間、地點、情形、范圍等。柳宗元《田傢》詩:“迎新在此歲。”《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“將軍禽操宜在今日。”(將軍:指孫權。操:曹操。)⑧和“所”連用,表示強調,其下多連“不”等。⑨終結。《尚書·呂刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。僅僅。《漢書·賈誼傳》:“長沙乃在二萬五千戶耳。”

    此:

    ①代詞。這;這個。《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”《禮記·禮運》:“此之謂大同。”②這樣;這般。庾信《哀江南賦》:“天何為而此醉。”③副詞。乃;則。《後漢書·黃瓊傳》:“必待堯舜之君,此為志士終無時矣。”

    多:

    ①數量大,與“少”相對。《孟子·公孫醜下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治國之道,即行仁政。寡:少。)王維《相思》:“願君多采擷。”②勝過;超過。湯顯祖《紫簫記·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司馬相如,漢辭賦傢。王粲:漢魏間人,貌美多才。)③稱贊;著重。《史記·季佈欒佈列傳》:“諸公皆多季佈能摧剛為柔,朱傢以此名聞當世。”《史記·魏其武安侯列傳》:“士亦以此多之。”④過分的;多餘的。《莊子·漁父》:“今子既上無君侯有司之勢,而下無大臣職事之官,而擅飭(chì)禮樂,選人倫以化齊民,不泰多事乎?”(飭:整頓。泰:太,過於,過分。)劉劭《人物志·體別》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天論》:“因物而多之,孰與騁能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正則雅,多哇則鄭。”(哇:淫邪的樂聲。)⑦副詞。表示限定。約相當於“隻”、“僅僅”。朱浮《為幽州牧與彭寵書》:“此猶河濱之民捧土以塞孟津,多見其不知量也。”《論語·子張》:“人雖欲自絕,其何傷於日月乎? 多見其不知量也。”

    憂:

    ①擔憂;發愁。《鹽鐵論·伐功》:“憂人之患者,民一心而歸之,湯武是也。”(湯武:商湯王和周武王。)白居易《賣炭翁》:“心憂炭賤願天寒。”②困厄;憂患。《新書·禮》:“憂民之憂者,民必憂其憂。”蘇軾《貧士》:“未能遣一力,分汝薪水憂。”③特指父母的喪事。《魏書·李彪傳》:“朝臣丁父憂者假滿赴職。”(丁:遭遇。)

    增:

    (一)增加;添。與“減”相對。《詩經·小雅·天保》:“如川之方至,以莫不增。”(方:將。) (二)céng 通“層”。重疊。劉向《說苑·反質》:“宮室臺閣,連屬增累。”(連屬:連接。增累:重疊。)

    內:

    (一)①裡面。跟“外”相對。《左傳·定公八年》:“與陽氏戰於南門之內。”引申為內心。屈原《離騷》:“紛吾既有此內美兮,又重之以修能。”②內室。《漢書·晁錯傳》:“先為築室,傢有一堂二內。”③舊稱妻妾。《左傳·僖公十七年》:“齊侯好內。”④皇宮。白居易《長恨歌》:“西宮南內多秋草。” (二)nà①接納;交納。後作“納”。《史記·秦始皇本紀》:“百姓內粟千石,拜爵一級。”②結納;結交。《孟子·公孫醜上》:“非所以內交於孺子之父母也。”

    傷:

    ①人或動物身體受到損傷。《春秋·宣公三年》:“郊牛之口傷。”(郊:祭祀名。)②傷口;創傷。《韓非子·外儲說左上》:“吳起懷瘳實而吮傷。”③傷害;損害。《周易·節卦》:“節以制度,不傷財,不害民。”④妨礙。杜甫《陳拾遺故宅》:“位下曷足傷?”⑤憂愁;悲傷;憂傷。《詩經·小雅·杕杜》:“女心傷止。”(止:句末語氣詞。)⑥喪祭。《管子·君臣下》:“明君飾食飲吊傷之禮。”⑦嫌;失之於。《北史·蘇威傳》:“所修格令章程,並行於當世,頗傷瑣碎。”⑧太;過度。齊己《野鴨》:“長生緣甚瘦,近死為傷肥。”


  • 恕己独在此,多忧增内伤。

    “恕己独在此,多忧增内伤。”诗句出处:《入衡州》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    兵革自久远,兴衰看帝王。汉仪甚照耀,胡马何猖狂。
    老将一失律,清边生战场。君臣忍瑕垢,河岳空金汤。
    重镇如割据,轻权绝纪纲。军州体不一,宽猛性所将。
    嗟彼苦节士,素于圆凿方。寡妻从为郡,兀者安堵墙。
    凋弊惜邦本,哀矜存事常。旌麾非其任,府库实过防。
    恕己独在此,多忧增内伤。偏裨限酒肉,卒伍单衣裳。
    元恶迷是似,聚谋泄康庄。竟流帐下血,大降湖南殃。
    烈火发中夜,高烟焦上苍。至今分粟帛,杀气吹沅湘。
    福善理颠倒,明征天莽茫。销魂避飞镝,累足穿豺狼。
    隐忍枳棘刺,迁延胝趼疮。远归儿侍侧,犹乳女在旁。
    久客幸脱免,暮年惭激昂。萧条向水陆,汩没随鱼商。
    报主身已老,入朝病见妨。悠悠委薄俗,郁郁回刚肠。
    参错走洲渚,舂容转林篁。片帆左郴岸,通郭前衡阳。
    华表云鸟埤,名园花草香。旗亭壮邑屋,烽橹蟠城隍。
    中有古刺史,盛才冠岩廊。扶颠待柱石,独坐飞风霜。
    昨者间琼树,高谈随羽觞。无论再缱绻,已是安苍黄。
    剧孟七国畏,马卿四赋良。门阑苏生在,勇锐白起强。
    问罪富形势,凯歌悬否臧。氛埃期必扫,蚊蚋焉能当。
    橘井旧地宅,仙山引舟航。此行厌暑雨,厥土闻清凉。
    诸舅剖符近,开缄书札光。频繁命屡及,磊落字百行。
    江总外家养,谢安乘兴长。下流匪珠玉,择木羞鸾皇。
    我师嵇叔夜,世贤张子房。柴荆寄乐土,鹏路观翱翔。

    【注释】:

    恕:

    ①以己度人;推己及人。《论语·里仁》:“夫子之道,忠恕而已矣。”《孟子·尽心上》:“强恕而行,求仁莫近焉。”(强:勉力。)②宽恕。《战国策·赵策四》:“老臣病足,曾不能疾走,不得见久矣,窃自恕。”③通“庶”。庶几;差不多。嵇康《养生论》:“若此以往,恕可与羡门比寿。”(羡门:古仙人名。)

    己:

    ①自己;本身。《礼记·大学》:“人之视己,如见其肺肝然。”《孙子·谋攻》:“知彼知己,百战不殆。”②天干的第六位。与地支相配以纪日,年。《吕氏春秋·季夏》:“中央土,其曰戊己。”

    独:

    ①单一;单独。《史记·高祖本纪》:“项羽欲与汉王独身挑战。”《后汉书·崔骃传》:“盖高树靡阴,独木不林。”②独自。苏轼《石钟山记》:“独与迈乘小舟至绝壁下。”③没有子孙的老人。《礼记·礼运》:“矜(guān)寡孤独废疾者,皆有所养。”(矜:通“鳏”。)④独特;特异;与众不同之处。《论衡·实知》:“有独见之明,独听之聪。”⑤专断;独裁。《荀子·臣道》:“故明主好同,而闇主好独。”(闇:同“暗”。)⑥副词。1. 相当于“只”、“仅仅”。张溥《五人墓碑记》:“独五人之皎皎,何也?”2.表示反问,相当于“岂”、“难道”。司马迁《史记·廉颇蔺相如列传》:“相如虽驽,独畏廉将军哉?”[独夫]1. 独身男子。2. 残暴无道为人民所憎恨的统治者。

    在:

    ①存在;在世。《论语·里仁》:“父母在,不远游,游必有方。”范缜《神灭论》:“岂容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或状态。张华《情诗》:“处欢愒(kài)夜促,在戚怨宵长”。(愒:贪。)③处;处所。陶潜《饮酒》之二:“衰荣无定在,彼此共更之。”④在于;取决于。《荀子·劝学》:“驽马十驾,功在不舍。”⑤问候;慰问。《左传·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕闻卫国之言,吾子独不在寡人。”(寡人:卫献公自称。淹恤:久遭忧患。吾子:指卫大夫大叔文子。)⑥观察;审察。《尚书 ·舜典》:“在璇玑玉衡,以齐七政。”(璇玑玉衡:玉饰的天体观测仪器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介词。引进事情发生的时间、地点、情形、范围等。柳宗元《田家》诗:“迎新在此岁。”《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“将军禽操宜在今日。”(将军:指孙权。操:曹操。)⑧和“所”连用,表示强调,其下多连“不”等。⑨终结。《尚书·吕刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。仅仅。《汉书·贾谊传》:“长沙乃在二万五千户耳。”

    此:

    ①代词。这;这个。《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”《礼记·礼运》:“此之谓大同。”②这样;这般。庾信《哀江南赋》:“天何为而此醉。”③副词。乃;则。《后汉书·黄琼传》:“必待尧舜之君,此为志士终无时矣。”

    多:

    ①数量大,与“少”相对。《孟子·公孙丑下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治国之道,即行仁政。寡:少。)王维《相思》:“愿君多采撷。”②胜过;超过。汤显祖《紫箫记·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司马相如,汉辞赋家。王粲:汉魏间人,貌美多才。)③称赞;着重。《史记·季布栾布列传》:“诸公皆多季布能摧刚为柔,朱家以此名闻当世。”《史记·魏其武安侯列传》:“士亦以此多之。”④过分的;多余的。《庄子·渔父》:“今子既上无君侯有司之势,而下无大臣职事之官,而擅饬(chì)礼乐,选人伦以化齐民,不泰多事乎?”(饬:整顿。泰:太,过于,过分。)刘劭《人物志·体别》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天论》:“因物而多之,孰与骋能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正则雅,多哇则郑。”(哇:淫邪的乐声。)⑦副词。表示限定。约相当于“只”、“仅仅”。朱浮《为幽州牧与彭宠书》:“此犹河滨之民捧土以塞孟津,多见其不知量也。”《论语·子张》:“人虽欲自绝,其何伤于日月乎? 多见其不知量也。”

    忧:

    ①担忧;发愁。《盐铁论·伐功》:“忧人之患者,民一心而归之,汤武是也。”(汤武:商汤王和周武王。)白居易《卖炭翁》:“心忧炭贱愿天寒。”②困厄;忧患。《新书·礼》:“忧民之忧者,民必忧其忧。”苏轼《贫士》:“未能遣一力,分汝薪水忧。”③特指父母的丧事。《魏书·李彪传》:“朝臣丁父忧者假满赴职。”(丁:遭遇。)

    增:

    (一)增加;添。与“减”相对。《诗经·小雅·天保》:“如川之方至,以莫不增。”(方:将。) (二)céng 通“层”。重叠。刘向《说苑·反质》:“宫室台阁,连属增累。”(连属:连接。增累:重叠。)

    内:

    (一)①里面。跟“外”相对。《左传·定公八年》:“与阳氏战于南门之内。”引申为内心。屈原《离骚》:“纷吾既有此内美兮,又重之以修能。”②内室。《汉书·晁错传》:“先为筑室,家有一堂二内。”③旧称妻妾。《左传·僖公十七年》:“齐侯好内。”④皇宫。白居易《长恨歌》:“西宫南内多秋草。” (二)nà①接纳;交纳。后作“纳”。《史记·秦始皇本纪》:“百姓内粟千石,拜爵一级。”②结纳;结交。《孟子·公孙丑上》:“非所以内交于孺子之父母也。”

    伤:

    ①人或动物身体受到损伤。《春秋·宣公三年》:“郊牛之口伤。”(郊:祭祀名。)②伤口;创伤。《韩非子·外储说左上》:“吴起怀瘳实而吮伤。”③伤害;损害。《周易·节卦》:“节以制度,不伤财,不害民。”④妨碍。杜甫《陈拾遗故宅》:“位下曷足伤?”⑤忧愁;悲伤;忧伤。《诗经·小雅·杕杜》:“女心伤止。”(止:句末语气词。)⑥丧祭。《管子·君臣下》:“明君饰食饮吊伤之礼。”⑦嫌;失之于。《北史·苏威传》:“所修格令章程,并行于当世,颇伤琐碎。”⑧太;过度。齐己《野鸭》:“长生缘甚瘦,近死为伤肥。”


  • shu ji du zai ci ,duo you zeng nei shang 。

    “shu ji du zai ci ,duo you zeng nei shang 。”shi gou chu chu :《ru heng zhou 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    bing ge zi jiu yuan ,xing cui kan di wang 。han yi shen zhao yao ,hu ma he chang kuang 。
    lao jiang yi shi lv ,qing bian sheng zhan chang 。jun chen ren xia gou ,he yue kong jin shang 。
    chong zhen ru ge ju ,qing quan jue ji gang 。jun zhou ti bu yi ,kuan meng xing suo jiang 。
    jie bi ku jie shi ,su yu yuan zao fang 。gua qi cong wei jun ,wu zhe an du qiang 。
    diao bi xi bang ben ,ai jin cun shi chang 。jing hui fei ji ren ,fu ku shi guo fang 。
    shu ji du zai ci ,duo you zeng nei shang 。pian bi xian jiu rou ,cu wu chan yi chang 。
    yuan e mi shi shi ,ju mou xie kang zhuang 。jing liu zhang xia xie ,da jiang hu na yang 。
    lie huo fa zhong ye ,gao yan jiao shang cang 。zhi jin fen su bo ,sha qi chui yuan xiang 。
    fu shan li dian dao ,ming zheng tian mang mang 。xiao hun bi fei di ,lei zu chuan chai lang 。
    yin ren zhi ji ci ,qian yan zhi jian chuang 。yuan gui er shi ce ,you ru nv zai pang 。
    jiu ke xing tuo mian ,mu nian can ji ang 。xiao tiao xiang shui liu ,gu mei sui yu shang 。
    bao zhu shen yi lao ,ru chao bing jian fang 。you you wei bao su ,yu yu hui gang chang 。
    can cuo zou zhou zhu ,chong rong zhuai lin huang 。pian fan zuo chen an ,tong guo qian heng yang 。
    hua biao yun diao pi ,ming yuan hua cao xiang 。qi ting zhuang yi wu ,feng lu pan cheng huang 。
    zhong you gu ci shi ,cheng cai guan yan lang 。fu dian dai zhu dan ,du zuo fei feng shuang 。
    zuo zhe jian qiong shu ,gao tan sui yu shang 。mo lun zai qian quan ,yi shi an cang huang 。
    ju meng qi guo wei ,ma qing si fu liang 。men lan su sheng zai ,yong rui bai qi jiang 。
    wen zui fu xing shi ,kai ge xuan fou zang 。fen ai ji bi sao ,wen rui yan neng dang 。
    ju jing jiu de zhai ,xian shan yin zhou hang 。ci hang ya shu yu ,jue tu wen qing liang 。
    zhu jiu pou fu jin ,kai jian shu zha guang 。pin fan ming lv ji ,lei la zi bai hang 。
    jiang zong wai jia yang ,xie an cheng xing chang 。xia liu fei zhu yu ,ze mu xiu luan huang 。
    wo shi ji shu ye ,shi xian zhang zi fang 。chai jing ji le tu ,peng lu guan ao xiang 。

    【zhu shi 】:

    shu :

    ①yi ji du ren ;tui ji ji ren 。《lun yu ·li ren 》:“fu zi zhi dao ,zhong shu er yi yi 。”《meng zi ·jin xin shang 》:“jiang shu er hang ,qiu ren mo jin yan 。”(jiang :mian li 。)②kuan shu 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen bing zu ,ceng bu neng ji zou ,bu de jian jiu yi ,qie zi shu 。”③tong “shu ”。shu ji ;cha bu duo 。ji kang 《yang sheng lun 》:“re ci yi wang ,shu ke yu xian men bi shou 。”(xian men :gu xian ren ming 。)

    ji :

    ①zi ji ;ben shen 。《li ji ·da xue 》:“ren zhi shi ji ,ru jian ji fei gan ran 。”《sun zi ·mou gong 》:“zhi bi zhi ji ,bai zhan bu dai 。”②tian gan de di liu wei 。yu de zhi xiang pei yi ji ri ,nian 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“zhong yang tu ,ji yue wu ji 。”

    du :

    ①chan yi ;chan du 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiang yu yu yu han wang du shen tiao zhan 。”《hou han shu ·cui yin chuan 》:“gai gao shu mi yin ,du mu bu lin 。”②du zi 。su shi 《dan zhong shan ji 》:“du yu mai cheng xiao zhou zhi jue bi xia 。”③mei you zi sun de lao ren 。《li ji ·li yun 》:“jin (guān)gua gu du fei ji zhe ,jie you suo yang 。”(jin :tong “guan ”。)④du te ;te yi ;yu zhong bu tong zhi chu 。《lun heng ·shi zhi 》:“you du jian zhi ming ,du ting zhi cong 。”⑤zhuan duan ;du cai 。《xun zi ·chen dao 》:“gu ming zhu hao tong ,er an zhu hao du 。”(an :tong “an ”。)⑥fu ci 。1. xiang dang yu “zhi ”、“jin jin ”。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“du wu ren zhi jiao jiao ,he ye ?”2.biao shi fan wen ,xiang dang yu “qi ”、“nan dao ”。si ma qian 《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“xiang ru sui nu ,du wei lian jiang jun zai ?”[du fu ]1. du shen nan zi 。2. can bao mo dao wei ren min suo zeng hen de tong zhi zhe 。

    zai :

    ①cun zai ;zai shi 。《lun yu ·li ren 》:“fu mu zai ,bu yuan you ,you bi you fang 。”fan zhen 《shen mie lun 》:“qi rong xing wang er shen zai 。”②biao shi ren huo shi wu de wei zhi huo zhuang tai 。zhang hua 《qing shi 》:“chu huan he (kài)ye cu ,zai qi yuan xiao chang ”。(he :tan 。)③chu ;chu suo 。tao qian 《yin jiu 》zhi er :“cui rong mo ding zai ,bi ci gong geng zhi 。”④zai yu ;qu jue yu 。《xun zi ·quan xue 》:“nu ma shi jia ,gong zai bu she 。”⑤wen hou ;wei wen 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“gua ren yan xu zai wai ,er san zi shi gua ren chao xi wen wei guo zhi yan ,wu zi du bu zai gua ren 。”(gua ren :wei suo gong zi chen 。yan xu :jiu zao you huan 。wu zi :zhi wei da fu da shu wen zi 。)⑥guan cha ;shen cha 。《shang shu ·shun dian 》:“zai xuan ji yu heng ,yi ji qi zheng 。”(xuan ji yu heng :yu shi de tian ti guan ce yi qi 。qi zheng :ri 、yue he jin mu shui huo tu wu xing 。)⑦jie ci 。yin jin shi qing fa sheng de shi jian 、de dian 、qing xing 、fan wei deng 。liu zong yuan 《tian jia 》shi :“ying xin zai ci sui 。”《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jiang jun qin cao yi zai jin ri 。”(jiang jun :zhi sun quan 。cao :cao cao 。)⑧he “suo ”lian yong ,biao shi jiang diao ,ji xia duo lian “bu ”deng 。⑨zhong jie 。《shang shu ·lv xing 》:“fei tian bu zhong ,wei ren zai ming 。”⑩tong “cai ”。jin jin 。《han shu ·gu yi chuan 》:“chang sha nai zai er mo wu qian hu er 。”

    ci :

    ①dai ci 。zhe ;zhe ge 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”《li ji ·li yun 》:“ci zhi wei da tong 。”②zhe yang ;zhe ban 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“tian he wei er ci zui 。”③fu ci 。nai ;ze 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“bi dai yao shun zhi jun ,ci wei zhi shi zhong mo shi yi 。”

    duo :

    ①shu liang da ,yu “shao ”xiang dui 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“de dao zhe duo zhu ,shi dao zhe gua zhu 。”(de dao :zhi de zhi guo zhi dao ,ji hang ren zheng 。gua :shao 。)wang wei 《xiang sai 》:“yuan jun duo cai xie 。”②sheng guo ;chao guo 。shang xian zu 《zi xiao ji ·qiao tan 》:“xiang ta cai shi xiang ru ,mao duo wang can 。”(xiang ru :si ma xiang ru ,han ci fu jia 。wang can :han wei jian ren ,mao mei duo cai 。)③chen zan ;zhao chong 。《shi ji ·ji bu luan bu lie chuan 》:“zhu gong jie duo ji bu neng cui gang wei rou ,zhu jia yi ci ming wen dang shi 。”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shi yi yi ci duo zhi 。”④guo fen de ;duo yu de 。《zhuang zi ·yu fu 》:“jin zi ji shang mo jun hou you si zhi shi ,er xia mo da chen zhi shi zhi guan ,er shan chi (chì)li le ,shua ren lun yi hua ji min ,bu tai duo shi hu ?”(chi :zheng du 。tai :tai ,guo yu ,guo fen 。)liu shao 《ren wu zhi ·ti bie 》:“fu zai duo yi 。”⑤zeng duo 。《xun zi ·tian lun 》:“yin wu er duo zhi ,shu yu cheng neng er hua zhi ?”⑥tong “chi ”,bu zheng 。《fa yan ·wu zi 》:“zhong zheng ze ya ,duo wa ze zheng 。”(wa :yin xie de le sheng 。)⑦fu ci 。biao shi xian ding 。yao xiang dang yu “zhi ”、“jin jin ”。zhu fu 《wei you zhou mu yu peng chong shu 》:“ci you he bin zhi min peng tu yi sai meng jin ,duo jian ji bu zhi liang ye 。”《lun yu ·zi zhang 》:“ren sui yu zi jue ,ji he shang yu ri yue hu ? duo jian ji bu zhi liang ye 。”

    you :

    ①dan you ;fa chou 。《yan tie lun ·fa gong 》:“you ren zhi huan zhe ,min yi xin er gui zhi ,shang wu shi ye 。”(shang wu :shang shang wang he zhou wu wang 。)bai ju yi 《mai tan weng 》:“xin you tan jian yuan tian han 。”②kun e ;you huan 。《xin shu ·li 》:“you min zhi you zhe ,min bi you ji you 。”su shi 《pin shi 》:“wei neng qian yi li ,fen ru xin shui you 。”③te zhi fu mu de sang shi 。《wei shu ·li biao chuan 》:“chao chen ding fu you zhe jia man fu zhi 。”(ding :zao yu 。)

    zeng :

    (yi )zeng jia ;tian 。yu “jian ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“ru chuan zhi fang zhi ,yi mo bu zeng 。”(fang :jiang 。) (er )céng tong “ceng ”。chong die 。liu xiang 《shui yuan ·fan zhi 》:“gong shi tai ge ,lian shu zeng lei 。”(lian shu :lian jie 。zeng lei :chong die 。)

    nei :

    (yi )①li mian 。gen “wai ”xiang dui 。《zuo chuan ·ding gong ba nian 》:“yu yang shi zhan yu na men zhi nei 。”yin shen wei nei xin 。qu yuan 《li sao 》:“fen wu ji you ci nei mei xi ,you chong zhi yi xiu neng 。”②nei shi 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“xian wei zhu shi ,jia you yi tang er nei 。”③jiu chen qi qie 。《zuo chuan ·xi gong shi qi nian 》:“ji hou hao nei 。”④huang gong 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“xi gong na nei duo qiu cao 。” (er )nà①jie na ;jiao na 。hou zuo “na ”。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“bai xing nei su qian dan ,bai jue yi ji 。”②jie na ;jie jiao 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“fei suo yi nei jiao yu ru zi zhi fu mu ye 。”

    shang :

    ①ren huo dong wu shen ti shou dao sun shang 。《chun qiu ·xuan gong san nian 》:“jiao niu zhi kou shang 。”(jiao :ji si ming 。)②shang kou ;chuang shang 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“wu qi huai chou shi er shun shang 。”③shang hai ;sun hai 。《zhou yi ·jie gua 》:“jie yi zhi du ,bu shang cai ,bu hai min 。”④fang ai 。du fu 《chen she wei gu zhai 》:“wei xia he zu shang ?”⑤you chou ;bei shang ;you shang 。《shi jing ·xiao ya ·di du 》:“nv xin shang zhi 。”(zhi :gou mo yu qi ci 。)⑥sang ji 。《guan zi ·jun chen xia 》:“ming jun shi shi yin diao shang zhi li 。”⑦xian ;shi zhi yu 。《bei shi ·su wei chuan 》:“suo xiu ge ling zhang cheng ,bing hang yu dang shi ,po shang suo sui 。”⑧tai ;guo du 。ji ji 《ye ya 》:“chang sheng yuan shen shou ,jin si wei shang fei 。”