- 繁体
- 简体
- 拼音
-
吏隱道性情,茲焉其窟宅。
“吏隱道性情,茲焉其窟宅。”詩句出處:《白水縣崔少府十九翁高齋三十韻》;是唐朝詩人杜甫的作品。
客從南縣來,浩蕩無與適。旅食白日長,況當朱炎赫。
高齋坐林杪,信宿遊衍闃。清晨陪躋攀,傲睨俯峭壁。
崇岡相枕帶,曠野懷咫尺。始知賢主人,贈此遣愁寂。
危階根青冥,曾冰生淅瀝。上有無心雲,下有欲落石。
泉聲聞復急,動靜隨所擊。鳥呼藏其身,有似懼彈射。
吏隱道性情,茲焉其窟宅。白水見舅氏,諸翁乃仙伯。
杖藜長松陰,作尉窮谷僻。為我炊雕胡,逍遙展良覿。
坐久風頗愁,晚來山更碧。相對十丈蛟,欻翻盤渦坼。
何得空裡雷,殷殷尋地脈。煙氛藹崷崒,魍魎森慘戚。
昆侖崆峒顛,回首如不隔。前軒頹反照,巉絕華嶽赤。
兵氣漲林巒,川光雜鋒鏑。知是相公軍,鐵馬雲霧積。
玉觴淡無味,胡羯豈強敵。長歌激屋梁,淚下流衽席。
人生半哀樂,天地有順逆。慨彼萬國夫,休明備征狄。
猛將紛填委,廟謀蓄長策。東郊何時開,帶甲且來釋。
欲告清宴罷,難拒幽明迫。三嘆酒食旁,何由似平昔。【註釋】:
吏:
①古代官員的通稱。《尚書·胤征》:“天吏逸德,烈於猛火。”(君王的官吏喪失德行,對於百姓比烈火還厲害。)賈誼《新書·大政上》:“君能為善,則吏必能為善矣;吏能為善,則民必能為善矣。”②低級官吏或官府的差役。杜甫《石壕吏》:“暮投石壕村,有吏夜捉人。”《史記·李斯列傳》:“為郡小吏。”隱:
(一)①短墻。《左傳·襄公二十三年》:“逾隱而待之。”②隱蔽;隱藏。《周易·乾卦》:“隱而未見,行而未成。”陳子昂《春夜別友人》:“明月隱高樹,長河沒曉天。”③隱諱;隱瞞。《史記·高祖本紀》:“列侯諸將無敢隱朕。”④隱居;不出來作官。孟浩然《秋登萬山寄張五》:“北山白雲裡,隱者自怡悅。”⑤隱約不清。杜甫《客從》:“珠中有隱字,欲辨不成書。”⑥精微深奧。《周易·系辭上》:“探賾(zé)索隱,鉤深致遠。”(賾:深奧。)⑦憂傷;疾苦。《國語·周語上》:“是先王非務武也,勤恤民隱,而除其害也。”(務:致力。勤:盡力。)⑧憐憫;同情。劉向《九嘆·惜賢》:“心隱惻而不置。”⑨琴上的裝飾。《新論·琴道》:“琴隱長四十五分,隱以前長八分。”⑩威重貌。《後漢書·吳漢傳》:“吳公差強人意,隱若一敵國矣。” (二)yìn 憑依;倚靠。《孟子·公孫醜下》:“(孟子)不應,隱幾而臥。”(幾:矮桌子。)道:
(一)①道路。《史記·陳涉世傢》:“會天大雨,道不通。”②水流通行的途徑。《左傳·昭公十三年》:“秋,晉侯會吳子於良,水道不可,吳子辭,乃還。”(會:約會。良:地名。)③取道。文天祥《指南錄後序》:“道海安、如皋,凡三百裡。”④方法;途徑。《論語·裡仁》:“富與貴,是人之所欲也;不以其道得之,不處也。”⑤技藝。《論語·子張》:“雖小道,必有可觀者焉。”⑥宇宙萬物的本原。《周易·系辭上》:“一陰一陽之謂道。”⑦規律;道理。《荀子·天論》:“循道而不貳,則天不能禍。”(循:遵照。貳:不專一。)⑧政治主張或思想學說。《論語·裡仁》:“吾道一以貫之哉。”⑨好的政治局面。《論語·季氏》:“天下有道,則禮樂征伐自天子出。”⑩道德;道義。徐階《送司封仲芳楊子赴留都》:“古道日淪替,群諛紛追隨。”(淪:淪亡。替:衰落。諛:阿諛,奉承。)(11)道傢。上古思想流派之一。(12)指道術。孫光憲《北夢瑣言》卷十二:“子若學道,即有仙分。”(13)行政區劃名。1. 唐初分天下為十道,開元二十一年增至十五道。2. 清代和民國初年曾在省以下設若幹分守道。(14)說;講述。《鹽鐵論·遵道》:“飾虛言以亂實,道古以害今。”(15)量詞。用於命令、題目等。《新唐書·選舉志》:“進士試詩、賦及時務策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左傳·襄公三十一年》:“大決所犯,傷人必多,吾不克救也。不如小決使道。”(決:河流決口。克:能。)2. 引導。《漢書·張騫傳》:“唯王使人道送我。”②治理。《論語·為政》:“道之以政,齊之以刑,民免而無恥。”(政:政令。齊:整頓。免:免於犯罪。)③介詞。從;由。《漢書·淮南王安傳》:“諸使者道長安來,為妄妖言。”性:
①人的本性。左思《魏都賦》:“人有異同之性。”②事物的本質。《孫子·勢》:“木石之性,安則靜,危則動。”③性情;性格。劉義慶《世說新語·忿狷》:“王藍田性急。”④生命;性命。《左傳· 昭公八年》:“莫保其性。”⑤身體。《史記·留侯世傢》:“留侯性多病。”(留侯:張良。)性情:
①本性,本質。《莊子·繕性》:“無以反其~~而復其初。”②性格,稟性。《儒林外史》回一:“況你的~~太高傲,倘若弄出禍來,反為不美。”情:
①一般的情感或情緒。《禮記·禮運》:“何謂人情?喜、怒、哀、懼、愛、惡、欲,七者弗學而能。”②特指愛情。孔尚任《桃花扇·逃難》:“情根愛胎,何時消敗?”③常理;常情。《孫子·九地》:“兵之情主速,乘人之不及。”④情形;真實情況;實情。《左傳·莊公十年》:“小大之獄,雖不能察,必以情。”⑤真實;真誠。《墨子·非攻上》:“情不知其不義也。故書其言以遺後世。”茲:
(一)①草木滋盛。《詩經·邶風·泉水》:“我思肥泉,茲之永嘆。”(肥泉:古水名。)②年。《國語·魯語上》:“今茲海其有災乎? 夫廣川之鳥獸,恒知避其災也。”(恒:經常。)《呂氏春秋·任地》:“今茲美禾,來茲美麥。”③今;現在。洪仁玕《資政新篇》:“茲謹將所見聞者條陳於後。”(條陳:分條陳述。)④代詞。表示指示。1. 此;這裡。李白《送友人》:“揮手自茲去,蕭蕭班馬鳴。”(蕭蕭:馬鳴聲。班馬:離群的馬。)《論語·子罕》:“文王既設,文不在茲乎?”2.這樣。《國語·楚語上》:“餘恐德之不類,茲故不言。”⑤副詞。益;更加。《墨子·尚同上》:“其人茲眾,其所謂義者亦茲眾。”⑥語氣詞。相當於“吧”;“呀”。《尚書·立政》:“周公曰:‘嗚呼! 休茲!’”(休:美。) (二)cí[龜(qiū)茲]見“龜”。焉:
①指示代詞,相當於“之”。《論語·陽貨》:“信則人任焉。”②疑問代詞,相當於“哪裡”、“怎麼”。《論語·陽貨》:“割雞焉用牛刀?”③於彼,於此。兼有介詞“於”加代詞“此”的語法功能。《孟子·梁惠王上》:“晉國,天下莫強焉。”④副詞。相當於“乃”、“則”、“才”。《呂氏春秋·季春》:“乃告舟備具於天子,天子焉始乘舟。”⑤介詞。相當於“於”。《孟子·盡心上》:“人莫大焉亡親戚君臣上下。”(亡:無。)⑥連詞。表示承接。多與“乃”連用,相當於“於是”。《荀子·議兵》:“若赴水火,入焉焦沒耳。”⑦助詞。1. 表示結構,用於前置的賓語之後。相當於“是”。《左傳·隱公六年》:“我周之東遷,晉鄭焉依。”2. 表示狀態,用於形容詞、副詞之後,相當於“然”、“樣子”。《詩經·小雅·大樂》:“睠言顧之,潸焉出涕。”⑧語氣詞。1.用於句中,表示停頓。《史記·范雎蔡澤列傳》:“且以五帝之聖焉而死,三王之仁焉而死。”2. 用於句尾,表示陳述或肯定。《左傳·僖公三十二年》:“擊之,必大捷焉。”3. 用於句尾,表示疑問。《詩經·唐風·杕杜》:“人無兄弟,胡不佽(cì)焉?”(胡:為什麼。佽:幫助。)4. 用於句尾,表示感嘆。《論語·泰伯》:“巍巍乎,舜、禹之有天下也,而不與(yù)焉!”(與:參與,享有。)其:
(一)①代詞。1.相當於“他(她、它)”、“他的”;“他們(她們)”、“他們的”。《論語·衛靈公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,禮愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相當於“我(的)”。王安石《遊褒禪山記》:“餘亦悔其隨之而不得極夫遊之樂也。”(極:盡。)3.表示指代。相當於“這”、“那”、“其中的”。《史記·項羽本紀》:“今欲舉大事,將非其人不可。”彭端淑《為學一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一貧,其一富。”(鄙:邊境。)②副詞。1.表推測;估計。相當於“大概”、“或許”。《論語·泰伯》:“才難,不其然乎?”2. 表反問。《左傳·僖公十年》:“欲加之罪,其無辭乎?”3. 表祈使。相當於“當”、“可”。曹操《求賢令》:“二三子其佐我明揚仄陋,唯才是舉,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表時間。相當於“將”。《列子·湯問》:“以殘年餘力,曾不能毀山之一毛,其如土石何?”③連詞。1.表假設。相當於“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能禦之?”2. 表選擇。相當於“或者”、“還是”。韓愈《馬說》:“其真無馬邪?其真不知馬也。”④助詞。形容詞或不及物動詞詞頭。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,溫其如玉。”(言:助詞,無義。)(二)jī語氣詞。表示疑問。《詩經·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:盡。)窟:
①土室,即地窨子。《禮記·禮運》:“昔者先王未有宮室,冬則居營窟。”②洞穴。《戰國策·齊策四》:“狡兔有三窟。”又喻壞人居所。窟宅:
①窟窿,洞穴。《韓非子·說疑》:“或伏死於~~,或槁死於草木。”②敵軍或盜賊所屯聚的地方。《漢書·趙廣漢傳》:“郡中盜賊,閭裡輕俠,其根株~~所在,及吏受取請求銖兩之奸,皆知之。”宅:
①住所;住處。《左傳·昭公三年》:“景公欲更晏子之宅。”②居住。《詩經·大雅·文王有聲》:“宅是鎬(hào)京。”③墓穴;葬地。《禮記·雜記上》:“大夫卜宅與葬日。” -
吏隐道性情,兹焉其窟宅。
“吏隐道性情,兹焉其窟宅。”诗句出处:《白水县崔少府十九翁高斋三十韵》;是唐朝诗人杜甫的作品。
客从南县来,浩荡无与适。旅食白日长,况当朱炎赫。
高斋坐林杪,信宿游衍阒。清晨陪跻攀,傲睨俯峭壁。
崇冈相枕带,旷野怀咫尺。始知贤主人,赠此遣愁寂。
危阶根青冥,曾冰生淅沥。上有无心云,下有欲落石。
泉声闻复急,动静随所击。鸟呼藏其身,有似惧弹射。
吏隐道性情,兹焉其窟宅。白水见舅氏,诸翁乃仙伯。
杖藜长松阴,作尉穷谷僻。为我炊雕胡,逍遥展良觌。
坐久风颇愁,晚来山更碧。相对十丈蛟,欻翻盘涡坼。
何得空里雷,殷殷寻地脉。烟氛蔼崷崒,魍魉森惨戚。
昆仑崆峒颠,回首如不隔。前轩颓反照,巉绝华岳赤。
兵气涨林峦,川光杂锋镝。知是相公军,铁马云雾积。
玉觞淡无味,胡羯岂强敌。长歌激屋梁,泪下流衽席。
人生半哀乐,天地有顺逆。慨彼万国夫,休明备征狄。
猛将纷填委,庙谋蓄长策。东郊何时开,带甲且来释。
欲告清宴罢,难拒幽明迫。三叹酒食旁,何由似平昔。【注释】:
吏:
①古代官员的通称。《尚书·胤征》:“天吏逸德,烈于猛火。”(君王的官吏丧失德行,对于百姓比烈火还厉害。)贾谊《新书·大政上》:“君能为善,则吏必能为善矣;吏能为善,则民必能为善矣。”②低级官吏或官府的差役。杜甫《石壕吏》:“暮投石壕村,有吏夜捉人。”《史记·李斯列传》:“为郡小吏。”隐:
(一)①短墙。《左传·襄公二十三年》:“逾隐而待之。”②隐蔽;隐藏。《周易·乾卦》:“隐而未见,行而未成。”陈子昂《春夜别友人》:“明月隐高树,长河没晓天。”③隐讳;隐瞒。《史记·高祖本纪》:“列侯诸将无敢隐朕。”④隐居;不出来作官。孟浩然《秋登万山寄张五》:“北山白云里,隐者自怡悦。”⑤隐约不清。杜甫《客从》:“珠中有隐字,欲辨不成书。”⑥精微深奥。《周易·系辞上》:“探赜(zé)索隐,钩深致远。”(赜:深奥。)⑦忧伤;疾苦。《国语·周语上》:“是先王非务武也,勤恤民隐,而除其害也。”(务:致力。勤:尽力。)⑧怜悯;同情。刘向《九叹·惜贤》:“心隐恻而不置。”⑨琴上的装饰。《新论·琴道》:“琴隐长四十五分,隐以前长八分。”⑩威重貌。《后汉书·吴汉传》:“吴公差强人意,隐若一敌国矣。” (二)yìn 凭依;倚靠。《孟子·公孙丑下》:“(孟子)不应,隐几而卧。”(几:矮桌子。)道:
(一)①道路。《史记·陈涉世家》:“会天大雨,道不通。”②水流通行的途径。《左传·昭公十三年》:“秋,晋侯会吴子于良,水道不可,吴子辞,乃还。”(会:约会。良:地名。)③取道。文天祥《指南录后序》:“道海安、如皋,凡三百里。”④方法;途径。《论语·里仁》:“富与贵,是人之所欲也;不以其道得之,不处也。”⑤技艺。《论语·子张》:“虽小道,必有可观者焉。”⑥宇宙万物的本原。《周易·系辞上》:“一阴一阳之谓道。”⑦规律;道理。《荀子·天论》:“循道而不贰,则天不能祸。”(循:遵照。贰:不专一。)⑧政治主张或思想学说。《论语·里仁》:“吾道一以贯之哉。”⑨好的政治局面。《论语·季氏》:“天下有道,则礼乐征伐自天子出。”⑩道德;道义。徐阶《送司封仲芳杨子赴留都》:“古道日沦替,群谀纷追随。”(沦:沦亡。替:衰落。谀:阿谀,奉承。)(11)道家。上古思想流派之一。(12)指道术。孙光宪《北梦琐言》卷十二:“子若学道,即有仙分。”(13)行政区划名。1. 唐初分天下为十道,开元二十一年增至十五道。2. 清代和民国初年曾在省以下设若干分守道。(14)说;讲述。《盐铁论·遵道》:“饰虚言以乱实,道古以害今。”(15)量词。用于命令、题目等。《新唐书·选举志》:“进士试诗、赋及时务策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左传·襄公三十一年》:“大决所犯,伤人必多,吾不克救也。不如小决使道。”(决:河流决口。克:能。)2. 引导。《汉书·张骞传》:“唯王使人道送我。”②治理。《论语·为政》:“道之以政,齐之以刑,民免而无耻。”(政:政令。齐:整顿。免:免于犯罪。)③介词。从;由。《汉书·淮南王安传》:“诸使者道长安来,为妄妖言。”性:
①人的本性。左思《魏都赋》:“人有异同之性。”②事物的本质。《孙子·势》:“木石之性,安则静,危则动。”③性情;性格。刘义庆《世说新语·忿狷》:“王蓝田性急。”④生命;性命。《左传· 昭公八年》:“莫保其性。”⑤身体。《史记·留侯世家》:“留侯性多病。”(留侯:张良。)性情:
①本性,本质。《庄子·缮性》:“无以反其~~而复其初。”②性格,禀性。《儒林外史》回一:“况你的~~太高傲,倘若弄出祸来,反为不美。”情:
①一般的情感或情绪。《礼记·礼运》:“何谓人情?喜、怒、哀、惧、爱、恶、欲,七者弗学而能。”②特指爱情。孔尚任《桃花扇·逃难》:“情根爱胎,何时消败?”③常理;常情。《孙子·九地》:“兵之情主速,乘人之不及。”④情形;真实情况;实情。《左传·庄公十年》:“小大之狱,虽不能察,必以情。”⑤真实;真诚。《墨子·非攻上》:“情不知其不义也。故书其言以遗后世。”兹:
(一)①草木滋盛。《诗经·邶风·泉水》:“我思肥泉,兹之永叹。”(肥泉:古水名。)②年。《国语·鲁语上》:“今兹海其有灾乎? 夫广川之鸟兽,恒知避其灾也。”(恒:经常。)《吕氏春秋·任地》:“今兹美禾,来兹美麦。”③今;现在。洪仁玕《资政新篇》:“兹谨将所见闻者条陈于后。”(条陈:分条陈述。)④代词。表示指示。1. 此;这里。李白《送友人》:“挥手自兹去,萧萧班马鸣。”(萧萧:马鸣声。班马:离群的马。)《论语·子罕》:“文王既设,文不在兹乎?”2.这样。《国语·楚语上》:“余恐德之不类,兹故不言。”⑤副词。益;更加。《墨子·尚同上》:“其人兹众,其所谓义者亦兹众。”⑥语气词。相当于“吧”;“呀”。《尚书·立政》:“周公曰:‘呜呼! 休兹!’”(休:美。) (二)cí[龟(qiū)兹]见“龟”。焉:
①指示代词,相当于“之”。《论语·阳货》:“信则人任焉。”②疑问代词,相当于“哪里”、“怎么”。《论语·阳货》:“割鸡焉用牛刀?”③于彼,于此。兼有介词“于”加代词“此”的语法功能。《孟子·梁惠王上》:“晋国,天下莫强焉。”④副词。相当于“乃”、“则”、“才”。《吕氏春秋·季春》:“乃告舟备具于天子,天子焉始乘舟。”⑤介词。相当于“于”。《孟子·尽心上》:“人莫大焉亡亲戚君臣上下。”(亡:无。)⑥连词。表示承接。多与“乃”连用,相当于“于是”。《荀子·议兵》:“若赴水火,入焉焦没耳。”⑦助词。1. 表示结构,用于前置的宾语之后。相当于“是”。《左传·隐公六年》:“我周之东迁,晋郑焉依。”2. 表示状态,用于形容词、副词之后,相当于“然”、“样子”。《诗经·小雅·大乐》:“睠言顾之,潸焉出涕。”⑧语气词。1.用于句中,表示停顿。《史记·范雎蔡泽列传》:“且以五帝之圣焉而死,三王之仁焉而死。”2. 用于句尾,表示陈述或肯定。《左传·僖公三十二年》:“击之,必大捷焉。”3. 用于句尾,表示疑问。《诗经·唐风·杕杜》:“人无兄弟,胡不佽(cì)焉?”(胡:为什么。佽:帮助。)4. 用于句尾,表示感叹。《论语·泰伯》:“巍巍乎,舜、禹之有天下也,而不与(yù)焉!”(与:参与,享有。)其:
(一)①代词。1.相当于“他(她、它)”、“他的”;“他们(她们)”、“他们的”。《论语·卫灵公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,礼愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相当于“我(的)”。王安石《游褒禅山记》:“余亦悔其随之而不得极夫游之乐也。”(极:尽。)3.表示指代。相当于“这”、“那”、“其中的”。《史记·项羽本纪》:“今欲举大事,将非其人不可。”彭端淑《为学一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一贫,其一富。”(鄙:边境。)②副词。1.表推测;估计。相当于“大概”、“或许”。《论语·泰伯》:“才难,不其然乎?”2. 表反问。《左传·僖公十年》:“欲加之罪,其无辞乎?”3. 表祈使。相当于“当”、“可”。曹操《求贤令》:“二三子其佐我明扬仄陋,唯才是举,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表时间。相当于“将”。《列子·汤问》:“以残年余力,曾不能毁山之一毛,其如土石何?”③连词。1.表假设。相当于“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能御之?”2. 表选择。相当于“或者”、“还是”。韩愈《马说》:“其真无马邪?其真不知马也。”④助词。形容词或不及物动词词头。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,温其如玉。”(言:助词,无义。)(二)jī语气词。表示疑问。《诗经·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:尽。)窟:
①土室,即地窨子。《礼记·礼运》:“昔者先王未有宫室,冬则居营窟。”②洞穴。《战国策·齐策四》:“狡兔有三窟。”又喻坏人居所。窟宅:
①窟窿,洞穴。《韩非子·说疑》:“或伏死于~~,或槁死于草木。”②敌军或盗贼所屯聚的地方。《汉书·赵广汉传》:“郡中盗贼,闾里轻侠,其根株~~所在,及吏受取请求铢两之奸,皆知之。”宅:
①住所;住处。《左传·昭公三年》:“景公欲更晏子之宅。”②居住。《诗经·大雅·文王有声》:“宅是镐(hào)京。”③墓穴;葬地。《礼记·杂记上》:“大夫卜宅与葬日。” -
li yin dao xing qing ,ci yan ji ku zhai 。
“li yin dao xing qing ,ci yan ji ku zhai 。”shi gou chu chu :《bai shui xian cui shao fu shi jiu weng gao zhai san shi yun 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。
ke cong na xian lai ,hao dang mo yu kuo 。lv shi bai ri chang ,kuang dang zhu yan he 。
gao zhai zuo lin miao ,xin su you yan qu 。qing chen pei ji pan ,ao ni fu qiao bi 。
chong gang xiang zhen dai ,kuang ye huai zhi che 。shi zhi xian zhu ren ,zeng ci qian chou ji 。
wei jie gen qing ming ,ceng bing sheng xi li 。shang you mo xin yun ,xia you yu la dan 。
quan sheng wen fu ji ,dong jing sui suo ji 。diao hu cang ji shen ,you shi ju dan she 。
li yin dao xing qing ,ci yan ji ku zhai 。bai shui jian jiu shi ,zhu weng nai xian bai 。
zhang li chang song yin ,zuo wei qiong gu pi 。wei wo chui diao hu ,xiao yao zhan liang di 。
zuo jiu feng po chou ,wan lai shan geng bi 。xiang dui shi zhang jiao ,xu fan pan guo che 。
he de kong li lei ,yan yan xun de mai 。yan fen ai qiu cui ,wang liang sen can qi 。
kun lun kong dong dian ,hui shou ru bu ge 。qian xuan tui fan zhao ,chan jue hua yue chi 。
bing qi zhang lin luan ,chuan guang za feng di 。zhi shi xiang gong jun ,tie ma yun wu ji 。
yu shang dan mo wei ,hu jie qi jiang di 。chang ge ji wu liang ,lei xia liu ren xi 。
ren sheng ban ai le ,tian de you shun ni 。kai bi mo guo fu ,xiu ming bei zheng di 。
meng jiang fen tian wei ,miao mou xu chang ce 。dong jiao he shi kai ,dai jia ju lai shi 。
yu gao qing yan ba ,nan ju you ming pai 。san tan jiu shi pang ,he you shi ping xi 。【zhu shi 】:
li :
①gu dai guan yuan de tong chen 。《shang shu ·yin zheng 》:“tian li yi de ,lie yu meng huo 。”(jun wang de guan li sang shi de hang ,dui yu bai xing bi lie huo hai li hai 。)gu yi 《xin shu ·da zheng shang 》:“jun neng wei shan ,ze li bi neng wei shan yi ;li neng wei shan ,ze min bi neng wei shan yi 。”②di ji guan li huo guan fu de cha yi 。du fu 《dan hao li 》:“mu tou dan hao cun ,you li ye zhuo ren 。”《shi ji ·li si lie chuan 》:“wei jun xiao li 。”yin :
(yi )①duan qiang 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“yu yin er dai zhi 。”②yin bi ;yin cang 。《zhou yi ·gan gua 》:“yin er wei jian ,hang er wei cheng 。”chen zi ang 《chun ye bie you ren 》:“ming yue yin gao shu ,chang he mei xiao tian 。”③yin hui ;yin man 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“lie hou zhu jiang mo gan yin zhen 。”④yin ju ;bu chu lai zuo guan 。meng hao ran 《qiu deng mo shan ji zhang wu 》:“bei shan bai yun li ,yin zhe zi yi yue 。”⑤yin yao bu qing 。du fu 《ke cong 》:“zhu zhong you yin zi ,yu bian bu cheng shu 。”⑥jing wei shen ao 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“tan ze (zé)suo yin ,gou shen zhi yuan 。”(ze :shen ao 。)⑦you shang ;ji ku 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“shi xian wang fei wu wu ye ,qin xu min yin ,er chu ji hai ye 。”(wu :zhi li 。qin :jin li 。)⑧lian min ;tong qing 。liu xiang 《jiu tan ·xi xian 》:“xin yin ce er bu zhi 。”⑨qin shang de zhuang shi 。《xin lun ·qin dao 》:“qin yin chang si shi wu fen ,yin yi qian chang ba fen 。”⑩wei chong mao 。《hou han shu ·wu han chuan 》:“wu gong cha jiang ren yi ,yin re yi di guo yi 。” (er )yìn ping yi ;yi kao 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“(meng zi )bu ying ,yin ji er wo 。”(ji :ai zhuo zi 。)dao :
(yi )①dao lu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“hui tian da yu ,dao bu tong 。”②shui liu tong hang de tu jing 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“qiu ,jin hou hui wu zi yu liang ,shui dao bu ke ,wu zi ci ,nai hai 。”(hui :yao hui 。liang :de ming 。)③qu dao 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“dao hai an 、ru gao ,fan san bai li 。”④fang fa ;tu jing 。《lun yu ·li ren 》:“fu yu gui ,shi ren zhi suo yu ye ;bu yi ji dao de zhi ,bu chu ye 。”⑤ji yi 。《lun yu ·zi zhang 》:“sui xiao dao ,bi you ke guan zhe yan 。”⑥yu zhou mo wu de ben yuan 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yi yin yi yang zhi wei dao 。”⑦gui lv ;dao li 。《xun zi ·tian lun 》:“xun dao er bu er ,ze tian bu neng huo 。”(xun :zun zhao 。er :bu zhuan yi 。)⑧zheng zhi zhu zhang huo sai xiang xue shui 。《lun yu ·li ren 》:“wu dao yi yi guan zhi zai 。”⑨hao de zheng zhi ju mian 。《lun yu ·ji shi 》:“tian xia you dao ,ze li le zheng fa zi tian zi chu 。”⑩dao de ;dao yi 。xu jie 《song si feng zhong fang yang zi fu liu dou 》:“gu dao ri lun ti ,qun yu fen zhui sui 。”(lun :lun wang 。ti :cui la 。yu :a yu ,feng cheng 。)(11)dao jia 。shang gu sai xiang liu pa zhi yi 。(12)zhi dao shu 。sun guang xian 《bei meng suo yan 》juan shi er :“zi re xue dao ,ji you xian fen 。”(13)hang zheng ou hua ming 。1. tang chu fen tian xia wei shi dao ,kai yuan er shi yi nian zeng zhi shi wu dao 。2. qing dai he min guo chu nian ceng zai sheng yi xia she re gan fen shou dao 。(14)shui ;jiang shu 。《yan tie lun ·zun dao 》:“shi xu yan yi luan shi ,dao gu yi hai jin 。”(15)liang ci 。yong yu ming ling 、ti mu deng 。《xin tang shu ·shua ju zhi 》:“jin shi shi shi 、fu ji shi wu ce wu dao 。”(er )dǎo ①tong “導”。1.shu tong 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“da jue suo fan ,shang ren bi duo ,wu bu ke jiu ye 。bu ru xiao jue shi dao 。”(jue :he liu jue kou 。ke :neng 。)2. yin dao 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“wei wang shi ren dao song wo 。”②zhi li 。《lun yu ·wei zheng 》:“dao zhi yi zheng ,ji zhi yi xing ,min mian er mo chi 。”(zheng :zheng ling 。ji :zheng du 。mian :mian yu fan zui 。)③jie ci 。cong ;you 。《han shu ·huai na wang an chuan 》:“zhu shi zhe dao chang an lai ,wei wang yao yan 。”xing :
①ren de ben xing 。zuo sai 《wei dou fu 》:“ren you yi tong zhi xing 。”②shi wu de ben zhi 。《sun zi ·shi 》:“mu dan zhi xing ,an ze jing ,wei ze dong 。”③xing qing ;xing ge 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·fen juan 》:“wang lan tian xing ji 。”④sheng ming ;xing ming 。《zuo chuan · zhao gong ba nian 》:“mo bao ji xing 。”⑤shen ti 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“liu hou xing duo bing 。”(liu hou :zhang liang 。)xing qing :
①ben xing ,ben zhi 。《zhuang zi ·shan xing 》:“mo yi fan ji ~~er fu ji chu 。”②xing ge ,bing xing 。《ru lin wai shi 》hui yi :“kuang ni de ~~tai gao ao ,chang re long chu huo lai ,fan wei bu mei 。”qing :
①yi ban de qing gan huo qing xu 。《li ji ·li yun 》:“he wei ren qing ?xi 、nu 、ai 、ju 、ai 、e 、yu ,qi zhe fu xue er neng 。”②te zhi ai qing 。kong shang ren 《tao hua shan ·tao nan 》:“qing gen ai tai ,he shi xiao bai ?”③chang li ;chang qing 。《sun zi ·jiu de 》:“bing zhi qing zhu su ,cheng ren zhi bu ji 。”④qing xing ;zhen shi qing kuang ;shi qing 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xiao da zhi yu ,sui bu neng cha ,bi yi qing 。”⑤zhen shi ;zhen cheng 。《mo zi ·fei gong shang 》:“qing bu zhi ji bu yi ye 。gu shu ji yan yi wei hou shi 。”ci :
(yi )①cao mu zi cheng 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wo sai fei quan ,ci zhi yong tan 。”(fei quan :gu shui ming 。)②nian 。《guo yu ·lu yu shang 》:“jin ci hai ji you zai hu ? fu an chuan zhi diao shou ,heng zhi bi ji zai ye 。”(heng :jing chang 。)《lv shi chun qiu ·ren de 》:“jin ci mei he ,lai ci mei mai 。”③jin ;xian zai 。hong ren gan 《zi zheng xin pian 》:“ci jin jiang suo jian wen zhe tiao chen yu hou 。”(tiao chen :fen tiao chen shu 。)④dai ci 。biao shi zhi shi 。1. ci ;zhe li 。li bai 《song you ren 》:“hui shou zi ci qu ,xiao xiao ban ma ming 。”(xiao xiao :ma ming sheng 。ban ma :li qun de ma 。)《lun yu ·zi han 》:“wen wang ji she ,wen bu zai ci hu ?”2.zhe yang 。《guo yu ·chu yu shang 》:“yu kong de zhi bu lei ,ci gu bu yan 。”⑤fu ci 。yi ;geng jia 。《mo zi ·shang tong shang 》:“ji ren ci zhong ,ji suo wei yi zhe yi ci zhong 。”⑥yu qi ci 。xiang dang yu “ba ”;“ya ”。《shang shu ·li zheng 》:“zhou gong yue :‘wu hu ! xiu ci !’”(xiu :mei 。) (er )cí[gui (qiū)ci ]jian “gui ”。yan :
①zhi shi dai ci ,xiang dang yu “zhi ”。《lun yu ·yang huo 》:“xin ze ren ren yan 。”②yi wen dai ci ,xiang dang yu “na li ”、“zen me ”。《lun yu ·yang huo 》:“ge ji yan yong niu dao ?”③yu bi ,yu ci 。jian you jie ci “yu ”jia dai ci “ci ”de yu fa gong neng 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin guo ,tian xia mo jiang yan 。”④fu ci 。xiang dang yu “nai ”、“ze ”、“cai ”。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“nai gao zhou bei ju yu tian zi ,tian zi yan shi cheng zhou 。”⑤jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《meng zi ·jin xin shang 》:“ren mo da yan wang qin qi jun chen shang xia 。”(wang :mo 。)⑥lian ci 。biao shi cheng jie 。duo yu “nai ”lian yong ,xiang dang yu “yu shi ”。《xun zi ·yi bing 》:“re fu shui huo ,ru yan jiao mei er 。”⑦zhu ci 。1. biao shi jie gou ,yong yu qian zhi de bin yu zhi hou 。xiang dang yu “shi ”。《zuo chuan ·yin gong liu nian 》:“wo zhou zhi dong qian ,jin zheng yan yi 。”2. biao shi zhuang tai ,yong yu xing rong ci 、fu ci zhi hou ,xiang dang yu “ran ”、“yang zi ”。《shi jing ·xiao ya ·da le 》:“juan yan gu zhi ,shan yan chu ti 。”⑧yu qi ci 。1.yong yu gou zhong ,biao shi ting du 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“ju yi wu di zhi sheng yan er si ,san wang zhi ren yan er si 。”2. yong yu gou wei ,biao shi chen shu huo ken ding 。《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“ji zhi ,bi da jie yan 。”3. yong yu gou wei ,biao shi yi wen 。《shi jing ·tang feng ·di du 》:“ren mo xiong di ,hu bu ci (cì)yan ?”(hu :wei shen me 。ci :bang zhu 。)4. yong yu gou wei ,biao shi gan tan 。《lun yu ·tai bai 》:“wei wei hu ,shun 、yu zhi you tian xia ye ,er bu yu (yù)yan !”(yu :can yu ,xiang you 。)ji :
(yi )①dai ci 。1.xiang dang yu “ta (ta 、ta )”、“ta de ”;“ta men (ta men )”、“ta men de ”。《lun yu ·wei ling gong 》:“gong yu shan ji shi ,bi xian li ji qi 。”song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo (duō),se yu gong ,li yu zhi 。”(chi duo :a chi 。)2. xiang dang yu “wo (de )”。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“yu yi hui ji sui zhi er bu de ji fu you zhi le ye 。”(ji :jin 。)3.biao shi zhi dai 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”、“ji zhong de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin yu ju da shi ,jiang fei ji ren bu ke 。”peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“shu zhi bi you er seng ,ji yi pin ,ji yi fu 。”(bi :bian jing 。)②fu ci 。1.biao tui ce ;gu ji 。xiang dang yu “da gai ”、“huo hu ”。《lun yu ·tai bai 》:“cai nan ,bu ji ran hu ?”2. biao fan wen 。《zuo chuan ·xi gong shi nian 》:“yu jia zhi zui ,ji mo ci hu ?”3. biao qi shi 。xiang dang yu “dang ”、“ke ”。cao cao 《qiu xian ling 》:“er san zi ji zuo wo ming yang ze lou ,wei cai shi ju ,wu de er yong zhi 。”(ze lou :chu shen bei wei 。)4. biao shi jian 。xiang dang yu “jiang ”。《lie zi ·shang wen 》:“yi can nian yu li ,ceng bu neng hui shan zhi yi mao ,ji ru tu dan he ?”③lian ci 。1.biao jia she 。xiang dang yu “jia ru ”、“ru guo ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ji re shi ,shu neng yu zhi ?”2. biao shua ze 。xiang dang yu “huo zhe ”、“hai shi ”。han yu 《ma shui 》:“ji zhen mo ma xie ?ji zhen bu zhi ma ye 。”④zhu ci 。xing rong ci huo bu ji wu dong ci ci tou 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,wen ji ru yu 。”(yan :zhu ci ,mo yi 。)(er )jīyu qi ci 。biao shi yi wen 。《shi jing ·xiao ya ·ting liao 》:“ye ru he ji ?ye wei yang 。”(yang :jin 。)ku :
①tu shi ,ji de xun zi 。《li ji ·li yun 》:“xi zhe xian wang wei you gong shi ,dong ze ju ying ku 。”②dong xue 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“jiao tu you san ku 。”you yu huai ren ju suo 。ku zhai :
①ku long ,dong xue 。《han fei zi ·shui yi 》:“huo fu si yu ~~,huo gao si yu cao mu 。”②di jun huo dao zei suo tun ju de de fang 。《han shu ·zhao an han chuan 》:“jun zhong dao zei ,lv li qing xia ,ji gen zhu ~~suo zai ,ji li shou qu qing qiu zhu liang zhi jian ,jie zhi zhi 。”zhai :
①zhu suo ;zhu chu 。《zuo chuan ·zhao gong san nian 》:“jing gong yu geng yan zi zhi zhai 。”②ju zhu 。《shi jing ·da ya ·wen wang you sheng 》:“zhai shi gao (hào)jing 。”③mu xue ;zang de 。《li ji ·za ji shang 》:“da fu bo zhai yu zang ri 。”
今日更新
-
随步结金莲。
[2020-01-06]
-
无作无为,物外真空伴。
[2020-01-06]
-
常归一,证圆成了了,得赴仙都。
[2020-01-06]
-
无言可说,慨然脱底明彻。
[2020-01-06]
-
气凝神聚契空圆。
[2020-01-06]
今日推荐