• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 溪浸山光冷,秋凋木葉黃。

    “溪浸山光冷,秋凋木葉黃。”詩句出處:《山居八詠》;是唐朝詩人常達的作品。

    身閑依祖寺,志僻性多慵。少室遺真旨,層樓起暮鐘。
    啜茶思好水,對月數諸峰。有問山中趣,庭前是古松。
    晚望虛庭物,心心見祖情。煙開分嶽色,雨霧減泉聲。
    遠樹猿長嘯,層巖日乍明。更堪論的意,林下筍新生。
    一室塵埃外,翛然祗麼常。睡來開寢帳,鐘動下禪床。
    溪浸山光冷,秋凋木葉黃。時提祖師意,欹石看斜陽。
    西來真祖意,隻在見聞中。寒雁一聲過,疏林幾葉空。
    心閑憐水石,身老怯霜風。為報參玄者,山山月色同。
    真性寂無機,塵塵祖佛師。日明庭砌暖,霜苦藥苗衰。
    汲水和煙酌,栽松帶雪移。好聽玄旨處,猿嘯嶺南枝。
    古寺憑欄危,時聞舉妙機。庭空月色凈,夜迥磬聲移。
    漏轉寒更急,燈殘冷焰微。太虛同萬象,相謂話玄微。
    胡僧論的旨,物物唱圓成。疏柳春來翠,幽窗日漸明。
    禪心清石室,蝶翅覆花英。好聽談玄處,喬松鶴數聲。
    祖祖唯心旨,春融日正長。霜輕莎草綠,風細藥苗香。
    月滿真如凈,花開覺樹芳。庭前鶯囀處,時聽語圓常。

    【註釋】:

    山光:

    山景,山色。張旭《山行留客》:“~~物態弄春輝,莫為輕陰便擬歸。”

    光:

    ①光亮;光輝。《墨子·尚賢中》:“若日之光,若月之明。”李白《靜夜思》:“窗前明月光,疑是地上霜。”②明亮;光明。《楚辭·九章·涉江》:“與天地兮同壽,與日月兮齊光。”③光采;風采。《莊子·盜蹠》:“身長八尺二寸,面目有光。”也指華美。《詩經·大雅·韓奕》:“百兩彭彭,八鸞鏘鏘,不顯其光。”④光榮;榮耀。《漢書·禮樂志》:“下民之樂,子孫保光。”司馬遷《報任安書》:“取尊官厚祿,以為宗族交遊光寵。”⑤時光;光陰。李白《前有一樽酒行二首》之一:“青軒桃李能幾何?流光欺人忽蹉跎。”(青軒:官員坐的有青綢障蔽的車。)⑥景物;景色。辛棄疾《南鄉子· 登京口北固亭有懷》:“何處望神州,滿眼風光北固樓。”⑦發揚光大。諸葛亮《前出師表》:“誠宜開張聖聽,以光先帝遺德。”⑧光滑。韓愈《進學解》:“爬羅剔抉(jué),刮垢磨光。”(抉:挑出,剔出。)⑨指禮樂文物。《周易·觀》:“觀國之光,利用賓於王。”

    冷:

    ①寒冷。《莊子·則陽》:“夫凍者假衣於春,暍(yè)者反冬乎冷風。”(衣於春:等待春天的溫暖。暍:中暑。反:返回。)②使冷卻;降低溫度。祖詠《題韓少府水亭》:“水氣侵階冷,松陰覆座閑。”③冷淡;不熱情。黃庭堅《鷓鴣天》:“付與旁人冷眼看。”④灰心或失望。袁桷《煮茶圖詩》:“齒寒意冷復三咽(yè)。”⑤寂靜;不熱鬧;冷清。白居易《晚出西郊》:“貧州冷似村。”也指心態冷靜。徐夤《上盧三拾遺以言見黜》:“冷眼靜看真好笑,傾懷與說卻為冤。”⑥少見的;很少有人過問的。李山甫《酬劉書記一二知己見寄》:“句冷不求奇。”

    秋:

    ①谷物成熟。《禮記·月令》:“(孟夏之月)麥秋至。”②秋天的莊稼。趙汝鐩《耕織嘆》:“香穗垂頭秋登場。”③秋季,農歷七至九月。李紳《憫農二首》之一:“春種一粒粟,秋收萬顆子。”④一年的時間段。《史記·梁惠王世傢》:“千秋萬歲後將傳於王。”⑤時刻;時候。《宋史·宗澤傳》:“今日乃汝立功之秋,不可失也。”⑥喻白色。陸遊《訴衷情》:“胡未滅,鬢先秋。”⑦形容飛的樣子。《漢書·禮樂志》:“飛龍秋,遊上天。”也作“秋秋”。《荀子·解蔽》:“鳳凰秋秋。”

    凋:

    ①草木零落。杜枚《寄揚州韓綽判官》詩:“秋盡江南草木凋。”②使凋謝。晏殊《蝶戀花》:“昨夜西風凋碧樹,獨上高樓,望盡天涯路。”③衰敗;敗落。陸遊《樓上醉書》詩:“八年梁益凋朱顏。”

    木:

    ①樹木。《詩經·周南·漢廣》:“南有喬木。”②樹葉。韓駒《念奴嬌·月》:“木落山高真個是,一雨秋容新沐。”③木材;木料。《孟子·梁惠王下》:“為巨室,則必使工師求大木。”④用木料制成的。《三國志 · 蜀書·諸葛亮傳》:“亮復出祁山,以木牛運,糧盡退軍。”⑤特指棺材。《左傳·僖公二十三年》:“我二十五年矣,又如是而嫁,則就木焉。”⑥古代八音之一,指木制的樂器。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八音:金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑦五行之一。⑧質樸;樸實。《論語·子路》:“剛毅木訥,近仁。”

    葉:

    ①葉子。《楚辭· 九歌·少司命》:“秋蘭兮青青,綠葉兮紫莖。”②世;時期。劉義慶《世說新語·識鑒》:“李勢在蜀既久,承藉累葉。”(李勢:人名。)蕭統《文選序》:“自炎漢中葉。”(炎漢:指漢朝。)③書頁。一張為一葉。王彥泓《寓夜》詩:“鼠翻書葉響,蟲逗燭花飛。”這個意義又寫作“頁”。

    黃:

    ①黃色。《詩經·邶風·綠衣》:“綠兮衣兮,綠衣黃裳(cháng)。”(裳:下衣;下裙。)楊臣源《城東早春》:“綠柳才黃半未勻。”②變黃。韋應物《答鄭騎曹青橘絕句》:“憐君臥病思新橘,試摘猶酸亦未黃。”③黃帝的簡稱。陶潛《時運》:“清琴橫床,濁酒半壺。黃唐莫逮(dài),慨獨在餘。”(黃:黃帝。唐:唐堯。逮:及。)④雌黃,古人用作塗抹文字,點校書籍的顏料。陶翰《贈鄭員外》:“何必守章句,終年事鉛黃。”[黃口]幼兒。《淮南子·汜論》:“古之伐國不殺黃口。”[黃耈(gǒu)]老人。《詩經·小雅·南山有臺》:“樂隻君子,遐不黃耈。”


  • 溪浸山光冷,秋凋木叶黄。

    “溪浸山光冷,秋凋木叶黄。”诗句出处:《山居八咏》;是唐朝诗人常达的作品。

    身闲依祖寺,志僻性多慵。少室遗真旨,层楼起暮钟。
    啜茶思好水,对月数诸峰。有问山中趣,庭前是古松。
    晚望虚庭物,心心见祖情。烟开分岳色,雨雾减泉声。
    远树猿长啸,层岩日乍明。更堪论的意,林下笋新生。
    一室尘埃外,翛然祗么常。睡来开寝帐,钟动下禅床。
    溪浸山光冷,秋凋木叶黄。时提祖师意,欹石看斜阳。
    西来真祖意,只在见闻中。寒雁一声过,疏林几叶空。
    心闲怜水石,身老怯霜风。为报参玄者,山山月色同。
    真性寂无机,尘尘祖佛师。日明庭砌暖,霜苦药苗衰。
    汲水和烟酌,栽松带雪移。好听玄旨处,猿啸岭南枝。
    古寺凭栏危,时闻举妙机。庭空月色净,夜迥磬声移。
    漏转寒更急,灯残冷焰微。太虚同万象,相谓话玄微。
    胡僧论的旨,物物唱圆成。疏柳春来翠,幽窗日渐明。
    禅心清石室,蝶翅覆花英。好听谈玄处,乔松鹤数声。
    祖祖唯心旨,春融日正长。霜轻莎草绿,风细药苗香。
    月满真如净,花开觉树芳。庭前莺啭处,时听语圆常。

    【注释】:

    山光:

    山景,山色。张旭《山行留客》:“~~物态弄春辉,莫为轻阴便拟归。”

    光:

    ①光亮;光辉。《墨子·尚贤中》:“若日之光,若月之明。”李白《静夜思》:“窗前明月光,疑是地上霜。”②明亮;光明。《楚辞·九章·涉江》:“与天地兮同寿,与日月兮齐光。”③光采;风采。《庄子·盗跖》:“身长八尺二寸,面目有光。”也指华美。《诗经·大雅·韩奕》:“百两彭彭,八鸾锵锵,不显其光。”④光荣;荣耀。《汉书·礼乐志》:“下民之乐,子孙保光。”司马迁《报任安书》:“取尊官厚禄,以为宗族交游光宠。”⑤时光;光阴。李白《前有一樽酒行二首》之一:“青轩桃李能几何?流光欺人忽蹉跎。”(青轩:官员坐的有青绸障蔽的车。)⑥景物;景色。辛弃疾《南乡子· 登京口北固亭有怀》:“何处望神州,满眼风光北固楼。”⑦发扬光大。诸葛亮《前出师表》:“诚宜开张圣听,以光先帝遗德。”⑧光滑。韩愈《进学解》:“爬罗剔抉(jué),刮垢磨光。”(抉:挑出,剔出。)⑨指礼乐文物。《周易·观》:“观国之光,利用宾于王。”

    冷:

    ①寒冷。《庄子·则阳》:“夫冻者假衣于春,暍(yè)者反冬乎冷风。”(衣于春:等待春天的温暖。暍:中暑。反:返回。)②使冷却;降低温度。祖咏《题韩少府水亭》:“水气侵阶冷,松阴覆座闲。”③冷淡;不热情。黄庭坚《鹧鸪天》:“付与旁人冷眼看。”④灰心或失望。袁桷《煮茶图诗》:“齿寒意冷复三咽(yè)。”⑤寂静;不热闹;冷清。白居易《晚出西郊》:“贫州冷似村。”也指心态冷静。徐夤《上卢三拾遗以言见黜》:“冷眼静看真好笑,倾怀与说却为冤。”⑥少见的;很少有人过问的。李山甫《酬刘书记一二知己见寄》:“句冷不求奇。”

    秋:

    ①谷物成熟。《礼记·月令》:“(孟夏之月)麦秋至。”②秋天的庄稼。赵汝鐩《耕织叹》:“香穗垂头秋登场。”③秋季,农历七至九月。李绅《悯农二首》之一:“春种一粒粟,秋收万颗子。”④一年的时间段。《史记·梁惠王世家》:“千秋万岁后将传于王。”⑤时刻;时候。《宋史·宗泽传》:“今日乃汝立功之秋,不可失也。”⑥喻白色。陆游《诉衷情》:“胡未灭,鬓先秋。”⑦形容飞的样子。《汉书·礼乐志》:“飞龙秋,游上天。”也作“秋秋”。《荀子·解蔽》:“凤凰秋秋。”

    凋:

    ①草木零落。杜枚《寄扬州韩绰判官》诗:“秋尽江南草木凋。”②使凋谢。晏殊《蝶恋花》:“昨夜西风凋碧树,独上高楼,望尽天涯路。”③衰败;败落。陆游《楼上醉书》诗:“八年梁益凋朱颜。”

    木:

    ①树木。《诗经·周南·汉广》:“南有乔木。”②树叶。韩驹《念奴娇·月》:“木落山高真个是,一雨秋容新沐。”③木材;木料。《孟子·梁惠王下》:“为巨室,则必使工师求大木。”④用木料制成的。《三国志 · 蜀书·诸葛亮传》:“亮复出祁山,以木牛运,粮尽退军。”⑤特指棺材。《左传·僖公二十三年》:“我二十五年矣,又如是而嫁,则就木焉。”⑥古代八音之一,指木制的乐器。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八音:金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑦五行之一。⑧质朴;朴实。《论语·子路》:“刚毅木讷,近仁。”

    叶:

    ①叶子。《楚辞· 九歌·少司命》:“秋兰兮青青,绿叶兮紫茎。”②世;时期。刘义庆《世说新语·识鉴》:“李势在蜀既久,承藉累叶。”(李势:人名。)萧统《文选序》:“自炎汉中叶。”(炎汉:指汉朝。)③书页。一张为一叶。王彦泓《寓夜》诗:“鼠翻书叶响,虫逗烛花飞。”这个意义又写作“页”。

    黄:

    ①黄色。《诗经·邶风·绿衣》:“绿兮衣兮,绿衣黄裳(cháng)。”(裳:下衣;下裙。)杨臣源《城东早春》:“绿柳才黄半未匀。”②变黄。韦应物《答郑骑曹青橘绝句》:“怜君卧病思新橘,试摘犹酸亦未黄。”③黄帝的简称。陶潜《时运》:“清琴横床,浊酒半壶。黄唐莫逮(dài),慨独在余。”(黄:黄帝。唐:唐尧。逮:及。)④雌黄,古人用作涂抹文字,点校书籍的颜料。陶翰《赠郑员外》:“何必守章句,终年事铅黄。”[黄口]幼儿。《淮南子·汜论》:“古之伐国不杀黄口。”[黄耈(gǒu)]老人。《诗经·小雅·南山有台》:“乐只君子,遐不黄耈。”


  • xi jin shan guang leng ,qiu diao mu xie huang 。

    “xi jin shan guang leng ,qiu diao mu xie huang 。”shi gou chu chu :《shan ju ba yong 》;shi tang chao shi ren chang da de zuo pin 。

    shen xian yi zu si ,zhi pi xing duo yong 。shao shi wei zhen zhi ,ceng lou qi mu zhong 。
    chuai cha sai hao shui ,dui yue shu zhu feng 。you wen shan zhong qu ,ting qian shi gu song 。
    wan wang xu ting wu ,xin xin jian zu qing 。yan kai fen yue se ,yu wu jian quan sheng 。
    yuan shu yuan chang xiao ,ceng yan ri zha ming 。geng kan lun de yi ,lin xia sun xin sheng 。
    yi shi chen ai wai ,shu ran zhi me chang 。shui lai kai qin zhang ,zhong dong xia chan chuang 。
    xi jin shan guang leng ,qiu diao mu xie huang 。shi di zu shi yi ,ji dan kan xie yang 。
    xi lai zhen zu yi ,zhi zai jian wen zhong 。han yan yi sheng guo ,shu lin ji xie kong 。
    xin xian lian shui dan ,shen lao qie shuang feng 。wei bao can xuan zhe ,shan shan yue se tong 。
    zhen xing ji mo ji ,chen chen zu fo shi 。ri ming ting qi nuan ,shuang ku yao miao cui 。
    ji shui he yan zhuo ,zai song dai xue yi 。hao ting xuan zhi chu ,yuan xiao ling na zhi 。
    gu si ping lan wei ,shi wen ju miao ji 。ting kong yue se jing ,ye jiong qing sheng yi 。
    lou zhuai han geng ji ,deng can leng yan wei 。tai xu tong mo xiang ,xiang wei hua xuan wei 。
    hu seng lun de zhi ,wu wu chang yuan cheng 。shu liu chun lai cui ,you chuang ri jian ming 。
    chan xin qing dan shi ,die chi fu hua ying 。hao ting tan xuan chu ,qiao song he shu sheng 。
    zu zu wei xin zhi ,chun rong ri zheng chang 。shuang qing sha cao lu ,feng xi yao miao xiang 。
    yue man zhen ru jing ,hua kai jiao shu fang 。ting qian ying zhuan chu ,shi ting yu yuan chang 。

    【zhu shi 】:

    shan guang :

    shan jing ,shan se 。zhang xu 《shan hang liu ke 》:“~~wu tai long chun hui ,mo wei qing yin bian ni gui 。”

    guang :

    ①guang liang ;guang hui 。《mo zi ·shang xian zhong 》:“re ri zhi guang ,re yue zhi ming 。”li bai 《jing ye sai 》:“chuang qian ming yue guang ,yi shi de shang shuang 。”②ming liang ;guang ming 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“yu tian de xi tong shou ,yu ri yue xi ji guang 。”③guang cai ;feng cai 。《zhuang zi ·dao zhi 》:“shen chang ba che er cun ,mian mu you guang 。”ye zhi hua mei 。《shi jing ·da ya ·han yi 》:“bai liang peng peng ,ba luan qiang qiang ,bu xian ji guang 。”④guang rong ;rong yao 。《han shu ·li le zhi 》:“xia min zhi le ,zi sun bao guang 。”si ma qian 《bao ren an shu 》:“qu zun guan hou lu ,yi wei zong zu jiao you guang chong 。”⑤shi guang ;guang yin 。li bai 《qian you yi zun jiu hang er shou 》zhi yi :“qing xuan tao li neng ji he ?liu guang qi ren hu cuo tuo 。”(qing xuan :guan yuan zuo de you qing chou zhang bi de che 。)⑥jing wu ;jing se 。xin qi ji 《na xiang zi · deng jing kou bei gu ting you huai 》:“he chu wang shen zhou ,man yan feng guang bei gu lou 。”⑦fa yang guang da 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“cheng yi kai zhang sheng ting ,yi guang xian di wei de 。”⑧guang hua 。han yu 《jin xue jie 》:“pa luo ti jue (jué),gua gou mo guang 。”(jue :tiao chu ,ti chu 。)⑨zhi li le wen wu 。《zhou yi ·guan 》:“guan guo zhi guang ,li yong bin yu wang 。”

    leng :

    ①han leng 。《zhuang zi ·ze yang 》:“fu dong zhe jia yi yu chun ,ye (yè)zhe fan dong hu leng feng 。”(yi yu chun :deng dai chun tian de wen nuan 。ye :zhong shu 。fan :fan hui 。)②shi leng que ;jiang di wen du 。zu yong 《ti han shao fu shui ting 》:“shui qi qin jie leng ,song yin fu zuo xian 。”③leng dan ;bu re qing 。huang ting jian 《zhe gu tian 》:“fu yu pang ren leng yan kan 。”④hui xin huo shi wang 。yuan jue 《zhu cha tu shi 》:“chi han yi leng fu san yan (yè)。”⑤ji jing ;bu re nao ;leng qing 。bai ju yi 《wan chu xi jiao 》:“pin zhou leng shi cun 。”ye zhi xin tai leng jing 。xu yin 《shang lu san she wei yi yan jian chu 》:“leng yan jing kan zhen hao xiao ,qing huai yu shui que wei yuan 。”⑥shao jian de ;hen shao you ren guo wen de 。li shan fu 《chou liu shu ji yi er zhi ji jian ji 》:“gou leng bu qiu ji 。”

    qiu :

    ①gu wu cheng shou 。《li ji ·yue ling 》:“(meng xia zhi yue )mai qiu zhi 。”②qiu tian de zhuang jia 。zhao ru sui 《geng zhi tan 》:“xiang sui chui tou qiu deng chang 。”③qiu ji ,nong li qi zhi jiu yue 。li shen 《min nong er shou 》zhi yi :“chun chong yi li su ,qiu shou mo ke zi 。”④yi nian de shi jian duan 。《shi ji ·liang hui wang shi jia 》:“qian qiu mo sui hou jiang chuan yu wang 。”⑤shi ke ;shi hou 。《song shi ·zong ze chuan 》:“jin ri nai ru li gong zhi qiu ,bu ke shi ye 。”⑥yu bai se 。liu you 《su zhong qing 》:“hu wei mie ,bin xian qiu 。”⑦xing rong fei de yang zi 。《han shu ·li le zhi 》:“fei long qiu ,you shang tian 。”ye zuo “qiu qiu ”。《xun zi ·jie bi 》:“feng huang qiu qiu 。”

    diao :

    ①cao mu ling la 。du mei 《ji yang zhou han chao pan guan 》shi :“qiu jin jiang na cao mu diao 。”②shi diao xie 。yan shu 《die lian hua 》:“zuo ye xi feng diao bi shu ,du shang gao lou ,wang jin tian ya lu 。”③cui bai ;bai la 。liu you 《lou shang zui shu 》shi :“ba nian liang yi diao zhu yan 。”

    mu :

    ①shu mu 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“na you qiao mu 。”②shu xie 。han ju 《nian nu jiao ·yue 》:“mu la shan gao zhen ge shi ,yi yu qiu rong xin mu 。”③mu cai ;mu liao 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“wei ju shi ,ze bi shi gong shi qiu da mu 。”④yong mu liao zhi cheng de 。《san guo zhi · shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang fu chu qi shan ,yi mu niu yun ,liang jin tui jun 。”⑤te zhi guan cai 。《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“wo er shi wu nian yi ,you ru shi er jia ,ze jiu mu yan 。”⑥gu dai ba yin zhi yi ,zhi mu zhi de le qi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yin :jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑦wu hang zhi yi 。⑧zhi piao ;piao shi 。《lun yu ·zi lu 》:“gang yi mu ne ,jin ren 。”

    xie :

    ①xie zi 。《chu ci · jiu ge ·shao si ming 》:“qiu lan xi qing qing ,lu xie xi zi jing 。”②shi ;shi ji 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·shi jian 》:“li shi zai shu ji jiu ,cheng ji lei xie 。”(li shi :ren ming 。)xiao tong 《wen shua xu 》:“zi yan han zhong xie 。”(yan han :zhi han chao 。)③shu xie 。yi zhang wei yi xie 。wang yan hong 《yu ye 》shi :“shu fan shu xie xiang ,chong dou zhu hua fei 。”zhe ge yi yi you xie zuo “xie ”。

    huang :

    ①huang se 。《shi jing ·bei feng ·lu yi 》:“lu xi yi xi ,lu yi huang chang (cháng)。”(chang :xia yi ;xia qun 。)yang chen yuan 《cheng dong zao chun 》:“lu liu cai huang ban wei yun 。”②bian huang 。wei ying wu 《da zheng ji cao qing ju jue gou 》:“lian jun wo bing sai xin ju ,shi zhai you suan yi wei huang 。”③huang di de jian chen 。tao qian 《shi yun 》:“qing qin heng chuang ,zhuo jiu ban hu 。huang tang mo dai (dài),kai du zai yu 。”(huang :huang di 。tang :tang yao 。dai :ji 。)④ci huang ,gu ren yong zuo tu ma wen zi ,dian jiao shu ji de yan liao 。tao han 《zeng zheng yuan wai 》:“he bi shou zhang gou ,zhong nian shi qian huang 。”[huang kou ]you er 。《huai na zi ·si lun 》:“gu zhi fa guo bu sha huang kou 。”[huang gou (gǒu)]lao ren 。《shi jing ·xiao ya ·na shan you tai 》:“le zhi jun zi ,xia bu huang gou 。”