• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 山澤時晦暝,歸傢暫閑居。

    “山澤時晦暝,歸傢暫閑居。”詩句出處:《田傢雜興八首》;是唐朝詩人儲光羲的作品。

    春至鶬鹒鳴,薄言向田墅。不能自力作,黽勉娶鄰女。
    既念生子孫,方思廣田圃。閑時相顧笑,喜悅好禾黍。
    夜夜登嘯臺,南望洞庭渚。百草被霜露,秋山響砧杵。
    卻羨故年時,中情無所取。
    眾人恥貧賤,相與尚膏腴。我情既浩蕩,所樂在畋漁。
    山澤時晦暝,歸傢暫閑居。滿園植葵藿,繞屋樹桑榆。
    禽雀知我閑,翔集依我廬。所願在優遊,州縣莫相呼。
    日與南山老,兀然傾一壺。
    逍遙阡陌上,遠近無相識。落日照秋山,千巖同一色。
    網罟繞深莽,鷹鸇始輕翼。獵馬既如風,奔獸莫敢息。
    駐旗滄海上,犒士吳宮側。楚國有夫人,性情本貞直。
    鮮禽徒自致,終歲竟不食。
    田傢趨壟畝,當晝掩虛關。鄰裡無煙火,兒童共幽閑。
    桔槔懸空圃,雞犬滿桑間。時來農事隙,采藥遊名山。
    但言所采多,不念路險艱。人生如蜉蝣,一往不可攀。
    君看西王母,千載美容顏。
    平生養情性,不復計憂樂。去傢行賣畚,留滯南陽郭。
    秋至黍苗黃,無人可刈獲。稚子朝未飯,把竿逐鳥雀。
    忽見梁將軍,乘車出宛洛。意氣軼道路,光輝滿墟落。
    安知負薪者,咥咥笑輕薄。
    楚山有高士,梁國有遺老。築室既相鄰,向田復同道。
    糗糒常共飯,兒孫每更抱。忘此耕耨勞,愧彼風雨好。
    蟪蛄鳴空澤,鶗鴂傷秋草。日夕寒風來,衣裳苦不早。
    梧桐蔭我門,薜荔網我屋。迢迢兩夫婦,朝出暮還宿。
    稼穡既自種,牛羊還自牧。日旰懶耕鋤,登高望川陸。
    空山足禽獸,墟落多喬木。白馬誰傢兒,聯翩相馳逐。
    種桑百馀樹,種黍三十畝。衣食既有馀,時時會親友。
    夏來菰米飯,秋至菊花酒。孺人喜逢迎,稚子解趨走。
    日暮閑園裡,團團蔭榆柳。酩酊乘夜歸,涼風吹戶牖。
    清淺望河漢,低昂看北鬥。數甕猶未開,明朝能飲否。

    【註釋】:

    澤:

    ①光澤;潤澤。屈原《離騷》:“芳與澤其雜糅兮。”(雜糅:混雜糅合。)②濕潤。《齊民要術·栽樹》:“時時灌溉,常令潤澤。”③雨露。王安石《上杜學士開河書》:“幸而雨澤時至。”(時至:按時到來。)④水匯聚處;沼澤。《楚辭·漁父》:“屈原既放,遊於江潭,行吟澤畔。”⑤恩惠;恩澤。《史記·滑稽列傳》:“故西門豹為鄴令,名聞天下,澤流後世。”⑥遺風;影響。《孟子·離婁下》:“君子之澤,五世而斬。”(斬:斷絕。)

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”

    晦:

    ①陰歷每月的最後一天。《莊子·逍遙遊》:“朝菌不知晦朔。”(朔:陰歷每月的最初一天。)姚鼐《登泰山記》:“戊申晦,五鼓,與子潁坐目觀亭。”②日暮;天黑。陳黯《詰鳳》:“(雞)晦曉而不昧其候。”(昧:迷亂。)③昏暗。屈原《九章·涉江》:“下幽晦以多雨。”④隱晦;隱藏。《左傳·成公十四年》:“《春秋》之稱微而顯,志而晦,婉而成章。”(稱:指措辭造句。志:記載。)⑤(草木)凋零。江淹《雜體·效王微〈養疾〉》:“寂歷百草晦。”(寂歷:空曠。)

    暝:

    ①昏暗。宋玉《神女賦》:“暗然而暝,忽不知處。”②日暮;天黑。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“晻晻日欲暝。”

    歸:

    (一)①出嫁;嫁。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”②返回。陶潛《歸園田居》:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”(興:起來。)③送回;交還。《孟子· 盡心上》:“久假而不歸。”(假:借)④歸依;歸附。范仲淹《嶽陽樓記》:“微斯人,吾誰與歸?”(微:如果沒有。)⑤結局;歸宿。《周易·系辭下》:“天下同歸而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《爾雅·釋訓》:“鬼之為言歸也。” (二)kuì ①通“饋”。贈送。《論語·陽貨》:“(陽貨)歸孔子豚。”《史記·周本紀》:“晉唐叔得嘉谷,獻之成王,成王以歸周公於兵所。”②通“愧”。慚愧。《戰國策·秦策一》:“狀有歸色。”

    傢:

    ①傢;傢庭。《尚書·大禹謨》:“克勤於邦,克儉於傢。”《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,數口之傢可以無饑矣。”②傢庭的住所。杜甫《苦雨》:“群木水光下,萬傢雲氣中。”③卿大夫的采邑。《論語·季氏》:“丘也聞有國有傢者,不患寡而患不均。”④學術流派。《荀子·解蔽》:“今諸侯異政,百傢異說,則必或是或非,或治或亂。”

    暫:

    ①短時間。張衡《西京賦》:“暫勞永逸。”②副詞。表示時間。1. 表示權宜性的。相當於“暫且”、“姑且”。李白《對月獨酌》:“暫伴月將影,行樂須及春。”(將:與。)2. 表示不常有的。相當於“偶爾”或“突然”。白居易《琵琶行》:“如聽仙樂耳暫明。”《史記·李將軍列傳》:“(李)廣詳(yáng)死,睨其旁有一胡兒騎善馬,廣暫騰而上胡兒馬。”(詳:通“佯”。假裝。)3. 初;剛。庾信《春賦》:“玉管初調,鳴弦暫撫。”

    閑:

    ① 養馬的圈。《周禮· 夏官·校人》:“天子十有二閑,馬六種。”(有:又。)②一定的范圍。《論語·子張》:“大德不逾閑,小德出入可也。”③防止。《周易·文言》:“閑邪有其誠。”④清閑;空閑。李紳《惘農》之一:“四海無閑田,農夫猶餓死。”⑤安靜。孟浩然《夏日南亭懷辛大》:“散發乘夕涼,開軒臥閑敞。”(軒:窗。)⑥通“嫻。”1. 熟練;熟習。李白《豫章行》:“斬虜素不閑。”(虜:指敵人。)2. 文雅;閑靜。曹植《美女篇》:“美女妖且閑。”

    閑居:

    避人獨居。《後漢書·梁統傳》:“~~可以養志,州郡之職,徒勞人耳。”

    居:

    (一)①坐。《論語·陽貨》:“居,吾語女。”(語yù:告訴。女rǔ:汝。)《禮記· 曲禮上》:“居不主奧。”(奧:室內西南角。)②居住。《論語·子罕》:“君子居之,何陋之有?”《孟子·滕文公下》:“仲子所居之室,伯夷之所築與?”③住處。《詩經·小雅·雨無正》:“正大夫離居。”《左傳·宣公二年》:“問其名居,不告而退。”④停;留。《新書·大政下》:“待士而以敬,則士必居矣。”柳宗元《小石潭記》:“以其境過清,不可不居,乃記之而去。”⑤處於。《周易·乾》:“是故居上位而不驕,在下位而不憂。”《史記·孫子吳起列傳》:“而孫子為師,居輜車中。”(輜zī車:有帷的車。)⑥閑居;閑處。《論語·先進》:“居則曰:‘不吾知也!’”⑦當;任。戚繼光《將官到任寶鑒》:“居官不難,聽言為難。”⑧占;占據。《中說·天地》:“封域之制無廣地,不居良田。”(封域:指墓地。)《禮記·王制》:“其有中士、下士者,數各居其上之三分。”⑨收藏;積蓄。《論語·公冶長》:“臧文仲居蔡。”(蔡:烏龜殼。)《史記·呂不韋列傳》:“此奇貨可居。”⑩過瞭。用於“有頃”、“久之”、“頃之”等之前,表示相隔一段時間。《史記·李將軍列傳》:“居久之,孝景崩。”(孝景:漢景帝。崩:帝王死亡。)(二)jī語氣詞。相當於“乎”。《詩經·邶風· 日月》:“日居月諸,照臨下土。”(諸:語氣詞。)


  • 山泽时晦暝,归家暂闲居。

    “山泽时晦暝,归家暂闲居。”诗句出处:《田家杂兴八首》;是唐朝诗人储光羲的作品。

    春至鶬鹒鸣,薄言向田墅。不能自力作,黾勉娶邻女。
    既念生子孙,方思广田圃。闲时相顾笑,喜悦好禾黍。
    夜夜登啸台,南望洞庭渚。百草被霜露,秋山响砧杵。
    却羡故年时,中情无所取。
    众人耻贫贱,相与尚膏腴。我情既浩荡,所乐在畋渔。
    山泽时晦暝,归家暂闲居。满园植葵藿,绕屋树桑榆。
    禽雀知我闲,翔集依我庐。所愿在优游,州县莫相呼。
    日与南山老,兀然倾一壶。
    逍遥阡陌上,远近无相识。落日照秋山,千岩同一色。
    网罟绕深莽,鹰鹯始轻翼。猎马既如风,奔兽莫敢息。
    驻旗沧海上,犒士吴宫侧。楚国有夫人,性情本贞直。
    鲜禽徒自致,终岁竟不食。
    田家趋垄亩,当昼掩虚关。邻里无烟火,儿童共幽闲。
    桔槔悬空圃,鸡犬满桑间。时来农事隙,采药游名山。
    但言所采多,不念路险艰。人生如蜉蝣,一往不可攀。
    君看西王母,千载美容颜。
    平生养情性,不复计忧乐。去家行卖畚,留滞南阳郭。
    秋至黍苗黄,无人可刈获。稚子朝未饭,把竿逐鸟雀。
    忽见梁将军,乘车出宛洛。意气轶道路,光辉满墟落。
    安知负薪者,咥咥笑轻薄。
    楚山有高士,梁国有遗老。筑室既相邻,向田复同道。
    糗糒常共饭,儿孙每更抱。忘此耕耨劳,愧彼风雨好。
    蟪蛄鸣空泽,鶗鴂伤秋草。日夕寒风来,衣裳苦不早。
    梧桐荫我门,薜荔网我屋。迢迢两夫妇,朝出暮还宿。
    稼穑既自种,牛羊还自牧。日旰懒耕锄,登高望川陆。
    空山足禽兽,墟落多乔木。白马谁家儿,联翩相驰逐。
    种桑百馀树,种黍三十亩。衣食既有馀,时时会亲友。
    夏来菰米饭,秋至菊花酒。孺人喜逢迎,稚子解趋走。
    日暮闲园里,团团荫榆柳。酩酊乘夜归,凉风吹户牖。
    清浅望河汉,低昂看北斗。数瓮犹未开,明朝能饮否。

    【注释】:

    泽:

    ①光泽;润泽。屈原《离骚》:“芳与泽其杂糅兮。”(杂糅:混杂糅合。)②湿润。《齐民要术·栽树》:“时时灌溉,常令润泽。”③雨露。王安石《上杜学士开河书》:“幸而雨泽时至。”(时至:按时到来。)④水汇聚处;沼泽。《楚辞·渔父》:“屈原既放,游于江潭,行吟泽畔。”⑤恩惠;恩泽。《史记·滑稽列传》:“故西门豹为邺令,名闻天下,泽流后世。”⑥遗风;影响。《孟子·离娄下》:“君子之泽,五世而斩。”(斩:断绝。)

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”

    晦:

    ①阴历每月的最后一天。《庄子·逍遥游》:“朝菌不知晦朔。”(朔:阴历每月的最初一天。)姚鼐《登泰山记》:“戊申晦,五鼓,与子颍坐目观亭。”②日暮;天黑。陈黯《诘凤》:“(鸡)晦晓而不昧其候。”(昧:迷乱。)③昏暗。屈原《九章·涉江》:“下幽晦以多雨。”④隐晦;隐藏。《左传·成公十四年》:“《春秋》之称微而显,志而晦,婉而成章。”(称:指措辞造句。志:记载。)⑤(草木)凋零。江淹《杂体·效王微〈养疾〉》:“寂历百草晦。”(寂历:空旷。)

    暝:

    ①昏暗。宋玉《神女赋》:“暗然而暝,忽不知处。”②日暮;天黑。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“晻晻日欲暝。”

    归:

    (一)①出嫁;嫁。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”②返回。陶潜《归园田居》:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”(兴:起来。)③送回;交还。《孟子· 尽心上》:“久假而不归。”(假:借)④归依;归附。范仲淹《岳阳楼记》:“微斯人,吾谁与归?”(微:如果没有。)⑤结局;归宿。《周易·系辞下》:“天下同归而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《尔雅·释训》:“鬼之为言归也。” (二)kuì ①通“馈”。赠送。《论语·阳货》:“(阳货)归孔子豚。”《史记·周本纪》:“晋唐叔得嘉谷,献之成王,成王以归周公于兵所。”②通“愧”。惭愧。《战国策·秦策一》:“状有归色。”

    家:

    ①家;家庭。《尚书·大禹谟》:“克勤于邦,克俭于家。”《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,数口之家可以无饥矣。”②家庭的住所。杜甫《苦雨》:“群木水光下,万家云气中。”③卿大夫的采邑。《论语·季氏》:“丘也闻有国有家者,不患寡而患不均。”④学术流派。《荀子·解蔽》:“今诸侯异政,百家异说,则必或是或非,或治或乱。”

    暂:

    ①短时间。张衡《西京赋》:“暂劳永逸。”②副词。表示时间。1. 表示权宜性的。相当于“暂且”、“姑且”。李白《对月独酌》:“暂伴月将影,行乐须及春。”(将:与。)2. 表示不常有的。相当于“偶尔”或“突然”。白居易《琵琶行》:“如听仙乐耳暂明。”《史记·李将军列传》:“(李)广详(yáng)死,睨其旁有一胡儿骑善马,广暂腾而上胡儿马。”(详:通“佯”。假装。)3. 初;刚。庾信《春赋》:“玉管初调,鸣弦暂抚。”

    闲:

    ① 养马的圈。《周礼· 夏官·校人》:“天子十有二闲,马六种。”(有:又。)②一定的范围。《论语·子张》:“大德不逾闲,小德出入可也。”③防止。《周易·文言》:“闲邪有其诚。”④清闲;空闲。李绅《惘农》之一:“四海无闲田,农夫犹饿死。”⑤安静。孟浩然《夏日南亭怀辛大》:“散发乘夕凉,开轩卧闲敞。”(轩:窗。)⑥通“娴。”1. 熟练;熟习。李白《豫章行》:“斩虏素不闲。”(虏:指敌人。)2. 文雅;闲静。曹植《美女篇》:“美女妖且闲。”

    闲居:

    避人独居。《后汉书·梁统传》:“~~可以养志,州郡之职,徒劳人耳。”

    居:

    (一)①坐。《论语·阳货》:“居,吾语女。”(语yù:告诉。女rǔ:汝。)《礼记· 曲礼上》:“居不主奥。”(奥:室内西南角。)②居住。《论语·子罕》:“君子居之,何陋之有?”《孟子·滕文公下》:“仲子所居之室,伯夷之所筑与?”③住处。《诗经·小雅·雨无正》:“正大夫离居。”《左传·宣公二年》:“问其名居,不告而退。”④停;留。《新书·大政下》:“待士而以敬,则士必居矣。”柳宗元《小石潭记》:“以其境过清,不可不居,乃记之而去。”⑤处于。《周易·乾》:“是故居上位而不骄,在下位而不忧。”《史记·孙子吴起列传》:“而孙子为师,居辎车中。”(辎zī车:有帷的车。)⑥闲居;闲处。《论语·先进》:“居则曰:‘不吾知也!’”⑦当;任。戚继光《将官到任宝鉴》:“居官不难,听言为难。”⑧占;占据。《中说·天地》:“封域之制无广地,不居良田。”(封域:指墓地。)《礼记·王制》:“其有中士、下士者,数各居其上之三分。”⑨收藏;积蓄。《论语·公冶长》:“臧文仲居蔡。”(蔡:乌龟壳。)《史记·吕不韦列传》:“此奇货可居。”⑩过了。用于“有顷”、“久之”、“顷之”等之前,表示相隔一段时间。《史记·李将军列传》:“居久之,孝景崩。”(孝景:汉景帝。崩:帝王死亡。)(二)jī语气词。相当于“乎”。《诗经·邶风· 日月》:“日居月诸,照临下土。”(诸:语气词。)


  • shan ze shi hui ming ,gui jia zan xian ju 。

    “shan ze shi hui ming ,gui jia zan xian ju 。”shi gou chu chu :《tian jia za xing ba shou 》;shi tang chao shi ren chu guang xi de zuo pin 。

    chun zhi cang geng ming ,bao yan xiang tian shu 。bu neng zi li zuo ,mian mian qu lin nv 。
    ji nian sheng zi sun ,fang sai an tian pu 。xian shi xiang gu xiao ,xi yue hao he shu 。
    ye ye deng xiao tai ,na wang dong ting zhu 。bai cao bei shuang lou ,qiu shan xiang zhen chu 。
    que xian gu nian shi ,zhong qing mo suo qu 。
    zhong ren chi pin jian ,xiang yu shang gao yu 。wo qing ji hao dang ,suo le zai tian yu 。
    shan ze shi hui ming ,gui jia zan xian ju 。man yuan zhi kui huo ,rao wu shu sang yu 。
    qin qiao zhi wo xian ,xiang ji yi wo lu 。suo yuan zai you you ,zhou xian mo xiang hu 。
    ri yu na shan lao ,wu ran qing yi hu 。
    xiao yao qian mo shang ,yuan jin mo xiang shi 。la ri zhao qiu shan ,qian yan tong yi se 。
    wang gu rao shen mang ,ying zhan shi qing yi 。lie ma ji ru feng ,ben shou mo gan xi 。
    zhu qi cang hai shang ,kao shi wu gong ce 。chu guo you fu ren ,xing qing ben zhen zhi 。
    xian qin tu zi zhi ,zhong sui jing bu shi 。
    tian jia qu long mu ,dang zhou yan xu guan 。lin li mo yan huo ,er tong gong you xian 。
    jie gao xuan kong pu ,ji quan man sang jian 。shi lai nong shi xi ,cai yao you ming shan 。
    dan yan suo cai duo ,bu nian lu xian jian 。ren sheng ru fu you ,yi wang bu ke pan 。
    jun kan xi wang mu ,qian zai mei rong yan 。
    ping sheng yang qing xing ,bu fu ji you le 。qu jia hang mai ben ,liu zhi na yang guo 。
    qiu zhi shu miao huang ,mo ren ke yi huo 。zhi zi chao wei fan ,ba gan zhu diao qiao 。
    hu jian liang jiang jun ,cheng che chu wan luo 。yi qi yi dao lu ,guang hui man xu la 。
    an zhi fu xin zhe ,die die xiao qing bao 。
    chu shan you gao shi ,liang guo you wei lao 。zhu shi ji xiang lin ,xiang tian fu tong dao 。
    qiu bei chang gong fan ,er sun mei geng bao 。wang ci geng nou lao ,kui bi feng yu hao 。
    hui gu ming kong ze ,ti gui shang qiu cao 。ri xi han feng lai ,yi chang ku bu zao 。
    wu tong yin wo men ,bi li wang wo wu 。tiao tiao liang fu fu ,chao chu mu hai su 。
    jia se ji zi chong ,niu yang hai zi mu 。ri gan lan geng chu ,deng gao wang chuan liu 。
    kong shan zu qin shou ,xu la duo qiao mu 。bai ma shei jia er ,lian pian xiang chi zhu 。
    chong sang bai yu shu ,chong shu san shi mu 。yi shi ji you yu ,shi shi hui qin you 。
    xia lai gu mi fan ,qiu zhi ju hua jiu 。ru ren xi feng ying ,zhi zi jie qu zou 。
    ri mu xian yuan li ,tuan tuan yin yu liu 。ming ding cheng ye gui ,liang feng chui hu you 。
    qing jian wang he han ,di ang kan bei dou 。shu weng you wei kai ,ming chao neng yin fou 。

    【zhu shi 】:

    ze :

    ①guang ze ;run ze 。qu yuan 《li sao 》:“fang yu ze ji za rou xi 。”(za rou :hun za rou ge 。)②shi run 。《ji min yao shu ·zai shu 》:“shi shi guan gai ,chang ling run ze 。”③yu lou 。wang an dan 《shang du xue shi kai he shu 》:“xing er yu ze shi zhi 。”(shi zhi :an shi dao lai 。)④shui hui ju chu ;zhao ze 。《chu ci ·yu fu 》:“qu yuan ji fang ,you yu jiang tan ,hang yin ze pan 。”⑤en hui ;en ze 。《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“gu xi men bao wei ye ling ,ming wen tian xia ,ze liu hou shi 。”⑥wei feng ;ying xiang 。《meng zi ·li lou xia 》:“jun zi zhi ze ,wu shi er zhan 。”(zhan :duan jue 。)

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”

    hui :

    ①yin li mei yue de zui hou yi tian 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“chao jun bu zhi hui shuo 。”(shuo :yin li mei yue de zui chu yi tian 。)yao nai 《deng tai shan ji 》:“wu shen hui ,wu gu ,yu zi ying zuo mu guan ting 。”②ri mu ;tian hei 。chen an 《jie feng 》:“(ji )hui xiao er bu mei ji hou 。”(mei :mi luan 。)③hun an 。qu yuan 《jiu zhang ·she jiang 》:“xia you hui yi duo yu 。”④yin hui ;yin cang 。《zuo chuan ·cheng gong shi si nian 》:“《chun qiu 》zhi chen wei er xian ,zhi er hui ,wan er cheng zhang 。”(chen :zhi cuo ci zao gou 。zhi :ji zai 。)⑤(cao mu )diao ling 。jiang yan 《za ti ·xiao wang wei 〈yang ji 〉》:“ji li bai cao hui 。”(ji li :kong kuang 。)

    ming :

    ①hun an 。song yu 《shen nv fu 》:“an ran er ming ,hu bu zhi chu 。”②ri mu ;tian hei 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“an an ri yu ming 。”

    gui :

    (yi )①chu jia ;jia 。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”②fan hui 。tao qian 《gui yuan tian ju 》:“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”(xing :qi lai 。)③song hui ;jiao hai 。《meng zi · jin xin shang 》:“jiu jia er bu gui 。”(jia :jie )④gui yi ;gui fu 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“wei si ren ,wu shei yu gui ?”(wei :ru guo mei you 。)⑤jie ju ;gui su 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“tian xia tong gui er shu tu 。”(shu :bu tong 。tu :lu 。)⑥si 。《er ya ·shi xun 》:“gui zhi wei yan gui ye 。” (er )kuì ①tong “kui ”。zeng song 。《lun yu ·yang huo 》:“(yang huo )gui kong zi tun 。”《shi ji ·zhou ben ji 》:“jin tang shu de jia gu ,suo zhi cheng wang ,cheng wang yi gui zhou gong yu bing suo 。”②tong “kui ”。can kui 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“zhuang you gui se 。”

    jia :

    ①jia ;jia ting 。《shang shu ·da yu mo 》:“ke qin yu bang ,ke jian yu jia 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,shu kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”②jia ting de zhu suo 。du fu 《ku yu 》:“qun mu shui guang xia ,mo jia yun qi zhong 。”③qing da fu de cai yi 。《lun yu ·ji shi 》:“qiu ye wen you guo you jia zhe ,bu huan gua er huan bu jun 。”④xue shu liu pa 。《xun zi ·jie bi 》:“jin zhu hou yi zheng ,bai jia yi shui ,ze bi huo shi huo fei ,huo zhi huo luan 。”

    zan :

    ①duan shi jian 。zhang heng 《xi jing fu 》:“zan lao yong yi 。”②fu ci 。biao shi shi jian 。1. biao shi quan yi xing de 。xiang dang yu “zan ju ”、“gu ju ”。li bai 《dui yue du zhuo 》:“zan ban yue jiang ying ,hang le xu ji chun 。”(jiang :yu 。)2. biao shi bu chang you de 。xiang dang yu “ou er ”huo “tu ran ”。bai ju yi 《pi pa hang 》:“ru ting xian le er zan ming 。”《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“(li )an xiang (yáng)si ,ni ji pang you yi hu er ji shan ma ,an zan teng er shang hu er ma 。”(xiang :tong “yang ”。jia zhuang 。)3. chu ;gang 。yu xin 《chun fu 》:“yu guan chu diao ,ming xian zan fu 。”

    xian :

    ① yang ma de juan 。《zhou li · xia guan ·jiao ren 》:“tian zi shi you er xian ,ma liu chong 。”(you :you 。)②yi ding de fan wei 。《lun yu ·zi zhang 》:“da de bu yu xian ,xiao de chu ru ke ye 。”③fang zhi 。《zhou yi ·wen yan 》:“xian xie you ji cheng 。”④qing xian ;kong xian 。li shen 《wang nong 》zhi yi :“si hai mo xian tian ,nong fu you e si 。”⑤an jing 。meng hao ran 《xia ri na ting huai xin da 》:“san fa cheng xi liang ,kai xuan wo xian chang 。”(xuan :chuang 。)⑥tong “xian 。”1. shou lian ;shou xi 。li bai 《yu zhang hang 》:“zhan lu su bu xian 。”(lu :zhi di ren 。)2. wen ya ;xian jing 。cao zhi 《mei nv pian 》:“mei nv yao ju xian 。”

    xian ju :

    bi ren du ju 。《hou han shu ·liang tong chuan 》:“~~ke yi yang zhi ,zhou jun zhi zhi ,tu lao ren er 。”

    ju :

    (yi )①zuo 。《lun yu ·yang huo 》:“ju ,wu yu nv 。”(yu yù:gao su 。nv rǔ:ru 。)《li ji · qu li shang 》:“ju bu zhu ao 。”(ao :shi nei xi na jiao 。)②ju zhu 。《lun yu ·zi han 》:“jun zi ju zhi ,he lou zhi you ?”《meng zi ·teng wen gong xia 》:“zhong zi suo ju zhi shi ,bai yi zhi suo zhu yu ?”③zhu chu 。《shi jing ·xiao ya ·yu mo zheng 》:“zheng da fu li ju 。”《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“wen ji ming ju ,bu gao er tui 。”④ting ;liu 。《xin shu ·da zheng xia 》:“dai shi er yi jing ,ze shi bi ju yi 。”liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“yi ji jing guo qing ,bu ke bu ju ,nai ji zhi er qu 。”⑤chu yu 。《zhou yi ·gan 》:“shi gu ju shang wei er bu jiao ,zai xia wei er bu you 。”《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“er sun zi wei shi ,ju zi che zhong 。”(zi zīche :you wei de che 。)⑥xian ju ;xian chu 。《lun yu ·xian jin 》:“ju ze yue :‘bu wu zhi ye !’”⑦dang ;ren 。qi ji guang 《jiang guan dao ren bao jian 》:“ju guan bu nan ,ting yan wei nan 。”⑧zhan ;zhan ju 。《zhong shui ·tian de 》:“feng yu zhi zhi mo an de ,bu ju liang tian 。”(feng yu :zhi mu de 。)《li ji ·wang zhi 》:“ji you zhong shi 、xia shi zhe ,shu ge ju ji shang zhi san fen 。”⑨shou cang ;ji xu 。《lun yu ·gong ye chang 》:“zang wen zhong ju cai 。”(cai :wu gui ke 。)《shi ji ·lv bu wei lie chuan 》:“ci ji huo ke ju 。”⑩guo le 。yong yu “you qing ”、“jiu zhi ”、“qing zhi ”deng zhi qian ,biao shi xiang ge yi duan shi jian 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“ju jiu zhi ,xiao jing beng 。”(xiao jing :han jing di 。beng :di wang si wang 。)(er )jīyu qi ci 。xiang dang yu “hu ”。《shi jing ·bei feng · ri yue 》:“ri ju yue zhu ,zhao lin xia tu 。”(zhu :yu qi ci 。)