• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 憶昨看君朝未央,鳴珂擁蓋滿路香。

    “憶昨看君朝未央,鳴珂擁蓋滿路香。”詩句出處:《衛節度赤驃馬歌》;是唐朝詩人岑參的作品。

    君傢赤驃畫不得,一團旋風桃花色。紅纓紫鞚珊瑚鞭,
    玉鞍錦韉黃金勒。請君鞲出看君騎,尾長窣地如紅絲。
    自矜諸馬皆不及,卻憶百金新買時。香街紫陌鳳城內,
    滿城見者誰不愛。揚鞭驟急白汗流,弄影行驕碧蹄碎。
    紫髯胡雛金剪刀,平明剪出三鬃高。櫪上看時獨意氣,
    眾中牽出偏雄豪。騎將獵向南山口,城南狐兔不復有。
    草頭一點疾如飛,卻使蒼鷹翻向後。憶昨看君朝未央,
    鳴珂擁蓋滿路香。始知邊將真富貴,可憐人馬相輝光。
    男兒稱意得如此,駿馬長鳴北風起。待君東去掃胡塵,
    為君一日行千裡。

    【註釋】:

    憶:

    ①思念;回想。《木蘭詩》:“問女何所思? 問女何所憶?”潘閬《憶餘杭五首》之一:“長憶錢塘,不是人寰是天上。”②記得;記住不忘。《梁書·昭明太子傳》:“讀書數行並下,過目皆憶。”元稹《連昌宮詞》:“弄權宰相不記名,依稀憶得楊與李。”(楊與李:指楊國忠、李林甫。)

    看:

    ①向遠處看;望。《世說新語·文學》:“庾闡始作《揚州賦》……庾公聞賦成,求看,兼贈貺(kuàng)之。”(庾公:指庾亮。貺:贈,賜。)②觀察。蘇軾《題西林壁》:“橫看成嶺側成峰,遠近高低各不同。”(西林:廬山寺名。)又表示估量。高適《送田少府貶蒼梧》:“丈夫窮達未可知,看君不合長貧賤。”(蒼梧:縣名。合:應該。)③觀賞。李白《清平調》之三:“名花傾國兩相歡,常得君王帶笑看。”(傾國:指佳人,美女。)④看望;探訪。《世說新語·德行》:“(陳仲舉)至便問徐孺子所在,欲先看之。”《韓非子·外儲說左下》:“梁車為鄴令,其姊往看之。”⑤聽;聞。杜甫《西閣口號呈元二十一》:“看君話王室,感動幾銷憂。”⑥助詞。用在動詞或動詞性短語之後,表示試一試。白居易《眼病》:“人間方藥應無益,爭得金篦試刮看。”(爭得:怎能。金篦:即金戉,一種金屬小刀,為醫生刮治眼病的工具。)[看護]照料;護理。張之翰《金縷曲·乙未清明》:“先塋(yíng)松柏誰看護?”(先塋:祖先墳地。)

    君:

    ①君主。《嶽陽樓記》:“處江湖之遠則憂其君。”《論語·泰伯》:“大哉堯之為君也!”(大:偉大。)②封號。《戰國策·燕策二》:“樂毅奔趙,趙封以望諾君。”《史記·淮陰侯列傳》:“始常山王、成安君為佈衣時,相與為刎頸之交。”《史記·信陵君列傳》:“安釐王即位,封公子為信陵君。”③對人的尊稱。《戰國策·齊策一》:“徐公不若君之美也。”王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”(陽關:地名。)特指妻妾稱夫,子孫稱父祖輩。王勃《滕王閣序》:“傢君作宰。”(宰:指縣令。)[君子]與“小人”相對。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“無君子莫治野人,無野人莫養君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《論語·述而》:“聖人吾不得而見矣,得見君子者,斯可矣。”(斯可矣:這就可以瞭。)

    朝:

    (一)①朝見。《禮記·內則》:“昧爽而朝。”②拜訪。《史記·司馬相如列傳》:“臨邛(qióng)令繆為恭敬,日往朝相如。”(臨邛:地名。令:縣令。繆:詐。)③朝廷。《詩經·齊風·雞鳴》:“雞既鳴矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《諸將》:“漢朝陵墓對南山。”⑤政事。《西京雜記》卷一:“上(漢武帝)時服此裘以聽朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《後漢書·劉寵傳》:“山谷鄙生,未嘗識郡朝。”⑦介詞。面對;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在這裡建都。 (二)zhāo ①早晨。《詩經·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕從事。”②日;天。白居易《長恨歌》:“天生麗質難自棄,一朝選在君王側。”

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·莊公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二時辰之一,即午後一時至三時。③十二生肖屬羊。④副詞。1.表示否定。a.相當於“不”。《詩經·周頌·小毖》:“未堪傢多難。”b.相當於“沒有”、“不曾”。《詩經 · 召南·草蟲》:“未見君子,我心傷悲。”2. 用在句尾,表示疑問。相當於“否”。《後漢書·劉表傳》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    央:

    ①正中;中心。常“中央”連用。《詩經·秦風·蒹葭》:“溯遊從之,宛在水中央。”《荀子·大略》:“欲近四旁,莫如中央,故王者必居天下之中。”②盡;完瞭。常“未央”、“無央”連用。《南史·扶南國傳》:“扶南有山,出金,金露生石上,無央限也。”曹丕《燕歌行》:“星漢西流夜未央。”(星漢西流:天上的星鬥和銀河都在向西運轉。)③懇求。曹唐《小遊仙》詩:“無央公子停鸞轡。”(無:不;不用。鸞轡:指車馬。)

    鳴:

    ①[動]鳥叫。吳均《與朱元思書》:“好鳥相~,嚶嚶成韻。”②[動]泛指獸、蟲等叫。《詩經·小雅·鹿鳴》:“呦呦鹿~,食野之蘋。”③[動]物體發出聲音。《楚辭·卜居》:“黃鐘毀棄,瓦釜雷~。”④[動]表達,抒發己見。韓愈《送孟東野序》:“莊周以其荒唐之言~。”⑤[動]聞名。侯方域《馬伶傳》:“梨園以技~者,無慮數十輩。”

    珂:

    似玉的美石,常用作馬勒上的裝飾。元稹《生春》之四:“珂傘自相叢。”張華《輕薄篇》:“文軒樹羽蓋,乘馬鳴玉珂。”(文軒:雕飾華美的車。)又借指馬。司馬昱《采桑》:“連珂往淇上。”李攀龍《送陸從事赴遼陽》:“禦苑東風吹客過,共看芳草有離珂。”

    擁:

    ①抱;懷抱。《儀禮·公食大夫禮》:“左擁簠(fǔ)梁,右執湆(qì)以降。”(簠:承稻粱的器皿。湆:肉汁。)②執持。王安石《遊褒禪山記》:“餘與四人擁火以入。”③據有;擁有。賈誼《過秦論》:“秦孝公據崤函之固,擁雍州之地。”《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“今操已擁百萬之眾,挾天子以令諸侯,此誠不可與爭鋒。”④圍著;簇擁。范成大《峨眉山行記》:“熾炭擁爐危坐。”(熾:火旺。危坐:端坐。)柳永《望海潮》:“千騎擁高牙。”(高牙:牙旗,借指高級官吏。)⑤擁擠;阻塞。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》詩:“雪擁藍關馬不前。”⑥扶助;護衛。《漢書·西域傳上·康居國》:“宣帝時,匈奴乖亂,五單於並爭,漢擁立呼韓邪單於。”⑦遮掩。《禮記·內則》:“女子出門,必擁蔽其面。”[擁護]扶助;護衛。《漢書·陳湯傳》:“(郅支)怨漢擁護呼韓邪而不助己,因辱漢使者江迺始等。”

    蓋:

    ①用草或葦編成的覆蓋物。《左傳·襄公十四年》:“被苫(shān)蓋,蒙荊棘。”(被:覆蓋。苫:用草編成的覆蓋物。)②建築房屋。王褒《僮約》:“治舍蓋屋。”③車蓋、傘等遮陽擋雨的用具。《周禮·考工記·輪人》:“輪人為蓋。”《史記·淮南衡山列傳》:“為黃屋蓋乘輿,出入擬於天子。”(屋:同“幄”。帳幕。)④器物上的蓋子。《禮記·少儀》:“器則執蓋。”⑤遮蔽;掩蓋。《淮南子·說林》:“日月欲明而浮雲蓋之。”⑥超過;壓倒。《史記·項羽本紀》:“力拔山兮氣蓋世。”⑦崇尚。《國語· 吳語》:“夫固知君王之蓋威以好勝也。”⑧副詞。表推測,相當於“大概”。《論語·裡仁》:“蓋有之矣,我未之見也。”⑨連詞。承接上文。表示原因。《史記·屈原賈生列傳》:“屈平之作《離騷》,蓋自怨生也。”⑩助詞。多用於句首。無實在意義,其作用隻是引出下面的議論或說明。《史記·李斯列傳》:“蓋聞聖人遷徙無常,就變而從時,見末而知本,觀指而睹歸。”(本:根。)(11)通“盍”(hé),是“何不”的合音。《禮記·檀弓上》:“子蓋言子之志於公乎?”(12)通“闔”。門扇。《左傳·莊公三十二年》:“犖有力焉,能投蓋於稷門。”

    路:

    ①道路;路途。《楚辭·九歌·國觴》:“出不入兮往不反,平原忽兮路超遠。”②路程。陶潛《桃花源記》:“緣溪行,忘路之遠近。”③途徑;方向。《尚書·洪范》:“無有作惡,遵王之路。”諸葛亮《前出師表》:“不宜妄自菲薄,引喻失義,以塞忠諫之路也。”(引喻:稱引說話。)④仕途,執政。許棠《講德陳情上淮南李仆射八首》之八:“當路公卿誰見待? 故鄉親友自疑非。”(待:寬容。疑非:懷疑有錯誤。)⑤法度;規則。李華《禦史中丞廳壁記》:“遵王路以整多方。”(王:指先王。)⑥方面;地區。田藝衡《留青日記·賭博》:“蘇常一路尤甚,士大夫歸傢者則開賭坊,蓋避禁也。”(蘇常:蘇州、常州。避禁:避開禁令。)⑦車。《左傳·昭公四年》:“王思舊勛而賜之路。”⑧大。《史記·孝武本紀》:“路弓乘矢。”⑨宋朝和元朝行政區劃名。宋的路約相當於現在的省,元的路約相當現在的地區。

    香:

    ①氣味芳美。與“臭”相對。辛棄疾《西江月》:“稻花香裡說豐年。”②香美;香甜。曹松《鐘陵寒食日郊外閑遊》:“杏子粥香如冷餳(xíng)。”(餳:糖稀。)③香料。李清照《風凰臺上憶吹簫》:“香冷金猊,被翻紅浪。”④特指用香料制成的細條。《兒女英雄傳》第十三回:“早有仆婦送上兩束香來。張老上瞭香,磕瞭頭。”⑤對人和事物的美稱。李嘉祐《廣陵送林宰》:“清政過前哲,香名達至尊。”(前哲:前賢。至尊:天子。)⑥指與女性有關的事物。也代指少女。李清照《永遇樂》:“來相召,香車寶馬,謝他酒朋詩侶。”


  • 忆昨看君朝未央,鸣珂拥盖满路香。

    “忆昨看君朝未央,鸣珂拥盖满路香。”诗句出处:《卫节度赤骠马歌》;是唐朝诗人岑参的作品。

    君家赤骠画不得,一团旋风桃花色。红缨紫鞚珊瑚鞭,
    玉鞍锦鞯黄金勒。请君鞲出看君骑,尾长窣地如红丝。
    自矜诸马皆不及,却忆百金新买时。香街紫陌凤城内,
    满城见者谁不爱。扬鞭骤急白汗流,弄影行骄碧蹄碎。
    紫髯胡雏金剪刀,平明剪出三鬃高。枥上看时独意气,
    众中牵出偏雄豪。骑将猎向南山口,城南狐兔不复有。
    草头一点疾如飞,却使苍鹰翻向后。忆昨看君朝未央,
    鸣珂拥盖满路香。始知边将真富贵,可怜人马相辉光。
    男儿称意得如此,骏马长鸣北风起。待君东去扫胡尘,
    为君一日行千里。

    【注释】:

    忆:

    ①思念;回想。《木兰诗》:“问女何所思? 问女何所忆?”潘阆《忆余杭五首》之一:“长忆钱塘,不是人寰是天上。”②记得;记住不忘。《梁书·昭明太子传》:“读书数行并下,过目皆忆。”元稹《连昌宫词》:“弄权宰相不记名,依稀忆得杨与李。”(杨与李:指杨国忠、李林甫。)

    看:

    ①向远处看;望。《世说新语·文学》:“庾阐始作《扬州赋》……庾公闻赋成,求看,兼赠贶(kuàng)之。”(庾公:指庾亮。贶:赠,赐。)②观察。苏轼《题西林壁》:“横看成岭侧成峰,远近高低各不同。”(西林:庐山寺名。)又表示估量。高适《送田少府贬苍梧》:“丈夫穷达未可知,看君不合长贫贱。”(苍梧:县名。合:应该。)③观赏。李白《清平调》之三:“名花倾国两相欢,常得君王带笑看。”(倾国:指佳人,美女。)④看望;探访。《世说新语·德行》:“(陈仲举)至便问徐孺子所在,欲先看之。”《韩非子·外储说左下》:“梁车为邺令,其姊往看之。”⑤听;闻。杜甫《西阁口号呈元二十一》:“看君话王室,感动几销忧。”⑥助词。用在动词或动词性短语之后,表示试一试。白居易《眼病》:“人间方药应无益,争得金篦试刮看。”(争得:怎能。金篦:即金戉,一种金属小刀,为医生刮治眼病的工具。)[看护]照料;护理。张之翰《金缕曲·乙未清明》:“先茔(yíng)松柏谁看护?”(先茔:祖先坟地。)

    君:

    ①君主。《岳阳楼记》:“处江湖之远则忧其君。”《论语·泰伯》:“大哉尧之为君也!”(大:伟大。)②封号。《战国策·燕策二》:“乐毅奔赵,赵封以望诺君。”《史记·淮阴侯列传》:“始常山王、成安君为布衣时,相与为刎颈之交。”《史记·信陵君列传》:“安釐王即位,封公子为信陵君。”③对人的尊称。《战国策·齐策一》:“徐公不若君之美也。”王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”(阳关:地名。)特指妻妾称夫,子孙称父祖辈。王勃《滕王阁序》:“家君作宰。”(宰:指县令。)[君子]与“小人”相对。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“无君子莫治野人,无野人莫养君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《论语·述而》:“圣人吾不得而见矣,得见君子者,斯可矣。”(斯可矣:这就可以了。)

    朝:

    (一)①朝见。《礼记·内则》:“昧爽而朝。”②拜访。《史记·司马相如列传》:“临邛(qióng)令缪为恭敬,日往朝相如。”(临邛:地名。令:县令。缪:诈。)③朝廷。《诗经·齐风·鸡鸣》:“鸡既鸣矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《诸将》:“汉朝陵墓对南山。”⑤政事。《西京杂记》卷一:“上(汉武帝)时服此裘以听朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《后汉书·刘宠传》:“山谷鄙生,未尝识郡朝。”⑦介词。面对;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在这里建都。 (二)zhāo ①早晨。《诗经·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕从事。”②日;天。白居易《长恨歌》:“天生丽质难自弃,一朝选在君王侧。”

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·庄公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二时辰之一,即午后一时至三时。③十二生肖属羊。④副词。1.表示否定。a.相当于“不”。《诗经·周颂·小毖》:“未堪家多难。”b.相当于“没有”、“不曾”。《诗经 · 召南·草虫》:“未见君子,我心伤悲。”2. 用在句尾,表示疑问。相当于“否”。《后汉书·刘表传》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    央:

    ①正中;中心。常“中央”连用。《诗经·秦风·蒹葭》:“溯游从之,宛在水中央。”《荀子·大略》:“欲近四旁,莫如中央,故王者必居天下之中。”②尽;完了。常“未央”、“无央”连用。《南史·扶南国传》:“扶南有山,出金,金露生石上,无央限也。”曹丕《燕歌行》:“星汉西流夜未央。”(星汉西流:天上的星斗和银河都在向西运转。)③恳求。曹唐《小游仙》诗:“无央公子停鸾辔。”(无:不;不用。鸾辔:指车马。)

    鸣:

    ①[动]鸟叫。吴均《与朱元思书》:“好鸟相~,嘤嘤成韵。”②[动]泛指兽、虫等叫。《诗经·小雅·鹿鸣》:“呦呦鹿~,食野之苹。”③[动]物体发出声音。《楚辞·卜居》:“黄钟毁弃,瓦釜雷~。”④[动]表达,抒发己见。韩愈《送孟东野序》:“庄周以其荒唐之言~。”⑤[动]闻名。侯方域《马伶传》:“梨园以技~者,无虑数十辈。”

    珂:

    似玉的美石,常用作马勒上的装饰。元稹《生春》之四:“珂伞自相丛。”张华《轻薄篇》:“文轩树羽盖,乘马鸣玉珂。”(文轩:雕饰华美的车。)又借指马。司马昱《采桑》:“连珂往淇上。”李攀龙《送陆从事赴辽阳》:“御苑东风吹客过,共看芳草有离珂。”

    拥:

    ①抱;怀抱。《仪礼·公食大夫礼》:“左拥簠(fǔ)梁,右执湆(qì)以降。”(簠:承稻粱的器皿。湆:肉汁。)②执持。王安石《游褒禅山记》:“余与四人拥火以入。”③据有;拥有。贾谊《过秦论》:“秦孝公据崤函之固,拥雍州之地。”《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“今操已拥百万之众,挟天子以令诸侯,此诚不可与争锋。”④围着;簇拥。范成大《峨眉山行记》:“炽炭拥炉危坐。”(炽:火旺。危坐:端坐。)柳永《望海潮》:“千骑拥高牙。”(高牙:牙旗,借指高级官吏。)⑤拥挤;阻塞。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》诗:“雪拥蓝关马不前。”⑥扶助;护卫。《汉书·西域传上·康居国》:“宣帝时,匈奴乖乱,五单于并争,汉拥立呼韩邪单于。”⑦遮掩。《礼记·内则》:“女子出门,必拥蔽其面。”[拥护]扶助;护卫。《汉书·陈汤传》:“(郅支)怨汉拥护呼韩邪而不助己,因辱汉使者江迺始等。”

    盖:

    ①用草或苇编成的覆盖物。《左传·襄公十四年》:“被苫(shān)盖,蒙荆棘。”(被:覆盖。苫:用草编成的覆盖物。)②建筑房屋。王褒《僮约》:“治舍盖屋。”③车盖、伞等遮阳挡雨的用具。《周礼·考工记·轮人》:“轮人为盖。”《史记·淮南衡山列传》:“为黄屋盖乘舆,出入拟于天子。”(屋:同“幄”。帐幕。)④器物上的盖子。《礼记·少仪》:“器则执盖。”⑤遮蔽;掩盖。《淮南子·说林》:“日月欲明而浮云盖之。”⑥超过;压倒。《史记·项羽本纪》:“力拔山兮气盖世。”⑦崇尚。《国语· 吴语》:“夫固知君王之盖威以好胜也。”⑧副词。表推测,相当于“大概”。《论语·里仁》:“盖有之矣,我未之见也。”⑨连词。承接上文。表示原因。《史记·屈原贾生列传》:“屈平之作《离骚》,盖自怨生也。”⑩助词。多用于句首。无实在意义,其作用只是引出下面的议论或说明。《史记·李斯列传》:“盖闻圣人迁徙无常,就变而从时,见末而知本,观指而睹归。”(本:根。)(11)通“盍”(hé),是“何不”的合音。《礼记·檀弓上》:“子盖言子之志于公乎?”(12)通“阖”。门扇。《左传·庄公三十二年》:“荦有力焉,能投盖于稷门。”

    路:

    ①道路;路途。《楚辞·九歌·国觞》:“出不入兮往不反,平原忽兮路超远。”②路程。陶潜《桃花源记》:“缘溪行,忘路之远近。”③途径;方向。《尚书·洪范》:“无有作恶,遵王之路。”诸葛亮《前出师表》:“不宜妄自菲薄,引喻失义,以塞忠谏之路也。”(引喻:称引说话。)④仕途,执政。许棠《讲德陈情上淮南李仆射八首》之八:“当路公卿谁见待? 故乡亲友自疑非。”(待:宽容。疑非:怀疑有错误。)⑤法度;规则。李华《御史中丞厅壁记》:“遵王路以整多方。”(王:指先王。)⑥方面;地区。田艺衡《留青日记·赌博》:“苏常一路尤甚,士大夫归家者则开赌坊,盖避禁也。”(苏常:苏州、常州。避禁:避开禁令。)⑦车。《左传·昭公四年》:“王思旧勋而赐之路。”⑧大。《史记·孝武本纪》:“路弓乘矢。”⑨宋朝和元朝行政区划名。宋的路约相当于现在的省,元的路约相当现在的地区。

    香:

    ①气味芳美。与“臭”相对。辛弃疾《西江月》:“稻花香里说丰年。”②香美;香甜。曹松《钟陵寒食日郊外闲游》:“杏子粥香如冷饧(xíng)。”(饧:糖稀。)③香料。李清照《风凰台上忆吹箫》:“香冷金猊,被翻红浪。”④特指用香料制成的细条。《儿女英雄传》第十三回:“早有仆妇送上两束香来。张老上了香,磕了头。”⑤对人和事物的美称。李嘉祐《广陵送林宰》:“清政过前哲,香名达至尊。”(前哲:前贤。至尊:天子。)⑥指与女性有关的事物。也代指少女。李清照《永遇乐》:“来相召,香车宝马,谢他酒朋诗侣。”


  • yi zuo kan jun chao wei yang ,ming ke yong gai man lu xiang 。

    “yi zuo kan jun chao wei yang ,ming ke yong gai man lu xiang 。”shi gou chu chu :《wei jie du chi biao ma ge 》;shi tang chao shi ren cen can de zuo pin 。

    jun jia chi biao hua bu de ,yi tuan xuan feng tao hua se 。gong ying zi kong shan hu bian ,
    yu an jin jian huang jin le 。qing jun gou chu kan jun ji ,wei chang su de ru gong si 。
    zi jin zhu ma jie bu ji ,que yi bai jin xin mai shi 。xiang jie zi mo feng cheng nei ,
    man cheng jian zhe shei bu ai 。yang bian zhou ji bai han liu ,long ying hang jiao bi ti sui 。
    zi ran hu chu jin jian dao ,ping ming jian chu san zong gao 。li shang kan shi du yi qi ,
    zhong zhong qian chu pian xiong hao 。ji jiang lie xiang na shan kou ,cheng na hu tu bu fu you 。
    cao tou yi dian ji ru fei ,que shi cang ying fan xiang hou 。yi zuo kan jun chao wei yang ,
    ming ke yong gai man lu xiang 。shi zhi bian jiang zhen fu gui ,ke lian ren ma xiang hui guang 。
    nan er chen yi de ru ci ,jun ma chang ming bei feng qi 。dai jun dong qu sao hu chen ,
    wei jun yi ri hang qian li 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    ①sai nian ;hui xiang 。《mu lan shi 》:“wen nv he suo sai ? wen nv he suo yi ?”pan lang 《yi yu hang wu shou 》zhi yi :“chang yi qian tang ,bu shi ren huan shi tian shang 。”②ji de ;ji zhu bu wang 。《liang shu ·zhao ming tai zi chuan 》:“dou shu shu hang bing xia ,guo mu jie yi 。”yuan zhen 《lian chang gong ci 》:“long quan zai xiang bu ji ming ,yi xi yi de yang yu li 。”(yang yu li :zhi yang guo zhong 、li lin fu 。)

    kan :

    ①xiang yuan chu kan ;wang 。《shi shui xin yu ·wen xue 》:“yu chan shi zuo 《yang zhou fu 》……yu gong wen fu cheng ,qiu kan ,jian zeng kuang (kuàng)zhi 。”(yu gong :zhi yu liang 。kuang :zeng ,ci 。)②guan cha 。su shi 《ti xi lin bi 》:“heng kan cheng ling ce cheng feng ,yuan jin gao di ge bu tong 。”(xi lin :lu shan si ming 。)you biao shi gu liang 。gao kuo 《song tian shao fu bian cang wu 》:“zhang fu qiong da wei ke zhi ,kan jun bu ge chang pin jian 。”(cang wu :xian ming 。ge :ying gai 。)③guan shang 。li bai 《qing ping diao 》zhi san :“ming hua qing guo liang xiang huan ,chang de jun wang dai xiao kan 。”(qing guo :zhi jia ren ,mei nv 。)④kan wang ;tan fang 。《shi shui xin yu ·de hang 》:“(chen zhong ju )zhi bian wen xu ru zi suo zai ,yu xian kan zhi 。”《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“liang che wei ye ling ,ji zi wang kan zhi 。”⑤ting ;wen 。du fu 《xi ge kou hao cheng yuan er shi yi 》:“kan jun hua wang shi ,gan dong ji xiao you 。”⑥zhu ci 。yong zai dong ci huo dong ci xing duan yu zhi hou ,biao shi shi yi shi 。bai ju yi 《yan bing 》:“ren jian fang yao ying mo yi ,zheng de jin bi shi gua kan 。”(zheng de :zen neng 。jin bi :ji jin 戉,yi chong jin shu xiao dao ,wei yi sheng gua zhi yan bing de gong ju 。)[kan hu ]zhao liao ;hu li 。zhang zhi han 《jin lv qu ·yi wei qing ming 》:“xian ying (yíng)song bai shei kan hu ?”(xian ying :zu xian fen de 。)

    jun :

    ①jun zhu 。《yue yang lou ji 》:“chu jiang hu zhi yuan ze you ji jun 。”《lun yu ·tai bai 》:“da zai yao zhi wei jun ye !”(da :wei da 。)②feng hao 。《zhan guo ce ·yan ce er 》:“le yi ben zhao ,zhao feng yi wang nuo jun 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shi chang shan wang 、cheng an jun wei bu yi shi ,xiang yu wei wen geng zhi jiao 。”《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“an 釐wang ji wei ,feng gong zi wei xin ling jun 。”③dui ren de zun chen 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“xu gong bu re jun zhi mei ye 。”wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”(yang guan :de ming 。)te zhi qi qie chen fu ,zi sun chen fu zu bei 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“jia jun zuo zai 。”(zai :zhi xian ling 。)[jun zi ]yu “xiao ren ”xiang dui 。1.zhi zai gao wei de ren 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“mo jun zi mo zhi ye ren ,mo ye ren mo yang jun zi 。”(ye ren :bai xing 。)2.zhi you dao de de ren 。《lun yu ·shu er 》:“sheng ren wu bu de er jian yi ,de jian jun zi zhe ,si ke yi 。”(si ke yi :zhe jiu ke yi le 。)

    chao :

    (yi )①chao jian 。《li ji ·nei ze 》:“mei shuang er chao 。”②bai fang 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“lin qiong (qióng)ling miao wei gong jing ,ri wang chao xiang ru 。”(lin qiong :de ming 。ling :xian ling 。miao :zha 。)③chao ting 。《shi jing ·ji feng ·ji ming 》:“ji ji ming yi ,chao ji ying yi 。”④chao dai 。du fu 《zhu jiang 》:“han chao ling mu dui na shan 。”⑤zheng shi 。《xi jing za ji 》juan yi :“shang (han wu di )shi fu ci qiu yi ting chao 。”(fu :chuan 。)⑥guan fu da tang 。《hou han shu ·liu chong chuan 》:“shan gu bi sheng ,wei chang shi jun chao 。”⑦jie ci 。mian dui ;xiang 。[chao ge ]gu de ming 。zai jin he na sheng 。shang chao ceng zai zhe li jian dou 。 (er )zhāo ①zao chen 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“xie xie shi zi ,chao xi cong shi 。”②ri ;tian 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“tian sheng li zhi nan zi qi ,yi chao shua zai jun wang ce 。”

    wei :

    ①shi er de zhi zhi yi 。《chun qiu ·zhuang gong er shi si nian 》:“liu yue xin wei ,shuo ,ri you shi zhi 。”②shi er shi chen zhi yi ,ji wu hou yi shi zhi san shi 。③shi er sheng xiao shu yang 。④fu ci 。1.biao shi fou ding 。a.xiang dang yu “bu ”。《shi jing ·zhou song ·xiao bi 》:“wei kan jia duo nan 。”b.xiang dang yu “mei you ”、“bu ceng ”。《shi jing · shao na ·cao chong 》:“wei jian jun zi ,wo xin shang bei 。”2. yong zai gou wei ,biao shi yi wen 。xiang dang yu “fou ”。《hou han shu ·liu biao chuan 》:“yan chu zi kou er ru wu er ,ke yi yan wei ?”

    yang :

    ①zheng zhong ;zhong xin 。chang “zhong yang ”lian yong 。《shi jing ·qin feng ·jian jia 》:“su you cong zhi ,wan zai shui zhong yang 。”《xun zi ·da lve 》:“yu jin si pang ,mo ru zhong yang ,gu wang zhe bi ju tian xia zhi zhong 。”②jin ;wan le 。chang “wei yang ”、“mo yang ”lian yong 。《na shi ·fu na guo chuan 》:“fu na you shan ,chu jin ,jin lou sheng dan shang ,mo yang xian ye 。”cao pi 《yan ge hang 》:“xing han xi liu ye wei yang 。”(xing han xi liu :tian shang de xing dou he yin he dou zai xiang xi yun zhuai 。)③ken qiu 。cao tang 《xiao you xian 》shi :“mo yang gong zi ting luan pei 。”(mo :bu ;bu yong 。luan pei :zhi che ma 。)

    ming :

    ①[dong ]diao jiao 。wu jun 《yu zhu yuan sai shu 》:“hao diao xiang ~,ying ying cheng yun 。”②[dong ]fan zhi shou 、chong deng jiao 。《shi jing ·xiao ya ·lu ming 》:“you you lu ~,shi ye zhi ping 。”③[dong ]wu ti fa chu sheng yin 。《chu ci ·bo ju 》:“huang zhong hui qi ,wa fu lei ~。”④[dong ]biao da ,shu fa ji jian 。han yu 《song meng dong ye xu 》:“zhuang zhou yi ji huang tang zhi yan ~。”⑤[dong ]wen ming 。hou fang yu 《ma ling chuan 》:“li yuan yi ji ~zhe ,mo lv shu shi bei 。”

    ke :

    shi yu de mei dan ,chang yong zuo ma le shang de zhuang shi 。yuan zhen 《sheng chun 》zhi si :“ke san zi xiang cong 。”zhang hua 《qing bao pian 》:“wen xuan shu yu gai ,cheng ma ming yu ke 。”(wen xuan :diao shi hua mei de che 。)you jie zhi ma 。si ma yu 《cai sang 》:“lian ke wang qi shang 。”li pan long 《song liu cong shi fu liao yang 》:“yu yuan dong feng chui ke guo ,gong kan fang cao you li ke 。”

    yong :

    ①bao ;huai bao 。《yi li ·gong shi da fu li 》:“zuo yong fu (fǔ)liang ,you zhi qi (qì)yi jiang 。”(fu :cheng dao liang de qi min 。qi :rou zhi 。)②zhi chi 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“yu yu si ren yong huo yi ru 。”③ju you ;yong you 。gu yi 《guo qin lun 》:“qin xiao gong ju xiao han zhi gu ,yong yong zhou zhi de 。”《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“jin cao yi yong bai mo zhi zhong ,jia tian zi yi ling zhu hou ,ci cheng bu ke yu zheng feng 。”④wei zhao ;cu yong 。fan cheng da 《e mei shan hang ji 》:“chi tan yong lu wei zuo 。”(chi :huo wang 。wei zuo :duan zuo 。)liu yong 《wang hai chao 》:“qian ji yong gao ya 。”(gao ya :ya qi ,jie zhi gao ji guan li 。)⑤yong ji ;zu sai 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》shi :“xue yong lan guan ma bu qian 。”⑥fu zhu ;hu wei 。《han shu ·xi yu chuan shang ·kang ju guo 》:“xuan di shi ,xiong nu guai luan ,wu chan yu bing zheng ,han yong li hu han xie chan yu 。”⑦zhe yan 。《li ji ·nei ze 》:“nv zi chu men ,bi yong bi ji mian 。”[yong hu ]fu zhu ;hu wei 。《han shu ·chen shang chuan 》:“(zhi zhi )yuan han yong hu hu han xie er bu zhu ji ,yin ru han shi zhe jiang 迺shi deng 。”

    gai :

    ①yong cao huo wei bian cheng de fu gai wu 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“bei shan (shān)gai ,meng jing ji 。”(bei :fu gai 。shan :yong cao bian cheng de fu gai wu 。)②jian zhu fang wu 。wang bao 《tong yao 》:“zhi she gai wu 。”③che gai 、san deng zhe yang dang yu de yong ju 。《zhou li ·kao gong ji ·lun ren 》:“lun ren wei gai 。”《shi ji ·huai na heng shan lie chuan 》:“wei huang wu gai cheng yu ,chu ru ni yu tian zi 。”(wu :tong “wo ”。zhang mu 。)④qi wu shang de gai zi 。《li ji ·shao yi 》:“qi ze zhi gai 。”⑤zhe bi ;yan gai 。《huai na zi ·shui lin 》:“ri yue yu ming er fu yun gai zhi 。”⑥chao guo ;ya dao 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“li ba shan xi qi gai shi 。”⑦chong shang 。《guo yu · wu yu 》:“fu gu zhi jun wang zhi gai wei yi hao sheng ye 。”⑧fu ci 。biao tui ce ,xiang dang yu “da gai ”。《lun yu ·li ren 》:“gai you zhi yi ,wo wei zhi jian ye 。”⑨lian ci 。cheng jie shang wen 。biao shi yuan yin 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu ping zhi zuo 《li sao 》,gai zi yuan sheng ye 。”⑩zhu ci 。duo yong yu gou shou 。mo shi zai yi yi ,ji zuo yong zhi shi yin chu xia mian de yi lun huo shui ming 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“gai wen sheng ren qian xi mo chang ,jiu bian er cong shi ,jian mo er zhi ben ,guan zhi er du gui 。”(ben :gen 。)(11)tong “he ”(hé),shi “he bu ”de ge yin 。《li ji ·tan gong shang 》:“zi gai yan zi zhi zhi yu gong hu ?”(12)tong “he ”。men shan 。《zuo chuan ·zhuang gong san shi er nian 》:“luo you li yan ,neng tou gai yu ji men 。”

    lu :

    ①dao lu ;lu tu 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“chu bu ru xi wang bu fan ,ping yuan hu xi lu chao yuan 。”②lu cheng 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“yuan xi hang ,wang lu zhi yuan jin 。”③tu jing ;fang xiang 。《shang shu ·hong fan 》:“mo you zuo e ,zun wang zhi lu 。”zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“bu yi wang zi fei bao ,yin yu shi yi ,yi sai zhong jian zhi lu ye 。”(yin yu :chen yin shui hua 。)④shi tu ,zhi zheng 。hu tang 《jiang de chen qing shang huai na li pu she ba shou 》zhi ba :“dang lu gong qing shei jian dai ? gu xiang qin you zi yi fei 。”(dai :kuan rong 。yi fei :huai yi you cuo wu 。)⑤fa du ;gui ze 。li hua 《yu shi zhong cheng ting bi ji 》:“zun wang lu yi zheng duo fang 。”(wang :zhi xian wang 。)⑥fang mian ;de ou 。tian yi heng 《liu qing ri ji ·du bo 》:“su chang yi lu you shen ,shi da fu gui jia zhe ze kai du fang ,gai bi jin ye 。”(su chang :su zhou 、chang zhou 。bi jin :bi kai jin ling 。)⑦che 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“wang sai jiu xun er ci zhi lu 。”⑧da 。《shi ji ·xiao wu ben ji 》:“lu gong cheng shi 。”⑨song chao he yuan chao hang zheng ou hua ming 。song de lu yao xiang dang yu xian zai de sheng ,yuan de lu yao xiang dang xian zai de de ou 。

    xiang :

    ①qi wei fang mei 。yu “chou ”xiang dui 。xin qi ji 《xi jiang yue 》:“dao hua xiang li shui feng nian 。”②xiang mei ;xiang tian 。cao song 《zhong ling han shi ri jiao wai xian you 》:“xing zi yu xiang ru leng tang (xíng)。”(tang :tang xi 。)③xiang liao 。li qing zhao 《feng huang tai shang yi chui xiao 》:“xiang leng jin ni ,bei fan gong lang 。”④te zhi yong xiang liao zhi cheng de xi tiao 。《er nv ying xiong chuan 》di shi san hui :“zao you pu fu song shang liang shu xiang lai 。zhang lao shang le xiang ,ke le tou 。”⑤dui ren he shi wu de mei chen 。li jia 祐《an ling song lin zai 》:“qing zheng guo qian zhe ,xiang ming da zhi zun 。”(qian zhe :qian xian 。zhi zun :tian zi 。)⑥zhi yu nv xing you guan de shi wu 。ye dai zhi shao nv 。li qing zhao 《yong yu le 》:“lai xiang shao ,xiang che bao ma ,xie ta jiu peng shi lv 。”