• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 形質本非實,氣聚偶成身。

    “形質本非實,氣聚偶成身。”詩句出處:《念金鑾子二首》;是唐朝詩人白居易的作品。

    衰病四十身,嬌癡三歲女。
    非男猶勝無,慰情時一撫。
    一朝舍我去,魂影無處所。
    況念夭化時,嘔啞初學語。
    始知骨肉愛,乃是憂悲聚。
    唯思未有前,以理遣傷苦。
    忘懷日已久,三度移寒暑。
    今日一傷心,因逢舊乳母。

    與爾為父子,八十有六旬。
    忽然又不見,邇來三四春。
    形質本非實,氣聚偶成身。
    恩愛元是妄,緣合暫為親。
    念茲庶有悟,聊用遣悲辛。
    慚將理自奪,不是忘情人。

    【註釋】:

    形:

    ①[名]形體。《楚辭·漁父》:“顏色憔悴,~容枯槁。”②[名]容貌。王充《論衡·齊世》:“~面醜惡。”③[名]形狀。《後漢書·張衡傳》:“~似酒尊。”④[名]地形。《孫子兵法·地形》:“險~者,我先居之。”⑤[名]形勢。《赤壁之戰》:“則荊吳之勢強,鼎足之~成矣。”⑥[動]表現,顯露。蕭統《文選序》:“情動於中而~ 於言。”⑦[動]對比。《老子》:“長短相~。”⑧[名]通“型”。鑄造器物的模子。《左傳·昭公十二年》:“隨器而制~。”

    質:

    ①以物或人作抵押。韓愈《柳子厚墓志銘》:“其俗以男女質錢,約不時贖。”(不時:隨時。)《管子·山權數》:“請以寶為質於子。”(子:對對方的尊稱。)《左傳·隱公三年》:“故周鄭交質,王子狐為質於鄭,鄭公子忽為質於周。”(狐、忽:均為人名。)②本質;實體。《荀子·勸學》:“其質非不美也。”③物體的底色。柳宗元《捕蛇者說》:“永州之野產異蛇,黑質而白章。”④質量,指事物的優劣。⑤樸實;缺乏文采,與“文”相對。《韓非子·解老》:“好質而惡飾。”⑥質問;問。《漢書·汲黯傳》:“黯(án岸)質天之有無。”⑦評判;對質。劉禹錫《天論上》:“而欲質天之有無。”⑧箭靶。《荀子·勸學》:“是故質的張而弓矢至焉。”(的:箭靶。)《後漢書·馬融傳》:“流矢雨墜,各指所質。”(流矢:亂飛的箭。)⑨古代刑具名。殺人用的砧墊。《漢書·張蒼傳》:“解衣伏質。”⑩通“贄”。古代初次拜見尊長時所送的禮物。《國語·晉語九》:“臣委質於狄之鼓。”(11)臣服;歸順。《韓非子·有度》:“賢者之為人臣,北面委質,無有二心。”

    本:

    ①草木的根或莖幹。《呂氏春秋·先己》:“百仞之松,本傷於下而末槁於上。”《國語·晉語一》:“伐木不自其本,必復生。”②基礎;主體。《漢書·趙充國傳》:“臣聞兵以計為本,故多算勝少算。”(算:謀算。)③根源;來源。《禮記·樂記》:“樂者音之所由生也,其本在人心之感於物也。”④特指農業生產。《商君書·壹言》:“能事本而禁末者,富。”(末:指工商業。)⑤原來的;固有的。《世說新語·識鑒》:“因與諸尚書言孫、吳用兵本意。”蕭統《文選序》:“變其本而加厲。”(厲:厲害。)⑥依據;按照。柳宗元《駁復仇議》:“本情以正褒貶。”⑦自己或自己方面的。《列子 ·周穆王》:“燕人生於燕,長於楚,及老而還本國。”《清平山堂話本·快嘴李翠蓮記》:“本宅眾親簇擁新人到瞭堂前,朝西站定。”⑧現今的。王安石《本朝百年無事札子》:“臣前蒙陛下問及本朝所以享國百年天下無事之故。”⑨本錢。《醒世恒言》卷三十三:“把十五貫錢與女婿作本,開店養身。”⑩奏章。申時行《召對錄》:“先生每看這本說朕酒、色、財、氣……”(11)版本。錢大昕《十駕齋養新錄》卷六:“所引諸經,與今本多異者,皆出先秦古書。”(12)演出的底本。(13)副詞。本來;原來。諸葛亮《出師表》:“臣本佈衣,躬耕於南陽。”(14)量詞。用於書冊、戲曲等。孔尚任《桃花扇·孤吟》:“昨日看完上本,演的何如?”

    非:

    ①違背;違反。《左傳·定公四年》:“無謀非德,無犯非義。”(無:不。謀:謀劃。犯:觸及。)②違理的事;過錯。與“是”相對。《莊子·齊物論》:“彼亦一是非,此亦一是非。”③指責;譏諷;非議;非難。《呂氏春秋·審己》:“國人不說,大非上。”(說:同“悅”。上:指國君。)《荀子· 修身》:“故非我而當者,吾師也。”④不是。《莊子·秋水》:“子非魚,安知魚之樂?”(子:你。安:怎。)⑤無;沒有。左思《三都賦序》:“雖寶非用。”⑥副詞。不。《尚書·盤庚下》:“各非敢違卜。”( 卜:吉卜。)

    實:

    ①充實;充滿。《孟子·梁惠王下》:“君之倉廩實,府庫充。”②果實;種子。《韓非子·五蠹》:“草木之實足食也。”③真實;真誠。《論衡·問孔》:“世之儒生不能實道是非也。”④副詞。的確;確實。《左傳·襄公三十一年》:“小人實不才。”⑤用於句中加強語氣的語氣詞。《左傳·僖公五年》:“鬼神非人實親,惟德是依。”

    氣:

    ①氣;氣體。《列子·天瑞》:“虹霓也,雲霧也,風雨也,四時也,此積氣之成乎天者也。”孟浩然《臨洞庭上張丞相》:“氣蒸雲夢澤,波撼嶽陽城。”②空氣。《列子·天瑞》:“天積氣耳,亡(wú)處亡氣。”(亡:通“無”。)③自然界陰陽風雨等現象。《莊子·逍遙遊》:“禦六氣之辯。”(禦:掌握適應。六氣:指陰陽風雨晦明。辯:同“變”。變化。)④呼吸;氣息。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“武氣絕,半日復息。”⑤氣味。《大戴禮記·四代》:“食為味,味為氣。”⑥氣勢;精神狀態。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”⑦古代哲學概念。指形成宇宙萬物的最基本的物質實體。《荀子·王制》:“水火有氣而無生。”⑧古代醫學指人體生存要素之一。《呂氏春秋·盡數》:“精不流則氣鬱。”

    聚:

    ①集合;會合。《莊子·徐無鬼》:“夫民,不難聚也。”②村落。王褒《僮約》:“往來市聚,慎護奸偷。”《史記· 五帝本紀》:“一年而所居成聚。”③積蓄;儲備。《莊子·逍遙遊》:“適百裡者,宿舂糧;適千裡者,三月聚糧。”(舂:把谷類的皮搗掉。)④征集。柳宗元《捕蛇者說》:“太醫以王命聚之,歲賦其二。”

    偶:

    ①偶像;木偶。《戰國策·齊策三》:“有土偶人與桃梗相與語。”②伴侶;配偶。《北史·劉延明傳》:“妙選良偶。”③雙數;成雙。與“奇(jī)”相對。劉勰《文心雕龍·麗辭》:“奇偶適變。”④相對。白行簡《李娃傳》:“娃常偶坐,宵分乃寐(mèi)。”(宵分:半夜。寐:睡。)⑤間或;偶然。指不是經常或必然發生的。劉孝綽《酬陸長史倕》:“時過馬鳴院,偶憩(qì)鹿園閣。”

    成:

    ①完成;實現。李斯《諫逐客書》:“使秦成帝業。”②幫助實現;成全。《論語·顏淵》:“君子成人之美,不成人之惡。”③成為;變為。《禮記·學記》:“玉不琢,不成器。”劉向《說苑·奉使》:“齊之臨淄三百閭,張袂(mèi)成帷,揮汗成雨。”(閭:裡巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大鐘銘》:“少蘊才略,壯而有成。”(蘊:蓄。)⑤成長;成熟。《荀子·天論》:“(萬物)各得其養以成。”⑥和解;交好。《左傳·成公十一年》:“秦晉為成。”《史記·張儀列傳》:“哀王於是倍從(zòng)約而因儀請成於秦。”(倍:違背。從:指合縱。儀:人名。)⑦已定的;定型的;現成的。《詩經·周頌·昊天有成命》:“昊天有成命,二後受之。”《三國志·蜀書·蔣琬費禕薑維傳論》:“咸承諸葛之成規,因循而不革。”(咸:都。革:改變。)⑧層;重(chóng)。《史記·李斯列傳》:“刑者相半於道,而死人日成積於市。”《呂氏春秋·音初》:“為九成之臺。”⑨古代十裡見方為一成。《漢書·刑法志》:“成方十裡。”

    身:

    ①人或動物的軀幹。屈原《九歌· 國殤》:“首身離兮心不懲。”(不懲:不戒悔。)②身體。《荀子·非相》:“衛靈公有臣曰公孫呂,身長七尺。”③樹的主幹。《爾雅·釋木》:“樅,松葉柏身。”④自身;自己。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得,而身為宋國笑。”⑤自己的品德、才力、行為等。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”⑥親自。《韓非子·五蠹》:“禹之王天下也,身執耒臿以為民先。”⑦我。《三國志·蜀書·張飛傳》:“身是張翼德也。”


  • 形质本非实,气聚偶成身。

    “形质本非实,气聚偶成身。”诗句出处:《念金銮子二首》;是唐朝诗人白居易的作品。

    衰病四十身,娇痴三岁女。
    非男犹胜无,慰情时一抚。
    一朝舍我去,魂影无处所。
    况念夭化时,呕哑初学语。
    始知骨肉爱,乃是忧悲聚。
    唯思未有前,以理遣伤苦。
    忘怀日已久,三度移寒暑。
    今日一伤心,因逢旧乳母。

    与尔为父子,八十有六旬。
    忽然又不见,迩来三四春。
    形质本非实,气聚偶成身。
    恩爱元是妄,缘合暂为亲。
    念兹庶有悟,聊用遣悲辛。
    惭将理自夺,不是忘情人。

    【注释】:

    形:

    ①[名]形体。《楚辞·渔父》:“颜色憔悴,~容枯槁。”②[名]容貌。王充《论衡·齐世》:“~面丑恶。”③[名]形状。《后汉书·张衡传》:“~似酒尊。”④[名]地形。《孙子兵法·地形》:“险~者,我先居之。”⑤[名]形势。《赤壁之战》:“则荆吴之势强,鼎足之~成矣。”⑥[动]表现,显露。萧统《文选序》:“情动于中而~ 于言。”⑦[动]对比。《老子》:“长短相~。”⑧[名]通“型”。铸造器物的模子。《左传·昭公十二年》:“随器而制~。”

    质:

    ①以物或人作抵押。韩愈《柳子厚墓志铭》:“其俗以男女质钱,约不时赎。”(不时:随时。)《管子·山权数》:“请以宝为质于子。”(子:对对方的尊称。)《左传·隐公三年》:“故周郑交质,王子狐为质于郑,郑公子忽为质于周。”(狐、忽:均为人名。)②本质;实体。《荀子·劝学》:“其质非不美也。”③物体的底色。柳宗元《捕蛇者说》:“永州之野产异蛇,黑质而白章。”④质量,指事物的优劣。⑤朴实;缺乏文采,与“文”相对。《韩非子·解老》:“好质而恶饰。”⑥质问;问。《汉书·汲黯传》:“黯(án岸)质天之有无。”⑦评判;对质。刘禹锡《天论上》:“而欲质天之有无。”⑧箭靶。《荀子·劝学》:“是故质的张而弓矢至焉。”(的:箭靶。)《后汉书·马融传》:“流矢雨坠,各指所质。”(流矢:乱飞的箭。)⑨古代刑具名。杀人用的砧垫。《汉书·张苍传》:“解衣伏质。”⑩通“贽”。古代初次拜见尊长时所送的礼物。《国语·晋语九》:“臣委质于狄之鼓。”(11)臣服;归顺。《韩非子·有度》:“贤者之为人臣,北面委质,无有二心。”

    本:

    ①草木的根或茎干。《吕氏春秋·先己》:“百仞之松,本伤于下而末槁于上。”《国语·晋语一》:“伐木不自其本,必复生。”②基础;主体。《汉书·赵充国传》:“臣闻兵以计为本,故多算胜少算。”(算:谋算。)③根源;来源。《礼记·乐记》:“乐者音之所由生也,其本在人心之感于物也。”④特指农业生产。《商君书·壹言》:“能事本而禁末者,富。”(末:指工商业。)⑤原来的;固有的。《世说新语·识鉴》:“因与诸尚书言孙、吴用兵本意。”萧统《文选序》:“变其本而加厉。”(厉:厉害。)⑥依据;按照。柳宗元《驳复仇议》:“本情以正褒贬。”⑦自己或自己方面的。《列子 ·周穆王》:“燕人生于燕,长于楚,及老而还本国。”《清平山堂话本·快嘴李翠莲记》:“本宅众亲簇拥新人到了堂前,朝西站定。”⑧现今的。王安石《本朝百年无事札子》:“臣前蒙陛下问及本朝所以享国百年天下无事之故。”⑨本钱。《醒世恒言》卷三十三:“把十五贯钱与女婿作本,开店养身。”⑩奏章。申时行《召对录》:“先生每看这本说朕酒、色、财、气……”(11)版本。钱大昕《十驾斋养新录》卷六:“所引诸经,与今本多异者,皆出先秦古书。”(12)演出的底本。(13)副词。本来;原来。诸葛亮《出师表》:“臣本布衣,躬耕于南阳。”(14)量词。用于书册、戏曲等。孔尚任《桃花扇·孤吟》:“昨日看完上本,演的何如?”

    非:

    ①违背;违反。《左传·定公四年》:“无谋非德,无犯非义。”(无:不。谋:谋划。犯:触及。)②违理的事;过错。与“是”相对。《庄子·齐物论》:“彼亦一是非,此亦一是非。”③指责;讥讽;非议;非难。《吕氏春秋·审己》:“国人不说,大非上。”(说:同“悦”。上:指国君。)《荀子· 修身》:“故非我而当者,吾师也。”④不是。《庄子·秋水》:“子非鱼,安知鱼之乐?”(子:你。安:怎。)⑤无;没有。左思《三都赋序》:“虽宝非用。”⑥副词。不。《尚书·盘庚下》:“各非敢违卜。”( 卜:吉卜。)

    实:

    ①充实;充满。《孟子·梁惠王下》:“君之仓廪实,府库充。”②果实;种子。《韩非子·五蠹》:“草木之实足食也。”③真实;真诚。《论衡·问孔》:“世之儒生不能实道是非也。”④副词。的确;确实。《左传·襄公三十一年》:“小人实不才。”⑤用于句中加强语气的语气词。《左传·僖公五年》:“鬼神非人实亲,惟德是依。”

    气:

    ①气;气体。《列子·天瑞》:“虹霓也,云雾也,风雨也,四时也,此积气之成乎天者也。”孟浩然《临洞庭上张丞相》:“气蒸云梦泽,波撼岳阳城。”②空气。《列子·天瑞》:“天积气耳,亡(wú)处亡气。”(亡:通“无”。)③自然界阴阳风雨等现象。《庄子·逍遥游》:“御六气之辩。”(御:掌握适应。六气:指阴阳风雨晦明。辩:同“变”。变化。)④呼吸;气息。《汉书·苏建传附苏武》:“武气绝,半日复息。”⑤气味。《大戴礼记·四代》:“食为味,味为气。”⑥气势;精神状态。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”⑦古代哲学概念。指形成宇宙万物的最基本的物质实体。《荀子·王制》:“水火有气而无生。”⑧古代医学指人体生存要素之一。《吕氏春秋·尽数》:“精不流则气郁。”

    聚:

    ①集合;会合。《庄子·徐无鬼》:“夫民,不难聚也。”②村落。王褒《僮约》:“往来市聚,慎护奸偷。”《史记· 五帝本纪》:“一年而所居成聚。”③积蓄;储备。《庄子·逍遥游》:“适百里者,宿舂粮;适千里者,三月聚粮。”(舂:把谷类的皮捣掉。)④征集。柳宗元《捕蛇者说》:“太医以王命聚之,岁赋其二。”

    偶:

    ①偶像;木偶。《战国策·齐策三》:“有土偶人与桃梗相与语。”②伴侣;配偶。《北史·刘延明传》:“妙选良偶。”③双数;成双。与“奇(jī)”相对。刘勰《文心雕龙·丽辞》:“奇偶适变。”④相对。白行简《李娃传》:“娃常偶坐,宵分乃寐(mèi)。”(宵分:半夜。寐:睡。)⑤间或;偶然。指不是经常或必然发生的。刘孝绰《酬陆长史倕》:“时过马鸣院,偶憩(qì)鹿园阁。”

    成:

    ①完成;实现。李斯《谏逐客书》:“使秦成帝业。”②帮助实现;成全。《论语·颜渊》:“君子成人之美,不成人之恶。”③成为;变为。《礼记·学记》:“玉不琢,不成器。”刘向《说苑·奉使》:“齐之临淄三百闾,张袂(mèi)成帷,挥汗成雨。”(闾:里巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大钟铭》:“少蕴才略,壮而有成。”(蕴:蓄。)⑤成长;成熟。《荀子·天论》:“(万物)各得其养以成。”⑥和解;交好。《左传·成公十一年》:“秦晋为成。”《史记·张仪列传》:“哀王于是倍从(zòng)约而因仪请成于秦。”(倍:违背。从:指合纵。仪:人名。)⑦已定的;定型的;现成的。《诗经·周颂·昊天有成命》:“昊天有成命,二后受之。”《三国志·蜀书·蒋琬费祎姜维传论》:“咸承诸葛之成规,因循而不革。”(咸:都。革:改变。)⑧层;重(chóng)。《史记·李斯列传》:“刑者相半于道,而死人日成积于市。”《吕氏春秋·音初》:“为九成之台。”⑨古代十里见方为一成。《汉书·刑法志》:“成方十里。”

    身:

    ①人或动物的躯干。屈原《九歌· 国殇》:“首身离兮心不惩。”(不惩:不戒悔。)②身体。《荀子·非相》:“卫灵公有臣曰公孙吕,身长七尺。”③树的主干。《尔雅·释木》:“枞,松叶柏身。”④自身;自己。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得,而身为宋国笑。”⑤自己的品德、才力、行为等。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”⑥亲自。《韩非子·五蠹》:“禹之王天下也,身执耒臿以为民先。”⑦我。《三国志·蜀书·张飞传》:“身是张翼德也。”


  • xing zhi ben fei shi ,qi ju ou cheng shen 。

    “xing zhi ben fei shi ,qi ju ou cheng shen 。”shi gou chu chu :《nian jin luan zi er shou 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    cui bing si shi shen ,jiao chi san sui nv 。
    fei nan you sheng mo ,wei qing shi yi fu 。
    yi chao she wo qu ,hun ying mo chu suo 。
    kuang nian wai hua shi ,ou e chu xue yu 。
    shi zhi gu rou ai ,nai shi you bei ju 。
    wei sai wei you qian ,yi li qian shang ku 。
    wang huai ri yi jiu ,san du yi han shu 。
    jin ri yi shang xin ,yin feng jiu ru mu 。

    yu er wei fu zi ,ba shi you liu xun 。
    hu ran you bu jian ,er lai san si chun 。
    xing zhi ben fei shi ,qi ju ou cheng shen 。
    en ai yuan shi wang ,yuan ge zan wei qin 。
    nian ci shu you wu ,liao yong qian bei xin 。
    can jiang li zi duo ,bu shi wang qing ren 。

    【zhu shi 】:

    xing :

    ①[ming ]xing ti 。《chu ci ·yu fu 》:“yan se qiao cui ,~rong ku gao 。”②[ming ]rong mao 。wang chong 《lun heng ·ji shi 》:“~mian chou e 。”③[ming ]xing zhuang 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“~shi jiu zun 。”④[ming ]de xing 。《sun zi bing fa ·de xing 》:“xian ~zhe ,wo xian ju zhi 。”⑤[ming ]xing shi 。《chi bi zhi zhan 》:“ze jing wu zhi shi jiang ,ding zu zhi ~cheng yi 。”⑥[dong ]biao xian ,xian lou 。xiao tong 《wen shua xu 》:“qing dong yu zhong er ~ yu yan 。”⑦[dong ]dui bi 。《lao zi 》:“chang duan xiang ~。”⑧[ming ]tong “xing ”。zhu zao qi wu de mo zi 。《zuo chuan ·zhao gong shi er nian 》:“sui qi er zhi ~。”

    zhi :

    ①yi wu huo ren zuo di ya 。han yu 《liu zi hou mu zhi ming 》:“ji su yi nan nv zhi qian ,yao bu shi shu 。”(bu shi :sui shi 。)《guan zi ·shan quan shu 》:“qing yi bao wei zhi yu zi 。”(zi :dui dui fang de zun chen 。)《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“gu zhou zheng jiao zhi ,wang zi hu wei zhi yu zheng ,zheng gong zi hu wei zhi yu zhou 。”(hu 、hu :jun wei ren ming 。)②ben zhi ;shi ti 。《xun zi ·quan xue 》:“ji zhi fei bu mei ye 。”③wu ti de de se 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“yong zhou zhi ye chan yi she ,hei zhi er bai zhang 。”④zhi liang ,zhi shi wu de you lie 。⑤piao shi ;que fa wen cai ,yu “wen ”xiang dui 。《han fei zi ·jie lao 》:“hao zhi er e shi 。”⑥zhi wen ;wen 。《han shu ·ji an chuan 》:“an (ánan )zhi tian zhi you mo 。”⑦ping pan ;dui zhi 。liu yu xi 《tian lun shang 》:“er yu zhi tian zhi you mo 。”⑧jian ba 。《xun zi ·quan xue 》:“shi gu zhi de zhang er gong shi zhi yan 。”(de :jian ba 。)《hou han shu ·ma rong chuan 》:“liu shi yu zhui ,ge zhi suo zhi 。”(liu shi :luan fei de jian 。)⑨gu dai xing ju ming 。sha ren yong de zhen dian 。《han shu ·zhang cang chuan 》:“jie yi fu zhi 。”⑩tong “zhi ”。gu dai chu ci bai jian zun chang shi suo song de li wu 。《guo yu ·jin yu jiu 》:“chen wei zhi yu di zhi gu 。”(11)chen fu ;gui shun 。《han fei zi ·you du 》:“xian zhe zhi wei ren chen ,bei mian wei zhi ,mo you er xin 。”

    ben :

    ①cao mu de gen huo jing gan 。《lv shi chun qiu ·xian ji 》:“bai ren zhi song ,ben shang yu xia er mo gao yu shang 。”《guo yu ·jin yu yi 》:“fa mu bu zi ji ben ,bi fu sheng 。”②ji chu ;zhu ti 。《han shu ·zhao chong guo chuan 》:“chen wen bing yi ji wei ben ,gu duo suan sheng shao suan 。”(suan :mou suan 。)③gen yuan ;lai yuan 。《li ji ·le ji 》:“le zhe yin zhi suo you sheng ye ,ji ben zai ren xin zhi gan yu wu ye 。”④te zhi nong ye sheng chan 。《shang jun shu ·yi yan 》:“neng shi ben er jin mo zhe ,fu 。”(mo :zhi gong shang ye 。)⑤yuan lai de ;gu you de 。《shi shui xin yu ·shi jian 》:“yin yu zhu shang shu yan sun 、wu yong bing ben yi 。”xiao tong 《wen shua xu 》:“bian ji ben er jia li 。”(li :li hai 。)⑥yi ju ;an zhao 。liu zong yuan 《bo fu chou yi 》:“ben qing yi zheng bao bian 。”⑦zi ji huo zi ji fang mian de 。《lie zi ·zhou mu wang 》:“yan ren sheng yu yan ,chang yu chu ,ji lao er hai ben guo 。”《qing ping shan tang hua ben ·kuai zui li cui lian ji 》:“ben zhai zhong qin cu yong xin ren dao le tang qian ,chao xi zhan ding 。”⑧xian jin de 。wang an dan 《ben chao bai nian mo shi zha zi 》:“chen qian meng bi xia wen ji ben chao suo yi xiang guo bai nian tian xia mo shi zhi gu 。”⑨ben qian 。《xing shi heng yan 》juan san shi san :“ba shi wu guan qian yu nv xu zuo ben ,kai dian yang shen 。”⑩zou zhang 。shen shi hang 《shao dui lu 》:“xian sheng mei kan zhe ben shui zhen jiu 、se 、cai 、qi ……”(11)ban ben 。qian da xin 《shi jia zhai yang xin lu 》juan liu :“suo yin zhu jing ,yu jin ben duo yi zhe ,jie chu xian qin gu shu 。”(12)yan chu de de ben 。(13)fu ci 。ben lai ;yuan lai 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“chen ben bu yi ,gong geng yu na yang 。”(14)liang ci 。yong yu shu ce 、hu qu deng 。kong shang ren 《tao hua shan ·gu yin 》:“zuo ri kan wan shang ben ,yan de he ru ?”

    fei :

    ①wei bei ;wei fan 。《zuo chuan ·ding gong si nian 》:“mo mou fei de ,mo fan fei yi 。”(mo :bu 。mou :mou hua 。fan :chu ji 。)②wei li de shi ;guo cuo 。yu “shi ”xiang dui 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“bi yi yi shi fei ,ci yi yi shi fei 。”③zhi ze ;ji feng ;fei yi ;fei nan 。《lv shi chun qiu ·shen ji 》:“guo ren bu shui ,da fei shang 。”(shui :tong “yue ”。shang :zhi guo jun 。)《xun zi · xiu shen 》:“gu fei wo er dang zhe ,wu shi ye 。”④bu shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“zi fei yu ,an zhi yu zhi le ?”(zi :ni 。an :zen 。)⑤mo ;mei you 。zuo sai 《san dou fu xu 》:“sui bao fei yong 。”⑥fu ci 。bu 。《shang shu ·pan geng xia 》:“ge fei gan wei bo 。”( bo :ji bo 。)

    shi :

    ①chong shi ;chong man 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“jun zhi cang lin shi ,fu ku chong 。”②guo shi ;chong zi 。《han fei zi ·wu du 》:“cao mu zhi shi zu shi ye 。”③zhen shi ;zhen cheng 。《lun heng ·wen kong 》:“shi zhi ru sheng bu neng shi dao shi fei ye 。”④fu ci 。de que ;que shi 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“xiao ren shi bu cai 。”⑤yong yu gou zhong jia jiang yu qi de yu qi ci 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“gui shen fei ren shi qin ,wei de shi yi 。”

    qi :

    ①qi ;qi ti 。《lie zi ·tian rui 》:“hong ni ye ,yun wu ye ,feng yu ye ,si shi ye ,ci ji qi zhi cheng hu tian zhe ye 。”meng hao ran 《lin dong ting shang zhang cheng xiang 》:“qi zheng yun meng ze ,bo han yue yang cheng 。”②kong qi 。《lie zi ·tian rui 》:“tian ji qi er ,wang (wú)chu wang qi 。”(wang :tong “mo ”。)③zi ran jie yin yang feng yu deng xian xiang 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yu liu qi zhi bian 。”(yu :zhang wo kuo ying 。liu qi :zhi yin yang feng yu hui ming 。bian :tong “bian ”。bian hua 。)④hu xi ;qi xi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“wu qi jue ,ban ri fu xi 。”⑤qi wei 。《da dai li ji ·si dai 》:“shi wei wei ,wei wei qi 。”⑥qi shi ;jing shen zhuang tai 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi xing cheng yu zhou mo wu de zui ji ben de wu zhi shi ti 。《xun zi ·wang zhi 》:“shui huo you qi er mo sheng 。”⑧gu dai yi xue zhi ren ti sheng cun yao su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“jing bu liu ze qi yu 。”

    ju :

    ①ji ge ;hui ge 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“fu min ,bu nan ju ye 。”②cun la 。wang bao 《tong yao 》:“wang lai shi ju ,shen hu jian tou 。”《shi ji · wu di ben ji 》:“yi nian er suo ju cheng ju 。”③ji xu ;chu bei 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“kuo bai li zhe ,su chong liang ;kuo qian li zhe ,san yue ju liang 。”(chong :ba gu lei de pi dao diao 。)④zheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“tai yi yi wang ming ju zhi ,sui fu ji er 。”

    ou :

    ①ou xiang ;mu ou 。《zhan guo ce ·ji ce san 》:“you tu ou ren yu tao geng xiang yu yu 。”②ban lv ;pei ou 。《bei shi ·liu yan ming chuan 》:“miao shua liang ou 。”③shuang shu ;cheng shuang 。yu “ji (jī)”xiang dui 。liu xie 《wen xin diao long ·li ci 》:“ji ou kuo bian 。”④xiang dui 。bai hang jian 《li wa chuan 》:“wa chang ou zuo ,xiao fen nai mei (mèi)。”(xiao fen :ban ye 。mei :shui 。)⑤jian huo ;ou ran 。zhi bu shi jing chang huo bi ran fa sheng de 。liu xiao chao 《chou liu chang shi chui 》:“shi guo ma ming yuan ,ou qi (qì)lu yuan ge 。”

    cheng :

    ①wan cheng ;shi xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“shi qin cheng di ye 。”②bang zhu shi xian ;cheng quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi cheng ren zhi mei ,bu cheng ren zhi e 。”③cheng wei ;bian wei 。《li ji ·xue ji 》:“yu bu zhuo ,bu cheng qi 。”liu xiang 《shui yuan ·feng shi 》:“ji zhi lin zi san bai lv ,zhang mei (mèi)cheng wei ,hui han cheng yu 。”(lv :li hang 。mei :xiu zi 。wei :wei mu 。)④cheng guo ;cheng jiu 。li bai 《hua cheng si da zhong ming 》:“shao wen cai lve ,zhuang er you cheng 。”(wen :xu 。)⑤cheng chang ;cheng shou 。《xun zi ·tian lun 》:“(mo wu )ge de ji yang yi cheng 。”⑥he jie ;jiao hao 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“qin jin wei cheng 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“ai wang yu shi bei cong (zòng)yao er yin yi qing cheng yu qin 。”(bei :wei bei 。cong :zhi ge zong 。yi :ren ming 。)⑦yi ding de ;ding xing de ;xian cheng de 。《shi jing ·zhou song ·hao tian you cheng ming 》:“hao tian you cheng ming ,er hou shou zhi 。”《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan fei yi jiang wei chuan lun 》:“xian cheng zhu ge zhi cheng gui ,yin xun er bu ge 。”(xian :dou 。ge :gai bian 。)⑧ceng ;chong (chóng)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“xing zhe xiang ban yu dao ,er si ren ri cheng ji yu shi 。”《lv shi chun qiu ·yin chu 》:“wei jiu cheng zhi tai 。”⑨gu dai shi li jian fang wei yi cheng 。《han shu ·xing fa zhi 》:“cheng fang shi li 。”

    shen :

    ①ren huo dong wu de qu gan 。qu yuan 《jiu ge · guo shang 》:“shou shen li xi xin bu cheng 。”(bu cheng :bu jie hui 。)②shen ti 。《xun zi ·fei xiang 》:“wei ling gong you chen yue gong sun lv ,shen chang qi che 。”③shu de zhu gan 。《er ya ·shi mu 》:“cong ,song xie bai shen 。”④zi shen ;zi ji 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de ,er shen wei song guo xiao 。”⑤zi ji de pin de 、cai li 、hang wei deng 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”⑥qin zi 。《han fei zi ·wu du 》:“yu zhi wang tian xia ye ,shen zhi lei cha yi wei min xian 。”⑦wo 。《san guo zhi ·shu shu ·zhang fei chuan 》:“shen shi zhang yi de ye 。”