• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 不飲濁泉水,不息曲木陰。

    “不飲濁泉水,不息曲木陰。”詩句出處:《丘中有一士》;是唐朝詩人白居易的作品。

    丘中有一士,不知其姓名。
    面色不憂苦,血氣常和平。
    每選隙地居,不踏要路行。
    舉動無尤悔,物莫與之爭。
    藜藿不充腸,佈褐不蔽形。
    終歲守窮餓,而無嗟嘆聲。
    豈是愛貧賤,深知時俗情。
    勿矜羅弋巧,鸞鶴在冥冥。

    丘中有一士,守道歲月深。
    行披帶索衣,坐拍無弦琴。
    不飲濁泉水,不息曲木陰。
    所逢茍非義,糞土千黃金。
    鄉人化其風,薰如蘭在林。
    智愚與強弱,不忍相欺侵。
    我欲訪其人,將行復沉吟。
    何必見其面,但在學其心。

    【註釋】:

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    飲:

    (一)①喝。《詩經·鄭風·叔於田》:“巷無飲酒。”②飲料。《史記·秦始皇本紀》:“衣服食飲與繚同。”③飲食。《戰國策·秦策一》:“張樂設飲,郊迎三十裡。”④含;忍。江淹《恨賦》:“自古皆有死,莫不飲恨而吞聲。”⑤沒入;隱沒。《呂氏春秋·精通》:“養由基射,中石,矢乃飲羽。”(養由基:春秋時楚國大夫,以善射著稱。sì:同“兕”,獨角犀。) (二)yìn 給人或畜喝。《左傳·宣公二年》:“晉侯飲趙盾酒。”

    濁:

    ①渾濁,與“清”相對。《詩經·邶風·谷風》:“涇以渭濁,湜(shí)湜其沚。”(涇、渭:二水名,在陜西省,二水會合後涇水因渭水而混濁。湜湜:水清的樣子。沚:水中小洲。)②污濁。賈誼《吊屈原賦》:“所貴聖之神德兮,遠濁世而自臧。”(臧:通“藏”,隱藏。)《楚辭·漁父》:“舉世皆濁而我獨清。”③聲音低沉粗重。《晉書·謝安傳》:“有鼻疾,故其音濁。”

    泉:

    ①泉水,一種地下水。《周易·蒙卦》:“山下出泉。”②泉下;墓穴。錢孫貽《虔臺寒食怨詩》:“幾人江上共招魂,瘴海青蠅吊泉戶。”(瘴海:舊指嶺南有瘴霧的海域。戶:門。)③陰間。駱賓王《樂大夫挽辭》:“忽見泉臺路,猶疑水鏡懸。”④古錢幣名。《管子·輕重丁》:“凡稱貸之傢,出泉參千萬,出粟參數千萬鐘。”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    息:

    ①呼吸。《鹽鐵論·擊之》:“使得復喘息。”《史記·張耳陳餘列傳》:“將軍毋失時,時間不容息。”(間:縫隙。)②嘆氣。《史記·陳涉世傢》:“陳涉太息曰:‘嗟呼,燕雀安知鴻鵠之志哉?’”③停止。江淹《別賦》:“馬寒鳴而不息。”④休息。晁錯《論貴粟疏》:“四時之間,亡日休息。”⑤子女。多指兒子。《戰國策·趙策四》:“老臣賤息舒祺,最少,不肖。”⑥利息。王安石《答曾公立書》:“無二分之息可乎。”⑦消息。陸機《為顧彥先贈婦二首》之二:“形影參(shēn)商乖,音息曠不達。”(參、商:二星名。乖:背離。曠:久。)

    曲:

    (一)①彎;不直。與“直”相對。《荀子·勸學》:“木直中繩,輮以為輪,其曲中規。”②不正;不公正;不正派。《戰國策·秦策五》:“趙王之臣有韓倉者,以曲合於趙王。”陸賈《新語·辨惑》:“懷曲而合邪。”(合:迎合。邪:偏邪。)③局部;一部分。《淮南子·繆稱》:“察一曲者,不可與言化。”④委婉曲折。元結《惡(wù)曲篇》:“未嘗曲氣以轉聲,曲辭以達意。”⑤泛指彎曲之處。吳融《壁畫折竹雜言》:“渭曲逢,湘江別。”(渭:水名。)⑥偏僻之處。嚴忌《哀時命》:“塊獨守此曲隅兮。”(塊:孤獨。隅:角落。) (二)qǔ ①韻文的一種。通常指宋以來的南曲和北曲,同詞的體裁相近,但格式較為自由。分戲曲、散曲兩類,元明以來甚為流行。②歌曲。王褒《長安有狹邪行》:“塗歌楊柳曲,巷飲榴花樽。”(塗:同“途”。樽:酒器。)③樂曲。劉禹錫《楊柳枝詞九首》之一:“請君莫奏前朝曲。”

    木:

    ①樹木。《詩經·周南·漢廣》:“南有喬木。”②樹葉。韓駒《念奴嬌·月》:“木落山高真個是,一雨秋容新沐。”③木材;木料。《孟子·梁惠王下》:“為巨室,則必使工師求大木。”④用木料制成的。《三國志 · 蜀書·諸葛亮傳》:“亮復出祁山,以木牛運,糧盡退軍。”⑤特指棺材。《左傳·僖公二十三年》:“我二十五年矣,又如是而嫁,則就木焉。”⑥古代八音之一,指木制的樂器。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八音:金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑦五行之一。⑧質樸;樸實。《論語·子路》:“剛毅木訥,近仁。”

    陰:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·萬章上》:“益避禹之子於箕山之陰。”《韓非子·說林上》:“夏居山之陰。”②陽光、月亮、星星被遮擋的天氣。李東陽《蜀葵》:“縱教雨黑天陰夜,不是南枝不放花。”③背面。吳曾《能改齋漫錄·樂府一》:“政和中,一中貴人使越州回,得詞於古碑陰,無名無譜,不知何人作也。”④陰影;樹陰。辛棄疾《水龍吟· 甲辰歲壽韓南澗尚書》:“對桐陰滿庭清晝。”⑤陰森;陰冷。龔鼎孳《遊七星巖》:“花月炎蒸偏五嶺,乍來陰洞逼秋看。”⑥暗中;暗地裡。《三國志·魏志·武帝紀》:“備之未東也,陰與董承等謀反。”⑦詭詐。《新唐書·李林甫傳》:“性陰密,忍誅殺,不見喜怒。”⑧男女生殖器的通稱。《史記· 呂不韋列傳》:“私求大陰人嫪毐為舍人。”⑨古代哲學概念。 與“陽”相對。用以概括諸事物兩大對立面的一個方面。柳宗元《天說》:“寒而暑者,世謂之陰陽。”⑩時光。《晉書·陶侃傳》:“大禹聖者,乃惜寸陰;至於眾人當惜分陰。”(11)通“蔭yìn”。庇蔭;庇護。《詩經·大雅·桑柔》:“既之陰女,反予來赫。”(予:我。赫:拒絕。) (二)ān [亮陰]指帝王居喪。《尚書·說命上》:“王宅憂,亮陰三祀。”(祀:年。)又《無逸》:“乃或亮陰,三年不言。”


  • 不饮浊泉水,不息曲木阴。

    “不饮浊泉水,不息曲木阴。”诗句出处:《丘中有一士》;是唐朝诗人白居易的作品。

    丘中有一士,不知其姓名。
    面色不忧苦,血气常和平。
    每选隙地居,不踏要路行。
    举动无尤悔,物莫与之争。
    藜藿不充肠,布褐不蔽形。
    终岁守穷饿,而无嗟叹声。
    岂是爱贫贱,深知时俗情。
    勿矜罗弋巧,鸾鹤在冥冥。

    丘中有一士,守道岁月深。
    行披带索衣,坐拍无弦琴。
    不饮浊泉水,不息曲木阴。
    所逢苟非义,粪土千黄金。
    乡人化其风,薰如兰在林。
    智愚与强弱,不忍相欺侵。
    我欲访其人,将行复沉吟。
    何必见其面,但在学其心。

    【注释】:

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    饮:

    (一)①喝。《诗经·郑风·叔于田》:“巷无饮酒。”②饮料。《史记·秦始皇本纪》:“衣服食饮与缭同。”③饮食。《战国策·秦策一》:“张乐设饮,郊迎三十里。”④含;忍。江淹《恨赋》:“自古皆有死,莫不饮恨而吞声。”⑤没入;隐没。《吕氏春秋·精通》:“养由基射,中石,矢乃饮羽。”(养由基:春秋时楚国大夫,以善射著称。sì:同“兕”,独角犀。) (二)yìn 给人或畜喝。《左传·宣公二年》:“晋侯饮赵盾酒。”

    浊:

    ①浑浊,与“清”相对。《诗经·邶风·谷风》:“泾以渭浊,湜(shí)湜其沚。”(泾、渭:二水名,在陕西省,二水会合后泾水因渭水而混浊。湜湜:水清的样子。沚:水中小洲。)②污浊。贾谊《吊屈原赋》:“所贵圣之神德兮,远浊世而自臧。”(臧:通“藏”,隐藏。)《楚辞·渔父》:“举世皆浊而我独清。”③声音低沉粗重。《晋书·谢安传》:“有鼻疾,故其音浊。”

    泉:

    ①泉水,一种地下水。《周易·蒙卦》:“山下出泉。”②泉下;墓穴。钱孙贻《虔台寒食怨诗》:“几人江上共招魂,瘴海青蝇吊泉户。”(瘴海:旧指岭南有瘴雾的海域。户:门。)③阴间。骆宾王《乐大夫挽辞》:“忽见泉台路,犹疑水镜悬。”④古钱币名。《管子·轻重丁》:“凡称贷之家,出泉参千万,出粟参数千万钟。”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    息:

    ①呼吸。《盐铁论·击之》:“使得复喘息。”《史记·张耳陈余列传》:“将军毋失时,时间不容息。”(间:缝隙。)②叹气。《史记·陈涉世家》:“陈涉太息曰:‘嗟呼,燕雀安知鸿鹄之志哉?’”③停止。江淹《别赋》:“马寒鸣而不息。”④休息。晁错《论贵粟疏》:“四时之间,亡日休息。”⑤子女。多指儿子。《战国策·赵策四》:“老臣贱息舒祺,最少,不肖。”⑥利息。王安石《答曾公立书》:“无二分之息可乎。”⑦消息。陆机《为顾彦先赠妇二首》之二:“形影参(shēn)商乖,音息旷不达。”(参、商:二星名。乖:背离。旷:久。)

    曲:

    (一)①弯;不直。与“直”相对。《荀子·劝学》:“木直中绳,輮以为轮,其曲中规。”②不正;不公正;不正派。《战国策·秦策五》:“赵王之臣有韩仓者,以曲合于赵王。”陆贾《新语·辨惑》:“怀曲而合邪。”(合:迎合。邪:偏邪。)③局部;一部分。《淮南子·缪称》:“察一曲者,不可与言化。”④委婉曲折。元结《恶(wù)曲篇》:“未尝曲气以转声,曲辞以达意。”⑤泛指弯曲之处。吴融《壁画折竹杂言》:“渭曲逢,湘江别。”(渭:水名。)⑥偏僻之处。严忌《哀时命》:“块独守此曲隅兮。”(块:孤独。隅:角落。) (二)qǔ ①韵文的一种。通常指宋以来的南曲和北曲,同词的体裁相近,但格式较为自由。分戏曲、散曲两类,元明以来甚为流行。②歌曲。王褒《长安有狭邪行》:“涂歌杨柳曲,巷饮榴花樽。”(涂:同“途”。樽:酒器。)③乐曲。刘禹锡《杨柳枝词九首》之一:“请君莫奏前朝曲。”

    木:

    ①树木。《诗经·周南·汉广》:“南有乔木。”②树叶。韩驹《念奴娇·月》:“木落山高真个是,一雨秋容新沐。”③木材;木料。《孟子·梁惠王下》:“为巨室,则必使工师求大木。”④用木料制成的。《三国志 · 蜀书·诸葛亮传》:“亮复出祁山,以木牛运,粮尽退军。”⑤特指棺材。《左传·僖公二十三年》:“我二十五年矣,又如是而嫁,则就木焉。”⑥古代八音之一,指木制的乐器。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八音:金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑦五行之一。⑧质朴;朴实。《论语·子路》:“刚毅木讷,近仁。”

    阴:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·万章上》:“益避禹之子于箕山之阴。”《韩非子·说林上》:“夏居山之阴。”②阳光、月亮、星星被遮挡的天气。李东阳《蜀葵》:“纵教雨黑天阴夜,不是南枝不放花。”③背面。吴曾《能改斋漫录·乐府一》:“政和中,一中贵人使越州回,得词于古碑阴,无名无谱,不知何人作也。”④阴影;树阴。辛弃疾《水龙吟· 甲辰岁寿韩南涧尚书》:“对桐阴满庭清昼。”⑤阴森;阴冷。龚鼎孳《游七星岩》:“花月炎蒸偏五岭,乍来阴洞逼秋看。”⑥暗中;暗地里。《三国志·魏志·武帝纪》:“备之未东也,阴与董承等谋反。”⑦诡诈。《新唐书·李林甫传》:“性阴密,忍诛杀,不见喜怒。”⑧男女生殖器的通称。《史记· 吕不韦列传》:“私求大阴人嫪毐为舍人。”⑨古代哲学概念。 与“阳”相对。用以概括诸事物两大对立面的一个方面。柳宗元《天说》:“寒而暑者,世谓之阴阳。”⑩时光。《晋书·陶侃传》:“大禹圣者,乃惜寸阴;至于众人当惜分阴。”(11)通“荫yìn”。庇荫;庇护。《诗经·大雅·桑柔》:“既之阴女,反予来赫。”(予:我。赫:拒绝。) (二)ān [亮阴]指帝王居丧。《尚书·说命上》:“王宅忧,亮阴三祀。”(祀:年。)又《无逸》:“乃或亮阴,三年不言。”


  • bu yin zhuo quan shui ,bu xi qu mu yin 。

    “bu yin zhuo quan shui ,bu xi qu mu yin 。”shi gou chu chu :《qiu zhong you yi shi 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    qiu zhong you yi shi ,bu zhi ji xing ming 。
    mian se bu you ku ,xie qi chang he ping 。
    mei shua xi de ju ,bu ta yao lu hang 。
    ju dong mo you hui ,wu mo yu zhi zheng 。
    li huo bu chong chang ,bu he bu bi xing 。
    zhong sui shou qiong e ,er mo jie tan sheng 。
    qi shi ai pin jian ,shen zhi shi su qing 。
    wu jin luo yi qiao ,luan he zai ming ming 。

    qiu zhong you yi shi ,shou dao sui yue shen 。
    hang pi dai suo yi ,zuo pai mo xian qin 。
    bu yin zhuo quan shui ,bu xi qu mu yin 。
    suo feng gou fei yi ,fen tu qian huang jin 。
    xiang ren hua ji feng ,xun ru lan zai lin 。
    zhi yu yu jiang ruo ,bu ren xiang qi qin 。
    wo yu fang ji ren ,jiang hang fu chen yin 。
    he bi jian ji mian ,dan zai xue ji xin 。

    【zhu shi 】:

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    yin :

    (yi )①he 。《shi jing ·zheng feng ·shu yu tian 》:“hang mo yin jiu 。”②yin liao 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fu shi yin yu liao tong 。”③yin shi 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“zhang le she yin ,jiao ying san shi li 。”④han ;ren 。jiang yan 《hen fu 》:“zi gu jie you si ,mo bu yin hen er tun sheng 。”⑤mei ru ;yin mei 。《lv shi chun qiu ·jing tong 》:“yang you ji she ,zhong dan ,shi nai yin yu 。”(yang you ji :chun qiu shi chu guo da fu ,yi shan she zhe chen 。sì:tong “si ”,du jiao xi 。) (er )yìn gei ren huo chu he 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“jin hou yin zhao dun jiu 。”

    zhuo :

    ①hun zhuo ,yu “qing ”xiang dui 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“jing yi wei zhuo ,shi (shí)shi ji zhi 。”(jing 、wei :er shui ming ,zai shan xi sheng ,er shui hui ge hou jing shui yin wei shui er hun zhuo 。shi shi :shui qing de yang zi 。zhi :shui zhong xiao zhou 。)②wu zhuo 。gu yi 《diao qu yuan fu 》:“suo gui sheng zhi shen de xi ,yuan zhuo shi er zi zang 。”(zang :tong “cang ”,yin cang 。)《chu ci ·yu fu 》:“ju shi jie zhuo er wo du qing 。”③sheng yin di chen cu chong 。《jin shu ·xie an chuan 》:“you bi ji ,gu ji yin zhuo 。”

    quan :

    ①quan shui ,yi chong de xia shui 。《zhou yi ·meng gua 》:“shan xia chu quan 。”②quan xia ;mu xue 。qian sun yi 《qian tai han shi yuan shi 》:“ji ren jiang shang gong qiao hun ,zhang hai qing ying diao quan hu 。”(zhang hai :jiu zhi ling na you zhang wu de hai yu 。hu :men 。)③yin jian 。jia bin wang 《le da fu wan ci 》:“hu jian quan tai lu ,you yi shui jing xuan 。”④gu qian bi ming 。《guan zi ·qing chong ding 》:“fan chen dai zhi jia ,chu quan can qian mo ,chu su can shu qian mo zhong 。”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    xi :

    ①hu xi 。《yan tie lun ·ji zhi 》:“shi de fu chuan xi 。”《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“jiang jun wu shi shi ,shi jian bu rong xi 。”(jian :feng xi 。)②tan qi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“chen she tai xi yue :‘jie hu ,yan qiao an zhi hong gu zhi zhi zai ?’”③ting zhi 。jiang yan 《bie fu 》:“ma han ming er bu xi 。”④xiu xi 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“si shi zhi jian ,wang ri xiu xi 。”⑤zi nv 。duo zhi er zi 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen jian xi shu qi ,zui shao ,bu xiao 。”⑥li xi 。wang an dan 《da ceng gong li shu 》:“mo er fen zhi xi ke hu 。”⑦xiao xi 。liu ji 《wei gu yan xian zeng fu er shou 》zhi er :“xing ying can (shēn)shang guai ,yin xi kuang bu da 。”(can 、shang :er xing ming 。guai :bei li 。kuang :jiu 。)

    qu :

    (yi )①wan ;bu zhi 。yu “zhi ”xiang dui 。《xun zi ·quan xue 》:“mu zhi zhong sheng ,rou yi wei lun ,ji qu zhong gui 。”②bu zheng ;bu gong zheng ;bu zheng pa 。《zhan guo ce ·qin ce wu 》:“zhao wang zhi chen you han cang zhe ,yi qu ge yu zhao wang 。”liu gu 《xin yu ·bian huo 》:“huai qu er ge xie 。”(ge :ying ge 。xie :pian xie 。)③ju bu ;yi bu fen 。《huai na zi ·miao chen 》:“cha yi qu zhe ,bu ke yu yan hua 。”④wei wan qu she 。yuan jie 《e (wù)qu pian 》:“wei chang qu qi yi zhuai sheng ,qu ci yi da yi 。”⑤fan zhi wan qu zhi chu 。wu rong 《bi hua she zhu za yan 》:“wei qu feng ,xiang jiang bie 。”(wei :shui ming 。)⑥pian pi zhi chu 。yan ji 《ai shi ming 》:“kuai du shou ci qu yu xi 。”(kuai :gu du 。yu :jiao la 。) (er )qǔ ①yun wen de yi chong 。tong chang zhi song yi lai de na qu he bei qu ,tong ci de ti cai xiang jin ,dan ge shi jiao wei zi you 。fen hu qu 、san qu liang lei ,yuan ming yi lai shen wei liu hang 。②ge qu 。wang bao 《chang an you xia xie hang 》:“tu ge yang liu qu ,hang yin liu hua zun 。”(tu :tong “tu ”。zun :jiu qi 。)③le qu 。liu yu xi 《yang liu zhi ci jiu shou 》zhi yi :“qing jun mo zou qian chao qu 。”

    mu :

    ①shu mu 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“na you qiao mu 。”②shu xie 。han ju 《nian nu jiao ·yue 》:“mu la shan gao zhen ge shi ,yi yu qiu rong xin mu 。”③mu cai ;mu liao 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“wei ju shi ,ze bi shi gong shi qiu da mu 。”④yong mu liao zhi cheng de 。《san guo zhi · shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang fu chu qi shan ,yi mu niu yun ,liang jin tui jun 。”⑤te zhi guan cai 。《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“wo er shi wu nian yi ,you ru shi er jia ,ze jiu mu yan 。”⑥gu dai ba yin zhi yi ,zhi mu zhi de le qi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yin :jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑦wu hang zhi yi 。⑧zhi piao ;piao shi 。《lun yu ·zi lu 》:“gang yi mu ne ,jin ren 。”

    yin :

    (yi )①shan de bei mian huo shui de na mian 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“yi bi yu zhi zi yu ji shan zhi yin 。”《han fei zi ·shui lin shang 》:“xia ju shan zhi yin 。”②yang guang 、yue liang 、xing xing bei zhe dang de tian qi 。li dong yang 《shu kui 》:“zong jiao yu hei tian yin ye ,bu shi na zhi bu fang hua 。”③bei mian 。wu ceng 《neng gai zhai man lu ·le fu yi 》:“zheng he zhong ,yi zhong gui ren shi yue zhou hui ,de ci yu gu bei yin ,mo ming mo pu ,bu zhi he ren zuo ye 。”④yin ying ;shu yin 。xin qi ji 《shui long yin · jia chen sui shou han na jian shang shu 》:“dui tong yin man ting qing zhou 。”⑤yin sen ;yin leng 。gong ding zi 《you qi xing yan 》:“hua yue yan zheng pian wu ling ,zha lai yin dong bi qiu kan 。”⑥an zhong ;an de li 。《san guo zhi ·wei zhi ·wu di ji 》:“bei zhi wei dong ye ,yin yu dong cheng deng mou fan 。”⑦gui zha 。《xin tang shu ·li lin fu chuan 》:“xing yin mi ,ren zhu sha ,bu jian xi nu 。”⑧nan nv sheng shi qi de tong chen 。《shi ji · lv bu wei lie chuan 》:“si qiu da yin ren lao ai wei she ren 。”⑨gu dai zhe xue gai nian 。 yu “yang ”xiang dui 。yong yi gai gua zhu shi wu liang da dui li mian de yi ge fang mian 。liu zong yuan 《tian shui 》:“han er shu zhe ,shi wei zhi yin yang 。”⑩shi guang 。《jin shu ·tao kan chuan 》:“da yu sheng zhe ,nai xi cun yin ;zhi yu zhong ren dang xi fen yin 。”(11)tong “yin yìn”。bi yin ;bi hu 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“ji zhi yin nv ,fan yu lai he 。”(yu :wo 。he :ju jue 。) (er )ān [liang yin ]zhi di wang ju sang 。《shang shu ·shui ming shang 》:“wang zhai you ,liang yin san si 。”(si :nian 。)you 《mo yi 》:“nai huo liang yin ,san nian bu yan 。”