• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 哀樂久已絕,聞之將泫然。

    “哀樂久已絕,聞之將泫然。”詩句出處:《同王十三維哭殷遙》;是唐朝詩人儲光羲的作品。

    生理無不盡,念君在中年。遊道雖未深,舉世莫能賢。
    筮仕苦貧賤,為客少田園。膏腴不可求,乃在許西偏。
    四鄰盡桑柘,咫尺開墻垣。內艱未及虞,形影隨化遷。
    茅茨俯苫蓋,雙殯兩楹間。時聞孤女號,迥出陌與阡。
    慈烏亂飛鳴,猛獸亦以跧。故人王夫子,靜念無生篇。
    哀樂久已絕,聞之將泫然。太陽蔽空虛,雨雪浮蒼山。
    迢遞親靈櫬,顧予悲絕弦。處順與安時,及此乃空言。

    【註釋】:

    哀:

    ①悲哀;悲傷。陸遊《十一月四日風雨大作》:“僵臥孤村不自哀,尚思為國戍輪臺。”②悼念。《左傳·僖公三十三年》:“秦不哀吾喪。”(喪:指晉文公之死。)③憐憫;憐恤。柳宗元《捕蛇者說》:“君將哀而生之乎?”④哀嘆。杜牧《阿房宮賦》:“秦人不暇自哀,而後人哀之。”

    樂:

    (一)①音樂。《周易·豫》:“先王以作樂崇德。”《呂氏春秋·古樂》:“故樂之所由來者尚矣,非獨為一世之所造也。”又為奏樂。《禮記·曲禮下》:“歲兇,年谷不登……士飲酒不樂。”②樂工;演奏音樂的人。《論語·微子》:“齊人歸女樂,季桓子受之。”(歸:通“饋”。贈送。)③樂器。《韓非子·解老》:“故竽先則鐘瑟皆隨,竽唱則諸樂皆和。” (二)lè愉快;快樂。《左傳· 隱公元年》:“其樂也融融。”范仲淹《嶽陽樓記》:“此樂何極?” (三)yào 喜好;喜愛。《論語·雍也》:“知者樂山,仁者樂水。”(知:智。)《晉書·阮籍傳》:“籍平生曾遊東平,樂其風土。”

    久:

    ①時間長。《莊子·德充符》:“久與賢人處則無過。”《史記·陳涉世傢》:“悵恨久之。”《論語·述而》:“久矣吾不復夢見周公。”②久留。《左傳·文公十二年》:“秦不能久,請深壘固軍以待之。”③久戰。《商君書·戰法》:“攻不若者勿與戰,食不若者勿與久。”

    已:

    ①停止。《荀子·勸學》:“學不可以已。”②完畢。《戰國策·齊策二》:“言未已,齊讓又至。”(讓:責備。)③罷免。《論語·公冶長》:“(子文)三已之,無慍(yùn)色。”(慍:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者說》:“可以已大風。”(大風:麻風病。)⑤副詞。1. 已經。《史記·蒙恬列傳》:“扶蘇已死。”2.隨後;旋即。《史記·項羽本紀》:“廢以為侯,已又殺之。”3. 太;過分。《詩經·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介詞。和方位詞“來”、“上”、“下”、“東”、“西”等結合,表示對時間、范圍的限制。《三國志·吳書·吳主傳》:“自丞相雍已下皆諫。”⑦語氣詞。用法同“矣”。用於句末,表示確定語氣。《老子》第二章:“天下皆知美之為美,斯惡已。”(斯惡已:就顯出醜惡瞭。)

    絕:

    ①斷;截斷。《史記·伍子胥列傳》:“楚發兵絕吳兵之後,不得歸。”②《孟子·滕文公上》:“今滕絕長補短,將五十裡也。”引申為斷絕。《論語·堯曰》:“繼絕世,舉逸民。”《抱樸子·交際》:“乃發憤著論,杜門絕交。”又特指氣絕身亡。《呂氏春秋·知接》:“蒙衣袂而絕乎壽宮。”③橫度;穿過。《荀子·勸學》:“假舟楫者,非能水也,而絕江河。”(假:借助。楫:槳。)《呂氏春秋·悔過》:“今行數千裡,又絕諸侯之地以襲國,臣不知其可也。”④極;非常。《史記·呂不韋列傳》:“呂不韋取邯鄲諸姬絕好善舞者與居。”又特指極遙遠的。《史記·衛將軍驃騎列傳》:“因前使絕國功,封騫博望侯。”(騫:張騫。)又指極好的,獨一無二的。《漢書·敘傳上》:“逢蒙絕技於弧矢。”(逢蒙:古代善於射箭的人。弧:弓。)《後漢書·班彪傳附班固》:“此六子者,皆有殊行絕才。”[絕頂]1. 山的最高峰。杜甫《望嶽》:“會當凌絕頂,一覽眾山小。”(會當:定當。)2. 非常的。

    聞:

    (一)①聽見。《韓非子·十過》:“先聞此聲者,其國必削。”②聽說。《韓詩外傳》卷七:“吾聞君子不食鱺(lǐ)魚。”③使上級聽到;報告上級。《韓非子·五蠹》:“令尹誅而楚奸不上聞。”④見聞;知識。《史記·儒林列傳序》:“小吏淺聞,不能究宣,無以明佈諭下。”⑤聞名。李白《贈孟浩然》:“風流天下聞。”⑥領會;掌握。韓愈《師說》:“聞道有先後,術業有專攻。”⑦嗅。《韓非子·十過》:“共王駕而自往,入其幄中,聞酒臭而還。” (二)wèn 名聲;聲譽。《論語·子罕》:“四十、五十而無聞焉,斯亦不足畏也已。”

    之:

    ①到……去。《呂氏春秋·察傳》:“子夏之晉,過衛。”(晉、衛:皆諸侯國名。)《漢書·高帝紀》:“沛公引兵之薛。”(沛公:劉邦。薛:地名。)②直到。《詩經·鄘風·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:發誓。靡它:沒有他心。)③代詞。1. 指代人和事物。相當於“他(她)”、“它”、“他(它)們”。《左傳·隱公元年》:“(薑氏)愛共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《論語·學而》:“學而時習之。”(時:按時。習:演習。)2.指示代詞。“這”、“這個”。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸。”④助詞。1.相當於現代漢語助詞“的”,放在定語和中心語之間。《詩經· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用於主語和謂語之間,取消句子的獨立性,使變成偏正結構。《左傳·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:進入。)3.用於前置賓語和動詞之間,相當於“是”。《墨子·公輸》:“宋何罪之有?”4.用於句中或句末起調整音節的作用。《左傳·莊公十年》:“公將鼓之。”(鼓:擊鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作雲,沛然下雨,則苗浡(bó)然興之矣。”(浡然:興起的樣子。)

    將:

    (一)①扶持;扶助。《詩經·周南·樛木》:“樂隻君子,福履將之。”(隻:助詞。履:祿。)《木蘭詩》:“爺娘聞女來,出郭相扶將。”(郭:外城。)②帶領。《漢書·張禹傳》:“禹將(戴)崇入後堂飲食。”《淮南子·人間》:“其馬將胡駿馬而歸。”③取;拿。李白《將進酒》:“五花馬,千金裘,呼兒將出換美酒。”④送行。《淮南子·覽冥》:“不將不迎。”王安石《上皇帝萬言書》:“若夫迎新將故之勞。”(若夫:至於。)⑤做;奉行。《左傳·成公十三年》:“將事不敬。”⑥養;保養。《呂氏春秋·音律》:“以將陽氣。”⑦副詞。1.將要。《論語·述而》:“不知老之將至雲爾。”(雲:如此。爾:同“耳”,罷瞭。)《孟子·告子下》:“先生將何之?”(之:往。)《左傳· 隱公元年》:“夫人將啟之。”(啟之:給他開門。)2. 且,又。《詩經·小雅· 谷風》:“將恐將懼。”⑧介詞。以;用。《戰國策·秦策一》:“蘇秦始將連橫說秦惠王曰。”韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“肯將衰朽惜殘年。”⑨連詞。和;與。李頎《臨別送張諲入蜀》:“經山復歷水,百恨將千慮。”李白《月下獨酌》:“暫伴月將影。”⑩助詞。用在動詞後面,無實義。白居易《賣炭翁》:“一車炭,千餘斤,宮使驅將惜不得。” (二)jiàng ①將帥。《史記·陳涉世傢》:“王侯將相寧有種乎!”(寧:難道。)《呂氏春秋·執一》:“軍必有將。”②統率;帶兵。《左傳·桓公五年》:“虢公林父將右軍。”《史記·秦始皇本紀》:“楚上將軍項羽將楚卒往救鉅鹿。”(卒:兵。)③使擔任將領。《史記·孫子吳起列傳》:“齊威王欲將孫臏。”[將領]1. 將帥。《隋書·楊玄感傳》:“玄感欲立威名,陰求將領。”(暗中謀求將帥的職位。)2.率領。元結《宿洄溪翁宅》:“老翁八十猶能行,將領兒孫行拾稼。”(稼:莊稼。) (三)qiāng 請;希望。《詩經·衛風·氓》:“將子無怒,秋以為期。”(子:你。)李白《將進酒》:“將進酒,杯莫停。”

    泫:

    ①水珠下滴。謝靈運《從斤竹澗越嶺溪行》:“巖下雲方合,花上露猶泫。”②流淚。《陳書·陸瑜傳》:“遺跡餘文,觸目增泫。”[泫然]1.流淚的樣子。王充《論衡·論死》:“孔子聞之,泫然流涕。”2.露水滴落的樣子。盧綸《秋幕中夜獨坐兼呈同院諸公》:“風淒露泫然,明月在山巔。”

    然:

    ①燃燒。後來寫作“燃”。《孟子·公孫醜上》:“若火之始然,泉之始達。”②代詞。如此;這樣。《呂氏春秋·用眾》:“物固莫不有長,莫不有短,人亦然。”③對;贊同。《論語·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副詞。1.表示出乎意料,相當於“乃”、“竟”。《漢書·丙吉傳》:“君侯為漢相,奸吏成其私,然無所懲艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示順承關系。相當於“便”、“就”。《莊子·外物》:“吾得鬥升之水然活耳。”⑤連詞。1.表示轉折關系,相當於“然而”。《左傳·僖公三十年》:“然鄭亡,子亦有不利焉!”2.表示讓步關系,相當於“雖然”。董解元《西廂記諸宮調》卷七:“然憔悴,尚天真,纖腰細褪羅裙。”⑥助詞。1.用作形容詞或副詞詞尾,表示狀態,“……的樣子”。《詩經· 小雅·南有嘉魚》:“南有嘉魚,烝然罩罩。”2. 用於句末,表示比擬。《孟子·盡心上》:“道則高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用於句末,表示斷定,相當於“焉”、“也”。《論語·先進》:“若由也,不得其死然。”


  • 哀乐久已绝,闻之将泫然。

    “哀乐久已绝,闻之将泫然。”诗句出处:《同王十三维哭殷遥》;是唐朝诗人储光羲的作品。

    生理无不尽,念君在中年。游道虽未深,举世莫能贤。
    筮仕苦贫贱,为客少田园。膏腴不可求,乃在许西偏。
    四邻尽桑柘,咫尺开墙垣。内艰未及虞,形影随化迁。
    茅茨俯苫盖,双殡两楹间。时闻孤女号,迥出陌与阡。
    慈乌乱飞鸣,猛兽亦以跧。故人王夫子,静念无生篇。
    哀乐久已绝,闻之将泫然。太阳蔽空虚,雨雪浮苍山。
    迢递亲灵榇,顾予悲绝弦。处顺与安时,及此乃空言。

    【注释】:

    哀:

    ①悲哀;悲伤。陆游《十一月四日风雨大作》:“僵卧孤村不自哀,尚思为国戍轮台。”②悼念。《左传·僖公三十三年》:“秦不哀吾丧。”(丧:指晋文公之死。)③怜悯;怜恤。柳宗元《捕蛇者说》:“君将哀而生之乎?”④哀叹。杜牧《阿房宫赋》:“秦人不暇自哀,而后人哀之。”

    乐:

    (一)①音乐。《周易·豫》:“先王以作乐崇德。”《吕氏春秋·古乐》:“故乐之所由来者尚矣,非独为一世之所造也。”又为奏乐。《礼记·曲礼下》:“岁凶,年谷不登……士饮酒不乐。”②乐工;演奏音乐的人。《论语·微子》:“齐人归女乐,季桓子受之。”(归:通“馈”。赠送。)③乐器。《韩非子·解老》:“故竽先则钟瑟皆随,竽唱则诸乐皆和。” (二)lè愉快;快乐。《左传· 隐公元年》:“其乐也融融。”范仲淹《岳阳楼记》:“此乐何极?” (三)yào 喜好;喜爱。《论语·雍也》:“知者乐山,仁者乐水。”(知:智。)《晋书·阮籍传》:“籍平生曾游东平,乐其风土。”

    久:

    ①时间长。《庄子·德充符》:“久与贤人处则无过。”《史记·陈涉世家》:“怅恨久之。”《论语·述而》:“久矣吾不复梦见周公。”②久留。《左传·文公十二年》:“秦不能久,请深垒固军以待之。”③久战。《商君书·战法》:“攻不若者勿与战,食不若者勿与久。”

    已:

    ①停止。《荀子·劝学》:“学不可以已。”②完毕。《战国策·齐策二》:“言未已,齐让又至。”(让:责备。)③罢免。《论语·公冶长》:“(子文)三已之,无愠(yùn)色。”(愠:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者说》:“可以已大风。”(大风:麻风病。)⑤副词。1. 已经。《史记·蒙恬列传》:“扶苏已死。”2.随后;旋即。《史记·项羽本纪》:“废以为侯,已又杀之。”3. 太;过分。《诗经·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介词。和方位词“来”、“上”、“下”、“东”、“西”等结合,表示对时间、范围的限制。《三国志·吴书·吴主传》:“自丞相雍已下皆谏。”⑦语气词。用法同“矣”。用于句末,表示确定语气。《老子》第二章:“天下皆知美之为美,斯恶已。”(斯恶已:就显出丑恶了。)

    绝:

    ①断;截断。《史记·伍子胥列传》:“楚发兵绝吴兵之后,不得归。”②《孟子·滕文公上》:“今滕绝长补短,将五十里也。”引申为断绝。《论语·尧曰》:“继绝世,举逸民。”《抱朴子·交际》:“乃发愤著论,杜门绝交。”又特指气绝身亡。《吕氏春秋·知接》:“蒙衣袂而绝乎寿宫。”③横度;穿过。《荀子·劝学》:“假舟楫者,非能水也,而绝江河。”(假:借助。楫:桨。)《吕氏春秋·悔过》:“今行数千里,又绝诸侯之地以袭国,臣不知其可也。”④极;非常。《史记·吕不韦列传》:“吕不韦取邯郸诸姬绝好善舞者与居。”又特指极遥远的。《史记·卫将军骠骑列传》:“因前使绝国功,封骞博望侯。”(骞:张骞。)又指极好的,独一无二的。《汉书·叙传上》:“逢蒙绝技于弧矢。”(逢蒙:古代善于射箭的人。弧:弓。)《后汉书·班彪传附班固》:“此六子者,皆有殊行绝才。”[绝顶]1. 山的最高峰。杜甫《望岳》:“会当凌绝顶,一览众山小。”(会当:定当。)2. 非常的。

    闻:

    (一)①听见。《韩非子·十过》:“先闻此声者,其国必削。”②听说。《韩诗外传》卷七:“吾闻君子不食鲡(lǐ)鱼。”③使上级听到;报告上级。《韩非子·五蠹》:“令尹诛而楚奸不上闻。”④见闻;知识。《史记·儒林列传序》:“小吏浅闻,不能究宣,无以明布谕下。”⑤闻名。李白《赠孟浩然》:“风流天下闻。”⑥领会;掌握。韩愈《师说》:“闻道有先后,术业有专攻。”⑦嗅。《韩非子·十过》:“共王驾而自往,入其幄中,闻酒臭而还。” (二)wèn 名声;声誉。《论语·子罕》:“四十、五十而无闻焉,斯亦不足畏也已。”

    之:

    ①到……去。《吕氏春秋·察传》:“子夏之晋,过卫。”(晋、卫:皆诸侯国名。)《汉书·高帝纪》:“沛公引兵之薛。”(沛公:刘邦。薛:地名。)②直到。《诗经·鄘风·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:发誓。靡它:没有他心。)③代词。1. 指代人和事物。相当于“他(她)”、“它”、“他(它)们”。《左传·隐公元年》:“(姜氏)爱共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《论语·学而》:“学而时习之。”(时:按时。习:演习。)2.指示代词。“这”、“这个”。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归。”④助词。1.相当于现代汉语助词“的”,放在定语和中心语之间。《诗经· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用于主语和谓语之间,取消句子的独立性,使变成偏正结构。《左传·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:进入。)3.用于前置宾语和动词之间,相当于“是”。《墨子·公输》:“宋何罪之有?”4.用于句中或句末起调整音节的作用。《左传·庄公十年》:“公将鼓之。”(鼓:击鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作云,沛然下雨,则苗浡(bó)然兴之矣。”(浡然:兴起的样子。)

    将:

    (一)①扶持;扶助。《诗经·周南·樛木》:“乐只君子,福履将之。”(只:助词。履:禄。)《木兰诗》:“爷娘闻女来,出郭相扶将。”(郭:外城。)②带领。《汉书·张禹传》:“禹将(戴)崇入后堂饮食。”《淮南子·人间》:“其马将胡骏马而归。”③取;拿。李白《将进酒》:“五花马,千金裘,呼儿将出换美酒。”④送行。《淮南子·览冥》:“不将不迎。”王安石《上皇帝万言书》:“若夫迎新将故之劳。”(若夫:至于。)⑤做;奉行。《左传·成公十三年》:“将事不敬。”⑥养;保养。《吕氏春秋·音律》:“以将阳气。”⑦副词。1.将要。《论语·述而》:“不知老之将至云尔。”(云:如此。尔:同“耳”,罢了。)《孟子·告子下》:“先生将何之?”(之:往。)《左传· 隐公元年》:“夫人将启之。”(启之:给他开门。)2. 且,又。《诗经·小雅· 谷风》:“将恐将惧。”⑧介词。以;用。《战国策·秦策一》:“苏秦始将连横说秦惠王曰。”韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“肯将衰朽惜残年。”⑨连词。和;与。李颀《临别送张諲入蜀》:“经山复历水,百恨将千虑。”李白《月下独酌》:“暂伴月将影。”⑩助词。用在动词后面,无实义。白居易《卖炭翁》:“一车炭,千余斤,宫使驱将惜不得。” (二)jiàng ①将帅。《史记·陈涉世家》:“王侯将相宁有种乎!”(宁:难道。)《吕氏春秋·执一》:“军必有将。”②统率;带兵。《左传·桓公五年》:“虢公林父将右军。”《史记·秦始皇本纪》:“楚上将军项羽将楚卒往救钜鹿。”(卒:兵。)③使担任将领。《史记·孙子吴起列传》:“齐威王欲将孙膑。”[将领]1. 将帅。《隋书·杨玄感传》:“玄感欲立威名,阴求将领。”(暗中谋求将帅的职位。)2.率领。元结《宿洄溪翁宅》:“老翁八十犹能行,将领儿孙行拾稼。”(稼:庄稼。) (三)qiāng 请;希望。《诗经·卫风·氓》:“将子无怒,秋以为期。”(子:你。)李白《将进酒》:“将进酒,杯莫停。”

    泫:

    ①水珠下滴。谢灵运《从斤竹涧越岭溪行》:“岩下云方合,花上露犹泫。”②流泪。《陈书·陆瑜传》:“遗迹余文,触目增泫。”[泫然]1.流泪的样子。王充《论衡·论死》:“孔子闻之,泫然流涕。”2.露水滴落的样子。卢纶《秋幕中夜独坐兼呈同院诸公》:“风凄露泫然,明月在山巅。”

    然:

    ①燃烧。后来写作“燃”。《孟子·公孙丑上》:“若火之始然,泉之始达。”②代词。如此;这样。《吕氏春秋·用众》:“物固莫不有长,莫不有短,人亦然。”③对;赞同。《论语·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副词。1.表示出乎意料,相当于“乃”、“竟”。《汉书·丙吉传》:“君侯为汉相,奸吏成其私,然无所惩艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示顺承关系。相当于“便”、“就”。《庄子·外物》:“吾得斗升之水然活耳。”⑤连词。1.表示转折关系,相当于“然而”。《左传·僖公三十年》:“然郑亡,子亦有不利焉!”2.表示让步关系,相当于“虽然”。董解元《西厢记诸宫调》卷七:“然憔悴,尚天真,纤腰细褪罗裙。”⑥助词。1.用作形容词或副词词尾,表示状态,“……的样子”。《诗经· 小雅·南有嘉鱼》:“南有嘉鱼,烝然罩罩。”2. 用于句末,表示比拟。《孟子·尽心上》:“道则高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用于句末,表示断定,相当于“焉”、“也”。《论语·先进》:“若由也,不得其死然。”


  • ai le jiu yi jue ,wen zhi jiang xuan ran 。

    “ai le jiu yi jue ,wen zhi jiang xuan ran 。”shi gou chu chu :《tong wang shi san wei ku yan yao 》;shi tang chao shi ren chu guang xi de zuo pin 。

    sheng li mo bu jin ,nian jun zai zhong nian 。you dao sui wei shen ,ju shi mo neng xian 。
    shi shi ku pin jian ,wei ke shao tian yuan 。gao yu bu ke qiu ,nai zai hu xi pian 。
    si lin jin sang zhe ,zhi che kai qiang yuan 。nei jian wei ji yu ,xing ying sui hua qian 。
    mao ci fu shan gai ,shuang bin liang ying jian 。shi wen gu nv hao ,jiong chu mo yu qian 。
    ci wu luan fei ming ,meng shou yi yi quan 。gu ren wang fu zi ,jing nian mo sheng pian 。
    ai le jiu yi jue ,wen zhi jiang xuan ran 。tai yang bi kong xu ,yu xue fu cang shan 。
    tiao di qin ling chen ,gu yu bei jue xian 。chu shun yu an shi ,ji ci nai kong yan 。

    【zhu shi 】:

    ai :

    ①bei ai ;bei shang 。liu you 《shi yi yue si ri feng yu da zuo 》:“jiang wo gu cun bu zi ai ,shang sai wei guo shu lun tai 。”②dao nian 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“qin bu ai wu sang 。”(sang :zhi jin wen gong zhi si 。)③lian min ;lian xu 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“jun jiang ai er sheng zhi hu ?”④ai tan 。du mu 《a fang gong fu 》:“qin ren bu xia zi ai ,er hou ren ai zhi 。”

    le :

    (yi )①yin le 。《zhou yi ·yu 》:“xian wang yi zuo le chong de 。”《lv shi chun qiu ·gu le 》:“gu le zhi suo you lai zhe shang yi ,fei du wei yi shi zhi suo zao ye 。”you wei zou le 。《li ji ·qu li xia 》:“sui xiong ,nian gu bu deng ……shi yin jiu bu le 。”②le gong ;yan zou yin le de ren 。《lun yu ·wei zi 》:“ji ren gui nv le ,ji huan zi shou zhi 。”(gui :tong “kui ”。zeng song 。)③le qi 。《han fei zi ·jie lao 》:“gu yu xian ze zhong se jie sui ,yu chang ze zhu le jie he 。” (er )lèyu kuai ;kuai le 。《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“ji le ye rong rong 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ci le he ji ?” (san )yào xi hao ;xi ai 。《lun yu ·yong ye 》:“zhi zhe le shan ,ren zhe le shui 。”(zhi :zhi 。)《jin shu ·ruan ji chuan 》:“ji ping sheng ceng you dong ping ,le ji feng tu 。”

    jiu :

    ①shi jian chang 。《zhuang zi ·de chong fu 》:“jiu yu xian ren chu ze mo guo 。”《shi ji ·chen she shi jia 》:“chang hen jiu zhi 。”《lun yu ·shu er 》:“jiu yi wu bu fu meng jian zhou gong 。”②jiu liu 。《zuo chuan ·wen gong shi er nian 》:“qin bu neng jiu ,qing shen lei gu jun yi dai zhi 。”③jiu zhan 。《shang jun shu ·zhan fa 》:“gong bu re zhe wu yu zhan ,shi bu re zhe wu yu jiu 。”

    yi :

    ①ting zhi 。《xun zi ·quan xue 》:“xue bu ke yi yi 。”②wan bi 。《zhan guo ce ·ji ce er 》:“yan wei yi ,ji rang you zhi 。”(rang :ze bei 。)③ba mian 。《lun yu ·gong ye chang 》:“(zi wen )san yi zhi ,mo yun (yùn)se 。”(yun :yuan hen 。)④ji zhi ;bing chu 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“ke yi yi da feng 。”(da feng :ma feng bing 。)⑤fu ci 。1. yi jing 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“fu su yi si 。”2.sui hou ;xuan ji 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“fei yi wei hou ,yi you sha zhi 。”3. tai ;guo fen 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“hao (hào)tian yi wei 。”(hao tian :tian 。)⑥tong “yi ”。jie ci 。he fang wei ci “lai ”、“shang ”、“xia ”、“dong ”、“xi ”deng jie ge ,biao shi dui shi jian 、fan wei de xian zhi 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“zi cheng xiang yong yi xia jie jian 。”⑦yu qi ci 。yong fa tong “yi ”。yong yu gou mo ,biao shi que ding yu qi 。《lao zi 》di er zhang :“tian xia jie zhi mei zhi wei mei ,si e yi 。”(si e yi :jiu xian chu chou e le 。)

    jue :

    ①duan ;jie duan 。《shi ji ·wu zi xu lie chuan 》:“chu fa bing jue wu bing zhi hou ,bu de gui 。”②《meng zi ·teng wen gong shang 》:“jin teng jue chang bu duan ,jiang wu shi li ye 。”yin shen wei duan jue 。《lun yu ·yao yue 》:“ji jue shi ,ju yi min 。”《bao piao zi ·jiao ji 》:“nai fa fen zhe lun ,du men jue jiao 。”you te zhi qi jue shen wang 。《lv shi chun qiu ·zhi jie 》:“meng yi mei er jue hu shou gong 。”③heng du ;chuan guo 。《xun zi ·quan xue 》:“jia zhou ji zhe ,fei neng shui ye ,er jue jiang he 。”(jia :jie zhu 。ji :jiang 。)《lv shi chun qiu ·hui guo 》:“jin hang shu qian li ,you jue zhu hou zhi de yi xi guo ,chen bu zhi ji ke ye 。”④ji ;fei chang 。《shi ji ·lv bu wei lie chuan 》:“lv bu wei qu han dan zhu ji jue hao shan wu zhe yu ju 。”you te zhi ji yao yuan de 。《shi ji ·wei jiang jun biao ji lie chuan 》:“yin qian shi jue guo gong ,feng jian bo wang hou 。”(jian :zhang jian 。)you zhi ji hao de ,du yi mo er de 。《han shu ·xu chuan shang 》:“feng meng jue ji yu hu shi 。”(feng meng :gu dai shan yu she jian de ren 。hu :gong 。)《hou han shu ·ban biao chuan fu ban gu 》:“ci liu zi zhe ,jie you shu hang jue cai 。”[jue ding ]1. shan de zui gao feng 。du fu 《wang yue 》:“hui dang ling jue ding ,yi lan zhong shan xiao 。”(hui dang :ding dang 。)2. fei chang de 。

    wen :

    (yi )①ting jian 。《han fei zi ·shi guo 》:“xian wen ci sheng zhe ,ji guo bi xiao 。”②ting shui 。《han shi wai chuan 》juan qi :“wu wen jun zi bu shi li (lǐ)yu 。”③shi shang ji ting dao ;bao gao shang ji 。《han fei zi ·wu du 》:“ling yin zhu er chu jian bu shang wen 。”④jian wen ;zhi shi 。《shi ji ·ru lin lie chuan xu 》:“xiao li jian wen ,bu neng jiu xuan ,mo yi ming bu yu xia 。”⑤wen ming 。li bai 《zeng meng hao ran 》:“feng liu tian xia wen 。”⑥ling hui ;zhang wo 。han yu 《shi shui 》:“wen dao you xian hou ,shu ye you zhuan gong 。”⑦xiu 。《han fei zi ·shi guo 》:“gong wang jia er zi wang ,ru ji wo zhong ,wen jiu chou er hai 。” (er )wèn ming sheng ;sheng yu 。《lun yu ·zi han 》:“si shi 、wu shi er mo wen yan ,si yi bu zu wei ye yi 。”

    zhi :

    ①dao ……qu 。《lv shi chun qiu ·cha chuan 》:“zi xia zhi jin ,guo wei 。”(jin 、wei :jie zhu hou guo ming 。)《han shu ·gao di ji 》:“pei gong yin bing zhi xue 。”(pei gong :liu bang 。xue :de ming 。)②zhi dao 。《shi jing ·yong feng ·bai zhou 》:“zhi si shi mi (mǐ)ta 。”(shi :fa shi 。mi ta :mei you ta xin 。)③dai ci 。1. zhi dai ren he shi wu 。xiang dang yu “ta (ta )”、“ta ”、“ta (ta )men ”。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“(jiang shi )ai gong shu duan ,yu li zhi 。”(gong shu duan :ren ming 。)《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi 。”(shi :an shi 。xi :yan xi 。)2.zhi shi dai ci 。“zhe ”、“zhe ge ”。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui 。”④zhu ci 。1.xiang dang yu xian dai han yu zhu ci “de ”,fang zai ding yu he zhong xin yu zhi jian 。《shi jing · shao na ·gao yang 》:“gao yang zhi pi 。”2. yong yu zhu yu he wei yu zhi jian ,qu xiao gou zi de du li xing ,shi bian cheng pian zheng jie gou 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“bu yu jun zhi she wu de ye 。”(yu :liao xiang 。she :jin ru 。)3.yong yu qian zhi bin yu he dong ci zhi jian ,xiang dang yu “shi ”。《mo zi ·gong shu 》:“song he zui zhi you ?”4.yong yu gou zhong huo gou mo qi diao zheng yin jie de zuo yong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“gong jiang gu zhi 。”(gu :ji gu 。)《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian you ran zuo yun ,pei ran xia yu ,ze miao bo (bó)ran xing zhi yi 。”(bo ran :xing qi de yang zi 。)

    jiang :

    (yi )①fu chi ;fu zhu 。《shi jing ·zhou na ·jiu mu 》:“le zhi jun zi ,fu lv jiang zhi 。”(zhi :zhu ci 。lv :lu 。)《mu lan shi 》:“ye niang wen nv lai ,chu guo xiang fu jiang 。”(guo :wai cheng 。)②dai ling 。《han shu ·zhang yu chuan 》:“yu jiang (dai )chong ru hou tang yin shi 。”《huai na zi ·ren jian 》:“ji ma jiang hu jun ma er gui 。”③qu ;na 。li bai 《jiang jin jiu 》:“wu hua ma ,qian jin qiu ,hu er jiang chu huan mei jiu 。”④song hang 。《huai na zi ·lan ming 》:“bu jiang bu ying 。”wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“re fu ying xin jiang gu zhi lao 。”(re fu :zhi yu 。)⑤zuo ;feng hang 。《zuo chuan ·cheng gong shi san nian 》:“jiang shi bu jing 。”⑥yang ;bao yang 。《lv shi chun qiu ·yin lv 》:“yi jiang yang qi 。”⑦fu ci 。1.jiang yao 。《lun yu ·shu er 》:“bu zhi lao zhi jiang zhi yun er 。”(yun :ru ci 。er :tong “er ”,ba le 。)《meng zi ·gao zi xia 》:“xian sheng jiang he zhi ?”(zhi :wang 。)《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“fu ren jiang qi zhi 。”(qi zhi :gei ta kai men 。)2. ju ,you 。《shi jing ·xiao ya · gu feng 》:“jiang kong jiang ju 。”⑧jie ci 。yi ;yong 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“su qin shi jiang lian heng shui qin hui wang yue 。”han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“ken jiang cui xiu xi can nian 。”⑨lian ci 。he ;yu 。li qi 《lin bie song zhang yin ru shu 》:“jing shan fu li shui ,bai hen jiang qian lv 。”li bai 《yue xia du zhuo 》:“zan ban yue jiang ying 。”⑩zhu ci 。yong zai dong ci hou mian ,mo shi yi 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“yi che tan ,qian yu jin ,gong shi qu jiang xi bu de 。” (er )jiàng ①jiang shuai 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“wang hou jiang xiang ning you chong hu !”(ning :nan dao 。)《lv shi chun qiu ·zhi yi 》:“jun bi you jiang 。”②tong lv ;dai bing 。《zuo chuan ·huan gong wu nian 》:“guo gong lin fu jiang you jun 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“chu shang jiang jun xiang yu jiang chu cu wang jiu ju lu 。”(cu :bing 。)③shi dan ren jiang ling 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ji wei wang yu jiang sun bin 。”[jiang ling ]1. jiang shuai 。《sui shu ·yang xuan gan chuan 》:“xuan gan yu li wei ming ,yin qiu jiang ling 。”(an zhong mou qiu jiang shuai de zhi wei 。)2.lv ling 。yuan jie 《su hui xi weng zhai 》:“lao weng ba shi you neng hang ,jiang ling er sun hang she jia 。”(jia :zhuang jia 。) (san )qiāng qing ;xi wang 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“jiang zi mo nu ,qiu yi wei ji 。”(zi :ni 。)li bai 《jiang jin jiu 》:“jiang jin jiu ,bei mo ting 。”

    xuan :

    ①shui zhu xia di 。xie ling yun 《cong jin zhu jian yue ling xi hang 》:“yan xia yun fang ge ,hua shang lou you xuan 。”②liu lei 。《chen shu ·liu yu chuan 》:“wei ji yu wen ,chu mu zeng xuan 。”[xuan ran ]1.liu lei de yang zi 。wang chong 《lun heng ·lun si 》:“kong zi wen zhi ,xuan ran liu ti 。”2.lou shui di la de yang zi 。lu guan 《qiu mu zhong ye du zuo jian cheng tong yuan zhu gong 》:“feng qi lou xuan ran ,ming yue zai shan dian 。”

    ran :

    ①ran shao 。hou lai xie zuo “ran ”。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“re huo zhi shi ran ,quan zhi shi da 。”②dai ci 。ru ci ;zhe yang 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“wu gu mo bu you chang ,mo bu you duan ,ren yi ran 。”③dui ;zan tong 。《lun yu ·yong ye 》:“zi yue :‘yong zhi yan ran 。’”④fu ci 。1.biao shi chu hu yi liao ,xiang dang yu “nai ”、“jing ”。《han shu ·bing ji chuan 》:“jun hou wei han xiang ,jian li cheng ji si ,ran mo suo cheng ai (yì)。”(ai :zhi 。)2. biao shi shun cheng guan ji 。xiang dang yu “bian ”、“jiu ”。《zhuang zi ·wai wu 》:“wu de dou sheng zhi shui ran huo er 。”⑤lian ci 。1.biao shi zhuai she guan ji ,xiang dang yu “ran er ”。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“ran zheng wang ,zi yi you bu li yan !”2.biao shi rang bu guan ji ,xiang dang yu “sui ran ”。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan qi :“ran qiao cui ,shang tian zhen ,qian yao xi tui luo qun 。”⑥zhu ci 。1.yong zuo xing rong ci huo fu ci ci wei ,biao shi zhuang tai ,“……de yang zi ”。《shi jing · xiao ya ·na you jia yu 》:“na you jia yu ,zheng ran zhao zhao 。”2. yong yu gou mo ,biao shi bi ni 。《meng zi ·jin xin shang 》:“dao ze gao yi ,mei yi ,yi re deng tian ran 。”3. yong yu gou mo ,biao shi duan ding ,xiang dang yu “yan ”、“ye ”。《lun yu ·xian jin 》:“re you ye ,bu de ji si ran 。”