• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 還顧邈冥冥,肝脾為爛腐。

    “還顧邈冥冥,肝脾為爛腐。”詩句出處:《悲憤詩》;是魏晉詩人蔡琰的作品。

    漢季失權柄,董卓亂天常。
    志欲圖篡弒,先害諸賢良。
    逼迫遷舊邦,擁主以自強。
    海內興義師,欲共討不祥。
    卓眾來東下,金甲耀日光。
    平土人脆弱,來兵皆胡羌。
    獵野圍城邑,所向悉破亡。
    斬截無孑遺,屍骸相撐拒。
    馬邊懸男頭,馬後載婦女。
    長驅西入關,迥路險且阻。
    還顧邈冥冥,肝脾為爛腐。
    所略有萬計,不得令屯聚。
    或有骨肉俱,欲言不敢語。
    失意幾微間,輒言弊降虜。
    要當以亭刃,我曹不活汝。
    豈敢惜性命,不堪其詈罵。
    或便加棰杖,毒痛參並下。
    旦則號泣行,夜則悲吟坐。
    欲死不能得,欲生無一可。
    彼蒼者何辜,乃遭此厄禍。

    邊荒與華異,人俗少義理。
    處所多霜雪,胡風春夏起。
    翩翩吹我衣,肅肅入我耳。
    感時念父母,哀嘆無窮已。
    有客從外來,聞之常歡喜。
    迎問其消息,輒復非鄉裡。
    邂逅徼時願,骨肉來迎己。
    己得自解免,當復棄兒子。
    天屬綴人心,念別無會期。
    存亡永乖隔,不忍與之辭。
    兒前抱我頸,問母欲何之。
    人言母當去,豈復有還時。
    阿母常仁惻,今何更不慈。
    我尚未成人,奈何不顧思。
    見此崩五內,恍惚生狂癡。
    號泣手撫摩,當發復回疑。
    兼有同時輩,相送告離別。
    慕我獨得歸,哀叫聲摧裂。
    馬為立踟躕,車為不轉轍。
    觀者皆噓唏,行路亦嗚咽。

    去去割情戀,遄征日遐邁。
    悠悠三千裡,何時復交會。
    念我出腹子,胸臆為摧敗。
    既至傢人盡,又復無中外。
    城廓為山林,庭宇生荊艾。
    白骨不知誰,縱橫莫覆蓋。
    出門無人聲,豺狼號且吠。
    煢煢對孤景,怛吒糜肝肺。
    登高遠眺望,魂神忽飛逝。
    奄若壽命盡,旁人相寬大。
    為復強視息,雖生何聊賴。
    托命於新人,竭心自勖勵。
    流離成鄙賤,常恐復捐廢。
    人生幾何時,懷憂終年歲。

    【註釋】:

    還:

    (一)①返回;回到原地或恢復原位。《左傳·僖公二十四年》:“宋成公如楚,還,入於鄭,鄭伯將享之。”(鄭伯:指鄭文公。享:設宴招待。)《史記·項羽本紀》:“還軍霸上。”②恢復。《魏書·顯祖紀》:“諸非勞超遷者,亦各還初。”(勞:功勞。遷:晉升。)③交還;歸還。《荀子·堯問》:“然而吾所執贄而見者十人,還贄而見者三十人。”也指交納。杜甫《歲晏行》:“割慈忍愛還租庸。”(庸:抵償勞役的佈帛。)④顧;回頭。潘嶽《傷弱子辭》:“還眺兮墳瘞(yì),草莽莽兮木森森。”(瘞:埋葬物。)《史記·滑稽列傳》:“疾步數還顧。”⑤償還。江淹《恨賦》:“裂帛系書,誓還漢恩。”(系:綁。書:信。)⑥通“環”。環繞。陳亮《念奴嬌·登多景樓》:“危樓還望,嘆此意,今古幾人曾會。”⑦《漢書·食貨志上》:“還廬樹桑。”(廬:房舍。) (二)xuán ①旋轉。《國語·吳語》:“大夫種(zhǒng)勇而善謀,將還玩吳國於股掌之上,以得其志。”(種:指越大夫文種。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是則舜禹還至,王業還起。”③輕盈快捷的樣子。《詩經·齊風·還》:“子之還兮,遭我乎峱(náo)之間兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副詞。①仍;尚。杜甫《泛江》詩:“亂離還奏樂,漂泊且聽歌。”②再;又。孟浩然《過故人莊》:“待到重陽日,還來就菊花。”③更。杜甫《奉待嚴大夫》詩:“殊方又喜故人來,重鎮還須濟世才。”

    顧:

    ①轉過頭看。辛棄疾《永遇樂 · 京口北固亭懷古》:“元嘉草草,封狼居胥,贏得倉皇北顧。”②看。《新五代史·秦王從榮傳》:“君臣相顧。”③看望;拜訪。諸葛亮《前出師表》:“三顧臣於草廬之中。”④照顧。司馬光《資治通鑒》卷六十五:“子佈、元表諸人各顧妻子,挾持私慮,深失所望。”⑤副詞。1.相當於“反而”、“卻”。《漢書·賈誼傳》:“足反居上,首顧居下。”2.不過;隻是。范曄《後漢書·王昌傳》:“光武曰:‘顧得全身可矣。’”3.難道。彭端淑《為學》:“人之立志,顧不如蜀鄙之僧哉。”⑥連詞。相當於“但是”。諸葛亮《後出師表》:“臣非不自惜也,顧王業不可偏安於蜀都。”

    邈:

    ①遙遠;久遠。《楚辭·九章·懷沙》:“湯禹久遠兮,邈而不可慕。”②遠隔;遠離。蔡琰《胡笳十八拍》:“雁高飛兮邈難尋。”③超出;超越。葛洪《抱樸子·外篇·知止》:“悲夫!邈俗之士,不群之人,所以比肩不遇,不可勝計。”(比:並肩。)④通“藐”。輕視。劉向《〈戰國策〉書錄》:“上小堯、舜,下邈三王。”

    冥:

    ①昏暗。《周易·升》:“冥升在上,消不富也。”(消:消失,消衰。)《淮南子·說林》:“置之冥室之中。”②夜晚。枚乘《七發》:“冥火薄天,兵車雷運。”(薄:迫近。雷運:像迅雷一樣滾動。)③幽深。孫綽《遊天臺山賦》:“臨萬丈之絕冥。”④遠;深遠;高遠。《楚辭·九章·悲回風》:“據青冥而攄(shū)虹兮,遂儵忽而捫天。”(攄:舒張。儵忽:同“倏忽”。)杜牧《阿房宮賦》:“高低冥迷,不知西東。”又深入。⑤愚昧;不明事理。韓愈《鱷魚文》:“不然,則是鱷魚冥頑不靈,刺史雖有言,不聞不知也。”⑥迷信指人死後進入的世界;陰間。陶潛《乞食》:“銜戢(jí)如何謝?冥報以相貽。”(銜戢:說不出話。)方苞《獄中雜記》:“胥某一夕暴卒,人皆以為冥謫雲。”⑦通“溟”。海。莊子《逍遙遊》:“北冥有魚,其名為鯤。”⑧相合;暗合。《關尹子·四符》:“唯無我無人,無首無尾,所以與天地冥。”[冥冥]1. 昏暗。范仲淹《嶽陽樓記》:“薄暮冥冥,虎嘯猿啼。”2.高遠。蘇軾《喜雨亭記》:“太空冥冥,不可得而名。”

    冥冥:

    ①昏暗,幽暗。范仲淹《嶽陽樓記》:“薄暮~~,虎嘯猿啼。”②精誠,專一。《荀子·勸學》:“無~~之志者,無昭昭之明。”③渺茫,杳冥。蘇軾《喜雨亭記》:“歸之太空,太空~~,不可得而名。”④靜止的樣子。韋應物《長安遇馮著》:“~~花正開,颺颺燕新乳。”⑤高遠的天空。《法言·問明》:“鴻飛~~,弋人何篡焉?”

    冥:

    ①昏暗。《周易·升》:“冥升在上,消不富也。”(消:消失,消衰。)《淮南子·說林》:“置之冥室之中。”②夜晚。枚乘《七發》:“冥火薄天,兵車雷運。”(薄:迫近。雷運:像迅雷一樣滾動。)③幽深。孫綽《遊天臺山賦》:“臨萬丈之絕冥。”④遠;深遠;高遠。《楚辭·九章·悲回風》:“據青冥而攄(shū)虹兮,遂儵忽而捫天。”(攄:舒張。儵忽:同“倏忽”。)杜牧《阿房宮賦》:“高低冥迷,不知西東。”又深入。⑤愚昧;不明事理。韓愈《鱷魚文》:“不然,則是鱷魚冥頑不靈,刺史雖有言,不聞不知也。”⑥迷信指人死後進入的世界;陰間。陶潛《乞食》:“銜戢(jí)如何謝?冥報以相貽。”(銜戢:說不出話。)方苞《獄中雜記》:“胥某一夕暴卒,人皆以為冥謫雲。”⑦通“溟”。海。莊子《逍遙遊》:“北冥有魚,其名為鯤。”⑧相合;暗合。《關尹子·四符》:“唯無我無人,無首無尾,所以與天地冥。”[冥冥]1. 昏暗。范仲淹《嶽陽樓記》:“薄暮冥冥,虎嘯猿啼。”2.高遠。蘇軾《喜雨亭記》:“太空冥冥,不可得而名。”

    為:

    (一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”

    爛:

    ①用火煮熟。《呂氏春秋·本味》:“故久而不弊,熟而不爛。”②極熟;精通。王士禎等《師友詩傳錄四》:“《文選》爛,秀才半。”③程度深。陸遊《醉中浩歌罷戲書》:“老眼閱人真爛熟,壯心得酒旋消磨。”④隨意;放縱而無節制。韓愈《劉生》:“妖歌慢舞爛不收。”。⑤燒傷;灼傷。《漢書·霍光傳》:“焦頭爛額為上客。”⑥腐爛;潰爛。《莊子·人間世》:“口舌其葉,則口爛而為傷。”⑦破碎;散亂;零亂。梅堯臣《雷太簡遺蜀鞭》:“我騎瘦馬固莫稱,破韉(jiān)爛轡(pèi)沙塵暗。”(韉:馬鞍下的墊子。轡:駕馭牲口的嚼子和韁繩。)⑧光明;明亮。王安石《祭歐陽文忠公文》:“爛如日星之光輝。”⑨色彩絢麗。白居易《牡丹芳》:“千片赤英霞爛爛,百枝絳艷燈煌煌。”[爛漫]也作“爛熳”。1.散亂的樣子。嚴忌《哀時命》:“生天地之若過兮,忽爛漫而無成。”2.顏色鮮明艷麗。杜甫《春日江村》:“種竹交加翠,栽桃紅爛漫。”3.任意,無拘束的樣子。高燮《己酉秋結寒隱社作詩述意》:“商量欲辟東籬地,更覓黃花爛漫栽。”4. 自然坦誠。顧炎武《桃花溪歌贈陳處士梅》:“有時提壺過比鄰,笑談爛漫皆天真。”

    腐:

    ①爛;腐爛。《荀子·勸學》:“肉腐出蟲。”②腐朽的人或事物。《莊子·知北遊》:“臭腐復化為神奇,神奇復化為臭腐。”③陳腐;迂腐。《史記·黥佈列傳》:“為天下安用腐儒?”④古代的宮刑,又稱腐刑。《漢書·景帝紀》;“欲腐者,許之。”⑤通“拊”。擊;捶。《史記·刺客列傳》:“此臣之日夜切齒腐心也。”


  • 还顾邈冥冥,肝脾为烂腐。

    “还顾邈冥冥,肝脾为烂腐。”诗句出处:《悲愤诗》;是魏晋诗人蔡琰的作品。

    汉季失权柄,董卓乱天常。
    志欲图篡弑,先害诸贤良。
    逼迫迁旧邦,拥主以自强。
    海内兴义师,欲共讨不祥。
    卓众来东下,金甲耀日光。
    平土人脆弱,来兵皆胡羌。
    猎野围城邑,所向悉破亡。
    斩截无孑遗,尸骸相撑拒。
    马边悬男头,马后载妇女。
    长驱西入关,迥路险且阻。
    还顾邈冥冥,肝脾为烂腐。
    所略有万计,不得令屯聚。
    或有骨肉俱,欲言不敢语。
    失意几微间,辄言弊降虏。
    要当以亭刃,我曹不活汝。
    岂敢惜性命,不堪其詈骂。
    或便加棰杖,毒痛参并下。
    旦则号泣行,夜则悲吟坐。
    欲死不能得,欲生无一可。
    彼苍者何辜,乃遭此厄祸。

    边荒与华异,人俗少义理。
    处所多霜雪,胡风春夏起。
    翩翩吹我衣,肃肃入我耳。
    感时念父母,哀叹无穷已。
    有客从外来,闻之常欢喜。
    迎问其消息,辄复非乡里。
    邂逅徼时愿,骨肉来迎己。
    己得自解免,当复弃儿子。
    天属缀人心,念别无会期。
    存亡永乖隔,不忍与之辞。
    儿前抱我颈,问母欲何之。
    人言母当去,岂复有还时。
    阿母常仁恻,今何更不慈。
    我尚未成人,奈何不顾思。
    见此崩五内,恍惚生狂痴。
    号泣手抚摩,当发复回疑。
    兼有同时辈,相送告离别。
    慕我独得归,哀叫声摧裂。
    马为立踟蹰,车为不转辙。
    观者皆嘘唏,行路亦呜咽。

    去去割情恋,遄征日遐迈。
    悠悠三千里,何时复交会。
    念我出腹子,胸臆为摧败。
    既至家人尽,又复无中外。
    城廓为山林,庭宇生荆艾。
    白骨不知谁,纵横莫覆盖。
    出门无人声,豺狼号且吠。
    茕茕对孤景,怛咤糜肝肺。
    登高远眺望,魂神忽飞逝。
    奄若寿命尽,旁人相宽大。
    为复强视息,虽生何聊赖。
    托命于新人,竭心自勖励。
    流离成鄙贱,常恐复捐废。
    人生几何时,怀忧终年岁。

    【注释】:

    还:

    (一)①返回;回到原地或恢复原位。《左传·僖公二十四年》:“宋成公如楚,还,入于郑,郑伯将享之。”(郑伯:指郑文公。享:设宴招待。)《史记·项羽本纪》:“还军霸上。”②恢复。《魏书·显祖纪》:“诸非劳超迁者,亦各还初。”(劳:功劳。迁:晋升。)③交还;归还。《荀子·尧问》:“然而吾所执贽而见者十人,还贽而见者三十人。”也指交纳。杜甫《岁晏行》:“割慈忍爱还租庸。”(庸:抵偿劳役的布帛。)④顾;回头。潘岳《伤弱子辞》:“还眺兮坟瘗(yì),草莽莽兮木森森。”(瘗:埋葬物。)《史记·滑稽列传》:“疾步数还顾。”⑤偿还。江淹《恨赋》:“裂帛系书,誓还汉恩。”(系:绑。书:信。)⑥通“环”。环绕。陈亮《念奴娇·登多景楼》:“危楼还望,叹此意,今古几人曾会。”⑦《汉书·食货志上》:“还庐树桑。”(庐:房舍。) (二)xuán ①旋转。《国语·吴语》:“大夫种(zhǒng)勇而善谋,将还玩吴国于股掌之上,以得其志。”(种:指越大夫文种。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是则舜禹还至,王业还起。”③轻盈快捷的样子。《诗经·齐风·还》:“子之还兮,遭我乎峱(náo)之间兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副词。①仍;尚。杜甫《泛江》诗:“乱离还奏乐,漂泊且听歌。”②再;又。孟浩然《过故人庄》:“待到重阳日,还来就菊花。”③更。杜甫《奉待严大夫》诗:“殊方又喜故人来,重镇还须济世才。”

    顾:

    ①转过头看。辛弃疾《永遇乐 · 京口北固亭怀古》:“元嘉草草,封狼居胥,赢得仓皇北顾。”②看。《新五代史·秦王从荣传》:“君臣相顾。”③看望;拜访。诸葛亮《前出师表》:“三顾臣于草庐之中。”④照顾。司马光《资治通鉴》卷六十五:“子布、元表诸人各顾妻子,挟持私虑,深失所望。”⑤副词。1.相当于“反而”、“却”。《汉书·贾谊传》:“足反居上,首顾居下。”2.不过;只是。范晔《后汉书·王昌传》:“光武曰:‘顾得全身可矣。’”3.难道。彭端淑《为学》:“人之立志,顾不如蜀鄙之僧哉。”⑥连词。相当于“但是”。诸葛亮《后出师表》:“臣非不自惜也,顾王业不可偏安于蜀都。”

    邈:

    ①遥远;久远。《楚辞·九章·怀沙》:“汤禹久远兮,邈而不可慕。”②远隔;远离。蔡琰《胡笳十八拍》:“雁高飞兮邈难寻。”③超出;超越。葛洪《抱朴子·外篇·知止》:“悲夫!邈俗之士,不群之人,所以比肩不遇,不可胜计。”(比:并肩。)④通“藐”。轻视。刘向《〈战国策〉书录》:“上小尧、舜,下邈三王。”

    冥:

    ①昏暗。《周易·升》:“冥升在上,消不富也。”(消:消失,消衰。)《淮南子·说林》:“置之冥室之中。”②夜晚。枚乘《七发》:“冥火薄天,兵车雷运。”(薄:迫近。雷运:像迅雷一样滚动。)③幽深。孙绰《游天台山赋》:“临万丈之绝冥。”④远;深远;高远。《楚辞·九章·悲回风》:“据青冥而摅(shū)虹兮,遂儵忽而扪天。”(摅:舒张。儵忽:同“倏忽”。)杜牧《阿房宫赋》:“高低冥迷,不知西东。”又深入。⑤愚昧;不明事理。韩愈《鳄鱼文》:“不然,则是鳄鱼冥顽不灵,刺史虽有言,不闻不知也。”⑥迷信指人死后进入的世界;阴间。陶潜《乞食》:“衔戢(jí)如何谢?冥报以相贻。”(衔戢:说不出话。)方苞《狱中杂记》:“胥某一夕暴卒,人皆以为冥谪云。”⑦通“溟”。海。庄子《逍遥游》:“北冥有鱼,其名为鲲。”⑧相合;暗合。《关尹子·四符》:“唯无我无人,无首无尾,所以与天地冥。”[冥冥]1. 昏暗。范仲淹《岳阳楼记》:“薄暮冥冥,虎啸猿啼。”2.高远。苏轼《喜雨亭记》:“太空冥冥,不可得而名。”

    冥冥:

    ①昏暗,幽暗。范仲淹《岳阳楼记》:“薄暮~~,虎啸猿啼。”②精诚,专一。《荀子·劝学》:“无~~之志者,无昭昭之明。”③渺茫,杳冥。苏轼《喜雨亭记》:“归之太空,太空~~,不可得而名。”④静止的样子。韦应物《长安遇冯著》:“~~花正开,飏飏燕新乳。”⑤高远的天空。《法言·问明》:“鸿飞~~,弋人何篡焉?”

    冥:

    ①昏暗。《周易·升》:“冥升在上,消不富也。”(消:消失,消衰。)《淮南子·说林》:“置之冥室之中。”②夜晚。枚乘《七发》:“冥火薄天,兵车雷运。”(薄:迫近。雷运:像迅雷一样滚动。)③幽深。孙绰《游天台山赋》:“临万丈之绝冥。”④远;深远;高远。《楚辞·九章·悲回风》:“据青冥而摅(shū)虹兮,遂儵忽而扪天。”(摅:舒张。儵忽:同“倏忽”。)杜牧《阿房宫赋》:“高低冥迷,不知西东。”又深入。⑤愚昧;不明事理。韩愈《鳄鱼文》:“不然,则是鳄鱼冥顽不灵,刺史虽有言,不闻不知也。”⑥迷信指人死后进入的世界;阴间。陶潜《乞食》:“衔戢(jí)如何谢?冥报以相贻。”(衔戢:说不出话。)方苞《狱中杂记》:“胥某一夕暴卒,人皆以为冥谪云。”⑦通“溟”。海。庄子《逍遥游》:“北冥有鱼,其名为鲲。”⑧相合;暗合。《关尹子·四符》:“唯无我无人,无首无尾,所以与天地冥。”[冥冥]1. 昏暗。范仲淹《岳阳楼记》:“薄暮冥冥,虎啸猿啼。”2.高远。苏轼《喜雨亭记》:“太空冥冥,不可得而名。”

    为:

    (一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”

    烂:

    ①用火煮熟。《吕氏春秋·本味》:“故久而不弊,熟而不烂。”②极熟;精通。王士祯等《师友诗传录四》:“《文选》烂,秀才半。”③程度深。陆游《醉中浩歌罢戏书》:“老眼阅人真烂熟,壮心得酒旋消磨。”④随意;放纵而无节制。韩愈《刘生》:“妖歌慢舞烂不收。”。⑤烧伤;灼伤。《汉书·霍光传》:“焦头烂额为上客。”⑥腐烂;溃烂。《庄子·人间世》:“口舌其叶,则口烂而为伤。”⑦破碎;散乱;零乱。梅尧臣《雷太简遗蜀鞭》:“我骑瘦马固莫称,破鞯(jiān)烂辔(pèi)沙尘暗。”(鞯:马鞍下的垫子。辔:驾驭牲口的嚼子和缰绳。)⑧光明;明亮。王安石《祭欧阳文忠公文》:“烂如日星之光辉。”⑨色彩绚丽。白居易《牡丹芳》:“千片赤英霞烂烂,百枝绛艳灯煌煌。”[烂漫]也作“烂熳”。1.散乱的样子。严忌《哀时命》:“生天地之若过兮,忽烂漫而无成。”2.颜色鲜明艳丽。杜甫《春日江村》:“种竹交加翠,栽桃红烂漫。”3.任意,无拘束的样子。高燮《己酉秋结寒隐社作诗述意》:“商量欲辟东篱地,更觅黄花烂漫栽。”4. 自然坦诚。顾炎武《桃花溪歌赠陈处士梅》:“有时提壶过比邻,笑谈烂漫皆天真。”

    腐:

    ①烂;腐烂。《荀子·劝学》:“肉腐出虫。”②腐朽的人或事物。《庄子·知北游》:“臭腐复化为神奇,神奇复化为臭腐。”③陈腐;迂腐。《史记·黥布列传》:“为天下安用腐儒?”④古代的宫刑,又称腐刑。《汉书·景帝纪》;“欲腐者,许之。”⑤通“拊”。击;捶。《史记·刺客列传》:“此臣之日夜切齿腐心也。”


  • hai gu miao ming ming ,gan pi wei lan fu 。

    “hai gu miao ming ming ,gan pi wei lan fu 。”shi gou chu chu :《bei fen shi 》;shi wei jin shi ren cai yan de zuo pin 。

    han ji shi quan bing ,dong zhuo luan tian chang 。
    zhi yu tu cuan shi ,xian hai zhu xian liang 。
    bi pai qian jiu bang ,yong zhu yi zi jiang 。
    hai nei xing yi shi ,yu gong tao bu xiang 。
    zhuo zhong lai dong xia ,jin jia yao ri guang 。
    ping tu ren cui ruo ,lai bing jie hu qiang 。
    lie ye wei cheng yi ,suo xiang xi po wang 。
    zhan jie mo jie wei ,shi hai xiang cheng ju 。
    ma bian xuan nan tou ,ma hou zai fu nv 。
    chang qu xi ru guan ,jiong lu xian ju zu 。
    hai gu miao ming ming ,gan pi wei lan fu 。
    suo lve you mo ji ,bu de ling tun ju 。
    huo you gu rou ju ,yu yan bu gan yu 。
    shi yi ji wei jian ,zhe yan bi jiang lu 。
    yao dang yi ting ren ,wo cao bu huo ru 。
    qi gan xi xing ming ,bu kan ji li ma 。
    huo bian jia chui zhang ,du tong can bing xia 。
    dan ze hao qi hang ,ye ze bei yin zuo 。
    yu si bu neng de ,yu sheng mo yi ke 。
    bi cang zhe he gu ,nai zao ci e huo 。

    bian huang yu hua yi ,ren su shao yi li 。
    chu suo duo shuang xue ,hu feng chun xia qi 。
    pian pian chui wo yi ,su su ru wo er 。
    gan shi nian fu mu ,ai tan mo qiong yi 。
    you ke cong wai lai ,wen zhi chang huan xi 。
    ying wen ji xiao xi ,zhe fu fei xiang li 。
    xie hou jiao shi yuan ,gu rou lai ying ji 。
    ji de zi jie mian ,dang fu qi er zi 。
    tian shu chuo ren xin ,nian bie mo hui ji 。
    cun wang yong guai ge ,bu ren yu zhi ci 。
    er qian bao wo geng ,wen mu yu he zhi 。
    ren yan mu dang qu ,qi fu you hai shi 。
    a mu chang ren ce ,jin he geng bu ci 。
    wo shang wei cheng ren ,nai he bu gu sai 。
    jian ci beng wu nei ,huang hu sheng kuang chi 。
    hao qi shou fu ma ,dang fa fu hui yi 。
    jian you tong shi bei ,xiang song gao li bie 。
    mu wo du de gui ,ai jiao sheng cui lie 。
    ma wei li chi chu ,che wei bu zhuai zhe 。
    guan zhe jie shi xi ,hang lu yi wu yan 。

    qu qu ge qing lian ,chuan zheng ri xia mai 。
    you you san qian li ,he shi fu jiao hui 。
    nian wo chu fu zi ,xiong yi wei cui bai 。
    ji zhi jia ren jin ,you fu mo zhong wai 。
    cheng kuo wei shan lin ,ting yu sheng jing ai 。
    bai gu bu zhi shei ,zong heng mo fu gai 。
    chu men mo ren sheng ,chai lang hao ju fei 。
    qiong qiong dui gu jing ,da zha mei gan fei 。
    deng gao yuan tiao wang ,hun shen hu fei shi 。
    yan re shou ming jin ,pang ren xiang kuan da 。
    wei fu jiang shi xi ,sui sheng he liao lai 。
    tuo ming yu xin ren ,jie xin zi xu li 。
    liu li cheng bi jian ,chang kong fu juan fei 。
    ren sheng ji he shi ,huai you zhong nian sui 。

    【zhu shi 】:

    hai :

    (yi )①fan hui ;hui dao yuan de huo hui fu yuan wei 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“song cheng gong ru chu ,hai ,ru yu zheng ,zheng bai jiang xiang zhi 。”(zheng bai :zhi zheng wen gong 。xiang :she yan qiao dai 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“hai jun ba shang 。”②hui fu 。《wei shu ·xian zu ji 》:“zhu fei lao chao qian zhe ,yi ge hai chu 。”(lao :gong lao 。qian :jin sheng 。)③jiao hai ;gui hai 。《xun zi ·yao wen 》:“ran er wu suo zhi zhi er jian zhe shi ren ,hai zhi er jian zhe san shi ren 。”ye zhi jiao na 。du fu 《sui yan hang 》:“ge ci ren ai hai zu yong 。”(yong :di chang lao yi de bu bo 。)④gu ;hui tou 。pan yue 《shang ruo zi ci 》:“hai tiao xi fen yi (yì),cao mang mang xi mu sen sen 。”(yi :mai zang wu 。)《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“ji bu shu hai gu 。”⑤chang hai 。jiang yan 《hen fu 》:“lie bo ji shu ,shi hai han en 。”(ji :bang 。shu :xin 。)⑥tong “huan ”。huan rao 。chen liang 《nian nu jiao ·deng duo jing lou 》:“wei lou hai wang ,tan ci yi ,jin gu ji ren ceng hui 。”⑦《han shu ·shi huo zhi shang 》:“hai lu shu sang 。”(lu :fang she 。) (er )xuán ①xuan zhuai 。《guo yu ·wu yu 》:“da fu chong (zhǒng)yong er shan mou ,jiang hai wan wu guo yu gu zhang zhi shang ,yi de ji zhi 。”(chong :zhi yue da fu wen chong 。wan :wan long 。)②li ji ;xun su 。《xun zi ·wang ba 》:“ru shi ze shun yu hai zhi ,wang ye hai qi 。”③qing ying kuai jie de yang zi 。《shi jing ·ji feng ·hai 》:“zi zhi hai xi ,zao wo hu nao (náo)zhi jian xi 。”(nao :gu shan ming 。) (san )hái fu ci 。①reng ;shang 。du fu 《fan jiang 》shi :“luan li hai zou le ,piao bo ju ting ge 。”②zai ;you 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“dai dao chong yang ri ,hai lai jiu ju hua 。”③geng 。du fu 《feng dai yan da fu 》shi :“shu fang you xi gu ren lai ,chong zhen hai xu ji shi cai 。”

    gu :

    ①zhuai guo tou kan 。xin qi ji 《yong yu le · jing kou bei gu ting huai gu 》:“yuan jia cao cao ,feng lang ju xu ,ying de cang huang bei gu 。”②kan 。《xin wu dai shi ·qin wang cong rong chuan 》:“jun chen xiang gu 。”③kan wang ;bai fang 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”④zhao gu 。si ma guang 《zi zhi tong jian 》juan liu shi wu :“zi bu 、yuan biao zhu ren ge gu qi zi ,jia chi si lv ,shen shi suo wang 。”⑤fu ci 。1.xiang dang yu “fan er ”、“que ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“zu fan ju shang ,shou gu ju xia 。”2.bu guo ;zhi shi 。fan ye 《hou han shu ·wang chang chuan 》:“guang wu yue :‘gu de quan shen ke yi 。’”3.nan dao 。peng duan shu 《wei xue 》:“ren zhi li zhi ,gu bu ru shu bi zhi seng zai 。”⑥lian ci 。xiang dang yu “dan shi ”。zhu ge liang 《hou chu shi biao 》:“chen fei bu zi xi ye ,gu wang ye bu ke pian an yu shu dou 。”

    miao :

    ①yao yuan ;jiu yuan 。《chu ci ·jiu zhang ·huai sha 》:“shang yu jiu yuan xi ,miao er bu ke mu 。”②yuan ge ;yuan li 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“yan gao fei xi miao nan xun 。”③chao chu ;chao yue 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·zhi zhi 》:“bei fu !miao su zhi shi ,bu qun zhi ren ,suo yi bi jian bu yu ,bu ke sheng ji 。”(bi :bing jian 。)④tong “miao ”。qing shi 。liu xiang 《〈zhan guo ce 〉shu lu 》:“shang xiao yao 、shun ,xia miao san wang 。”

    ming :

    ①hun an 。《zhou yi ·sheng 》:“ming sheng zai shang ,xiao bu fu ye 。”(xiao :xiao shi ,xiao cui 。)《huai na zi ·shui lin 》:“zhi zhi ming shi zhi zhong 。”②ye wan 。mei cheng 《qi fa 》:“ming huo bao tian ,bing che lei yun 。”(bao :pai jin 。lei yun :xiang xun lei yi yang gun dong 。)③you shen 。sun chao 《you tian tai shan fu 》:“lin mo zhang zhi jue ming 。”④yuan ;shen yuan ;gao yuan 。《chu ci ·jiu zhang ·bei hui feng 》:“ju qing ming er shu (shū)hong xi ,sui shu hu er men tian 。”(shu :shu zhang 。shu hu :tong “shu hu ”。)du mu 《a fang gong fu 》:“gao di ming mi ,bu zhi xi dong 。”you shen ru 。⑤yu mei ;bu ming shi li 。han yu 《e yu wen 》:“bu ran ,ze shi e yu ming wan bu ling ,ci shi sui you yan ,bu wen bu zhi ye 。”⑥mi xin zhi ren si hou jin ru de shi jie ;yin jian 。tao qian 《qi shi 》:“xian ji (jí)ru he xie ?ming bao yi xiang yi 。”(xian ji :shui bu chu hua 。)fang bao 《yu zhong za ji 》:“xu mou yi xi bao cu ,ren jie yi wei ming zhe yun 。”⑦tong “ming ”。hai 。zhuang zi 《xiao yao you 》:“bei ming you yu ,ji ming wei kun 。”⑧xiang ge ;an ge 。《guan yin zi ·si fu 》:“wei mo wo mo ren ,mo shou mo wei ,suo yi yu tian de ming 。”[ming ming ]1. hun an 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“bao mu ming ming ,hu xiao yuan ti 。”2.gao yuan 。su shi 《xi yu ting ji 》:“tai kong ming ming ,bu ke de er ming 。”

    ming ming :

    ①hun an ,you an 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“bao mu ~~,hu xiao yuan ti 。”②jing cheng ,zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“mo ~~zhi zhi zhe ,mo zhao zhao zhi ming 。”③miao mang ,yao ming 。su shi 《xi yu ting ji 》:“gui zhi tai kong ,tai kong ~~,bu ke de er ming 。”④jing zhi de yang zi 。wei ying wu 《chang an yu feng zhe 》:“~~hua zheng kai ,yang yang yan xin ru 。”⑤gao yuan de tian kong 。《fa yan ·wen ming 》:“hong fei ~~,yi ren he cuan yan ?”

    ming :

    ①hun an 。《zhou yi ·sheng 》:“ming sheng zai shang ,xiao bu fu ye 。”(xiao :xiao shi ,xiao cui 。)《huai na zi ·shui lin 》:“zhi zhi ming shi zhi zhong 。”②ye wan 。mei cheng 《qi fa 》:“ming huo bao tian ,bing che lei yun 。”(bao :pai jin 。lei yun :xiang xun lei yi yang gun dong 。)③you shen 。sun chao 《you tian tai shan fu 》:“lin mo zhang zhi jue ming 。”④yuan ;shen yuan ;gao yuan 。《chu ci ·jiu zhang ·bei hui feng 》:“ju qing ming er shu (shū)hong xi ,sui shu hu er men tian 。”(shu :shu zhang 。shu hu :tong “shu hu ”。)du mu 《a fang gong fu 》:“gao di ming mi ,bu zhi xi dong 。”you shen ru 。⑤yu mei ;bu ming shi li 。han yu 《e yu wen 》:“bu ran ,ze shi e yu ming wan bu ling ,ci shi sui you yan ,bu wen bu zhi ye 。”⑥mi xin zhi ren si hou jin ru de shi jie ;yin jian 。tao qian 《qi shi 》:“xian ji (jí)ru he xie ?ming bao yi xiang yi 。”(xian ji :shui bu chu hua 。)fang bao 《yu zhong za ji 》:“xu mou yi xi bao cu ,ren jie yi wei ming zhe yun 。”⑦tong “ming ”。hai 。zhuang zi 《xiao yao you 》:“bei ming you yu ,ji ming wei kun 。”⑧xiang ge ;an ge 。《guan yin zi ·si fu 》:“wei mo wo mo ren ,mo shou mo wei ,suo yi yu tian de ming 。”[ming ming ]1. hun an 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“bao mu ming ming ,hu xiao yuan ti 。”2.gao yuan 。su shi 《xi yu ting ji 》:“tai kong ming ming ,bu ke de er ming 。”

    wei :

    (yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”

    lan :

    ①yong huo zhu shou 。《lv shi chun qiu ·ben wei 》:“gu jiu er bu bi ,shou er bu lan 。”②ji shou ;jing tong 。wang shi zhen deng 《shi you shi chuan lu si 》:“《wen shua 》lan ,xiu cai ban 。”③cheng du shen 。liu you 《zui zhong hao ge ba hu shu 》:“lao yan yue ren zhen lan shou ,zhuang xin de jiu xuan xiao mo 。”④sui yi ;fang zong er mo jie zhi 。han yu 《liu sheng 》:“yao ge man wu lan bu shou 。”。⑤shao shang ;zhuo shang 。《han shu ·huo guang chuan 》:“jiao tou lan e wei shang ke 。”⑥fu lan ;hui lan 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“kou she ji xie ,ze kou lan er wei shang 。”⑦po sui ;san luan ;ling luan 。mei yao chen 《lei tai jian wei shu bian 》:“wo ji shou ma gu mo chen ,po jian (jiān)lan pei (pèi)sha chen an 。”(jian :ma an xia de dian zi 。pei :jia yu sheng kou de jiao zi he jiang sheng 。)⑧guang ming ;ming liang 。wang an dan 《ji ou yang wen zhong gong wen 》:“lan ru ri xing zhi guang hui 。”⑨se cai xuan li 。bai ju yi 《mu dan fang 》:“qian pian chi ying xia lan lan ,bai zhi jiang yan deng huang huang 。”[lan man ]ye zuo “lan man ”。1.san luan de yang zi 。yan ji 《ai shi ming 》:“sheng tian de zhi re guo xi ,hu lan man er mo cheng 。”2.yan se xian ming yan li 。du fu 《chun ri jiang cun 》:“chong zhu jiao jia cui ,zai tao gong lan man 。”3.ren yi ,mo ju shu de yang zi 。gao xie 《ji you qiu jie han yin she zuo shi shu yi 》:“shang liang yu bi dong li de ,geng mi huang hua lan man zai 。”4. zi ran tan cheng 。gu yan wu 《tao hua xi ge zeng chen chu shi mei 》:“you shi di hu guo bi lin ,xiao tan lan man jie tian zhen 。”

    fu :

    ①lan ;fu lan 。《xun zi ·quan xue 》:“rou fu chu chong 。”②fu xiu de ren huo shi wu 。《zhuang zi ·zhi bei you 》:“chou fu fu hua wei shen ji ,shen ji fu hua wei chou fu 。”③chen fu ;yu fu 。《shi ji ·qing bu lie chuan 》:“wei tian xia an yong fu ru ?”④gu dai de gong xing ,you chen fu xing 。《han shu ·jing di ji 》;“yu fu zhe ,hu zhi 。”⑤tong “fu ”。ji ;chui 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ci chen zhi ri ye qie chi fu xin ye 。”