• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 問侯兒何讀,夏商及唐虞。

    “問侯兒何讀,夏商及唐虞。”詩句出處:《張氏靜居院》;是宋朝詩人王安石的作品。

    動者利進為,靜者樂止居。
    物性有偏得,惟賢時卷舒。
    張侯始出仕,所至多名譽。
    老矣歸偃休,買地斸荒蕪。
    屋成為令名,名實與時俱。
    南堂棲幽真,晨起瞻像圖。
    北堂畫五禽,遊戲養形軀。
    燕有諸賓庭,學有諸子廬。
    問侯年幾何,矯矯八十餘。
    問侯何能爾,心不藏憂愉。
    問侯客何為,弦歌飲投壺。
    問侯兒何讀,夏商及唐虞。
    嵩山填門戶,洛水繞階除。
    侯於山水間,結駟有通衢。
    我念老退者,古多賢大夫。
    留侯亦養生,乃欲凌空虛。
    閉門不飲酒,豈異山中臞,疏傅稍喜客,揮金能自娛。
    不聞喜教子,滿屋青紫朱。
    張侯能兼取,勝事古所無。
    褒稱有樂石,丞相為之書。
    而我不自量,聞風亦歌呼。

    【註釋】:

    問:

    ①詢問;與“答”相對。《史記 · 管晏列傳》:“晏子怪而問之。”②責問。《左傳·僖公四年》:“昭王南征而不復,寡人是問。”(復:返。)③管;幹預。柳宗元《童區寄傳》:“恣所為不問。”(恣:放任。)④慰問;問候。《論語·雍也》:“伯牛有疾,子問之。”⑤贈送。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“雜佩以問之。”⑥通“聞”。1. 音訊。《晉書·陸機傳》:“既而羈寓京師,久無傢問。”(羈寓:寄居。)2. 名聲;聲譽。《詩經·大雅·文王》:“宣昭義問。”(宣昭:宣揚昭示。)

    侯:

    (一)①古代舉行射禮所用的箭靶。“侯”指射佈,射佈的靶心叫“鵠(gǔ)”或“的”,以皮革或佈制成。《詩經·小雅·賓之初筵》:“大侯既抗,弓矢斯張。”②古代五等爵位的第二等。《禮記·王制》:“王者之制祿爵,公、侯、伯、子、男凡五等。”漢代以後僅次於王的爵位。《左傳·僖公四年》:“五侯九伯,女實征之。”③諸侯的通稱。《詩經·衛風·碩人》:“齊侯之子,衛侯之妻,東宮之妹,邢侯之姨。”(子:女兒。東宮:指齊太子。姨:妻的姊妹。)④泛指達官貴人。杜荀鶴《與友人對酒吟》:“客路如天遠,侯門似海深。”(二)hòu [閩侯]縣名,屬福建省。

    兒:

    ①小孩子;兒童。《史記·扁鵲倉公列傳》:“聞秦人愛小兒,即為小兒醫。”②兒子。古樂府《木蘭詩》:“阿爺無大兒,木蘭無長兄。”也用作父母對兒女的稱呼。湯顯祖《牡丹亭·訓女》:“兒啊,爹三分說話你自心模。”(模:摸。自心模:自己體會。)也用於兒女在父母面前自稱。韓愈《琴操·履霜操》:“父兮兒寒,母兮兒饑,兒罪當笞,逐兒何為?”③年輕人,尤指青年男子。曹植《白馬篇》:“借問誰傢子?幽並遊俠兒。”李益《江南曲》:“早知潮有信,嫁與弄潮兒。”古樂府《木蘭詩》:“願借明駝千裡足,送兒還故鄉。”④助詞。名詞後綴。沈約《領邊繡》:“結縷坐花兒。”李清照《永遇樂·落日熔金》:“不如向,簾兒底下,聽人笑語。”

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    讀:

    ①[動]閱讀,讀書。《戰國策·秦策一》:“~書欲睡,引錐自刺其股。”②[動]公開說,宣露。《詩經·鄘風·墻有茨》:“中冓之言,不可~也。”③(dou)[名]文中不足一句,讀時需稍有停頓的地方。何休《公羊傳解詁序》:“援引他經,失其句~。”

    夏:

    (一)①華夏;諸夏。最初的中原古部族名。又指中原地區,後指中國。《孟子·滕文公上》:“吾聞用夏變夷者,未聞變於夷者也。”《荀子·儒效》:“居楚而楚,居越而越,居夏而夏,是非天性也,積靡使然也。”(靡:順服。)②大。景差《大招》:“夏屋廣大。”③大的房屋。後作“廈(shà)。”《楚辭·九章·哀郢》:“曾不知夏之為丘兮。”④古朝代名,相傳為夏後氏部落領袖禹所建立。建都安邑(今山西省夏縣北)。《論語·八佾》:“夏禮,吾能言之。”⑤一年四季的第二季。農歷四月至六月。《詩經·小雅· 四月》:“四月惟夏。”⑥五彩。《周禮·春官·巾車》:“孤乘夏篆,卿乘夏縵。” (二)jiǎ [陽夏]古縣名。秦置。

    商:

    ①估量;估算。《尚書·費誓》:“我商賚汝。”②商量;商討。《後漢書·宦者傳論》:“成敗之來,先史商之久矣。”③做生意;販賣。郭璞《江賦》:“或漁或商。”④做買賣的人。《莊子·德充符》:“不貨,惡用商?”⑤星宿名。二十八宿之一。也叫“大辰”、“大火”。⑥我國古代五聲音階的第二音,相當於工尺譜上的“四”,現代簡譜上的“2”。⑦指秋天。東方朔《七諫 · 沉江》:“商風肅兮而害生兮。”⑧朝代名。成湯滅夏桀後所建立。初建都於亳,後多次遷徙。公元前十四世紀盤庚遷都至殷(今河南安陽市西北),因改國號為殷,或稱殷商。《左傳·桓公二年》:“武王克商。”(克:攻克。)⑨春秋時宋國的別稱。周滅商後,封商的貴族微子的後裔於宋。《國語·吳語》:“乃起師北征,闕為深溝,通於商、魯之間。”

    及:

    ①趕上;追上。《左傳·成公二年》:“故不能推車而及。”《呂氏春秋·聽言》:“往者不可及,來者不可待。”②至;到達。《左傳·宜公十五年》:“雖鞭之長,不及馬腹。”③如;比得上。《戰國策·齊策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁著。《左傳·僖公二十二年》:“彼眾我寡,及其未既濟也,請擊之。”(濟:渡河。)《戰國策·趙策四》:“雖少,願及未填溝壑而托之。”⑤介詞。和;與。《詩經·豳風·七月》:“女心傷悲,殆及公子同歸。”(殆:隻怕。公子:指貴族之子。)《詩經·衛風·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    唐:

    ①虛誇不實。《莊子·天下》:“荒唐之言。”②大;廣大。枚乘《七發》:“浩唐之心。”③空;徒然。《法華經·普門品》:“福不唐捐。”(捐:棄。)《莊子·田子方》:“彼已盡矣,而女求之以為有,是求馬於唐肆也。”④庭院內或宗廟內的道路。《詩經·陳風·防有鵲巢》:“中唐有甓(pì)。”(甓:磚。)⑤周代諸侯國名。1. 周成王弟叔虞的封國。在今山西省翼城縣南。2. 周代侯國,春秋時為楚所滅。在今湖北省隨州市西北。⑥朝代名。1. 傳說為上古時帝堯所建,稱陶唐氏。2.隋亡後李淵所建(公元618—907年),建都長安。

    虞:

    ①預料;料想。《詩經·大雅·抑》:“謹爾侯度,用戒不虞。”(侯:君;諸侯。度:法度。)《左傳·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(涉:指進入。)②事先有準備;防備。《孫子·謀攻》:“以虞待不虞者勝。”葉適《葉嶺書房記》:“補樓船器甲之壞,以虞寇至。”③憂慮;憂患。《左傳·昭公四年》:“君若茍無四方之虞。”馬中錫《中山狼傳》:“前虞跋胡,後恐疐尾。”(跋:踏;踩。胡:獸頸下的垂肉。疐zhì:壓著;絆倒。)④企望;期待。《左傳·桓公十一年》:“且日虞四邑之至也。”又《昭公六年》:“始吾有虞於子,今則已矣。”⑤欺騙。《左傳·宣公十五年》:“我無爾詐,爾無我虞。”⑥通“娛”。快樂。《管子·七臣七主》:“故主虞而安。”《漢書· 王褒傳》:“皆以此虞說耳目。”(虞、說:都用如使動。使快樂喜悅。)⑦古代一種祭祀名。葬後舉行的祭祀,有安神靈之意。《禮記·檀弓下》:“有司以幾筵舍奠於墓左,反,日中而虞。”(有司:主管官吏。反:返回。)⑧古代掌管山澤田獵的官。《史記·貨殖列傳序》:“虞不出則財匱少。”(匱:缺乏。)[虞人]掌山澤田獵的官。《左傳·昭公二十年》:“齊侯田於沛,招虞人以弓。”(田:打獵。沛:澤名。)馬中錫《中山狼傳》:“趙簡子大獵於中山,虞人道前,鷹犬羅後。”(道dǎo:引導。羅:羅列。)⑨傳說中舜所建的朝代。《左傳·莊公三十二年》:“虞、夏、商、周皆有之。”⑩周代諸侯國,武王所封,開國君主為古公亶父之子虞仲的後代,在今山西省平陸縣東北。《左傳·僖公五年》:“晉侯復假道於虞以伐虢。”(假:借。虢guó:周代諸侯國。)


  • 问侯儿何读,夏商及唐虞。

    “问侯儿何读,夏商及唐虞。”诗句出处:《张氏静居院》;是宋朝诗人王安石的作品。

    动者利进为,静者乐止居。
    物性有偏得,惟贤时卷舒。
    张侯始出仕,所至多名誉。
    老矣归偃休,买地斸荒芜。
    屋成为令名,名实与时俱。
    南堂栖幽真,晨起瞻像图。
    北堂画五禽,游戏养形躯。
    燕有诸宾庭,学有诸子庐。
    问侯年几何,矫矫八十余。
    问侯何能尔,心不藏忧愉。
    问侯客何为,弦歌饮投壶。
    问侯儿何读,夏商及唐虞。
    嵩山填门户,洛水绕阶除。
    侯於山水间,结驷有通衢。
    我念老退者,古多贤大夫。
    留侯亦养生,乃欲凌空虚。
    闭门不饮酒,岂异山中臞,疏傅稍喜客,挥金能自娱。
    不闻喜教子,满屋青紫朱。
    张侯能兼取,胜事古所无。
    褒称有乐石,丞相为之书。
    而我不自量,闻风亦歌呼。

    【注释】:

    问:

    ①询问;与“答”相对。《史记 · 管晏列传》:“晏子怪而问之。”②责问。《左传·僖公四年》:“昭王南征而不复,寡人是问。”(复:返。)③管;干预。柳宗元《童区寄传》:“恣所为不问。”(恣:放任。)④慰问;问候。《论语·雍也》:“伯牛有疾,子问之。”⑤赠送。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“杂佩以问之。”⑥通“闻”。1. 音讯。《晋书·陆机传》:“既而羁寓京师,久无家问。”(羁寓:寄居。)2. 名声;声誉。《诗经·大雅·文王》:“宣昭义问。”(宣昭:宣扬昭示。)

    侯:

    (一)①古代举行射礼所用的箭靶。“侯”指射布,射布的靶心叫“鹄(gǔ)”或“的”,以皮革或布制成。《诗经·小雅·宾之初筵》:“大侯既抗,弓矢斯张。”②古代五等爵位的第二等。《礼记·王制》:“王者之制禄爵,公、侯、伯、子、男凡五等。”汉代以后仅次于王的爵位。《左传·僖公四年》:“五侯九伯,女实征之。”③诸侯的通称。《诗经·卫风·硕人》:“齐侯之子,卫侯之妻,东宫之妹,邢侯之姨。”(子:女儿。东宫:指齐太子。姨:妻的姊妹。)④泛指达官贵人。杜荀鹤《与友人对酒吟》:“客路如天远,侯门似海深。”(二)hòu [闽侯]县名,属福建省。

    儿:

    ①小孩子;儿童。《史记·扁鹊仓公列传》:“闻秦人爱小儿,即为小儿医。”②儿子。古乐府《木兰诗》:“阿爷无大儿,木兰无长兄。”也用作父母对儿女的称呼。汤显祖《牡丹亭·训女》:“儿啊,爹三分说话你自心模。”(模:摸。自心模:自己体会。)也用于儿女在父母面前自称。韩愈《琴操·履霜操》:“父兮儿寒,母兮儿饥,儿罪当笞,逐儿何为?”③年轻人,尤指青年男子。曹植《白马篇》:“借问谁家子?幽并游侠儿。”李益《江南曲》:“早知潮有信,嫁与弄潮儿。”古乐府《木兰诗》:“愿借明驼千里足,送儿还故乡。”④助词。名词后缀。沈约《领边绣》:“结缕坐花儿。”李清照《永遇乐·落日熔金》:“不如向,帘儿底下,听人笑语。”

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    读:

    ①[动]阅读,读书。《战国策·秦策一》:“~书欲睡,引锥自刺其股。”②[动]公开说,宣露。《诗经·鄘风·墙有茨》:“中冓之言,不可~也。”③(dou)[名]文中不足一句,读时需稍有停顿的地方。何休《公羊传解诂序》:“援引他经,失其句~。”

    夏:

    (一)①华夏;诸夏。最初的中原古部族名。又指中原地区,后指中国。《孟子·滕文公上》:“吾闻用夏变夷者,未闻变于夷者也。”《荀子·儒效》:“居楚而楚,居越而越,居夏而夏,是非天性也,积靡使然也。”(靡:顺服。)②大。景差《大招》:“夏屋广大。”③大的房屋。后作“厦(shà)。”《楚辞·九章·哀郢》:“曾不知夏之为丘兮。”④古朝代名,相传为夏后氏部落领袖禹所建立。建都安邑(今山西省夏县北)。《论语·八佾》:“夏礼,吾能言之。”⑤一年四季的第二季。农历四月至六月。《诗经·小雅· 四月》:“四月惟夏。”⑥五彩。《周礼·春官·巾车》:“孤乘夏篆,卿乘夏缦。” (二)jiǎ [阳夏]古县名。秦置。

    商:

    ①估量;估算。《尚书·费誓》:“我商赉汝。”②商量;商讨。《后汉书·宦者传论》:“成败之来,先史商之久矣。”③做生意;贩卖。郭璞《江赋》:“或渔或商。”④做买卖的人。《庄子·德充符》:“不货,恶用商?”⑤星宿名。二十八宿之一。也叫“大辰”、“大火”。⑥我国古代五声音阶的第二音,相当于工尺谱上的“四”,现代简谱上的“2”。⑦指秋天。东方朔《七谏 · 沉江》:“商风肃兮而害生兮。”⑧朝代名。成汤灭夏桀后所建立。初建都于亳,后多次迁徙。公元前十四世纪盘庚迁都至殷(今河南安阳市西北),因改国号为殷,或称殷商。《左传·桓公二年》:“武王克商。”(克:攻克。)⑨春秋时宋国的别称。周灭商后,封商的贵族微子的后裔于宋。《国语·吴语》:“乃起师北征,阙为深沟,通于商、鲁之间。”

    及:

    ①赶上;追上。《左传·成公二年》:“故不能推车而及。”《吕氏春秋·听言》:“往者不可及,来者不可待。”②至;到达。《左传·宜公十五年》:“虽鞭之长,不及马腹。”③如;比得上。《战国策·齐策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁着。《左传·僖公二十二年》:“彼众我寡,及其未既济也,请击之。”(济:渡河。)《战国策·赵策四》:“虽少,愿及未填沟壑而托之。”⑤介词。和;与。《诗经·豳风·七月》:“女心伤悲,殆及公子同归。”(殆:只怕。公子:指贵族之子。)《诗经·卫风·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    唐:

    ①虚夸不实。《庄子·天下》:“荒唐之言。”②大;广大。枚乘《七发》:“浩唐之心。”③空;徒然。《法华经·普门品》:“福不唐捐。”(捐:弃。)《庄子·田子方》:“彼已尽矣,而女求之以为有,是求马于唐肆也。”④庭院内或宗庙内的道路。《诗经·陈风·防有鹊巢》:“中唐有甓(pì)。”(甓:砖。)⑤周代诸侯国名。1. 周成王弟叔虞的封国。在今山西省翼城县南。2. 周代侯国,春秋时为楚所灭。在今湖北省随州市西北。⑥朝代名。1. 传说为上古时帝尧所建,称陶唐氏。2.隋亡后李渊所建(公元618—907年),建都长安。

    虞:

    ①预料;料想。《诗经·大雅·抑》:“谨尔侯度,用戒不虞。”(侯:君;诸侯。度:法度。)《左传·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(涉:指进入。)②事先有准备;防备。《孙子·谋攻》:“以虞待不虞者胜。”叶适《叶岭书房记》:“补楼船器甲之坏,以虞寇至。”③忧虑;忧患。《左传·昭公四年》:“君若苟无四方之虞。”马中锡《中山狼传》:“前虞跋胡,后恐疐尾。”(跋:踏;踩。胡:兽颈下的垂肉。疐zhì:压着;绊倒。)④企望;期待。《左传·桓公十一年》:“且日虞四邑之至也。”又《昭公六年》:“始吾有虞于子,今则已矣。”⑤欺骗。《左传·宣公十五年》:“我无尔诈,尔无我虞。”⑥通“娱”。快乐。《管子·七臣七主》:“故主虞而安。”《汉书· 王褒传》:“皆以此虞说耳目。”(虞、说:都用如使动。使快乐喜悦。)⑦古代一种祭祀名。葬后举行的祭祀,有安神灵之意。《礼记·檀弓下》:“有司以几筵舍奠于墓左,反,日中而虞。”(有司:主管官吏。反:返回。)⑧古代掌管山泽田猎的官。《史记·货殖列传序》:“虞不出则财匮少。”(匮:缺乏。)[虞人]掌山泽田猎的官。《左传·昭公二十年》:“齐侯田于沛,招虞人以弓。”(田:打猎。沛:泽名。)马中锡《中山狼传》:“赵简子大猎于中山,虞人道前,鹰犬罗后。”(道dǎo:引导。罗:罗列。)⑨传说中舜所建的朝代。《左传·庄公三十二年》:“虞、夏、商、周皆有之。”⑩周代诸侯国,武王所封,开国君主为古公亶父之子虞仲的后代,在今山西省平陆县东北。《左传·僖公五年》:“晋侯复假道于虞以伐虢。”(假:借。虢guó:周代诸侯国。)


  • wen hou er he dou ,xia shang ji tang yu 。

    “wen hou er he dou ,xia shang ji tang yu 。”shi gou chu chu :《zhang shi jing ju yuan 》;shi song chao shi ren wang an dan de zuo pin 。

    dong zhe li jin wei ,jing zhe le zhi ju 。
    wu xing you pian de ,wei xian shi juan shu 。
    zhang hou shi chu shi ,suo zhi duo ming yu 。
    lao yi gui yan xiu ,mai de zhu huang wu 。
    wu cheng wei ling ming ,ming shi yu shi ju 。
    na tang qi you zhen ,chen qi zhan xiang tu 。
    bei tang hua wu qin ,you hu yang xing qu 。
    yan you zhu bin ting ,xue you zhu zi lu 。
    wen hou nian ji he ,jiao jiao ba shi yu 。
    wen hou he neng er ,xin bu cang you yu 。
    wen hou ke he wei ,xian ge yin tou hu 。
    wen hou er he dou ,xia shang ji tang yu 。
    song shan tian men hu ,luo shui rao jie chu 。
    hou wu shan shui jian ,jie si you tong qu 。
    wo nian lao tui zhe ,gu duo xian da fu 。
    liu hou yi yang sheng ,nai yu ling kong xu 。
    bi men bu yin jiu ,qi yi shan zhong qu ,shu fu shao xi ke ,hui jin neng zi yu 。
    bu wen xi jiao zi ,man wu qing zi zhu 。
    zhang hou neng jian qu ,sheng shi gu suo mo 。
    bao chen you le dan ,cheng xiang wei zhi shu 。
    er wo bu zi liang ,wen feng yi ge hu 。

    【zhu shi 】:

    wen :

    ①xun wen ;yu “da ”xiang dui 。《shi ji · guan yan lie chuan 》:“yan zi guai er wen zhi 。”②ze wen 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“zhao wang na zheng er bu fu ,gua ren shi wen 。”(fu :fan 。)③guan ;gan yu 。liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“zi suo wei bu wen 。”(zi :fang ren 。)④wei wen ;wen hou 。《lun yu ·yong ye 》:“bai niu you ji ,zi wen zhi 。”⑤zeng song 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“za pei yi wen zhi 。”⑥tong “wen ”。1. yin xun 。《jin shu ·liu ji chuan 》:“ji er ji yu jing shi ,jiu mo jia wen 。”(ji yu :ji ju 。)2. ming sheng ;sheng yu 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“xuan zhao yi wen 。”(xuan zhao :xuan yang zhao shi 。)

    hou :

    (yi )①gu dai ju hang she li suo yong de jian ba 。“hou ”zhi she bu ,she bu de ba xin jiao “gu (gǔ)”huo “de ”,yi pi ge huo bu zhi cheng 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“da hou ji kang ,gong shi si zhang 。”②gu dai wu deng jue wei de di er deng 。《li ji ·wang zhi 》:“wang zhe zhi zhi lu jue ,gong 、hou 、bai 、zi 、nan fan wu deng 。”han dai yi hou jin ci yu wang de jue wei 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“wu hou jiu bai ,nv shi zheng zhi 。”③zhu hou de tong chen 。《shi jing ·wei feng ·shuo ren 》:“ji hou zhi zi ,wei hou zhi qi ,dong gong zhi mei ,geng hou zhi yi 。”(zi :nv er 。dong gong :zhi ji tai zi 。yi :qi de zi mei 。)④fan zhi da guan gui ren 。du xun he 《yu you ren dui jiu yin 》:“ke lu ru tian yuan ,hou men shi hai shen 。”(er )hòu [min hou ]xian ming ,shu fu jian sheng 。

    er :

    ①xiao hai zi ;er tong 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“wen qin ren ai xiao er ,ji wei xiao er yi 。”②er zi 。gu le fu 《mu lan shi 》:“a ye mo da er ,mu lan mo chang xiong 。”ye yong zuo fu mu dui er nv de chen hu 。shang xian zu 《mu dan ting ·xun nv 》:“er a ,die san fen shui hua ni zi xin mo 。”(mo :mo 。zi xin mo :zi ji ti hui 。)ye yong yu er nv zai fu mu mian qian zi chen 。han yu 《qin cao ·lv shuang cao 》:“fu xi er han ,mu xi er ji ,er zui dang chi ,zhu er he wei ?”③nian qing ren ,you zhi qing nian nan zi 。cao zhi 《bai ma pian 》:“jie wen shei jia zi ?you bing you xia er 。”li yi 《jiang na qu 》:“zao zhi chao you xin ,jia yu long chao er 。”gu le fu 《mu lan shi 》:“yuan jie ming tuo qian li zu ,song er hai gu xiang 。”④zhu ci 。ming ci hou chuo 。shen yao 《ling bian xiu 》:“jie lv zuo hua er 。”li qing zhao 《yong yu le ·la ri rong jin 》:“bu ru xiang ,lian er de xia ,ting ren xiao yu 。”

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    dou :

    ①[dong ]yue dou ,dou shu 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“~shu yu shui ,yin zhui zi ci ji gu 。”②[dong ]gong kai shui ,xuan lou 。《shi jing ·yong feng ·qiang you ci 》:“zhong gou zhi yan ,bu ke ~ye 。”③(dou)[ming ]wen zhong bu zu yi gou ,dou shi xu shao you ting du de de fang 。he xiu 《gong yang chuan jie gu xu 》:“yuan yin ta jing ,shi ji gou ~。”

    xia :

    (yi )①hua xia ;zhu xia 。zui chu de zhong yuan gu bu zu ming 。you zhi zhong yuan de ou ,hou zhi zhong guo 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“wu wen yong xia bian yi zhe ,wei wen bian yu yi zhe ye 。”《xun zi ·ru xiao 》:“ju chu er chu ,ju yue er yue ,ju xia er xia ,shi fei tian xing ye ,ji mi shi ran ye 。”(mi :shun fu 。)②da 。jing cha 《da qiao 》:“xia wu an da 。”③da de fang wu 。hou zuo “sha (shà)。”《chu ci ·jiu zhang ·ai ying 》:“ceng bu zhi xia zhi wei qiu xi 。”④gu chao dai ming ,xiang chuan wei xia hou shi bu la ling xiu yu suo jian li 。jian dou an yi (jin shan xi sheng xia xian bei )。《lun yu ·ba yi 》:“xia li ,wu neng yan zhi 。”⑤yi nian si ji de di er ji 。nong li si yue zhi liu yue 。《shi jing ·xiao ya · si yue 》:“si yue wei xia 。”⑥wu cai 。《zhou li ·chun guan ·jin che 》:“gu cheng xia zhuan ,qing cheng xia man 。” (er )jiǎ [yang xia ]gu xian ming 。qin zhi 。

    shang :

    ①gu liang ;gu suan 。《shang shu ·fei shi 》:“wo shang lai ru 。”②shang liang ;shang tao 。《hou han shu ·huan zhe chuan lun 》:“cheng bai zhi lai ,xian shi shang zhi jiu yi 。”③zuo sheng yi ;fan mai 。guo pu 《jiang fu 》:“huo yu huo shang 。”④zuo mai mai de ren 。《zhuang zi ·de chong fu 》:“bu huo ,e yong shang ?”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。ye jiao “da chen ”、“da huo ”。⑥wo guo gu dai wu sheng yin jie de di er yin ,xiang dang yu gong che pu shang de “si ”,xian dai jian pu shang de “2”。⑦zhi qiu tian 。dong fang shuo 《qi jian · chen jiang 》:“shang feng su xi er hai sheng xi 。”⑧chao dai ming 。cheng shang mie xia jie hou suo jian li 。chu jian dou yu bo ,hou duo ci qian xi 。gong yuan qian shi si shi ji pan geng qian dou zhi yan (jin he na an yang shi xi bei ),yin gai guo hao wei yan ,huo chen yan shang 。《zuo chuan ·huan gong er nian 》:“wu wang ke shang 。”(ke :gong ke 。)⑨chun qiu shi song guo de bie chen 。zhou mie shang hou ,feng shang de gui zu wei zi de hou yi yu song 。《guo yu ·wu yu 》:“nai qi shi bei zheng ,que wei shen gou ,tong yu shang 、lu zhi jian 。”

    ji :

    ①gan shang ;zhui shang 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“gu bu neng tui che er ji 。”《lv shi chun qiu ·ting yan 》:“wang zhe bu ke ji ,lai zhe bu ke dai 。”②zhi ;dao da 。《zuo chuan ·yi gong shi wu nian 》:“sui bian zhi chang ,bu ji ma fu 。”③ru ;bi de shang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jun mei shen ,xu gong he neng ji ye 。”④chen zhao 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“bi zhong wo gua ,ji ji wei ji ji ye ,qing ji zhi 。”(ji :du he 。)《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“sui shao ,yuan ji wei tian gou he er tuo zhi 。”⑤jie ci 。he ;yu 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“nv xin shang bei ,dai ji gong zi tong gui 。”(dai :zhi pa 。gong zi :zhi gui zu zhi zi 。)《shi jing ·wei feng ·mang 》:“ji fu xie lao ,lao shi wo yuan 。”

    tang :

    ①xu kua bu shi 。《zhuang zi ·tian xia 》:“huang tang zhi yan 。”②da ;an da 。mei cheng 《qi fa 》:“hao tang zhi xin 。”③kong ;tu ran 。《fa hua jing ·pu men pin 》:“fu bu tang juan 。”(juan :qi 。)《zhuang zi ·tian zi fang 》:“bi yi jin yi ,er nv qiu zhi yi wei you ,shi qiu ma yu tang si ye 。”④ting yuan nei huo zong miao nei de dao lu 。《shi jing ·chen feng ·fang you que chao 》:“zhong tang you pi (pì)。”(pi :zhuan 。)⑤zhou dai zhu hou guo ming 。1. zhou cheng wang di shu yu de feng guo 。zai jin shan xi sheng yi cheng xian na 。2. zhou dai hou guo ,chun qiu shi wei chu suo mie 。zai jin hu bei sheng sui zhou shi xi bei 。⑥chao dai ming 。1. chuan shui wei shang gu shi di yao suo jian ,chen tao tang shi 。2.sui wang hou li yuan suo jian (gong yuan 618—907nian ),jian dou chang an 。

    yu :

    ①yu liao ;liao xiang 。《shi jing ·da ya ·yi 》:“jin er hou du ,yong jie bu yu 。”(hou :jun ;zhu hou 。du :fa du 。)《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“bu yu jun zhi she wu de ye 。”(she :zhi jin ru 。)②shi xian you zhun bei ;fang bei 。《sun zi ·mou gong 》:“yi yu dai bu yu zhe sheng 。”xie kuo 《xie ling shu fang ji 》:“bu lou chuan qi jia zhi huai ,yi yu kou zhi 。”③you lv ;you huan 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“jun re gou mo si fang zhi yu 。”ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“qian yu ba hu ,hou kong di wei 。”(ba :ta ;cai 。hu :shou geng xia de chui rou 。di zhì:ya zhao ;ban dao 。)④qi wang ;ji dai 。《zuo chuan ·huan gong shi yi nian 》:“ju ri yu si yi zhi zhi ye 。”you 《zhao gong liu nian 》:“shi wu you yu yu zi ,jin ze yi yi 。”⑤qi pian 。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“wo mo er zha ,er mo wo yu 。”⑥tong “yu ”。kuai le 。《guan zi ·qi chen qi zhu 》:“gu zhu yu er an 。”《han shu · wang bao chuan 》:“jie yi ci yu shui er mu 。”(yu 、shui :dou yong ru shi dong 。shi kuai le xi yue 。)⑦gu dai yi chong ji si ming 。zang hou ju hang de ji si ,you an shen ling zhi yi 。《li ji ·tan gong xia 》:“you si yi ji yan she dian yu mu zuo ,fan ,ri zhong er yu 。”(you si :zhu guan guan li 。fan :fan hui 。)⑧gu dai zhang guan shan ze tian lie de guan 。《shi ji ·huo shi lie chuan xu 》:“yu bu chu ze cai kui shao 。”(kui :que fa 。)[yu ren ]zhang shan ze tian lie de guan 。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“ji hou tian yu pei ,qiao yu ren yi gong 。”(tian :da lie 。pei :ze ming 。)ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“zhao jian zi da lie yu zhong shan ,yu ren dao qian ,ying quan luo hou 。”(dao dǎo:yin dao 。luo :luo lie 。)⑨chuan shui zhong shun suo jian de chao dai 。《zuo chuan ·zhuang gong san shi er nian 》:“yu 、xia 、shang 、zhou jie you zhi 。”⑩zhou dai zhu hou guo ,wu wang suo feng ,kai guo jun zhu wei gu gong dan fu zhi zi yu zhong de hou dai ,zai jin shan xi sheng ping liu xian dong bei 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin hou fu jia dao yu yu yi fa guo 。”(jia :jie 。guo guó:zhou dai zhu hou guo 。)