• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 塚中燎入化秦屍,池上焮隨遷莽坐。

    “塚中燎入化秦屍,池上焮隨遷莽坐。”詩句出處:《和王樂道烘虱》;是宋朝詩人王安石的作品。

    秋暑汗流如炙輠,敝衣濕蒸塵垢涴。
    施施眾虱當此時,擇肉甘於虎狼餓。
    咀嚙侵膚未雲已,爬搔次骨終無那。
    時時對客輒自捫,千百所除才幾個。
    皮毛得氣強復活,爪甲流丹真暫破。
    未能湯休取一空,且以火攻令少挫。
    踞爐熾炭已不暇,對龜張衣誠未過。
    飄零乍若蛾赴燈,驚擾端如蟻施磨。
    欲毆百惡死焦灼,肯貸一兇生棄播。
    已觀細黠無所容,未放老奸終不墮。
    然臍郿塢患溢世,焚寶鹿臺身易貨。
    塚中燎入化秦屍,池上焮隨遷莽坐。
    彼皆勢極就煙埃,況汝命輕俟涕唾。
    逃藏壞絮尚欲索,埋沒死灰誰復課。
    熏心得禍爾莫悔,爛額收功吾可賀。
    猶殘眾蟣恨未除,自計寧能久安臥。

    【註釋】:

    塚:

    ①高大的墳墓。《史記·高祖本紀》:“項羽燒秦宮室,掘始皇帝塚。”②山頂。《詩經·小雅·十月之交》:“百川沸騰,山塚崒(zú)崩。”③大;嫡長。陸機《吊魏武帝文·序》:“觀其所以顧命塚嗣,貽謀四子,經國之略既遠,隆傢之訓亦弘。”

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    燎:

    (一)①放火燒。《尚書·盤庚上》:“若火之燎於原,不可向邇,其猶可撲滅?”(邇:近。)②烘幹;烘烤。《後漢書·馮異傳》:“光武對灶燎衣。”③燒焦。《三國志·魏書·王粲傳》:“以此行事,無異於鼓洪爐以燎毛發。”(二)liào 火炬,火把。程敏政《夜渡兩關記》:“寒風暴起,束燎皆滅。”(束燎:捆著的火把。)《詩經·小雅·庭燎》:“庭燎之光。”

    入:

    ①進入;由外面到裡面。《論語·八佾》:“子入太廟,每事問。”②泛指進入某種境界。李白《王右軍》:“筆精妙入神。”③特指入朝為官。傅亮《為宋公求加贈劉前軍表》:“出征入輔,幸不辱命。”④接受;收入。《左傳·宣公元年》:“驟諫而不入。”(驟:屢次。)《新五代史·楚世傢》:“歲入萬計。”⑤上交;交納。《墨子·貴義》:“今農夫入其稅於大人。”⑥參加;加入。《戰國策·魏策一》:“入子之事者,吾為子殺之亡之。”⑦合於;相合;符合。朱慶餘《近試上張籍水部》:“畫眉深淺入時無?”(時:時髦。)⑧入聲。古漢語有平、上、去、入四種聲調。

    化:

    ①變化;改變。《呂氏春秋·察今》:“變法者因時而化。”引申為生長,化育。《周易·咸》:“天地感而萬物化生。”②教化;感化。用教育感化的方法改變人心風俗。《禮記·學記》:“君子如欲化民成俗,其必由學乎?”(成俗:形成風俗。)傅玄《晉鼙舞歌·大晉篇》:“化感海外,海外來賓。”(賓:歸順。)③習俗;風氣。《晉書·劉波傳》:“傷化毀俗者,雖親雖貴,必疏而遠之。”《漢書·敘傳下》:“敗俗傷化。”④造化,即大自然。陳子昂《感遇三十八首》之六:“古之得仙道,信與元化並。”(信:誠然。元:同“玄”,玄妙。並:並存。)也指自然之道,即自然規律。《素問·五常政大論》:“化不可代,時不可違。”⑤死的委婉說法。《孟子·公孫醜下》:“且比化者無使土親膚。”又特指僧、道死亡。⑥化除。《韓非子·五蠹》:“鉆燧(suì)取火,以化腥臊。”(燧:古代取火的工具。)⑦融解。曾鞏:“有馮異,以化黃金幹太後。”

    秦:

    ①周代諸侯國名。戰國時成為七雄之一。公元前221年統一瞭各諸侯國,建立中央集權制國傢。②朝代名。公元前221年,秦始皇統一中國,建立秦王朝,定都咸陽(今陜西省咸陽市東)。③陜西省的別稱。古指今天陜西甘肅一帶。杜甫《奉送嚴公入朝十韻》:“此生那老蜀,不死會歸秦。”

    屍:

    ①陳列。《左傳·莊公四年》:“楚武王荊屍。”(荊:楚國舊邑。屍:指陳列兵陣。)②古代祭祀時代表死者受祭的人。《禮記·曲禮上》:“坐如屍。”③主管;主持;執掌。《左傳·襄公二十七年》:“小國固必有屍盟者。”④指在其位而無所作為。司馬光《辭門下侍郎第二札子》:“豈可以污高位,屍重任,使朝庭獲曠官之譏,微臣受竊位之責?”(門下侍郎:官名。)⑤同“屍”。屍體。《左傳·文公三年》:“封殽屍而還。”⑥陳屍示眾。《國語·晉語六》:“殺三郤而屍諸朝。”

    池:

    ①池塘。《荀子·王制》:“污池淵沼川澤。”(污池:貯水的池塘。淵沼:深水池。)②護城河。《韓非子·存韓》:“築城池以守固。”

    上:

    (一)①位置在高處的。與“下”相對。《孟子·梁惠王上》:“王坐於堂上,有牽牛而過堂下者。”②等級高或質量好的。《天工開物·飴餳》:“色以白者為上。”③次序或時間在前的。《墨子·七患》:“故雖上世之聖王,豈能使五谷常收,而旱水不至哉?”古樂府《日出東南隅行》:“東方千餘騎,夫婿居上頭。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其長上。”⑤由低處往高處。《莊子·逍遙遊》:“摶(tuán)扶搖而上者九萬裡。”⑥去;往。黃宗羲《柳敬亭傳》:“始復上街頭理其故業。”⑦向前。《戰國策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:終。)⑧進呈;進獻;送上。《漢書·東方朔傳》:“四方士多上書言得失。”⑨出場。王實甫《西廂記》第一本楔子:“正旦扮鶯鶯上。”⑩加;添加。《論語·顏淵》:“草上之風必偃。”(11)塗染。《天工開物·造竹紙》:“先以白礬水染過,後上紅花汁雲。”(12)通“尚”。崇尚。《呂氏春秋·長見》:“尊賢上功。” (二)shǎng 上聲,漢語四聲之一。鐘嶸《詩品序》:“至平上去人,則餘病未能。”

    隨:

    ①跟隨。《莊子·人間世》:“自吾執斧斤以隨夫子,未嘗見材如此其美也。”②沿著;順著。《范子》:“聖人之變,如水隨形。”③順應。《淮南子·齊俗》:“故聖人論世而立法,隨時而舉事。”④聽任;放任。韓愈《進學解》:“業精於勤荒於嬉,行成於思毀於隨。”⑤追逐;追求。《周易·隨》:“隨有求得。”(追逐而有所求則必得。)⑥副詞。隨即;接著。《史記·留侯世傢》:“(張)良殊大驚,隨目之。”(殊:非常。目:用目看。)⑦周代侯國名。在今湖北省隨縣。⑧春秋邑名。在今山西省介休縣。

    遷:

    ①登;上升。《詩經·小雅·伐木》:“出自幽谷,遷於喬木。”(喬木:高大的樹木。)②遷移;轉移。《詩經·衛風·氓》:“以爾車來,以我賄遷。”③變更;變動。《禮記·大傳》:“有百世不遷之宗。”④調動官職(多指提升)。《後漢書·張衡傳》:“再遷為太史令。”⑤貶謫;放逐。《漢書·文帝紀》:“長沙王長謀反,廢,遷蜀嚴道。”(嚴道:舊縣名,今四川榮經縣地。)

    莽:

    ①密生的草。《左傳·哀公元年》:“暴骨如莽。”(暴:暴露。)②草。李白《戰城南》:“士卒塗草莽。”(塗:血染。)《周易 · 同人》:“伏戎於莽。”③廣闊;遼遠。阮籍《詠懷》之十一:“曠野莽茫茫,走獸交橫馳。”宋玉《九辯》:“莽洋洋而無極兮。”[莽莽]1.草木茂盛的樣子。《楚辭·九章·懷沙》:“草木莽莽。”2. 無邊無際。杜甫《秦州雜詩》之七:“莽莽萬重山。”3. 長大的樣子。《呂氏春秋·知接》:“何以為之莽莽也?”

    坐:

    ①坐。古人席地而坐;兩膝著地;臀部放在腳跟上。《左傳·宣公二年》:“坐而假寐。”《呂氏春秋·離俗》:“終日坐,不自快。”②座位。後來寫作“座”。《韓非子·外儲說左上》:“鄭人有且置履者,先自度其足而置之其坐。”《史記·項羽本紀》:“請以舞劍,因擊沛公於坐。”又比喻容易,不費力。《孟子·離婁下》:“天之高也,星辰之遠也,茍求其敵,千歲之日至,可坐而致也。”(日至:指冬至。)③據守;堅守。《左傳·桓公十二年》:“楚人坐其北門。”④訴訟人對質;對證。《左傳·僖公二十八年》:“莊子為坐。”(莊子:人名。)⑤犯罪;囚犯……獲罪。《晏子春秋·雜下》:“王曰:‘何坐?’曰:‘坐盜’”《史記·魏其武安侯列傳》:“數歲,坐法去官,傢居長安。”也指判罪,定罪。《漢書·霍光傳》:“敢有毀者,坐之!”⑥徒然;白白地。李白《蜀道難》:“以手撫膺坐長嘆。”⑦因為;由於。古詩《陌上桑》:“來歸相怨怒,但坐觀羅敷。”(羅敷:美女名。)杜牧《山行》:“停車坐愛楓林晚。”⑧居住;停留。歸莊《黃孝子傳》:“父子坐旅中倘怳(tǎng huǎng)累月,因留過歲。”(惝怳:失意。累:數。)


  • 冢中燎入化秦尸,池上焮随迁莽坐。

    “冢中燎入化秦尸,池上焮随迁莽坐。”诗句出处:《和王乐道烘虱》;是宋朝诗人王安石的作品。

    秋暑汗流如炙輠,敝衣湿蒸尘垢涴。
    施施众虱当此时,择肉甘於虎狼饿。
    咀啮侵肤未云已,爬搔次骨终无那。
    时时对客辄自扪,千百所除才几个。
    皮毛得气强复活,爪甲流丹真暂破。
    未能汤休取一空,且以火攻令少挫。
    踞炉炽炭已不暇,对龟张衣诚未过。
    飘零乍若蛾赴灯,惊扰端如蚁施磨。
    欲殴百恶死焦灼,肯贷一凶生弃播。
    已观细黠无所容,未放老奸终不堕。
    然脐郿坞患溢世,焚宝鹿台身易货。
    冢中燎入化秦尸,池上焮随迁莽坐。
    彼皆势极就烟埃,况汝命轻俟涕唾。
    逃藏坏絮尚欲索,埋没死灰谁复课。
    熏心得祸尔莫悔,烂额收功吾可贺。
    犹残众虮恨未除,自计宁能久安卧。

    【注释】:

    冢:

    ①高大的坟墓。《史记·高祖本纪》:“项羽烧秦宫室,掘始皇帝冢。”②山顶。《诗经·小雅·十月之交》:“百川沸腾,山冢崒(zú)崩。”③大;嫡长。陆机《吊魏武帝文·序》:“观其所以顾命冢嗣,贻谋四子,经国之略既远,隆家之训亦弘。”

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    燎:

    (一)①放火烧。《尚书·盘庚上》:“若火之燎于原,不可向迩,其犹可扑灭?”(迩:近。)②烘干;烘烤。《后汉书·冯异传》:“光武对灶燎衣。”③烧焦。《三国志·魏书·王粲传》:“以此行事,无异于鼓洪炉以燎毛发。”(二)liào 火炬,火把。程敏政《夜渡两关记》:“寒风暴起,束燎皆灭。”(束燎:捆着的火把。)《诗经·小雅·庭燎》:“庭燎之光。”

    入:

    ①进入;由外面到里面。《论语·八佾》:“子入太庙,每事问。”②泛指进入某种境界。李白《王右军》:“笔精妙入神。”③特指入朝为官。傅亮《为宋公求加赠刘前军表》:“出征入辅,幸不辱命。”④接受;收入。《左传·宣公元年》:“骤谏而不入。”(骤:屡次。)《新五代史·楚世家》:“岁入万计。”⑤上交;交纳。《墨子·贵义》:“今农夫入其税于大人。”⑥参加;加入。《战国策·魏策一》:“入子之事者,吾为子杀之亡之。”⑦合于;相合;符合。朱庆余《近试上张籍水部》:“画眉深浅入时无?”(时:时髦。)⑧入声。古汉语有平、上、去、入四种声调。

    化:

    ①变化;改变。《吕氏春秋·察今》:“变法者因时而化。”引申为生长,化育。《周易·咸》:“天地感而万物化生。”②教化;感化。用教育感化的方法改变人心风俗。《礼记·学记》:“君子如欲化民成俗,其必由学乎?”(成俗:形成风俗。)傅玄《晋鼙舞歌·大晋篇》:“化感海外,海外来宾。”(宾:归顺。)③习俗;风气。《晋书·刘波传》:“伤化毁俗者,虽亲虽贵,必疏而远之。”《汉书·叙传下》:“败俗伤化。”④造化,即大自然。陈子昂《感遇三十八首》之六:“古之得仙道,信与元化并。”(信:诚然。元:同“玄”,玄妙。并:并存。)也指自然之道,即自然规律。《素问·五常政大论》:“化不可代,时不可违。”⑤死的委婉说法。《孟子·公孙丑下》:“且比化者无使土亲肤。”又特指僧、道死亡。⑥化除。《韩非子·五蠹》:“钻燧(suì)取火,以化腥臊。”(燧:古代取火的工具。)⑦融解。曾巩:“有冯异,以化黄金干太后。”

    秦:

    ①周代诸侯国名。战国时成为七雄之一。公元前221年统一了各诸侯国,建立中央集权制国家。②朝代名。公元前221年,秦始皇统一中国,建立秦王朝,定都咸阳(今陕西省咸阳市东)。③陕西省的别称。古指今天陕西甘肃一带。杜甫《奉送严公入朝十韵》:“此生那老蜀,不死会归秦。”

    尸:

    ①陈列。《左传·庄公四年》:“楚武王荆尸。”(荆:楚国旧邑。尸:指陈列兵阵。)②古代祭祀时代表死者受祭的人。《礼记·曲礼上》:“坐如尸。”③主管;主持;执掌。《左传·襄公二十七年》:“小国固必有尸盟者。”④指在其位而无所作为。司马光《辞门下侍郎第二札子》:“岂可以污高位,尸重任,使朝庭获旷官之讥,微臣受窃位之责?”(门下侍郎:官名。)⑤同“屍”。尸体。《左传·文公三年》:“封殽尸而还。”⑥陈尸示众。《国语·晋语六》:“杀三郤而尸诸朝。”

    池:

    ①池塘。《荀子·王制》:“污池渊沼川泽。”(污池:贮水的池塘。渊沼:深水池。)②护城河。《韩非子·存韩》:“筑城池以守固。”

    上:

    (一)①位置在高处的。与“下”相对。《孟子·梁惠王上》:“王坐于堂上,有牵牛而过堂下者。”②等级高或质量好的。《天工开物·饴饧》:“色以白者为上。”③次序或时间在前的。《墨子·七患》:“故虽上世之圣王,岂能使五谷常收,而旱水不至哉?”古乐府《日出东南隅行》:“东方千余骑,夫婿居上头。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其长上。”⑤由低处往高处。《庄子·逍遥游》:“抟(tuán)扶摇而上者九万里。”⑥去;往。黄宗羲《柳敬亭传》:“始复上街头理其故业。”⑦向前。《战国策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:终。)⑧进呈;进献;送上。《汉书·东方朔传》:“四方士多上书言得失。”⑨出场。王实甫《西厢记》第一本楔子:“正旦扮莺莺上。”⑩加;添加。《论语·颜渊》:“草上之风必偃。”(11)涂染。《天工开物·造竹纸》:“先以白矾水染过,后上红花汁云。”(12)通“尚”。崇尚。《吕氏春秋·长见》:“尊贤上功。” (二)shǎng 上声,汉语四声之一。钟嵘《诗品序》:“至平上去人,则余病未能。”

    随:

    ①跟随。《庄子·人间世》:“自吾执斧斤以随夫子,未尝见材如此其美也。”②沿着;顺着。《范子》:“圣人之变,如水随形。”③顺应。《淮南子·齐俗》:“故圣人论世而立法,随时而举事。”④听任;放任。韩愈《进学解》:“业精于勤荒于嬉,行成于思毁于随。”⑤追逐;追求。《周易·随》:“随有求得。”(追逐而有所求则必得。)⑥副词。随即;接着。《史记·留侯世家》:“(张)良殊大惊,随目之。”(殊:非常。目:用目看。)⑦周代侯国名。在今湖北省随县。⑧春秋邑名。在今山西省介休县。

    迁:

    ①登;上升。《诗经·小雅·伐木》:“出自幽谷,迁于乔木。”(乔木:高大的树木。)②迁移;转移。《诗经·卫风·氓》:“以尔车来,以我贿迁。”③变更;变动。《礼记·大传》:“有百世不迁之宗。”④调动官职(多指提升)。《后汉书·张衡传》:“再迁为太史令。”⑤贬谪;放逐。《汉书·文帝纪》:“长沙王长谋反,废,迁蜀严道。”(严道:旧县名,今四川荣经县地。)

    莽:

    ①密生的草。《左传·哀公元年》:“暴骨如莽。”(暴:暴露。)②草。李白《战城南》:“士卒涂草莽。”(涂:血染。)《周易 · 同人》:“伏戎于莽。”③广阔;辽远。阮籍《咏怀》之十一:“旷野莽茫茫,走兽交横驰。”宋玉《九辩》:“莽洋洋而无极兮。”[莽莽]1.草木茂盛的样子。《楚辞·九章·怀沙》:“草木莽莽。”2. 无边无际。杜甫《秦州杂诗》之七:“莽莽万重山。”3. 长大的样子。《吕氏春秋·知接》:“何以为之莽莽也?”

    坐:

    ①坐。古人席地而坐;两膝着地;臀部放在脚跟上。《左传·宣公二年》:“坐而假寐。”《吕氏春秋·离俗》:“终日坐,不自快。”②座位。后来写作“座”。《韩非子·外储说左上》:“郑人有且置履者,先自度其足而置之其坐。”《史记·项羽本纪》:“请以舞剑,因击沛公于坐。”又比喻容易,不费力。《孟子·离娄下》:“天之高也,星辰之远也,苟求其敌,千岁之日至,可坐而致也。”(日至:指冬至。)③据守;坚守。《左传·桓公十二年》:“楚人坐其北门。”④诉讼人对质;对证。《左传·僖公二十八年》:“庄子为坐。”(庄子:人名。)⑤犯罪;囚犯……获罪。《晏子春秋·杂下》:“王曰:‘何坐?’曰:‘坐盗’”《史记·魏其武安侯列传》:“数岁,坐法去官,家居长安。”也指判罪,定罪。《汉书·霍光传》:“敢有毁者,坐之!”⑥徒然;白白地。李白《蜀道难》:“以手抚膺坐长叹。”⑦因为;由于。古诗《陌上桑》:“来归相怨怒,但坐观罗敷。”(罗敷:美女名。)杜牧《山行》:“停车坐爱枫林晚。”⑧居住;停留。归庄《黄孝子传》:“父子坐旅中倘怳(tǎng huǎng)累月,因留过岁。”(惝怳:失意。累:数。)


  • zhong zhong liao ru hua qin shi ,chi shang xin sui qian mang zuo 。

    “zhong zhong liao ru hua qin shi ,chi shang xin sui qian mang zuo 。”shi gou chu chu :《he wang le dao hong shi 》;shi song chao shi ren wang an dan de zuo pin 。

    qiu shu han liu ru zhi guo ,bi yi shi zheng chen gou wan 。
    shi shi zhong shi dang ci shi ,ze rou gan wu hu lang e 。
    ju nie qin fu wei yun yi ,pa sao ci gu zhong mo na 。
    shi shi dui ke zhe zi men ,qian bai suo chu cai ji ge 。
    pi mao de qi jiang fu huo ,zhao jia liu dan zhen zan po 。
    wei neng shang xiu qu yi kong ,ju yi huo gong ling shao cuo 。
    ju lu chi tan yi bu xia ,dui gui zhang yi cheng wei guo 。
    piao ling zha re e fu deng ,jing rao duan ru yi shi mo 。
    yu ou bai e si jiao zhuo ,ken dai yi xiong sheng qi bo 。
    yi guan xi xia mo suo rong ,wei fang lao jian zhong bu duo 。
    ran qi mei wu huan yi shi ,fen bao lu tai shen yi huo 。
    zhong zhong liao ru hua qin shi ,chi shang xin sui qian mang zuo 。
    bi jie shi ji jiu yan ai ,kuang ru ming qing qi ti tuo 。
    tao cang huai xu shang yu suo ,mai mei si hui shei fu ke 。
    xun xin de huo er mo hui ,lan e shou gong wu ke he 。
    you can zhong ji hen wei chu ,zi ji ning neng jiu an wo 。

    【zhu shi 】:

    zhong :

    ①gao da de fen mu 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiang yu shao qin gong shi ,jue shi huang di zhong 。”②shan ding 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“bai chuan fei teng ,shan zhong cui (zú)beng 。”③da ;di chang 。liu ji 《diao wei wu di wen ·xu 》:“guan ji suo yi gu ming zhong si ,yi mou si zi ,jing guo zhi lve ji yuan ,long jia zhi xun yi hong 。”

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    liao :

    (yi )①fang huo shao 。《shang shu ·pan geng shang 》:“re huo zhi liao yu yuan ,bu ke xiang er ,ji you ke pu mie ?”(er :jin 。)②hong gan ;hong kao 。《hou han shu ·feng yi chuan 》:“guang wu dui zao liao yi 。”③shao jiao 。《san guo zhi ·wei shu ·wang can chuan 》:“yi ci hang shi ,mo yi yu gu hong lu yi liao mao fa 。”(er )liào huo ju ,huo ba 。cheng min zheng 《ye du liang guan ji 》:“han feng bao qi ,shu liao jie mie 。”(shu liao :kun zhao de huo ba 。)《shi jing ·xiao ya ·ting liao 》:“ting liao zhi guang 。”

    ru :

    ①jin ru ;you wai mian dao li mian 。《lun yu ·ba yi 》:“zi ru tai miao ,mei shi wen 。”②fan zhi jin ru mou chong jing jie 。li bai 《wang you jun 》:“bi jing miao ru shen 。”③te zhi ru chao wei guan 。fu liang 《wei song gong qiu jia zeng liu qian jun biao 》:“chu zheng ru fu ,xing bu ru ming 。”④jie shou ;shou ru 。《zuo chuan ·xuan gong yuan nian 》:“zhou jian er bu ru 。”(zhou :lv ci 。)《xin wu dai shi ·chu shi jia 》:“sui ru mo ji 。”⑤shang jiao ;jiao na 。《mo zi ·gui yi 》:“jin nong fu ru ji shui yu da ren 。”⑥can jia ;jia ru 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“ru zi zhi shi zhe ,wu wei zi sha zhi wang zhi 。”⑦ge yu ;xiang ge ;fu ge 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“hua mei shen jian ru shi mo ?”(shi :shi mao 。)⑧ru sheng 。gu han yu you ping 、shang 、qu 、ru si chong sheng diao 。

    hua :

    ①bian hua ;gai bian 。《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“bian fa zhe yin shi er hua 。”yin shen wei sheng chang ,hua yo 。《zhou yi ·xian 》:“tian de gan er mo wu hua sheng 。”②jiao hua ;gan hua 。yong jiao yo gan hua de fang fa gai bian ren xin feng su 。《li ji ·xue ji 》:“jun zi ru yu hua min cheng su ,ji bi you xue hu ?”(cheng su :xing cheng feng su 。)fu xuan 《jin pi wu ge ·da jin pian 》:“hua gan hai wai ,hai wai lai bin 。”(bin :gui shun 。)③xi su ;feng qi 。《jin shu ·liu bo chuan 》:“shang hua hui su zhe ,sui qin sui gui ,bi shu er yuan zhi 。”《han shu ·xu chuan xia 》:“bai su shang hua 。”④zao hua ,ji da zi ran 。chen zi ang 《gan yu san shi ba shou 》zhi liu :“gu zhi de xian dao ,xin yu yuan hua bing 。”(xin :cheng ran 。yuan :tong “xuan ”,xuan miao 。bing :bing cun 。)ye zhi zi ran zhi dao ,ji zi ran gui lv 。《su wen ·wu chang zheng da lun 》:“hua bu ke dai ,shi bu ke wei 。”⑤si de wei wan shui fa 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“ju bi hua zhe mo shi tu qin fu 。”you te zhi seng 、dao si wang 。⑥hua chu 。《han fei zi ·wu du 》:“zuan sui (suì)qu huo ,yi hua xing sao 。”(sui :gu dai qu huo de gong ju 。)⑦rong jie 。ceng gong :“you feng yi ,yi hua huang jin gan tai hou 。”

    qin :

    ①zhou dai zhu hou guo ming 。zhan guo shi cheng wei qi xiong zhi yi 。gong yuan qian 221nian tong yi le ge zhu hou guo ,jian li zhong yang ji quan zhi guo jia 。②chao dai ming 。gong yuan qian 221nian ,qin shi huang tong yi zhong guo ,jian li qin wang chao ,ding dou xian yang (jin shan xi sheng xian yang shi dong )。③shan xi sheng de bie chen 。gu zhi jin tian shan xi gan su yi dai 。du fu 《feng song yan gong ru chao shi yun 》:“ci sheng na lao shu ,bu si hui gui qin 。”

    shi :

    ①chen lie 。《zuo chuan ·zhuang gong si nian 》:“chu wu wang jing shi 。”(jing :chu guo jiu yi 。shi :zhi chen lie bing zhen 。)②gu dai ji si shi dai biao si zhe shou ji de ren 。《li ji ·qu li shang 》:“zuo ru shi 。”③zhu guan ;zhu chi ;zhi zhang 。《zuo chuan ·xiang gong er shi qi nian 》:“xiao guo gu bi you shi meng zhe 。”④zhi zai ji wei er mo suo zuo wei 。si ma guang 《ci men xia shi lang di er zha zi 》:“qi ke yi wu gao wei ,shi chong ren ,shi chao ting huo kuang guan zhi ji ,wei chen shou qie wei zhi ze ?”(men xia shi lang :guan ming 。)⑤tong “shi ”。shi ti 。《zuo chuan ·wen gong san nian 》:“feng xiao shi er hai 。”⑥chen shi shi zhong 。《guo yu ·jin yu liu 》:“sha san xi er shi zhu chao 。”

    chi :

    ①chi tang 。《xun zi ·wang zhi 》:“wu chi yuan zhao chuan ze 。”(wu chi :zhu shui de chi tang 。yuan zhao :shen shui chi 。)②hu cheng he 。《han fei zi ·cun han 》:“zhu cheng chi yi shou gu 。”

    shang :

    (yi )①wei zhi zai gao chu de 。yu “xia ”xiang dui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang zuo yu tang shang ,you qian niu er guo tang xia zhe 。”②deng ji gao huo zhi liang hao de 。《tian gong kai wu ·yi tang 》:“se yi bai zhe wei shang 。”③ci xu huo shi jian zai qian de 。《mo zi ·qi huan 》:“gu sui shang shi zhi sheng wang ,qi neng shi wu gu chang shou ,er han shui bu zhi zai ?”gu le fu 《ri chu dong na yu hang 》:“dong fang qian yu ji ,fu xu ju shang tou 。”④zai shang wei de jun zhu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ru yi shi ji fu xiong ,chu yi shi ji chang shang 。”⑤you di chu wang gao chu 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan (tuán)fu yao er shang zhe jiu mo li 。”⑥qu ;wang 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“shi fu shang jie tou li ji gu ye 。”⑦xiang qian 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“san gu zhi er cu bu shang 。”(cu :zhong 。)⑧jin cheng ;jin suo ;song shang 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“si fang shi duo shang shu yan de shi 。”⑨chu chang 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di yi ben xie zi :“zheng dan ban ying ying shang 。”⑩jia ;tian jia 。《lun yu ·yan yuan 》:“cao shang zhi feng bi yan 。”(11)tu ran 。《tian gong kai wu ·zao zhu zhi 》:“xian yi bai fan shui ran guo ,hou shang gong hua zhi yun 。”(12)tong “shang ”。chong shang 。《lv shi chun qiu ·chang jian 》:“zun xian shang gong 。” (er )shǎng shang sheng ,han yu si sheng zhi yi 。zhong rong 《shi pin xu 》:“zhi ping shang qu ren ,ze yu bing wei neng 。”

    sui :

    ①gen sui 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“zi wu zhi fu jin yi sui fu zi ,wei chang jian cai ru ci ji mei ye 。”②yan zhao ;shun zhao 。《fan zi 》:“sheng ren zhi bian ,ru shui sui xing 。”③shun ying 。《huai na zi ·ji su 》:“gu sheng ren lun shi er li fa ,sui shi er ju shi 。”④ting ren ;fang ren 。han yu 《jin xue jie 》:“ye jing yu qin huang yu xi ,hang cheng yu sai hui yu sui 。”⑤zhui zhu ;zhui qiu 。《zhou yi ·sui 》:“sui you qiu de 。”(zhui zhu er you suo qiu ze bi de 。)⑥fu ci 。sui ji ;jie zhao 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“(zhang )liang shu da jing ,sui mu zhi 。”(shu :fei chang 。mu :yong mu kan 。)⑦zhou dai hou guo ming 。zai jin hu bei sheng sui xian 。⑧chun qiu yi ming 。zai jin shan xi sheng jie xiu xian 。

    qian :

    ①deng ;shang sheng 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“chu zi you gu ,qian yu qiao mu 。”(qiao mu :gao da de shu mu 。)②qian yi ;zhuai yi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“yi er che lai ,yi wo hui qian 。”③bian geng ;bian dong 。《li ji ·da chuan 》:“you bai shi bu qian zhi zong 。”④diao dong guan zhi (duo zhi di sheng )。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“zai qian wei tai shi ling 。”⑤bian zhe ;fang zhu 。《han shu ·wen di ji 》:“chang sha wang chang mou fan ,fei ,qian shu yan dao 。”(yan dao :jiu xian ming ,jin si chuan rong jing xian de 。)

    mang :

    ①mi sheng de cao 。《zuo chuan ·ai gong yuan nian 》:“bao gu ru mang 。”(bao :bao lou 。)②cao 。li bai 《zhan cheng na 》:“shi cu tu cao mang 。”(tu :xie ran 。)《zhou yi · tong ren 》:“fu rong yu mang 。”③an kuo ;liao yuan 。ruan ji 《yong huai 》zhi shi yi :“kuang ye mang mang mang ,zou shou jiao heng chi 。”song yu 《jiu bian 》:“mang xiang xiang er mo ji xi 。”[mang mang ]1.cao mu mao cheng de yang zi 。《chu ci ·jiu zhang ·huai sha 》:“cao mu mang mang 。”2. mo bian mo ji 。du fu 《qin zhou za shi 》zhi qi :“mang mang mo chong shan 。”3. chang da de yang zi 。《lv shi chun qiu ·zhi jie 》:“he yi wei zhi mang mang ye ?”

    zuo :

    ①zuo 。gu ren xi de er zuo ;liang xi zhao de ;tun bu fang zai jiao gen shang 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“zuo er jia mei 。”《lv shi chun qiu ·li su 》:“zhong ri zuo ,bu zi kuai 。”②zuo wei 。hou lai xie zuo “zuo ”。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“zheng ren you ju zhi lv zhe ,xian zi du ji zu er zhi zhi ji zuo 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“qing yi wu jian ,yin ji pei gong yu zuo 。”you bi yu rong yi ,bu fei li 。《meng zi ·li lou xia 》:“tian zhi gao ye ,xing chen zhi yuan ye ,gou qiu ji di ,qian sui zhi ri zhi ,ke zuo er zhi ye 。”(ri zhi :zhi dong zhi 。)③ju shou ;jian shou 。《zuo chuan ·huan gong shi er nian 》:“chu ren zuo ji bei men 。”④su song ren dui zhi ;dui zheng 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“zhuang zi wei zuo 。”(zhuang zi :ren ming 。)⑤fan zui ;qiu fan ……huo zui 。《yan zi chun qiu ·za xia 》:“wang yue :‘he zuo ?’yue :‘zuo dao ’”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shu sui ,zuo fa qu guan ,jia ju chang an 。”ye zhi pan zui ,ding zui 。《han shu ·huo guang chuan 》:“gan you hui zhe ,zuo zhi !”⑥tu ran ;bai bai de 。li bai 《shu dao nan 》:“yi shou fu ying zuo chang tan 。”⑦yin wei ;you yu 。gu shi 《mo shang sang 》:“lai gui xiang yuan nu ,dan zuo guan luo fu 。”(luo fu :mei nv ming 。)du mu 《shan hang 》:“ting che zuo ai feng lin wan 。”⑧ju zhu ;ting liu 。gui zhuang 《huang xiao zi chuan 》:“fu zi zuo lv zhong chang huang (tǎng huǎng)lei yue ,yin liu guo sui 。”(chang huang :shi yi 。lei :shu 。)