• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 竇融既入朝,吳芮空記面。

    “竇融既入朝,吳芮空記面。”詩句出處:《自凈土步至功臣寺》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    落日岸葛巾,晚風吹羽扇。
    松間野步穩,竹外飛橋轉。
    神功鑿橫嶺,巖石得巨片。
    直渡千人溝,下有微流泫。
    岡巒蔚回合,金碧爛明絢。
    緬懷異姓王,負擔此鄉縣。
    長逢跨下辱,屢乞桑間飯。
    誰謂山石頑,識此希世彥。
    凜然英氣逼,屹起猶聳戰。
    他年萬騎歸,文老恣歡宴。
    錦繡被原野,金珠散貧賤。
    竇融既入朝,吳芮空記面。
    榮華坐銷歇,閱世如郵傳。
    惟有長明燈,依然照深殿。

    【註釋】:

    竇:

    ①洞。方苞《獄中雜記》:“餘在刑部獄,見死而由竇出者日三四人。”②水道。《韓非子·五蠹》:“澤居苦水者,買庸而決竇。”③開決。《國語·周語下》:“不防川,不竇澤。”(防:阻塞。)

    融:

    ①冰雪融化;消融。杜甫《晚出左掖》:“樓雪融城濕。”(瀆:水渠。)賀鑄《畫樓空》:“吳門春冰雪初融。”②融合;融會;交融。朱熹《朱子全書·學三·致知》:“舉一而反三,聞一而知十,乃學者用功之深,窮理之熟,然後能融會貫通以致於此。”③明亮。《左傳·昭公五年》:“明而未融。”④流通;融通。何晏《景福殿賦》:“雲行雨施,品物咸融。”⑤和樂;恬適。《晉書·陶潛傳》:“每一醉,則大適融然。”

    既:

    ①盡;終瞭。《左傳·僖公二十二年》:“楚人未既濟。”②副詞。已經。《論語·陽貨》:“既得之,患失之。”(患:擔心。)③連詞。1. 常與“且”、“又”呼應,表示二種情況並存。《詩經·大雅·烝民》:“既明且哲,以保其身。”2. 則;就。《論語·季氏》:“既來之,則安之。”

    入:

    ①進入;由外面到裡面。《論語·八佾》:“子入太廟,每事問。”②泛指進入某種境界。李白《王右軍》:“筆精妙入神。”③特指入朝為官。傅亮《為宋公求加贈劉前軍表》:“出征入輔,幸不辱命。”④接受;收入。《左傳·宣公元年》:“驟諫而不入。”(驟:屢次。)《新五代史·楚世傢》:“歲入萬計。”⑤上交;交納。《墨子·貴義》:“今農夫入其稅於大人。”⑥參加;加入。《戰國策·魏策一》:“入子之事者,吾為子殺之亡之。”⑦合於;相合;符合。朱慶餘《近試上張籍水部》:“畫眉深淺入時無?”(時:時髦。)⑧入聲。古漢語有平、上、去、入四種聲調。

    朝:

    (一)①朝見。《禮記·內則》:“昧爽而朝。”②拜訪。《史記·司馬相如列傳》:“臨邛(qióng)令繆為恭敬,日往朝相如。”(臨邛:地名。令:縣令。繆:詐。)③朝廷。《詩經·齊風·雞鳴》:“雞既鳴矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《諸將》:“漢朝陵墓對南山。”⑤政事。《西京雜記》卷一:“上(漢武帝)時服此裘以聽朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《後漢書·劉寵傳》:“山谷鄙生,未嘗識郡朝。”⑦介詞。面對;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在這裡建都。 (二)zhāo ①早晨。《詩經·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕從事。”②日;天。白居易《長恨歌》:“天生麗質難自棄,一朝選在君王側。”

    吳:

    ①喧鬧;大聲說話。《詩經·周頌·絲衣》:“不吳不敖,胡考之休。”(敖:同“傲”,傲慢。胡考:壽考。休:吉祥的征兆。)②大。《楚辭· 九章·涉江》:“乘舲(líng)船餘上沅兮,齊吳榜以擊汰。”(舲:有窗的小船。上:溯流而上。沅:水名,在湖南。齊:齊舉。榜:槳。汰:水波。)③古國名。1. 周太王長子泰伯的封地,在今江蘇、浙江、安徽等地。《國語·吳語》:“吳王夫差起師伐越。”2. 三國時孫權所建國名,擁有長江中下遊及今福建兩廣及越南北部和中部。《三國志·吳書·吳王傳》:“權乃參分天下:豫、青、徐、幽屬吳。”3. 五代十國之一。楊行密受唐封為吳王,在今江蘇、江西、安徽、湖北等省部分地區。④泛指我國東南部。劉商《秋夜聽嚴紳巴童唱竹枝歌》:“身騎吳牛不畏虎,手提蓑笠欺風雨。”(欺:藐視。)

    芮:

    ①細小。潘嶽《西征賦》:“蕞(zuì)芮於城隅者,百不處一。”(蕞:小貌。處:保留。)②粗絲綿。《呂氏春秋 · 必己》:“不食谷食,不衣芮溫。”③系盾的絲帶。《史記·蘇秦列傳》:“革抉(jué)、㕹(fá)芮,無不畢具。”(抉:勾弓弦的扳指。 㕹:同“瞂”。盾。)④通“汭”。水涯。水邊向內凹進去的地方。《詩經·大雅 ·公劉》:“芮鞫(jū)之即。”(鞫:水邊向外凸處。即:就居。)⑤周代諸侯國名。在今陜西省大荔縣南。

    空:

    (一)①空虛;什麼也沒有。《韓非子·初見秦》:“囷倉空虛。”宋玉《風賦》:“空穴來風。”王維《鹿砦》:“空山不見人。”②不實;空泛。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦貪,負其強,以空言求璧。”③白白地。《漢書·匈奴傳》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之廣陵》:“孤帆遠影碧空盡。”⑤佛教用語。佛教認為一切事物的現象並無實體,都是空的。《般若心經》:“色即是空,空即是色。”(色:指物質現象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周禮· 考工記·函人》:“眡(shì)其鉆空。”(眡:視。)《史記·五帝本紀》:“舜穿井為匿空旁出。”(三)kòng ①窮困。《詩經·小雅·節南山》:“不宜空我師。”(空:用如使動,使……窮困。師:眾;眾人。)《論語·先進》:“回也其庶乎,屢空。”(回:顏回。庶:庶幾;差不多。)②缺少。《法言·問神》:“昔之說《書》者序以百,而《酒誥》之篇俄空焉。”(《酒誥》:《尚書》中的篇名。)白居易《春憶二林寺舊遊》:“最慚僧社題橋處,十八人名空一人。”③間隙;空子。《三國志·吳書·周魴傳》:“看伺空隙,欲復為亂。”④閑著;未被利用的。《史記·蕭相國世傢》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《論衡·命義》:“伯牛空居,而遭惡疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:閑居在傢。)

    記:

    ①記載;記述。《尚書·皋陶謨》:“撻以記之。”(撻:擊打。)《左傳·僖公七年》:“夫諸侯之會,其德刑禮義,無固不記。”②記住;與“忘”相對。晏幾道《臨江仙》:“記得小蘋初見,兩重心字羅衣。”③史書。《鹽鐵論·結和》:“藏於記府。”④舊時的公文。《文心雕龍·書記》:“公府奏記。”⑤印章。《宋史·職官志七》:“鑄銅記給之。”

    面:

    ①臉。《左傳·襄公三十一年》:“人心之不同,如其面焉。”《戰國策 · 趙策四》:“老婦必唾其面。”②面向;面對著。《列子·湯問》:“北山愚公,年且九十,面山而居。”(且:將近。)③當面。方苞《獄中雜記》:“富者就其戚屬,貧則面語之。”《戰國策·齊策一》:“能面刺寡人之過者,受上賞。”(刺:指責。)④物體的表面或上層。白居易《錢塘湖春行》:“水面初平雲腳低。”⑤方面;某一部分。《史記·留侯世傢》:“獨韓信可屬大事,當一面。”(屬:同“囑”。托付。)⑥量詞。蘇軾《惜花》:“腰鼓百面如春雷。”《舊唐書·穆宗記》:“賜印一面。”


  • 窦融既入朝,吴芮空记面。

    “窦融既入朝,吴芮空记面。”诗句出处:《自净土步至功臣寺》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    落日岸葛巾,晚风吹羽扇。
    松间野步稳,竹外飞桥转。
    神功凿横岭,岩石得巨片。
    直渡千人沟,下有微流泫。
    冈峦蔚回合,金碧烂明绚。
    缅怀异姓王,负担此乡县。
    长逢跨下辱,屡乞桑间饭。
    谁谓山石顽,识此希世彦。
    凛然英气逼,屹起犹耸战。
    他年万骑归,文老恣欢宴。
    锦绣被原野,金珠散贫贱。
    窦融既入朝,吴芮空记面。
    荣华坐销歇,阅世如邮传。
    惟有长明灯,依然照深殿。

    【注释】:

    窦:

    ①洞。方苞《狱中杂记》:“余在刑部狱,见死而由窦出者日三四人。”②水道。《韩非子·五蠹》:“泽居苦水者,买庸而决窦。”③开决。《国语·周语下》:“不防川,不窦泽。”(防:阻塞。)

    融:

    ①冰雪融化;消融。杜甫《晚出左掖》:“楼雪融城湿。”(渎:水渠。)贺铸《画楼空》:“吴门春冰雪初融。”②融合;融会;交融。朱熹《朱子全书·学三·致知》:“举一而反三,闻一而知十,乃学者用功之深,穷理之熟,然后能融会贯通以致于此。”③明亮。《左传·昭公五年》:“明而未融。”④流通;融通。何晏《景福殿赋》:“云行雨施,品物咸融。”⑤和乐;恬适。《晋书·陶潜传》:“每一醉,则大适融然。”

    既:

    ①尽;终了。《左传·僖公二十二年》:“楚人未既济。”②副词。已经。《论语·阳货》:“既得之,患失之。”(患:担心。)③连词。1. 常与“且”、“又”呼应,表示二种情况并存。《诗经·大雅·烝民》:“既明且哲,以保其身。”2. 则;就。《论语·季氏》:“既来之,则安之。”

    入:

    ①进入;由外面到里面。《论语·八佾》:“子入太庙,每事问。”②泛指进入某种境界。李白《王右军》:“笔精妙入神。”③特指入朝为官。傅亮《为宋公求加赠刘前军表》:“出征入辅,幸不辱命。”④接受;收入。《左传·宣公元年》:“骤谏而不入。”(骤:屡次。)《新五代史·楚世家》:“岁入万计。”⑤上交;交纳。《墨子·贵义》:“今农夫入其税于大人。”⑥参加;加入。《战国策·魏策一》:“入子之事者,吾为子杀之亡之。”⑦合于;相合;符合。朱庆余《近试上张籍水部》:“画眉深浅入时无?”(时:时髦。)⑧入声。古汉语有平、上、去、入四种声调。

    朝:

    (一)①朝见。《礼记·内则》:“昧爽而朝。”②拜访。《史记·司马相如列传》:“临邛(qióng)令缪为恭敬,日往朝相如。”(临邛:地名。令:县令。缪:诈。)③朝廷。《诗经·齐风·鸡鸣》:“鸡既鸣矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《诸将》:“汉朝陵墓对南山。”⑤政事。《西京杂记》卷一:“上(汉武帝)时服此裘以听朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《后汉书·刘宠传》:“山谷鄙生,未尝识郡朝。”⑦介词。面对;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在这里建都。 (二)zhāo ①早晨。《诗经·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕从事。”②日;天。白居易《长恨歌》:“天生丽质难自弃,一朝选在君王侧。”

    吴:

    ①喧闹;大声说话。《诗经·周颂·丝衣》:“不吴不敖,胡考之休。”(敖:同“傲”,傲慢。胡考:寿考。休:吉祥的征兆。)②大。《楚辞· 九章·涉江》:“乘舲(líng)船余上沅兮,齐吴榜以击汰。”(舲:有窗的小船。上:溯流而上。沅:水名,在湖南。齐:齐举。榜:桨。汰:水波。)③古国名。1. 周太王长子泰伯的封地,在今江苏、浙江、安徽等地。《国语·吴语》:“吴王夫差起师伐越。”2. 三国时孙权所建国名,拥有长江中下游及今福建两广及越南北部和中部。《三国志·吴书·吴王传》:“权乃参分天下:豫、青、徐、幽属吴。”3. 五代十国之一。杨行密受唐封为吴王,在今江苏、江西、安徽、湖北等省部分地区。④泛指我国东南部。刘商《秋夜听严绅巴童唱竹枝歌》:“身骑吴牛不畏虎,手提蓑笠欺风雨。”(欺:藐视。)

    芮:

    ①细小。潘岳《西征赋》:“蕞(zuì)芮于城隅者,百不处一。”(蕞:小貌。处:保留。)②粗丝绵。《吕氏春秋 · 必己》:“不食谷食,不衣芮温。”③系盾的丝带。《史记·苏秦列传》:“革抉(jué)、㕹(fá)芮,无不毕具。”(抉:勾弓弦的扳指。 㕹:同“瞂”。盾。)④通“汭”。水涯。水边向内凹进去的地方。《诗经·大雅 ·公刘》:“芮鞫(jū)之即。”(鞫:水边向外凸处。即:就居。)⑤周代诸侯国名。在今陕西省大荔县南。

    空:

    (一)①空虚;什么也没有。《韩非子·初见秦》:“囷仓空虚。”宋玉《风赋》:“空穴来风。”王维《鹿砦》:“空山不见人。”②不实;空泛。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦贪,负其强,以空言求璧。”③白白地。《汉书·匈奴传》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之广陵》:“孤帆远影碧空尽。”⑤佛教用语。佛教认为一切事物的现象并无实体,都是空的。《般若心经》:“色即是空,空即是色。”(色:指物质现象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周礼· 考工记·函人》:“眡(shì)其钻空。”(眡:视。)《史记·五帝本纪》:“舜穿井为匿空旁出。”(三)kòng ①穷困。《诗经·小雅·节南山》:“不宜空我师。”(空:用如使动,使……穷困。师:众;众人。)《论语·先进》:“回也其庶乎,屡空。”(回:颜回。庶:庶几;差不多。)②缺少。《法言·问神》:“昔之说《书》者序以百,而《酒诰》之篇俄空焉。”(《酒诰》:《尚书》中的篇名。)白居易《春忆二林寺旧游》:“最惭僧社题桥处,十八人名空一人。”③间隙;空子。《三国志·吴书·周鲂传》:“看伺空隙,欲复为乱。”④闲着;未被利用的。《史记·萧相国世家》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《论衡·命义》:“伯牛空居,而遭恶疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:闲居在家。)

    记:

    ①记载;记述。《尚书·皋陶谟》:“挞以记之。”(挞:击打。)《左传·僖公七年》:“夫诸侯之会,其德刑礼义,无固不记。”②记住;与“忘”相对。晏几道《临江仙》:“记得小苹初见,两重心字罗衣。”③史书。《盐铁论·结和》:“藏于记府。”④旧时的公文。《文心雕龙·书记》:“公府奏记。”⑤印章。《宋史·职官志七》:“铸铜记给之。”

    面:

    ①脸。《左传·襄公三十一年》:“人心之不同,如其面焉。”《战国策 · 赵策四》:“老妇必唾其面。”②面向;面对着。《列子·汤问》:“北山愚公,年且九十,面山而居。”(且:将近。)③当面。方苞《狱中杂记》:“富者就其戚属,贫则面语之。”《战国策·齐策一》:“能面刺寡人之过者,受上赏。”(刺:指责。)④物体的表面或上层。白居易《钱塘湖春行》:“水面初平云脚低。”⑤方面;某一部分。《史记·留侯世家》:“独韩信可属大事,当一面。”(属:同“嘱”。托付。)⑥量词。苏轼《惜花》:“腰鼓百面如春雷。”《旧唐书·穆宗记》:“赐印一面。”


  • dou rong ji ru chao ,wu rui kong ji mian 。

    “dou rong ji ru chao ,wu rui kong ji mian 。”shi gou chu chu :《zi jing tu bu zhi gong chen si 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    la ri an ge jin ,wan feng chui yu shan 。
    song jian ye bu wen ,zhu wai fei qiao zhuai 。
    shen gong zao heng ling ,yan dan de ju pian 。
    zhi du qian ren gou ,xia you wei liu xuan 。
    gang luan wei hui ge ,jin bi lan ming xuan 。
    mian huai yi xing wang ,fu dan ci xiang xian 。
    chang feng kua xia ru ,lv qi sang jian fan 。
    shei wei shan dan wan ,shi ci xi shi yan 。
    lin ran ying qi bi ,ge qi you song zhan 。
    ta nian mo ji gui ,wen lao zi huan yan 。
    jin xiu bei yuan ye ,jin zhu san pin jian 。
    dou rong ji ru chao ,wu rui kong ji mian 。
    rong hua zuo xiao xie ,yue shi ru you chuan 。
    wei you chang ming deng ,yi ran zhao shen dian 。

    【zhu shi 】:

    dou :

    ①dong 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“yu zai xing bu yu ,jian si er you dou chu zhe ri san si ren 。”②shui dao 。《han fei zi ·wu du 》:“ze ju ku shui zhe ,mai yong er jue dou 。”③kai jue 。《guo yu ·zhou yu xia 》:“bu fang chuan ,bu dou ze 。”(fang :zu sai 。)

    rong :

    ①bing xue rong hua ;xiao rong 。du fu 《wan chu zuo ye 》:“lou xue rong cheng shi 。”(du :shui qu 。)he zhu 《hua lou kong 》:“wu men chun bing xue chu rong 。”②rong ge ;rong hui ;jiao rong 。zhu xi 《zhu zi quan shu ·xue san ·zhi zhi 》:“ju yi er fan san ,wen yi er zhi shi ,nai xue zhe yong gong zhi shen ,qiong li zhi shou ,ran hou neng rong hui guan tong yi zhi yu ci 。”③ming liang 。《zuo chuan ·zhao gong wu nian 》:“ming er wei rong 。”④liu tong ;rong tong 。he yan 《jing fu dian fu 》:“yun hang yu shi ,pin wu xian rong 。”⑤he le ;tian kuo 。《jin shu ·tao qian chuan 》:“mei yi zui ,ze da kuo rong ran 。”

    ji :

    ①jin ;zhong le 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“chu ren wei ji ji 。”②fu ci 。yi jing 。《lun yu ·yang huo 》:“ji de zhi ,huan shi zhi 。”(huan :dan xin 。)③lian ci 。1. chang yu “ju ”、“you ”hu ying ,biao shi er chong qing kuang bing cun 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“ji ming ju zhe ,yi bao ji shen 。”2. ze ;jiu 。《lun yu ·ji shi 》:“ji lai zhi ,ze an zhi 。”

    ru :

    ①jin ru ;you wai mian dao li mian 。《lun yu ·ba yi 》:“zi ru tai miao ,mei shi wen 。”②fan zhi jin ru mou chong jing jie 。li bai 《wang you jun 》:“bi jing miao ru shen 。”③te zhi ru chao wei guan 。fu liang 《wei song gong qiu jia zeng liu qian jun biao 》:“chu zheng ru fu ,xing bu ru ming 。”④jie shou ;shou ru 。《zuo chuan ·xuan gong yuan nian 》:“zhou jian er bu ru 。”(zhou :lv ci 。)《xin wu dai shi ·chu shi jia 》:“sui ru mo ji 。”⑤shang jiao ;jiao na 。《mo zi ·gui yi 》:“jin nong fu ru ji shui yu da ren 。”⑥can jia ;jia ru 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“ru zi zhi shi zhe ,wu wei zi sha zhi wang zhi 。”⑦ge yu ;xiang ge ;fu ge 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“hua mei shen jian ru shi mo ?”(shi :shi mao 。)⑧ru sheng 。gu han yu you ping 、shang 、qu 、ru si chong sheng diao 。

    chao :

    (yi )①chao jian 。《li ji ·nei ze 》:“mei shuang er chao 。”②bai fang 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“lin qiong (qióng)ling miao wei gong jing ,ri wang chao xiang ru 。”(lin qiong :de ming 。ling :xian ling 。miao :zha 。)③chao ting 。《shi jing ·ji feng ·ji ming 》:“ji ji ming yi ,chao ji ying yi 。”④chao dai 。du fu 《zhu jiang 》:“han chao ling mu dui na shan 。”⑤zheng shi 。《xi jing za ji 》juan yi :“shang (han wu di )shi fu ci qiu yi ting chao 。”(fu :chuan 。)⑥guan fu da tang 。《hou han shu ·liu chong chuan 》:“shan gu bi sheng ,wei chang shi jun chao 。”⑦jie ci 。mian dui ;xiang 。[chao ge ]gu de ming 。zai jin he na sheng 。shang chao ceng zai zhe li jian dou 。 (er )zhāo ①zao chen 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“xie xie shi zi ,chao xi cong shi 。”②ri ;tian 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“tian sheng li zhi nan zi qi ,yi chao shua zai jun wang ce 。”

    wu :

    ①xuan nao ;da sheng shui hua 。《shi jing ·zhou song ·si yi 》:“bu wu bu ao ,hu kao zhi xiu 。”(ao :tong “ao ”,ao man 。hu kao :shou kao 。xiu :ji xiang de zheng zhao 。)②da 。《chu ci · jiu zhang ·she jiang 》:“cheng ling (líng)chuan yu shang yuan xi ,ji wu bang yi ji tai 。”(ling :you chuang de xiao chuan 。shang :su liu er shang 。yuan :shui ming ,zai hu na 。ji :ji ju 。bang :jiang 。tai :shui bo 。)③gu guo ming 。1. zhou tai wang chang zi tai bai de feng de ,zai jin jiang su 、zhe jiang 、an hui deng de 。《guo yu ·wu yu 》:“wu wang fu cha qi shi fa yue 。”2. san guo shi sun quan suo jian guo ming ,yong you chang jiang zhong xia you ji jin fu jian liang an ji yue na bei bu he zhong bu 。《san guo zhi ·wu shu ·wu wang chuan 》:“quan nai can fen tian xia :yu 、qing 、xu 、you shu wu 。”3. wu dai shi guo zhi yi 。yang hang mi shou tang feng wei wu wang ,zai jin jiang su 、jiang xi 、an hui 、hu bei deng sheng bu fen de ou 。④fan zhi wo guo dong na bu 。liu shang 《qiu ye ting yan shen ba tong chang zhu zhi ge 》:“shen ji wu niu bu wei hu ,shou di suo li qi feng yu 。”(qi :miao shi 。)

    rui :

    ①xi xiao 。pan yue 《xi zheng fu 》:“zui (zuì)rui yu cheng yu zhe ,bai bu chu yi 。”(zui :xiao mao 。chu :bao liu 。)②cu si mian 。《lv shi chun qiu · bi ji 》:“bu shi gu shi ,bu yi rui wen 。”③ji dun de si dai 。《shi ji ·su qin lie chuan 》:“ge jue (jué)、㕹(fá)rui ,mo bu bi ju 。”(jue :gou gong xian de ban zhi 。 㕹:tong “fa ”。dun 。)④tong “rui ”。shui ya 。shui bian xiang nei ao jin qu de de fang 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“rui ju (jū)zhi ji 。”(ju :shui bian xiang wai tu chu 。ji :jiu ju 。)⑤zhou dai zhu hou guo ming 。zai jin shan xi sheng da li xian na 。

    kong :

    (yi )①kong xu ;shen me ye mei you 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“qun cang kong xu 。”song yu 《feng fu 》:“kong xue lai feng 。”wang wei 《lu zhai 》:“kong shan bu jian ren 。”②bu shi ;kong fan 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin tan ,fu ji jiang ,yi kong yan qiu bi 。”③bai bai de 。《han shu ·xiong nu chuan 》:“bing bu kong chu 。”④tian kong ;kong zhong 。li bai 《song meng hao ran zhi an ling 》:“gu fan yuan ying bi kong jin 。”⑤fo jiao yong yu 。fo jiao ren wei yi qie shi wu de xian xiang bing mo shi ti ,dou shi kong de 。《ban re xin jing 》:“se ji shi kong ,kong ji shi se 。”(se :zhi wu zhi xian xiang 。) (er )kǒng kong ;dong xue 。《zhou li · kao gong ji ·han ren 》:“shi (shì)ji zuan kong 。”(shi :shi 。)《shi ji ·wu di ben ji 》:“shun chuan jing wei ni kong pang chu 。”(san )kòng ①qiong kun 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“bu yi kong wo shi 。”(kong :yong ru shi dong ,shi ……qiong kun 。shi :zhong ;zhong ren 。)《lun yu ·xian jin 》:“hui ye ji shu hu ,lv kong 。”(hui :yan hui 。shu :shu ji ;cha bu duo 。)②que shao 。《fa yan ·wen shen 》:“xi zhi shui 《shu 》zhe xu yi bai ,er 《jiu gao 》zhi pian e kong yan 。”(《jiu gao 》:《shang shu 》zhong de pian ming 。)bai ju yi 《chun yi er lin si jiu you 》:“zui can seng she ti qiao chu ,shi ba ren ming kong yi ren 。”③jian xi ;kong zi 。《san guo zhi ·wu shu ·zhou fang chuan 》:“kan ci kong xi ,yu fu wei luan 。”④xian zhao ;wei bei li yong de 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“shang lin zhong duo kong de 。”(shang lin :yuan you ming 。)《lun heng ·ming yi 》:“bai niu kong ju ,er zao e ji 。”(bai niu :ran geng ,zi bai niu 。kong ju :xian ju zai jia 。)

    ji :

    ①ji zai ;ji shu 。《shang shu ·gao tao mo 》:“ta yi ji zhi 。”(ta :ji da 。)《zuo chuan ·xi gong qi nian 》:“fu zhu hou zhi hui ,ji de xing li yi ,mo gu bu ji 。”②ji zhu ;yu “wang ”xiang dui 。yan ji dao 《lin jiang xian 》:“ji de xiao ping chu jian ,liang chong xin zi luo yi 。”③shi shu 。《yan tie lun ·jie he 》:“cang yu ji fu 。”④jiu shi de gong wen 。《wen xin diao long ·shu ji 》:“gong fu zou ji 。”⑤yin zhang 。《song shi ·zhi guan zhi qi 》:“zhu tong ji gei zhi 。”

    mian :

    ①lian 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“ren xin zhi bu tong ,ru ji mian yan 。”《zhan guo ce · zhao ce si 》:“lao fu bi tuo ji mian 。”②mian xiang ;mian dui zhao 。《lie zi ·shang wen 》:“bei shan yu gong ,nian ju jiu shi ,mian shan er ju 。”(ju :jiang jin 。)③dang mian 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“fu zhe jiu ji qi shu ,pin ze mian yu zhi 。”《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng mian ci gua ren zhi guo zhe ,shou shang shang 。”(ci :zhi ze 。)④wu ti de biao mian huo shang ceng 。bai ju yi 《qian tang hu chun hang 》:“shui mian chu ping yun jiao di 。”⑤fang mian ;mou yi bu fen 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“du han xin ke shu da shi ,dang yi mian 。”(shu :tong “zhu ”。tuo fu 。)⑥liang ci 。su shi 《xi hua 》:“yao gu bai mian ru chun lei 。”《jiu tang shu ·mu zong ji 》:“ci yin yi mian 。”