• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 馬融既依梁,班固亦事竇。

    “馬融既依梁,班固亦事竇。”詩句出處:《次韻答章傳道見贈》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    並生天地宇,同閱古今宙。
    視下則有高,無前孰為後。
    達人千鈞弩,一弛難再彀。
    下士沐猴冠,已系猶跳驟。
    欲將駒過隙,坐待石穿溜。
    君看漢唐主,宮殿悲麥秀。
    而況彼區區,何異一醉富。
    鶢鶋非所養,俯仰眩金奏。
    髑髏有餘樂,不博南面後。
    嗟我昔少年,守道貧非疚。
    自従出求仕,役物恐見囿。
    馬融既依梁,班固亦事竇。
    效顰豈不欲,頑質謝鐫鏤。
    仄聞長者言,婞直非養壽。
    唾面慎勿拭,出胯當俯就。
    居然成懶廢,敢復齒豪右。
    子如照海珠,網目疏見漏。
    宏材乏近用,巧舞困短袖。
    坐令傾國容,臨老見邂逅。
    吾衰信久矣,書絕十年舊。
    門前可羅雀,感子煩屢叩。
    願言歌緇衣,子粲還予授。

    【註釋】:

    融:

    ①冰雪融化;消融。杜甫《晚出左掖》:“樓雪融城濕。”(瀆:水渠。)賀鑄《畫樓空》:“吳門春冰雪初融。”②融合;融會;交融。朱熹《朱子全書·學三·致知》:“舉一而反三,聞一而知十,乃學者用功之深,窮理之熟,然後能融會貫通以致於此。”③明亮。《左傳·昭公五年》:“明而未融。”④流通;融通。何晏《景福殿賦》:“雲行雨施,品物咸融。”⑤和樂;恬適。《晉書·陶潛傳》:“每一醉,則大適融然。”

    既:

    ①盡;終瞭。《左傳·僖公二十二年》:“楚人未既濟。”②副詞。已經。《論語·陽貨》:“既得之,患失之。”(患:擔心。)③連詞。1. 常與“且”、“又”呼應,表示二種情況並存。《詩經·大雅·烝民》:“既明且哲,以保其身。”2. 則;就。《論語·季氏》:“既來之,則安之。”

    依:

    ①靠著;挨近。《孫子兵法·行軍》:“依水草而背眾樹。”羅鄴《鸚鵡詠》:“玉檻(jiàn)瑤軒任所依。”(檻:欄桿。軒:窗。)②依靠;依托。《左傳·隱公六年》:“我周之東遷,晉、鄭焉依。”(焉:助詞。是。)曹操《短歌行》:“繞樹三匝,何枝可依?”(匝:周。)③依照。屈原《離騷》:“願依彭咸之遺則。”(彭咸:人名。則:準則。)④依戀。古詩《行行重行行》:“胡馬依北風,越鳥巢南枝。”⑤茂盛的樣子。《詩經·小雅·車舝》:“依彼平林,有集維鷮。”[依依]1.輕柔的樣子。《詩經·小雅·采薇》:“昔我往矣,楊柳依依。”2. 留戀;思戀的樣子。《楚辭·九思·傷時》:“志戀戀兮依依。”古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“舉手長勞勞,二情同依依。”(勞勞:憂傷。)[依稀]仿佛;不清晰。劉禹錫《荊州道懷古》:“南國山川舊帝畿(jī),宋臺梁館尚依稀。”(帝畿:京都。)趙嘏《江樓舊感》詩:“風景依稀似去年。”

    梁:

    ①[名]橋。《詩經·大雅·大明》:“造舟為~。”②[名]魚梁。形似橋的捕魚小堤。柳宗元《鈷潭西小丘記》:“為魚~。”③[名]屋梁。杜甫《江村》:“自來自去~上燕,相親相近水中鷗。”④[名]古代國名。在陜西韓城南面。《左傳·僖公十九年》:“秦遂取~。”

    班:

    ①分瑞玉。泛指分賜;頒發。《尚書·舜典》:“班瑞於群後。”(瑞:瑞玉。群後:指眾諸侯。)《禮記·檀弓上》:“請班諸兄弟之貧者。”(諸:之於。)②鋪開。《左傳·襄公二十六年》:“聲子將如晉,遇之於鄭郊,班荊相與食,而言復故。”③頒佈。班固《漢書·翟方進傳》:“周公……制禮樂,班度量,而天下大服。”④排列;分等敘列。《左傳·莊公二十三年》:“朝以正班爵之義,師長幼之序。”⑤等級;次第。《晉書·李雄載記》:“諸將恃恩,各爭班位。”⑥等同;並列。⑦行列。白居易《洛下送牛相公出鎮淮南》:“萬人開路看,百吏立班迎。”特指朝班。王讜《唐語林·雅量》:“文宗時入閣,郎官有誤窺者,上覺之,班退語宰相。”⑧調回;返回。《尚書·大禹謨》:“班師振旅。”[班白]斑白。《韓非子·外儲說左下》:“班白者多以徒行。”(徒行:步行。)

    固:

    ①險要、穩固的地方。《周禮·夏官·大司馬》:“以九伐之法正邦國……負固不服則侵之。”(負:恃。侵:指兵臨其境加以威懾。)又使堅固。《孟子·公孫醜下》:“固國不以山溪之險,威天下不以兵革之利。”②鞏固;牢固。《資治通鑒》卷六十五:“江山險固,沃野千裡,士民殷富。”又使牢固。黃宗羲《原君》:“攝緘縢(téng),固扃鐍(jué),一人之智力,不能勝天下欲得之者之眾。”(攝:收緊。縢:繩索。扃:門閂、門環等。鐍:鎖鑰。)③穩固;安定。《國語·晉語二》:“百姓欣而奉之,國可以固。”《資治通鑒·宋明帝泰始三年》:“卒有離心,士無固色。”(色:神色。)④堅持;安守。《荀子·強國》:“子發之致命也恭,其辭賞也固。”⑤堅硬;凝聚。《呂氏春秋 ·首時》:“水凍方固,後稷不種。”(後稷:古農官名。)⑥固執;頑固。《列子 ·湯問》:“汝心之固,固不可徹。”(徹:通。)⑦鄙陋;淺薄。《戰國策·楚策四》:“明願有問君而恐固。”⑧副詞。1.表示反復多次,相當於“一再”。《史記·留侯世傢》:“良乃固要項伯,項伯見沛公。”(良:留侯張良。要:同“邀”。)2. 表示本來如此。韓愈《師說》:“生乎吾前,其聞道固先乎吾。”3.表示承認某種事物。相當於“固然”。馬中錫《中山狼傳》:“子固仁者,然愚亦甚矣。”⑨通“故”。舊。《戰國策·趙策二》:“國有固籍,兵有常經;變籍則亂,失經則弱。”(經:作為典范的書。)⑩必定;一定。《史記·陳涉世傢》:“借第令毋斬,而戍死者固十六七。”(11)所以。柳宗元《封建論》:“吾固曰:非聖人之意,勢也。”

    亦:

    ①副詞。1. 相當於“也”、“也是”。《詩經·鄭風·將仲子》:“仲可懷也,人之多言,亦可畏也。”(仲:老二。懷:懷念。)《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦亦不以城予趙,趙亦終不予秦璧。”2. 表示語氣的減弱。相當於“不過”、“隻是”。《戰國策·齊策四》:“王亦不好士也,何患無士?”(好:喜歡。患:擔憂。)②語氣詞。《詩經·召南·草蟲》:“亦既見止,亦既覯止。”(止:語氣詞。覯gòu:相遇。)[不亦]用於反問句。表示委婉語氣。《論語·學而》:“學而時習之,不亦樂乎?”

    事:

    ①職位;職務;官職。《左傳·莊公十四年》:“吾皆許之上大夫之事。”②職業。《史記·樊酈滕灌列傳》:“舞陽侯樊噲(kuài)者,沛人也,以屠狗為事。”(沛:江蘇沛縣。)③事情。《論語·子路》:“言不順則事不成。”④變故;意外事故。《史記·刺客列傳》:“秦有荊軻之事。”蘇軾《徐州上皇帝書》:“今臣於無事之時,屢以盜賊為言……不然,事至而圖之,則已晚矣。”(圖:謀。)⑤實行;從事;做。《論語·顏淵》:“回雖不敏,請事斯語矣。”⑥侍奉;服事。《左傳·隱公元年》:“欲與大叔,巨請事之 ”⑦從師求學。《史記·老子韓非列傳》:“[非]與李斯俱事荀卿,斯自以為不如非。”⑧量詞。用於器物或衣服,相當於“件”。白居易《張常侍池涼夜閑宴贈諸公》:“管弦三兩事。”

    竇:

    ①洞。方苞《獄中雜記》:“餘在刑部獄,見死而由竇出者日三四人。”②水道。《韓非子·五蠹》:“澤居苦水者,買庸而決竇。”③開決。《國語·周語下》:“不防川,不竇澤。”(防:阻塞。)


  • 马融既依梁,班固亦事窦。

    “马融既依梁,班固亦事窦。”诗句出处:《次韵答章传道见赠》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    并生天地宇,同阅古今宙。
    视下则有高,无前孰为后。
    达人千钧弩,一弛难再彀。
    下士沐猴冠,已系犹跳骤。
    欲将驹过隙,坐待石穿溜。
    君看汉唐主,宫殿悲麦秀。
    而况彼区区,何异一醉富。
    鶢鶋非所养,俯仰眩金奏。
    髑髅有余乐,不博南面后。
    嗟我昔少年,守道贫非疚。
    自従出求仕,役物恐见囿。
    马融既依梁,班固亦事窦。
    效颦岂不欲,顽质谢镌镂。
    仄闻长者言,婞直非养寿。
    唾面慎勿拭,出胯当俯就。
    居然成懒废,敢复齿豪右。
    子如照海珠,网目疏见漏。
    宏材乏近用,巧舞困短袖。
    坐令倾国容,临老见邂逅。
    吾衰信久矣,书绝十年旧。
    门前可罗雀,感子烦屡叩。
    愿言歌缁衣,子粲还予授。

    【注释】:

    融:

    ①冰雪融化;消融。杜甫《晚出左掖》:“楼雪融城湿。”(渎:水渠。)贺铸《画楼空》:“吴门春冰雪初融。”②融合;融会;交融。朱熹《朱子全书·学三·致知》:“举一而反三,闻一而知十,乃学者用功之深,穷理之熟,然后能融会贯通以致于此。”③明亮。《左传·昭公五年》:“明而未融。”④流通;融通。何晏《景福殿赋》:“云行雨施,品物咸融。”⑤和乐;恬适。《晋书·陶潜传》:“每一醉,则大适融然。”

    既:

    ①尽;终了。《左传·僖公二十二年》:“楚人未既济。”②副词。已经。《论语·阳货》:“既得之,患失之。”(患:担心。)③连词。1. 常与“且”、“又”呼应,表示二种情况并存。《诗经·大雅·烝民》:“既明且哲,以保其身。”2. 则;就。《论语·季氏》:“既来之,则安之。”

    依:

    ①靠着;挨近。《孙子兵法·行军》:“依水草而背众树。”罗邺《鹦鹉咏》:“玉槛(jiàn)瑶轩任所依。”(槛:栏杆。轩:窗。)②依靠;依托。《左传·隐公六年》:“我周之东迁,晋、郑焉依。”(焉:助词。是。)曹操《短歌行》:“绕树三匝,何枝可依?”(匝:周。)③依照。屈原《离骚》:“愿依彭咸之遗则。”(彭咸:人名。则:准则。)④依恋。古诗《行行重行行》:“胡马依北风,越鸟巢南枝。”⑤茂盛的样子。《诗经·小雅·车舝》:“依彼平林,有集维鷮。”[依依]1.轻柔的样子。《诗经·小雅·采薇》:“昔我往矣,杨柳依依。”2. 留恋;思恋的样子。《楚辞·九思·伤时》:“志恋恋兮依依。”古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“举手长劳劳,二情同依依。”(劳劳:忧伤。)[依稀]仿佛;不清晰。刘禹锡《荆州道怀古》:“南国山川旧帝畿(jī),宋台梁馆尚依稀。”(帝畿:京都。)赵嘏《江楼旧感》诗:“风景依稀似去年。”

    梁:

    ①[名]桥。《诗经·大雅·大明》:“造舟为~。”②[名]鱼梁。形似桥的捕鱼小堤。柳宗元《钴潭西小丘记》:“为鱼~。”③[名]屋梁。杜甫《江村》:“自来自去~上燕,相亲相近水中鸥。”④[名]古代国名。在陕西韩城南面。《左传·僖公十九年》:“秦遂取~。”

    班:

    ①分瑞玉。泛指分赐;颁发。《尚书·舜典》:“班瑞于群后。”(瑞:瑞玉。群后:指众诸侯。)《礼记·檀弓上》:“请班诸兄弟之贫者。”(诸:之于。)②铺开。《左传·襄公二十六年》:“声子将如晋,遇之于郑郊,班荆相与食,而言复故。”③颁布。班固《汉书·翟方进传》:“周公……制礼乐,班度量,而天下大服。”④排列;分等叙列。《左传·庄公二十三年》:“朝以正班爵之义,师长幼之序。”⑤等级;次第。《晋书·李雄载记》:“诸将恃恩,各争班位。”⑥等同;并列。⑦行列。白居易《洛下送牛相公出镇淮南》:“万人开路看,百吏立班迎。”特指朝班。王谠《唐语林·雅量》:“文宗时入阁,郎官有误窥者,上觉之,班退语宰相。”⑧调回;返回。《尚书·大禹谟》:“班师振旅。”[班白]斑白。《韩非子·外储说左下》:“班白者多以徒行。”(徒行:步行。)

    固:

    ①险要、稳固的地方。《周礼·夏官·大司马》:“以九伐之法正邦国……负固不服则侵之。”(负:恃。侵:指兵临其境加以威慑。)又使坚固。《孟子·公孙丑下》:“固国不以山溪之险,威天下不以兵革之利。”②巩固;牢固。《资治通鉴》卷六十五:“江山险固,沃野千里,士民殷富。”又使牢固。黄宗羲《原君》:“摄缄縢(téng),固扃鐍(jué),一人之智力,不能胜天下欲得之者之众。”(摄:收紧。縢:绳索。扃:门闩、门环等。鐍:锁钥。)③稳固;安定。《国语·晋语二》:“百姓欣而奉之,国可以固。”《资治通鉴·宋明帝泰始三年》:“卒有离心,士无固色。”(色:神色。)④坚持;安守。《荀子·强国》:“子发之致命也恭,其辞赏也固。”⑤坚硬;凝聚。《吕氏春秋 ·首时》:“水冻方固,后稷不种。”(后稷:古农官名。)⑥固执;顽固。《列子 ·汤问》:“汝心之固,固不可彻。”(彻:通。)⑦鄙陋;浅薄。《战国策·楚策四》:“明愿有问君而恐固。”⑧副词。1.表示反复多次,相当于“一再”。《史记·留侯世家》:“良乃固要项伯,项伯见沛公。”(良:留侯张良。要:同“邀”。)2. 表示本来如此。韩愈《师说》:“生乎吾前,其闻道固先乎吾。”3.表示承认某种事物。相当于“固然”。马中锡《中山狼传》:“子固仁者,然愚亦甚矣。”⑨通“故”。旧。《战国策·赵策二》:“国有固籍,兵有常经;变籍则乱,失经则弱。”(经:作为典范的书。)⑩必定;一定。《史记·陈涉世家》:“借第令毋斩,而戍死者固十六七。”(11)所以。柳宗元《封建论》:“吾固曰:非圣人之意,势也。”

    亦:

    ①副词。1. 相当于“也”、“也是”。《诗经·郑风·将仲子》:“仲可怀也,人之多言,亦可畏也。”(仲:老二。怀:怀念。)《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦亦不以城予赵,赵亦终不予秦璧。”2. 表示语气的减弱。相当于“不过”、“只是”。《战国策·齐策四》:“王亦不好士也,何患无士?”(好:喜欢。患:担忧。)②语气词。《诗经·召南·草虫》:“亦既见止,亦既觏止。”(止:语气词。觏gòu:相遇。)[不亦]用于反问句。表示委婉语气。《论语·学而》:“学而时习之,不亦乐乎?”

    事:

    ①职位;职务;官职。《左传·庄公十四年》:“吾皆许之上大夫之事。”②职业。《史记·樊郦滕灌列传》:“舞阳侯樊哙(kuài)者,沛人也,以屠狗为事。”(沛:江苏沛县。)③事情。《论语·子路》:“言不顺则事不成。”④变故;意外事故。《史记·刺客列传》:“秦有荆轲之事。”苏轼《徐州上皇帝书》:“今臣于无事之时,屡以盗贼为言……不然,事至而图之,则已晚矣。”(图:谋。)⑤实行;从事;做。《论语·颜渊》:“回虽不敏,请事斯语矣。”⑥侍奉;服事。《左传·隐公元年》:“欲与大叔,巨请事之 ”⑦从师求学。《史记·老子韩非列传》:“[非]与李斯俱事荀卿,斯自以为不如非。”⑧量词。用于器物或衣服,相当于“件”。白居易《张常侍池凉夜闲宴赠诸公》:“管弦三两事。”

    窦:

    ①洞。方苞《狱中杂记》:“余在刑部狱,见死而由窦出者日三四人。”②水道。《韩非子·五蠹》:“泽居苦水者,买庸而决窦。”③开决。《国语·周语下》:“不防川,不窦泽。”(防:阻塞。)


  • ma rong ji yi liang ,ban gu yi shi dou 。

    “ma rong ji yi liang ,ban gu yi shi dou 。”shi gou chu chu :《ci yun da zhang chuan dao jian zeng 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    bing sheng tian de yu ,tong yue gu jin zhou 。
    shi xia ze you gao ,mo qian shu wei hou 。
    da ren qian jun nu ,yi chi nan zai gou 。
    xia shi mu hou guan ,yi ji you tiao zhou 。
    yu jiang ju guo xi ,zuo dai dan chuan liu 。
    jun kan han tang zhu ,gong dian bei mai xiu 。
    er kuang bi ou ou ,he yi yi zui fu 。
    yuan ju fei suo yang ,fu yang xuan jin zou 。
    du lou you yu le ,bu bo na mian hou 。
    jie wo xi shao nian ,shou dao pin fei jiu 。
    zi cong chu qiu shi ,yi wu kong jian you 。
    ma rong ji yi liang ,ban gu yi shi dou 。
    xiao pin qi bu yu ,wan zhi xie juan lou 。
    ze wen chang zhe yan ,xing zhi fei yang shou 。
    tuo mian shen wu shi ,chu kua dang fu jiu 。
    ju ran cheng lan fei ,gan fu chi hao you 。
    zi ru zhao hai zhu ,wang mu shu jian lou 。
    hong cai fa jin yong ,qiao wu kun duan xiu 。
    zuo ling qing guo rong ,lin lao jian xie hou 。
    wu cui xin jiu yi ,shu jue shi nian jiu 。
    men qian ke luo qiao ,gan zi fan lv kou 。
    yuan yan ge zi yi ,zi can hai yu shou 。

    【zhu shi 】:

    rong :

    ①bing xue rong hua ;xiao rong 。du fu 《wan chu zuo ye 》:“lou xue rong cheng shi 。”(du :shui qu 。)he zhu 《hua lou kong 》:“wu men chun bing xue chu rong 。”②rong ge ;rong hui ;jiao rong 。zhu xi 《zhu zi quan shu ·xue san ·zhi zhi 》:“ju yi er fan san ,wen yi er zhi shi ,nai xue zhe yong gong zhi shen ,qiong li zhi shou ,ran hou neng rong hui guan tong yi zhi yu ci 。”③ming liang 。《zuo chuan ·zhao gong wu nian 》:“ming er wei rong 。”④liu tong ;rong tong 。he yan 《jing fu dian fu 》:“yun hang yu shi ,pin wu xian rong 。”⑤he le ;tian kuo 。《jin shu ·tao qian chuan 》:“mei yi zui ,ze da kuo rong ran 。”

    ji :

    ①jin ;zhong le 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“chu ren wei ji ji 。”②fu ci 。yi jing 。《lun yu ·yang huo 》:“ji de zhi ,huan shi zhi 。”(huan :dan xin 。)③lian ci 。1. chang yu “ju ”、“you ”hu ying ,biao shi er chong qing kuang bing cun 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“ji ming ju zhe ,yi bao ji shen 。”2. ze ;jiu 。《lun yu ·ji shi 》:“ji lai zhi ,ze an zhi 。”

    yi :

    ①kao zhao ;ai jin 。《sun zi bing fa ·hang jun 》:“yi shui cao er bei zhong shu 。”luo ye 《ying wu yong 》:“yu jian (jiàn)yao xuan ren suo yi 。”(jian :lan gan 。xuan :chuang 。)②yi kao ;yi tuo 。《zuo chuan ·yin gong liu nian 》:“wo zhou zhi dong qian ,jin 、zheng yan yi 。”(yan :zhu ci 。shi 。)cao cao 《duan ge hang 》:“rao shu san za ,he zhi ke yi ?”(za :zhou 。)③yi zhao 。qu yuan 《li sao 》:“yuan yi peng xian zhi wei ze 。”(peng xian :ren ming 。ze :zhun ze 。)④yi lian 。gu shi 《hang hang chong hang hang 》:“hu ma yi bei feng ,yue diao chao na zhi 。”⑤mao cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·che xia 》:“yi bi ping lin ,you ji wei jiao 。”[yi yi ]1.qing rou de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·cai wei 》:“xi wo wang yi ,yang liu yi yi 。”2. liu lian ;sai lian de yang zi 。《chu ci ·jiu sai ·shang shi 》:“zhi lian lian xi yi yi 。”gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“ju shou chang lao lao ,er qing tong yi yi 。”(lao lao :you shang 。)[yi xi ]fang fo ;bu qing xi 。liu yu xi 《jing zhou dao huai gu 》:“na guo shan chuan jiu di ji (jī),song tai liang guan shang yi xi 。”(di ji :jing dou 。)zhao gu 《jiang lou jiu gan 》shi :“feng jing yi xi shi qu nian 。”

    liang :

    ①[ming ]qiao 。《shi jing ·da ya ·da ming 》:“zao zhou wei ~。”②[ming ]yu liang 。xing shi qiao de bu yu xiao di 。liu zong yuan 《gu tan xi xiao qiu ji 》:“wei yu ~。”③[ming ]wu liang 。du fu 《jiang cun 》:“zi lai zi qu ~shang yan ,xiang qin xiang jin shui zhong ou 。”④[ming ]gu dai guo ming 。zai shan xi han cheng na mian 。《zuo chuan ·xi gong shi jiu nian 》:“qin sui qu ~。”

    ban :

    ①fen rui yu 。fan zhi fen ci ;ban fa 。《shang shu ·shun dian 》:“ban rui yu qun hou 。”(rui :rui yu 。qun hou :zhi zhong zhu hou 。)《li ji ·tan gong shang 》:“qing ban zhu xiong di zhi pin zhe 。”(zhu :zhi yu 。)②pu kai 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“sheng zi jiang ru jin ,yu zhi yu zheng jiao ,ban jing xiang yu shi ,er yan fu gu 。”③ban bu 。ban gu 《han shu ·di fang jin chuan 》:“zhou gong ……zhi li le ,ban du liang ,er tian xia da fu 。”④pai lie ;fen deng xu lie 。《zuo chuan ·zhuang gong er shi san nian 》:“chao yi zheng ban jue zhi yi ,shi chang you zhi xu 。”⑤deng ji ;ci di 。《jin shu ·li xiong zai ji 》:“zhu jiang shi en ,ge zheng ban wei 。”⑥deng tong ;bing lie 。⑦hang lie 。bai ju yi 《luo xia song niu xiang gong chu zhen huai na 》:“mo ren kai lu kan ,bai li li ban ying 。”te zhi chao ban 。wang dang 《tang yu lin ·ya liang 》:“wen zong shi ru ge ,lang guan you wu kui zhe ,shang jiao zhi ,ban tui yu zai xiang 。”⑧diao hui ;fan hui 。《shang shu ·da yu mo 》:“ban shi zhen lv 。”[ban bai ]ban bai 。《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“ban bai zhe duo yi tu hang 。”(tu hang :bu hang 。)

    gu :

    ①xian yao 、wen gu de de fang 。《zhou li ·xia guan ·da si ma 》:“yi jiu fa zhi fa zheng bang guo ……fu gu bu fu ze qin zhi 。”(fu :shi 。qin :zhi bing lin ji jing jia yi wei she 。)you shi jian gu 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“gu guo bu yi shan xi zhi xian ,wei tian xia bu yi bing ge zhi li 。”②gong gu ;lao gu 。《zi zhi tong jian 》juan liu shi wu :“jiang shan xian gu ,wo ye qian li ,shi min yan fu 。”you shi lao gu 。huang zong xi 《yuan jun 》:“she jian teng (téng),gu jiong jue (jué),yi ren zhi zhi li ,bu neng sheng tian xia yu de zhi zhe zhi zhong 。”(she :shou jin 。teng :sheng suo 。jiong :men shuan 、men huan deng 。jue :suo yao 。)③wen gu ;an ding 。《guo yu ·jin yu er 》:“bai xing xin er feng zhi ,guo ke yi gu 。”《zi zhi tong jian ·song ming di tai shi san nian 》:“cu you li xin ,shi mo gu se 。”(se :shen se 。)④jian chi ;an shou 。《xun zi ·jiang guo 》:“zi fa zhi zhi ming ye gong ,ji ci shang ye gu 。”⑤jian ying ;ning ju 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“shui dong fang gu ,hou ji bu chong 。”(hou ji :gu nong guan ming 。)⑥gu zhi ;wan gu 。《lie zi ·shang wen 》:“ru xin zhi gu ,gu bu ke che 。”(che :tong 。)⑦bi lou ;jian bao 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“ming yuan you wen jun er kong gu 。”⑧fu ci 。1.biao shi fan fu duo ci ,xiang dang yu “yi zai ”。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“liang nai gu yao xiang bai ,xiang bai jian pei gong 。”(liang :liu hou zhang liang 。yao :tong “yao ”。)2. biao shi ben lai ru ci 。han yu 《shi shui 》:“sheng hu wu qian ,ji wen dao gu xian hu wu 。”3.biao shi cheng ren mou chong shi wu 。xiang dang yu “gu ran ”。ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“zi gu ren zhe ,ran yu yi shen yi 。”⑨tong “gu ”。jiu 。《zhan guo ce ·zhao ce er 》:“guo you gu ji ,bing you chang jing ;bian ji ze luan ,shi jing ze ruo 。”(jing :zuo wei dian fan de shu 。)⑩bi ding ;yi ding 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“jie di ling wu zhan ,er shu si zhe gu shi liu qi 。”(11)suo yi 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“wu gu yue :fei sheng ren zhi yi ,shi ye 。”

    yi :

    ①fu ci 。1. xiang dang yu “ye ”、“ye shi ”。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“zhong ke huai ye ,ren zhi duo yan ,yi ke wei ye 。”(zhong :lao er 。huai :huai nian 。)《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin yi bu yi cheng yu zhao ,zhao yi zhong bu yu qin bi 。”2. biao shi yu qi de jian ruo 。xiang dang yu “bu guo ”、“zhi shi ”。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“wang yi bu hao shi ye ,he huan mo shi ?”(hao :xi huan 。huan :dan you 。)②yu qi ci 。《shi jing ·shao na ·cao chong 》:“yi ji jian zhi ,yi ji gou zhi 。”(zhi :yu qi ci 。gou gòu:xiang yu 。)[bu yi ]yong yu fan wen gou 。biao shi wei wan yu qi 。《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi ,bu yi le hu ?”

    shi :

    ①zhi wei ;zhi wu ;guan zhi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi si nian 》:“wu jie hu zhi shang da fu zhi shi 。”②zhi ye 。《shi ji ·fan li teng guan lie chuan 》:“wu yang hou fan kuai (kuài)zhe ,pei ren ye ,yi tu gou wei shi 。”(pei :jiang su pei xian 。)③shi qing 。《lun yu ·zi lu 》:“yan bu shun ze shi bu cheng 。”④bian gu ;yi wai shi gu 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“qin you jing ke zhi shi 。”su shi 《xu zhou shang huang di shu 》:“jin chen yu mo shi zhi shi ,lv yi dao zei wei yan ……bu ran ,shi zhi er tu zhi ,ze yi wan yi 。”(tu :mou 。)⑤shi hang ;cong shi ;zuo 。《lun yu ·yan yuan 》:“hui sui bu min ,qing shi si yu yi 。”⑥shi feng ;fu shi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“yu yu da shu ,ju qing shi zhi ”⑦cong shi qiu xue 。《shi ji ·lao zi han fei lie chuan 》:“[fei ]yu li si ju shi xun qing ,si zi yi wei bu ru fei 。”⑧liang ci 。yong yu qi wu huo yi fu ,xiang dang yu “jian ”。bai ju yi 《zhang chang shi chi liang ye xian yan zeng zhu gong 》:“guan xian san liang shi 。”

    dou :

    ①dong 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“yu zai xing bu yu ,jian si er you dou chu zhe ri san si ren 。”②shui dao 。《han fei zi ·wu du 》:“ze ju ku shui zhe ,mai yong er jue dou 。”③kai jue 。《guo yu ·zhou yu xia 》:“bu fang chuan ,bu dou ze 。”(fang :zu sai 。)