• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 百神自奔走,雜沓來趨班。

    “百神自奔走,雜沓來趨班。”詩句出處:《神女廟》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    大江従西來,上有千仞山。
    江山自環擁,恢詭富神奸。
    深淵鼉鱉橫,去聲,巨壑蛇龍頑。
    旌陽斬長蛟,雷雨移蒼灣。
    蜀守降老蹇,至今帶連環。
    縱橫若無主,蕩逸侵人寰。
    上帝降瑤姬,來處荊巫間。
    神仙豈在猛,玉座幽且閑。
    飄蕭駕風馭,弭節朝天關。
    倏忽巡四方,不知道裡艱。
    古妝具法服,邃殿羅煙鬟。
    百神自奔走,雜沓來趨班。
    雲興靈怪聚,雲散鬼神還。
    茫茫夜潭靜,皎皎秋月彎。
    還應搖玉佩,來聽水潺潺。

    【註釋】:

    百:

    ①數詞。十的十倍。《漢書·律歷志上》:“紀於一,協於十,長於百。”(紀:記數。協:合。長:增多。)②指虛數,眾多的。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“樹木叢生,百草豐茂。”

    神:

    ①天神。古人認為天地萬物的創造者和主宰者。《論語·述而》:“禱爾於上下神祇。”②鬼神。《禮記·祭法》:“山林、川谷、丘陵,能出雲,為風雨,見怪物,皆曰神。”(見:現。)③指人死後的魂靈。《左傳·昭公七年》:“昔堯殛鯀於羽山,其神化為黃熊。”④玄妙;神奇。《周易·系辭上》:“陰陽不測謂之神。”⑤心神;精神。《荀子·天論》:“形具而神生。”⑥表情;神態。《世說新語·簡傲》:“(王恬)神氣傲邁,瞭無相酬對意。”⑦形象;肖像。蔣驥《傳神秘要》:“傳神最大者,令彼隔幾而坐,可遠三四尺許,若小照,可遠五六尺,愈小愈宜遠。”⑧神韻。指文藝作品在境界上所表達出的情趣韻致。嚴羽《滄浪詩話·詩辨》:“詩之極致有一,曰入神。詩而入神,至矣,盡矣,蔑以加矣!”(蔑:無;沒有。)

    自:

    ①自己。《詩經·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②親自。宋濂《送東陽馬生序》:“每假借於藏書之傢,手自筆錄,計日以還。”《史記·蕭相國世傢》:“高祖自將。”③自然。《史記·李將軍列傳》:“諺曰:‘桃李無言,下自成蹊。’”(蹊:小徑;小路。)④介詞。1.從。《孟子·滕文公上》:“有為神農之言者許行,自楚之滕。”(神農:傳說為古代造耒耜、興農業的帝王。許行:當時的農學傢。)《論語·學而》:“有朋自遠方來。”2. 由於。《史記·屈原賈生列傳》:“屈平之作《離騷》,蓋自怨生也。”《漢書·灌夫傳》:“侯自我得之,自我捐之,無所恨。”⑤連詞。表示假設。可譯為假如。《左傳·成公十六年》:“唯聖人能內外無患,自非聖人,外寧必有內憂。”⑥連詞。表示假設的讓步。可譯為即使。《漢書·高祖紀下》:“高祖不修文學,而性明達,好謀能聽,自監門戍卒,見之如舊。”又《杜周傳》:“自京師不曉,況於遠方?”

    奔:

    (一)①疾馳;快跑。《楚辭·離騷》:“忽奔走以先後兮,及前王之踵武。”(踵:跟在後面。武:足跡。踵武:喻繼承前人的事業。)②借指奔馬。《水經註·江水》:“或王命急宣,有時朝發白帝,暮到江陵,其間千二百裡,雖乘奔禦風,不以疾也。”(王命:皇帝的命令。)③流亡;出逃。《左傳· 僖公五年》:“晉滅虢,虢公醜奔京師。”④敗逃。《左傳·僖公二十八年》:“先犯陳蔡,陳蔡奔。”⑤追趕;追求。《史記·貨殖列傳》:“目挑心招,出不遠千裡,不擇老少者,奔富厚也。”⑥私奔。舊指女子私自出走與男子結合。班固《漢書·司馬相如傳上》:“文君夜亡奔相如,相如與馳歸成都。” (二)bèn 投向;走向。《淮南子· 覽冥》:“羿請不死之藥於西王母,姮(héng)娥竊以奔月。”

    奔走:

    ①急趨,奔跑。《楚辭·離騷》:“忽~~以先後兮,及前王之踵武。”②傳達使命。《國語·魯語》:“士有陪乘,告~~也。”③為一定的目的而各處活動,也指互相遊揚。《後漢書·何顒傳》:“袁紹慕之,私與往來,結為~~之友。”

    走:

    ①跑;逃跑。《戰國策·趙策四》:“老臣病足,曾不能疾走。”《孟子·梁惠王上》:“棄甲曳兵而走。”杜甫《石壕吏》:“老翁逾墻走。”②步行。《禮記·玉藻》:“走而不趨。”(趨:快步走。)③奔向;趨向。晁錯《論貴粟疏》:“趨利如水走下,四方亡擇也。”(亡:無。)杜牧《阿房宮賦》:“驪山北構而西折,直走咸陽。”④移動;挪動。蘇軾《新灘阻風》:“初聞似搖扇,漸覺平沙走。”⑤離開;離去。《南史·張暢傳》:“今城內乏食,百姓咸有走情。”⑥通過;經由。蔣士銓《香祖樓·撻蚓》:“夫妻免得充軍,且向洋舡(chuán)走水。”(舡:同“船”。)⑦謙詞,等於說仆人。司馬遷《報任安書》:“太史公牛馬走司馬遷再拜言。”(牛馬走:意思是像牛馬一樣被驅使的仆人。)⑧謙稱,等於“我”。張衡《東京賦》:“走雖不敏,庶斯達矣。”(庶:希望。)[走狗]1. 善跑的獵狗。《史記·越王勾踐世傢》:“飛鳥盡,良弓藏。狡兔死,走狗烹。”2.受人豢養幫助作惡的人。《聊齋志異·田七郎》:“操杖隸皆紳傢走狗。”

    雜:

    ①多種顏色相配合。《周禮 · 考工記·畫繢(huì)》:“畫繢之事雜五色。”(繢:同“繪”。)②混合;攙雜。《國語·鄭語》:“故先王以土與金木水火雜。”③交錯。《漢書·晁錯傳》:“堅甲利刃,長短相雜。”④混雜;不純。《淮南子·說山》:“貂裘而雜,不若狐裘而粹。”⑤副詞。都;共。《新唐書·顏師古傳》:“詔公卿博士雜定其儀。”

    沓:

    (一)①話多。《詩經·小雅·十月之交》:“噌(zǔn)沓背憎,職竟由人。”(噌:議論紛紛。背:背後;背地。職:主要。)②多;雜亂。枚乘《七發》:“沓雜似軍行。”揚雄《甘泉賦》:“駢羅列佈,鱗以雜沓兮。”(駢:並。)③重疊;重合。《莊子· 田子方》:“發之,適矢復沓。”④會;交合。屈原《天問》:“天何所沓,十二焉分?”⑤懈怠;輕慢。《國語·鄭語》:“其民怠沓其君。”⑥貪婪。《國語·鄭語》:“其民沓貪而忍,不可因也。”⑦在行進中擊鼓。廋信《哀江南賦》:“沓漢鼓於雷門。” (二)dá 量詞。用於重疊起來的薄物。《世說新語·任誕》:“定是二百五十沓烏樏。”

    來:

    (一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)

    趨:

    (一)①疾行;快步走。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言;[接輿]趨而辟(bì)之,不得與之言。”(接輿:楚人名。辟:同“避”。)②禮節性地小步快走,以示恭敬。《莊子·說劍》:“莊子入殿門不趨,見王不拜。”③奔赴。翁大立《吳謳》:“侵晨趨城府,薄暮遍鄉鄰。”④追求;投向。《淮南子·原道》:“禹之趨時也,履遺而弗取,冠掛而弗顧。”葛洪《抱樸子 · 外篇·交際》:“世俗之人,交不論志,逐名趨勢。”⑤趨向。蘇洵《六國論》:“日削月割,以趨於亡。”[趨舍]進退。《韓非子·解老》:“人無愚智,莫不有趨舍。” (二)cù 同“促”。①催促。《漢書·高帝紀上》:“若不趨降漢,今為虜矣。”②急速。《莊子·徐無鬼》:“王命相者趨射之。”③短。《莊子·外物》:“有人於彼,修上而趨下。”

    班:

    ①分瑞玉。泛指分賜;頒發。《尚書·舜典》:“班瑞於群後。”(瑞:瑞玉。群後:指眾諸侯。)《禮記·檀弓上》:“請班諸兄弟之貧者。”(諸:之於。)②鋪開。《左傳·襄公二十六年》:“聲子將如晉,遇之於鄭郊,班荊相與食,而言復故。”③頒佈。班固《漢書·翟方進傳》:“周公……制禮樂,班度量,而天下大服。”④排列;分等敘列。《左傳·莊公二十三年》:“朝以正班爵之義,師長幼之序。”⑤等級;次第。《晉書·李雄載記》:“諸將恃恩,各爭班位。”⑥等同;並列。⑦行列。白居易《洛下送牛相公出鎮淮南》:“萬人開路看,百吏立班迎。”特指朝班。王讜《唐語林·雅量》:“文宗時入閣,郎官有誤窺者,上覺之,班退語宰相。”⑧調回;返回。《尚書·大禹謨》:“班師振旅。”[班白]斑白。《韓非子·外儲說左下》:“班白者多以徒行。”(徒行:步行。)


  • 百神自奔走,杂沓来趋班。

    “百神自奔走,杂沓来趋班。”诗句出处:《神女庙》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    大江従西来,上有千仞山。
    江山自环拥,恢诡富神奸。
    深渊鼍鳖横,去声,巨壑蛇龙顽。
    旌阳斩长蛟,雷雨移苍湾。
    蜀守降老蹇,至今带连环。
    纵横若无主,荡逸侵人寰。
    上帝降瑶姬,来处荆巫间。
    神仙岂在猛,玉座幽且闲。
    飘萧驾风驭,弭节朝天关。
    倏忽巡四方,不知道里艰。
    古妆具法服,邃殿罗烟鬟。
    百神自奔走,杂沓来趋班。
    云兴灵怪聚,云散鬼神还。
    茫茫夜潭静,皎皎秋月弯。
    还应摇玉佩,来听水潺潺。

    【注释】:

    百:

    ①数词。十的十倍。《汉书·律历志上》:“纪于一,协于十,长于百。”(纪:记数。协:合。长:增多。)②指虚数,众多的。曹操《步出夏门行·观沧海》:“树木丛生,百草丰茂。”

    神:

    ①天神。古人认为天地万物的创造者和主宰者。《论语·述而》:“祷尔于上下神祇。”②鬼神。《礼记·祭法》:“山林、川谷、丘陵,能出云,为风雨,见怪物,皆曰神。”(见:现。)③指人死后的魂灵。《左传·昭公七年》:“昔尧殛鲧于羽山,其神化为黄熊。”④玄妙;神奇。《周易·系辞上》:“阴阳不测谓之神。”⑤心神;精神。《荀子·天论》:“形具而神生。”⑥表情;神态。《世说新语·简傲》:“(王恬)神气傲迈,了无相酬对意。”⑦形象;肖像。蒋骥《传神秘要》:“传神最大者,令彼隔几而坐,可远三四尺许,若小照,可远五六尺,愈小愈宜远。”⑧神韵。指文艺作品在境界上所表达出的情趣韵致。严羽《沧浪诗话·诗辨》:“诗之极致有一,曰入神。诗而入神,至矣,尽矣,蔑以加矣!”(蔑:无;没有。)

    自:

    ①自己。《诗经·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②亲自。宋濂《送东阳马生序》:“每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。”《史记·萧相国世家》:“高祖自将。”③自然。《史记·李将军列传》:“谚曰:‘桃李无言,下自成蹊。’”(蹊:小径;小路。)④介词。1.从。《孟子·滕文公上》:“有为神农之言者许行,自楚之滕。”(神农:传说为古代造耒耜、兴农业的帝王。许行:当时的农学家。)《论语·学而》:“有朋自远方来。”2. 由于。《史记·屈原贾生列传》:“屈平之作《离骚》,盖自怨生也。”《汉书·灌夫传》:“侯自我得之,自我捐之,无所恨。”⑤连词。表示假设。可译为假如。《左传·成公十六年》:“唯圣人能内外无患,自非圣人,外宁必有内忧。”⑥连词。表示假设的让步。可译为即使。《汉书·高祖纪下》:“高祖不修文学,而性明达,好谋能听,自监门戍卒,见之如旧。”又《杜周传》:“自京师不晓,况于远方?”

    奔:

    (一)①疾驰;快跑。《楚辞·离骚》:“忽奔走以先后兮,及前王之踵武。”(踵:跟在后面。武:足迹。踵武:喻继承前人的事业。)②借指奔马。《水经注·江水》:“或王命急宣,有时朝发白帝,暮到江陵,其间千二百里,虽乘奔御风,不以疾也。”(王命:皇帝的命令。)③流亡;出逃。《左传· 僖公五年》:“晋灭虢,虢公醜奔京师。”④败逃。《左传·僖公二十八年》:“先犯陈蔡,陈蔡奔。”⑤追赶;追求。《史记·货殖列传》:“目挑心招,出不远千里,不择老少者,奔富厚也。”⑥私奔。旧指女子私自出走与男子结合。班固《汉书·司马相如传上》:“文君夜亡奔相如,相如与驰归成都。” (二)bèn 投向;走向。《淮南子· 览冥》:“羿请不死之药于西王母,姮(héng)娥窃以奔月。”

    奔走:

    ①急趋,奔跑。《楚辞·离骚》:“忽~~以先后兮,及前王之踵武。”②传达使命。《国语·鲁语》:“士有陪乘,告~~也。”③为一定的目的而各处活动,也指互相游扬。《后汉书·何颙传》:“袁绍慕之,私与往来,结为~~之友。”

    走:

    ①跑;逃跑。《战国策·赵策四》:“老臣病足,曾不能疾走。”《孟子·梁惠王上》:“弃甲曳兵而走。”杜甫《石壕吏》:“老翁逾墙走。”②步行。《礼记·玉藻》:“走而不趋。”(趋:快步走。)③奔向;趋向。晁错《论贵粟疏》:“趋利如水走下,四方亡择也。”(亡:无。)杜牧《阿房宫赋》:“骊山北构而西折,直走咸阳。”④移动;挪动。苏轼《新滩阻风》:“初闻似摇扇,渐觉平沙走。”⑤离开;离去。《南史·张畅传》:“今城内乏食,百姓咸有走情。”⑥通过;经由。蒋士铨《香祖楼·挞蚓》:“夫妻免得充军,且向洋舡(chuán)走水。”(舡:同“船”。)⑦谦词,等于说仆人。司马迁《报任安书》:“太史公牛马走司马迁再拜言。”(牛马走:意思是像牛马一样被驱使的仆人。)⑧谦称,等于“我”。张衡《东京赋》:“走虽不敏,庶斯达矣。”(庶:希望。)[走狗]1. 善跑的猎狗。《史记·越王勾践世家》:“飞鸟尽,良弓藏。狡兔死,走狗烹。”2.受人豢养帮助作恶的人。《聊斋志异·田七郎》:“操杖隶皆绅家走狗。”

    杂:

    ①多种颜色相配合。《周礼 · 考工记·画缋(huì)》:“画缋之事杂五色。”(缋:同“绘”。)②混合;搀杂。《国语·郑语》:“故先王以土与金木水火杂。”③交错。《汉书·晁错传》:“坚甲利刃,长短相杂。”④混杂;不纯。《淮南子·说山》:“貂裘而杂,不若狐裘而粹。”⑤副词。都;共。《新唐书·颜师古传》:“诏公卿博士杂定其仪。”

    沓:

    (一)①话多。《诗经·小雅·十月之交》:“噌(zǔn)沓背憎,职竟由人。”(噌:议论纷纷。背:背后;背地。职:主要。)②多;杂乱。枚乘《七发》:“沓杂似军行。”扬雄《甘泉赋》:“骈罗列布,鳞以杂沓兮。”(骈:并。)③重叠;重合。《庄子· 田子方》:“发之,适矢复沓。”④会;交合。屈原《天问》:“天何所沓,十二焉分?”⑤懈怠;轻慢。《国语·郑语》:“其民怠沓其君。”⑥贪婪。《国语·郑语》:“其民沓贪而忍,不可因也。”⑦在行进中击鼓。廋信《哀江南赋》:“沓汉鼓于雷门。” (二)dá 量词。用于重叠起来的薄物。《世说新语·任诞》:“定是二百五十沓乌樏。”

    来:

    (一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)

    趋:

    (一)①疾行;快步走。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言;[接舆]趋而辟(bì)之,不得与之言。”(接舆:楚人名。辟:同“避”。)②礼节性地小步快走,以示恭敬。《庄子·说剑》:“庄子入殿门不趋,见王不拜。”③奔赴。翁大立《吴讴》:“侵晨趋城府,薄暮遍乡邻。”④追求;投向。《淮南子·原道》:“禹之趋时也,履遗而弗取,冠挂而弗顾。”葛洪《抱朴子 · 外篇·交际》:“世俗之人,交不论志,逐名趋势。”⑤趋向。苏洵《六国论》:“日削月割,以趋于亡。”[趋舍]进退。《韩非子·解老》:“人无愚智,莫不有趋舍。” (二)cù 同“促”。①催促。《汉书·高帝纪上》:“若不趋降汉,今为虏矣。”②急速。《庄子·徐无鬼》:“王命相者趋射之。”③短。《庄子·外物》:“有人于彼,修上而趋下。”

    班:

    ①分瑞玉。泛指分赐;颁发。《尚书·舜典》:“班瑞于群后。”(瑞:瑞玉。群后:指众诸侯。)《礼记·檀弓上》:“请班诸兄弟之贫者。”(诸:之于。)②铺开。《左传·襄公二十六年》:“声子将如晋,遇之于郑郊,班荆相与食,而言复故。”③颁布。班固《汉书·翟方进传》:“周公……制礼乐,班度量,而天下大服。”④排列;分等叙列。《左传·庄公二十三年》:“朝以正班爵之义,师长幼之序。”⑤等级;次第。《晋书·李雄载记》:“诸将恃恩,各争班位。”⑥等同;并列。⑦行列。白居易《洛下送牛相公出镇淮南》:“万人开路看,百吏立班迎。”特指朝班。王谠《唐语林·雅量》:“文宗时入阁,郎官有误窥者,上觉之,班退语宰相。”⑧调回;返回。《尚书·大禹谟》:“班师振旅。”[班白]斑白。《韩非子·外储说左下》:“班白者多以徒行。”(徒行:步行。)


  • bai shen zi ben zou ,za da lai qu ban 。

    “bai shen zi ben zou ,za da lai qu ban 。”shi gou chu chu :《shen nv miao 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    da jiang cong xi lai ,shang you qian ren shan 。
    jiang shan zi huan yong ,hui gui fu shen jian 。
    shen yuan tuo bie heng ,qu sheng ,ju he she long wan 。
    jing yang zhan chang jiao ,lei yu yi cang wan 。
    shu shou jiang lao jian ,zhi jin dai lian huan 。
    zong heng re mo zhu ,dang yi qin ren huan 。
    shang di jiang yao ji ,lai chu jing wu jian 。
    shen xian qi zai meng ,yu zuo you ju xian 。
    piao xiao jia feng yu ,mi jie chao tian guan 。
    shu hu xun si fang ,bu zhi dao li jian 。
    gu zhuang ju fa fu ,sui dian luo yan huan 。
    bai shen zi ben zou ,za da lai qu ban 。
    yun xing ling guai ju ,yun san gui shen hai 。
    mang mang ye tan jing ,jiao jiao qiu yue wan 。
    hai ying yao yu pei ,lai ting shui chan chan 。

    【zhu shi 】:

    bai :

    ①shu ci 。shi de shi bei 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“ji yu yi ,xie yu shi ,chang yu bai 。”(ji :ji shu 。xie :ge 。chang :zeng duo 。)②zhi xu shu ,zhong duo de 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“shu mu cong sheng ,bai cao feng mao 。”

    shen :

    ①tian shen 。gu ren ren wei tian de mo wu de chuang zao zhe he zhu zai zhe 。《lun yu ·shu er 》:“dao er yu shang xia shen 祇。”②gui shen 。《li ji ·ji fa 》:“shan lin 、chuan gu 、qiu ling ,neng chu yun ,wei feng yu ,jian guai wu ,jie yue shen 。”(jian :xian 。)③zhi ren si hou de hun ling 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“xi yao ji gun yu yu shan ,ji shen hua wei huang xiong 。”④xuan miao ;shen ji 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yin yang bu ce wei zhi shen 。”⑤xin shen ;jing shen 。《xun zi ·tian lun 》:“xing ju er shen sheng 。”⑥biao qing ;shen tai 。《shi shui xin yu ·jian ao 》:“(wang tian )shen qi ao mai ,le mo xiang chou dui yi 。”⑦xing xiang ;xiao xiang 。jiang ji 《chuan shen bi yao 》:“chuan shen zui da zhe ,ling bi ge ji er zuo ,ke yuan san si che hu ,re xiao zhao ,ke yuan wu liu che ,yu xiao yu yi yuan 。”⑧shen yun 。zhi wen yi zuo pin zai jing jie shang suo biao da chu de qing qu yun zhi 。yan yu 《cang lang shi hua ·shi bian 》:“shi zhi ji zhi you yi ,yue ru shen 。shi er ru shen ,zhi yi ,jin yi ,mie yi jia yi !”(mie :mo ;mei you 。)

    zi :

    ①zi ji 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“yong yan pei ming ,zi qiu duo fu 。”(yan :tong “yan ”。pei ming :ge hu tian ming 。)《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”②qin zi 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“mei jia jie yu cang shu zhi jia ,shou zi bi lu ,ji ri yi hai 。”《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu zi jiang 。”③zi ran 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yan yue :‘tao li mo yan ,xia zi cheng qi 。’”(qi :xiao jing ;xiao lu 。)④jie ci 。1.cong 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“you wei shen nong zhi yan zhe hu hang ,zi chu zhi teng 。”(shen nong :chuan shui wei gu dai zao lei si 、xing nong ye de di wang 。hu hang :dang shi de nong xue jia 。)《lun yu ·xue er 》:“you peng zi yuan fang lai 。”2. you yu 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu ping zhi zuo 《li sao 》,gai zi yuan sheng ye 。”《han shu ·guan fu chuan 》:“hou zi wo de zhi ,zi wo juan zhi ,mo suo hen 。”⑤lian ci 。biao shi jia she 。ke yi wei jia ru 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“wei sheng ren neng nei wai mo huan ,zi fei sheng ren ,wai ning bi you nei you 。”⑥lian ci 。biao shi jia she de rang bu 。ke yi wei ji shi 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“gao zu bu xiu wen xue ,er xing ming da ,hao mou neng ting ,zi jian men shu cu ,jian zhi ru jiu 。”you 《du zhou chuan 》:“zi jing shi bu xiao ,kuang yu yuan fang ?”

    ben :

    (yi )①ji chi ;kuai pao 。《chu ci ·li sao 》:“hu ben zou yi xian hou xi ,ji qian wang zhi zhong wu 。”(zhong :gen zai hou mian 。wu :zu ji 。zhong wu :yu ji cheng qian ren de shi ye 。)②jie zhi ben ma 。《shui jing zhu ·jiang shui 》:“huo wang ming ji xuan ,you shi chao fa bai di ,mu dao jiang ling ,ji jian qian er bai li ,sui cheng ben yu feng ,bu yi ji ye 。”(wang ming :huang di de ming ling 。)③liu wang ;chu tao 。《zuo chuan · xi gong wu nian 》:“jin mie guo ,guo gong 醜ben jing shi 。”④bai tao 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“xian fan chen cai ,chen cai ben 。”⑤zhui gan ;zhui qiu 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“mu tiao xin qiao ,chu bu yuan qian li ,bu ze lao shao zhe ,ben fu hou ye 。”⑥si ben 。jiu zhi nv zi si zi chu zou yu nan zi jie ge 。ban gu 《han shu ·si ma xiang ru chuan shang 》:“wen jun ye wang ben xiang ru ,xiang ru yu chi gui cheng dou 。” (er )bèn tou xiang ;zou xiang 。《huai na zi · lan ming 》:“yi qing bu si zhi yao yu xi wang mu ,heng (héng)e qie yi ben yue 。”

    ben zou :

    ①ji qu ,ben pao 。《chu ci ·li sao 》:“hu ~~yi xian hou xi ,ji qian wang zhi zhong wu 。”②chuan da shi ming 。《guo yu ·lu yu 》:“shi you pei cheng ,gao ~~ye 。”③wei yi ding de mu de er ge chu huo dong ,ye zhi hu xiang you yang 。《hou han shu ·he yong chuan 》:“yuan shao mu zhi ,si yu wang lai ,jie wei ~~zhi you 。”

    zou :

    ①pao ;tao pao 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen bing zu ,ceng bu neng ji zou 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi jia ye bing er zou 。”du fu 《dan hao li 》:“lao weng yu qiang zou 。”②bu hang 。《li ji ·yu zao 》:“zou er bu qu 。”(qu :kuai bu zou 。)③ben xiang ;qu xiang 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“qu li ru shui zou xia ,si fang wang ze ye 。”(wang :mo 。)du mu 《a fang gong fu 》:“li shan bei gou er xi she ,zhi zou xian yang 。”④yi dong ;nuo dong 。su shi 《xin tan zu feng 》:“chu wen shi yao shan ,jian jiao ping sha zou 。”⑤li kai ;li qu 。《na shi ·zhang chang chuan 》:“jin cheng nei fa shi ,bai xing xian you zou qing 。”⑥tong guo ;jing you 。jiang shi quan 《xiang zu lou ·ta yin 》:“fu qi mian de chong jun ,ju xiang xiang chuan (chuán)zou shui 。”(chuan :tong “chuan ”。)⑦qian ci ,deng yu shui pu ren 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“tai shi gong niu ma zou si ma qian zai bai yan 。”(niu ma zou :yi sai shi xiang niu ma yi yang bei qu shi de pu ren 。)⑧qian chen ,deng yu “wo ”。zhang heng 《dong jing fu 》:“zou sui bu min ,shu si da yi 。”(shu :xi wang 。)[zou gou ]1. shan pao de lie gou 。《shi ji ·yue wang gou jian shi jia 》:“fei diao jin ,liang gong cang 。jiao tu si ,zou gou peng 。”2.shou ren huan yang bang zhu zuo e de ren 。《liao zhai zhi yi ·tian qi lang 》:“cao zhang li jie shen jia zou gou 。”

    za :

    ①duo chong yan se xiang pei ge 。《zhou li · kao gong ji ·hua hui (huì)》:“hua hui zhi shi za wu se 。”(hui :tong “hui ”。)②hun ge ;chan za 。《guo yu ·zheng yu 》:“gu xian wang yi tu yu jin mu shui huo za 。”③jiao cuo 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“jian jia li ren ,chang duan xiang za 。”④hun za ;bu chun 。《huai na zi ·shui shan 》:“diao qiu er za ,bu re hu qiu er cui 。”⑤fu ci 。dou ;gong 。《xin tang shu ·yan shi gu chuan 》:“zhao gong qing bo shi za ding ji yi 。”

    da :

    (yi )①hua duo 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“ceng (zǔn)da bei zeng ,zhi jing you ren 。”(ceng :yi lun fen fen 。bei :bei hou ;bei de 。zhi :zhu yao 。)②duo ;za luan 。mei cheng 《qi fa 》:“da za shi jun hang 。”yang xiong 《gan quan fu 》:“pian luo lie bu ,lin yi za da xi 。”(pian :bing 。)③chong die ;chong ge 。《zhuang zi · tian zi fang 》:“fa zhi ,kuo shi fu da 。”④hui ;jiao ge 。qu yuan 《tian wen 》:“tian he suo da ,shi er yan fen ?”⑤xie dai ;qing man 。《guo yu ·zheng yu 》:“ji min dai da ji jun 。”⑥tan lan 。《guo yu ·zheng yu 》:“ji min da tan er ren ,bu ke yin ye 。”⑦zai hang jin zhong ji gu 。sou xin 《ai jiang na fu 》:“da han gu yu lei men 。” (er )dá liang ci 。yong yu chong die qi lai de bao wu 。《shi shui xin yu ·ren dan 》:“ding shi er bai wu shi da wu lei 。”

    lai :

    (yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )

    qu :

    (yi )①ji hang ;kuai bu zou 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan ;[jie yu ]qu er bi (bì)zhi ,bu de yu zhi yan 。”(jie yu :chu ren ming 。bi :tong “bi ”。)②li jie xing de xiao bu kuai zou ,yi shi gong jing 。《zhuang zi ·shui jian 》:“zhuang zi ru dian men bu qu ,jian wang bu bai 。”③ben fu 。weng da li 《wu ou 》:“qin chen qu cheng fu ,bao mu bian xiang lin 。”④zhui qiu ;tou xiang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“yu zhi qu shi ye ,lv wei er fu qu ,guan gua er fu gu 。”ge hong 《bao piao zi · wai pian ·jiao ji 》:“shi su zhi ren ,jiao bu lun zhi ,zhu ming qu shi 。”⑤qu xiang 。su xun 《liu guo lun 》:“ri xiao yue ge ,yi qu yu wang 。”[qu she ]jin tui 。《han fei zi ·jie lao 》:“ren mo yu zhi ,mo bu you qu she 。” (er )cù tong “cu ”。①cui cu 。《han shu ·gao di ji shang 》:“re bu qu jiang han ,jin wei lu yi 。”②ji su 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“wang ming xiang zhe qu she zhi 。”③duan 。《zhuang zi ·wai wu 》:“you ren yu bi ,xiu shang er qu xia 。”

    ban :

    ①fen rui yu 。fan zhi fen ci ;ban fa 。《shang shu ·shun dian 》:“ban rui yu qun hou 。”(rui :rui yu 。qun hou :zhi zhong zhu hou 。)《li ji ·tan gong shang 》:“qing ban zhu xiong di zhi pin zhe 。”(zhu :zhi yu 。)②pu kai 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“sheng zi jiang ru jin ,yu zhi yu zheng jiao ,ban jing xiang yu shi ,er yan fu gu 。”③ban bu 。ban gu 《han shu ·di fang jin chuan 》:“zhou gong ……zhi li le ,ban du liang ,er tian xia da fu 。”④pai lie ;fen deng xu lie 。《zuo chuan ·zhuang gong er shi san nian 》:“chao yi zheng ban jue zhi yi ,shi chang you zhi xu 。”⑤deng ji ;ci di 。《jin shu ·li xiong zai ji 》:“zhu jiang shi en ,ge zheng ban wei 。”⑥deng tong ;bing lie 。⑦hang lie 。bai ju yi 《luo xia song niu xiang gong chu zhen huai na 》:“mo ren kai lu kan ,bai li li ban ying 。”te zhi chao ban 。wang dang 《tang yu lin ·ya liang 》:“wen zong shi ru ge ,lang guan you wu kui zhe ,shang jiao zhi ,ban tui yu zai xiang 。”⑧diao hui ;fan hui 。《shang shu ·da yu mo 》:“ban shi zhen lv 。”[ban bai ]ban bai 。《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“ban bai zhe duo yi tu hang 。”(tu hang :bu hang 。)