- 繁体
- 简体
- 拼音
-
無心斯格物,克己自消兵。
“無心斯格物,克己自消兵。”詩句出處:《郊祀慶成詩》;是宋朝詩人蘇軾的作品。
帝出乘昌運,天心予太平。
文章三代繼,制作七年成。
大祀乾坤合,剛辰日月明。
泰壇朝埽地,魄寶夜垂精。
仰禦圓蒼蓋,環觀海嶽城。
北流吞朔易,西極落攙搶。
升燎靈光答,回鑾瑞霧迎。
需雲遍枯槁,解雨達勾萌。
可頌非天德,因箴亦下情。
民言知有酌,帝謂本無聲。
富國由崇儉,祈年在好生。
無心斯格物,克己自消兵。
化國安新政,孤臣返舊耕。
還將清廟什,留與野人賡。【註釋】:
無:
①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”心:
①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。斯:
①劈;分開。《詩經·陳風·墓門》:“墓門有棘,斧以斯之。”(棘:酸棗樹。)②指示代詞。《楚辭·漁父》:“何故至於斯。”《孟子·萬章上》:“予將以斯道覺斯民也。”③副詞。表示承接上文,相當於“乃”、“就”。柳宗元《非國語下》:“受賞者恥,則立功者怠,國斯弱矣。”④助詞。相當於“之”、“的”。《詩經·小雅·甫田》:“乃求千斯倉,乃求萬斯箱。”⑤語氣詞。表疑問或感嘆。《詩經·豳風·破斧》:“哀我人斯,亦孔之將。”(將:大。)⑥盡;全都。《呂氏春秋·報更》:“斯食之,吾更與女。”[斯須]片刻,一會兒。《禮記·祭義》:“禮樂不可斯須去身。”格:
①樹木的長枝條。庾信《小園賦》:“草樹混淆,枝格相交。”②木柵欄。杜甫《潼關吏》:“連雲列戰格,飛鳥不能逾。”(戰格:阻擋敵人的柵欄。)③方形的框子;格子。楊炯《臥讀書架賦》:“伊國工而嘗巧,度山林以為格。”④規格;格式。《宋史·選舉志一》:“春考試,合格及第者,列名放榜於尚書省。”(尚書省:官署名。)⑤法律條文;法則;制度。《舊唐書·刑法志》:“武德二年,頒新格五十三條。”《新唐書·刑法志》:“唐之刑書有四:曰律、令、格、式……格者,百官有司之所常行之事也。”(有司:官吏。)⑥品質;風度。杜甫《壯遊》:“吾觀鴟(chī)夷子,才格出尋常。”(鴟夷子:即范蠡。)⑦推究;研究。《禮記·大學》:“致知在格物,物格而後知至。”⑧止;阻止。《說苑·君道》:“毋格其言,博采其辭。”晁錯《言兵事疏》:“勁弩長戟,射疏及遠,則匈奴之弓弗能格也。”⑨擊;打。《後漢書·鐘離意傳》:“乃解衣就格。”⑩正;糾正。《孟子·離婁上》:“惟大人為能格君心之非。”(大人:大德之人。)(11)至;到。《尚書·堯典》:“光被四表,格於上下。”(被:覆蓋。四表:四方。上下:天地。)(12)支架。《呂氏春秋 ·過理》:“糟丘酒地,肉圃為格。”(13)木柵欄。杜甫《潼關吏》:“連雲列戰格。”物:
①雜毛牛。《詩經·小雅·無羊》:“三十維物,爾牲則具。”②客觀存在的物體。《莊子·天地》:“天地雖大,其化均也;萬物雖多,其治一也。”③特指物產。《晉書·顧榮傳》:“故國安物阜,以義成俗。”(阜:豐富。)④與“我”相對的物和人;眾人。《水經註·洛水》:“既神遊自得,不與物之”。江淹《雜體詩·雜述》:“物我俱忘懷。”⑤指外界環境。范仲淹《嶽陽樓記》:“不以物喜,不以己悲。”⑥辨識,察看。《周禮·地官·艸人》:“則物其地,圖而授之。”[物議]眾人的議論,多指非議。《南史·謝靈運傳附謝幾卿》:“二人意相得……不屑物議。”克:
①能;能夠。《尚書·大禹謨》:“克勤於邦,克儉於傢。”(邦:國。)《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“如其克諧,天下可定也。”②戰勝。《左傳·莊公十年》:“彼竭我盈,故克之。”(竭:耗盡。盈:旺盛。)《資治通鑒·唐高祖武德四年》:“世民每破軍克城,諸將佐爭取寶貨。”③克制。《論語·顏淵》:“克己復禮為仁。”(禮:指禮儀制度。)④通“刻。”刀刻;雕刻。《史記·李斯列傳》:“更克畫,平鬥斛、度量、文章。”⑤約定或限定(時間)。《三國志·魏書·武帝紀》:“公乃與克日會戰。”⑥好勝。《左傳· 僖公九年》:“無好(hào)無惡(wù),不忌不克之謂也。”[克復]收復失地。諸葛亮《為後帝伐魏詔》:“除患寧亂,克復舊都。”(寧:平定。)己:
①自己;本身。《禮記·大學》:“人之視己,如見其肺肝然。”《孫子·謀攻》:“知彼知己,百戰不殆。”②天幹的第六位。與地支相配以紀日,年。《呂氏春秋·季夏》:“中央土,其曰戊己。”自:
①自己。《詩經·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②親自。宋濂《送東陽馬生序》:“每假借於藏書之傢,手自筆錄,計日以還。”《史記·蕭相國世傢》:“高祖自將。”③自然。《史記·李將軍列傳》:“諺曰:‘桃李無言,下自成蹊。’”(蹊:小徑;小路。)④介詞。1.從。《孟子·滕文公上》:“有為神農之言者許行,自楚之滕。”(神農:傳說為古代造耒耜、興農業的帝王。許行:當時的農學傢。)《論語·學而》:“有朋自遠方來。”2. 由於。《史記·屈原賈生列傳》:“屈平之作《離騷》,蓋自怨生也。”《漢書·灌夫傳》:“侯自我得之,自我捐之,無所恨。”⑤連詞。表示假設。可譯為假如。《左傳·成公十六年》:“唯聖人能內外無患,自非聖人,外寧必有內憂。”⑥連詞。表示假設的讓步。可譯為即使。《漢書·高祖紀下》:“高祖不修文學,而性明達,好謀能聽,自監門戍卒,見之如舊。”又《杜周傳》:“自京師不曉,況於遠方?”消:
①減少;減損。蔡邕《陳太丘碑》:“元方在喪毀瘁,消形嘔血。”②消散。《紅樓夢》第二十七回:“花謝花飛飛滿天,紅消香斷有誰憐?”③融化。許渾《春日思舊遊寄南徐從事劉三復》:“湘潭雲盡暮山出,巴蜀雪消春水來。”④除去;消滅。王充《論衡· 治期》:“夫世亂民逆,國之危殆災害系於上天,賢君之德不能消卻。”⑤消磨;度過。方幹《冬夜泊僧舍》:“無酒能消夜,隨僧早閉門。”⑥消受;享用。白居易《哭從弟》:“一片綠衫消不得,腰金拖紫是何人?”⑦經得起。辛棄疾《摸魚兒·置酒小山亭》:“更能消幾番風雨,匆匆春又歸去。”⑧需要。《儒林外史》第三回:“這自然,何消吩咐。”⑨通“銷”。熔化。白居易《答友問》:“置鐵在洪爐,鐵消易如雪。”[消化]人和動物對食物的溶解吸收。羅大經《鶴林玉露》卷一:“檳榔之功有四……四曰飽能使之饑,蓋食後食之,則飲食消化,不至停積。”[消息]1. 消長;增減。《周易·豐》:“日中則昃(zè),月盈則食,天地盈虛,與時消息。”(昃:日偏西。食:通“蝕”,虧損。)2.音信;信息。周準《明妃曲》:“中原消息斷,胡地風沙寒。”[消渴]指糖尿病、尿崩癥等。《史記·司馬相如列傳》:“相如口吃而善著書,常有消渴疾。”兵:
①兵器;武器。賈誼《過秦論》:“斬木為兵,揭竿為旗。”(揭:舉。)②士卒;軍隊。《史記·蒙恬列傳》:“今臣將兵三十餘萬。”③用兵器殺(人)。《史記·伯夷列傳》:“左右欲兵之。”④戰爭;軍事。《孫子兵法·計篇》:“兵者,國之大事。” -
无心斯格物,克己自消兵。
“无心斯格物,克己自消兵。”诗句出处:《郊祀庆成诗》;是宋朝诗人苏轼的作品。
帝出乘昌运,天心予太平。
文章三代继,制作七年成。
大祀乾坤合,刚辰日月明。
泰坛朝埽地,魄宝夜垂精。
仰御圆苍盖,环观海岳城。
北流吞朔易,西极落搀抢。
升燎灵光答,回銮瑞雾迎。
需云遍枯槁,解雨达勾萌。
可颂非天德,因箴亦下情。
民言知有酌,帝谓本无声。
富国由崇俭,祈年在好生。
无心斯格物,克己自消兵。
化国安新政,孤臣返旧耕。
还将清庙什,留与野人赓。【注释】:
无:
①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”心:
①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。斯:
①劈;分开。《诗经·陈风·墓门》:“墓门有棘,斧以斯之。”(棘:酸枣树。)②指示代词。《楚辞·渔父》:“何故至于斯。”《孟子·万章上》:“予将以斯道觉斯民也。”③副词。表示承接上文,相当于“乃”、“就”。柳宗元《非国语下》:“受赏者耻,则立功者怠,国斯弱矣。”④助词。相当于“之”、“的”。《诗经·小雅·甫田》:“乃求千斯仓,乃求万斯箱。”⑤语气词。表疑问或感叹。《诗经·豳风·破斧》:“哀我人斯,亦孔之将。”(将:大。)⑥尽;全都。《吕氏春秋·报更》:“斯食之,吾更与女。”[斯须]片刻,一会儿。《礼记·祭义》:“礼乐不可斯须去身。”格:
①树木的长枝条。庾信《小园赋》:“草树混淆,枝格相交。”②木栅栏。杜甫《潼关吏》:“连云列战格,飞鸟不能逾。”(战格:阻挡敌人的栅栏。)③方形的框子;格子。杨炯《卧读书架赋》:“伊国工而尝巧,度山林以为格。”④规格;格式。《宋史·选举志一》:“春考试,合格及第者,列名放榜于尚书省。”(尚书省:官署名。)⑤法律条文;法则;制度。《旧唐书·刑法志》:“武德二年,颁新格五十三条。”《新唐书·刑法志》:“唐之刑书有四:曰律、令、格、式……格者,百官有司之所常行之事也。”(有司:官吏。)⑥品质;风度。杜甫《壮游》:“吾观鸱(chī)夷子,才格出寻常。”(鸱夷子:即范蠡。)⑦推究;研究。《礼记·大学》:“致知在格物,物格而后知至。”⑧止;阻止。《说苑·君道》:“毋格其言,博采其辞。”晁错《言兵事疏》:“劲弩长戟,射疏及远,则匈奴之弓弗能格也。”⑨击;打。《后汉书·钟离意传》:“乃解衣就格。”⑩正;纠正。《孟子·离娄上》:“惟大人为能格君心之非。”(大人:大德之人。)(11)至;到。《尚书·尧典》:“光被四表,格于上下。”(被:覆盖。四表:四方。上下:天地。)(12)支架。《吕氏春秋 ·过理》:“糟丘酒地,肉圃为格。”(13)木栅栏。杜甫《潼关吏》:“连云列战格。”物:
①杂毛牛。《诗经·小雅·无羊》:“三十维物,尔牲则具。”②客观存在的物体。《庄子·天地》:“天地虽大,其化均也;万物虽多,其治一也。”③特指物产。《晋书·顾荣传》:“故国安物阜,以义成俗。”(阜:丰富。)④与“我”相对的物和人;众人。《水经注·洛水》:“既神游自得,不与物之”。江淹《杂体诗·杂述》:“物我俱忘怀。”⑤指外界环境。范仲淹《岳阳楼记》:“不以物喜,不以己悲。”⑥辨识,察看。《周礼·地官·艸人》:“则物其地,图而授之。”[物议]众人的议论,多指非议。《南史·谢灵运传附谢几卿》:“二人意相得……不屑物议。”克:
①能;能够。《尚书·大禹谟》:“克勤于邦,克俭于家。”(邦:国。)《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“如其克谐,天下可定也。”②战胜。《左传·庄公十年》:“彼竭我盈,故克之。”(竭:耗尽。盈:旺盛。)《资治通鉴·唐高祖武德四年》:“世民每破军克城,诸将佐争取宝货。”③克制。《论语·颜渊》:“克己复礼为仁。”(礼:指礼仪制度。)④通“刻。”刀刻;雕刻。《史记·李斯列传》:“更克画,平斗斛、度量、文章。”⑤约定或限定(时间)。《三国志·魏书·武帝纪》:“公乃与克日会战。”⑥好胜。《左传· 僖公九年》:“无好(hào)无恶(wù),不忌不克之谓也。”[克复]收复失地。诸葛亮《为后帝伐魏诏》:“除患宁乱,克复旧都。”(宁:平定。)己:
①自己;本身。《礼记·大学》:“人之视己,如见其肺肝然。”《孙子·谋攻》:“知彼知己,百战不殆。”②天干的第六位。与地支相配以纪日,年。《吕氏春秋·季夏》:“中央土,其曰戊己。”自:
①自己。《诗经·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②亲自。宋濂《送东阳马生序》:“每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。”《史记·萧相国世家》:“高祖自将。”③自然。《史记·李将军列传》:“谚曰:‘桃李无言,下自成蹊。’”(蹊:小径;小路。)④介词。1.从。《孟子·滕文公上》:“有为神农之言者许行,自楚之滕。”(神农:传说为古代造耒耜、兴农业的帝王。许行:当时的农学家。)《论语·学而》:“有朋自远方来。”2. 由于。《史记·屈原贾生列传》:“屈平之作《离骚》,盖自怨生也。”《汉书·灌夫传》:“侯自我得之,自我捐之,无所恨。”⑤连词。表示假设。可译为假如。《左传·成公十六年》:“唯圣人能内外无患,自非圣人,外宁必有内忧。”⑥连词。表示假设的让步。可译为即使。《汉书·高祖纪下》:“高祖不修文学,而性明达,好谋能听,自监门戍卒,见之如旧。”又《杜周传》:“自京师不晓,况于远方?”消:
①减少;减损。蔡邕《陈太丘碑》:“元方在丧毁瘁,消形呕血。”②消散。《红楼梦》第二十七回:“花谢花飞飞满天,红消香断有谁怜?”③融化。许浑《春日思旧游寄南徐从事刘三复》:“湘潭云尽暮山出,巴蜀雪消春水来。”④除去;消灭。王充《论衡· 治期》:“夫世乱民逆,国之危殆灾害系于上天,贤君之德不能消却。”⑤消磨;度过。方干《冬夜泊僧舍》:“无酒能消夜,随僧早闭门。”⑥消受;享用。白居易《哭从弟》:“一片绿衫消不得,腰金拖紫是何人?”⑦经得起。辛弃疾《摸鱼儿·置酒小山亭》:“更能消几番风雨,匆匆春又归去。”⑧需要。《儒林外史》第三回:“这自然,何消吩咐。”⑨通“销”。熔化。白居易《答友问》:“置铁在洪炉,铁消易如雪。”[消化]人和动物对食物的溶解吸收。罗大经《鹤林玉露》卷一:“槟榔之功有四……四曰饱能使之饥,盖食后食之,则饮食消化,不至停积。”[消息]1. 消长;增减。《周易·丰》:“日中则昃(zè),月盈则食,天地盈虚,与时消息。”(昃:日偏西。食:通“蚀”,亏损。)2.音信;信息。周准《明妃曲》:“中原消息断,胡地风沙寒。”[消渴]指糖尿病、尿崩症等。《史记·司马相如列传》:“相如口吃而善著书,常有消渴疾。”兵:
①兵器;武器。贾谊《过秦论》:“斩木为兵,揭竿为旗。”(揭:举。)②士卒;军队。《史记·蒙恬列传》:“今臣将兵三十余万。”③用兵器杀(人)。《史记·伯夷列传》:“左右欲兵之。”④战争;军事。《孙子兵法·计篇》:“兵者,国之大事。” -
mo xin si ge wu ,ke ji zi xiao bing 。
“mo xin si ge wu ,ke ji zi xiao bing 。”shi gou chu chu :《jiao si qing cheng shi 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。
di chu cheng chang yun ,tian xin yu tai ping 。
wen zhang san dai ji ,zhi zuo qi nian cheng 。
da si gan kun ge ,gang chen ri yue ming 。
tai tan chao sao de ,bo bao ye chui jing 。
yang yu yuan cang gai ,huan guan hai yue cheng 。
bei liu tun shuo yi ,xi ji la chan qiang 。
sheng liao ling guang da ,hui luan rui wu ying 。
xu yun bian ku gao ,jie yu da gou meng 。
ke song fei tian de ,yin zhen yi xia qing 。
min yan zhi you zhuo ,di wei ben mo sheng 。
fu guo you chong jian ,qi nian zai hao sheng 。
mo xin si ge wu ,ke ji zi xiao bing 。
hua guo an xin zheng ,gu chen fan jiu geng 。
hai jiang qing miao shen ,liu yu ye ren geng 。【zhu shi 】:
mo :
①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”xin :
①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。si :
①pi ;fen kai 。《shi jing ·chen feng ·mu men 》:“mu men you ji ,fu yi si zhi 。”(ji :suan zao shu 。)②zhi shi dai ci 。《chu ci ·yu fu 》:“he gu zhi yu si 。”《meng zi ·mo zhang shang 》:“yu jiang yi si dao jiao si min ye 。”③fu ci 。biao shi cheng jie shang wen ,xiang dang yu “nai ”、“jiu ”。liu zong yuan 《fei guo yu xia 》:“shou shang zhe chi ,ze li gong zhe dai ,guo si ruo yi 。”④zhu ci 。xiang dang yu “zhi ”、“de ”。《shi jing ·xiao ya ·fu tian 》:“nai qiu qian si cang ,nai qiu mo si xiang 。”⑤yu qi ci 。biao yi wen huo gan tan 。《shi jing ·bin feng ·po fu 》:“ai wo ren si ,yi kong zhi jiang 。”(jiang :da 。)⑥jin ;quan dou 。《lv shi chun qiu ·bao geng 》:“si shi zhi ,wu geng yu nv 。”[si xu ]pian ke ,yi hui er 。《li ji ·ji yi 》:“li le bu ke si xu qu shen 。”ge :
①shu mu de chang zhi tiao 。yu xin 《xiao yuan fu 》:“cao shu hun xiao ,zhi ge xiang jiao 。”②mu shan lan 。du fu 《tong guan li 》:“lian yun lie zhan ge ,fei diao bu neng yu 。”(zhan ge :zu dang di ren de shan lan 。)③fang xing de kuang zi ;ge zi 。yang jiong 《wo dou shu jia fu 》:“yi guo gong er chang qiao ,du shan lin yi wei ge 。”④gui ge ;ge shi 。《song shi ·shua ju zhi yi 》:“chun kao shi ,ge ge ji di zhe ,lie ming fang bang yu shang shu sheng 。”(shang shu sheng :guan shu ming 。)⑤fa lv tiao wen ;fa ze ;zhi du 。《jiu tang shu ·xing fa zhi 》:“wu de er nian ,ban xin ge wu shi san tiao 。”《xin tang shu ·xing fa zhi 》:“tang zhi xing shu you si :yue lv 、ling 、ge 、shi ……ge zhe ,bai guan you si zhi suo chang hang zhi shi ye 。”(you si :guan li 。)⑥pin zhi ;feng du 。du fu 《zhuang you 》:“wu guan chi (chī)yi zi ,cai ge chu xun chang 。”(chi yi zi :ji fan li 。)⑦tui jiu ;yan jiu 。《li ji ·da xue 》:“zhi zhi zai ge wu ,wu ge er hou zhi zhi 。”⑧zhi ;zu zhi 。《shui yuan ·jun dao 》:“wu ge ji yan ,bo cai ji ci 。”chao cuo 《yan bing shi shu 》:“jin nu chang ji ,she shu ji yuan ,ze xiong nu zhi gong fu neng ge ye 。”⑨ji ;da 。《hou han shu ·zhong li yi chuan 》:“nai jie yi jiu ge 。”⑩zheng ;jiu zheng 。《meng zi ·li lou shang 》:“wei da ren wei neng ge jun xin zhi fei 。”(da ren :da de zhi ren 。)(11)zhi ;dao 。《shang shu ·yao dian 》:“guang bei si biao ,ge yu shang xia 。”(bei :fu gai 。si biao :si fang 。shang xia :tian de 。)(12)zhi jia 。《lv shi chun qiu ·guo li 》:“zao qiu jiu de ,rou pu wei ge 。”(13)mu shan lan 。du fu 《tong guan li 》:“lian yun lie zhan ge 。”wu :
①za mao niu 。《shi jing ·xiao ya ·mo yang 》:“san shi wei wu ,er sheng ze ju 。”②ke guan cun zai de wu ti 。《zhuang zi ·tian de 》:“tian de sui da ,ji hua jun ye ;mo wu sui duo ,ji zhi yi ye 。”③te zhi wu chan 。《jin shu ·gu rong chuan 》:“gu guo an wu fu ,yi yi cheng su 。”(fu :feng fu 。)④yu “wo ”xiang dui de wu he ren ;zhong ren 。《shui jing zhu ·luo shui 》:“ji shen you zi de ,bu yu wu zhi ”。jiang yan 《za ti shi ·za shu 》:“wu wo ju wang huai 。”⑤zhi wai jie huan jing 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“bu yi wu xi ,bu yi ji bei 。”⑥bian shi ,cha kan 。《zhou li ·de guan ·艸ren 》:“ze wu ji de ,tu er shou zhi 。”[wu yi ]zhong ren de yi lun ,duo zhi fei yi 。《na shi ·xie ling yun chuan fu xie ji qing 》:“er ren yi xiang de ……bu xie wu yi 。”ke :
①neng ;neng gou 。《shang shu ·da yu mo 》:“ke qin yu bang ,ke jian yu jia 。”(bang :guo 。)《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“ru ji ke xie ,tian xia ke ding ye 。”②zhan sheng 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“bi jie wo ying ,gu ke zhi 。”(jie :hao jin 。ying :wang cheng 。)《zi zhi tong jian ·tang gao zu wu de si nian 》:“shi min mei po jun ke cheng ,zhu jiang zuo zheng qu bao huo 。”③ke zhi 。《lun yu ·yan yuan 》:“ke ji fu li wei ren 。”(li :zhi li yi zhi du 。)④tong “ke 。”dao ke ;diao ke 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“geng ke hua ,ping dou hu 、du liang 、wen zhang 。”⑤yao ding huo xian ding (shi jian )。《san guo zhi ·wei shu ·wu di ji 》:“gong nai yu ke ri hui zhan 。”⑥hao sheng 。《zuo chuan · xi gong jiu nian 》:“mo hao (hào)mo e (wù),bu ji bu ke zhi wei ye 。”[ke fu ]shou fu shi de 。zhu ge liang 《wei hou di fa wei zhao 》:“chu huan ning luan ,ke fu jiu dou 。”(ning :ping ding 。)ji :
①zi ji ;ben shen 。《li ji ·da xue 》:“ren zhi shi ji ,ru jian ji fei gan ran 。”《sun zi ·mou gong 》:“zhi bi zhi ji ,bai zhan bu dai 。”②tian gan de di liu wei 。yu de zhi xiang pei yi ji ri ,nian 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“zhong yang tu ,ji yue wu ji 。”zi :
①zi ji 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“yong yan pei ming ,zi qiu duo fu 。”(yan :tong “yan ”。pei ming :ge hu tian ming 。)《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”②qin zi 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“mei jia jie yu cang shu zhi jia ,shou zi bi lu ,ji ri yi hai 。”《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu zi jiang 。”③zi ran 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yan yue :‘tao li mo yan ,xia zi cheng qi 。’”(qi :xiao jing ;xiao lu 。)④jie ci 。1.cong 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“you wei shen nong zhi yan zhe hu hang ,zi chu zhi teng 。”(shen nong :chuan shui wei gu dai zao lei si 、xing nong ye de di wang 。hu hang :dang shi de nong xue jia 。)《lun yu ·xue er 》:“you peng zi yuan fang lai 。”2. you yu 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu ping zhi zuo 《li sao 》,gai zi yuan sheng ye 。”《han shu ·guan fu chuan 》:“hou zi wo de zhi ,zi wo juan zhi ,mo suo hen 。”⑤lian ci 。biao shi jia she 。ke yi wei jia ru 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“wei sheng ren neng nei wai mo huan ,zi fei sheng ren ,wai ning bi you nei you 。”⑥lian ci 。biao shi jia she de rang bu 。ke yi wei ji shi 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“gao zu bu xiu wen xue ,er xing ming da ,hao mou neng ting ,zi jian men shu cu ,jian zhi ru jiu 。”you 《du zhou chuan 》:“zi jing shi bu xiao ,kuang yu yuan fang ?”xiao :
①jian shao ;jian sun 。cai yong 《chen tai qiu bei 》:“yuan fang zai sang hui cui ,xiao xing ou xie 。”②xiao san 。《gong lou meng 》di er shi qi hui :“hua xie hua fei fei man tian ,gong xiao xiang duan you shei lian ?”③rong hua 。hu hun 《chun ri sai jiu you ji na xu cong shi liu san fu 》:“xiang tan yun jin mu shan chu ,ba shu xue xiao chun shui lai 。”④chu qu ;xiao mie 。wang chong 《lun heng · zhi ji 》:“fu shi luan min ni ,guo zhi wei dai zai hai ji yu shang tian ,xian jun zhi de bu neng xiao que 。”⑤xiao mo ;du guo 。fang gan 《dong ye bo seng she 》:“mo jiu neng xiao ye ,sui seng zao bi men 。”⑥xiao shou ;xiang yong 。bai ju yi 《ku cong di 》:“yi pian lu shan xiao bu de ,yao jin tuo zi shi he ren ?”⑦jing de qi 。xin qi ji 《mo yu er ·zhi jiu xiao shan ting 》:“geng neng xiao ji fan feng yu ,cong cong chun you gui qu 。”⑧xu yao 。《ru lin wai shi 》di san hui :“zhe zi ran ,he xiao fen fu 。”⑨tong “xiao ”。rong hua 。bai ju yi 《da you wen 》:“zhi tie zai hong lu ,tie xiao yi ru xue 。”[xiao hua ]ren he dong wu dui shi wu de rong jie xi shou 。luo da jing 《he lin yu lou 》juan yi :“bin lang zhi gong you si ……si yue bao neng shi zhi ji ,gai shi hou shi zhi ,ze yin shi xiao hua ,bu zhi ting ji 。”[xiao xi ]1. xiao chang ;zeng jian 。《zhou yi ·feng 》:“ri zhong ze ze (zè),yue ying ze shi ,tian de ying xu ,yu shi xiao xi 。”(ze :ri pian xi 。shi :tong “shi ”,kui sun 。)2.yin xin ;xin xi 。zhou zhun 《ming fei qu 》:“zhong yuan xiao xi duan ,hu de feng sha han 。”[xiao ke ]zhi tang niao bing 、niao beng zheng deng 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“xiang ru kou chi er shan zhe shu ,chang you xiao ke ji 。”bing :
①bing qi ;wu qi 。gu yi 《guo qin lun 》:“zhan mu wei bing ,jie gan wei qi 。”(jie :ju 。)②shi cu ;jun dui 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“jin chen jiang bing san shi yu mo 。”③yong bing qi sha (ren )。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“zuo you yu bing zhi 。”④zhan zheng ;jun shi 。《sun zi bing fa ·ji pian 》:“bing zhe ,guo zhi da shi 。”
今日更新
-
随步结金莲。
[2020-01-06]
-
无作无为,物外真空伴。
[2020-01-06]
-
常归一,证圆成了了,得赴仙都。
[2020-01-06]
-
无言可说,慨然脱底明彻。
[2020-01-06]
-
气凝神聚契空圆。
[2020-01-06]
今日推荐