• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 不如糞上英,猶有人掇之。

    “不如糞上英,猶有人掇之。”詩句出處:《寓意詩五首》;是唐朝詩人白居易的作品。

    豫樟生深山,七年而後知。
    挺高二百尺,本末皆十圍。
    天子建明堂,此材獨中規。
    匠人執斤墨,采度將有期。
    孟冬草木枯,烈火燎山陂。
    疾風吹猛焰,從根燒到枝。
    養材三十年,方成棟梁姿。
    一朝為灰燼,柯葉無孑遺。
    地雖生爾材,天不與爾時。
    不如糞上英,猶有人掇之。
    已矣勿重陳,重陳令人悲。
    不悲焚燒苦,但悲采用遲。

    赫赫京內史,炎炎中書郎。
    昨傳征拜日,恩賜頗殊常。
    貂冠水蒼玉,紫綬黃金章。
    佩服身未暖,已聞竄遐荒。
    親戚不得別,吞聲泣路旁。
    賓客亦已散,門前雀羅張。
    富貴來不久,倏如瓦溝霜。
    權勢去尤速,瞥若石火光。
    不如守貧賤,貧賤可久長。
    傳語宦遊子,且來歸故鄉。

    促織不成章,提壺但聞聲。
    嗟哉蟲與鳥,無實有虛名。
    與君定交日,久要如弟兄。
    何以示誠信,白水指為盟。
    雲雨一為別,飛沉兩難並。
    君為得風鵬,我為失水鯨。
    音信日已疏,恩分日已輕。
    窮通尚如此,何況死與生。
    乃知擇交難,須有知人明。
    莫將山上松,結托水上萍。

    翩翩兩玄鳥,本是同巢燕。
    分飛來幾時,秋夏炎涼變。
    一宿蓬篳廬,一棲明光殿。
    偶因銜泥處,復得重相見。
    彼矜杏梁貴,此嗟茅棟賤。
    眼看秋社至,兩處俱難戀。
    所托各暫時,胡為相嘆羨?

    婆娑園中樹,根株大合圍。
    蠢爾樹間蟲,形質一何微。
    孰謂蟲至微,蟲蠹無已期。
    孰謂樹至大,花葉有衰時。
    花衰夏未實,葉病秋先萎。
    樹心半為土,觀者安得知。
    借問蟲何在,在身不在枝。
    借問蟲何食,食心不食皮。
    豈無啄木鳥,嘴長將何為。

    【註釋】:

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    如:

    ①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    糞:

    ①掃除;清除。《晏子春秋·外篇上一》:“公令人糞灑改席,召晏子,衣冠以迎。”(衣冠:用於動詞,整理衣冠之意。)②大便;污穢之物。《左傳·襄公十四年》:“其言,糞土也。”③施肥。《齊民要術·種竹》:“稻麥糠糞之,不用水澆。”④惡劣的環境。司馬遷《報任安書》:“幽於糞土之中而不辭者,恨私心有所不盡。”

    上:

    (一)①位置在高處的。與“下”相對。《孟子·梁惠王上》:“王坐於堂上,有牽牛而過堂下者。”②等級高或質量好的。《天工開物·飴餳》:“色以白者為上。”③次序或時間在前的。《墨子·七患》:“故雖上世之聖王,豈能使五谷常收,而旱水不至哉?”古樂府《日出東南隅行》:“東方千餘騎,夫婿居上頭。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其長上。”⑤由低處往高處。《莊子·逍遙遊》:“摶(tuán)扶搖而上者九萬裡。”⑥去;往。黃宗羲《柳敬亭傳》:“始復上街頭理其故業。”⑦向前。《戰國策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:終。)⑧進呈;進獻;送上。《漢書·東方朔傳》:“四方士多上書言得失。”⑨出場。王實甫《西廂記》第一本楔子:“正旦扮鶯鶯上。”⑩加;添加。《論語·顏淵》:“草上之風必偃。”(11)塗染。《天工開物·造竹紙》:“先以白礬水染過,後上紅花汁雲。”(12)通“尚”。崇尚。《呂氏春秋·長見》:“尊賢上功。” (二)shǎng 上聲,漢語四聲之一。鐘嶸《詩品序》:“至平上去人,則餘病未能。”

    英:

    ①花。屈原《離騷》:“夕餐秋菊之落英。”②美好。《三國志·魏書·程昱傳》:“劉備有英名。”③精華;文采;辭藻。韓愈《進學解》:“含英咀華。”④傑出的;超眾的。《孟子·盡心上》:“得天下英才而教育之。”⑤傑出的人物。《史記·淮陰侯列傳》:“異姓並起,英俊烏集。”⑥通“瑛”。玉的光澤。張衡《四愁詩》之一:“美人贈我金錯刀,何以報之英瓊瑤。”⑦古國名。在今安徽省六安市西南。⑧皮衣上的裝飾物。《詩經·鄭風·羔裘》:“羔裘晏兮,三英粲兮。”(晏:鮮艷華美。)

    猶:

    ①獸名。也叫猶猢,形似麂。《水經註·江水一》:“山多猶猢,似猴而短足,好遊巖樹。”②如同;好像。《隆中對》:“孤之有孔明,猶魚之有水也。”沈括《夢溪筆談》卷七:“月本無光,猶銀丸,日耀之乃光耳。”③副詞。1. 還;仍然。《孟子·盡心上》:“掘井九軔而不及泉,猶為棄井也。”(軔:仞。)2. 尚且。司馬光《資治通鑒·赤壁之戰》:“田橫,齊之壯士耳,猶守義不辱,況劉豫州王室之胄。”(胄:後代。)④通“猷(yóu)”。1.計謀;謀劃。《詩經·小雅·采芑》:“方叔元老,克壯其猶。”2.道。《詩經·小雅·小旻》:“匪先民是程,匪大猶是經。”(匪:非。是:復指前置賓語。程:效法。)⑤通“由”。1.行。《左傳·昭公十四年》:“殺親益榮,猶義也夫!”2.從。《孟子·公孫醜上》:“紂之去武丁未久也……然而文王猶方百裡起,是以難也。”3.由於。《公羊傳·莊公四年》:“紀侯之不誅,至今有紀者,猶無明天子也。”⑥通“搖”。搖動。《禮記·檀弓下》:“詠斯猶,猶斯舞。”

    有:

    (一)①與“無”相對。1. 表示占有、具有、領有。《論語·公冶長》:“陳文子有馬十乘(shèng)。”(乘:四匹。)諸葛亮《草廬對》:“孫權據有江東。”2.表示存在。曹丕《雜詩》:“西北有浮雲,亭亭如車蓋。”3. 表示發生。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“天下有變,則命一上將將荊州之軍以向宛、洛。”②豐收。儲光羲《觀競渡》:“能令秋大有,鼓吹遠相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩薩蠻》:“暝色入高樓,有人樓上愁。”④助詞。1. 多用於朝代名稱的前面。《詩經·大雅·文王》:“有周不顯,帝命不時。”2. 用於形容詞前面。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“明星有爛。”(爛:燦爛。) (二)yòu 通“又”。用於整數與零數之間。《論語·為政》:“吾十有五而志於學。”《史記·秦始皇本紀》:“三十有七年,親巡天下。”

    掇:

    ①拾取;采取。《詩經·周南·芣苢(fú yǐ)》:“采采芣苢,薄言掇之。”(芣苢:車前草。采采:茂盛的樣子。薄、言:都是助詞。)②選取;擇取。《漢書· 賈誼傳》:“凡所著述五十八篇,掇其切於世事者著於傳雲。”③端起;雙手拿;搬動。楊萬裡《火閣午睡起負暄》之一:“覺來一陣寒無奈,自掇胡床負太陽。”(暄:太陽溫暖。胡床:可以折疊的輕便坐具。)④慫恿;勸他人做事。張鎡《昭君怨·園池夜泛》:“雲被歌聲搖動,酒被詩情掇送。”⑤侵掠;掠奪。《史記·張儀列傳》:“中國無事,秦得燒掇焚杅君之國。”⑥通“輟chuò”停止。左思《魏都賦》:“剞厥罔掇。”

    之:

    ①到……去。《呂氏春秋·察傳》:“子夏之晉,過衛。”(晉、衛:皆諸侯國名。)《漢書·高帝紀》:“沛公引兵之薛。”(沛公:劉邦。薛:地名。)②直到。《詩經·鄘風·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:發誓。靡它:沒有他心。)③代詞。1. 指代人和事物。相當於“他(她)”、“它”、“他(它)們”。《左傳·隱公元年》:“(薑氏)愛共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《論語·學而》:“學而時習之。”(時:按時。習:演習。)2.指示代詞。“這”、“這個”。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸。”④助詞。1.相當於現代漢語助詞“的”,放在定語和中心語之間。《詩經· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用於主語和謂語之間,取消句子的獨立性,使變成偏正結構。《左傳·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:進入。)3.用於前置賓語和動詞之間,相當於“是”。《墨子·公輸》:“宋何罪之有?”4.用於句中或句末起調整音節的作用。《左傳·莊公十年》:“公將鼓之。”(鼓:擊鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作雲,沛然下雨,則苗浡(bó)然興之矣。”(浡然:興起的樣子。)


  • 不如粪上英,犹有人掇之。

    “不如粪上英,犹有人掇之。”诗句出处:《寓意诗五首》;是唐朝诗人白居易的作品。

    豫樟生深山,七年而后知。
    挺高二百尺,本末皆十围。
    天子建明堂,此材独中规。
    匠人执斤墨,采度将有期。
    孟冬草木枯,烈火燎山陂。
    疾风吹猛焰,从根烧到枝。
    养材三十年,方成栋梁姿。
    一朝为灰烬,柯叶无孑遗。
    地虽生尔材,天不与尔时。
    不如粪上英,犹有人掇之。
    已矣勿重陈,重陈令人悲。
    不悲焚烧苦,但悲采用迟。

    赫赫京内史,炎炎中书郎。
    昨传征拜日,恩赐颇殊常。
    貂冠水苍玉,紫绶黄金章。
    佩服身未暖,已闻窜遐荒。
    亲戚不得别,吞声泣路旁。
    宾客亦已散,门前雀罗张。
    富贵来不久,倏如瓦沟霜。
    权势去尤速,瞥若石火光。
    不如守贫贱,贫贱可久长。
    传语宦游子,且来归故乡。

    促织不成章,提壶但闻声。
    嗟哉虫与鸟,无实有虚名。
    与君定交日,久要如弟兄。
    何以示诚信,白水指为盟。
    云雨一为别,飞沉两难并。
    君为得风鹏,我为失水鲸。
    音信日已疏,恩分日已轻。
    穷通尚如此,何况死与生。
    乃知择交难,须有知人明。
    莫将山上松,结托水上萍。

    翩翩两玄鸟,本是同巢燕。
    分飞来几时,秋夏炎凉变。
    一宿蓬筚庐,一栖明光殿。
    偶因衔泥处,复得重相见。
    彼矜杏梁贵,此嗟茅栋贱。
    眼看秋社至,两处俱难恋。
    所托各暂时,胡为相叹羡?

    婆娑园中树,根株大合围。
    蠢尔树间虫,形质一何微。
    孰谓虫至微,虫蠹无已期。
    孰谓树至大,花叶有衰时。
    花衰夏未实,叶病秋先萎。
    树心半为土,观者安得知。
    借问虫何在,在身不在枝。
    借问虫何食,食心不食皮。
    岂无啄木鸟,嘴长将何为。

    【注释】:

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    如:

    ①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    粪:

    ①扫除;清除。《晏子春秋·外篇上一》:“公令人粪洒改席,召晏子,衣冠以迎。”(衣冠:用于动词,整理衣冠之意。)②大便;污秽之物。《左传·襄公十四年》:“其言,粪土也。”③施肥。《齐民要术·种竹》:“稻麦糠粪之,不用水浇。”④恶劣的环境。司马迁《报任安书》:“幽于粪土之中而不辞者,恨私心有所不尽。”

    上:

    (一)①位置在高处的。与“下”相对。《孟子·梁惠王上》:“王坐于堂上,有牵牛而过堂下者。”②等级高或质量好的。《天工开物·饴饧》:“色以白者为上。”③次序或时间在前的。《墨子·七患》:“故虽上世之圣王,岂能使五谷常收,而旱水不至哉?”古乐府《日出东南隅行》:“东方千余骑,夫婿居上头。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其长上。”⑤由低处往高处。《庄子·逍遥游》:“抟(tuán)扶摇而上者九万里。”⑥去;往。黄宗羲《柳敬亭传》:“始复上街头理其故业。”⑦向前。《战国策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:终。)⑧进呈;进献;送上。《汉书·东方朔传》:“四方士多上书言得失。”⑨出场。王实甫《西厢记》第一本楔子:“正旦扮莺莺上。”⑩加;添加。《论语·颜渊》:“草上之风必偃。”(11)涂染。《天工开物·造竹纸》:“先以白矾水染过,后上红花汁云。”(12)通“尚”。崇尚。《吕氏春秋·长见》:“尊贤上功。” (二)shǎng 上声,汉语四声之一。钟嵘《诗品序》:“至平上去人,则余病未能。”

    英:

    ①花。屈原《离骚》:“夕餐秋菊之落英。”②美好。《三国志·魏书·程昱传》:“刘备有英名。”③精华;文采;辞藻。韩愈《进学解》:“含英咀华。”④杰出的;超众的。《孟子·尽心上》:“得天下英才而教育之。”⑤杰出的人物。《史记·淮阴侯列传》:“异姓并起,英俊乌集。”⑥通“瑛”。玉的光泽。张衡《四愁诗》之一:“美人赠我金错刀,何以报之英琼瑶。”⑦古国名。在今安徽省六安市西南。⑧皮衣上的装饰物。《诗经·郑风·羔裘》:“羔裘晏兮,三英粲兮。”(晏:鲜艳华美。)

    犹:

    ①兽名。也叫犹猢,形似麂。《水经注·江水一》:“山多犹猢,似猴而短足,好游岩树。”②如同;好像。《隆中对》:“孤之有孔明,犹鱼之有水也。”沈括《梦溪笔谈》卷七:“月本无光,犹银丸,日耀之乃光耳。”③副词。1. 还;仍然。《孟子·尽心上》:“掘井九轫而不及泉,犹为弃井也。”(轫:仞。)2. 尚且。司马光《资治通鉴·赤壁之战》:“田横,齐之壮士耳,犹守义不辱,况刘豫州王室之胄。”(胄:后代。)④通“猷(yóu)”。1.计谋;谋划。《诗经·小雅·采芑》:“方叔元老,克壮其犹。”2.道。《诗经·小雅·小旻》:“匪先民是程,匪大犹是经。”(匪:非。是:复指前置宾语。程:效法。)⑤通“由”。1.行。《左传·昭公十四年》:“杀亲益荣,犹义也夫!”2.从。《孟子·公孙丑上》:“纣之去武丁未久也……然而文王犹方百里起,是以难也。”3.由于。《公羊传·庄公四年》:“纪侯之不诛,至今有纪者,犹无明天子也。”⑥通“摇”。摇动。《礼记·檀弓下》:“咏斯犹,犹斯舞。”

    有:

    (一)①与“无”相对。1. 表示占有、具有、领有。《论语·公冶长》:“陈文子有马十乘(shèng)。”(乘:四匹。)诸葛亮《草庐对》:“孙权据有江东。”2.表示存在。曹丕《杂诗》:“西北有浮云,亭亭如车盖。”3. 表示发生。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“天下有变,则命一上将将荆州之军以向宛、洛。”②丰收。储光羲《观竞渡》:“能令秋大有,鼓吹远相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩萨蛮》:“暝色入高楼,有人楼上愁。”④助词。1. 多用于朝代名称的前面。《诗经·大雅·文王》:“有周不显,帝命不时。”2. 用于形容词前面。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“明星有烂。”(烂:灿烂。) (二)yòu 通“又”。用于整数与零数之间。《论语·为政》:“吾十有五而志于学。”《史记·秦始皇本纪》:“三十有七年,亲巡天下。”

    掇:

    ①拾取;采取。《诗经·周南·芣苢(fú yǐ)》:“采采芣苢,薄言掇之。”(芣苢:车前草。采采:茂盛的样子。薄、言:都是助词。)②选取;择取。《汉书· 贾谊传》:“凡所著述五十八篇,掇其切于世事者著于传云。”③端起;双手拿;搬动。杨万里《火阁午睡起负暄》之一:“觉来一阵寒无奈,自掇胡床负太阳。”(暄:太阳温暖。胡床:可以折叠的轻便坐具。)④怂恿;劝他人做事。张镃《昭君怨·园池夜泛》:“云被歌声摇动,酒被诗情掇送。”⑤侵掠;掠夺。《史记·张仪列传》:“中国无事,秦得烧掇焚杅君之国。”⑥通“辍chuò”停止。左思《魏都赋》:“剞厥罔掇。”

    之:

    ①到……去。《吕氏春秋·察传》:“子夏之晋,过卫。”(晋、卫:皆诸侯国名。)《汉书·高帝纪》:“沛公引兵之薛。”(沛公:刘邦。薛:地名。)②直到。《诗经·鄘风·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:发誓。靡它:没有他心。)③代词。1. 指代人和事物。相当于“他(她)”、“它”、“他(它)们”。《左传·隐公元年》:“(姜氏)爱共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《论语·学而》:“学而时习之。”(时:按时。习:演习。)2.指示代词。“这”、“这个”。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归。”④助词。1.相当于现代汉语助词“的”,放在定语和中心语之间。《诗经· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用于主语和谓语之间,取消句子的独立性,使变成偏正结构。《左传·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:进入。)3.用于前置宾语和动词之间,相当于“是”。《墨子·公输》:“宋何罪之有?”4.用于句中或句末起调整音节的作用。《左传·庄公十年》:“公将鼓之。”(鼓:击鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作云,沛然下雨,则苗浡(bó)然兴之矣。”(浡然:兴起的样子。)


  • bu ru fen shang ying ,you you ren duo zhi 。

    “bu ru fen shang ying ,you you ren duo zhi 。”shi gou chu chu :《yu yi shi wu shou 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    yu zhang sheng shen shan ,qi nian er hou zhi 。
    ting gao er bai che ,ben mo jie shi wei 。
    tian zi jian ming tang ,ci cai du zhong gui 。
    jiang ren zhi jin mo ,cai du jiang you ji 。
    meng dong cao mu ku ,lie huo liao shan bei 。
    ji feng chui meng yan ,cong gen shao dao zhi 。
    yang cai san shi nian ,fang cheng dong liang zi 。
    yi chao wei hui jin ,ke xie mo jie wei 。
    de sui sheng er cai ,tian bu yu er shi 。
    bu ru fen shang ying ,you you ren duo zhi 。
    yi yi wu chong chen ,chong chen ling ren bei 。
    bu bei fen shao ku ,dan bei cai yong chi 。

    he he jing nei shi ,yan yan zhong shu lang 。
    zuo chuan zheng bai ri ,en ci po shu chang 。
    diao guan shui cang yu ,zi shou huang jin zhang 。
    pei fu shen wei nuan ,yi wen cuan xia huang 。
    qin qi bu de bie ,tun sheng qi lu pang 。
    bin ke yi yi san ,men qian qiao luo zhang 。
    fu gui lai bu jiu ,shu ru wa gou shuang 。
    quan shi qu you su ,pie re dan huo guang 。
    bu ru shou pin jian ,pin jian ke jiu chang 。
    chuan yu huan you zi ,ju lai gui gu xiang 。

    cu zhi bu cheng zhang ,di hu dan wen sheng 。
    jie zai chong yu diao ,mo shi you xu ming 。
    yu jun ding jiao ri ,jiu yao ru di xiong 。
    he yi shi cheng xin ,bai shui zhi wei meng 。
    yun yu yi wei bie ,fei chen liang nan bing 。
    jun wei de feng peng ,wo wei shi shui jing 。
    yin xin ri yi shu ,en fen ri yi qing 。
    qiong tong shang ru ci ,he kuang si yu sheng 。
    nai zhi ze jiao nan ,xu you zhi ren ming 。
    mo jiang shan shang song ,jie tuo shui shang ping 。

    pian pian liang xuan diao ,ben shi tong chao yan 。
    fen fei lai ji shi ,qiu xia yan liang bian 。
    yi su peng bi lu ,yi qi ming guang dian 。
    ou yin xian ni chu ,fu de chong xiang jian 。
    bi jin xing liang gui ,ci jie mao dong jian 。
    yan kan qiu she zhi ,liang chu ju nan lian 。
    suo tuo ge zan shi ,hu wei xiang tan xian ?

    po suo yuan zhong shu ,gen zhu da ge wei 。
    chun er shu jian chong ,xing zhi yi he wei 。
    shu wei chong zhi wei ,chong du mo yi ji 。
    shu wei shu zhi da ,hua xie you cui shi 。
    hua cui xia wei shi ,xie bing qiu xian wei 。
    shu xin ban wei tu ,guan zhe an de zhi 。
    jie wen chong he zai ,zai shen bu zai zhi 。
    jie wen chong he shi ,shi xin bu shi pi 。
    qi mo zhuo mu diao ,zui chang jiang he wei 。

    【zhu shi 】:

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    ru :

    ①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)

    fen :

    ①sao chu ;qing chu 。《yan zi chun qiu ·wai pian shang yi 》:“gong ling ren fen sa gai xi ,shao yan zi ,yi guan yi ying 。”(yi guan :yong yu dong ci ,zheng li yi guan zhi yi 。)②da bian ;wu hui zhi wu 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“ji yan ,fen tu ye 。”③shi fei 。《ji min yao shu ·chong zhu 》:“dao mai kang fen zhi ,bu yong shui jiao 。”④e lie de huan jing 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“you yu fen tu zhi zhong er bu ci zhe ,hen si xin you suo bu jin 。”

    shang :

    (yi )①wei zhi zai gao chu de 。yu “xia ”xiang dui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang zuo yu tang shang ,you qian niu er guo tang xia zhe 。”②deng ji gao huo zhi liang hao de 。《tian gong kai wu ·yi tang 》:“se yi bai zhe wei shang 。”③ci xu huo shi jian zai qian de 。《mo zi ·qi huan 》:“gu sui shang shi zhi sheng wang ,qi neng shi wu gu chang shou ,er han shui bu zhi zai ?”gu le fu 《ri chu dong na yu hang 》:“dong fang qian yu ji ,fu xu ju shang tou 。”④zai shang wei de jun zhu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ru yi shi ji fu xiong ,chu yi shi ji chang shang 。”⑤you di chu wang gao chu 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan (tuán)fu yao er shang zhe jiu mo li 。”⑥qu ;wang 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“shi fu shang jie tou li ji gu ye 。”⑦xiang qian 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“san gu zhi er cu bu shang 。”(cu :zhong 。)⑧jin cheng ;jin suo ;song shang 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“si fang shi duo shang shu yan de shi 。”⑨chu chang 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di yi ben xie zi :“zheng dan ban ying ying shang 。”⑩jia ;tian jia 。《lun yu ·yan yuan 》:“cao shang zhi feng bi yan 。”(11)tu ran 。《tian gong kai wu ·zao zhu zhi 》:“xian yi bai fan shui ran guo ,hou shang gong hua zhi yun 。”(12)tong “shang ”。chong shang 。《lv shi chun qiu ·chang jian 》:“zun xian shang gong 。” (er )shǎng shang sheng ,han yu si sheng zhi yi 。zhong rong 《shi pin xu 》:“zhi ping shang qu ren ,ze yu bing wei neng 。”

    ying :

    ①hua 。qu yuan 《li sao 》:“xi can qiu ju zhi la ying 。”②mei hao 。《san guo zhi ·wei shu ·cheng yu chuan 》:“liu bei you ying ming 。”③jing hua ;wen cai ;ci zao 。han yu 《jin xue jie 》:“han ying ju hua 。”④jie chu de ;chao zhong de 。《meng zi ·jin xin shang 》:“de tian xia ying cai er jiao yo zhi 。”⑤jie chu de ren wu 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“yi xing bing qi ,ying jun wu ji 。”⑥tong “ying ”。yu de guang ze 。zhang heng 《si chou shi 》zhi yi :“mei ren zeng wo jin cuo dao ,he yi bao zhi ying qiong yao 。”⑦gu guo ming 。zai jin an hui sheng liu an shi xi na 。⑧pi yi shang de zhuang shi wu 。《shi jing ·zheng feng ·gao qiu 》:“gao qiu yan xi ,san ying can xi 。”(yan :xian yan hua mei 。)

    you :

    ①shou ming 。ye jiao you hu ,xing shi ji 。《shui jing zhu ·jiang shui yi 》:“shan duo you hu ,shi hou er duan zu ,hao you yan shu 。”②ru tong ;hao xiang 。《long zhong dui 》:“gu zhi you kong ming ,you yu zhi you shui ye 。”shen gua 《meng xi bi tan 》juan qi :“yue ben mo guang ,you yin wan ,ri yao zhi nai guang er 。”③fu ci 。1. hai ;reng ran 。《meng zi ·jin xin shang 》:“jue jing jiu ren er bu ji quan ,you wei qi jing ye 。”(ren :ren 。)2. shang ju 。si ma guang 《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“tian heng ,ji zhi zhuang shi er ,you shou yi bu ru ,kuang liu yu zhou wang shi zhi zhou 。”(zhou :hou dai 。)④tong “you (yóu)”。1.ji mou ;mou hua 。《shi jing ·xiao ya ·cai qi 》:“fang shu yuan lao ,ke zhuang ji you 。”2.dao 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“fei xian min shi cheng ,fei da you shi jing 。”(fei :fei 。shi :fu zhi qian zhi bin yu 。cheng :xiao fa 。)⑤tong “you ”。1.hang 。《zuo chuan ·zhao gong shi si nian 》:“sha qin yi rong ,you yi ye fu !”2.cong 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“zhou zhi qu wu ding wei jiu ye ……ran er wen wang you fang bai li qi ,shi yi nan ye 。”3.you yu 。《gong yang chuan ·zhuang gong si nian 》:“ji hou zhi bu zhu ,zhi jin you ji zhe ,you mo ming tian zi ye 。”⑥tong “yao ”。yao dong 。《li ji ·tan gong xia 》:“yong si you ,you si wu 。”

    you :

    (yi )①yu “mo ”xiang dui 。1. biao shi zhan you 、ju you 、ling you 。《lun yu ·gong ye chang 》:“chen wen zi you ma shi cheng (shèng)。”(cheng :si pi 。)zhu ge liang 《cao lu dui 》:“sun quan ju you jiang dong 。”2.biao shi cun zai 。cao pi 《za shi 》:“xi bei you fu yun ,ting ting ru che gai 。”3. biao shi fa sheng 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“tian xia you bian ,ze ming yi shang jiang jiang jing zhou zhi jun yi xiang wan 、luo 。”②feng shou 。chu guang xi 《guan jing du 》:“neng ling qiu da you ,gu chui yuan xiang cui 。”③biao shi bu ding zhi 。gen “mou ”xiang jin 。li bai 《pu sa man 》:“ming se ru gao lou ,you ren lou shang chou 。”④zhu ci 。1. duo yong yu chao dai ming chen de qian mian 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“you zhou bu xian ,di ming bu shi 。”2. yong yu xing rong ci qian mian 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“ming xing you lan 。”(lan :can lan 。) (er )yòu tong “you ”。yong yu zheng shu yu ling shu zhi jian 。《lun yu ·wei zheng 》:“wu shi you wu er zhi yu xue 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“san shi you qi nian ,qin xun tian xia 。”

    duo :

    ①she qu ;cai qu 。《shi jing ·zhou na ·fou yi (fú yǐ)》:“cai cai fou yi ,bao yan duo zhi 。”(fou yi :che qian cao 。cai cai :mao cheng de yang zi 。bao 、yan :dou shi zhu ci 。)②shua qu ;ze qu 。《han shu · gu yi chuan 》:“fan suo zhe shu wu shi ba pian ,duo ji qie yu shi shi zhe zhe yu chuan yun 。”③duan qi ;shuang shou na ;ban dong 。yang mo li 《huo ge wu shui qi fu xuan 》zhi yi :“jiao lai yi zhen han mo nai ,zi duo hu chuang fu tai yang 。”(xuan :tai yang wen nuan 。hu chuang :ke yi she die de qing bian zuo ju 。)④song yong ;quan ta ren zuo shi 。zhang zi 《zhao jun yuan ·yuan chi ye fan 》:“yun bei ge sheng yao dong ,jiu bei shi qing duo song 。”⑤qin lve ;lve duo 。《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“zhong guo mo shi ,qin de shao duo fen wu jun zhi guo 。”⑥tong “chuo chuò”ting zhi 。zuo sai 《wei dou fu 》:“ji jue wang duo 。”

    zhi :

    ①dao ……qu 。《lv shi chun qiu ·cha chuan 》:“zi xia zhi jin ,guo wei 。”(jin 、wei :jie zhu hou guo ming 。)《han shu ·gao di ji 》:“pei gong yin bing zhi xue 。”(pei gong :liu bang 。xue :de ming 。)②zhi dao 。《shi jing ·yong feng ·bai zhou 》:“zhi si shi mi (mǐ)ta 。”(shi :fa shi 。mi ta :mei you ta xin 。)③dai ci 。1. zhi dai ren he shi wu 。xiang dang yu “ta (ta )”、“ta ”、“ta (ta )men ”。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“(jiang shi )ai gong shu duan ,yu li zhi 。”(gong shu duan :ren ming 。)《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi 。”(shi :an shi 。xi :yan xi 。)2.zhi shi dai ci 。“zhe ”、“zhe ge ”。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui 。”④zhu ci 。1.xiang dang yu xian dai han yu zhu ci “de ”,fang zai ding yu he zhong xin yu zhi jian 。《shi jing · shao na ·gao yang 》:“gao yang zhi pi 。”2. yong yu zhu yu he wei yu zhi jian ,qu xiao gou zi de du li xing ,shi bian cheng pian zheng jie gou 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“bu yu jun zhi she wu de ye 。”(yu :liao xiang 。she :jin ru 。)3.yong yu qian zhi bin yu he dong ci zhi jian ,xiang dang yu “shi ”。《mo zi ·gong shu 》:“song he zui zhi you ?”4.yong yu gou zhong huo gou mo qi diao zheng yin jie de zuo yong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“gong jiang gu zhi 。”(gu :ji gu 。)《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian you ran zuo yun ,pei ran xia yu ,ze miao bo (bó)ran xing zhi yi 。”(bo ran :xing qi de yang zi 。)