• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 榻上雙痕凜然在,劍頭一吷何須角。

    “榻上雙痕凜然在,劍頭一吷何須角。”詩句出處:《再遊徑山》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    老人登山汗如濯,到山困臥呼不覺。
    覺來五鼓日三竿,始信孤雲天一握。
    (古語雲:孤雲兩角,去天一握。
    )平生未省出艱險,兩足慣曾行犖確。
    含暉亭上望東溟,凌霄峰頭挹南嶽。
    共愛絲杉翠絲亂,誰見玉芝紅玉琢。
    白雲何事自來往,明月長圓無晦朔。
    (山有白雲峰、明月庵。
    )塚上雞鳴猶憶欽,山前鳳舞遠征璞。
    雪窗馴兔元不死,煙嶺孤猿苦難捉。
    従來白足傲死生,不怕黃巾把刀槊。
    榻上雙痕凜然在,劍頭一吷何須角。
    (以上皆山中故事。
    )嗟我昏頑晚聞道,與世齟齬空多學。
    靈水先除眼界花,(龍井水洗眼有效。
    )清詩為洗心源濁。
    騷人未要逃競病,禪老但喜聞剝啄。
    此生更得幾回來,従今有暇無辭數。

    【註釋】:

    榻:

    ①狹長而低的坐臥用具。《釋名·釋床帳》:“長狹而卑曰榻。”《晉書·羊琇傳》:“初,杜預拜鎮南將軍,朝士畢賀,皆連榻而坐。”②案。《三國志·吳書·魯肅傳》:“(孫權)乃獨引肅還,合榻對飲。”③摹印。《書斷·購蘭亭序》:“帝命供奉榻書人趙模、韓道政、馮乘素、諸葛貞等四人。”

    上:

    (一)①位置在高處的。與“下”相對。《孟子·梁惠王上》:“王坐於堂上,有牽牛而過堂下者。”②等級高或質量好的。《天工開物·飴餳》:“色以白者為上。”③次序或時間在前的。《墨子·七患》:“故雖上世之聖王,豈能使五谷常收,而旱水不至哉?”古樂府《日出東南隅行》:“東方千餘騎,夫婿居上頭。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其長上。”⑤由低處往高處。《莊子·逍遙遊》:“摶(tuán)扶搖而上者九萬裡。”⑥去;往。黃宗羲《柳敬亭傳》:“始復上街頭理其故業。”⑦向前。《戰國策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:終。)⑧進呈;進獻;送上。《漢書·東方朔傳》:“四方士多上書言得失。”⑨出場。王實甫《西廂記》第一本楔子:“正旦扮鶯鶯上。”⑩加;添加。《論語·顏淵》:“草上之風必偃。”(11)塗染。《天工開物·造竹紙》:“先以白礬水染過,後上紅花汁雲。”(12)通“尚”。崇尚。《呂氏春秋·長見》:“尊賢上功。” (二)shǎng 上聲,漢語四聲之一。鐘嶸《詩品序》:“至平上去人,則餘病未能。”

    雙:

    ①兩個;一對;成雙的。《三國志·吳書·吳主權》:“權投以雙戟。”②偶。與“單”相對。《宋史·禮志十九》:“隻日視事,雙日不坐。”(隻:單。視事:辦理公事。坐:指坐堂辦公。)③匹敵。《史記·淮陰侯列傳》:“至如信者,國士無雙。”

    痕:

    ①疤痕。蔡琰《胡笳十八拍》:“沙場白骨兮刀痕箭瘢。”②事物留下的跡印。《三國志·魏書·鄧哀王曹沖傳》:“置象大船之上,而刻其水痕所至,稱物以載之。”殘存的跡象。劉禹錫《陋室銘》:“苔痕上階綠。”賈島《江亭晚望》:“鳥歸沙有跡,帆過浪無痕。”

    凜:

    ①寒冷。《素問·五運行大論》:“其性為凜,其德為寒。”(德:性質,屬性。)潘嶽《閑居賦》:“凜秋暑退。”②嚴正不可犯的樣子。葉適《上李簽院啟》:“庭爭犯顏,凜純忠之外著。”③使人畏懼。蘇軾《後赤壁賦》:“予亦悄然而悲,肅然而恐,凜乎其不可留也。”[凜凜]1.非常寒冷。《古詩十九首·凜凜歲雲暮》:“凜凜歲雲暮,螻蛄夕鳴悲。”(螻蛄:昆蟲名,俗稱土狗子。)2.恐懼的樣子。《三國志·法正傳》:“先主每入,衷心常凜凜。”

    然:

    ①燃燒。後來寫作“燃”。《孟子·公孫醜上》:“若火之始然,泉之始達。”②代詞。如此;這樣。《呂氏春秋·用眾》:“物固莫不有長,莫不有短,人亦然。”③對;贊同。《論語·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副詞。1.表示出乎意料,相當於“乃”、“竟”。《漢書·丙吉傳》:“君侯為漢相,奸吏成其私,然無所懲艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示順承關系。相當於“便”、“就”。《莊子·外物》:“吾得鬥升之水然活耳。”⑤連詞。1.表示轉折關系,相當於“然而”。《左傳·僖公三十年》:“然鄭亡,子亦有不利焉!”2.表示讓步關系,相當於“雖然”。董解元《西廂記諸宮調》卷七:“然憔悴,尚天真,纖腰細褪羅裙。”⑥助詞。1.用作形容詞或副詞詞尾,表示狀態,“……的樣子”。《詩經· 小雅·南有嘉魚》:“南有嘉魚,烝然罩罩。”2. 用於句末,表示比擬。《孟子·盡心上》:“道則高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用於句末,表示斷定,相當於“焉”、“也”。《論語·先進》:“若由也,不得其死然。”

    在:

    ①存在;在世。《論語·裡仁》:“父母在,不遠遊,遊必有方。”范縝《神滅論》:“豈容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或狀態。張華《情詩》:“處歡愒(kài)夜促,在戚怨宵長”。(愒:貪。)③處;處所。陶潛《飲酒》之二:“衰榮無定在,彼此共更之。”④在於;取決於。《荀子·勸學》:“駑馬十駕,功在不舍。”⑤問候;慰問。《左傳·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕聞衛國之言,吾子獨不在寡人。”(寡人:衛獻公自稱。淹恤:久遭憂患。吾子:指衛大夫大叔文子。)⑥觀察;審察。《尚書 ·舜典》:“在璇璣玉衡,以齊七政。”(璇璣玉衡:玉飾的天體觀測儀器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介詞。引進事情發生的時間、地點、情形、范圍等。柳宗元《田傢》詩:“迎新在此歲。”《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“將軍禽操宜在今日。”(將軍:指孫權。操:曹操。)⑧和“所”連用,表示強調,其下多連“不”等。⑨終結。《尚書·呂刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。僅僅。《漢書·賈誼傳》:“長沙乃在二萬五千戶耳。”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    珊:

    ①[珊珊]1. [擬]形容玉佩撞擊的聲音。杜甫《鄭駙馬宅宴洞中》:“時聞雜佩聲~~。”2. [形] 同“姍姍”。步履緩慢。宋佚名《李師師外傳》:“良久,見老擁一姬~~而來。”②[名][珊瑚]一種腔腸動物“珊瑚蟲”所分泌的石灰質骨骼。形狀像樹枝,多為紅色,產於熱帶海洋中,可供玩賞,也可做裝飾品。左思《吳都賦》:“~~幽茂而玲瓏。”

    虢:

    周代諸侯國。西周文王弟仲的封地,號西虢,在今陜西省寶雞市附近。文王弟叔的封地,號東虢,在今河南省成皋縣,春秋前即為鄭所滅。《左傳·隱公元年》:“制,巖邑也,虢叔死焉。”(巖:險要。虢叔:東虢國的國君。)周平王東遷,西虢徙於上陽,稱南虢,在今河南省陜縣東南。《左傳·隱公元年》:“鄭人以王師、虢師伐衛南鄙。”(鄙:邊邑。)虢仲的別支的封地,稱北虢,在今山西省平陸縣。《左傳·僖公五年》:“晉侯復假道於虞以伐虢。”(假:借。虞:周代諸侯國。)


  • 榻上双痕凛然在,剑头一吷何须角。

    “榻上双痕凛然在,剑头一吷何须角。”诗句出处:《再游径山》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    老人登山汗如濯,到山困卧呼不觉。
    觉来五鼓日三竿,始信孤云天一握。
    (古语云:孤云两角,去天一握。
    )平生未省出艰险,两足惯曾行荦确。
    含晖亭上望东溟,凌霄峰头挹南岳。
    共爱丝杉翠丝乱,谁见玉芝红玉琢。
    白云何事自来往,明月长圆无晦朔。
    (山有白云峰、明月庵。
    )冢上鸡鸣犹忆钦,山前凤舞远征璞。
    雪窗驯兔元不死,烟岭孤猿苦难捉。
    従来白足傲死生,不怕黄巾把刀槊。
    榻上双痕凛然在,剑头一吷何须角。
    (以上皆山中故事。
    )嗟我昏顽晚闻道,与世龃龉空多学。
    灵水先除眼界花,(龙井水洗眼有效。
    )清诗为洗心源浊。
    骚人未要逃竞病,禅老但喜闻剥啄。
    此生更得几回来,従今有暇无辞数。

    【注释】:

    榻:

    ①狭长而低的坐卧用具。《释名·释床帐》:“长狭而卑曰榻。”《晋书·羊琇传》:“初,杜预拜镇南将军,朝士毕贺,皆连榻而坐。”②案。《三国志·吴书·鲁肃传》:“(孙权)乃独引肃还,合榻对饮。”③摹印。《书断·购兰亭序》:“帝命供奉榻书人赵模、韩道政、冯乘素、诸葛贞等四人。”

    上:

    (一)①位置在高处的。与“下”相对。《孟子·梁惠王上》:“王坐于堂上,有牵牛而过堂下者。”②等级高或质量好的。《天工开物·饴饧》:“色以白者为上。”③次序或时间在前的。《墨子·七患》:“故虽上世之圣王,岂能使五谷常收,而旱水不至哉?”古乐府《日出东南隅行》:“东方千余骑,夫婿居上头。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其长上。”⑤由低处往高处。《庄子·逍遥游》:“抟(tuán)扶摇而上者九万里。”⑥去;往。黄宗羲《柳敬亭传》:“始复上街头理其故业。”⑦向前。《战国策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:终。)⑧进呈;进献;送上。《汉书·东方朔传》:“四方士多上书言得失。”⑨出场。王实甫《西厢记》第一本楔子:“正旦扮莺莺上。”⑩加;添加。《论语·颜渊》:“草上之风必偃。”(11)涂染。《天工开物·造竹纸》:“先以白矾水染过,后上红花汁云。”(12)通“尚”。崇尚。《吕氏春秋·长见》:“尊贤上功。” (二)shǎng 上声,汉语四声之一。钟嵘《诗品序》:“至平上去人,则余病未能。”

    双:

    ①两个;一对;成双的。《三国志·吴书·吴主权》:“权投以双戟。”②偶。与“单”相对。《宋史·礼志十九》:“只日视事,双日不坐。”(只:单。视事:办理公事。坐:指坐堂办公。)③匹敌。《史记·淮阴侯列传》:“至如信者,国士无双。”

    痕:

    ①疤痕。蔡琰《胡笳十八拍》:“沙场白骨兮刀痕箭瘢。”②事物留下的迹印。《三国志·魏书·邓哀王曹冲传》:“置象大船之上,而刻其水痕所至,称物以载之。”残存的迹象。刘禹锡《陋室铭》:“苔痕上阶绿。”贾岛《江亭晚望》:“鸟归沙有迹,帆过浪无痕。”

    凛:

    ①寒冷。《素问·五运行大论》:“其性为凛,其德为寒。”(德:性质,属性。)潘岳《闲居赋》:“凛秋暑退。”②严正不可犯的样子。叶适《上李签院启》:“庭争犯颜,凛纯忠之外著。”③使人畏惧。苏轼《后赤壁赋》:“予亦悄然而悲,肃然而恐,凛乎其不可留也。”[凛凛]1.非常寒冷。《古诗十九首·凛凛岁云暮》:“凛凛岁云暮,蝼蛄夕鸣悲。”(蝼蛄:昆虫名,俗称土狗子。)2.恐惧的样子。《三国志·法正传》:“先主每入,衷心常凛凛。”

    然:

    ①燃烧。后来写作“燃”。《孟子·公孙丑上》:“若火之始然,泉之始达。”②代词。如此;这样。《吕氏春秋·用众》:“物固莫不有长,莫不有短,人亦然。”③对;赞同。《论语·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副词。1.表示出乎意料,相当于“乃”、“竟”。《汉书·丙吉传》:“君侯为汉相,奸吏成其私,然无所惩艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示顺承关系。相当于“便”、“就”。《庄子·外物》:“吾得斗升之水然活耳。”⑤连词。1.表示转折关系,相当于“然而”。《左传·僖公三十年》:“然郑亡,子亦有不利焉!”2.表示让步关系,相当于“虽然”。董解元《西厢记诸宫调》卷七:“然憔悴,尚天真,纤腰细褪罗裙。”⑥助词。1.用作形容词或副词词尾,表示状态,“……的样子”。《诗经· 小雅·南有嘉鱼》:“南有嘉鱼,烝然罩罩。”2. 用于句末,表示比拟。《孟子·尽心上》:“道则高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用于句末,表示断定,相当于“焉”、“也”。《论语·先进》:“若由也,不得其死然。”

    在:

    ①存在;在世。《论语·里仁》:“父母在,不远游,游必有方。”范缜《神灭论》:“岂容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或状态。张华《情诗》:“处欢愒(kài)夜促,在戚怨宵长”。(愒:贪。)③处;处所。陶潜《饮酒》之二:“衰荣无定在,彼此共更之。”④在于;取决于。《荀子·劝学》:“驽马十驾,功在不舍。”⑤问候;慰问。《左传·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕闻卫国之言,吾子独不在寡人。”(寡人:卫献公自称。淹恤:久遭忧患。吾子:指卫大夫大叔文子。)⑥观察;审察。《尚书 ·舜典》:“在璇玑玉衡,以齐七政。”(璇玑玉衡:玉饰的天体观测仪器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介词。引进事情发生的时间、地点、情形、范围等。柳宗元《田家》诗:“迎新在此岁。”《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“将军禽操宜在今日。”(将军:指孙权。操:曹操。)⑧和“所”连用,表示强调,其下多连“不”等。⑨终结。《尚书·吕刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。仅仅。《汉书·贾谊传》:“长沙乃在二万五千户耳。”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    珊:

    ①[珊珊]1. [拟]形容玉佩撞击的声音。杜甫《郑驸马宅宴洞中》:“时闻杂佩声~~。”2. [形] 同“姗姗”。步履缓慢。宋佚名《李师师外传》:“良久,见老拥一姬~~而来。”②[名][珊瑚]一种腔肠动物“珊瑚虫”所分泌的石灰质骨骼。形状像树枝,多为红色,产于热带海洋中,可供玩赏,也可做装饰品。左思《吴都赋》:“~~幽茂而玲珑。”

    虢:

    周代诸侯国。西周文王弟仲的封地,号西虢,在今陕西省宝鸡市附近。文王弟叔的封地,号东虢,在今河南省成皋县,春秋前即为郑所灭。《左传·隐公元年》:“制,岩邑也,虢叔死焉。”(岩:险要。虢叔:东虢国的国君。)周平王东迁,西虢徙于上阳,称南虢,在今河南省陕县东南。《左传·隐公元年》:“郑人以王师、虢师伐卫南鄙。”(鄙:边邑。)虢仲的别支的封地,称北虢,在今山西省平陆县。《左传·僖公五年》:“晋侯复假道于虞以伐虢。”(假:借。虞:周代诸侯国。)


  • ta shang shuang hen lin ran zai ,jian tou yi jue he xu jiao 。

    “ta shang shuang hen lin ran zai ,jian tou yi jue he xu jiao 。”shi gou chu chu :《zai you jing shan 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    lao ren deng shan han ru zhuo ,dao shan kun wo hu bu jiao 。
    jiao lai wu gu ri san gan ,shi xin gu yun tian yi wo 。
    (gu yu yun :gu yun liang jiao ,qu tian yi wo 。
    )ping sheng wei sheng chu jian xian ,liang zu guan ceng hang luo que 。
    han hui ting shang wang dong ming ,ling xiao feng tou yi na yue 。
    gong ai si sha cui si luan ,shei jian yu zhi gong yu zhuo 。
    bai yun he shi zi lai wang ,ming yue chang yuan mo hui shuo 。
    (shan you bai yun feng 、ming yue an 。
    )zhong shang ji ming you yi qin ,shan qian feng wu yuan zheng pu 。
    xue chuang xun tu yuan bu si ,yan ling gu yuan ku nan zhuo 。
    cong lai bai zu ao si sheng ,bu pa huang jin ba dao shuo 。
    ta shang shuang hen lin ran zai ,jian tou yi jue he xu jiao 。
    (yi shang jie shan zhong gu shi 。
    )jie wo hun wan wan wen dao ,yu shi ju yu kong duo xue 。
    ling shui xian chu yan jie hua ,(long jing shui xi yan you xiao 。
    )qing shi wei xi xin yuan zhuo 。
    sao ren wei yao tao jing bing ,chan lao dan xi wen bao zhuo 。
    ci sheng geng de ji hui lai ,cong jin you xia mo ci shu 。

    【zhu shi 】:

    ta :

    ①xia chang er di de zuo wo yong ju 。《shi ming ·shi chuang zhang 》:“chang xia er bei yue ta 。”《jin shu ·yang xiu chuan 》:“chu ,du yu bai zhen na jiang jun ,chao shi bi he ,jie lian ta er zuo 。”②an 。《san guo zhi ·wu shu ·lu su chuan 》:“(sun quan )nai du yin su hai ,ge ta dui yin 。”③mo yin 。《shu duan ·gou lan ting xu 》:“di ming gong feng ta shu ren zhao mo 、han dao zheng 、feng cheng su 、zhu ge zhen deng si ren 。”

    shang :

    (yi )①wei zhi zai gao chu de 。yu “xia ”xiang dui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang zuo yu tang shang ,you qian niu er guo tang xia zhe 。”②deng ji gao huo zhi liang hao de 。《tian gong kai wu ·yi tang 》:“se yi bai zhe wei shang 。”③ci xu huo shi jian zai qian de 。《mo zi ·qi huan 》:“gu sui shang shi zhi sheng wang ,qi neng shi wu gu chang shou ,er han shui bu zhi zai ?”gu le fu 《ri chu dong na yu hang 》:“dong fang qian yu ji ,fu xu ju shang tou 。”④zai shang wei de jun zhu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ru yi shi ji fu xiong ,chu yi shi ji chang shang 。”⑤you di chu wang gao chu 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan (tuán)fu yao er shang zhe jiu mo li 。”⑥qu ;wang 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“shi fu shang jie tou li ji gu ye 。”⑦xiang qian 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“san gu zhi er cu bu shang 。”(cu :zhong 。)⑧jin cheng ;jin suo ;song shang 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“si fang shi duo shang shu yan de shi 。”⑨chu chang 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di yi ben xie zi :“zheng dan ban ying ying shang 。”⑩jia ;tian jia 。《lun yu ·yan yuan 》:“cao shang zhi feng bi yan 。”(11)tu ran 。《tian gong kai wu ·zao zhu zhi 》:“xian yi bai fan shui ran guo ,hou shang gong hua zhi yun 。”(12)tong “shang ”。chong shang 。《lv shi chun qiu ·chang jian 》:“zun xian shang gong 。” (er )shǎng shang sheng ,han yu si sheng zhi yi 。zhong rong 《shi pin xu 》:“zhi ping shang qu ren ,ze yu bing wei neng 。”

    shuang :

    ①liang ge ;yi dui ;cheng shuang de 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu quan 》:“quan tou yi shuang ji 。”②ou 。yu “chan ”xiang dui 。《song shi ·li zhi shi jiu 》:“zhi ri shi shi ,shuang ri bu zuo 。”(zhi :chan 。shi shi :ban li gong shi 。zuo :zhi zuo tang ban gong 。)③pi di 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi ru xin zhe ,guo shi mo shuang 。”

    hen :

    ①ba hen 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“sha chang bai gu xi dao hen jian ban 。”②shi wu liu xia de ji yin 。《san guo zhi ·wei shu ·deng ai wang cao chong chuan 》:“zhi xiang da chuan zhi shang ,er ke ji shui hen suo zhi ,chen wu yi zai zhi 。”can cun de ji xiang 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“tai hen shang jie lu 。”gu dao 《jiang ting wan wang 》:“diao gui sha you ji ,fan guo lang mo hen 。”

    lin :

    ①han leng 。《su wen ·wu yun hang da lun 》:“ji xing wei lin ,ji de wei han 。”(de :xing zhi ,shu xing 。)pan yue 《xian ju fu 》:“lin qiu shu tui 。”②yan zheng bu ke fan de yang zi 。xie kuo 《shang li qian yuan qi 》:“ting zheng fan yan ,lin chun zhong zhi wai zhe 。”③shi ren wei ju 。su shi 《hou chi bi fu 》:“yu yi qiao ran er bei ,su ran er kong ,lin hu ji bu ke liu ye 。”[lin lin ]1.fei chang han leng 。《gu shi shi jiu shou ·lin lin sui yun mu 》:“lin lin sui yun mu ,lou gu xi ming bei 。”(lou gu :kun chong ming ,su chen tu gou zi 。)2.kong ju de yang zi 。《san guo zhi ·fa zheng chuan 》:“xian zhu mei ru ,zhong xin chang lin lin 。”

    ran :

    ①ran shao 。hou lai xie zuo “ran ”。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“re huo zhi shi ran ,quan zhi shi da 。”②dai ci 。ru ci ;zhe yang 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“wu gu mo bu you chang ,mo bu you duan ,ren yi ran 。”③dui ;zan tong 。《lun yu ·yong ye 》:“zi yue :‘yong zhi yan ran 。’”④fu ci 。1.biao shi chu hu yi liao ,xiang dang yu “nai ”、“jing ”。《han shu ·bing ji chuan 》:“jun hou wei han xiang ,jian li cheng ji si ,ran mo suo cheng ai (yì)。”(ai :zhi 。)2. biao shi shun cheng guan ji 。xiang dang yu “bian ”、“jiu ”。《zhuang zi ·wai wu 》:“wu de dou sheng zhi shui ran huo er 。”⑤lian ci 。1.biao shi zhuai she guan ji ,xiang dang yu “ran er ”。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“ran zheng wang ,zi yi you bu li yan !”2.biao shi rang bu guan ji ,xiang dang yu “sui ran ”。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan qi :“ran qiao cui ,shang tian zhen ,qian yao xi tui luo qun 。”⑥zhu ci 。1.yong zuo xing rong ci huo fu ci ci wei ,biao shi zhuang tai ,“……de yang zi ”。《shi jing · xiao ya ·na you jia yu 》:“na you jia yu ,zheng ran zhao zhao 。”2. yong yu gou mo ,biao shi bi ni 。《meng zi ·jin xin shang 》:“dao ze gao yi ,mei yi ,yi re deng tian ran 。”3. yong yu gou mo ,biao shi duan ding ,xiang dang yu “yan ”、“ye ”。《lun yu ·xian jin 》:“re you ye ,bu de ji si ran 。”

    zai :

    ①cun zai ;zai shi 。《lun yu ·li ren 》:“fu mu zai ,bu yuan you ,you bi you fang 。”fan zhen 《shen mie lun 》:“qi rong xing wang er shen zai 。”②biao shi ren huo shi wu de wei zhi huo zhuang tai 。zhang hua 《qing shi 》:“chu huan he (kài)ye cu ,zai qi yuan xiao chang ”。(he :tan 。)③chu ;chu suo 。tao qian 《yin jiu 》zhi er :“cui rong mo ding zai ,bi ci gong geng zhi 。”④zai yu ;qu jue yu 。《xun zi ·quan xue 》:“nu ma shi jia ,gong zai bu she 。”⑤wen hou ;wei wen 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“gua ren yan xu zai wai ,er san zi shi gua ren chao xi wen wei guo zhi yan ,wu zi du bu zai gua ren 。”(gua ren :wei suo gong zi chen 。yan xu :jiu zao you huan 。wu zi :zhi wei da fu da shu wen zi 。)⑥guan cha ;shen cha 。《shang shu ·shun dian 》:“zai xuan ji yu heng ,yi ji qi zheng 。”(xuan ji yu heng :yu shi de tian ti guan ce yi qi 。qi zheng :ri 、yue he jin mu shui huo tu wu xing 。)⑦jie ci 。yin jin shi qing fa sheng de shi jian 、de dian 、qing xing 、fan wei deng 。liu zong yuan 《tian jia 》shi :“ying xin zai ci sui 。”《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jiang jun qin cao yi zai jin ri 。”(jiang jun :zhi sun quan 。cao :cao cao 。)⑧he “suo ”lian yong ,biao shi jiang diao ,ji xia duo lian “bu ”deng 。⑨zhong jie 。《shang shu ·lv xing 》:“fei tian bu zhong ,wei ren zai ming 。”⑩tong “cai ”。jin jin 。《han shu ·gu yi chuan 》:“chang sha nai zai er mo wu qian hu er 。”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    shan :

    ①[shan shan ]1. [ni ]xing rong yu pei zhuang ji de sheng yin 。du fu 《zheng fu ma zhai yan dong zhong 》:“shi wen za pei sheng ~~。”2. [xing ] tong “shan shan ”。bu lv huan man 。song yi ming 《li shi shi wai chuan 》:“liang jiu ,jian lao yong yi ji ~~er lai 。”②[ming ][shan hu ]yi chong qiang chang dong wu “shan hu chong ”suo fen bi de dan hui zhi gu ge 。xing zhuang xiang shu zhi ,duo wei gong se ,chan yu re dai hai xiang zhong ,ke gong wan shang ,ye ke zuo zhuang shi pin 。zuo sai 《wu dou fu 》:“~~you mao er ling long 。”

    guo :

    zhou dai zhu hou guo 。xi zhou wen wang di zhong de feng de ,hao xi guo ,zai jin shan xi sheng bao ji shi fu jin 。wen wang di shu de feng de ,hao dong guo ,zai jin he na sheng cheng gao xian ,chun qiu qian ji wei zheng suo mie 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhi ,yan yi ye ,guo shu si yan 。”(yan :xian yao 。guo shu :dong guo guo de guo jun 。)zhou ping wang dong qian ,xi guo xi yu shang yang ,chen na guo ,zai jin he na sheng shan xian dong na 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zheng ren yi wang shi 、guo shi fa wei na bi 。”(bi :bian yi 。)guo zhong de bie zhi de feng de ,chen bei guo ,zai jin shan xi sheng ping liu xian 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin hou fu jia dao yu yu yi fa guo 。”(jia :jie 。yu :zhou dai zhu hou guo 。)