• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 報國何時畢,我心久已降。

    “報國何時畢,我心久已降。”詩句出處:《感舊詩》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    床頭枕馳道,雙闕夜未央。
    車轂鳴枕中,客夢安得長。
    新秋入梧葉,風雨驚洞房。
    獨行殘月影,悵焉感初涼。
    筮仕記懷遠,謫居念黃岡。
    一住三十年,此懷未始忘。
    扣門呼阿同,安寢已太康。
    青山映華發,歸計三月糧。
    我欲自汝陰,徑上潼江章。
    想見冰盤中,石蜜與柿霜。
    憐子遇明主,憂患已再嘗。
    報國何時畢,我心久已降。

    【註釋】:

    報:

    ①斷獄;判決。《史記·酷吏列傳》:“是日皆報,殺四百馀人。”②報答。《左傳·成公三年》:“無怨無德,不知所報。”③指報復。陸遊《長歌行》:“國仇未報壯士老,匣中寶劍夜有聲。”④回報;報應。《詩經·大雅·抑》:“投我以桃,報之以李。”⑤報告;告訴。《史記· 蒙恬列傳》:“使者還報。”⑥回復;答復。王安石《答司馬諫議書》:“故略上報。”(所以簡略地寫信答復。)⑦報酬;酬勞。《詩經·小雅·甫田》:“報以介福,萬壽無疆。”⑧古指政府文書抄本及政治情報。蘇軾《小飲公瑾州中》:“坐觀邸報談迂叟,閑說滁山憶醉翁。”(邸:京邸。迂叟:指司馬光。醉翁:指歐陽修。)

    國:

    ①國傢。《周禮·春官·詛祝》:“作盟詛之載辭,以敘國之信用。”(詛祝:官名。盟詛:大事為盟,小事為詛。國:指天子之國。)②周代的諸侯國及漢以後侯王的封地。《史記·高祖本紀》:“四月,兵罷戲下,諸侯各就國。”《晉書·陶侃傳》:“侃季年懷止足之分,不與朝權,未亡一年,欲遜位歸國。”(止足:知止知足。未亡:死前。遜位:辭官。)③國都;京城。《左傳 · 隱公元年》:“大都不過參(sān)國之一,小九之一。”(參國之一:國都的三分之一。九之一:九分之一。)范仲淹《嶽陽樓記》:“登斯樓也,則有去國懷鄉,憂讒畏譏,滿目蕭然,感極而悲者矣。”④地區;鄉土。羅鄴《雁二首》之一:“暮天新雁起汀洲,紅蓼(liǎo)花開水國愁。”(蓼:草名,此指水蓼。)王維《相思》:“紅豆生南國,春來發幾枝?”⑤國人。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得,而身為宋國笑。”

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”

    畢:

    ①古時田獵用的長柄小網。王充《論衡·偶會》:“雁鵠集於會稽……來遭民田之畢。”(民田:指老百姓的田裡。)②用網捕捉禽獸。《詩經·小雅·鴛鴦》:“鴛鴦於飛,畢之羅之。”(羅:用網捉捕。)③完畢;結束。杜牧《阿房宮賦》:“六王畢,四海一。”④星名。二十八宿之一。⑤副詞。全;皆。《史記·太史公自序》:“天下遺文古事,靡不畢集。”

    心:

    ①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。

    久:

    ①時間長。《莊子·德充符》:“久與賢人處則無過。”《史記·陳涉世傢》:“悵恨久之。”《論語·述而》:“久矣吾不復夢見周公。”②久留。《左傳·文公十二年》:“秦不能久,請深壘固軍以待之。”③久戰。《商君書·戰法》:“攻不若者勿與戰,食不若者勿與久。”

    已:

    ①停止。《荀子·勸學》:“學不可以已。”②完畢。《戰國策·齊策二》:“言未已,齊讓又至。”(讓:責備。)③罷免。《論語·公冶長》:“(子文)三已之,無慍(yùn)色。”(慍:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者說》:“可以已大風。”(大風:麻風病。)⑤副詞。1. 已經。《史記·蒙恬列傳》:“扶蘇已死。”2.隨後;旋即。《史記·項羽本紀》:“廢以為侯,已又殺之。”3. 太;過分。《詩經·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介詞。和方位詞“來”、“上”、“下”、“東”、“西”等結合,表示對時間、范圍的限制。《三國志·吳書·吳主傳》:“自丞相雍已下皆諫。”⑦語氣詞。用法同“矣”。用於句末,表示確定語氣。《老子》第二章:“天下皆知美之為美,斯惡已。”(斯惡已:就顯出醜惡瞭。)

    降:

    (一)①從高處往下走。《詩經·鄘風·定之方中》:“降觀於桑。”(桑:桑林。)《論語·鄉黨》:“出,降一等,逞顏色,怡怡如也。”《左傳·莊公三十二年》:“有神降於莘。”(莘:地名。)《荀子·議兵》:“若時雨之降,莫不說喜。”(說yuè:喜悅。)②落下。賈誼《鵬(fú)鳥賦》:“雲蒸雨降兮,糾錯相紛。”(糾錯:交錯。)③降生。屈原《離騷》:“惟庚寅吾以降。”(惟:語氣詞。庚寅:指庚寅日。)龔自珍《己亥雜詩》一百二十五:“我勸天公重抖擻,不拘一格降人材。”④貶低;降低。《論語·微子》:“不降其志,不辱其身。”⑤降給;授予。《孟子·告子下》:“故天將降大任於斯人也,必先苦其心志,勞其筋骨。”⑥降職;降級。《左傳·昭公六年》:“有犯命者,君子廢,小人降!”《尚書·蔡仲之命》:“降霍叔於庶人。”《史記·李斯列傳》:“如此不禁,則主勢降乎上,黨與成乎下。”(黨與:朋黨。)⑦下傳;傳到……時候。柳宗元《封建論》:“然而將於夷王,害禮傷尊,下堂而迎覲見者。” (二)xiáng ①投降。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“先以書遺操,詐雲欲降。”(遺wèi:送給。)劉禹錫《贈日本僧智藏》:“深夜降龍潭水黑。”《三國志·魏書·武帝紀》:“儀及其眾皆降。”②喜悅。《詩經· 召南·草蟲》:“亦既覯(gòu)止,我心則降。”(覯:遇見。止:語氣詞。)③和;同。《左傳·哀公二十六年》:“六卿三族降聽政。”(三族:指宋國的皇、靈、樂三族。)


  • 报国何时毕,我心久已降。

    “报国何时毕,我心久已降。”诗句出处:《感旧诗》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    床头枕驰道,双阙夜未央。
    车毂鸣枕中,客梦安得长。
    新秋入梧叶,风雨惊洞房。
    独行残月影,怅焉感初凉。
    筮仕记怀远,谪居念黄冈。
    一住三十年,此怀未始忘。
    扣门呼阿同,安寝已太康。
    青山映华发,归计三月粮。
    我欲自汝阴,径上潼江章。
    想见冰盘中,石蜜与柿霜。
    怜子遇明主,忧患已再尝。
    报国何时毕,我心久已降。

    【注释】:

    报:

    ①断狱;判决。《史记·酷吏列传》:“是日皆报,杀四百馀人。”②报答。《左传·成公三年》:“无怨无德,不知所报。”③指报复。陆游《长歌行》:“国仇未报壮士老,匣中宝剑夜有声。”④回报;报应。《诗经·大雅·抑》:“投我以桃,报之以李。”⑤报告;告诉。《史记· 蒙恬列传》:“使者还报。”⑥回复;答复。王安石《答司马谏议书》:“故略上报。”(所以简略地写信答复。)⑦报酬;酬劳。《诗经·小雅·甫田》:“报以介福,万寿无疆。”⑧古指政府文书抄本及政治情报。苏轼《小饮公瑾州中》:“坐观邸报谈迂叟,闲说滁山忆醉翁。”(邸:京邸。迂叟:指司马光。醉翁:指欧阳修。)

    国:

    ①国家。《周礼·春官·诅祝》:“作盟诅之载辞,以叙国之信用。”(诅祝:官名。盟诅:大事为盟,小事为诅。国:指天子之国。)②周代的诸侯国及汉以后侯王的封地。《史记·高祖本纪》:“四月,兵罢戏下,诸侯各就国。”《晋书·陶侃传》:“侃季年怀止足之分,不与朝权,未亡一年,欲逊位归国。”(止足:知止知足。未亡:死前。逊位:辞官。)③国都;京城。《左传 · 隐公元年》:“大都不过参(sān)国之一,小九之一。”(参国之一:国都的三分之一。九之一:九分之一。)范仲淹《岳阳楼记》:“登斯楼也,则有去国怀乡,忧谗畏讥,满目萧然,感极而悲者矣。”④地区;乡土。罗邺《雁二首》之一:“暮天新雁起汀洲,红蓼(liǎo)花开水国愁。”(蓼:草名,此指水蓼。)王维《相思》:“红豆生南国,春来发几枝?”⑤国人。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得,而身为宋国笑。”

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”

    毕:

    ①古时田猎用的长柄小网。王充《论衡·偶会》:“雁鹄集于会稽……来遭民田之毕。”(民田:指老百姓的田里。)②用网捕捉禽兽。《诗经·小雅·鸳鸯》:“鸳鸯于飞,毕之罗之。”(罗:用网捉捕。)③完毕;结束。杜牧《阿房宫赋》:“六王毕,四海一。”④星名。二十八宿之一。⑤副词。全;皆。《史记·太史公自序》:“天下遗文古事,靡不毕集。”

    心:

    ①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。

    久:

    ①时间长。《庄子·德充符》:“久与贤人处则无过。”《史记·陈涉世家》:“怅恨久之。”《论语·述而》:“久矣吾不复梦见周公。”②久留。《左传·文公十二年》:“秦不能久,请深垒固军以待之。”③久战。《商君书·战法》:“攻不若者勿与战,食不若者勿与久。”

    已:

    ①停止。《荀子·劝学》:“学不可以已。”②完毕。《战国策·齐策二》:“言未已,齐让又至。”(让:责备。)③罢免。《论语·公冶长》:“(子文)三已之,无愠(yùn)色。”(愠:怨恨。)④疾止;病除。柳宗元《捕蛇者说》:“可以已大风。”(大风:麻风病。)⑤副词。1. 已经。《史记·蒙恬列传》:“扶苏已死。”2.随后;旋即。《史记·项羽本纪》:“废以为侯,已又杀之。”3. 太;过分。《诗经·小雅·巧言》:“昊(hào)天已威。”(昊天:天。)⑥通“以”。介词。和方位词“来”、“上”、“下”、“东”、“西”等结合,表示对时间、范围的限制。《三国志·吴书·吴主传》:“自丞相雍已下皆谏。”⑦语气词。用法同“矣”。用于句末,表示确定语气。《老子》第二章:“天下皆知美之为美,斯恶已。”(斯恶已:就显出丑恶了。)

    降:

    (一)①从高处往下走。《诗经·鄘风·定之方中》:“降观于桑。”(桑:桑林。)《论语·乡党》:“出,降一等,逞颜色,怡怡如也。”《左传·庄公三十二年》:“有神降于莘。”(莘:地名。)《荀子·议兵》:“若时雨之降,莫不说喜。”(说yuè:喜悦。)②落下。贾谊《鹏(fú)鸟赋》:“云蒸雨降兮,纠错相纷。”(纠错:交错。)③降生。屈原《离骚》:“惟庚寅吾以降。”(惟:语气词。庚寅:指庚寅日。)龚自珍《己亥杂诗》一百二十五:“我劝天公重抖擞,不拘一格降人材。”④贬低;降低。《论语·微子》:“不降其志,不辱其身。”⑤降给;授予。《孟子·告子下》:“故天将降大任于斯人也,必先苦其心志,劳其筋骨。”⑥降职;降级。《左传·昭公六年》:“有犯命者,君子废,小人降!”《尚书·蔡仲之命》:“降霍叔于庶人。”《史记·李斯列传》:“如此不禁,则主势降乎上,党与成乎下。”(党与:朋党。)⑦下传;传到……时候。柳宗元《封建论》:“然而将于夷王,害礼伤尊,下堂而迎觐见者。” (二)xiáng ①投降。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“先以书遗操,诈云欲降。”(遗wèi:送给。)刘禹锡《赠日本僧智藏》:“深夜降龙潭水黑。”《三国志·魏书·武帝纪》:“仪及其众皆降。”②喜悦。《诗经· 召南·草虫》:“亦既觏(gòu)止,我心则降。”(觏:遇见。止:语气词。)③和;同。《左传·哀公二十六年》:“六卿三族降听政。”(三族:指宋国的皇、灵、乐三族。)


  • bao guo he shi bi ,wo xin jiu yi jiang 。

    “bao guo he shi bi ,wo xin jiu yi jiang 。”shi gou chu chu :《gan jiu shi 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    chuang tou zhen chi dao ,shuang que ye wei yang 。
    che gu ming zhen zhong ,ke meng an de chang 。
    xin qiu ru wu xie ,feng yu jing dong fang 。
    du hang can yue ying ,chang yan gan chu liang 。
    shi shi ji huai yuan ,zhe ju nian huang gang 。
    yi zhu san shi nian ,ci huai wei shi wang 。
    kou men hu a tong ,an qin yi tai kang 。
    qing shan ying hua fa ,gui ji san yue liang 。
    wo yu zi ru yin ,jing shang tong jiang zhang 。
    xiang jian bing pan zhong ,dan mi yu shi shuang 。
    lian zi yu ming zhu ,you huan yi zai chang 。
    bao guo he shi bi ,wo xin jiu yi jiang 。

    【zhu shi 】:

    bao :

    ①duan yu ;pan jue 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“shi ri jie bao ,sha si bai yu ren 。”②bao da 。《zuo chuan ·cheng gong san nian 》:“mo yuan mo de ,bu zhi suo bao 。”③zhi bao fu 。liu you 《chang ge hang 》:“guo chou wei bao zhuang shi lao ,xia zhong bao jian ye you sheng 。”④hui bao ;bao ying 。《shi jing ·da ya ·yi 》:“tou wo yi tao ,bao zhi yi li 。”⑤bao gao ;gao su 。《shi ji · meng tian lie chuan 》:“shi zhe hai bao 。”⑥hui fu ;da fu 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“gu lve shang bao 。”(suo yi jian lve de xie xin da fu 。)⑦bao chou ;chou lao 。《shi jing ·xiao ya ·fu tian 》:“bao yi jie fu ,mo shou mo jiang 。”⑧gu zhi zheng fu wen shu chao ben ji zheng zhi qing bao 。su shi 《xiao yin gong jin zhou zhong 》:“zuo guan di bao tan yu sou ,xian shui chu shan yi zui weng 。”(di :jing di 。yu sou :zhi si ma guang 。zui weng :zhi ou yang xiu 。)

    guo :

    ①guo jia 。《zhou li ·chun guan ·zu zhu 》:“zuo meng zu zhi zai ci ,yi xu guo zhi xin yong 。”(zu zhu :guan ming 。meng zu :da shi wei meng ,xiao shi wei zu 。guo :zhi tian zi zhi guo 。)②zhou dai de zhu hou guo ji han yi hou hou wang de feng de 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“si yue ,bing ba hu xia ,zhu hou ge jiu guo 。”《jin shu ·tao kan chuan 》:“kan ji nian huai zhi zu zhi fen ,bu yu chao quan ,wei wang yi nian ,yu xun wei gui guo 。”(zhi zu :zhi zhi zhi zu 。wei wang :si qian 。xun wei :ci guan 。)③guo dou ;jing cheng 。《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“da dou bu guo can (sān)guo zhi yi ,xiao jiu zhi yi 。”(can guo zhi yi :guo dou de san fen zhi yi 。jiu zhi yi :jiu fen zhi yi 。)fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“deng si lou ye ,ze you qu guo huai xiang ,you chan wei ji ,man mu xiao ran ,gan ji er bei zhe yi 。”④de ou ;xiang tu 。luo ye 《yan er shou 》zhi yi :“mu tian xin yan qi ting zhou ,gong liao (liǎo)hua kai shui guo chou 。”(liao :cao ming ,ci zhi shui liao 。)wang wei 《xiang sai 》:“gong dou sheng na guo ,chun lai fa ji zhi ?”⑤guo ren 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de ,er shen wei song guo xiao 。”

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”

    bi :

    ①gu shi tian lie yong de chang bing xiao wang 。wang chong 《lun heng ·ou hui 》:“yan gu ji yu hui ji ……lai zao min tian zhi bi 。”(min tian :zhi lao bai xing de tian li 。)②yong wang bu zhuo qin shou 。《shi jing ·xiao ya ·yuan yang 》:“yuan yang yu fei ,bi zhi luo zhi 。”(luo :yong wang zhuo bu 。)③wan bi ;jie shu 。du mu 《a fang gong fu 》:“liu wang bi ,si hai yi 。”④xing ming 。er shi ba su zhi yi 。⑤fu ci 。quan ;jie 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“tian xia wei wen gu shi ,mi bu bi ji 。”

    xin :

    ①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。

    jiu :

    ①shi jian chang 。《zhuang zi ·de chong fu 》:“jiu yu xian ren chu ze mo guo 。”《shi ji ·chen she shi jia 》:“chang hen jiu zhi 。”《lun yu ·shu er 》:“jiu yi wu bu fu meng jian zhou gong 。”②jiu liu 。《zuo chuan ·wen gong shi er nian 》:“qin bu neng jiu ,qing shen lei gu jun yi dai zhi 。”③jiu zhan 。《shang jun shu ·zhan fa 》:“gong bu re zhe wu yu zhan ,shi bu re zhe wu yu jiu 。”

    yi :

    ①ting zhi 。《xun zi ·quan xue 》:“xue bu ke yi yi 。”②wan bi 。《zhan guo ce ·ji ce er 》:“yan wei yi ,ji rang you zhi 。”(rang :ze bei 。)③ba mian 。《lun yu ·gong ye chang 》:“(zi wen )san yi zhi ,mo yun (yùn)se 。”(yun :yuan hen 。)④ji zhi ;bing chu 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“ke yi yi da feng 。”(da feng :ma feng bing 。)⑤fu ci 。1. yi jing 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“fu su yi si 。”2.sui hou ;xuan ji 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“fei yi wei hou ,yi you sha zhi 。”3. tai ;guo fen 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“hao (hào)tian yi wei 。”(hao tian :tian 。)⑥tong “yi ”。jie ci 。he fang wei ci “lai ”、“shang ”、“xia ”、“dong ”、“xi ”deng jie ge ,biao shi dui shi jian 、fan wei de xian zhi 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“zi cheng xiang yong yi xia jie jian 。”⑦yu qi ci 。yong fa tong “yi ”。yong yu gou mo ,biao shi que ding yu qi 。《lao zi 》di er zhang :“tian xia jie zhi mei zhi wei mei ,si e yi 。”(si e yi :jiu xian chu chou e le 。)

    jiang :

    (yi )①cong gao chu wang xia zou 。《shi jing ·yong feng ·ding zhi fang zhong 》:“jiang guan yu sang 。”(sang :sang lin 。)《lun yu ·xiang dang 》:“chu ,jiang yi deng ,cheng yan se ,yi yi ru ye 。”《zuo chuan ·zhuang gong san shi er nian 》:“you shen jiang yu shen 。”(shen :de ming 。)《xun zi ·yi bing 》:“re shi yu zhi jiang ,mo bu shui xi 。”(shui yuè:xi yue 。)②la xia 。gu yi 《peng (fú)diao fu 》:“yun zheng yu jiang xi ,jiu cuo xiang fen 。”(jiu cuo :jiao cuo 。)③jiang sheng 。qu yuan 《li sao 》:“wei geng yin wu yi jiang 。”(wei :yu qi ci 。geng yin :zhi geng yin ri 。)gong zi zhen 《ji hai za shi 》yi bai er shi wu :“wo quan tian gong chong dou sou ,bu ju yi ge jiang ren cai 。”④bian di ;jiang di 。《lun yu ·wei zi 》:“bu jiang ji zhi ,bu ru ji shen 。”⑤jiang gei ;shou yu 。《meng zi ·gao zi xia 》:“gu tian jiang jiang da ren yu si ren ye ,bi xian ku ji xin zhi ,lao ji jin gu 。”⑥jiang zhi ;jiang ji 。《zuo chuan ·zhao gong liu nian 》:“you fan ming zhe ,jun zi fei ,xiao ren jiang !”《shang shu ·cai zhong zhi ming 》:“jiang huo shu yu shu ren 。”《shi ji ·li si lie chuan 》:“ru ci bu jin ,ze zhu shi jiang hu shang ,dang yu cheng hu xia 。”(dang yu :peng dang 。)⑦xia chuan ;chuan dao ……shi hou 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“ran er jiang yu yi wang ,hai li shang zun ,xia tang er ying jin jian zhe 。” (er )xiáng ①tou jiang 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“xian yi shu wei cao ,zha yun yu jiang 。”(wei wèi:song gei 。)liu yu xi 《zeng ri ben seng zhi cang 》:“shen ye jiang long tan shui hei 。”《san guo zhi ·wei shu ·wu di ji 》:“yi ji ji zhong jie jiang 。”②xi yue 。《shi jing · shao na ·cao chong 》:“yi ji gou (gòu)zhi ,wo xin ze jiang 。”(gou :yu jian 。zhi :yu qi ci 。)③he ;tong 。《zuo chuan ·ai gong er shi liu nian 》:“liu qing san zu jiang ting zheng 。”(san zu :zhi song guo de huang 、ling 、le san zu 。)