• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 妻子走堂下,主人竟誰歟。

    “妻子走堂下,主人竟誰歟。”詩句出處:《答任師中傢漢公(一題:奉和師中丈漢公兄見》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    先君昔未仕,杜門皇祐初。
    道德無貧賤,風采照鄉閭。
    何嘗疏小人,小人自闊疏。
    出門無所詣,老史在郊墟。
    門前萬竿竹,堂上四庫書。
    高樹紅消梨,小池白芙蕖。
    常呼赤腳婢,雨中擷園蔬。
    矯矯任夫子,罷官還舊廬。
    是時裡中兒,始識長者車。
    烹雞酌白酒,相對歡有餘。
    有如龐德公,往還葛與徐。
    妻子走堂下,主人竟誰歟。
    我時年尚幼,作賦慕相如。
    侍立看君談,精悍實起予。
    歲月曾幾何,耆老逝不居。
    史侯最先沒,孤墳拱桑樗。
    我亦涉萬裡,清血滿襟祛。
    漂流二十年,始悟萬緣虛。
    獨喜任夫子,老佩刺史魚。
    威行烏白蠻,解辮請冠裾。
    方當入奏事,清廟陳璠璵。
    胡為厭軒冕,歸意不少紓。
    上蔡有良田,黃沙走清渠。
    罷亞百頃稻,雍容十年儲。
    閑隨李丞相,搏射鹿與豬。
    蒼鷹十斤重,猛犬如黃驢。
    豈比陶淵明,窮苦自把鋤。
    我今四十二,衰發不滿梳。
    彭城古名郡,乏人偶見除。
    頭顱已可知,幾何不樵漁。
    會當相従去,芒鞋老菑畬。
    念子瘴江邊,懷抱向誰攄。
    賴我同年友,相歡出同輿。
    冰盤薦文鮪,(鮪,鮥也。
    戎、瀘常有。
    )玉斝傾浮蛆。
    醉中忽思我,清詩綴瓊琚。
    知我少詼諧,教我時卷舒。
    世事日反覆,翩如風中旟。
    雀羅吊廷尉,秋扇悲婕妤。
    升沉一何速,喜怒紛眾狙。
    作詩謝二子,我師寧與蘧。

    【註釋】:

    妻:

    (一)妻子。《史記·孫子吳起列傳》:“吳起取齊女為妻。” (二)qì ①以女嫁人。《論語·公冶長》:“以其子妻之。”又:“以其兄之子妻之。”(子:女兒。)②娶女子為妻。關漢卿《救風塵》第一折:“他一心待嫁我,我一心待妻他。”

    子:

    ①孩子,兼指男女。《詩經·豳風· 七月》:“同我婦子,饁彼南畝。”(饁yè:送飯。南畝:指田地。)②兒子或女兒。《戰國策·趙策四》:“丈夫亦愛憐其少子乎?”此指兒子。《韓非子·說林上》:“衛人嫁其子。”此指女兒。③人的通稱,或指男;或指女。《詩經·邶風·匏有苦葉》:“招招舟子,人涉印否?”(涉:過河。印āng:我。)《周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”(之:此。歸:出嫁。)④尊稱,多指男子。《詩經·衛風·氓》:“匪我愆期,子無良媒。”(匪:非。愆qiān:錯,誤。)⑤動物的卵或幼小的動物。《詩經·小雅·小宛》:“螟嶺有子,蜾蠃負之。”(螟蛉mínglíng:一種吃禾心的害蟲。蜾蠃guǒluǒ:細腰蜂。)《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”⑥植物的果實或種子。劉義慶《世說新語·雅量》:“樹在道邊而多子,此必苦李。”李紳《憫農》之一:“春種一粒粟,秋收萬顆子。”⑦古代五等爵位的第四等。《禮記·王制》:“王者之制祿爵:公、侯、伯、子、男凡五等。”⑧地支的第一位,常與天幹相配以紀日、紀年。《春秋 · 桓公十八年》:“夏四月丙子,公薨於齊。”韓愈《息國夫人墓志銘》:“元和七年甲子,日南至,以疾卒。”(元和:唐憲宗年號。日南至:指夏至。)又指十二時辰之一,即子時,自夜十一時至次日晨一時。⑨利息。《史記·貨殖列傳》:“子貸金錢千貫。”

    走:

    ①跑;逃跑。《戰國策·趙策四》:“老臣病足,曾不能疾走。”《孟子·梁惠王上》:“棄甲曳兵而走。”杜甫《石壕吏》:“老翁逾墻走。”②步行。《禮記·玉藻》:“走而不趨。”(趨:快步走。)③奔向;趨向。晁錯《論貴粟疏》:“趨利如水走下,四方亡擇也。”(亡:無。)杜牧《阿房宮賦》:“驪山北構而西折,直走咸陽。”④移動;挪動。蘇軾《新灘阻風》:“初聞似搖扇,漸覺平沙走。”⑤離開;離去。《南史·張暢傳》:“今城內乏食,百姓咸有走情。”⑥通過;經由。蔣士銓《香祖樓·撻蚓》:“夫妻免得充軍,且向洋舡(chuán)走水。”(舡:同“船”。)⑦謙詞,等於說仆人。司馬遷《報任安書》:“太史公牛馬走司馬遷再拜言。”(牛馬走:意思是像牛馬一樣被驅使的仆人。)⑧謙稱,等於“我”。張衡《東京賦》:“走雖不敏,庶斯達矣。”(庶:希望。)[走狗]1. 善跑的獵狗。《史記·越王勾踐世傢》:“飛鳥盡,良弓藏。狡兔死,走狗烹。”2.受人豢養幫助作惡的人。《聊齋志異·田七郎》:“操杖隸皆紳傢走狗。”

    堂:

    ①殿堂。《荀子·儒效》:“諸侯趨走堂下。”②正屋,即廳堂。杜甫《贈衛八處士》:“焉知二十載,重上君子堂。”③舊時官府議事或審案的地方。李商隱《行次西效作》:“巍巍政事堂。”④指某些有專門用途的房屋、廳堂或居室。柳宗元《盩厔(zhōu zhì)縣新食堂記》:“新作食堂於縣內之右。”⑤父系、母系同祖的親屬。《世說新語·賞譽》:“羊長和父繇與太傅祜同堂相善。”(羊長和:人名。)[堂堂]1.宏大。《晏子春秋·外篇重而異者二》:“寡人將去此堂堂國而死乎?”(去:離開。)2. 光明正大。《法言·重黎》:“堂堂乎忠,難矣哉!”3. 容貌魁偉不凡。《後漢書·伏湛傳》:“湛容貌堂堂。”4.公然;無顧慮的樣子。陸遊《涉白馬渡慨然有懷》:“袁曹百戰相持處,犬羊堂堂自來去。”

    堂下:

    ①指侍從。《韓非子·內儲》:“[晉文公]乃召其~~而譙之,果然,乃誅之。”②殿階之下。《鹽鐵論·刺權》:“中山素女,撫流征於堂上,鳴鼓《巴俞》作於~~。”

    下:

    ①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”

    主:

    ①君;國君。《荀子·王霸》:“主能治近,則遠者理;主能治明,則幽者化;主能當一,則百事正。”(理:治理。幽:暗處。化:感化。當:主管。)《商君書·君臣》:“故國治而地廣,兵強而主尊。”②皇帝的女兒。《後漢書·宋弘傳》:“弘被引見,帝令主坐屏風後。”③春秋戰國時稱大夫為主。《左傳·昭公元年》:“趙孟曰:‘誰當良臣?’對曰:‘主是謂矣。’”(趙孟:晉國卿大夫。當:相當於。)④主人。杜甫《秋興八首》之四:“王侯第宅皆新主。”(第:貴族的大宅子。)劉義慶《世說新語·簡傲》:“主已知子猷當往,乃灑掃施設,在聽事坐相待。”(子猷:王徽之字。)⑤死者的牌位。《春秋·文公二年》:“作僖公主。”⑥根本;首要的。曹丕《典論·論文》:“文以氣為主。”⑦掌管;主持。《墨子·備高臨》:“十人主此車。”⑧預兆。范仲淹《奏乞宣諭大臣定河東捍禦》:“河東地震數年,占書亦主城陷。”

    竟:

    ①樂曲完畢。《周禮·春官·樂師》:“凡樂成則告備”鄭玄註:“成,謂所奏一竟。”②完畢;終瞭。曹操《步出夏門行·龜雖壽》:“神龜雖壽,猶有竟時。”《史記·項羽本紀》:“於是項梁乃教(項)籍兵法,籍大喜,略知其意,又不肯竟學。”③從頭至尾。《世說新語·雅量》:“竟日皆美供,雖晚至亦獲盛饌(zhuàn)。”(供:飯食。饌:食物。)④窮究;追究。《漢書·霍光傳》:“此縣官重太後,故不竟也。”(重:敬重。)蘇舜卿《王公行狀》:“雖末事必竟。”(末事:小事。)⑤同“境”。邊境。《左傳·宣公二年》:“亡不越竟。”(亡:逃亡。)⑥終於;終究。《史記·淮陰侯列傳》:“信亦知其意,怒,竟絕去。”(絕去:決絕而去。)《後漢書·耿棄傳》:“有志者事竟成也。”⑦竟然;居然。《史記·屈原列傳》:“而齊竟怒不救楚,楚大困。”《徐霞客遊記·遊黃山日記》:“擬尋石筍奧境,竟為天奪,濃霧迷漫。”⑧至;直到。《史記·齊太公世傢》:“竟(齊)頃公卒,百姓附,諸侯不犯。”

    歟:

    句末語氣詞。表示疑問、感嘆。《呂氏春秋·不茍》:“子之事歟?”(子:您。)《史記·屈原賈生列傳》:“子非三閭大夫歟?”


  • 妻子走堂下,主人竟谁欤。

    “妻子走堂下,主人竟谁欤。”诗句出处:《答任师中家汉公(一题:奉和师中丈汉公兄见》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    先君昔未仕,杜门皇祐初。
    道德无贫贱,风采照乡闾。
    何尝疏小人,小人自阔疏。
    出门无所诣,老史在郊墟。
    门前万竿竹,堂上四库书。
    高树红消梨,小池白芙蕖。
    常呼赤脚婢,雨中撷园蔬。
    矫矫任夫子,罢官还旧庐。
    是时里中儿,始识长者车。
    烹鸡酌白酒,相对欢有余。
    有如庞德公,往还葛与徐。
    妻子走堂下,主人竟谁欤。
    我时年尚幼,作赋慕相如。
    侍立看君谈,精悍实起予。
    岁月曾几何,耆老逝不居。
    史侯最先没,孤坟拱桑樗。
    我亦涉万里,清血满襟祛。
    漂流二十年,始悟万缘虚。
    独喜任夫子,老佩刺史鱼。
    威行乌白蛮,解辫请冠裾。
    方当入奏事,清庙陈璠玙。
    胡为厌轩冕,归意不少纾。
    上蔡有良田,黄沙走清渠。
    罢亚百顷稻,雍容十年储。
    闲随李丞相,搏射鹿与猪。
    苍鹰十斤重,猛犬如黄驴。
    岂比陶渊明,穷苦自把锄。
    我今四十二,衰发不满梳。
    彭城古名郡,乏人偶见除。
    头颅已可知,几何不樵渔。
    会当相従去,芒鞋老菑畲。
    念子瘴江边,怀抱向谁摅。
    赖我同年友,相欢出同舆。
    冰盘荐文鲔,(鲔,鮥也。
    戎、泸常有。
    )玉斝倾浮蛆。
    醉中忽思我,清诗缀琼琚。
    知我少诙谐,教我时卷舒。
    世事日反覆,翩如风中旟。
    雀罗吊廷尉,秋扇悲婕妤。
    升沉一何速,喜怒纷众狙。
    作诗谢二子,我师宁与蘧。

    【注释】:

    妻:

    (一)妻子。《史记·孙子吴起列传》:“吴起取齐女为妻。” (二)qì ①以女嫁人。《论语·公冶长》:“以其子妻之。”又:“以其兄之子妻之。”(子:女儿。)②娶女子为妻。关汉卿《救风尘》第一折:“他一心待嫁我,我一心待妻他。”

    子:

    ①孩子,兼指男女。《诗经·豳风· 七月》:“同我妇子,馌彼南亩。”(馌yè:送饭。南亩:指田地。)②儿子或女儿。《战国策·赵策四》:“丈夫亦爱怜其少子乎?”此指儿子。《韩非子·说林上》:“卫人嫁其子。”此指女儿。③人的通称,或指男;或指女。《诗经·邶风·匏有苦叶》:“招招舟子,人涉印否?”(涉:过河。印āng:我。)《周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”(之:此。归:出嫁。)④尊称,多指男子。《诗经·卫风·氓》:“匪我愆期,子无良媒。”(匪:非。愆qiān:错,误。)⑤动物的卵或幼小的动物。《诗经·小雅·小宛》:“螟岭有子,蜾蠃负之。”(螟蛉mínglíng:一种吃禾心的害虫。蜾蠃guǒluǒ:细腰蜂。)《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”⑥植物的果实或种子。刘义庆《世说新语·雅量》:“树在道边而多子,此必苦李。”李绅《悯农》之一:“春种一粒粟,秋收万颗子。”⑦古代五等爵位的第四等。《礼记·王制》:“王者之制禄爵:公、侯、伯、子、男凡五等。”⑧地支的第一位,常与天干相配以纪日、纪年。《春秋 · 桓公十八年》:“夏四月丙子,公薨于齐。”韩愈《息国夫人墓志铭》:“元和七年甲子,日南至,以疾卒。”(元和:唐宪宗年号。日南至:指夏至。)又指十二时辰之一,即子时,自夜十一时至次日晨一时。⑨利息。《史记·货殖列传》:“子贷金钱千贯。”

    走:

    ①跑;逃跑。《战国策·赵策四》:“老臣病足,曾不能疾走。”《孟子·梁惠王上》:“弃甲曳兵而走。”杜甫《石壕吏》:“老翁逾墙走。”②步行。《礼记·玉藻》:“走而不趋。”(趋:快步走。)③奔向;趋向。晁错《论贵粟疏》:“趋利如水走下,四方亡择也。”(亡:无。)杜牧《阿房宫赋》:“骊山北构而西折,直走咸阳。”④移动;挪动。苏轼《新滩阻风》:“初闻似摇扇,渐觉平沙走。”⑤离开;离去。《南史·张畅传》:“今城内乏食,百姓咸有走情。”⑥通过;经由。蒋士铨《香祖楼·挞蚓》:“夫妻免得充军,且向洋舡(chuán)走水。”(舡:同“船”。)⑦谦词,等于说仆人。司马迁《报任安书》:“太史公牛马走司马迁再拜言。”(牛马走:意思是像牛马一样被驱使的仆人。)⑧谦称,等于“我”。张衡《东京赋》:“走虽不敏,庶斯达矣。”(庶:希望。)[走狗]1. 善跑的猎狗。《史记·越王勾践世家》:“飞鸟尽,良弓藏。狡兔死,走狗烹。”2.受人豢养帮助作恶的人。《聊斋志异·田七郎》:“操杖隶皆绅家走狗。”

    堂:

    ①殿堂。《荀子·儒效》:“诸侯趋走堂下。”②正屋,即厅堂。杜甫《赠卫八处士》:“焉知二十载,重上君子堂。”③旧时官府议事或审案的地方。李商隐《行次西效作》:“巍巍政事堂。”④指某些有专门用途的房屋、厅堂或居室。柳宗元《盩厔(zhōu zhì)县新食堂记》:“新作食堂于县内之右。”⑤父系、母系同祖的亲属。《世说新语·赏誉》:“羊长和父繇与太傅祜同堂相善。”(羊长和:人名。)[堂堂]1.宏大。《晏子春秋·外篇重而异者二》:“寡人将去此堂堂国而死乎?”(去:离开。)2. 光明正大。《法言·重黎》:“堂堂乎忠,难矣哉!”3. 容貌魁伟不凡。《后汉书·伏湛传》:“湛容貌堂堂。”4.公然;无顾虑的样子。陆游《涉白马渡慨然有怀》:“袁曹百战相持处,犬羊堂堂自来去。”

    堂下:

    ①指侍从。《韩非子·内储》:“[晋文公]乃召其~~而谯之,果然,乃诛之。”②殿阶之下。《盐铁论·刺权》:“中山素女,抚流征于堂上,鸣鼓《巴俞》作于~~。”

    下:

    ①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”

    主:

    ①君;国君。《荀子·王霸》:“主能治近,则远者理;主能治明,则幽者化;主能当一,则百事正。”(理:治理。幽:暗处。化:感化。当:主管。)《商君书·君臣》:“故国治而地广,兵强而主尊。”②皇帝的女儿。《后汉书·宋弘传》:“弘被引见,帝令主坐屏风后。”③春秋战国时称大夫为主。《左传·昭公元年》:“赵孟曰:‘谁当良臣?’对曰:‘主是谓矣。’”(赵孟:晋国卿大夫。当:相当于。)④主人。杜甫《秋兴八首》之四:“王侯第宅皆新主。”(第:贵族的大宅子。)刘义庆《世说新语·简傲》:“主已知子猷当往,乃洒扫施设,在听事坐相待。”(子猷:王徽之字。)⑤死者的牌位。《春秋·文公二年》:“作僖公主。”⑥根本;首要的。曹丕《典论·论文》:“文以气为主。”⑦掌管;主持。《墨子·备高临》:“十人主此车。”⑧预兆。范仲淹《奏乞宣谕大臣定河东捍御》:“河东地震数年,占书亦主城陷。”

    竟:

    ①乐曲完毕。《周礼·春官·乐师》:“凡乐成则告备”郑玄注:“成,谓所奏一竟。”②完毕;终了。曹操《步出夏门行·龟虽寿》:“神龟虽寿,犹有竟时。”《史记·项羽本纪》:“于是项梁乃教(项)籍兵法,籍大喜,略知其意,又不肯竟学。”③从头至尾。《世说新语·雅量》:“竟日皆美供,虽晚至亦获盛馔(zhuàn)。”(供:饭食。馔:食物。)④穷究;追究。《汉书·霍光传》:“此县官重太后,故不竟也。”(重:敬重。)苏舜卿《王公行状》:“虽末事必竟。”(末事:小事。)⑤同“境”。边境。《左传·宣公二年》:“亡不越竟。”(亡:逃亡。)⑥终于;终究。《史记·淮阴侯列传》:“信亦知其意,怒,竟绝去。”(绝去:决绝而去。)《后汉书·耿弃传》:“有志者事竟成也。”⑦竟然;居然。《史记·屈原列传》:“而齐竟怒不救楚,楚大困。”《徐霞客游记·游黄山日记》:“拟寻石笋奥境,竟为天夺,浓雾迷漫。”⑧至;直到。《史记·齐太公世家》:“竟(齐)顷公卒,百姓附,诸侯不犯。”

    欤:

    句末语气词。表示疑问、感叹。《吕氏春秋·不苟》:“子之事欤?”(子:您。)《史记·屈原贾生列传》:“子非三闾大夫欤?”


  • qi zi zou tang xia ,zhu ren jing shei yu 。

    “qi zi zou tang xia ,zhu ren jing shei yu 。”shi gou chu chu :《da ren shi zhong jia han gong (yi ti :feng he shi zhong zhang han gong xiong jian 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    xian jun xi wei shi ,du men huang 祐chu 。
    dao de mo pin jian ,feng cai zhao xiang lv 。
    he chang shu xiao ren ,xiao ren zi kuo shu 。
    chu men mo suo yi ,lao shi zai jiao xu 。
    men qian mo gan zhu ,tang shang si ku shu 。
    gao shu gong xiao li ,xiao chi bai fu qu 。
    chang hu chi jiao bi ,yu zhong xie yuan shu 。
    jiao jiao ren fu zi ,ba guan hai jiu lu 。
    shi shi li zhong er ,shi shi chang zhe che 。
    peng ji zhuo bai jiu ,xiang dui huan you yu 。
    you ru pang de gong ,wang hai ge yu xu 。
    qi zi zou tang xia ,zhu ren jing shei yu 。
    wo shi nian shang you ,zuo fu mu xiang ru 。
    shi li kan jun tan ,jing han shi qi yu 。
    sui yue ceng ji he ,qi lao shi bu ju 。
    shi hou zui xian mei ,gu fen gong sang chu 。
    wo yi she mo li ,qing xie man jin qu 。
    piao liu er shi nian ,shi wu mo yuan xu 。
    du xi ren fu zi ,lao pei ci shi yu 。
    wei hang wu bai man ,jie bian qing guan ju 。
    fang dang ru zou shi ,qing miao chen fan yu 。
    hu wei ya xuan mian ,gui yi bu shao shu 。
    shang cai you liang tian ,huang sha zou qing qu 。
    ba ya bai qing dao ,yong rong shi nian chu 。
    xian sui li cheng xiang ,bo she lu yu zhu 。
    cang ying shi jin chong ,meng quan ru huang lv 。
    qi bi tao yuan ming ,qiong ku zi ba chu 。
    wo jin si shi er ,cui fa bu man shu 。
    peng cheng gu ming jun ,fa ren ou jian chu 。
    tou lu yi ke zhi ,ji he bu qiao yu 。
    hui dang xiang cong qu ,mang xie lao zai she 。
    nian zi zhang jiang bian ,huai bao xiang shei shu 。
    lai wo tong nian you ,xiang huan chu tong yu 。
    bing pan jian wen wei ,(wei ,ge ye 。
    rong 、lu chang you 。
    )yu jia qing fu qu 。
    zui zhong hu sai wo ,qing shi chuo qiong ju 。
    zhi wo shao hui xie ,jiao wo shi juan shu 。
    shi shi ri fan fu ,pian ru feng zhong yu 。
    qiao luo diao ting wei ,qiu shan bei jie yu 。
    sheng chen yi he su ,xi nu fen zhong ju 。
    zuo shi xie er zi ,wo shi ning yu qu 。

    【zhu shi 】:

    qi :

    (yi )qi zi 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“wu qi qu ji nv wei qi 。” (er )qì ①yi nv jia ren 。《lun yu ·gong ye chang 》:“yi ji zi qi zhi 。”you :“yi ji xiong zhi zi qi zhi 。”(zi :nv er 。)②qu nv zi wei qi 。guan han qing 《jiu feng chen 》di yi she :“ta yi xin dai jia wo ,wo yi xin dai qi ta 。”

    zi :

    ①hai zi ,jian zhi nan nv 。《shi jing ·bin feng · qi yue 》:“tong wo fu zi ,ye bi na mu 。”(ye yè:song fan 。na mu :zhi tian de 。)②er zi huo nv er 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhang fu yi ai lian ji shao zi hu ?”ci zhi er zi 。《han fei zi ·shui lin shang 》:“wei ren jia ji zi 。”ci zhi nv er 。③ren de tong chen ,huo zhi nan ;huo zhi nv 。《shi jing ·bei feng ·pao you ku xie 》:“qiao qiao zhou zi ,ren she yin fou ?”(she :guo he 。yin āng:wo 。)《zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”(zhi :ci 。gui :chu jia 。)④zun chen ,duo zhi nan zi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“fei wo qian ji ,zi mo liang mei 。”(fei :fei 。qian qiān:cuo ,wu 。)⑤dong wu de luan huo you xiao de dong wu 。《shi jing ·xiao ya ·xiao wan 》:“ming ling you zi ,guo luo fu zhi 。”(ming ling mínglíng:yi chong chi he xin de hai chong 。guo luo guǒluǒ:xi yao feng 。)《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”⑥zhi wu de guo shi huo chong zi 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ya liang 》:“shu zai dao bian er duo zi ,ci bi ku li 。”li shen 《min nong 》zhi yi :“chun chong yi li su ,qiu shou mo ke zi 。”⑦gu dai wu deng jue wei de di si deng 。《li ji ·wang zhi 》:“wang zhe zhi zhi lu jue :gong 、hou 、bai 、zi 、nan fan wu deng 。”⑧de zhi de di yi wei ,chang yu tian gan xiang pei yi ji ri 、ji nian 。《chun qiu · huan gong shi ba nian 》:“xia si yue bing zi ,gong hong yu ji 。”han yu 《xi guo fu ren mu zhi ming 》:“yuan he qi nian jia zi ,ri na zhi ,yi ji cu 。”(yuan he :tang xian zong nian hao 。ri na zhi :zhi xia zhi 。)you zhi shi er shi chen zhi yi ,ji zi shi ,zi ye shi yi shi zhi ci ri chen yi shi 。⑨li xi 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“zi dai jin qian qian guan 。”

    zou :

    ①pao ;tao pao 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen bing zu ,ceng bu neng ji zou 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi jia ye bing er zou 。”du fu 《dan hao li 》:“lao weng yu qiang zou 。”②bu hang 。《li ji ·yu zao 》:“zou er bu qu 。”(qu :kuai bu zou 。)③ben xiang ;qu xiang 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“qu li ru shui zou xia ,si fang wang ze ye 。”(wang :mo 。)du mu 《a fang gong fu 》:“li shan bei gou er xi she ,zhi zou xian yang 。”④yi dong ;nuo dong 。su shi 《xin tan zu feng 》:“chu wen shi yao shan ,jian jiao ping sha zou 。”⑤li kai ;li qu 。《na shi ·zhang chang chuan 》:“jin cheng nei fa shi ,bai xing xian you zou qing 。”⑥tong guo ;jing you 。jiang shi quan 《xiang zu lou ·ta yin 》:“fu qi mian de chong jun ,ju xiang xiang chuan (chuán)zou shui 。”(chuan :tong “chuan ”。)⑦qian ci ,deng yu shui pu ren 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“tai shi gong niu ma zou si ma qian zai bai yan 。”(niu ma zou :yi sai shi xiang niu ma yi yang bei qu shi de pu ren 。)⑧qian chen ,deng yu “wo ”。zhang heng 《dong jing fu 》:“zou sui bu min ,shu si da yi 。”(shu :xi wang 。)[zou gou ]1. shan pao de lie gou 。《shi ji ·yue wang gou jian shi jia 》:“fei diao jin ,liang gong cang 。jiao tu si ,zou gou peng 。”2.shou ren huan yang bang zhu zuo e de ren 。《liao zhai zhi yi ·tian qi lang 》:“cao zhang li jie shen jia zou gou 。”

    tang :

    ①dian tang 。《xun zi ·ru xiao 》:“zhu hou qu zou tang xia 。”②zheng wu ,ji ting tang 。du fu 《zeng wei ba chu shi 》:“yan zhi er shi zai ,chong shang jun zi tang 。”③jiu shi guan fu yi shi huo shen an de de fang 。li shang yin 《hang ci xi xiao zuo 》:“wei wei zheng shi tang 。”④zhi mou xie you zhuan men yong tu de fang wu 、ting tang huo ju shi 。liu zong yuan 《chou shi (zhōu zhì)xian xin shi tang ji 》:“xin zuo shi tang yu xian nei zhi you 。”⑤fu ji 、mu ji tong zu de qin shu 。《shi shui xin yu ·shang yu 》:“yang chang he fu yao yu tai fu hu tong tang xiang shan 。”(yang chang he :ren ming 。)[tang tang ]1.hong da 。《yan zi chun qiu ·wai pian chong er yi zhe er 》:“gua ren jiang qu ci tang tang guo er si hu ?”(qu :li kai 。)2. guang ming zheng da 。《fa yan ·chong li 》:“tang tang hu zhong ,nan yi zai !”3. rong mao kui wei bu fan 。《hou han shu ·fu zhan chuan 》:“zhan rong mao tang tang 。”4.gong ran ;mo gu lv de yang zi 。liu you 《she bai ma du kai ran you huai 》:“yuan cao bai zhan xiang chi chu ,quan yang tang tang zi lai qu 。”

    tang xia :

    ①zhi shi cong 。《han fei zi ·nei chu 》:“[jin wen gong ]nai shao ji ~~er qiao zhi ,guo ran ,nai zhu zhi 。”②dian jie zhi xia 。《yan tie lun ·ci quan 》:“zhong shan su nv ,fu liu zheng yu tang shang ,ming gu 《ba shu 》zuo yu ~~。”

    xia :

    ①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”

    zhu :

    ①jun ;guo jun 。《xun zi ·wang ba 》:“zhu neng zhi jin ,ze yuan zhe li ;zhu neng zhi ming ,ze you zhe hua ;zhu neng dang yi ,ze bai shi zheng 。”(li :zhi li 。you :an chu 。hua :gan hua 。dang :zhu guan 。)《shang jun shu ·jun chen 》:“gu guo zhi er de an ,bing jiang er zhu zun 。”②huang di de nv er 。《hou han shu ·song hong chuan 》:“hong bei yin jian ,di ling zhu zuo bing feng hou 。”③chun qiu zhan guo shi chen da fu wei zhu 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“zhao meng yue :‘shei dang liang chen ?’dui yue :‘zhu shi wei yi 。’”(zhao meng :jin guo qing da fu 。dang :xiang dang yu 。)④zhu ren 。du fu 《qiu xing ba shou 》zhi si :“wang hou di zhai jie xin zhu 。”(di :gui zu de da zhai zi 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·jian ao 》:“zhu yi zhi zi you dang wang ,nai sa sao shi she ,zai ting shi zuo xiang dai 。”(zi you :wang hui zhi zi 。)⑤si zhe de pai wei 。《chun qiu ·wen gong er nian 》:“zuo xi gong zhu 。”⑥gen ben ;shou yao de 。cao pi 《dian lun ·lun wen 》:“wen yi qi wei zhu 。”⑦zhang guan ;zhu chi 。《mo zi ·bei gao lin 》:“shi ren zhu ci che 。”⑧yu zhao 。fan zhong yan 《zou qi xuan yu da chen ding he dong han yu 》:“he dong de zhen shu nian ,zhan shu yi zhu cheng xian 。”

    jing :

    ①le qu wan bi 。《zhou li ·chun guan ·le shi 》:“fan le cheng ze gao bei ”zheng xuan zhu :“cheng ,wei suo zou yi jing 。”②wan bi ;zhong le 。cao cao 《bu chu xia men hang ·gui sui shou 》:“shen gui sui shou ,you you jing shi 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“yu shi xiang liang nai jiao (xiang )ji bing fa ,ji da xi ,lve zhi ji yi ,you bu ken jing xue 。”③cong tou zhi wei 。《shi shui xin yu ·ya liang 》:“jing ri jie mei gong ,sui wan zhi yi huo cheng zhuan (zhuàn)。”(gong :fan shi 。zhuan :shi wu 。)④qiong jiu ;zhui jiu 。《han shu ·huo guang chuan 》:“ci xian guan chong tai hou ,gu bu jing ye 。”(chong :jing chong 。)su shun qing 《wang gong hang zhuang 》:“sui mo shi bi jing 。”(mo shi :xiao shi 。)⑤tong “jing ”。bian jing 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“wang bu yue jing 。”(wang :tao wang 。)⑥zhong yu ;zhong jiu 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“xin yi zhi ji yi ,nu ,jing jue qu 。”(jue qu :jue jue er qu 。)《hou han shu ·geng qi chuan 》:“you zhi zhe shi jing cheng ye 。”⑦jing ran ;ju ran 。《shi ji ·qu yuan lie chuan 》:“er ji jing nu bu jiu chu ,chu da kun 。”《xu xia ke you ji ·you huang shan ri ji 》:“ni xun dan sun ao jing ,jing wei tian duo ,nong wu mi man 。”⑧zhi ;zhi dao 。《shi ji ·ji tai gong shi jia 》:“jing (ji )qing gong cu ,bai xing fu ,zhu hou bu fan 。”

    yu :

    gou mo yu qi ci 。biao shi yi wen 、gan tan 。《lv shi chun qiu ·bu gou 》:“zi zhi shi yu ?”(zi :nin 。)《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“zi fei san lv da fu yu ?”