• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 念君官舍冰雪冷,新詩美酒聊相溫。

    “念君官舍冰雪冷,新詩美酒聊相溫。”詩句出處:《答呂梁仲屯田》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    亂山合沓圍彭門,官居獨在懸水村。
    (呂梁地名。
    )居民蕭條雜麋鹿,小市冷落無雞豚。
    黃河西來初不覺,但訝清泗流奔渾。
    夜聞沙岸鳴甕盎,曉看雪浪浮鵬鯤。
    呂梁自古喉吻地,萬頃一抹何由吞。
    坐觀入市卷閭井,吏民走盡餘王尊。
    計窮路斷欲安適,吟詩破屋愁鳶蹲。
    歲寒霜重水歸壑,但見屋瓦留沙痕。
    入城相對如夢寐,我亦僅免為魚黿。
    旋呼歌舞雜詼笑,不惜飲釂空瓶盆。
    念君官舍冰雪冷,新詩美酒聊相溫。
    人生如寄何不樂,任使絳蠟燒黃昏。
    宜房未築淮泗滿,故道堙滅瘡痍存。
    明年勞苦應更甚。
    我當畚鍤先鯨髡。
    付君萬指伐頑石,千錘雷動蒼山根。
    高城如鐵洪口決,談笑卻掃看崩奔。
    農夫掉臂免狼顧,秋谷佈野如雲屯。
    還須更置軟腳酒,為君擊鼓行金樽。

    【註釋】:

    念:

    ①想;惦念。《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,載寢載興。”②考慮;思考。《淮南子·說山》:“念念者不得臥。”③念頭;想法。曾鞏《寄王介甫》:“迨(dài)茲尺書至,疑念始冰析。”(迨:等到。茲:此。)④讀。《漢書·張禹傳》:“欲為《論》,念張文。”⑤愛憐;憐憫。白居易《弄龜羅》:“物情小可念,人意老多慈。”

    君:

    ①君主。《嶽陽樓記》:“處江湖之遠則憂其君。”《論語·泰伯》:“大哉堯之為君也!”(大:偉大。)②封號。《戰國策·燕策二》:“樂毅奔趙,趙封以望諾君。”《史記·淮陰侯列傳》:“始常山王、成安君為佈衣時,相與為刎頸之交。”《史記·信陵君列傳》:“安釐王即位,封公子為信陵君。”③對人的尊稱。《戰國策·齊策一》:“徐公不若君之美也。”王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”(陽關:地名。)特指妻妾稱夫,子孫稱父祖輩。王勃《滕王閣序》:“傢君作宰。”(宰:指縣令。)[君子]與“小人”相對。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“無君子莫治野人,無野人莫養君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《論語·述而》:“聖人吾不得而見矣,得見君子者,斯可矣。”(斯可矣:這就可以瞭。)

    官:

    ①官府;官署;辦公的地方。《禮記·玉藻》:“在官不俟(sì)屨(jù),在外不俟車。”(俟:等候。屨:以麻葛制成的鞋。)柳宗元《童區寄傳》:“賊二人得我,我幸皆殺之矣。願以聞於官。”②政府的;公有的。《漢書·蓋寬饒傳》:“五帝官天下,三王傢天下。”③官職;官位。《管子·立政》:“君之所審者三:一曰德不當其位,二曰功不當其祿,三曰能不當其官。”④官吏。《周易·系辭下》:“百官以治,萬民以察。”《論語·憲問》:“百官總己,以聽於塚宰。”⑤為官;做官。《晉書 · 王允之傳》:“臣子尚少,不樂早官。”又使當官。曹操《論吏士行能令》:“君不官無功之臣,不賞不戰之士。”⑥感覺器官,指耳目口鼻心。《莊子·養生主》:“官知止而神欲行。”

    官舍:

    ①衙門。《漢書·何並傳》:“性清廉,妻子不至~~。”②館舍,官吏的住處。《晉書·陶侃傳》:“弘(劉弘)以侃為江夏太守,加鷹揚將軍,侃備威儀,迎母~~,鄉裡榮之。”

    舍:

    (一)①客舍;旅舍。《莊子·說劍》:“夫子休就舍。”②泛指供人居住的房舍。杜甫《客至》:“舍南舍北皆春水。”③住宿;居住。《莊子· 田子方》:“溫伯雪子適齊,舍於魯。”④止息;休息。《論語·子罕》:“逝者如斯夫,不舍晝夜!”⑤古代行軍三十裡為一舍。《呂氏春秋·博志》:“步之遲也,而百舍,不止也。”⑥謙辭。1. 稱自己的傢。《儒林外史》第四回:“賤姓嚴,舍下就在咫(zhǐ)尺。”(咫尺:喻距離近。)2.稱比自己輩分低的親屬。杜甫《得舍弟消息二首》之一:“近有平陰信,遙憐舍弟存。”(平陰:地名。)⑦通“赦”。赦免。《漢書·朱博傳》:“《春秋》之義,奸以事君,常刑不舍。” (二)shě 放棄;放下。後作“捨”。今簡化為“舍”。《荀子·勸學》:“駑馬十駕,功在不舍。”

    雪:

    ①雪。《史記·秦始皇本紀》:“大雨雪,深二尺五寸。”②下雪。《晉書·五行志》:“飛騎大將軍車嬴王騰自並州遷鎮鄴,行次真定時,久大雪。”③揩拭。杜甫《丈八溝納涼》詩:“佳人雪藕絲。”④洗除;洗刷。李白《獨漉篇》:“國恥未雪,何由成名?”⑤白色。李白《將進酒》:“君不見高堂明鏡悲白發,朝如青絲暮如雪。”

    冷:

    ①寒冷。《莊子·則陽》:“夫凍者假衣於春,暍(yè)者反冬乎冷風。”(衣於春:等待春天的溫暖。暍:中暑。反:返回。)②使冷卻;降低溫度。祖詠《題韓少府水亭》:“水氣侵階冷,松陰覆座閑。”③冷淡;不熱情。黃庭堅《鷓鴣天》:“付與旁人冷眼看。”④灰心或失望。袁桷《煮茶圖詩》:“齒寒意冷復三咽(yè)。”⑤寂靜;不熱鬧;冷清。白居易《晚出西郊》:“貧州冷似村。”也指心態冷靜。徐夤《上盧三拾遺以言見黜》:“冷眼靜看真好笑,傾懷與說卻為冤。”⑥少見的;很少有人過問的。李山甫《酬劉書記一二知己見寄》:“句冷不求奇。”

    新:

    ①剛有的或剛經驗到的。《周易·雜卦》:“革,去故也;鼎,取新也。”②沒有用過的。黃滔《陳侍禦新居》:“幕客開新第,詞人遍有詩。”③指新的人或事物。韓愈《送窮文》:“攜朋挈儔,去故就新。”(攜:帶著。儔:伴侶。)④更新;使變新。《尚書·胤征》:“舊染污俗,咸與維新。”⑤指剛結婚時的(人或物)。⑥副詞。相當於“剛”、“剛才”。《荀子·不茍》:“新浴者振其衣,新沐者彈其冠。”

    詩:

    ①文學體裁的一種。《尚書·舜典》:“詩言志。”②特指《詩經》。《左傳·隱公元年》:“《詩》曰:‘孝子不匱,永錫爾類。’”(錫:賜。類:善。)③奉持。《禮記·內則》:“朝服寢門外,詩負之。”

    美:

    ①味美。《孟子·盡心下》:“膾炙與羊棗孰美。”(膾:剁細瞭的肉。炙:燒烤的肉。羊棗:一種小柿子。孰:哪個。)《呂氏春秋·本味》:“果之美者,沙棠之實。”②美麗;漂亮。《詩經·魏風·汾沮洳》:“彼其之子,美如玉。”③美善;美好。《荀子·王霸》:“無國而不有美俗。”④稱贊;贊揚。《谷梁傳·僖公元年》:“美齊侯之功也。”

    聊:

    ①耳鳴。劉向《九嘆· 遠逝》:“耳聊啾而戃(tǎng)慌。”(戃慌:恍忽。)②依靠;憑借。《戰國策·秦策一》:“上下相愁,民無所聊。”③副詞。1.相當於“姑且”。辛棄疾《永遇樂·檢校停雲新種杉松戲作》:“夢覺東窗,聊復爾爾,起欲題書簡。”(爾爾:如此。)《左傳·襄公二十一年》:“聊以卒歲。”2.相當於“略微”。陶潛《庚戌歲九月中於西田獲早稻》:“開春理常業,歲功聊可觀。”④地名。在今山東聊城縣。

    相:

    (一)①互相;相互。《左傳·隱公元年》:“不及黃泉,無相見也。”②遞相;一方對另一方有所動作。《呂氏春秋·疑似》:“為高葆禱於璐,置鼓其上,遠近相聞。”③質地;實質。劉峻《辯命論》:“昔之玉質金相,英髦秀達,皆擯斥於當年,韞(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊傑。韞:藏。)[相對]相向。元稹《與李十二夜飲》:“寒夜燈前賴酒壺,與君相對興(xìng)猶孤。”(二)xiàng ①察看;仔細看。《詩經·大雅·公劉》:“相其陰陽,觀其流泉。”②占視。迷信者看外形而斷定人與事的吉兇禍福。《荀子·非相》:“相人之形狀顏色,而知其吉兇妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相雖善而心術惡。”④輔佐;扶助。《論語·季氏》:“今由與求也,相夫子。”⑤官名。1. 輔佐君主掌管國事的最高官吏。《史記·魏世傢》:“傢貧則思良妻,國亂則思賢相。”2.漢代另指諸侯國的實際執政者,地位相當於郡太守。《後漢書·張衡傳》:“永和初,出為河間相。”又使為相。《續資治通鑒長編·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彥博、富弼,意甚自得。”⑥司儀贊禮者。《淮南子·主術》:“口能言而行人稱辭,足能行而相者先導。”(行人:古時的外交官。)⑦選擇。王實甫《西廂記》第五本第四折:“自古相女配夫,新狀元花生滿路。”

    溫:

    ①水名。即今貴州省遵義市東的洪江。發源於大婁山,流入烏江。②暖。《山海經·大荒東經》:“大荒之中……有谷曰溫源谷。”③略加熱;使溫。《世說新語·任誕》:“桓為設酒。不能冷飲,頻語左右,令溫酒來。”(桓:桓玄,晉人。)④和氣;柔和。《詩經·邶風·燕燕》:“終溫且惠,淑慎其身。”⑤溫習;復習。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”⑥同“瘟”。溫病;熱病。《素問·至真要大論》:“勞者溫之,結者散之。”⑦豐足。劉祁《歸潛志》卷十三:“傢資頗溫。”⑧通“慍”。惱怒。


  • 念君官舍冰雪冷,新诗美酒聊相温。

    “念君官舍冰雪冷,新诗美酒聊相温。”诗句出处:《答吕梁仲屯田》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    乱山合沓围彭门,官居独在悬水村。
    (吕梁地名。
    )居民萧条杂麋鹿,小市冷落无鸡豚。
    黄河西来初不觉,但讶清泗流奔浑。
    夜闻沙岸鸣瓮盎,晓看雪浪浮鹏鲲。
    吕梁自古喉吻地,万顷一抹何由吞。
    坐观入市卷闾井,吏民走尽余王尊。
    计穷路断欲安适,吟诗破屋愁鸢蹲。
    岁寒霜重水归壑,但见屋瓦留沙痕。
    入城相对如梦寐,我亦仅免为鱼鼋。
    旋呼歌舞杂诙笑,不惜饮釂空瓶盆。
    念君官舍冰雪冷,新诗美酒聊相温。
    人生如寄何不乐,任使绛蜡烧黄昏。
    宜房未筑淮泗满,故道堙灭疮痍存。
    明年劳苦应更甚。
    我当畚锸先鲸髡。
    付君万指伐顽石,千锤雷动苍山根。
    高城如铁洪口决,谈笑却扫看崩奔。
    农夫掉臂免狼顾,秋谷布野如云屯。
    还须更置软脚酒,为君击鼓行金樽。

    【注释】:

    念:

    ①想;惦念。《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,载寝载兴。”②考虑;思考。《淮南子·说山》:“念念者不得卧。”③念头;想法。曾巩《寄王介甫》:“迨(dài)兹尺书至,疑念始冰析。”(迨:等到。兹:此。)④读。《汉书·张禹传》:“欲为《论》,念张文。”⑤爱怜;怜悯。白居易《弄龟罗》:“物情小可念,人意老多慈。”

    君:

    ①君主。《岳阳楼记》:“处江湖之远则忧其君。”《论语·泰伯》:“大哉尧之为君也!”(大:伟大。)②封号。《战国策·燕策二》:“乐毅奔赵,赵封以望诺君。”《史记·淮阴侯列传》:“始常山王、成安君为布衣时,相与为刎颈之交。”《史记·信陵君列传》:“安釐王即位,封公子为信陵君。”③对人的尊称。《战国策·齐策一》:“徐公不若君之美也。”王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”(阳关:地名。)特指妻妾称夫,子孙称父祖辈。王勃《滕王阁序》:“家君作宰。”(宰:指县令。)[君子]与“小人”相对。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“无君子莫治野人,无野人莫养君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《论语·述而》:“圣人吾不得而见矣,得见君子者,斯可矣。”(斯可矣:这就可以了。)

    官:

    ①官府;官署;办公的地方。《礼记·玉藻》:“在官不俟(sì)屦(jù),在外不俟车。”(俟:等候。屦:以麻葛制成的鞋。)柳宗元《童区寄传》:“贼二人得我,我幸皆杀之矣。愿以闻于官。”②政府的;公有的。《汉书·盖宽饶传》:“五帝官天下,三王家天下。”③官职;官位。《管子·立政》:“君之所审者三:一曰德不当其位,二曰功不当其禄,三曰能不当其官。”④官吏。《周易·系辞下》:“百官以治,万民以察。”《论语·宪问》:“百官总己,以听于冢宰。”⑤为官;做官。《晋书 · 王允之传》:“臣子尚少,不乐早官。”又使当官。曹操《论吏士行能令》:“君不官无功之臣,不赏不战之士。”⑥感觉器官,指耳目口鼻心。《庄子·养生主》:“官知止而神欲行。”

    官舍:

    ①衙门。《汉书·何并传》:“性清廉,妻子不至~~。”②馆舍,官吏的住处。《晋书·陶侃传》:“弘(刘弘)以侃为江夏太守,加鹰扬将军,侃备威仪,迎母~~,乡里荣之。”

    舍:

    (一)①客舍;旅舍。《庄子·说剑》:“夫子休就舍。”②泛指供人居住的房舍。杜甫《客至》:“舍南舍北皆春水。”③住宿;居住。《庄子· 田子方》:“温伯雪子适齐,舍于鲁。”④止息;休息。《论语·子罕》:“逝者如斯夫,不舍昼夜!”⑤古代行军三十里为一舍。《吕氏春秋·博志》:“步之迟也,而百舍,不止也。”⑥谦辞。1. 称自己的家。《儒林外史》第四回:“贱姓严,舍下就在咫(zhǐ)尺。”(咫尺:喻距离近。)2.称比自己辈分低的亲属。杜甫《得舍弟消息二首》之一:“近有平阴信,遥怜舍弟存。”(平阴:地名。)⑦通“赦”。赦免。《汉书·朱博传》:“《春秋》之义,奸以事君,常刑不舍。” (二)shě 放弃;放下。后作“捨”。今简化为“舍”。《荀子·劝学》:“驽马十驾,功在不舍。”

    雪:

    ①雪。《史记·秦始皇本纪》:“大雨雪,深二尺五寸。”②下雪。《晋书·五行志》:“飞骑大将军车嬴王腾自并州迁镇邺,行次真定时,久大雪。”③揩拭。杜甫《丈八沟纳凉》诗:“佳人雪藕丝。”④洗除;洗刷。李白《独漉篇》:“国耻未雪,何由成名?”⑤白色。李白《将进酒》:“君不见高堂明镜悲白发,朝如青丝暮如雪。”

    冷:

    ①寒冷。《庄子·则阳》:“夫冻者假衣于春,暍(yè)者反冬乎冷风。”(衣于春:等待春天的温暖。暍:中暑。反:返回。)②使冷却;降低温度。祖咏《题韩少府水亭》:“水气侵阶冷,松阴覆座闲。”③冷淡;不热情。黄庭坚《鹧鸪天》:“付与旁人冷眼看。”④灰心或失望。袁桷《煮茶图诗》:“齿寒意冷复三咽(yè)。”⑤寂静;不热闹;冷清。白居易《晚出西郊》:“贫州冷似村。”也指心态冷静。徐夤《上卢三拾遗以言见黜》:“冷眼静看真好笑,倾怀与说却为冤。”⑥少见的;很少有人过问的。李山甫《酬刘书记一二知己见寄》:“句冷不求奇。”

    新:

    ①刚有的或刚经验到的。《周易·杂卦》:“革,去故也;鼎,取新也。”②没有用过的。黄滔《陈侍御新居》:“幕客开新第,词人遍有诗。”③指新的人或事物。韩愈《送穷文》:“携朋挈俦,去故就新。”(携:带着。俦:伴侣。)④更新;使变新。《尚书·胤征》:“旧染污俗,咸与维新。”⑤指刚结婚时的(人或物)。⑥副词。相当于“刚”、“刚才”。《荀子·不苟》:“新浴者振其衣,新沐者弹其冠。”

    诗:

    ①文学体裁的一种。《尚书·舜典》:“诗言志。”②特指《诗经》。《左传·隐公元年》:“《诗》曰:‘孝子不匮,永锡尔类。’”(锡:赐。类:善。)③奉持。《礼记·内则》:“朝服寝门外,诗负之。”

    美:

    ①味美。《孟子·尽心下》:“脍炙与羊枣孰美。”(脍:剁细了的肉。炙:烧烤的肉。羊枣:一种小柿子。孰:哪个。)《吕氏春秋·本味》:“果之美者,沙棠之实。”②美丽;漂亮。《诗经·魏风·汾沮洳》:“彼其之子,美如玉。”③美善;美好。《荀子·王霸》:“无国而不有美俗。”④称赞;赞扬。《谷梁传·僖公元年》:“美齐侯之功也。”

    聊:

    ①耳鸣。刘向《九叹· 远逝》:“耳聊啾而戃(tǎng)慌。”(戃慌:恍忽。)②依靠;凭借。《战国策·秦策一》:“上下相愁,民无所聊。”③副词。1.相当于“姑且”。辛弃疾《永遇乐·检校停云新种杉松戏作》:“梦觉东窗,聊复尔尔,起欲题书简。”(尔尔:如此。)《左传·襄公二十一年》:“聊以卒岁。”2.相当于“略微”。陶潜《庚戌岁九月中于西田获早稻》:“开春理常业,岁功聊可观。”④地名。在今山东聊城县。

    相:

    (一)①互相;相互。《左传·隐公元年》:“不及黄泉,无相见也。”②递相;一方对另一方有所动作。《吕氏春秋·疑似》:“为高葆祷于璐,置鼓其上,远近相闻。”③质地;实质。刘峻《辩命论》:“昔之玉质金相,英髦秀达,皆摈斥于当年,韫(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊杰。韫:藏。)[相对]相向。元稹《与李十二夜饮》:“寒夜灯前赖酒壶,与君相对兴(xìng)犹孤。”(二)xiàng ①察看;仔细看。《诗经·大雅·公刘》:“相其阴阳,观其流泉。”②占视。迷信者看外形而断定人与事的吉凶祸福。《荀子·非相》:“相人之形状颜色,而知其吉凶妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相虽善而心术恶。”④辅佐;扶助。《论语·季氏》:“今由与求也,相夫子。”⑤官名。1. 辅佐君主掌管国事的最高官吏。《史记·魏世家》:“家贫则思良妻,国乱则思贤相。”2.汉代另指诸侯国的实际执政者,地位相当于郡太守。《后汉书·张衡传》:“永和初,出为河间相。”又使为相。《续资治通鉴长编·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彦博、富弼,意甚自得。”⑥司仪赞礼者。《淮南子·主术》:“口能言而行人称辞,足能行而相者先导。”(行人:古时的外交官。)⑦选择。王实甫《西厢记》第五本第四折:“自古相女配夫,新状元花生满路。”

    温:

    ①水名。即今贵州省遵义市东的洪江。发源于大娄山,流入乌江。②暖。《山海经·大荒东经》:“大荒之中……有谷曰温源谷。”③略加热;使温。《世说新语·任诞》:“桓为设酒。不能冷饮,频语左右,令温酒来。”(桓:桓玄,晋人。)④和气;柔和。《诗经·邶风·燕燕》:“终温且惠,淑慎其身。”⑤温习;复习。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”⑥同“瘟”。温病;热病。《素问·至真要大论》:“劳者温之,结者散之。”⑦丰足。刘祁《归潜志》卷十三:“家资颇温。”⑧通“愠”。恼怒。


  • nian jun guan she bing xue leng ,xin shi mei jiu liao xiang wen 。

    “nian jun guan she bing xue leng ,xin shi mei jiu liao xiang wen 。”shi gou chu chu :《da lv liang zhong tun tian 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    luan shan ge da wei peng men ,guan ju du zai xuan shui cun 。
    (lv liang de ming 。
    )ju min xiao tiao za mi lu ,xiao shi leng la mo ji tun 。
    huang he xi lai chu bu jiao ,dan ya qing si liu ben hun 。
    ye wen sha an ming weng ang ,xiao kan xue lang fu peng kun 。
    lv liang zi gu hou wen de ,mo qing yi ma he you tun 。
    zuo guan ru shi juan lv jing ,li min zou jin yu wang zun 。
    ji qiong lu duan yu an kuo ,yin shi po wu chou yuan cun 。
    sui han shuang chong shui gui he ,dan jian wu wa liu sha hen 。
    ru cheng xiang dui ru meng mei ,wo yi jin mian wei yu yuan 。
    xuan hu ge wu za hui xiao ,bu xi yin jiao kong ping pen 。
    nian jun guan she bing xue leng ,xin shi mei jiu liao xiang wen 。
    ren sheng ru ji he bu le ,ren shi jiang la shao huang hun 。
    yi fang wei zhu huai si man ,gu dao yin mie chuang yi cun 。
    ming nian lao ku ying geng shen 。
    wo dang ben cha xian jing kun 。
    fu jun mo zhi fa wan dan ,qian chui lei dong cang shan gen 。
    gao cheng ru tie hong kou jue ,tan xiao que sao kan beng ben 。
    nong fu diao bei mian lang gu ,qiu gu bu ye ru yun tun 。
    hai xu geng zhi ruan jiao jiu ,wei jun ji gu hang jin zun 。

    【zhu shi 】:

    nian :

    ①xiang ;dian nian 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,zai qin zai xing 。”②kao lv ;sai kao 。《huai na zi ·shui shan 》:“nian nian zhe bu de wo 。”③nian tou ;xiang fa 。ceng gong 《ji wang jie fu 》:“dai (dài)ci che shu zhi ,yi nian shi bing xi 。”(dai :deng dao 。ci :ci 。)④dou 。《han shu ·zhang yu chuan 》:“yu wei 《lun 》,nian zhang wen 。”⑤ai lian ;lian min 。bai ju yi 《long gui luo 》:“wu qing xiao ke nian ,ren yi lao duo ci 。”

    jun :

    ①jun zhu 。《yue yang lou ji 》:“chu jiang hu zhi yuan ze you ji jun 。”《lun yu ·tai bai 》:“da zai yao zhi wei jun ye !”(da :wei da 。)②feng hao 。《zhan guo ce ·yan ce er 》:“le yi ben zhao ,zhao feng yi wang nuo jun 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shi chang shan wang 、cheng an jun wei bu yi shi ,xiang yu wei wen geng zhi jiao 。”《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“an 釐wang ji wei ,feng gong zi wei xin ling jun 。”③dui ren de zun chen 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“xu gong bu re jun zhi mei ye 。”wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”(yang guan :de ming 。)te zhi qi qie chen fu ,zi sun chen fu zu bei 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“jia jun zuo zai 。”(zai :zhi xian ling 。)[jun zi ]yu “xiao ren ”xiang dui 。1.zhi zai gao wei de ren 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“mo jun zi mo zhi ye ren ,mo ye ren mo yang jun zi 。”(ye ren :bai xing 。)2.zhi you dao de de ren 。《lun yu ·shu er 》:“sheng ren wu bu de er jian yi ,de jian jun zi zhe ,si ke yi 。”(si ke yi :zhe jiu ke yi le 。)

    guan :

    ①guan fu ;guan shu ;ban gong de de fang 。《li ji ·yu zao 》:“zai guan bu qi (sì)ju (jù),zai wai bu qi che 。”(qi :deng hou 。ju :yi ma ge zhi cheng de xie 。)liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“zei er ren de wo ,wo xing jie sha zhi yi 。yuan yi wen yu guan 。”②zheng fu de ;gong you de 。《han shu ·gai kuan rao chuan 》:“wu di guan tian xia ,san wang jia tian xia 。”③guan zhi ;guan wei 。《guan zi ·li zheng 》:“jun zhi suo shen zhe san :yi yue de bu dang ji wei ,er yue gong bu dang ji lu ,san yue neng bu dang ji guan 。”④guan li 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“bai guan yi zhi ,mo min yi cha 。”《lun yu ·xian wen 》:“bai guan zong ji ,yi ting yu zhong zai 。”⑤wei guan ;zuo guan 。《jin shu · wang yun zhi chuan 》:“chen zi shang shao ,bu le zao guan 。”you shi dang guan 。cao cao 《lun li shi hang neng ling 》:“jun bu guan mo gong zhi chen ,bu shang bu zhan zhi shi 。”⑥gan jiao qi guan ,zhi er mu kou bi xin 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“guan zhi zhi er shen yu hang 。”

    guan she :

    ①ya men 。《han shu ·he bing chuan 》:“xing qing lian ,qi zi bu zhi ~~。”②guan she ,guan li de zhu chu 。《jin shu ·tao kan chuan 》:“hong (liu hong )yi kan wei jiang xia tai shou ,jia ying yang jiang jun ,kan bei wei yi ,ying mu ~~,xiang li rong zhi 。”

    she :

    (yi )①ke she ;lv she 。《zhuang zi ·shui jian 》:“fu zi xiu jiu she 。”②fan zhi gong ren ju zhu de fang she 。du fu 《ke zhi 》:“she na she bei jie chun shui 。”③zhu su ;ju zhu 。《zhuang zi · tian zi fang 》:“wen bai xue zi kuo ji ,she yu lu 。”④zhi xi ;xiu xi 。《lun yu ·zi han 》:“shi zhe ru si fu ,bu she zhou ye !”⑤gu dai hang jun san shi li wei yi she 。《lv shi chun qiu ·bo zhi 》:“bu zhi chi ye ,er bai she ,bu zhi ye 。”⑥qian ci 。1. chen zi ji de jia 。《ru lin wai shi 》di si hui :“jian xing yan ,she xia jiu zai zhi (zhǐ)che 。”(zhi che :yu ju li jin 。)2.chen bi zi ji bei fen di de qin shu 。du fu 《de she di xiao xi er shou 》zhi yi :“jin you ping yin xin ,yao lian she di cun 。”(ping yin :de ming 。)⑦tong “she ”。she mian 。《han shu ·zhu bo chuan 》:“《chun qiu 》zhi yi ,jian yi shi jun ,chang xing bu she 。” (er )shě fang qi ;fang xia 。hou zuo “捨”。jin jian hua wei “she ”。《xun zi ·quan xue 》:“nu ma shi jia ,gong zai bu she 。”

    xue :

    ①xue 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“da yu xue ,shen er che wu cun 。”②xia xue 。《jin shu ·wu hang zhi 》:“fei ji da jiang jun che ying wang teng zi bing zhou qian zhen ye ,hang ci zhen ding shi ,jiu da xue 。”③kai shi 。du fu 《zhang ba gou na liang 》shi :“jia ren xue ou si 。”④xi chu ;xi shua 。li bai 《du lu pian 》:“guo chi wei xue ,he you cheng ming ?”⑤bai se 。li bai 《jiang jin jiu 》:“jun bu jian gao tang ming jing bei bai fa ,chao ru qing si mu ru xue 。”

    leng :

    ①han leng 。《zhuang zi ·ze yang 》:“fu dong zhe jia yi yu chun ,ye (yè)zhe fan dong hu leng feng 。”(yi yu chun :deng dai chun tian de wen nuan 。ye :zhong shu 。fan :fan hui 。)②shi leng que ;jiang di wen du 。zu yong 《ti han shao fu shui ting 》:“shui qi qin jie leng ,song yin fu zuo xian 。”③leng dan ;bu re qing 。huang ting jian 《zhe gu tian 》:“fu yu pang ren leng yan kan 。”④hui xin huo shi wang 。yuan jue 《zhu cha tu shi 》:“chi han yi leng fu san yan (yè)。”⑤ji jing ;bu re nao ;leng qing 。bai ju yi 《wan chu xi jiao 》:“pin zhou leng shi cun 。”ye zhi xin tai leng jing 。xu yin 《shang lu san she wei yi yan jian chu 》:“leng yan jing kan zhen hao xiao ,qing huai yu shui que wei yuan 。”⑥shao jian de ;hen shao you ren guo wen de 。li shan fu 《chou liu shu ji yi er zhi ji jian ji 》:“gou leng bu qiu ji 。”

    xin :

    ①gang you de huo gang jing yan dao de 。《zhou yi ·za gua 》:“ge ,qu gu ye ;ding ,qu xin ye 。”②mei you yong guo de 。huang tao 《chen shi yu xin ju 》:“mu ke kai xin di ,ci ren bian you shi 。”③zhi xin de ren huo shi wu 。han yu 《song qiong wen 》:“xie peng qie chou ,qu gu jiu xin 。”(xie :dai zhao 。chou :ban lv 。)④geng xin ;shi bian xin 。《shang shu ·yin zheng 》:“jiu ran wu su ,xian yu wei xin 。”⑤zhi gang jie hun shi de (ren huo wu )。⑥fu ci 。xiang dang yu “gang ”、“gang cai ”。《xun zi ·bu gou 》:“xin yu zhe zhen ji yi ,xin mu zhe dan ji guan 。”

    shi :

    ①wen xue ti cai de yi chong 。《shang shu ·shun dian 》:“shi yan zhi 。”②te zhi 《shi jing 》。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“《shi 》yue :‘xiao zi bu kui ,yong xi er lei 。’”(xi :ci 。lei :shan 。)③feng chi 。《li ji ·nei ze 》:“chao fu qin men wai ,shi fu zhi 。”

    mei :

    ①wei mei 。《meng zi ·jin xin xia 》:“kuai zhi yu yang zao shu mei 。”(kuai :duo xi le de rou 。zhi :shao kao de rou 。yang zao :yi chong xiao shi zi 。shu :na ge 。)《lv shi chun qiu ·ben wei 》:“guo zhi mei zhe ,sha tang zhi shi 。”②mei li ;piao liang 。《shi jing ·wei feng ·fen ju ru 》:“bi ji zhi zi ,mei ru yu 。”③mei shan ;mei hao 。《xun zi ·wang ba 》:“mo guo er bu you mei su 。”④chen zan ;zan yang 。《gu liang chuan ·xi gong yuan nian 》:“mei ji hou zhi gong ye 。”

    liao :

    ①er ming 。liu xiang 《jiu tan · yuan shi 》:“er liao jiu er tang (tǎng)huang 。”(tang huang :huang hu 。)②yi kao ;ping jie 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“shang xia xiang chou ,min mo suo liao 。”③fu ci 。1.xiang dang yu “gu ju ”。xin qi ji 《yong yu le ·jian jiao ting yun xin chong sha song hu zuo 》:“meng jiao dong chuang ,liao fu er er ,qi yu ti shu jian 。”(er er :ru ci 。)《zuo chuan ·xiang gong er shi yi nian 》:“liao yi cu sui 。”2.xiang dang yu “lve wei ”。tao qian 《geng qu sui jiu yue zhong yu xi tian huo zao dao 》:“kai chun li chang ye ,sui gong liao ke guan 。”④de ming 。zai jin shan dong liao cheng xian 。

    xiang :

    (yi )①hu xiang ;xiang hu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“bu ji huang quan ,mo xiang jian ye 。”②di xiang ;yi fang dui ling yi fang you suo dong zuo 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“wei gao bao dao yu lu ,zhi gu ji shang ,yuan jin xiang wen 。”③zhi de ;shi zhi 。liu jun 《bian ming lun 》:“xi zhi yu zhi jin xiang ,ying mao xiu da ,jie bin chi yu dang nian ,yun (yùn)ji cai er mo yong 。”(mao :jun jie 。yun :cang 。)[xiang dui ]xiang xiang 。yuan zhen 《yu li shi er ye yin 》:“han ye deng qian lai jiu hu ,yu jun xiang dui xing (xìng)you gu 。”(er )xiàng ①cha kan ;zai xi kan 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“xiang ji yin yang ,guan ji liu quan 。”②zhan shi 。mi xin zhe kan wai xing er duan ding ren yu shi de ji xiong huo fu 。《xun zi ·fei xiang 》:“xiang ren zhi xing zhuang yan se ,er zhi ji ji xiong yao xiang 。”③xiang mao ;xing mao 。《xun zi ·fei xiang 》:“xing xiang sui shan er xin shu e 。”④fu zuo ;fu zhu 。《lun yu ·ji shi 》:“jin you yu qiu ye ,xiang fu zi 。”⑤guan ming 。1. fu zuo jun zhu zhang guan guo shi de zui gao guan li 。《shi ji ·wei shi jia 》:“jia pin ze sai liang qi ,guo luan ze sai xian xiang 。”2.han dai ling zhi zhu hou guo de shi ji zhi zheng zhe ,de wei xiang dang yu jun tai shou 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“yong he chu ,chu wei he jian xiang 。”you shi wei xiang 。《xu zi zhi tong jian chang bian ·song ren zong zhi he er nian 》:“di xin xiang wen yan bo 、fu bi ,yi shen zi de 。”⑥si yi zan li zhe 。《huai na zi ·zhu shu 》:“kou neng yan er hang ren chen ci ,zu neng hang er xiang zhe xian dao 。”(hang ren :gu shi de wai jiao guan 。)⑦shua ze 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di wu ben di si she :“zi gu xiang nv pei fu ,xin zhuang yuan hua sheng man lu 。”

    wen :

    ①shui ming 。ji jin gui zhou sheng zun yi shi dong de hong jiang 。fa yuan yu da lou shan ,liu ru wu jiang 。②nuan 。《shan hai jing ·da huang dong jing 》:“da huang zhi zhong ……you gu yue wen yuan gu 。”③lve jia re ;shi wen 。《shi shui xin yu ·ren dan 》:“huan wei she jiu 。bu neng leng yin ,pin yu zuo you ,ling wen jiu lai 。”(huan :huan xuan ,jin ren 。)④he qi ;rou he 。《shi jing ·bei feng ·yan yan 》:“zhong wen ju hui ,shu shen ji shen 。”⑤wen xi ;fu xi 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”⑥tong “wen ”。wen bing ;re bing 。《su wen ·zhi zhen yao da lun 》:“lao zhe wen zhi ,jie zhe san zhi 。”⑦feng zu 。liu qi 《gui qian zhi 》juan shi san :“jia zi po wen 。”⑧tong “yun ”。nao nu 。