• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 魚龍潛逃科鬥匿,殊耐鞭杖非窮民。

    “魚龍潛逃科鬥匿,殊耐鞭杖非窮民。”詩句出處:《打冰詞》;是清朝詩人吳偉業的作品。

    北河風高水生骨,玉壘銀橋堆幾尺。
    新戍雲中千騎馬,橫津直渡無行跡。
    下流湍悍川途開,吹笳官舫從南來。
    帆檣山齊排浪進,牽船百丈聲如雷。
    雪深沒髁衣露肘,背挽頭低風塞口。
    相逢羨殺順流船,急問來時河凍否。
    溜過湖寬放閘平,長年穩望一帆輕。
    夜深側聽流澌響,瑣碎玲瓏漸結成。
    篙滑難施櫓枝折,舟人霜滿髭須白。
    發鼓催船喚打冰,沖寒十指西風裂。
    籲嗟河伯何硜硜,白棓如雨終無聲。
    魚龍潛逃科鬥匿,殊耐鞭杖非窮民。
    官艙裘酒自高臥,隻話篙師叉手坐。
    早辦人夫候治裝,明日推車冰上過。

    【註釋】:

    龍:

    (一)①我國傳說中的神異動物,頭有角,身有鱗。有腳可走,無翼能飛。《周易·乾》:“見龍在田,利見大人。”(田:指地上。)②帝王的象征。杜甫《哀王孫》:“高帝子孫盡隆準,龍種自與常人殊。”(高帝:漢高祖。隆準:高鼻梁。)白居易《長恨歌》:“天旋日轉回龍馭。”③八尺以上的馬;駿馬。張衡《東京賦》:“龍輅充庭,雲旗拂霓。”(輅:天子的車。雲旗:很高的旗。霓:副虹,借指空中。)④指傑出的人才。《三國志·諸葛亮傳》:“諸葛孔明者,臥龍也。”⑤二十八宿中東方七星(角、亢、氐、房、心、尾、箕)的合稱。⑥十二生肖之一。[龍鐘]1. 衰老、疲憊的樣子。王維《夏日過青龍寺謁操禪師》:“龍鐘一老翁,徐步謁禪宮。”2. 潦倒、不得意的樣子。白居易《別微之於澧上》:“莫問龍鐘惡官職,且聽清脆好文篇。”3. 淚流縱橫的樣子。蔡邕《琴操》下:“空山歔欷,涕龍鐘兮。”(歔欷xū xī:哀嘆抽泣聲。)4.躑躅難行的樣子。 蘇頲《曉發方騫驛》:“傳置遠山蹊,龍鐘蹴澗泥。”(蹴cù:踐踏。)(二)lǒng 同“壟(lǒng)”。①岡壟。《孟子·公孫醜下》:“有賤丈夫焉,必求龍斷而登之。”(賤丈夫:指貪利可鄙的男子。龍斷:斷而高的岡壟。)②獨占利益。《藝林伐山》:“私富貴之龍斷。” (三)chǒng 通“寵”。榮耀。《詩經》:“何天之龍。”

    潛:

    ①在水下活動。《莊子·達生》:“至人潛行不窒,蹈火不熱。”(至人:道德修養達到最高境界的人。)②隱沒;隱藏。《詩經·小雅·鶴鳴》:“魚潛在淵。”③秘密;暗中;悄悄。杜甫《春夜喜雨》:“隨風潛入夜,潤物細無聲。”《左傳·僖公三十二年》:“若潛師以來,國可得也。”④水名。漢水支流,即今湖北潛江市東南的蘆洑河。[潛心]靜心專註。《宋史·楊時傳》:“幼穎異,能屬文;稍長,潛心經史。”(屬:撰寫。)

    潛逃:

    沉入,逃入。《詩·小雅·四月》:“匪鱣匪鮪,~~於淵。”

    逃:

    ①逃亡;逃跑。《左傳·昭公二十年》:“使(shì)而失命,召而不來,是再奸也;逃無所入。”(再奸:二次違命。)柳宗元《童區寄傳》:“逃未及遠,市者還,得童大駭(hài)。”(駭:驚恐。)②躲避;逃避。《左傳·襄公三年》:“有罪不逃刑。”元稹《黃明府詩序》:“有一人後至,頻犯語令,連飛十二觥(gōng),不勝其困,逃席而去。”(明府:對太守、府尹的尊稱。令:指酒令。飛:斟酒。觥:酒器。)

    科:

    ①品級;類別。《論語·八佾》:“射不主皮,為力不同科。”《孟子·盡心下》:“夫子之設科也。往者不追,來者不拒。”《漢書·儒林傳》:“(平帝時)歲課甲科四十人為郎中,乙科二十人為太子舍人,丙科四十人補文學掌故雲。”(課:考核,考試。)韓愈《八月十五夜贈張功曹》:“君歌且休聽我歌,我歌今與君殊科。”(休:止。殊:異。)②條目;條款。《漢書·匈奴傳贊》:“人持所見,各有同異,然總其要歸,兩科而已。”(要歸:要點。)特指法律條款。《戰國策·秦策一》:“科條既備,民多偽態。”《出師表》:“若有作奸犯科及為忠善者,宜付有司論其刑賞。”《晉書·刑法志》:“刪約舊科,傍(páng)采漢律,定為魏法。”(傍:旁。)③征收賦稅。《宋史·程大昌傳》:“所置田產,仍免科徭。”(徭:勞役。)④判決。韓愈《應所在典貼良人男女等狀》:“如有隱漏,必重科懲。”⑤按公務分類辦事的官署。《明史·職官志三》:“給事中,吏科四人,戶科八人,禮科六人,兵科十人,刑科八人,工科四人。”⑥古代科舉制度分科取士,所設科目稱“科”。《新唐書·選舉志上》:“高宗永徽二年,始停秀才科。”⑦量詞。相當於“棵”。譚用之《山中春晚寄賈員外》:“高添雅興松千尺,暗養清音竹數科。”

    鬥:

    ①古代酒器名。《詩經·大雅·行葦》:“酌以大鬥,以祈(qí)黃耈(gǒu)。”(祈:求。耇:老壽。)②量器名。可容一鬥。《莊子·胠篋》:“掊(pǒu)鬥折衡,而民不爭。”(掊:擊打。衡:稱量輕重的器具。)③容量單位。十升為一鬥,十鬥為一石。《漢書·律歷志上》:“十升為鬥,十鬥為斛。”④星宿名。1. 二十八宿之一。又稱南鬥,有星六顆。蘇軾《赤壁賦》:“月出於東山之上,徘徊於鬥牛之間。”2. 北鬥星,有星七顆。《淮南子·齊俗》:“夫乘舟而惑者,不知東西,見鬥極則寤矣。”⑤鬥形的器具。高適《燕歌行》:“殺氣三時作陣雲,寒聲一夜傳刁鬥。”(陣雲:戰雲。三時:指時間長。刁鬥:行軍中煮飯的銅器,有柄,如鬥。)⑥用同“陡”。《徐霞客遊記·遊雁宕山日記》:“望巖下鬥深百丈。”[鬥拱]也作“枓栱”(dǒu gǒng)。我國傳統建築中的支承構件,位於立柱與橫梁的交接處。從柱頂探出的弧形肘木叫拱,拱與拱之間墊的方形木塊叫鬥。[鬥室]喻狹小的房間。餘集《聊齋志異》序:“把卷坐鬥室中,青燈睒睒(shǎn),已不待展讀,而陰森之氣,逼人毛發。”(睒:同“��”。 眨眼。)[鬥筲]喻才識短淺,氣量狹窄。《東周列國志》第七十六回:“囊瓦乃鬥筲之輩,貪功僥幸。”(囊瓦:春秋時期楚國令尹。)

    匿:

    (一)①逃亡。《逸周書·五權》:“人庶則匱,匱乃匿。”(庶:眾多。匱:缺乏。)②隱藏;隱瞞。《史記·魏公子列傳》:“兩人自匿不肯見公子。”《左傳·宣公十五年》:“山藪藏疾,瑾瑜匿瑕。” (二)tè“慝”的古字。邪惡。《逸周書·大戒》:“克禁淫謀,眾匿乃雍。”

    殊:

    ①斬殺;死亡。《莊子·在宥》:“今世殊死者相枕也。”《漢書·淮南王安傳》:“太子即自剄,不殊。”②斷絕。嵇康《琴賦》:“或相凌而不亂,或相離而不殊。”(凌:迫近。)③差異;不同。《周易·系辭下》:“天下同歸而殊塗。”④特別;特殊;出眾。諸葛亮《前出師表》:“蓋追先帝之殊遇,欲報之於陛下也。”⑤超過;異常。《後漢書·梁統傳》:“母氏年殊七十。”⑥副詞。1.表示程度。非常;極;甚。《戰國策·趙策四》:“老臣今者殊不欲食。”2.還;猶。孟浩然《題融公蘭若》:“談玄殊未已,歸騎夕陽催。”

    耐:

    ①古代一種剃須的輕刑。《後漢書·陳寵傳》:“今律令死刑六百一十,耐罪六百九十八。”②受得住;禁得起。李煜《浪淘沙》:“羅衾(qīn)不耐五更寒。”(衾:被子。)③適宜。高適《廣陵別鄭處士》:“溪水堪垂釣,江田耐插秧。”④方言。你。《海上花列傳》第二回:“耐要去,我同耐去末哉。”⑤通“奈”。奈何。向子諲《西江月·微步凌波塵起》:“秀色著人無耐。”⑥通“能(néng)”。能夠。《禮記·樂記》:“故人不耐無樂。”

    鞭:

    ①用鞭子抽打。李白《贈友人》詩:“駿馬不勞鞭。”(不勞:不用。)②鞭子。《左傳·宣公十五年》:“雖鞭之長,不及馬腹。”③古代兵器名。《水滸全傳》第五十五回:“槍來鞭去花一團。”

    杖:

    ①手杖;拐杖。《論語·微子》:“植其杖而蕓。”(蕓:除草。)②泛指棍棒或棍狀物。《呂氏春秋·貴卒》:“衣鐵甲操鐵杖以戰。”③兵器《漢書·西域傳》:“(烏弋)以金銀飾杖。”④古代刑法名。《新唐書·刑法志》:“其用刑有五……二曰杖。”⑤刑具名。關漢卿《竇娥冤》第二折:“一杖下,一道血,一層皮。”⑥執;持。《尚書·牧誓》:“王左杖黃鋮。”⑦依憑。《左傳·襄公八年》:“杖信以待晉。”

    非:

    ①違背;違反。《左傳·定公四年》:“無謀非德,無犯非義。”(無:不。謀:謀劃。犯:觸及。)②違理的事;過錯。與“是”相對。《莊子·齊物論》:“彼亦一是非,此亦一是非。”③指責;譏諷;非議;非難。《呂氏春秋·審己》:“國人不說,大非上。”(說:同“悅”。上:指國君。)《荀子· 修身》:“故非我而當者,吾師也。”④不是。《莊子·秋水》:“子非魚,安知魚之樂?”(子:你。安:怎。)⑤無;沒有。左思《三都賦序》:“雖寶非用。”⑥副詞。不。《尚書·盤庚下》:“各非敢違卜。”( 卜:吉卜。)

    窮:

    ①窮盡;完結;盡頭。《楚辭 ·九歌·雲中君》:“橫四海兮焉窮。”(橫:充滿。)《呂氏春秋·審分》:“意觀乎無窮,譽流乎無止。”②極度;極端。《墨子·天志上》:“故天子者,天下之窮貴也,天下之窮富也。”③極力推究;深究。《禮記 · 樂記》:“窮本知變,樂之情也。”④阻塞不通。《漢書·趙廣漢傳》:“長安少年數人會窮裡空舍謀共劫人。”⑤走投無路。《荀子·哀公》:“鳥窮則啄,獸窮則攫。”⑥困厄;不得志。與“達”相對。李康《運命論》:“是以聖人處窮達如一也。”⑦貧困;生活困難。《戰國策 · 齊策四》:“振困窮,補不足。”

    民:

    ①[名]奴隸。《左傳·定公四年》:“昔武王克商,分魯公以殷~六族。”②[名]人民,百姓。《曹劌論戰》:“小惠未遍,~弗從也。”③[名]人。《禮記·王制》:“五方之~,言語不通。”④[名]指別人。《詩經·邶風·谷風》:“凡~有喪,匍匐救之。”


  • 鱼龙潜逃科斗匿,殊耐鞭杖非穷民。

    “鱼龙潜逃科斗匿,殊耐鞭杖非穷民。”诗句出处:《打冰词》;是清朝诗人吴伟业的作品。

    北河风高水生骨,玉垒银桥堆几尺。
    新戍云中千骑马,横津直渡无行迹。
    下流湍悍川途开,吹笳官舫从南来。
    帆樯山齐排浪进,牵船百丈声如雷。
    雪深没髁衣露肘,背挽头低风塞口。
    相逢羡杀顺流船,急问来时河冻否。
    溜过湖宽放闸平,长年稳望一帆轻。
    夜深侧听流澌响,琐碎玲珑渐结成。
    篙滑难施橹枝折,舟人霜满髭须白。
    发鼓催船唤打冰,冲寒十指西风裂。
    吁嗟河伯何硁硁,白棓如雨终无声。
    鱼龙潜逃科斗匿,殊耐鞭杖非穷民。
    官舱裘酒自高卧,只话篙师叉手坐。
    早办人夫候治装,明日推车冰上过。

    【注释】:

    龙:

    (一)①我国传说中的神异动物,头有角,身有鳞。有脚可走,无翼能飞。《周易·乾》:“见龙在田,利见大人。”(田:指地上。)②帝王的象征。杜甫《哀王孙》:“高帝子孙尽隆准,龙种自与常人殊。”(高帝:汉高祖。隆准:高鼻梁。)白居易《长恨歌》:“天旋日转回龙驭。”③八尺以上的马;骏马。张衡《东京赋》:“龙辂充庭,云旗拂霓。”(辂:天子的车。云旗:很高的旗。霓:副虹,借指空中。)④指杰出的人才。《三国志·诸葛亮传》:“诸葛孔明者,卧龙也。”⑤二十八宿中东方七星(角、亢、氐、房、心、尾、箕)的合称。⑥十二生肖之一。[龙钟]1. 衰老、疲惫的样子。王维《夏日过青龙寺谒操禅师》:“龙钟一老翁,徐步谒禅宫。”2. 潦倒、不得意的样子。白居易《别微之于澧上》:“莫问龙钟恶官职,且听清脆好文篇。”3. 泪流纵横的样子。蔡邕《琴操》下:“空山歔欷,涕龙钟兮。”(歔欷xū xī:哀叹抽泣声。)4.踯躅难行的样子。 苏颋《晓发方骞驿》:“传置远山蹊,龙钟蹴涧泥。”(蹴cù:践踏。)(二)lǒng 同“垄(lǒng)”。①冈垄。《孟子·公孙丑下》:“有贱丈夫焉,必求龙断而登之。”(贱丈夫:指贪利可鄙的男子。龙断:断而高的冈垄。)②独占利益。《艺林伐山》:“私富贵之龙断。” (三)chǒng 通“宠”。荣耀。《诗经》:“何天之龙。”

    潜:

    ①在水下活动。《庄子·达生》:“至人潜行不窒,蹈火不热。”(至人:道德修养达到最高境界的人。)②隐没;隐藏。《诗经·小雅·鹤鸣》:“鱼潜在渊。”③秘密;暗中;悄悄。杜甫《春夜喜雨》:“随风潜入夜,润物细无声。”《左传·僖公三十二年》:“若潜师以来,国可得也。”④水名。汉水支流,即今湖北潜江市东南的芦洑河。[潜心]静心专注。《宋史·杨时传》:“幼颖异,能属文;稍长,潜心经史。”(属:撰写。)

    潜逃:

    沉入,逃入。《诗·小雅·四月》:“匪鳣匪鲔,~~于渊。”

    逃:

    ①逃亡;逃跑。《左传·昭公二十年》:“使(shì)而失命,召而不来,是再奸也;逃无所入。”(再奸:二次违命。)柳宗元《童区寄传》:“逃未及远,市者还,得童大骇(hài)。”(骇:惊恐。)②躲避;逃避。《左传·襄公三年》:“有罪不逃刑。”元稹《黄明府诗序》:“有一人后至,频犯语令,连飞十二觥(gōng),不胜其困,逃席而去。”(明府:对太守、府尹的尊称。令:指酒令。飞:斟酒。觥:酒器。)

    科:

    ①品级;类别。《论语·八佾》:“射不主皮,为力不同科。”《孟子·尽心下》:“夫子之设科也。往者不追,来者不拒。”《汉书·儒林传》:“(平帝时)岁课甲科四十人为郎中,乙科二十人为太子舍人,丙科四十人补文学掌故云。”(课:考核,考试。)韩愈《八月十五夜赠张功曹》:“君歌且休听我歌,我歌今与君殊科。”(休:止。殊:异。)②条目;条款。《汉书·匈奴传赞》:“人持所见,各有同异,然总其要归,两科而已。”(要归:要点。)特指法律条款。《战国策·秦策一》:“科条既备,民多伪态。”《出师表》:“若有作奸犯科及为忠善者,宜付有司论其刑赏。”《晋书·刑法志》:“删约旧科,傍(páng)采汉律,定为魏法。”(傍:旁。)③征收赋税。《宋史·程大昌传》:“所置田产,仍免科徭。”(徭:劳役。)④判决。韩愈《应所在典贴良人男女等状》:“如有隐漏,必重科惩。”⑤按公务分类办事的官署。《明史·职官志三》:“给事中,吏科四人,户科八人,礼科六人,兵科十人,刑科八人,工科四人。”⑥古代科举制度分科取士,所设科目称“科”。《新唐书·选举志上》:“高宗永徽二年,始停秀才科。”⑦量词。相当于“棵”。谭用之《山中春晚寄贾员外》:“高添雅兴松千尺,暗养清音竹数科。”

    斗:

    ①古代酒器名。《诗经·大雅·行苇》:“酌以大斗,以祈(qí)黄耈(gǒu)。”(祈:求。耇:老寿。)②量器名。可容一斗。《庄子·胠箧》:“掊(pǒu)斗折衡,而民不争。”(掊:击打。衡:称量轻重的器具。)③容量单位。十升为一斗,十斗为一石。《汉书·律历志上》:“十升为斗,十斗为斛。”④星宿名。1. 二十八宿之一。又称南斗,有星六颗。苏轼《赤壁赋》:“月出于东山之上,徘徊于斗牛之间。”2. 北斗星,有星七颗。《淮南子·齐俗》:“夫乘舟而惑者,不知东西,见斗极则寤矣。”⑤斗形的器具。高适《燕歌行》:“杀气三时作阵云,寒声一夜传刁斗。”(阵云:战云。三时:指时间长。刁斗:行军中煮饭的铜器,有柄,如斗。)⑥用同“陡”。《徐霞客游记·游雁宕山日记》:“望岩下斗深百丈。”[斗拱]也作“枓栱”(dǒu gǒng)。我国传统建筑中的支承构件,位于立柱与横梁的交接处。从柱顶探出的弧形肘木叫拱,拱与拱之间垫的方形木块叫斗。[斗室]喻狭小的房间。余集《聊斋志异》序:“把卷坐斗室中,青灯睒睒(shǎn),已不待展读,而阴森之气,逼人毛发。”(睒:同“��”。 眨眼。)[斗筲]喻才识短浅,气量狭窄。《东周列国志》第七十六回:“囊瓦乃斗筲之辈,贪功侥幸。”(囊瓦:春秋时期楚国令尹。)

    匿:

    (一)①逃亡。《逸周书·五权》:“人庶则匮,匮乃匿。”(庶:众多。匮:缺乏。)②隐藏;隐瞒。《史记·魏公子列传》:“两人自匿不肯见公子。”《左传·宣公十五年》:“山薮藏疾,瑾瑜匿瑕。” (二)tè“慝”的古字。邪恶。《逸周书·大戒》:“克禁淫谋,众匿乃雍。”

    殊:

    ①斩杀;死亡。《庄子·在宥》:“今世殊死者相枕也。”《汉书·淮南王安传》:“太子即自刭,不殊。”②断绝。嵇康《琴赋》:“或相凌而不乱,或相离而不殊。”(凌:迫近。)③差异;不同。《周易·系辞下》:“天下同归而殊涂。”④特别;特殊;出众。诸葛亮《前出师表》:“盖追先帝之殊遇,欲报之于陛下也。”⑤超过;异常。《后汉书·梁统传》:“母氏年殊七十。”⑥副词。1.表示程度。非常;极;甚。《战国策·赵策四》:“老臣今者殊不欲食。”2.还;犹。孟浩然《题融公兰若》:“谈玄殊未已,归骑夕阳催。”

    耐:

    ①古代一种剃须的轻刑。《后汉书·陈宠传》:“今律令死刑六百一十,耐罪六百九十八。”②受得住;禁得起。李煜《浪淘沙》:“罗衾(qīn)不耐五更寒。”(衾:被子。)③适宜。高适《广陵别郑处士》:“溪水堪垂钓,江田耐插秧。”④方言。你。《海上花列传》第二回:“耐要去,我同耐去末哉。”⑤通“奈”。奈何。向子諲《西江月·微步凌波尘起》:“秀色著人无耐。”⑥通“能(néng)”。能够。《礼记·乐记》:“故人不耐无乐。”

    鞭:

    ①用鞭子抽打。李白《赠友人》诗:“骏马不劳鞭。”(不劳:不用。)②鞭子。《左传·宣公十五年》:“虽鞭之长,不及马腹。”③古代兵器名。《水浒全传》第五十五回:“枪来鞭去花一团。”

    杖:

    ①手杖;拐杖。《论语·微子》:“植其杖而芸。”(芸:除草。)②泛指棍棒或棍状物。《吕氏春秋·贵卒》:“衣铁甲操铁杖以战。”③兵器《汉书·西域传》:“(乌弋)以金银饰杖。”④古代刑法名。《新唐书·刑法志》:“其用刑有五……二曰杖。”⑤刑具名。关汉卿《窦娥冤》第二折:“一杖下,一道血,一层皮。”⑥执;持。《尚书·牧誓》:“王左杖黄铖。”⑦依凭。《左传·襄公八年》:“杖信以待晋。”

    非:

    ①违背;违反。《左传·定公四年》:“无谋非德,无犯非义。”(无:不。谋:谋划。犯:触及。)②违理的事;过错。与“是”相对。《庄子·齐物论》:“彼亦一是非,此亦一是非。”③指责;讥讽;非议;非难。《吕氏春秋·审己》:“国人不说,大非上。”(说:同“悦”。上:指国君。)《荀子· 修身》:“故非我而当者,吾师也。”④不是。《庄子·秋水》:“子非鱼,安知鱼之乐?”(子:你。安:怎。)⑤无;没有。左思《三都赋序》:“虽宝非用。”⑥副词。不。《尚书·盘庚下》:“各非敢违卜。”( 卜:吉卜。)

    穷:

    ①穷尽;完结;尽头。《楚辞 ·九歌·云中君》:“横四海兮焉穷。”(横:充满。)《吕氏春秋·审分》:“意观乎无穷,誉流乎无止。”②极度;极端。《墨子·天志上》:“故天子者,天下之穷贵也,天下之穷富也。”③极力推究;深究。《礼记 · 乐记》:“穷本知变,乐之情也。”④阻塞不通。《汉书·赵广汉传》:“长安少年数人会穷里空舍谋共劫人。”⑤走投无路。《荀子·哀公》:“鸟穷则啄,兽穷则攫。”⑥困厄;不得志。与“达”相对。李康《运命论》:“是以圣人处穷达如一也。”⑦贫困;生活困难。《战国策 · 齐策四》:“振困穷,补不足。”

    民:

    ①[名]奴隶。《左传·定公四年》:“昔武王克商,分鲁公以殷~六族。”②[名]人民,百姓。《曹刿论战》:“小惠未遍,~弗从也。”③[名]人。《礼记·王制》:“五方之~,言语不通。”④[名]指别人。《诗经·邶风·谷风》:“凡~有丧,匍匐救之。”


  • yu long qian tao ke dou ni ,shu nai bian zhang fei qiong min 。

    “yu long qian tao ke dou ni ,shu nai bian zhang fei qiong min 。”shi gou chu chu :《da bing ci 》;shi qing chao shi ren wu wei ye de zuo pin 。

    bei he feng gao shui sheng gu ,yu lei yin qiao dui ji che 。
    xin shu yun zhong qian ji ma ,heng jin zhi du mo hang ji 。
    xia liu tuan han chuan tu kai ,chui jia guan fang cong na lai 。
    fan qiang shan ji pai lang jin ,qian chuan bai zhang sheng ru lei 。
    xue shen mei ke yi lou zhou ,bei wan tou di feng sai kou 。
    xiang feng xian sha shun liu chuan ,ji wen lai shi he dong fou 。
    liu guo hu kuan fang zha ping ,chang nian wen wang yi fan qing 。
    ye shen ce ting liu si xiang ,suo sui ling long jian jie cheng 。
    gao hua nan shi lu zhi she ,zhou ren shuang man zi xu bai 。
    fa gu cui chuan huan da bing ,chong han shi zhi xi feng lie 。
    xu jie he bai he keng keng ,bai bang ru yu zhong mo sheng 。
    yu long qian tao ke dou ni ,shu nai bian zhang fei qiong min 。
    guan cang qiu jiu zi gao wo ,zhi hua gao shi cha shou zuo 。
    zao ban ren fu hou zhi zhuang ,ming ri tui che bing shang guo 。

    【zhu shi 】:

    long :

    (yi )①wo guo chuan shui zhong de shen yi dong wu ,tou you jiao ,shen you lin 。you jiao ke zou ,mo yi neng fei 。《zhou yi ·gan 》:“jian long zai tian ,li jian da ren 。”(tian :zhi de shang 。)②di wang de xiang zheng 。du fu 《ai wang sun 》:“gao di zi sun jin long zhun ,long chong zi yu chang ren shu 。”(gao di :han gao zu 。long zhun :gao bi liang 。)bai ju yi 《chang hen ge 》:“tian xuan ri zhuai hui long yu 。”③ba che yi shang de ma ;jun ma 。zhang heng 《dong jing fu 》:“long lu chong ting ,yun qi bi ni 。”(lu :tian zi de che 。yun qi :hen gao de qi 。ni :fu hong ,jie zhi kong zhong 。)④zhi jie chu de ren cai 。《san guo zhi ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge kong ming zhe ,wo long ye 。”⑤er shi ba su zhong dong fang qi xing (jiao 、kang 、di 、fang 、xin 、wei 、ji )de ge chen 。⑥shi er sheng xiao zhi yi 。[long zhong ]1. cui lao 、pi bei de yang zi 。wang wei 《xia ri guo qing long si ye cao chan shi 》:“long zhong yi lao weng ,xu bu ye chan gong 。”2. lao dao 、bu de yi de yang zi 。bai ju yi 《bie wei zhi yu li shang 》:“mo wen long zhong e guan zhi ,ju ting qing cui hao wen pian 。”3. lei liu zong heng de yang zi 。cai yong 《qin cao 》xia :“kong shan xu xi ,ti long zhong xi 。”(xu xi xū xī:ai tan chou qi sheng 。)4.zhi zhu nan hang de yang zi 。 su ting 《xiao fa fang jian yi 》:“chuan zhi yuan shan qi ,long zhong cu jian ni 。”(cu cù:jian ta 。)(er )lǒng tong “long (lǒng)”。①gang long 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“you jian zhang fu yan ,bi qiu long duan er deng zhi 。”(jian zhang fu :zhi tan li ke bi de nan zi 。long duan :duan er gao de gang long 。)②du zhan li yi 。《yi lin fa shan 》:“si fu gui zhi long duan 。” (san )chǒng tong “chong ”。rong yao 。《shi jing 》:“he tian zhi long 。”

    qian :

    ①zai shui xia huo dong 。《zhuang zi ·da sheng 》:“zhi ren qian hang bu zhi ,dao huo bu re 。”(zhi ren :dao de xiu yang da dao zui gao jing jie de ren 。)②yin mei ;yin cang 。《shi jing ·xiao ya ·he ming 》:“yu qian zai yuan 。”③bi mi ;an zhong ;qiao qiao 。du fu 《chun ye xi yu 》:“sui feng qian ru ye ,run wu xi mo sheng 。”《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“re qian shi yi lai ,guo ke de ye 。”④shui ming 。han shui zhi liu ,ji jin hu bei qian jiang shi dong na de lu fu he 。[qian xin ]jing xin zhuan zhu 。《song shi ·yang shi chuan 》:“you ying yi ,neng shu wen ;shao chang ,qian xin jing shi 。”(shu :zhuan xie 。)

    qian tao :

    chen ru ,tao ru 。《shi ·xiao ya ·si yue 》:“fei shan fei wei ,~~yu yuan 。”

    tao :

    ①tao wang ;tao pao 。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“shi (shì)er shi ming ,shao er bu lai ,shi zai jian ye ;tao mo suo ru 。”(zai jian :er ci wei ming 。)liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“tao wei ji yuan ,shi zhe hai ,de tong da hai (hài)。”(hai :jing kong 。)②duo bi ;tao bi 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“you zui bu tao xing 。”yuan zhen 《huang ming fu shi xu 》:“you yi ren hou zhi ,pin fan yu ling ,lian fei shi er gong (gōng),bu sheng ji kun ,tao xi er qu 。”(ming fu :dui tai shou 、fu yin de zun chen 。ling :zhi jiu ling 。fei :zhen jiu 。gong :jiu qi 。)

    ke :

    ①pin ji ;lei bie 。《lun yu ·ba yi 》:“she bu zhu pi ,wei li bu tong ke 。”《meng zi ·jin xin xia 》:“fu zi zhi she ke ye 。wang zhe bu zhui ,lai zhe bu ju 。”《han shu ·ru lin chuan 》:“(ping di shi )sui ke jia ke si shi ren wei lang zhong ,yi ke er shi ren wei tai zi she ren ,bing ke si shi ren bu wen xue zhang gu yun 。”(ke :kao he ,kao shi 。)han yu 《ba yue shi wu ye zeng zhang gong cao 》:“jun ge ju xiu ting wo ge ,wo ge jin yu jun shu ke 。”(xiu :zhi 。shu :yi 。)②tiao mu ;tiao kuan 。《han shu ·xiong nu chuan zan 》:“ren chi suo jian ,ge you tong yi ,ran zong ji yao gui ,liang ke er yi 。”(yao gui :yao dian 。)te zhi fa lv tiao kuan 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“ke tiao ji bei ,min duo wei tai 。”《chu shi biao 》:“re you zuo jian fan ke ji wei zhong shan zhe ,yi fu you si lun ji xing shang 。”《jin shu ·xing fa zhi 》:“shan yao jiu ke ,bang (páng)cai han lv ,ding wei wei fa 。”(bang :pang 。)③zheng shou fu shui 。《song shi ·cheng da chang chuan 》:“suo zhi tian chan ,reng mian ke yao 。”(yao :lao yi 。)④pan jue 。han yu 《ying suo zai dian tie liang ren nan nv deng zhuang 》:“ru you yin lou ,bi chong ke cheng 。”⑤an gong wu fen lei ban shi de guan shu 。《ming shi ·zhi guan zhi san 》:“gei shi zhong ,li ke si ren ,hu ke ba ren ,li ke liu ren ,bing ke shi ren ,xing ke ba ren ,gong ke si ren 。”⑥gu dai ke ju zhi du fen ke qu shi ,suo she ke mu chen “ke ”。《xin tang shu ·shua ju zhi shang 》:“gao zong yong hui er nian ,shi ting xiu cai ke 。”⑦liang ci 。xiang dang yu “ke ”。tan yong zhi 《shan zhong chun wan ji gu yuan wai 》:“gao tian ya xing song qian che ,an yang qing yin zhu shu ke 。”

    dou :

    ①gu dai jiu qi ming 。《shi jing ·da ya ·hang wei 》:“zhuo yi da dou ,yi qi (qí)huang gou (gǒu)。”(qi :qiu 。gou :lao shou 。)②liang qi ming 。ke rong yi dou 。《zhuang zi ·qu qie 》:“pou (pǒu)dou she heng ,er min bu zheng 。”(pou :ji da 。heng :chen liang qing chong de qi ju 。)③rong liang chan wei 。shi sheng wei yi dou ,shi dou wei yi dan 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“shi sheng wei dou ,shi dou wei hu 。”④xing su ming 。1. er shi ba su zhi yi 。you chen na dou ,you xing liu ke 。su shi 《chi bi fu 》:“yue chu yu dong shan zhi shang ,pai huai yu dou niu zhi jian 。”2. bei dou xing ,you xing qi ke 。《huai na zi ·ji su 》:“fu cheng zhou er huo zhe ,bu zhi dong xi ,jian dou ji ze wu yi 。”⑤dou xing de qi ju 。gao kuo 《yan ge hang 》:“sha qi san shi zuo zhen yun ,han sheng yi ye chuan diao dou 。”(zhen yun :zhan yun 。san shi :zhi shi jian chang 。diao dou :hang jun zhong zhu fan de tong qi ,you bing ,ru dou 。)⑥yong tong “dou ”。《xu xia ke you ji ·you yan dang shan ri ji 》:“wang yan xia dou shen bai zhang 。”[dou gong ]ye zuo “dou gong ”(dǒu gǒng)。wo guo chuan tong jian zhu zhong de zhi cheng gou jian ,wei yu li zhu yu heng liang de jiao jie chu 。cong zhu ding tan chu de hu xing zhou mu jiao gong ,gong yu gong zhi jian dian de fang xing mu kuai jiao dou 。[dou shi ]yu xia xiao de fang jian 。yu ji 《liao zhai zhi yi 》xu :“ba juan zuo dou shi zhong ,qing deng shan shan (shǎn),yi bu dai zhan dou ,er yin sen zhi qi ,bi ren mao fa 。”(shan :tong “��”。 zha yan 。)[dou shao ]yu cai shi duan jian ,qi liang xia zhai 。《dong zhou lie guo zhi 》di qi shi liu hui :“nang wa nai dou shao zhi bei ,tan gong jiao xing 。”(nang wa :chun qiu shi ji chu guo ling yin 。)

    ni :

    (yi )①tao wang 。《yi zhou shu ·wu quan 》:“ren shu ze kui ,kui nai ni 。”(shu :zhong duo 。kui :que fa 。)②yin cang ;yin man 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“liang ren zi ni bu ken jian gong zi 。”《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“shan sou cang ji ,jin yu ni xia 。” (er )tè“te ”de gu zi 。xie e 。《yi zhou shu ·da jie 》:“ke jin yin mou ,zhong ni nai yong 。”

    shu :

    ①zhan sha ;si wang 。《zhuang zi ·zai you 》:“jin shi shu si zhe xiang zhen ye 。”《han shu ·huai na wang an chuan 》:“tai zi ji zi jing ,bu shu 。”②duan jue 。ji kang 《qin fu 》:“huo xiang ling er bu luan ,huo xiang li er bu shu 。”(ling :pai jin 。)③cha yi ;bu tong 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“tian xia tong gui er shu tu 。”④te bie ;te shu ;chu zhong 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“gai zhui xian di zhi shu yu ,yu bao zhi yu bi xia ye 。”⑤chao guo ;yi chang 。《hou han shu ·liang tong chuan 》:“mu shi nian shu qi shi 。”⑥fu ci 。1.biao shi cheng du 。fei chang ;ji ;shen 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen jin zhe shu bu yu shi 。”2.hai ;you 。meng hao ran 《ti rong gong lan re 》:“tan xuan shu wei yi ,gui ji xi yang cui 。”

    nai :

    ①gu dai yi chong ti xu de qing xing 。《hou han shu ·chen chong chuan 》:“jin lv ling si xing liu bai yi shi ,nai zui liu bai jiu shi ba 。”②shou de zhu ;jin de qi 。li yu 《lang tao sha 》:“luo qin (qīn)bu nai wu geng han 。”(qin :bei zi 。)③kuo yi 。gao kuo 《an ling bie zheng chu shi 》:“xi shui kan chui diao ,jiang tian nai cha yang 。”④fang yan 。ni 。《hai shang hua lie chuan 》di er hui :“nai yao qu ,wo tong nai qu mo zai 。”⑤tong “nai ”。nai he 。xiang zi yin 《xi jiang yue ·wei bu ling bo chen qi 》:“xiu se zhe ren mo nai 。”⑥tong “neng (néng)”。neng gou 。《li ji ·le ji 》:“gu ren bu nai mo le 。”

    bian :

    ①yong bian zi chou da 。li bai 《zeng you ren 》shi :“jun ma bu lao bian 。”(bu lao :bu yong 。)②bian zi 。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“sui bian zhi chang ,bu ji ma fu 。”③gu dai bing qi ming 。《shui hu quan chuan 》di wu shi wu hui :“qiang lai bian qu hua yi tuan 。”

    zhang :

    ①shou zhang ;guai zhang 。《lun yu ·wei zi 》:“zhi ji zhang er yun 。”(yun :chu cao 。)②fan zhi gun bang huo gun zhuang wu 。《lv shi chun qiu ·gui cu 》:“yi tie jia cao tie zhang yi zhan 。”③bing qi 《han shu ·xi yu chuan 》:“(wu yi )yi jin yin shi zhang 。”④gu dai xing fa ming 。《xin tang shu ·xing fa zhi 》:“ji yong xing you wu ……er yue zhang 。”⑤xing ju ming 。guan han qing 《dou e yuan 》di er she :“yi zhang xia ,yi dao xie ,yi ceng pi 。”⑥zhi ;chi 。《shang shu ·mu shi 》:“wang zuo zhang huang cheng 。”⑦yi ping 。《zuo chuan ·xiang gong ba nian 》:“zhang xin yi dai jin 。”

    fei :

    ①wei bei ;wei fan 。《zuo chuan ·ding gong si nian 》:“mo mou fei de ,mo fan fei yi 。”(mo :bu 。mou :mou hua 。fan :chu ji 。)②wei li de shi ;guo cuo 。yu “shi ”xiang dui 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“bi yi yi shi fei ,ci yi yi shi fei 。”③zhi ze ;ji feng ;fei yi ;fei nan 。《lv shi chun qiu ·shen ji 》:“guo ren bu shui ,da fei shang 。”(shui :tong “yue ”。shang :zhi guo jun 。)《xun zi · xiu shen 》:“gu fei wo er dang zhe ,wu shi ye 。”④bu shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“zi fei yu ,an zhi yu zhi le ?”(zi :ni 。an :zen 。)⑤mo ;mei you 。zuo sai 《san dou fu xu 》:“sui bao fei yong 。”⑥fu ci 。bu 。《shang shu ·pan geng xia 》:“ge fei gan wei bo 。”( bo :ji bo 。)

    qiong :

    ①qiong jin ;wan jie ;jin tou 。《chu ci ·jiu ge ·yun zhong jun 》:“heng si hai xi yan qiong 。”(heng :chong man 。)《lv shi chun qiu ·shen fen 》:“yi guan hu mo qiong ,yu liu hu mo zhi 。”②ji du ;ji duan 。《mo zi ·tian zhi shang 》:“gu tian zi zhe ,tian xia zhi qiong gui ye ,tian xia zhi qiong fu ye 。”③ji li tui jiu ;shen jiu 。《li ji · le ji 》:“qiong ben zhi bian ,le zhi qing ye 。”④zu sai bu tong 。《han shu ·zhao an han chuan 》:“chang an shao nian shu ren hui qiong li kong she mou gong jie ren 。”⑤zou tou mo lu 。《xun zi ·ai gong 》:“diao qiong ze zhuo ,shou qiong ze jue 。”⑥kun e ;bu de zhi 。yu “da ”xiang dui 。li kang 《yun ming lun 》:“shi yi sheng ren chu qiong da ru yi ye 。”⑦pin kun ;sheng huo kun nan 。《zhan guo ce · ji ce si 》:“zhen kun qiong ,bu bu zu 。”

    min :

    ①[ming ]nu li 。《zuo chuan ·ding gong si nian 》:“xi wu wang ke shang ,fen lu gong yi yan ~liu zu 。”②[ming ]ren min ,bai xing 。《cao gui lun zhan 》:“xiao hui wei bian ,~fu cong ye 。”③[ming ]ren 。《li ji ·wang zhi 》:“wu fang zhi ~,yan yu bu tong 。”④[ming ]zhi bie ren 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“fan ~you sang ,pu fu jiu zhi 。”