• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 言過樂遊苑,進及長楊街。

    “言過樂遊苑,進及長楊街。”詩句出處:《清涼山贊佛詩》;是清朝詩人吳偉業的作品。

    西北有高山,雲是文殊臺。
    臺上明月池,幹葉金蓮開。
    花花相映發,葉葉同根栽。
    王母攜雙成,綠蓋雲中來。
    漢王坐法宮,一見光徘徊。
    結以同心合,授以九子釵。
    翠裝雕玉輦,丹髹沉香齋。
    護置琉璃屏,立在文石階。
    長恐乘風去,舍我歸蓬萊。
    從獵往上林,小隊城南隈。
    雪鷹異凡羽,果馬殊群材。
    言過樂遊苑,進及長楊街。
    張宴奏絲桐,新月穿宮槐,
    攜手忽太息,樂極生微哀。
    千秋終寂寞,此日誰追陪。
    陛下壽萬年,妾命如塵埃。
    願共南山槨,長奉西宮杯。
    披香淖博士,側聽私驚猜:
    今日樂方樂,斯語胡為哉?
    待詔東方生,執戟前詼諧。
    熏爐拂黼帳,白露零蒼苔。
    吾王慎玉體,對酒毋傷懷。

    傷懷驚涼風,深宮鳴蟋蟀。
    嚴霜被瓊樹,芙蓉凋素質。
    可憐千裡草,萎落無顏色。
    孔雀蒲桃錦,親自紅女織。
    殊方初雲獻,知破萬傢室。
    瑟瑟大秦珠,珊瑚高八尺。
    割之施精藍,幹佛莊嚴飾。
    持來付一炬,泉路誰能識!
    紅顏尚焦土,百萬無容惜。
    小臣助長號,賜衣或一襲。
    隻愁許史輩,急淚難時得。
    從官進哀誄,黃紙抄名入。
    流涕盧郎才,咨嗟謝生筆。
    尚方列珍膳,天廚供玉粒。
    官傢未解菜,對案不能食。
    黑衣召志公,白馬馱羅什。
    焚香內道場,廣坐楞伽譯。
    資彼象教恩,輕我人王力。
    微聞金雞詔,亦由玉妃出。
    高原營寢廟,近野開陵邑。
    甫望倉舒墳,掩面添淒側。
    戒言秣我馬,遨遊凌八極。

    八極何茫茫,曰往清涼山。
    此山蓄靈異.浩氣共屈盤。
    能蓄太古雪,一洗天地顏。
    日馭有不到,縹緲風雲寒。
    世尊昔示現,說法同阿難。
    講樹聳千尺,搖落青瑯玕。
    諸天過峰頭,絳節乘銀鸞。
    一笑偶下謫,脫卻芙蓉冠。
    遊戲登瓊樓,窈窕垂雲鬟。
    三世俄去來,任作優曇看。
    名山初望幸,銜命釋道安。
    預從最高頂,灑掃七佛壇。
    靈境乃杳絕,捫葛勞躋攀。
    路盡逢一峰,傑閣圍朱闌。
    中坐一天人,吐氣如栴檀。
    寄語漢皇帝,何苦留人間。
    煙嵐倏滅沒,流水空潺湲。
    回首長安城,緇素慘不歡。
    房星竟未動,天降白玉棺。
    惜哉善財洞,未得誇迎鑾。
    惟有大道心,與石永不刊。
    以此護金輪,法海無波瀾。

    嘗聞穆天子,六飛騁萬裡。
    仙人觴瑤池,白雲出杯底。
    遠駕求長生,逐日過濛汜。
    盛姬病不救,揮鞭哭弱水。
    漢皇好神仙,妻於思脫屣。
    東巡並西幸,離宮宿羅綺。
    寵奪長門陳,恩盛傾城李。
    穠華即修夜,痛入哀蟬誄。
    苦無不死方,得令昭陽起。
    晚抱甘泉病,遽下輪臺悔。
    蕭蕭茂陵樹,殘碑泣風雨。
    天地有此山,蒼崖閱興毀。
    我佛施津粱,層臺簇蓮蕊。
    龍象居虛空,下界聞鬥蟻。
    乘時方救物,生民難其已。
    淡泊心無為,怡神在玉幾。
    長以兢業心,瞭彼清凈理。
    羊車稀復幸,牛山竊所鄙。
    縱灑蒼梧淚,莫賣西陵履。
    持此禮覺王,賢聖總一軌。
    道參無生妙,功謝有為恥。
    色空兩不住,收拾宗風裡。

    【註釋】:

    言:

    ①說話。《詩經 ·衛風·氓》:“載笑載言。”(載:助詞。)②議論;談論。《國語·周語上》:“國人莫敢言。”③言語;言論。《尚書·大禹謨》:“無稽之言勿聽。”(稽:根據。)④表達;宣說。《尚書·舜典》:“詩言志,歌永言。”(永:同“詠”。唱。)⑤誓言;約言。屈原《離騷》:“初既與餘成言兮,後悔遁而有他。”⑥一字稱一言。王勃《滕王閣序》:“一言均賦,四韻俱成。”⑦一句稱一言。《論語·為政》:“《詩經》三百,一言以蔽之,曰‘思無邪’。”⑧助詞。無義。《詩經·秦風·小戎》:“言念君子。”

    過:

    (一)①經過;走過。《韓非子·外儲說左上》:“乘白馬而過關。”《史記·高祖本紀》:“西過高陽。”(高陽:地名)。②過去。杜甫《阻雨不得歸瀼西甘林》:“三伏適已過,驕陽化為霖。”(適:恰好。霖:甘雨。)③超過;勝出。《左傳·隱公元年》:“大都不過參國之一。”(參國之一:國都的三分之 一。)④過分。張居正《答馬總兵》:“一切事體,不必過慮。”⑤探訪;拜訪。《史記·魏公子列傳》:“臣有客在市屠中,願枉車騎過之。”⑥過錯;犯錯誤。《左傳·宣公二年》:“過而能改,善莫大焉。”《論語·學而》:“過則勿憚改。”⑦量詞。遍;次。陸雲《與兄平原書》:“前後讀兄文一再過。” (二)guō 古國名。在今山東省掖縣北。《左傳·襄公四年》:“(寒浞)處澆於過,處豷於戈。” (三)huò 通“禍”。《墨子·魯問》:“故大國之攻小國也,是交相賊也,過必反於國。”

    樂:

    (一)①音樂。《周易·豫》:“先王以作樂崇德。”《呂氏春秋·古樂》:“故樂之所由來者尚矣,非獨為一世之所造也。”又為奏樂。《禮記·曲禮下》:“歲兇,年谷不登……士飲酒不樂。”②樂工;演奏音樂的人。《論語·微子》:“齊人歸女樂,季桓子受之。”(歸:通“饋”。贈送。)③樂器。《韓非子·解老》:“故竽先則鐘瑟皆隨,竽唱則諸樂皆和。” (二)lè愉快;快樂。《左傳· 隱公元年》:“其樂也融融。”范仲淹《嶽陽樓記》:“此樂何極?” (三)yào 喜好;喜愛。《論語·雍也》:“知者樂山,仁者樂水。”(知:智。)《晉書·阮籍傳》:“籍平生曾遊東平,樂其風土。”

    遊:

    ①在水上漂浮。《詩經·邶風·谷風》:“泳之遊之。”(泳:在水中潛行。)泛指遊泳。《韓非子·難勢》:“越人善遊矣。”(越:國名。)②虛浮;不切實際。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“遊辭巧飾者雖輕必戮(lù陸)。”③遊玩;遊覽。晁錯《言守邊備塞疏》:“幼則同遊。”引申指旅行;出外求學或求官。《史記·太史公自序》:“二十而南遊江淮。”④交際;交往。《漢書·枚乘傳》:“與英俊並遊。”⑤流動。《漢書·溝洫志》:“水尚有所遊蕩。”⑥縱;放縱。《後漢書·仇覽傳》:“剽輕遊恣。”⑦liú(流)。通“旒”。旌旗上懸垂的飾物。《左傳·桓公二年》:“鞶厲遊纓。”[遊說]為瞭宣傳自己的政治主張四處奔走。《史記·張儀列傳》:“子毋讀書遊說,安得此辱乎?”

    苑:

    (一)①養禽獸植樹木的地方。後多指帝王遊獵的場所。《史記·高祖本紀》:“諸故秦苑囿園池,皆令人得田之。”(田:耕種。)②花園;果園。秦觀《水龍吟》:“小樓連苑橫空。”③會集地。多指學術文藝中心。韋應物《寄洪州幕府盧二十一侍禦》:“文苑臺中妙。”④文彩貌。《詩經·秦風·小戎》:“蒙伐有苑。”(蒙:雜。伐:盾。有:形容詞詞頭。) (二)yù 茂盛的樹木。《國語·晉語二》:“人皆集於苑,己獨集於枯。” (三)yǔn ①鬱結。《詩經·小雅·都人士》:“我不見兮,我心苑結。”《禮記·禮運》:“故事大積焉而不苑。”②枯萎。《淮南子·俶真》:“是故形傷於寒暑燥濕之虐者,形苑而神壯。”

    進:

    ①前進。王安石《遊褒禪山記》:“其進愈難,而其見愈奇。”《孫子·軍爭》:“勇者不得獨進,怯者不得獨退。”②長(zhǎng)進;進步。《荀子·天論》:“君子敬其在己者而不慕其在天者,是以日進也。”又增進。葛洪《抱樸子·外篇·勖(xù)學》:“進德修業,溫故知新。”③到朝廷做官;出仕。范仲淹《嶽陽樓記》:“是進亦憂,退亦憂。”又上朝。《商君書·農戰》:“進則曲主,退則慮私。”(曲:曲意阿諛。)④引進;舉薦。《史記·孫子吳起列傳》:“於是忌進孫子於威王。”(忌:即齊將田忌。孫子:即孫臏。)《周禮·夏官·大司馬》:“進賢興功,以作邦國。”⑤提升。《晉書·賀循傳》:“然無援於朝,久不進序。”(序:官階。)⑥呈上;奉獻。《魏書·李先傳》:“先每一進策,所向克平。”(策:計策。克:攻克。)⑦超過。《莊子·養生主》:“臣之所好者道也,進乎技矣。”(技:技巧;技藝。)⑧進諫;勸諫。《戰國策·齊策一》:“數月之後,時時而間進;期年之後,雖欲言,無可進者。”⑨收入的錢財。《史記·呂不韋列傳》:“車乘進用不饒。”⑩通“贐”。贈送的錢財。《史記·高祖本紀》:“蕭何為主吏,主進。”(主:主管。)

    及:

    ①趕上;追上。《左傳·成公二年》:“故不能推車而及。”《呂氏春秋·聽言》:“往者不可及,來者不可待。”②至;到達。《左傳·宜公十五年》:“雖鞭之長,不及馬腹。”③如;比得上。《戰國策·齊策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁著。《左傳·僖公二十二年》:“彼眾我寡,及其未既濟也,請擊之。”(濟:渡河。)《戰國策·趙策四》:“雖少,願及未填溝壑而托之。”⑤介詞。和;與。《詩經·豳風·七月》:“女心傷悲,殆及公子同歸。”(殆:隻怕。公子:指貴族之子。)《詩經·衛風·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    長:

    (一)①長度;兩端的距離。《考工記· 車人》:“車人為車,柯長三尺。”②長度大。與“短”相對。1.指空間。古樂府(木蘭詩》:“北市買長鞭。”2.指時間。《韓非子·難一》:“矜偽不長,蓋虛不久。”③巨大。李白《行路難》:“長風破浪會有時,直掛雲帆濟滄海。”(會:一定。濟:渡。)④遼闊。李白《廬山謠寄盧侍禦虛舟》:“鳥飛不到吳天長。”⑤經常。張籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,長向村傢取黃犢。”⑥長處;專長。韓愈《畫記》:“以為非一工人之所能運思,蓋叢集眾工人之所長。”⑦擅長。《三國志· 吳書·周瑜傳》:“與吳越爭衡,本非中國所長。” (二)zhǎng ①年齡大;輩分高。杜甫《兵車行》:“長者雖有問,役夫敢申恨?”②排行第一。《史記·李斯列傳》:“始皇有二十馀子,長子扶蘇以數直諫上……”③首領;首長。《禮記·曲禮下》:“九州之長,入天子之國曰牧。”(牧:官名。)④生長;成長。賈誼《論積貯疏》:“淫侈之俗,日日以長。”⑤撫養。《詩經· 小雅·蓼莪》:“長我育我。”⑥滋長。《詩經·小雅·巧言》:“君子屢盟,亂是用長。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增進;增強。《禮記·學記》:“知不足然後能自反也,知困然後能自強也,故曰教學相長也。”(反:反省。)⑧提高。李白《與韓荊州書》:“青萍結綠,長價於薛卞之門。”(青萍:劍名。結綠:玉名。)

    楊:

    ①木名。落葉喬木。種類很多,有白楊、小葉楊、大葉楊等。《詩經·陳風·東門之楊》:“東門之楊,其葉。”(zāngzāng:茂盛的樣子。)②戰國初期哲學傢楊朱及其學術派別的簡稱。《孟子·滕文公下》:“天下之言,不歸楊則歸墨。”(墨:墨子。)

    街:

    ①街道;四通八達的道路。《墨子·號令》:“城上道路,裡中巷街。”②市集。《呂氏春秋·不茍》:“公孫枝徒自敷於街,百裡奚令吏行其罪。”


  • 言过乐游苑,进及长杨街。

    “言过乐游苑,进及长杨街。”诗句出处:《清凉山赞佛诗》;是清朝诗人吴伟业的作品。

    西北有高山,云是文殊台。
    台上明月池,干叶金莲开。
    花花相映发,叶叶同根栽。
    王母携双成,绿盖云中来。
    汉王坐法宫,一见光徘徊。
    结以同心合,授以九子钗。
    翠装雕玉辇,丹髹沉香斋。
    护置琉璃屏,立在文石阶。
    长恐乘风去,舍我归蓬莱。
    从猎往上林,小队城南隈。
    雪鹰异凡羽,果马殊群材。
    言过乐游苑,进及长杨街。
    张宴奏丝桐,新月穿宫槐,
    携手忽太息,乐极生微哀。
    千秋终寂寞,此日谁追陪。
    陛下寿万年,妾命如尘埃。
    愿共南山椁,长奉西宫杯。
    披香淖博士,侧听私惊猜:
    今日乐方乐,斯语胡为哉?
    待诏东方生,执戟前诙谐。
    熏炉拂黼帐,白露零苍苔。
    吾王慎玉体,对酒毋伤怀。

    伤怀惊凉风,深宫鸣蟋蟀。
    严霜被琼树,芙蓉凋素质。
    可怜千里草,萎落无颜色。
    孔雀蒲桃锦,亲自红女织。
    殊方初云献,知破万家室。
    瑟瑟大秦珠,珊瑚高八尺。
    割之施精蓝,干佛庄严饰。
    持来付一炬,泉路谁能识!
    红颜尚焦土,百万无容惜。
    小臣助长号,赐衣或一袭。
    只愁许史辈,急泪难时得。
    从官进哀诔,黄纸抄名入。
    流涕卢郎才,咨嗟谢生笔。
    尚方列珍膳,天厨供玉粒。
    官家未解菜,对案不能食。
    黑衣召志公,白马驮罗什。
    焚香内道场,广坐楞伽译。
    资彼象教恩,轻我人王力。
    微闻金鸡诏,亦由玉妃出。
    高原营寝庙,近野开陵邑。
    甫望仓舒坟,掩面添凄侧。
    戒言秣我马,遨游凌八极。

    八极何茫茫,曰往清凉山。
    此山蓄灵异.浩气共屈盘。
    能蓄太古雪,一洗天地颜。
    日驭有不到,缥缈风云寒。
    世尊昔示现,说法同阿难。
    讲树耸千尺,摇落青琅玕。
    诸天过峰头,绛节乘银鸾。
    一笑偶下谪,脱却芙蓉冠。
    游戏登琼楼,窈窕垂云鬟。
    三世俄去来,任作优昙看。
    名山初望幸,衔命释道安。
    预从最高顶,洒扫七佛坛。
    灵境乃杳绝,扪葛劳跻攀。
    路尽逢一峰,杰阁围朱阑。
    中坐一天人,吐气如栴檀。
    寄语汉皇帝,何苦留人间。
    烟岚倏灭没,流水空潺湲。
    回首长安城,缁素惨不欢。
    房星竟未动,天降白玉棺。
    惜哉善财洞,未得夸迎銮。
    惟有大道心,与石永不刊。
    以此护金轮,法海无波澜。

    尝闻穆天子,六飞骋万里。
    仙人觞瑶池,白云出杯底。
    远驾求长生,逐日过濛汜。
    盛姬病不救,挥鞭哭弱水。
    汉皇好神仙,妻于思脱屣。
    东巡并西幸,离宫宿罗绮。
    宠夺长门陈,恩盛倾城李。
    秾华即修夜,痛入哀蝉诔。
    苦无不死方,得令昭阳起。
    晚抱甘泉病,遽下轮台悔。
    萧萧茂陵树,残碑泣风雨。
    天地有此山,苍崖阅兴毁。
    我佛施津粱,层台簇莲蕊。
    龙象居虚空,下界闻斗蚁。
    乘时方救物,生民难其已。
    淡泊心无为,怡神在玉几。
    长以兢业心,了彼清净理。
    羊车稀复幸,牛山窃所鄙。
    纵洒苍梧泪,莫卖西陵履。
    持此礼觉王,贤圣总一轨。
    道参无生妙,功谢有为耻。
    色空两不住,收拾宗风里。

    【注释】:

    言:

    ①说话。《诗经 ·卫风·氓》:“载笑载言。”(载:助词。)②议论;谈论。《国语·周语上》:“国人莫敢言。”③言语;言论。《尚书·大禹谟》:“无稽之言勿听。”(稽:根据。)④表达;宣说。《尚书·舜典》:“诗言志,歌永言。”(永:同“咏”。唱。)⑤誓言;约言。屈原《离骚》:“初既与余成言兮,后悔遁而有他。”⑥一字称一言。王勃《滕王阁序》:“一言均赋,四韵俱成。”⑦一句称一言。《论语·为政》:“《诗经》三百,一言以蔽之,曰‘思无邪’。”⑧助词。无义。《诗经·秦风·小戎》:“言念君子。”

    过:

    (一)①经过;走过。《韩非子·外储说左上》:“乘白马而过关。”《史记·高祖本纪》:“西过高阳。”(高阳:地名)。②过去。杜甫《阻雨不得归瀼西甘林》:“三伏适已过,骄阳化为霖。”(适:恰好。霖:甘雨。)③超过;胜出。《左传·隐公元年》:“大都不过参国之一。”(参国之一:国都的三分之 一。)④过分。张居正《答马总兵》:“一切事体,不必过虑。”⑤探访;拜访。《史记·魏公子列传》:“臣有客在市屠中,愿枉车骑过之。”⑥过错;犯错误。《左传·宣公二年》:“过而能改,善莫大焉。”《论语·学而》:“过则勿惮改。”⑦量词。遍;次。陆云《与兄平原书》:“前后读兄文一再过。” (二)guō 古国名。在今山东省掖县北。《左传·襄公四年》:“(寒浞)处浇于过,处豷于戈。” (三)huò 通“祸”。《墨子·鲁问》:“故大国之攻小国也,是交相贼也,过必反于国。”

    乐:

    (一)①音乐。《周易·豫》:“先王以作乐崇德。”《吕氏春秋·古乐》:“故乐之所由来者尚矣,非独为一世之所造也。”又为奏乐。《礼记·曲礼下》:“岁凶,年谷不登……士饮酒不乐。”②乐工;演奏音乐的人。《论语·微子》:“齐人归女乐,季桓子受之。”(归:通“馈”。赠送。)③乐器。《韩非子·解老》:“故竽先则钟瑟皆随,竽唱则诸乐皆和。” (二)lè愉快;快乐。《左传· 隐公元年》:“其乐也融融。”范仲淹《岳阳楼记》:“此乐何极?” (三)yào 喜好;喜爱。《论语·雍也》:“知者乐山,仁者乐水。”(知:智。)《晋书·阮籍传》:“籍平生曾游东平,乐其风土。”

    游:

    ①在水上漂浮。《诗经·邶风·谷风》:“泳之游之。”(泳:在水中潜行。)泛指游泳。《韩非子·难势》:“越人善游矣。”(越:国名。)②虚浮;不切实际。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“游辞巧饰者虽轻必戮(lù陆)。”③游玩;游览。晁错《言守边备塞疏》:“幼则同游。”引申指旅行;出外求学或求官。《史记·太史公自序》:“二十而南游江淮。”④交际;交往。《汉书·枚乘传》:“与英俊并游。”⑤流动。《汉书·沟洫志》:“水尚有所游荡。”⑥纵;放纵。《后汉书·仇览传》:“剽轻游恣。”⑦liú(流)。通“旒”。旌旗上悬垂的饰物。《左传·桓公二年》:“鞶厉游缨。”[游说]为了宣传自己的政治主张四处奔走。《史记·张仪列传》:“子毋读书游说,安得此辱乎?”

    苑:

    (一)①养禽兽植树木的地方。后多指帝王游猎的场所。《史记·高祖本纪》:“诸故秦苑囿园池,皆令人得田之。”(田:耕种。)②花园;果园。秦观《水龙吟》:“小楼连苑横空。”③会集地。多指学术文艺中心。韦应物《寄洪州幕府卢二十一侍御》:“文苑台中妙。”④文彩貌。《诗经·秦风·小戎》:“蒙伐有苑。”(蒙:杂。伐:盾。有:形容词词头。) (二)yù 茂盛的树木。《国语·晋语二》:“人皆集于苑,己独集于枯。” (三)yǔn ①郁结。《诗经·小雅·都人士》:“我不见兮,我心苑结。”《礼记·礼运》:“故事大积焉而不苑。”②枯萎。《淮南子·俶真》:“是故形伤于寒暑燥湿之虐者,形苑而神壮。”

    进:

    ①前进。王安石《游褒禅山记》:“其进愈难,而其见愈奇。”《孙子·军争》:“勇者不得独进,怯者不得独退。”②长(zhǎng)进;进步。《荀子·天论》:“君子敬其在己者而不慕其在天者,是以日进也。”又增进。葛洪《抱朴子·外篇·勖(xù)学》:“进德修业,温故知新。”③到朝廷做官;出仕。范仲淹《岳阳楼记》:“是进亦忧,退亦忧。”又上朝。《商君书·农战》:“进则曲主,退则虑私。”(曲:曲意阿谀。)④引进;举荐。《史记·孙子吴起列传》:“于是忌进孙子于威王。”(忌:即齐将田忌。孙子:即孙膑。)《周礼·夏官·大司马》:“进贤兴功,以作邦国。”⑤提升。《晋书·贺循传》:“然无援于朝,久不进序。”(序:官阶。)⑥呈上;奉献。《魏书·李先传》:“先每一进策,所向克平。”(策:计策。克:攻克。)⑦超过。《庄子·养生主》:“臣之所好者道也,进乎技矣。”(技:技巧;技艺。)⑧进谏;劝谏。《战国策·齐策一》:“数月之后,时时而间进;期年之后,虽欲言,无可进者。”⑨收入的钱财。《史记·吕不韦列传》:“车乘进用不饶。”⑩通“赆”。赠送的钱财。《史记·高祖本纪》:“萧何为主吏,主进。”(主:主管。)

    及:

    ①赶上;追上。《左传·成公二年》:“故不能推车而及。”《吕氏春秋·听言》:“往者不可及,来者不可待。”②至;到达。《左传·宜公十五年》:“虽鞭之长,不及马腹。”③如;比得上。《战国策·齐策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁着。《左传·僖公二十二年》:“彼众我寡,及其未既济也,请击之。”(济:渡河。)《战国策·赵策四》:“虽少,愿及未填沟壑而托之。”⑤介词。和;与。《诗经·豳风·七月》:“女心伤悲,殆及公子同归。”(殆:只怕。公子:指贵族之子。)《诗经·卫风·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    长:

    (一)①长度;两端的距离。《考工记· 车人》:“车人为车,柯长三尺。”②长度大。与“短”相对。1.指空间。古乐府(木兰诗》:“北市买长鞭。”2.指时间。《韩非子·难一》:“矜伪不长,盖虚不久。”③巨大。李白《行路难》:“长风破浪会有时,直挂云帆济沧海。”(会:一定。济:渡。)④辽阔。李白《庐山谣寄卢侍御虚舟》:“鸟飞不到吴天长。”⑤经常。张籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,长向村家取黄犊。”⑥长处;专长。韩愈《画记》:“以为非一工人之所能运思,盖丛集众工人之所长。”⑦擅长。《三国志· 吴书·周瑜传》:“与吴越争衡,本非中国所长。” (二)zhǎng ①年龄大;辈分高。杜甫《兵车行》:“长者虽有问,役夫敢申恨?”②排行第一。《史记·李斯列传》:“始皇有二十馀子,长子扶苏以数直谏上……”③首领;首长。《礼记·曲礼下》:“九州之长,入天子之国曰牧。”(牧:官名。)④生长;成长。贾谊《论积贮疏》:“淫侈之俗,日日以长。”⑤抚养。《诗经· 小雅·蓼莪》:“长我育我。”⑥滋长。《诗经·小雅·巧言》:“君子屡盟,乱是用长。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增进;增强。《礼记·学记》:“知不足然后能自反也,知困然后能自强也,故曰教学相长也。”(反:反省。)⑧提高。李白《与韩荆州书》:“青萍结绿,长价于薛卞之门。”(青萍:剑名。结绿:玉名。)

    杨:

    ①木名。落叶乔木。种类很多,有白杨、小叶杨、大叶杨等。《诗经·陈风·东门之杨》:“东门之杨,其叶。”(zāngzāng:茂盛的样子。)②战国初期哲学家杨朱及其学术派别的简称。《孟子·滕文公下》:“天下之言,不归杨则归墨。”(墨:墨子。)

    街:

    ①街道;四通八达的道路。《墨子·号令》:“城上道路,里中巷街。”②市集。《吕氏春秋·不苟》:“公孙枝徒自敷于街,百里奚令吏行其罪。”


  • yan guo le you yuan ,jin ji chang yang jie 。

    “yan guo le you yuan ,jin ji chang yang jie 。”shi gou chu chu :《qing liang shan zan fo shi 》;shi qing chao shi ren wu wei ye de zuo pin 。

    xi bei you gao shan ,yun shi wen shu tai 。
    tai shang ming yue chi ,gan xie jin lian kai 。
    hua hua xiang ying fa ,xie xie tong gen zai 。
    wang mu xie shuang cheng ,lu gai yun zhong lai 。
    han wang zuo fa gong ,yi jian guang pai huai 。
    jie yi tong xin ge ,shou yi jiu zi chai 。
    cui zhuang diao yu nian ,dan xiu chen xiang zhai 。
    hu zhi liu li bing ,li zai wen dan jie 。
    chang kong cheng feng qu ,she wo gui peng lai 。
    cong lie wang shang lin ,xiao dui cheng na wei 。
    xue ying yi fan yu ,guo ma shu qun cai 。
    yan guo le you yuan ,jin ji chang yang jie 。
    zhang yan zou si tong ,xin yue chuan gong huai ,
    xie shou hu tai xi ,le ji sheng wei ai 。
    qian qiu zhong ji mo ,ci ri shei zhui pei 。
    bi xia shou mo nian ,qie ming ru chen ai 。
    yuan gong na shan guo ,chang feng xi gong bei 。
    pi xiang nao bo shi ,ce ting si jing cai :
    jin ri le fang le ,si yu hu wei zai ?
    dai zhao dong fang sheng ,zhi ji qian hui xie 。
    xun lu bi fu zhang ,bai lou ling cang tai 。
    wu wang shen yu ti ,dui jiu wu shang huai 。

    shang huai jing liang feng ,shen gong ming xi shuai 。
    yan shuang bei qiong shu ,fu rong diao su zhi 。
    ke lian qian li cao ,wei la mo yan se 。
    kong qiao pu tao jin ,qin zi gong nv zhi 。
    shu fang chu yun suo ,zhi po mo jia shi 。
    se se da qin zhu ,shan hu gao ba che 。
    ge zhi shi jing lan ,gan fo zhuang yan shi 。
    chi lai fu yi ju ,quan lu shei neng shi !
    gong yan shang jiao tu ,bai mo mo rong xi 。
    xiao chen zhu chang hao ,ci yi huo yi xi 。
    zhi chou hu shi bei ,ji lei nan shi de 。
    cong guan jin ai lei ,huang zhi chao ming ru 。
    liu ti lu lang cai ,zi jie xie sheng bi 。
    shang fang lie zhen shan ,tian chu gong yu li 。
    guan jia wei jie cai ,dui an bu neng shi 。
    hei yi shao zhi gong ,bai ma duo luo shen 。
    fen xiang nei dao chang ,an zuo leng ga yi 。
    zi bi xiang jiao en ,qing wo ren wang li 。
    wei wen jin ji zhao ,yi you yu fei chu 。
    gao yuan ying qin miao ,jin ye kai ling yi 。
    fu wang cang shu fen ,yan mian tian qi ce 。
    jie yan mo wo ma ,ao you ling ba ji 。

    ba ji he mang mang ,yue wang qing liang shan 。
    ci shan xu ling yi .hao qi gong qu pan 。
    neng xu tai gu xue ,yi xi tian de yan 。
    ri yu you bu dao ,piao miao feng yun han 。
    shi zun xi shi xian ,shui fa tong a nan 。
    jiang shu song qian che ,yao la qing lang gan 。
    zhu tian guo feng tou ,jiang jie cheng yin luan 。
    yi xiao ou xia zhe ,tuo que fu rong guan 。
    you hu deng qiong lou ,yao tiao chui yun huan 。
    san shi e qu lai ,ren zuo you tan kan 。
    ming shan chu wang xing ,xian ming shi dao an 。
    yu cong zui gao ding ,sa sao qi fo tan 。
    ling jing nai yao jue ,men ge lao ji pan 。
    lu jin feng yi feng ,jie ge wei zhu lan 。
    zhong zuo yi tian ren ,tu qi ru zhan tan 。
    ji yu han huang di ,he ku liu ren jian 。
    yan lan shu mie mei ,liu shui kong chan yuan 。
    hui shou chang an cheng ,zi su can bu huan 。
    fang xing jing wei dong ,tian jiang bai yu guan 。
    xi zai shan cai dong ,wei de kua ying luan 。
    wei you da dao xin ,yu dan yong bu kan 。
    yi ci hu jin lun ,fa hai mo bo lan 。

    chang wen mu tian zi ,liu fei cheng mo li 。
    xian ren shang yao chi ,bai yun chu bei de 。
    yuan jia qiu chang sheng ,zhu ri guo 濛si 。
    cheng ji bing bu jiu ,hui bian ku ruo shui 。
    han huang hao shen xian ,qi yu sai tuo xi 。
    dong xun bing xi xing ,li gong su luo qi 。
    chong duo chang men chen ,en cheng qing cheng li 。
    nong hua ji xiu ye ,tong ru ai chan lei 。
    ku mo bu si fang ,de ling zhao yang qi 。
    wan bao gan quan bing ,ju xia lun tai hui 。
    xiao xiao mao ling shu ,can bei qi feng yu 。
    tian de you ci shan ,cang ya yue xing hui 。
    wo fo shi jin liang ,ceng tai cu lian rui 。
    long xiang ju xu kong ,xia jie wen dou yi 。
    cheng shi fang jiu wu ,sheng min nan ji yi 。
    dan bo xin mo wei ,yi shen zai yu ji 。
    chang yi jing ye xin ,le bi qing jing li 。
    yang che xi fu xing ,niu shan qie suo bi 。
    zong sa cang wu lei ,mo mai xi ling lv 。
    chi ci li jiao wang ,xian sheng zong yi gui 。
    dao can mo sheng miao ,gong xie you wei chi 。
    se kong liang bu zhu ,shou she zong feng li 。

    【zhu shi 】:

    yan :

    ①shui hua 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“zai xiao zai yan 。”(zai :zhu ci 。)②yi lun ;tan lun 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“guo ren mo gan yan 。”③yan yu ;yan lun 。《shang shu ·da yu mo 》:“mo ji zhi yan wu ting 。”(ji :gen ju 。)④biao da ;xuan shui 。《shang shu ·shun dian 》:“shi yan zhi ,ge yong yan 。”(yong :tong “yong ”。chang 。)⑤shi yan ;yao yan 。qu yuan 《li sao 》:“chu ji yu yu cheng yan xi ,hou hui dun er you ta 。”⑥yi zi chen yi yan 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“yi yan jun fu ,si yun ju cheng 。”⑦yi gou chen yi yan 。《lun yu ·wei zheng 》:“《shi jing 》san bai ,yi yan yi bi zhi ,yue ‘sai mo xie ’。”⑧zhu ci 。mo yi 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi 。”

    guo :

    (yi )①jing guo ;zou guo 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“cheng bai ma er guo guan 。”《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xi guo gao yang 。”(gao yang :de ming )。②guo qu 。du fu 《zu yu bu de gui rang xi gan lin 》:“san fu kuo yi guo ,jiao yang hua wei lin 。”(kuo :qia hao 。lin :gan yu 。)③chao guo ;sheng chu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“da dou bu guo can guo zhi yi 。”(can guo zhi yi :guo dou de san fen zhi yi 。)④guo fen 。zhang ju zheng 《da ma zong bing 》:“yi qie shi ti ,bu bi guo lv 。”⑤tan fang ;bai fang 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“chen you ke zai shi tu zhong ,yuan wang che ji guo zhi 。”⑥guo cuo ;fan cuo wu 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“guo er neng gai ,shan mo da yan 。”《lun yu ·xue er 》:“guo ze wu dan gai 。”⑦liang ci 。bian ;ci 。liu yun 《yu xiong ping yuan shu 》:“qian hou dou xiong wen yi zai guo 。” (er )guō gu guo ming 。zai jin shan dong sheng ye xian bei 。《zuo chuan ·xiang gong si nian 》:“(han zhuo )chu jiao yu guo ,chu yi yu ge 。” (san )huò tong “huo ”。《mo zi ·lu wen 》:“gu da guo zhi gong xiao guo ye ,shi jiao xiang zei ye ,guo bi fan yu guo 。”

    le :

    (yi )①yin le 。《zhou yi ·yu 》:“xian wang yi zuo le chong de 。”《lv shi chun qiu ·gu le 》:“gu le zhi suo you lai zhe shang yi ,fei du wei yi shi zhi suo zao ye 。”you wei zou le 。《li ji ·qu li xia 》:“sui xiong ,nian gu bu deng ……shi yin jiu bu le 。”②le gong ;yan zou yin le de ren 。《lun yu ·wei zi 》:“ji ren gui nv le ,ji huan zi shou zhi 。”(gui :tong “kui ”。zeng song 。)③le qi 。《han fei zi ·jie lao 》:“gu yu xian ze zhong se jie sui ,yu chang ze zhu le jie he 。” (er )lèyu kuai ;kuai le 。《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“ji le ye rong rong 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ci le he ji ?” (san )yào xi hao ;xi ai 。《lun yu ·yong ye 》:“zhi zhe le shan ,ren zhe le shui 。”(zhi :zhi 。)《jin shu ·ruan ji chuan 》:“ji ping sheng ceng you dong ping ,le ji feng tu 。”

    you :

    ①zai shui shang piao fu 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“yong zhi you zhi 。”(yong :zai shui zhong qian hang 。)fan zhi you yong 。《han fei zi ·nan shi 》:“yue ren shan you yi 。”(yue :guo ming 。)②xu fu ;bu qie shi ji 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“you ci qiao shi zhe sui qing bi lu (lùliu )。”③you wan ;you lan 。chao cuo 《yan shou bian bei sai shu 》:“you ze tong you 。”yin shen zhi lv hang ;chu wai qiu xue huo qiu guan 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“er shi er na you jiang huai 。”④jiao ji ;jiao wang 。《han shu ·mei cheng chuan 》:“yu ying jun bing you 。”⑤liu dong 。《han shu ·gou xu zhi 》:“shui shang you suo you dang 。”⑥zong ;fang zong 。《hou han shu ·chou lan chuan 》:“piao qing you zi 。”⑦liú(liu )。tong “liu ”。jing qi shang xuan chui de shi wu 。《zuo chuan ·huan gong er nian 》:“pan li you ying 。”[you shui ]wei le xuan chuan zi ji de zheng zhi zhu zhang si chu ben zou 。《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“zi wu dou shu you shui ,an de ci ru hu ?”

    yuan :

    (yi )①yang qin shou zhi shu mu de de fang 。hou duo zhi di wang you lie de chang suo 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“zhu gu qin yuan you yuan chi ,jie ling ren de tian zhi 。”(tian :geng chong 。)②hua yuan ;guo yuan 。qin guan 《shui long yin 》:“xiao lou lian yuan heng kong 。”③hui ji de 。duo zhi xue shu wen yi zhong xin 。wei ying wu 《ji hong zhou mu fu lu er shi yi shi yu 》:“wen yuan tai zhong miao 。”④wen cai mao 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“meng fa you yuan 。”(meng :za 。fa :dun 。you :xing rong ci ci tou 。) (er )yù mao cheng de shu mu 。《guo yu ·jin yu er 》:“ren jie ji yu yuan ,ji du ji yu ku 。” (san )yǔn ①yu jie 。《shi jing ·xiao ya ·dou ren shi 》:“wo bu jian xi ,wo xin yuan jie 。”《li ji ·li yun 》:“gu shi da ji yan er bu yuan 。”②ku wei 。《huai na zi ·chu zhen 》:“shi gu xing shang yu han shu zao shi zhi nve zhe ,xing yuan er shen zhuang 。”

    jin :

    ①qian jin 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“ji jin yu nan ,er ji jian yu ji 。”《sun zi ·jun zheng 》:“yong zhe bu de du jin ,qie zhe bu de du tui 。”②chang (zhǎng)jin ;jin bu 。《xun zi ·tian lun 》:“jun zi jing ji zai ji zhe er bu mu ji zai tian zhe ,shi yi ri jin ye 。”you zeng jin 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·xu (xù)xue 》:“jin de xiu ye ,wen gu zhi xin 。”③dao chao ting zuo guan ;chu shi 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“shi jin yi you ,tui yi you 。”you shang chao 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“jin ze qu zhu ,tui ze lv si 。”(qu :qu yi a yu 。)④yin jin ;ju jian 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“yu shi ji jin sun zi yu wei wang 。”(ji :ji ji jiang tian ji 。sun zi :ji sun bin 。)《zhou li ·xia guan ·da si ma 》:“jin xian xing gong ,yi zuo bang guo 。”⑤di sheng 。《jin shu ·he xun chuan 》:“ran mo yuan yu chao ,jiu bu jin xu 。”(xu :guan jie 。)⑥cheng shang ;feng suo 。《wei shu ·li xian chuan 》:“xian mei yi jin ce ,suo xiang ke ping 。”(ce :ji ce 。ke :gong ke 。)⑦chao guo 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“chen zhi suo hao zhe dao ye ,jin hu ji yi 。”(ji :ji qiao ;ji yi 。)⑧jin jian ;quan jian 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“shu yue zhi hou ,shi shi er jian jin ;ji nian zhi hou ,sui yu yan ,mo ke jin zhe 。”⑨shou ru de qian cai 。《shi ji ·lv bu wei lie chuan 》:“che cheng jin yong bu rao 。”⑩tong “jin ”。zeng song de qian cai 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiao he wei zhu li ,zhu jin 。”(zhu :zhu guan 。)

    ji :

    ①gan shang ;zhui shang 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“gu bu neng tui che er ji 。”《lv shi chun qiu ·ting yan 》:“wang zhe bu ke ji ,lai zhe bu ke dai 。”②zhi ;dao da 。《zuo chuan ·yi gong shi wu nian 》:“sui bian zhi chang ,bu ji ma fu 。”③ru ;bi de shang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jun mei shen ,xu gong he neng ji ye 。”④chen zhao 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“bi zhong wo gua ,ji ji wei ji ji ye ,qing ji zhi 。”(ji :du he 。)《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“sui shao ,yuan ji wei tian gou he er tuo zhi 。”⑤jie ci 。he ;yu 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“nv xin shang bei ,dai ji gong zi tong gui 。”(dai :zhi pa 。gong zi :zhi gui zu zhi zi 。)《shi jing ·wei feng ·mang 》:“ji fu xie lao ,lao shi wo yuan 。”

    chang :

    (yi )①chang du ;liang duan de ju li 。《kao gong ji · che ren 》:“che ren wei che ,ke chang san che 。”②chang du da 。yu “duan ”xiang dui 。1.zhi kong jian 。gu le fu (mu lan shi 》:“bei shi mai chang bian 。”2.zhi shi jian 。《han fei zi ·nan yi 》:“jin wei bu chang ,gai xu bu jiu 。”③ju da 。li bai 《hang lu nan 》:“chang feng po lang hui you shi ,zhi gua yun fan ji cang hai 。”(hui :yi ding 。ji :du 。)④liao kuo 。li bai 《lu shan yao ji lu shi yu xu zhou 》:“diao fei bu dao wu tian chang 。”⑤jing chang 。zhang ji 《meng hu hang 》:“gu zhong jin ku you shan cun ,chang xiang cun jia qu huang du 。”⑥chang chu ;zhuan chang 。han yu 《hua ji 》:“yi wei fei yi gong ren zhi suo neng yun sai ,gai cong ji zhong gong ren zhi suo chang 。”⑦shan chang 。《san guo zhi · wu shu ·zhou yu chuan 》:“yu wu yue zheng heng ,ben fei zhong guo suo chang 。” (er )zhǎng ①nian ling da ;bei fen gao 。du fu 《bing che hang 》:“chang zhe sui you wen ,yi fu gan shen hen ?”②pai hang di yi 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“shi huang you er shi yu zi ,chang zi fu su yi shu zhi jian shang ……”③shou ling ;shou chang 。《li ji ·qu li xia 》:“jiu zhou zhi chang ,ru tian zi zhi guo yue mu 。”(mu :guan ming 。)④sheng chang ;cheng chang 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yin chi zhi su ,ri ri yi chang 。”⑤fu yang 。《shi jing · xiao ya ·liao e 》:“chang wo yo wo 。”⑥zi chang 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“jun zi lv meng ,luan shi yong chang 。”(meng :meng shi 。yong :yi 。)⑦zeng jin ;zeng jiang 。《li ji ·xue ji 》:“zhi bu zu ran hou neng zi fan ye ,zhi kun ran hou neng zi jiang ye ,gu yue jiao xue xiang chang ye 。”(fan :fan sheng 。)⑧di gao 。li bai 《yu han jing zhou shu 》:“qing ping jie lu ,chang jia yu xue bian zhi men 。”(qing ping :jian ming 。jie lu :yu ming 。)

    yang :

    ①mu ming 。la xie qiao mu 。chong lei hen duo ,you bai yang 、xiao xie yang 、da xie yang deng 。《shi jing ·chen feng ·dong men zhi yang 》:“dong men zhi yang ,ji xie 。”(zāngzāng:mao cheng de yang zi 。)②zhan guo chu ji zhe xue jia yang zhu ji ji xue shu pa bie de jian chen 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“tian xia zhi yan ,bu gui yang ze gui mo 。”(mo :mo zi 。)

    jie :

    ①jie dao ;si tong ba da de dao lu 。《mo zi ·hao ling 》:“cheng shang dao lu ,li zhong hang jie 。”②shi ji 。《lv shi chun qiu ·bu gou 》:“gong sun zhi tu zi fu yu jie ,bai li xi ling li hang ji zui 。”