- 繁体
- 简体
- 拼音
-
所未定知者,修短遲速間。
“所未定知者,修短遲速間。”詩句出處:《效陶潛體詩十六首》;是唐朝詩人白居易的作品。
不動者厚地,不息者高天。
無窮者日月,長在者山川。
松柏與龜鶴,其壽皆千年。
嗟嗟群物中,而人獨不然。
早出向朝市,暮已歸下泉。
形質及壽命,危脆若浮煙。
堯舜與周孔,古來稱聖賢。
借問今何在,一去亦不還。
我無不死藥,兀兀隨化遷。
所未定知者,修短遲速間。
幸及身健日,當歌一樽前。
何必待人勸,持此自為歡。
翳翳窬月陰,沉沉連日雨。
開簾望天色,黃雲暗如土。
行潦毀我墉,疾風壞我宇。
蓬莠生庭院,泥塗失場圃。
村深絕賓客,窗晦無儔侶。
盡日不下床,跳蛙時入戶。
出門無所往,入室還獨處。
不以酒自娛,塊然與誰語。
朝飲一杯酒,冥心合元化。
兀然無所思,日高尚閑臥。
暮讀一卷書,會意如嘉話。
欣然有所遇,夜深猶獨坐。
又得琴上趣,安弦有餘暇。
復多詩中狂,下筆不能罷。
唯茲三四事,持用度晝夜。
所以陰雨中,經旬不出舍。
始悟獨往人,心安時亦過。
東傢采桑婦,雨來苦愁悲。
蔟蠶北堂前,雨冷不成絲。
西傢荷鋤叟,雨來亦怨咨。
種豆南山下,雨多落為萁。
而我獨何幸,醞酒本無期。
及此多雨日,正遇新熟時。
開瓶瀉樽中,玉液黃金脂。
持玩已可悅,歡嘗有餘滋。
一酌發好容,再酌開愁眉。
連延四五酌,酣暢入四肢。
忽然遺我物,誰復分是非。
是時連夕雨,酩酊無所知。
人心苦顛倒,反為憂者嗤。
朝亦獨醉歌,暮亦獨醉睡。
未盡一壺酒,已成三獨醉。
勿嫌飲太少,且喜歡易致。
一杯復兩杯,多不過三四。
便得心中適,盡忘身外事。
更復強一杯,陶然遺萬累。
一飲一石者,徒以多為貴。
及其酩酊時,與我亦無異。
笑謝多飲者,酒錢徒自費。
天秋無片雲,地靜無纖塵。
團團新晴月,林外生白輪。
憶昨陰霖天,連連三四旬。
賴逢傢醞熟,不覺過朝昏。
私言雨霽後,可以罷餘樽。
及對新月色,不醉亦愁人。
床頭殘酒榼,欲盡味彌淳。
攜置南簷下,舉酌自殷勤。
清光入杯杓,白露生衣巾。
乃知陰與晴,安可無此君。
我有樂府詩,成來人未聞。
今宵醉有興,狂詠驚四鄰。
獨賞猶復爾,何況有交親。
中秋三五夜,明月在前軒。
臨觴忽不飲,憶我平生歡。
我有同心人,邈邈崔與錢。
我有忘形友,迢迢李與元。
或飛青雲上,或落江湖間。
與我不相見,於今四五年。
我無縮地術,君非馭風仙。
安得明月下,四人來晤言。
良夜信難得,佳期杳無緣。
明月又不駐,漸下西南天。
豈無他時會,惜此清景前。
傢醞飲已盡,村中無酒貰。
坐愁今夜醒,其奈秋懷何。
有客忽叩門,言語一何佳。
雲是南村叟,挈榼來相過。
且喜樽不燥,安問少與多。
重陽雖已過,籬菊有殘花。
歡來苦晝短,不覺夕陽斜。
老人勿遽起,且待新月華。
客去有餘趣,竟夕獨酣歌。
原生衣百結,顏子食一簞。
歡然樂其志,有以忘饑寒。
今我何人哉,德不及先賢。
衣食幸相屬,胡為不自安。
況茲清渭曲,居處安且閑。
榆柳百餘樹,茅茨十數間。
寒負簷下日,熱濯澗底泉。
日出猶未起,日入已復眠。
西風滿村巷,清涼八月天。
但有雞犬聲,不聞車馬喧。
時傾一樽酒,坐望東南山。
稚侄初學步,牽衣戲我前。
即此自可樂,庶幾顏與原。
湛湛樽中酒,有功不自伐。
不伐人不知,我今代其說。
良將臨大敵,前驅千萬卒。
一簞投河飲,赴死心如一。
壯士磨匕首,勇憤氣咆(口勃)。
一酣忘報讎,四體如無骨。
東海殺孝婦,天旱窬年月。
一酌酹其魂,通宵雨不歇。
咸陽秦獄氣,冤痛結為物。
千歲不肯散,一沃亦銷失。
況茲兒女恨,及彼幽憂疾。
快飲無不消,如霜得春日。
方知曲糵靈,萬物無與匹。
煙霞隔懸圃,風波限瀛州。
我豈不欲往,大海路阻修。
神仙但聞說,靈藥不可求。
長生無得者,舉世如蜉蝣。
逝者不重回,存者難久留。
踟躕未死間,何苦懷百憂。
念此忽內熱,坐看成白頭。
舉杯還獨飲,顧影自獻酬。
心與口相約,未醉勿言休。
今朝不盡醉,知有明朝不?
不見郭門外,累累墳與丘。
月明愁殺人,黃蒿風颼颼。
死者若有知,悔不秉燭遊。
吾聞潯陽郡,昔有陶徵君。
愛酒佈愛名,憂醒不憂貧。
嘗為彭澤令,在官才八旬。
啾然忽不樂,掛印著公門。
口吟歸去來,頭戴漉酒巾。
人吏留不得,直入故山雲。
歸來五柳下,還以酒養真。
人間榮與利,擺落如泥塵。
先生去已久,紙墨有遺文。
篇篇勸我飲,此外無所雲。
我從老大來,竊慕其為人。
其他不可及,且效醉昏昏。
楚王疑忠臣,江南放屈平。
晉朝輕高士,林下棄劉伶。
一人常獨醉,一人常獨醒。
醒者多苦志,醉者多歡情。
歡情信獨善,苦志竟何成。
兀傲甕間臥,憔悴澤畔行。
彼憂而此樂,道理甚分明。
願君且飲酒,勿思身後名。
有一燕趙士,言貌甚奇瑰。
日日酒傢去,脫衣典數杯。
問君何落拓,雲仆生草萊。
地寒命且薄,徒抱王佐才。
豈無濟時策,君門乏良媒。
三獻寢不報,遲遲空手回。
亦有同門生,先升青雲梯。
貴賤交道絕,朱門叩不開。
及歸種禾黍,三歲旱為災。
入山燒黃白,一旦化為灰。
磋跎五十餘,生世苦不諧。
處處去不得,卻歸酒中來。
南巷有貴人,高蓋駟馬車。
我問何所苦,四十垂白須。
答雲君不知,位重多憂虞。
北裡有寒士,甕牖繩為樞。
出扶桑棗杖,入臥蝸牛廬。
散賤無憂患,心安體亦舒。
東鄰有富翁,藏貨遍五都。
東京收粟帛,西市鬻金珠。
朝營暮計算,晝夜不安居。
西舍有貧者,匹婦配匹夫。
佈裙行賃舂,短褐坐傭書。
以此求口食,一飽欣有餘。
貴賤與貧富,高下雖有殊。
憂樂與利害,彼此不相窬。
是以達人觀,萬化同一途。
但未知生死,勝負兩何如。
遲疑未知間,且以酒為娛。
濟水澄而潔,河水渾而黃。
交流列四瀆,清濁不相傷。
太公戰牧野,伯夷餓首陽。
同時號賢聖,進退不相妨。
謂天不愛民,胡為生稻粱。
謂天果愛民,胡為生豺狼。
謂神福善人,孔聖竟棲遑。
謂神禍淫人,暴秦終霸王。
顏回與黃憲,何辜早夭亡。
蝮蛇與鴆鳥,何得壽延長。
物理不可測,神道亦難量。
舉頭仰問天,天色但蒼蒼。
唯當多種黍,日醉手中觴。【註釋】:
所:
①處所;位置;地方。《墨子·號令》:“夜以火指鼓所。”《詩經·豳風·九罭》:“鴻飛遵渚(zhǔ),公歸無所。”(遵:沿著。渚:水中的沙洲。)②元、明時駐軍的一種建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者設所,連郡者設衛。”(度:估量。)③不定數詞,附在數量詞後表示概數。《史記·李將軍列傳》:“未到匈奴陳二裡所,止。”(陳:同“陣”。)④量詞。計算房舍及其他處所。《宋書 ·沈慶之傳》:“居清明門外,有宅四所,室宇甚麗。”《史記·扁鵲倉公列傳》:“刺足陽明脈,左右各三所。”⑤助詞。用在動詞前,組成名詞性短語。1. 動詞後不再出現表事物的詞。《荀子·榮辱》:“此小人之所務而君子所不為也。”2. 動詞後用“者”或“的”表示事物。《戰國策·齊策四》:“視吾傢所寡有者。”3. 動詞後仍出現表事物的詞。《史記·項羽本紀》:“獨籍所殺漢軍數百人。”⑥助詞。放在動詞前表示被動,多與“為”配合使用。《漢書·黃霸傳》:“食於道旁,乃為烏所盜肉。”(烏:烏鴉。)[所以]1.表示原因。《史記·廉頗藺相如列傳》:“吾所以為此者,以先國傢之急而後私仇也。”2. 表示使用的東西。《墨子·公輸》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或憑借。《荀子·議兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”未:
①十二地支之一。《春秋·莊公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二時辰之一,即午後一時至三時。③十二生肖屬羊。④副詞。1.表示否定。a.相當於“不”。《詩經·周頌·小毖》:“未堪傢多難。”b.相當於“沒有”、“不曾”。《詩經 · 召南·草蟲》:“未見君子,我心傷悲。”2. 用在句尾,表示疑問。相當於“否”。《後漢書·劉表傳》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”定:
①安定;使安定。《周易·傢人》:“正傢而天下定矣。”曹操《置屯田令》:“夫定國之術,在於強兵足食。”又指平定。《史記·絳侯周勃世傢》:“沛公定魏地。”(沛公,指劉邦。)②平靜。戴叔倫《送少微上人入蜀》:“亂猿心本定,流水性長閑。”(亂猿:性情浮躁的猿猴。)③停止。王安石《燕集》:“空堂無塵小雨定。”④決定;確定。《商君書·更法》:“君亟(jí)定變法之慮。”⑤使確定。《後漢書·蔡邕傳》:“奏請正定六經文字。”⑥固定。《三國志·魏書·明帝紀》:“隨時之宜,未有定制。”⑦副詞。確實;一定。《史記·項羽本紀》:“項梁聞陳王定死,召諸別將會薛計事。”⑧副詞。到底;究竟(後起意義)。李白《答僧中孚贈仙人掌茶》詩:“舉世未見之,其名定誰傳。”知:
①知道。《論語·為政》:“知之為知之,不知為不知,是知也。”王充《論衡·知實》:“不學自知,不問自曉,古今行事,未之有也。”(未之有也:沒有這樣的事。)②知覺;感覺。范縝《神滅論》:“手等有痛癢之知。”③見解;知識。《商君書·更法》:“有獨知之慮者。”(慮:思慮。)④知識。《列子· 湯問》:“兩小兒笑曰:‘孰為汝多知乎?’”(孰:誰。為:通“謂”,說。)⑤瞭解。《史記·管晏列傳》:“知我者鮑子也。”(鮑子:鮑叔牙。)⑥交好;相親。司馬遷《報任安書》:“絕賓客之知。”⑦知己;知心的人。鮑照《詠雙燕》:“悲歌辭舊愛,銜淚覓新知。”(銜淚:噙著淚。覓:找尋。)⑧主持。《左傳·襄公二十六年》:“子產其將知政矣。”者:
①代詞。指人、物、事、時間、地點等。《道林寓居》:“青嶂者邊來已熟,紅塵那畔去應疏。”②助詞。1.與動詞、形容詞或短語構成“者”字結構,表示人、事、物等。《老子》:“高者抑之,下者舉之。”《史記·項羽本紀》:“奪項王天下者,必沛公也。”2. 與數詞構成“者”字結構,指稱前邊的事物。《三國志·吳書·周瑜傳》:“此數四者,用兵之患也。”3. 與時間名詞構成“者”字結構,相當於“……的時候”。《莊子·齊物論》:“昔者十日並出。”4.用在名詞主語後,表示提頓或判斷。《史記·陳涉世傢》:“陳勝者,陽城人也。”5. 用在復句的前一分句末,表示因果關系或假設關系。《戰國策·齊策一》:“吾妻之美我者,私我也。”王安石《遊褒禪山記》:“盡吾志而不能至者,可以無悔矣。”③語氣詞。用於句末,與疑問代詞“誰”、“何”等配合,表示疑問語氣。《史記·項羽本紀》:“誰為大王為此計者?”修:
①修飾;裝飾。《楚辭·九歌·湘君》:“美要眇兮宜修。”②整治;治理。賈誼《過秦論》:“修守戰之具。”③修建。范仲淹《嶽陽樓記》:“乃重修嶽陽樓。”④編撰;著。《北史·序傳》:“私為修撰。”⑤研習;修養。《禮記·大學》:“如琢如磨者,自修也。”《左傳·莊公八年》:“姑務修德,以待時乎!”(姑:姑且。務:致力。時:時機。)⑥特指佛、道教徒修行。⑦長;高。曹植《洛神賦》:“修短合度。”⑧善;美好。張衡《西京賦》:“要紹修態。”短:
①長度小(包括時間和空間)。《莊子· 至樂》: “短綆(gěng)者不可以汲深。”②缺少;不足。③缺點;過失;短處。《荀子·大略》:“言其所長而不稱其所短。”④指出別人的過失;詆毀。《論衡·程材》:“世俗共短儒生,儒生之徒亦自相少。”(少:輕視。)《史記·屈原賈生列傳》:“上官大夫短屈原於頃襄王。”遲:
(一)①徐行。《詩經·邶風·谷風》:“行道遲遲,中心有違。”(中心:心中。違:不順心。)②緩慢。賈誼《新書·大政》:“自古至於今,與民為仇者,有遲有速,而民必勝之。”《莊子·養生主》:“吾見其難為,怵(chù)然為戒,視為止,行為遲。”(怵然:恐懼的樣子。)③晚。《金史·食貨志》:“地寒,稼穡遲熟。”④猶豫。白居易《琵琶行》:“尋聲暗問彈者誰,琵琶聲停欲語遲。”⑤魯鈍。《三國志·吳書·孫奐傳》:“初吾憂其遲鈍,今治軍,諸將少能及者,吾無憂矣。”⑥長久。歐陽修《蘇氏文集序》:“遲久而不相及。”[遲明]黎明;破曉。曹唐《望九華寄池陽杜員外》:“戴月早辭三秀館,遲明初識九華峰。”[遲遲]1.緩慢的樣子。白居易《長恨歌》:“遲遲鐘鼓初長夜,耿耿星河欲曙天。”2.從容不迫的樣子。《禮記·孔子閑居》:“無聲之樂,氣志不違;無體之禮,威儀遲遲。”3.遲疑不前的樣子。范曄《後漢書·鄧彪等傳論》:“統之方軌易因,險途難禦,故昔人明慎於所受之分,遲遲於歧路之間也。”[遲暮]1.暮年。比喻衰老。屈原《離騷》:“惟草木之零落兮,恐美人之遲暮。”2.徐緩。鮑照《舞鶴賦》:“颯沓矜顧,遷延遲暮。”(颯沓:群飛的樣子。)[遲日]1.日子久。《商君書·君臣》:“遲日曠久、積勞私門者得。”2.春日。杜甫《絕句二首》之一:“遲日江山麗,春風花草香。” (二)zhì等待。《後漢書·章帝紀》:“朕思遲直士,側席異聞。”(思:思念。側席:不正坐,以待賢者。異聞:新的學說見解。)速:
①迅速;快。《左傳·定公四年》:“子必速戰,不然不免。”(免:指免於難。)②招請;邀請。張衡《南都賦》:“以速遠朋。”《荀子·樂論》:“主人親速賓及介,而眾賓皆從之。”(介:傳話的人。)③招致。《六國論》:“至丹以荊卿為計,始速禍焉。”(荊卿:荊軻。)間:
(一)①空隙;縫隙。《莊子· 養生主》:“彼節者有間,而刀刃者無厚。”(節:骨節。)《史記·管晏列傳》:“晏子為齊相,出,其禦之妻從門間而窺其夫。”②隔閡。《左傳·哀公二十七年》:“故君臣多間。”《後漢書·皇後紀上》:“母子慈愛,始終無纖介之間。”(纖介:比喻微小。)③間隔。方苞《獄中雜記》:“骨微傷,病間月。”④私下;暗地。《史記·陳涉世傢》:“又間令吳廣之次所旁叢祠中。”(之:到。次所:臨時住所。叢祠:神祠。)⑤離間。《漢書·霍光傳》:“他人一間,女能復自救邪?”(女:汝。邪:耶。)《史記·屈原賈生列傳》:“讒人間之,可謂窮矣。”⑥參與;介入。《左傳·莊公十年》:“肉食者謀之,又何間焉?”⑦攙合。杜甫《贈衛八處士》:“夜雨剪春韭,新炊間黃粱。”⑧抄小路。《史記·項羽本紀》:“沛公已去,間至軍中。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“故令人持璧歸,間至趙矣。”⑨副詞。斷斷續續。文天祥《指南錄後序》:“予在患難中,間以詩記所遭。” (二)jiān ①片刻。《韓非子·內儲說上》:“有間,大魚動。”②當中;中間。李白《關山月》:“明月出天山,蒼茫雲海間。”《孟子·梁惠王上》:“七八月之間旱,則苗槁矣。”③空間;期間。諸葛亮《前出師表》:“奉命於危難之間。”④量詞。陶淵明《歸園田居》之一:“方宅十餘畝,草屋八九間。” -
所未定知者,修短迟速间。
“所未定知者,修短迟速间。”诗句出处:《效陶潜体诗十六首》;是唐朝诗人白居易的作品。
不动者厚地,不息者高天。
无穷者日月,长在者山川。
松柏与龟鹤,其寿皆千年。
嗟嗟群物中,而人独不然。
早出向朝市,暮已归下泉。
形质及寿命,危脆若浮烟。
尧舜与周孔,古来称圣贤。
借问今何在,一去亦不还。
我无不死药,兀兀随化迁。
所未定知者,修短迟速间。
幸及身健日,当歌一樽前。
何必待人劝,持此自为欢。
翳翳窬月阴,沉沉连日雨。
开帘望天色,黄云暗如土。
行潦毁我墉,疾风坏我宇。
蓬莠生庭院,泥涂失场圃。
村深绝宾客,窗晦无俦侣。
尽日不下床,跳蛙时入户。
出门无所往,入室还独处。
不以酒自娱,块然与谁语。
朝饮一杯酒,冥心合元化。
兀然无所思,日高尚闲卧。
暮读一卷书,会意如嘉话。
欣然有所遇,夜深犹独坐。
又得琴上趣,安弦有余暇。
复多诗中狂,下笔不能罢。
唯兹三四事,持用度昼夜。
所以阴雨中,经旬不出舍。
始悟独往人,心安时亦过。
东家采桑妇,雨来苦愁悲。
蔟蚕北堂前,雨冷不成丝。
西家荷锄叟,雨来亦怨咨。
种豆南山下,雨多落为萁。
而我独何幸,酝酒本无期。
及此多雨日,正遇新熟时。
开瓶泻樽中,玉液黄金脂。
持玩已可悦,欢尝有余滋。
一酌发好容,再酌开愁眉。
连延四五酌,酣畅入四肢。
忽然遗我物,谁复分是非。
是时连夕雨,酩酊无所知。
人心苦颠倒,反为忧者嗤。
朝亦独醉歌,暮亦独醉睡。
未尽一壶酒,已成三独醉。
勿嫌饮太少,且喜欢易致。
一杯复两杯,多不过三四。
便得心中适,尽忘身外事。
更复强一杯,陶然遗万累。
一饮一石者,徒以多为贵。
及其酩酊时,与我亦无异。
笑谢多饮者,酒钱徒自费。
天秋无片云,地静无纤尘。
团团新晴月,林外生白轮。
忆昨阴霖天,连连三四旬。
赖逢家酝熟,不觉过朝昏。
私言雨霁后,可以罢余樽。
及对新月色,不醉亦愁人。
床头残酒榼,欲尽味弥淳。
携置南檐下,举酌自殷勤。
清光入杯杓,白露生衣巾。
乃知阴与晴,安可无此君。
我有乐府诗,成来人未闻。
今宵醉有兴,狂咏惊四邻。
独赏犹复尔,何况有交亲。
中秋三五夜,明月在前轩。
临觞忽不饮,忆我平生欢。
我有同心人,邈邈崔与钱。
我有忘形友,迢迢李与元。
或飞青云上,或落江湖间。
与我不相见,于今四五年。
我无缩地术,君非驭风仙。
安得明月下,四人来晤言。
良夜信难得,佳期杳无缘。
明月又不驻,渐下西南天。
岂无他时会,惜此清景前。
家酝饮已尽,村中无酒贳。
坐愁今夜醒,其奈秋怀何。
有客忽叩门,言语一何佳。
云是南村叟,挈榼来相过。
且喜樽不燥,安问少与多。
重阳虽已过,篱菊有残花。
欢来苦昼短,不觉夕阳斜。
老人勿遽起,且待新月华。
客去有余趣,竟夕独酣歌。
原生衣百结,颜子食一箪。
欢然乐其志,有以忘饥寒。
今我何人哉,德不及先贤。
衣食幸相属,胡为不自安。
况兹清渭曲,居处安且闲。
榆柳百余树,茅茨十数间。
寒负檐下日,热濯涧底泉。
日出犹未起,日入已复眠。
西风满村巷,清凉八月天。
但有鸡犬声,不闻车马喧。
时倾一樽酒,坐望东南山。
稚侄初学步,牵衣戏我前。
即此自可乐,庶几颜与原。
湛湛樽中酒,有功不自伐。
不伐人不知,我今代其说。
良将临大敌,前驱千万卒。
一箪投河饮,赴死心如一。
壮士磨匕首,勇愤气咆(口勃)。
一酣忘报雠,四体如无骨。
东海杀孝妇,天旱窬年月。
一酌酹其魂,通宵雨不歇。
咸阳秦狱气,冤痛结为物。
千岁不肯散,一沃亦销失。
况兹儿女恨,及彼幽忧疾。
快饮无不消,如霜得春日。
方知曲糵灵,万物无与匹。
烟霞隔悬圃,风波限瀛州。
我岂不欲往,大海路阻修。
神仙但闻说,灵药不可求。
长生无得者,举世如蜉蝣。
逝者不重回,存者难久留。
踟蹰未死间,何苦怀百忧。
念此忽内热,坐看成白头。
举杯还独饮,顾影自献酬。
心与口相约,未醉勿言休。
今朝不尽醉,知有明朝不?
不见郭门外,累累坟与丘。
月明愁杀人,黄蒿风飕飕。
死者若有知,悔不秉烛游。
吾闻浔阳郡,昔有陶徵君。
爱酒布爱名,忧醒不忧贫。
尝为彭泽令,在官才八旬。
啾然忽不乐,挂印著公门。
口吟归去来,头戴漉酒巾。
人吏留不得,直入故山云。
归来五柳下,还以酒养真。
人间荣与利,摆落如泥尘。
先生去已久,纸墨有遗文。
篇篇劝我饮,此外无所云。
我从老大来,窃慕其为人。
其他不可及,且效醉昏昏。
楚王疑忠臣,江南放屈平。
晋朝轻高士,林下弃刘伶。
一人常独醉,一人常独醒。
醒者多苦志,醉者多欢情。
欢情信独善,苦志竟何成。
兀傲瓮间卧,憔悴泽畔行。
彼忧而此乐,道理甚分明。
愿君且饮酒,勿思身后名。
有一燕赵士,言貌甚奇瑰。
日日酒家去,脱衣典数杯。
问君何落拓,云仆生草莱。
地寒命且薄,徒抱王佐才。
岂无济时策,君门乏良媒。
三献寝不报,迟迟空手回。
亦有同门生,先升青云梯。
贵贱交道绝,朱门叩不开。
及归种禾黍,三岁旱为灾。
入山烧黄白,一旦化为灰。
磋跎五十余,生世苦不谐。
处处去不得,却归酒中来。
南巷有贵人,高盖驷马车。
我问何所苦,四十垂白须。
答云君不知,位重多忧虞。
北里有寒士,瓮牖绳为枢。
出扶桑枣杖,入卧蜗牛庐。
散贱无忧患,心安体亦舒。
东邻有富翁,藏货遍五都。
东京收粟帛,西市鬻金珠。
朝营暮计算,昼夜不安居。
西舍有贫者,匹妇配匹夫。
布裙行赁舂,短褐坐佣书。
以此求口食,一饱欣有余。
贵贱与贫富,高下虽有殊。
忧乐与利害,彼此不相窬。
是以达人观,万化同一途。
但未知生死,胜负两何如。
迟疑未知间,且以酒为娱。
济水澄而洁,河水浑而黄。
交流列四渎,清浊不相伤。
太公战牧野,伯夷饿首阳。
同时号贤圣,进退不相妨。
谓天不爱民,胡为生稻粱。
谓天果爱民,胡为生豺狼。
谓神福善人,孔圣竟栖遑。
谓神祸淫人,暴秦终霸王。
颜回与黄宪,何辜早夭亡。
蝮蛇与鸩鸟,何得寿延长。
物理不可测,神道亦难量。
举头仰问天,天色但苍苍。
唯当多种黍,日醉手中觞。【注释】:
所:
①处所;位置;地方。《墨子·号令》:“夜以火指鼓所。”《诗经·豳风·九罭》:“鸿飞遵渚(zhǔ),公归无所。”(遵:沿着。渚:水中的沙洲。)②元、明时驻军的一种建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者设所,连郡者设卫。”(度:估量。)③不定数词,附在数量词后表示概数。《史记·李将军列传》:“未到匈奴陈二里所,止。”(陈:同“阵”。)④量词。计算房舍及其他处所。《宋书 ·沈庆之传》:“居清明门外,有宅四所,室宇甚丽。”《史记·扁鹊仓公列传》:“刺足阳明脉,左右各三所。”⑤助词。用在动词前,组成名词性短语。1. 动词后不再出现表事物的词。《荀子·荣辱》:“此小人之所务而君子所不为也。”2. 动词后用“者”或“的”表示事物。《战国策·齐策四》:“视吾家所寡有者。”3. 动词后仍出现表事物的词。《史记·项羽本纪》:“独籍所杀汉军数百人。”⑥助词。放在动词前表示被动,多与“为”配合使用。《汉书·黄霸传》:“食于道旁,乃为乌所盗肉。”(乌:乌鸦。)[所以]1.表示原因。《史记·廉颇蔺相如列传》:“吾所以为此者,以先国家之急而后私仇也。”2. 表示使用的东西。《墨子·公输》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或凭借。《荀子·议兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”未:
①十二地支之一。《春秋·庄公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二时辰之一,即午后一时至三时。③十二生肖属羊。④副词。1.表示否定。a.相当于“不”。《诗经·周颂·小毖》:“未堪家多难。”b.相当于“没有”、“不曾”。《诗经 · 召南·草虫》:“未见君子,我心伤悲。”2. 用在句尾,表示疑问。相当于“否”。《后汉书·刘表传》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”定:
①安定;使安定。《周易·家人》:“正家而天下定矣。”曹操《置屯田令》:“夫定国之术,在于强兵足食。”又指平定。《史记·绛侯周勃世家》:“沛公定魏地。”(沛公,指刘邦。)②平静。戴叔伦《送少微上人入蜀》:“乱猿心本定,流水性长闲。”(乱猿:性情浮躁的猿猴。)③停止。王安石《燕集》:“空堂无尘小雨定。”④决定;确定。《商君书·更法》:“君亟(jí)定变法之虑。”⑤使确定。《后汉书·蔡邕传》:“奏请正定六经文字。”⑥固定。《三国志·魏书·明帝纪》:“随时之宜,未有定制。”⑦副词。确实;一定。《史记·项羽本纪》:“项梁闻陈王定死,召诸别将会薛计事。”⑧副词。到底;究竟(后起意义)。李白《答僧中孚赠仙人掌茶》诗:“举世未见之,其名定谁传。”知:
①知道。《论语·为政》:“知之为知之,不知为不知,是知也。”王充《论衡·知实》:“不学自知,不问自晓,古今行事,未之有也。”(未之有也:没有这样的事。)②知觉;感觉。范缜《神灭论》:“手等有痛痒之知。”③见解;知识。《商君书·更法》:“有独知之虑者。”(虑:思虑。)④知识。《列子· 汤问》:“两小儿笑曰:‘孰为汝多知乎?’”(孰:谁。为:通“谓”,说。)⑤了解。《史记·管晏列传》:“知我者鲍子也。”(鲍子:鲍叔牙。)⑥交好;相亲。司马迁《报任安书》:“绝宾客之知。”⑦知己;知心的人。鲍照《咏双燕》:“悲歌辞旧爱,衔泪觅新知。”(衔泪:噙着泪。觅:找寻。)⑧主持。《左传·襄公二十六年》:“子产其将知政矣。”者:
①代词。指人、物、事、时间、地点等。《道林寓居》:“青嶂者边来已熟,红尘那畔去应疏。”②助词。1.与动词、形容词或短语构成“者”字结构,表示人、事、物等。《老子》:“高者抑之,下者举之。”《史记·项羽本纪》:“夺项王天下者,必沛公也。”2. 与数词构成“者”字结构,指称前边的事物。《三国志·吴书·周瑜传》:“此数四者,用兵之患也。”3. 与时间名词构成“者”字结构,相当于“……的时候”。《庄子·齐物论》:“昔者十日并出。”4.用在名词主语后,表示提顿或判断。《史记·陈涉世家》:“陈胜者,阳城人也。”5. 用在复句的前一分句末,表示因果关系或假设关系。《战国策·齐策一》:“吾妻之美我者,私我也。”王安石《游褒禅山记》:“尽吾志而不能至者,可以无悔矣。”③语气词。用于句末,与疑问代词“谁”、“何”等配合,表示疑问语气。《史记·项羽本纪》:“谁为大王为此计者?”修:
①修饰;装饰。《楚辞·九歌·湘君》:“美要眇兮宜修。”②整治;治理。贾谊《过秦论》:“修守战之具。”③修建。范仲淹《岳阳楼记》:“乃重修岳阳楼。”④编撰;著。《北史·序传》:“私为修撰。”⑤研习;修养。《礼记·大学》:“如琢如磨者,自修也。”《左传·庄公八年》:“姑务修德,以待时乎!”(姑:姑且。务:致力。时:时机。)⑥特指佛、道教徒修行。⑦长;高。曹植《洛神赋》:“修短合度。”⑧善;美好。张衡《西京赋》:“要绍修态。”短:
①长度小(包括时间和空间)。《庄子· 至乐》: “短绠(gěng)者不可以汲深。”②缺少;不足。③缺点;过失;短处。《荀子·大略》:“言其所长而不称其所短。”④指出别人的过失;诋毁。《论衡·程材》:“世俗共短儒生,儒生之徒亦自相少。”(少:轻视。)《史记·屈原贾生列传》:“上官大夫短屈原于顷襄王。”迟:
(一)①徐行。《诗经·邶风·谷风》:“行道迟迟,中心有违。”(中心:心中。违:不顺心。)②缓慢。贾谊《新书·大政》:“自古至于今,与民为仇者,有迟有速,而民必胜之。”《庄子·养生主》:“吾见其难为,怵(chù)然为戒,视为止,行为迟。”(怵然:恐惧的样子。)③晚。《金史·食货志》:“地寒,稼穑迟熟。”④犹豫。白居易《琵琶行》:“寻声暗问弹者谁,琵琶声停欲语迟。”⑤鲁钝。《三国志·吴书·孙奂传》:“初吾忧其迟钝,今治军,诸将少能及者,吾无忧矣。”⑥长久。欧阳修《苏氏文集序》:“迟久而不相及。”[迟明]黎明;破晓。曹唐《望九华寄池阳杜员外》:“戴月早辞三秀馆,迟明初识九华峰。”[迟迟]1.缓慢的样子。白居易《长恨歌》:“迟迟钟鼓初长夜,耿耿星河欲曙天。”2.从容不迫的样子。《礼记·孔子闲居》:“无声之乐,气志不违;无体之礼,威仪迟迟。”3.迟疑不前的样子。范晔《后汉书·邓彪等传论》:“统之方轨易因,险途难御,故昔人明慎于所受之分,迟迟于歧路之间也。”[迟暮]1.暮年。比喻衰老。屈原《离骚》:“惟草木之零落兮,恐美人之迟暮。”2.徐缓。鲍照《舞鹤赋》:“飒沓矜顾,迁延迟暮。”(飒沓:群飞的样子。)[迟日]1.日子久。《商君书·君臣》:“迟日旷久、积劳私门者得。”2.春日。杜甫《绝句二首》之一:“迟日江山丽,春风花草香。” (二)zhì等待。《后汉书·章帝纪》:“朕思迟直士,侧席异闻。”(思:思念。侧席:不正坐,以待贤者。异闻:新的学说见解。)速:
①迅速;快。《左传·定公四年》:“子必速战,不然不免。”(免:指免于难。)②招请;邀请。张衡《南都赋》:“以速远朋。”《荀子·乐论》:“主人亲速宾及介,而众宾皆从之。”(介:传话的人。)③招致。《六国论》:“至丹以荆卿为计,始速祸焉。”(荆卿:荆轲。)间:
(一)①空隙;缝隙。《庄子· 养生主》:“彼节者有间,而刀刃者无厚。”(节:骨节。)《史记·管晏列传》:“晏子为齐相,出,其御之妻从门间而窥其夫。”②隔阂。《左传·哀公二十七年》:“故君臣多间。”《后汉书·皇后纪上》:“母子慈爱,始终无纤介之间。”(纤介:比喻微小。)③间隔。方苞《狱中杂记》:“骨微伤,病间月。”④私下;暗地。《史记·陈涉世家》:“又间令吴广之次所旁丛祠中。”(之:到。次所:临时住所。丛祠:神祠。)⑤离间。《汉书·霍光传》:“他人一间,女能复自救邪?”(女:汝。邪:耶。)《史记·屈原贾生列传》:“谗人间之,可谓穷矣。”⑥参与;介入。《左传·庄公十年》:“肉食者谋之,又何间焉?”⑦搀合。杜甫《赠卫八处士》:“夜雨剪春韭,新炊间黄粱。”⑧抄小路。《史记·项羽本纪》:“沛公已去,间至军中。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“故令人持璧归,间至赵矣。”⑨副词。断断续续。文天祥《指南录后序》:“予在患难中,间以诗记所遭。” (二)jiān ①片刻。《韩非子·内储说上》:“有间,大鱼动。”②当中;中间。李白《关山月》:“明月出天山,苍茫云海间。”《孟子·梁惠王上》:“七八月之间旱,则苗槁矣。”③空间;期间。诸葛亮《前出师表》:“奉命于危难之间。”④量词。陶渊明《归园田居》之一:“方宅十余亩,草屋八九间。” -
suo wei ding zhi zhe ,xiu duan chi su jian 。
“suo wei ding zhi zhe ,xiu duan chi su jian 。”shi gou chu chu :《xiao tao qian ti shi shi liu shou 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。
bu dong zhe hou de ,bu xi zhe gao tian 。
mo qiong zhe ri yue ,chang zai zhe shan chuan 。
song bai yu gui he ,ji shou jie qian nian 。
jie jie qun wu zhong ,er ren du bu ran 。
zao chu xiang chao shi ,mu yi gui xia quan 。
xing zhi ji shou ming ,wei cui re fu yan 。
yao shun yu zhou kong ,gu lai chen sheng xian 。
jie wen jin he zai ,yi qu yi bu hai 。
wo mo bu si yao ,wu wu sui hua qian 。
suo wei ding zhi zhe ,xiu duan chi su jian 。
xing ji shen jian ri ,dang ge yi zun qian 。
he bi dai ren quan ,chi ci zi wei huan 。
yi yi yu yue yin ,chen chen lian ri yu 。
kai lian wang tian se ,huang yun an ru tu 。
hang lao hui wo yong ,ji feng huai wo yu 。
peng you sheng ting yuan ,ni tu shi chang pu 。
cun shen jue bin ke ,chuang hui mo chou lv 。
jin ri bu xia chuang ,tiao wa shi ru hu 。
chu men mo suo wang ,ru shi hai du chu 。
bu yi jiu zi yu ,kuai ran yu shei yu 。
chao yin yi bei jiu ,ming xin ge yuan hua 。
wu ran mo suo sai ,ri gao shang xian wo 。
mu dou yi juan shu ,hui yi ru jia hua 。
xin ran you suo yu ,ye shen you du zuo 。
you de qin shang qu ,an xian you yu xia 。
fu duo shi zhong kuang ,xia bi bu neng ba 。
wei ci san si shi ,chi yong du zhou ye 。
suo yi yin yu zhong ,jing xun bu chu she 。
shi wu du wang ren ,xin an shi yi guo 。
dong jia cai sang fu ,yu lai ku chou bei 。
cu can bei tang qian ,yu leng bu cheng si 。
xi jia he chu sou ,yu lai yi yuan zi 。
chong dou na shan xia ,yu duo la wei qi 。
er wo du he xing ,yun jiu ben mo ji 。
ji ci duo yu ri ,zheng yu xin shou shi 。
kai ping xie zun zhong ,yu ye huang jin zhi 。
chi wan yi ke yue ,huan chang you yu zi 。
yi zhuo fa hao rong ,zai zhuo kai chou mei 。
lian yan si wu zhuo ,han chang ru si zhi 。
hu ran wei wo wu ,shei fu fen shi fei 。
shi shi lian xi yu ,ming ding mo suo zhi 。
ren xin ku dian dao ,fan wei you zhe chi 。
chao yi du zui ge ,mu yi du zui shui 。
wei jin yi hu jiu ,yi cheng san du zui 。
wu xian yin tai shao ,ju xi huan yi zhi 。
yi bei fu liang bei ,duo bu guo san si 。
bian de xin zhong kuo ,jin wang shen wai shi 。
geng fu jiang yi bei ,tao ran wei mo lei 。
yi yin yi dan zhe ,tu yi duo wei gui 。
ji ji ming ding shi ,yu wo yi mo yi 。
xiao xie duo yin zhe ,jiu qian tu zi fei 。
tian qiu mo pian yun ,de jing mo qian chen 。
tuan tuan xin qing yue ,lin wai sheng bai lun 。
yi zuo yin lin tian ,lian lian san si xun 。
lai feng jia yun shou ,bu jiao guo chao hun 。
si yan yu ji hou ,ke yi ba yu zun 。
ji dui xin yue se ,bu zui yi chou ren 。
chuang tou can jiu ke ,yu jin wei mi chun 。
xie zhi na yan xia ,ju zhuo zi yan qin 。
qing guang ru bei biao ,bai lou sheng yi jin 。
nai zhi yin yu qing ,an ke mo ci jun 。
wo you le fu shi ,cheng lai ren wei wen 。
jin xiao zui you xing ,kuang yong jing si lin 。
du shang you fu er ,he kuang you jiao qin 。
zhong qiu san wu ye ,ming yue zai qian xuan 。
lin shang hu bu yin ,yi wo ping sheng huan 。
wo you tong xin ren ,miao miao cui yu qian 。
wo you wang xing you ,tiao tiao li yu yuan 。
huo fei qing yun shang ,huo la jiang hu jian 。
yu wo bu xiang jian ,yu jin si wu nian 。
wo mo su de shu ,jun fei yu feng xian 。
an de ming yue xia ,si ren lai wu yan 。
liang ye xin nan de ,jia ji yao mo yuan 。
ming yue you bu zhu ,jian xia xi na tian 。
qi mo ta shi hui ,xi ci qing jing qian 。
jia yun yin yi jin ,cun zhong mo jiu shi 。
zuo chou jin ye xing ,ji nai qiu huai he 。
you ke hu kou men ,yan yu yi he jia 。
yun shi na cun sou ,qie ke lai xiang guo 。
ju xi zun bu zao ,an wen shao yu duo 。
chong yang sui yi guo ,li ju you can hua 。
huan lai ku zhou duan ,bu jiao xi yang xie 。
lao ren wu ju qi ,ju dai xin yue hua 。
ke qu you yu qu ,jing xi du han ge 。
yuan sheng yi bai jie ,yan zi shi yi dan 。
huan ran le ji zhi ,you yi wang ji han 。
jin wo he ren zai ,de bu ji xian xian 。
yi shi xing xiang shu ,hu wei bu zi an 。
kuang ci qing wei qu ,ju chu an ju xian 。
yu liu bai yu shu ,mao ci shi shu jian 。
han fu yan xia ri ,re zhuo jian de quan 。
ri chu you wei qi ,ri ru yi fu mian 。
xi feng man cun hang ,qing liang ba yue tian 。
dan you ji quan sheng ,bu wen che ma xuan 。
shi qing yi zun jiu ,zuo wang dong na shan 。
zhi zhi chu xue bu ,qian yi hu wo qian 。
ji ci zi ke le ,shu ji yan yu yuan 。
zhan zhan zun zhong jiu ,you gong bu zi fa 。
bu fa ren bu zhi ,wo jin dai ji shui 。
liang jiang lin da di ,qian qu qian mo cu 。
yi dan tou he yin ,fu si xin ru yi 。
zhuang shi mo bi shou ,yong fen qi pao (kou bo )。
yi han wang bao chou ,si ti ru mo gu 。
dong hai sha xiao fu ,tian han yu nian yue 。
yi zhuo lei ji hun ,tong xiao yu bu xie 。
xian yang qin yu qi ,yuan tong jie wei wu 。
qian sui bu ken san ,yi wo yi xiao shi 。
kuang ci er nv hen ,ji bi you you ji 。
kuai yin mo bu xiao ,ru shuang de chun ri 。
fang zhi qu nie ling ,mo wu mo yu pi 。
yan xia ge xuan pu ,feng bo xian ying zhou 。
wo qi bu yu wang ,da hai lu zu xiu 。
shen xian dan wen shui ,ling yao bu ke qiu 。
chang sheng mo de zhe ,ju shi ru fu you 。
shi zhe bu chong hui ,cun zhe nan jiu liu 。
chi chu wei si jian ,he ku huai bai you 。
nian ci hu nei re ,zuo kan cheng bai tou 。
ju bei hai du yin ,gu ying zi suo chou 。
xin yu kou xiang yao ,wei zui wu yan xiu 。
jin chao bu jin zui ,zhi you ming chao bu ?
bu jian guo men wai ,lei lei fen yu qiu 。
yue ming chou sha ren ,huang hao feng sou sou 。
si zhe re you zhi ,hui bu bing zhu you 。
wu wen xun yang jun ,xi you tao zheng jun 。
ai jiu bu ai ming ,you xing bu you pin 。
chang wei peng ze ling ,zai guan cai ba xun 。
jiu ran hu bu le ,gua yin zhe gong men 。
kou yin gui qu lai ,tou dai lu jiu jin 。
ren li liu bu de ,zhi ru gu shan yun 。
gui lai wu liu xia ,hai yi jiu yang zhen 。
ren jian rong yu li ,bai la ru ni chen 。
xian sheng qu yi jiu ,zhi mo you wei wen 。
pian pian quan wo yin ,ci wai mo suo yun 。
wo cong lao da lai ,qie mu ji wei ren 。
ji ta bu ke ji ,ju xiao zui hun hun 。
chu wang yi zhong chen ,jiang na fang qu ping 。
jin chao qing gao shi ,lin xia qi liu ling 。
yi ren chang du zui ,yi ren chang du xing 。
xing zhe duo ku zhi ,zui zhe duo huan qing 。
huan qing xin du shan ,ku zhi jing he cheng 。
wu ao weng jian wo ,qiao cui ze pan hang 。
bi you er ci le ,dao li shen fen ming 。
yuan jun ju yin jiu ,wu sai shen hou ming 。
you yi yan zhao shi ,yan mao shen ji gui 。
ri ri jiu jia qu ,tuo yi dian shu bei 。
wen jun he la ta ,yun pu sheng cao lai 。
de han ming ju bao ,tu bao wang zuo cai 。
qi mo ji shi ce ,jun men fa liang mei 。
san suo qin bu bao ,chi chi kong shou hui 。
yi you tong men sheng ,xian sheng qing yun ti 。
gui jian jiao dao jue ,zhu men kou bu kai 。
ji gui chong he shu ,san sui han wei zai 。
ru shan shao huang bai ,yi dan hua wei hui 。
cuo tuo wu shi yu ,sheng shi ku bu xie 。
chu chu qu bu de ,que gui jiu zhong lai 。
na hang you gui ren ,gao gai si ma che 。
wo wen he suo ku ,si shi chui bai xu 。
da yun jun bu zhi ,wei chong duo you yu 。
bei li you han shi ,weng you sheng wei shu 。
chu fu sang zao zhang ,ru wo luo niu lu 。
san jian mo you huan ,xin an ti yi shu 。
dong lin you fu weng ,cang huo bian wu dou 。
dong jing shou su bo ,xi shi yu jin zhu 。
chao ying mu ji suan ,zhou ye bu an ju 。
xi she you pin zhe ,pi fu pei pi fu 。
bu qun hang lin chong ,duan he zuo yong shu 。
yi ci qiu kou shi ,yi bao xin you yu 。
gui jian yu pin fu ,gao xia sui you shu 。
you le yu li hai ,bi ci bu xiang yu 。
shi yi da ren guan ,mo hua tong yi tu 。
dan wei zhi sheng si ,sheng fu liang he ru 。
chi yi wei zhi jian ,ju yi jiu wei yu 。
ji shui cheng er jie ,he shui hun er huang 。
jiao liu lie si du ,qing zhuo bu xiang shang 。
tai gong zhan mu ye ,bai yi e shou yang 。
tong shi hao xian sheng ,jin tui bu xiang fang 。
wei tian bu ai min ,hu wei sheng dao liang 。
wei tian guo ai min ,hu wei sheng chai lang 。
wei shen fu shan ren ,kong sheng jing qi huang 。
wei shen huo yin ren ,bao qin zhong ba wang 。
yan hui yu huang xian ,he gu zao wai wang 。
fu she yu zhen diao ,he de shou yan chang 。
wu li bu ke ce ,shen dao yi nan liang 。
ju tou yang wen tian ,tian se dan cang cang 。
wei dang duo chong shu ,ri zui shou zhong shang 。【zhu shi 】:
suo :
①chu suo ;wei zhi ;de fang 。《mo zi ·hao ling 》:“ye yi huo zhi gu suo 。”《shi jing ·bin feng ·jiu yu 》:“hong fei zun zhu (zhǔ),gong gui mo suo 。”(zun :yan zhao 。zhu :shui zhong de sha zhou 。)②yuan 、ming shi zhu jun de yi chong jian zhi 。《ming shi ·bing zhi er 》:“du (duó)yao hai de ,ji yi jun zhe she suo ,lian jun zhe she wei 。”(du :gu liang 。)③bu ding shu ci ,fu zai shu liang ci hou biao shi gai shu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“wei dao xiong nu chen er li suo ,zhi 。”(chen :tong “zhen ”。)④liang ci 。ji suan fang she ji ji ta chu suo 。《song shu ·shen qing zhi chuan 》:“ju qing ming men wai ,you zhai si suo ,shi yu shen li 。”《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“ci zu yang ming mai ,zuo you ge san suo 。”⑤zhu ci 。yong zai dong ci qian ,zu cheng ming ci xing duan yu 。1. dong ci hou bu zai chu xian biao shi wu de ci 。《xun zi ·rong ru 》:“ci xiao ren zhi suo wu er jun zi suo bu wei ye 。”2. dong ci hou yong “zhe ”huo “de ”biao shi shi wu 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“shi wu jia suo gua you zhe 。”3. dong ci hou reng chu xian biao shi wu de ci 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“du ji suo sha han jun shu bai ren 。”⑥zhu ci 。fang zai dong ci qian biao shi bei dong ,duo yu “wei ”pei ge shi yong 。《han shu ·huang ba chuan 》:“shi yu dao pang ,nai wei wu suo dao rou 。”(wu :wu ya 。)[suo yi ]1.biao shi yuan yin 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“wu suo yi wei ci zhe ,yi xian guo jia zhi ji er hou si chou ye 。”2. biao shi shi yong de dong xi 。《mo zi ·gong shu 》:“wu zhi suo yi ju zi yi ,wu bu yan 。”(ju :tong “ju ”。)3. biao shi fang fa huo ping jie 。《xun zi ·yi bing 》:“bi bing zhe ,suo yi jin bao chu hai ye 。”wei :
①shi er de zhi zhi yi 。《chun qiu ·zhuang gong er shi si nian 》:“liu yue xin wei ,shuo ,ri you shi zhi 。”②shi er shi chen zhi yi ,ji wu hou yi shi zhi san shi 。③shi er sheng xiao shu yang 。④fu ci 。1.biao shi fou ding 。a.xiang dang yu “bu ”。《shi jing ·zhou song ·xiao bi 》:“wei kan jia duo nan 。”b.xiang dang yu “mei you ”、“bu ceng ”。《shi jing · shao na ·cao chong 》:“wei jian jun zi ,wo xin shang bei 。”2. yong zai gou wei ,biao shi yi wen 。xiang dang yu “fou ”。《hou han shu ·liu biao chuan 》:“yan chu zi kou er ru wu er ,ke yi yan wei ?”ding :
①an ding ;shi an ding 。《zhou yi ·jia ren 》:“zheng jia er tian xia ding yi 。”cao cao 《zhi tun tian ling 》:“fu ding guo zhi shu ,zai yu jiang bing zu shi 。”you zhi ping ding 。《shi ji ·jiang hou zhou bo shi jia 》:“pei gong ding wei de 。”(pei gong ,zhi liu bang 。)②ping jing 。dai shu lun 《song shao wei shang ren ru shu 》:“luan yuan xin ben ding ,liu shui xing chang xian 。”(luan yuan :xing qing fu zao de yuan hou 。)③ting zhi 。wang an dan 《yan ji 》:“kong tang mo chen xiao yu ding 。”④jue ding ;que ding 。《shang jun shu ·geng fa 》:“jun ji (jí)ding bian fa zhi lv 。”⑤shi que ding 。《hou han shu ·cai yong chuan 》:“zou qing zheng ding liu jing wen zi 。”⑥gu ding 。《san guo zhi ·wei shu ·ming di ji 》:“sui shi zhi yi ,wei you ding zhi 。”⑦fu ci 。que shi ;yi ding 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang liang wen chen wang ding si ,shao zhu bie jiang hui xue ji shi 。”⑧fu ci 。dao de ;jiu jing (hou qi yi yi )。li bai 《da seng zhong fu zeng xian ren zhang cha 》shi :“ju shi wei jian zhi ,ji ming ding shei chuan 。”zhi :
①zhi dao 。《lun yu ·wei zheng 》:“zhi zhi wei zhi zhi ,bu zhi wei bu zhi ,shi zhi ye 。”wang chong 《lun heng ·zhi shi 》:“bu xue zi zhi ,bu wen zi xiao ,gu jin hang shi ,wei zhi you ye 。”(wei zhi you ye :mei you zhe yang de shi 。)②zhi jiao ;gan jiao 。fan zhen 《shen mie lun 》:“shou deng you tong yang zhi zhi 。”③jian jie ;zhi shi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“you du zhi zhi lv zhe 。”(lv :sai lv 。)④zhi shi 。《lie zi · shang wen 》:“liang xiao er xiao yue :‘shu wei ru duo zhi hu ?’”(shu :shei 。wei :tong “wei ”,shui 。)⑤le jie 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“zhi wo zhe bao zi ye 。”(bao zi :bao shu ya 。)⑥jiao hao ;xiang qin 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“jue bin ke zhi zhi 。”⑦zhi ji ;zhi xin de ren 。bao zhao 《yong shuang yan 》:“bei ge ci jiu ai ,xian lei mi xin zhi 。”(xian lei :qin zhao lei 。mi :zhao xun 。)⑧zhu chi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“zi chan ji jiang zhi zheng yi 。”zhe :
①dai ci 。zhi ren 、wu 、shi 、shi jian 、de dian deng 。《dao lin yu ju 》:“qing zhang zhe bian lai yi shou ,gong chen na pan qu ying shu 。”②zhu ci 。1.yu dong ci 、xing rong ci huo duan yu gou cheng “zhe ”zi jie gou ,biao shi ren 、shi 、wu deng 。《lao zi 》:“gao zhe yi zhi ,xia zhe ju zhi 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“duo xiang wang tian xia zhe ,bi pei gong ye 。”2. yu shu ci gou cheng “zhe ”zi jie gou ,zhi chen qian bian de shi wu 。《san guo zhi ·wu shu ·zhou yu chuan 》:“ci shu si zhe ,yong bing zhi huan ye 。”3. yu shi jian ming ci gou cheng “zhe ”zi jie gou ,xiang dang yu “……de shi hou ”。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“xi zhe shi ri bing chu 。”4.yong zai ming ci zhu yu hou ,biao shi di du huo pan duan 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“chen sheng zhe ,yang cheng ren ye 。”5. yong zai fu gou de qian yi fen gou mo ,biao shi yin guo guan ji huo jia she guan ji 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“wu qi zhi mei wo zhe ,si wo ye 。”wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“jin wu zhi er bu neng zhi zhe ,ke yi mo hui yi 。”③yu qi ci 。yong yu gou mo ,yu yi wen dai ci “shei ”、“he ”deng pei ge ,biao shi yi wen yu qi 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shei wei da wang wei ci ji zhe ?”xiu :
①xiu shi ;zhuang shi 。《chu ci ·jiu ge ·xiang jun 》:“mei yao miao xi yi xiu 。”②zheng zhi ;zhi li 。gu yi 《guo qin lun 》:“xiu shou zhan zhi ju 。”③xiu jian 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“nai chong xiu yue yang lou 。”④bian zhuan ;zhe 。《bei shi ·xu chuan 》:“si wei xiu zhuan 。”⑤yan xi ;xiu yang 。《li ji ·da xue 》:“ru zhuo ru mo zhe ,zi xiu ye 。”《zuo chuan ·zhuang gong ba nian 》:“gu wu xiu de ,yi dai shi hu !”(gu :gu ju 。wu :zhi li 。shi :shi ji 。)⑥te zhi fo 、dao jiao tu xiu hang 。⑦chang ;gao 。cao zhi 《luo shen fu 》:“xiu duan ge du 。”⑧shan ;mei hao 。zhang heng 《xi jing fu 》:“yao shao xiu tai 。”duan :
①chang du xiao (bao gua shi jian he kong jian )。《zhuang zi · zhi le 》: “duan geng (gěng)zhe bu ke yi ji shen 。”②que shao ;bu zu 。③que dian ;guo shi ;duan chu 。《xun zi ·da lve 》:“yan ji suo chang er bu chen ji suo duan 。”④zhi chu bie ren de guo shi ;di hui 。《lun heng ·cheng cai 》:“shi su gong duan ru sheng ,ru sheng zhi tu yi zi xiang shao 。”(shao :qing shi 。)《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang guan da fu duan qu yuan yu qing xiang wang 。”chi :
(yi )①xu hang 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“hang dao chi chi ,zhong xin you wei 。”(zhong xin :xin zhong 。wei :bu shun xin 。)②huan man 。gu yi 《xin shu ·da zheng 》:“zi gu zhi yu jin ,yu min wei chou zhe ,you chi you su ,er min bi sheng zhi 。”《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“wu jian ji nan wei ,chu (chù)ran wei jie ,shi wei zhi ,hang wei chi 。”(chu ran :kong ju de yang zi 。)③wan 。《jin shi ·shi huo zhi 》:“de han ,jia se chi shou 。”④you yu 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“xun sheng an wen dan zhe shei ,pi pa sheng ting yu yu chi 。”⑤lu dun 。《san guo zhi ·wu shu ·sun huan chuan 》:“chu wu you ji chi dun ,jin zhi jun ,zhu jiang shao neng ji zhe ,wu mo you yi 。”⑥chang jiu 。ou yang xiu 《su shi wen ji xu 》:“chi jiu er bu xiang ji 。”[chi ming ]li ming ;po xiao 。cao tang 《wang jiu hua ji chi yang du yuan wai 》:“dai yue zao ci san xiu guan ,chi ming chu shi jiu hua feng 。”[chi chi ]1.huan man de yang zi 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“chi chi zhong gu chu chang ye ,geng geng xing he yu shu tian 。”2.cong rong bu pai de yang zi 。《li ji ·kong zi xian ju 》:“mo sheng zhi le ,qi zhi bu wei ;mo ti zhi li ,wei yi chi chi 。”3.chi yi bu qian de yang zi 。fan ye 《hou han shu ·deng biao deng chuan lun 》:“tong zhi fang gui yi yin ,xian tu nan yu ,gu xi ren ming shen yu suo shou zhi fen ,chi chi yu qi lu zhi jian ye 。”[chi mu ]1.mu nian 。bi yu cui lao 。qu yuan 《li sao 》:“wei cao mu zhi ling la xi ,kong mei ren zhi chi mu 。”2.xu huan 。bao zhao 《wu he fu 》:“sa da jin gu ,qian yan chi mu 。”(sa da :qun fei de yang zi 。)[chi ri ]1.ri zi jiu 。《shang jun shu ·jun chen 》:“chi ri kuang jiu 、ji lao si men zhe de 。”2.chun ri 。du fu 《jue gou er shou 》zhi yi :“chi ri jiang shan li ,chun feng hua cao xiang 。” (er )zhìdeng dai 。《hou han shu ·zhang di ji 》:“zhen sai chi zhi shi ,ce xi yi wen 。”(sai :sai nian 。ce xi :bu zheng zuo ,yi dai xian zhe 。yi wen :xin de xue shui jian jie 。)su :
①xun su ;kuai 。《zuo chuan ·ding gong si nian 》:“zi bi su zhan ,bu ran bu mian 。”(mian :zhi mian yu nan 。)②qiao qing ;yao qing 。zhang heng 《na dou fu 》:“yi su yuan peng 。”《xun zi ·le lun 》:“zhu ren qin su bin ji jie ,er zhong bin jie cong zhi 。”(jie :chuan hua de ren 。)③qiao zhi 。《liu guo lun 》:“zhi dan yi jing qing wei ji ,shi su huo yan 。”(jing qing :jing ke 。)jian :
(yi )①kong xi ;feng xi 。《zhuang zi · yang sheng zhu 》:“bi jie zhe you jian ,er dao ren zhe mo hou 。”(jie :gu jie 。)《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“yan zi wei ji xiang ,chu ,ji yu zhi qi cong men jian er kui ji fu 。”②ge he 。《zuo chuan ·ai gong er shi qi nian 》:“gu jun chen duo jian 。”《hou han shu ·huang hou ji shang 》:“mu zi ci ai ,shi zhong mo qian jie zhi jian 。”(qian jie :bi yu wei xiao 。)③jian ge 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“gu wei shang ,bing jian yue 。”④si xia ;an de 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“you jian ling wu an zhi ci suo pang cong ci zhong 。”(zhi :dao 。ci suo :lin shi zhu suo 。cong ci :shen ci 。)⑤li jian 。《han shu ·huo guang chuan 》:“ta ren yi jian ,nv neng fu zi jiu xie ?”(nv :ru 。xie :ye 。)《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“chan ren jian zhi ,ke wei qiong yi 。”⑥can yu ;jie ru 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“rou shi zhe mou zhi ,you he jian yan ?”⑦chan ge 。du fu 《zeng wei ba chu shi 》:“ye yu jian chun jiu ,xin chui jian huang liang 。”⑧chao xiao lu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong yi qu ,jian zhi jun zhong 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“gu ling ren chi bi gui ,jian zhi zhao yi 。”⑨fu ci 。duan duan xu xu 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“yu zai huan nan zhong ,jian yi shi ji suo zao 。” (er )jiān ①pian ke 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“you jian ,da yu dong 。”②dang zhong ;zhong jian 。li bai 《guan shan yue 》:“ming yue chu tian shan ,cang mang yun hai jian 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi ba yue zhi jian han ,ze miao gao yi 。”③kong jian ;ji jian 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“feng ming yu wei nan zhi jian 。”④liang ci 。tao yuan ming 《gui yuan tian ju 》zhi yi :“fang zhai shi yu mu ,cao wu ba jiu jian 。”
今日更新
-
随步结金莲。
[2020-01-06]
-
无作无为,物外真空伴。
[2020-01-06]
-
常归一,证圆成了了,得赴仙都。
[2020-01-06]
-
无言可说,慨然脱底明彻。
[2020-01-06]
-
气凝神聚契空圆。
[2020-01-06]
今日推荐