• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 蒼生望重,故園休夢泉石。

    “蒼生望重,故園休夢泉石。”詩句出處:《大江東去四首》;是元朝詩人王旭的作品。

    飛樓縹緲,疑行雲、勢壓鯨川雄傑。賓主落成登眺日,正是炎蒸時節。把酒臨風,憑闌一笑,忘盡人間熱。四圍煙樹,萬傢金碧重疊。休問去棹來帆,南商北旅,歡會並離別。且向尊前呼翠袖,歌取陽春白雪。千古興亡,百年哀樂,天遠孤鴻減。酒闌人散,角聲吹上明月。

    九秋風露,洗塵埃、人似華峰獨立。蘭省東南經濟地,正賴風流籌畫。湖海胸襟,冰霜氣節,邈矣公難及。蒼生望重,故園休夢泉石。且對得意江山,登臨一笑,香滿黃花席。更把西湖都釀酒,醉取白雲詩客。乘興為公,遍遊仙府,檢下長生籍。妙毫濃墨,書公壽祿無極。

    南遊三載,隻江山、不負中原詩客。萬裡行裝無別物,滿意風雲泉石。牛鬥星邊,靈槎縹緲,鬢影銀河濕。哀歌誰和,劍光搖動空碧。回首帝子長洲,洪崖仙去,風雨魚龍泣。海外三山何處是,黃鶴歸飛無力。天下佳人,袖中瑤草,日暮空相憶。乾坤遺恨,月明吹入長笛。

    月臨南呂,正庭階、開到堯*三葉。風露清明鐘氣質,誕作人間豪傑。器宇宏深,襟靈闊遠,物我俱融徹。滔滔欲海,回頭一棹超越。試看南墅開尊,西池垂釣,此個情懷別。記得婆娑亭上酒,還到壽君時節。我夢登天,群仙相對,曾寫長生牒。見君姓字,分明非是虛說。

    以上王旭作品《大江東去》共4首

    【註釋】:

    蒼:

    ①深藍色。李白《廬山謠寄盧侍禦虛舟》詩:“謝公行處蒼苔沒。”(謝公:謝靈運。)②灰白色。杜甫《洗兵行》:“張公一生江海客,身長九尺須眉蒼。”③指天。袁康《越絕書·越絕清糴內傳》:“昔者上蒼以越賜吳,吳不受也。”[蒼蒼]1.深藍色。《莊子·逍遙遊》:“天之蒼蒼,其正色邪?”2. 灰白色。白居易《賣炭翁》:“滿面塵灰煙火色,兩鬢蒼蒼十指黑。”3. 茂盛貌。《詩經·秦風·蒹葭》:“蒹葭(jiān jiā)蒼蒼,白露為霜。”(蒹葭:蘆葦。)

    蒼生:

    ①人民,百姓。《晉書·王衍傳》:“然誤天下~~者,未必非此人也。”②草木生長之處。《書·益稷》:“至於海隅~~。”

    生:

    ①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”

    望:

    ①遠望。《左傳·莊公十年》:“吾視其轍亂,望其旗靡。”(轍:車轍。靡:倒。)②盼望;期望。曹操《收田租令》:“欲望百姓親附。”《孟子·梁惠王上》:“王如知此,則無望民之多於鄰國也。”③聲望;名望。《詩經·大雅·卷阿》:“令聞令望。”④有聲望的人或物。《左傳·昭公十二年》:“吾子,楚國之望也。”⑤怨恨;責怪。《新唐書·劉漢宏傳》:“漢宏恨賞薄,有望言。”⑥祭名。指古代帝王祭祀山川、日月、星辰。《尚書·舜典》:“望於山川。”⑦農歷每月十五。張溥《五人墓碑記》:“予猶記周公之被逮,在丁卯三月之望。”[望洋]亦作“望羊”、“望陽”。仰視;遠視。《莊子·秋水》:“於是焉河伯始旋其面目,望洋向若而嘆。”(若:海神名。)

    重:

    (一)①厚。《周易·系辭上》:“夫茅之為物薄,而用可重也。”②重量。《漢書·食貨志下》:“更造大錢,徑寸二分,重十二銖。”(徑:直徑。銖:二十四銖為一兩。)③分量大;程度深。與“輕”相對。《戰國策·齊策四》:“千金,重幣也。”④重要;貴重。《論語·泰伯》:“任重而道遠。”⑤重視;敬重。《韓詩外傳》卷一:“曾子重其身而輕其祿。”(祿:做官的俸祿。)賈誼《過秦論上》:“尊賢重士。”⑥加上;加重。白居易《長恨歌》:“遂令天下父母心,不重生男重生女。”屈原《離騷》:“紛吾既有此內美兮,又重之以脩能。”⑦莊重。《論語·學而》:“君子不重則不威。”⑧慎重。《六韜·論將》:“命在於將,將者國之輔,先王之所重也。” (二)chóng ①重疊;重復。程垓《摸魚兒》:“重門深鎖,猶有夜深月。”②量詞。層。李白《早發白帝城》:“兩岸猿聲啼不住,輕舟已過萬重山。”③副詞。1. 重新;再次。范仲淹《嶽陽樓記》:“乃重修嶽陽樓。”(乃:於是)2. 加上,表示更進一層。屈原《離騷》:“紛吾既有此內美兮,又重之以脩能。”(紛:多的樣子。脩能:修飾的美態。脩,同修。)

    故:

    ①緣故;原因。王安石《讀孟嘗君傳》:“世皆稱孟嘗君能得士,士以故歸之。”高叔嗣《簡袁永之獄中》:“罪至欲何言,直以愚慵故。”②事。《韓非子·顯學》:“不道仁義者故,不聽學者之言。”(者:之。)特指祭祀、期會等大事。《禮記·玉藻》:“君無故不殺牛,大夫無故不殺羊,士無故不殺犬豕。”③事故。《孟子·盡心上》:“父母俱存,兄弟無故,一樂也。”④原來的;舊有的。袁凱《客中夜坐》:“落葉蕭蕭江水長,故園歸路更茫茫。”蘇洵《六國論》:“從六國破亡之故事。”⑤老朋友;舊交。曹丕《與吳質書》“昔年疾疫,尋故鄉離其災。”⑥去世。張居正《答總督王鑒川計處黃酋》:“近報吉能亦於三月三日病故。”(吉能:人名。)⑦副詞。1.本來。李白《白頭吟》:“兔絲故無情,隨風任傾倒。”2.仍然。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“三日斷五匹,大人故嫌遲。”(大人:對長輩的敬稱。)3. 故意。《史記·陳涉世傢》:“將尉醉,廣故數言欲之,忿恚尉。”⑧連詞。表示因果;“所以”。蘇洵《六國論》:“故曰弊在賂秦也。”2. 猶則,便。《周易·豫》:“天地以順動,故日月不過而四時不忒(tè);聖人以順動,則刑罰清而民服。”(忒:差錯。)

    故園:

    傢園,故鄉。李商隱《蟬》:“薄宦梗猶泛,~~蕪已平。”

    園:

    ①種植果樹的地方。《墨子·非攻上》:“今有一人,入人園圃,竊其桃李。”又泛指種植樹木蔬菜的地方。《詩經·鄭風·將仲子》:“將仲子兮,無逾我園。”(將qiāng:希望。)《淮南子·說山》:“園有螫蟲,藜藿為之不采。”②帝王貴族遊樂休息的地方。《呂氏春秋·重已》:“昔先聖王之為苑囿園池也,足以觀望勞形而已矣。”楊衒之《洛陽伽藍記》卷四:“於是帝族王侯、外戚公主……爭修園宅,互相誇競。”③帝王之傢的墓地。《史記·淮南衡山列傳》:“追尊淮南王為厲王,置園復如諸侯儀。”劉義慶《世說新語·捷悟》:“方欲共獎王室,修復園陵。”

    休:

    ①休息。歐陽修《醉翁亭記》:“行者休於樹。”②停止;罷休。蒲松齡《促織》:“少年大駭,急解令休止。”③美善;吉祥。《詩經·大雅·江漢》:“對揚王休。”(報答和宣揚周王的美德。)④喜。《詩經·小雅·菁菁者莪》:“既見君子,我心則休。”⑤封建時代指丈夫離棄妻子。⑥副詞。不要。杜甫《戲贈友》:“勸君休嘆息。”⑦句末語氣詞。相當於“瞭”、“罷”。呂勝己《南鄉子》:“笑道漁翁太拙休!”

    夢:

    ①[名]睡眠中的幻想。辛棄疾《破陣子·為陳同甫賦壯詞以寄之》:“醉裡桃燈看劍,~回吹角連營。”②[動]做夢,夢見。《史記·秦始皇本紀》:“始皇~與海神戰。”③[名]比喻幻想。《荀子·解蔽》:“不以~劇亂知。”

    泉:

    ①泉水,一種地下水。《周易·蒙卦》:“山下出泉。”②泉下;墓穴。錢孫貽《虔臺寒食怨詩》:“幾人江上共招魂,瘴海青蠅吊泉戶。”(瘴海:舊指嶺南有瘴霧的海域。戶:門。)③陰間。駱賓王《樂大夫挽辭》:“忽見泉臺路,猶疑水鏡懸。”④古錢幣名。《管子·輕重丁》:“凡稱貸之傢,出泉參千萬,出粟參數千萬鐘。”

    石:

    (一)①石頭;石塊。《列子·湯問》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陸機《文賦》:“被金石以廣德,流管弦而日新。”③石磬,古樂器名,八音之一。《韓非子·說疑》:“不聽鐘石之聲。”④古代用以治病的石針。《韓非子·喻老》:“(病)在肌膚,針石所及也。” (二)dàn (舊讀shí) ①古代重量單位。一百二十斤為一石。《墨子·魯問》:“而任五十石之重。”②容量單位。十鬥為一石。韓愈《雜說》四:“馬之千裡者,一食或盡粟一石。”


  • 苍生望重,故园休梦泉石。

    “苍生望重,故园休梦泉石。”诗句出处:《大江东去四首》;是元朝诗人王旭的作品。

    飞楼缥缈,疑行云、势压鲸川雄杰。宾主落成登眺日,正是炎蒸时节。把酒临风,凭阑一笑,忘尽人间热。四围烟树,万家金碧重叠。休问去棹来帆,南商北旅,欢会并离别。且向尊前呼翠袖,歌取阳春白雪。千古兴亡,百年哀乐,天远孤鸿减。酒阑人散,角声吹上明月。

    九秋风露,洗尘埃、人似华峰独立。兰省东南经济地,正赖风流筹画。湖海胸襟,冰霜气节,邈矣公难及。苍生望重,故园休梦泉石。且对得意江山,登临一笑,香满黄花席。更把西湖都酿酒,醉取白云诗客。乘兴为公,遍游仙府,检下长生籍。妙毫浓墨,书公寿禄无极。

    南游三载,只江山、不负中原诗客。万里行装无别物,满意风云泉石。牛斗星边,灵槎缥缈,鬓影银河湿。哀歌谁和,剑光摇动空碧。回首帝子长洲,洪崖仙去,风雨鱼龙泣。海外三山何处是,黄鹤归飞无力。天下佳人,袖中瑶草,日暮空相忆。乾坤遗恨,月明吹入长笛。

    月临南吕,正庭阶、开到尧*三叶。风露清明钟气质,诞作人间豪杰。器宇宏深,襟灵阔远,物我俱融彻。滔滔欲海,回头一棹超越。试看南墅开尊,西池垂钓,此个情怀别。记得婆娑亭上酒,还到寿君时节。我梦登天,群仙相对,曾写长生牒。见君姓字,分明非是虚说。

    以上王旭作品《大江东去》共4首

    【注释】:

    苍:

    ①深蓝色。李白《庐山谣寄卢侍御虚舟》诗:“谢公行处苍苔没。”(谢公:谢灵运。)②灰白色。杜甫《洗兵行》:“张公一生江海客,身长九尺须眉苍。”③指天。袁康《越绝书·越绝清籴内传》:“昔者上苍以越赐吴,吴不受也。”[苍苍]1.深蓝色。《庄子·逍遥游》:“天之苍苍,其正色邪?”2. 灰白色。白居易《卖炭翁》:“满面尘灰烟火色,两鬓苍苍十指黑。”3. 茂盛貌。《诗经·秦风·蒹葭》:“蒹葭(jiān jiā)苍苍,白露为霜。”(蒹葭:芦苇。)

    苍生:

    ①人民,百姓。《晋书·王衍传》:“然误天下~~者,未必非此人也。”②草木生长之处。《书·益稷》:“至于海隅~~。”

    生:

    ①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”

    望:

    ①远望。《左传·庄公十年》:“吾视其辙乱,望其旗靡。”(辙:车辙。靡:倒。)②盼望;期望。曹操《收田租令》:“欲望百姓亲附。”《孟子·梁惠王上》:“王如知此,则无望民之多于邻国也。”③声望;名望。《诗经·大雅·卷阿》:“令闻令望。”④有声望的人或物。《左传·昭公十二年》:“吾子,楚国之望也。”⑤怨恨;责怪。《新唐书·刘汉宏传》:“汉宏恨赏薄,有望言。”⑥祭名。指古代帝王祭祀山川、日月、星辰。《尚书·舜典》:“望于山川。”⑦农历每月十五。张溥《五人墓碑记》:“予犹记周公之被逮,在丁卯三月之望。”[望洋]亦作“望羊”、“望阳”。仰视;远视。《庄子·秋水》:“于是焉河伯始旋其面目,望洋向若而叹。”(若:海神名。)

    重:

    (一)①厚。《周易·系辞上》:“夫茅之为物薄,而用可重也。”②重量。《汉书·食货志下》:“更造大钱,径寸二分,重十二铢。”(径:直径。铢:二十四铢为一两。)③分量大;程度深。与“轻”相对。《战国策·齐策四》:“千金,重币也。”④重要;贵重。《论语·泰伯》:“任重而道远。”⑤重视;敬重。《韩诗外传》卷一:“曾子重其身而轻其禄。”(禄:做官的俸禄。)贾谊《过秦论上》:“尊贤重士。”⑥加上;加重。白居易《长恨歌》:“遂令天下父母心,不重生男重生女。”屈原《离骚》:“纷吾既有此内美兮,又重之以脩能。”⑦庄重。《论语·学而》:“君子不重则不威。”⑧慎重。《六韬·论将》:“命在于将,将者国之辅,先王之所重也。” (二)chóng ①重叠;重复。程垓《摸鱼儿》:“重门深锁,犹有夜深月。”②量词。层。李白《早发白帝城》:“两岸猿声啼不住,轻舟已过万重山。”③副词。1. 重新;再次。范仲淹《岳阳楼记》:“乃重修岳阳楼。”(乃:于是)2. 加上,表示更进一层。屈原《离骚》:“纷吾既有此内美兮,又重之以脩能。”(纷:多的样子。脩能:修饰的美态。脩,同修。)

    故:

    ①缘故;原因。王安石《读孟尝君传》:“世皆称孟尝君能得士,士以故归之。”高叔嗣《简袁永之狱中》:“罪至欲何言,直以愚慵故。”②事。《韩非子·显学》:“不道仁义者故,不听学者之言。”(者:之。)特指祭祀、期会等大事。《礼记·玉藻》:“君无故不杀牛,大夫无故不杀羊,士无故不杀犬豕。”③事故。《孟子·尽心上》:“父母俱存,兄弟无故,一乐也。”④原来的;旧有的。袁凯《客中夜坐》:“落叶萧萧江水长,故园归路更茫茫。”苏洵《六国论》:“从六国破亡之故事。”⑤老朋友;旧交。曹丕《与吴质书》“昔年疾疫,寻故乡离其灾。”⑥去世。张居正《答总督王鉴川计处黄酋》:“近报吉能亦于三月三日病故。”(吉能:人名。)⑦副词。1.本来。李白《白头吟》:“兔丝故无情,随风任倾倒。”2.仍然。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“三日断五匹,大人故嫌迟。”(大人:对长辈的敬称。)3. 故意。《史记·陈涉世家》:“将尉醉,广故数言欲之,忿恚尉。”⑧连词。表示因果;“所以”。苏洵《六国论》:“故曰弊在赂秦也。”2. 犹则,便。《周易·豫》:“天地以顺动,故日月不过而四时不忒(tè);圣人以顺动,则刑罚清而民服。”(忒:差错。)

    故园:

    家园,故乡。李商隐《蝉》:“薄宦梗犹泛,~~芜已平。”

    园:

    ①种植果树的地方。《墨子·非攻上》:“今有一人,入人园圃,窃其桃李。”又泛指种植树木蔬菜的地方。《诗经·郑风·将仲子》:“将仲子兮,无逾我园。”(将qiāng:希望。)《淮南子·说山》:“园有螫虫,藜藿为之不采。”②帝王贵族游乐休息的地方。《吕氏春秋·重已》:“昔先圣王之为苑囿园池也,足以观望劳形而已矣。”杨衒之《洛阳伽蓝记》卷四:“于是帝族王侯、外戚公主……争修园宅,互相夸竞。”③帝王之家的墓地。《史记·淮南衡山列传》:“追尊淮南王为厉王,置园复如诸侯仪。”刘义庆《世说新语·捷悟》:“方欲共奖王室,修复园陵。”

    休:

    ①休息。欧阳修《醉翁亭记》:“行者休于树。”②停止;罢休。蒲松龄《促织》:“少年大骇,急解令休止。”③美善;吉祥。《诗经·大雅·江汉》:“对扬王休。”(报答和宣扬周王的美德。)④喜。《诗经·小雅·菁菁者莪》:“既见君子,我心则休。”⑤封建时代指丈夫离弃妻子。⑥副词。不要。杜甫《戏赠友》:“劝君休叹息。”⑦句末语气词。相当于“了”、“罢”。吕胜己《南乡子》:“笑道渔翁太拙休!”

    梦:

    ①[名]睡眠中的幻想。辛弃疾《破阵子·为陈同甫赋壮词以寄之》:“醉里桃灯看剑,~回吹角连营。”②[动]做梦,梦见。《史记·秦始皇本纪》:“始皇~与海神战。”③[名]比喻幻想。《荀子·解蔽》:“不以~剧乱知。”

    泉:

    ①泉水,一种地下水。《周易·蒙卦》:“山下出泉。”②泉下;墓穴。钱孙贻《虔台寒食怨诗》:“几人江上共招魂,瘴海青蝇吊泉户。”(瘴海:旧指岭南有瘴雾的海域。户:门。)③阴间。骆宾王《乐大夫挽辞》:“忽见泉台路,犹疑水镜悬。”④古钱币名。《管子·轻重丁》:“凡称贷之家,出泉参千万,出粟参数千万钟。”

    石:

    (一)①石头;石块。《列子·汤问》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陆机《文赋》:“被金石以广德,流管弦而日新。”③石磬,古乐器名,八音之一。《韩非子·说疑》:“不听钟石之声。”④古代用以治病的石针。《韩非子·喻老》:“(病)在肌肤,针石所及也。” (二)dàn (旧读shí) ①古代重量单位。一百二十斤为一石。《墨子·鲁问》:“而任五十石之重。”②容量单位。十斗为一石。韩愈《杂说》四:“马之千里者,一食或尽粟一石。”


  • cang sheng wang chong ,gu yuan xiu meng quan dan 。

    “cang sheng wang chong ,gu yuan xiu meng quan dan 。”shi gou chu chu :《da jiang dong qu si shou 》;shi yuan chao shi ren wang xu de zuo pin 。

    fei lou piao miao ,yi hang yun 、shi ya jing chuan xiong jie 。bin zhu la cheng deng tiao ri ,zheng shi yan zheng shi jie 。ba jiu lin feng ,ping lan yi xiao ,wang jin ren jian re 。si wei yan shu ,mo jia jin bi chong die 。xiu wen qu zhao lai fan ,na shang bei lv ,huan hui bing li bie 。ju xiang zun qian hu cui xiu ,ge qu yang chun bai xue 。qian gu xing wang ,bai nian ai le ,tian yuan gu hong jian 。jiu lan ren san ,jiao sheng chui shang ming yue 。

    jiu qiu feng lou ,xi chen ai 、ren shi hua feng du li 。lan sheng dong na jing ji de ,zheng lai feng liu chou hua 。hu hai xiong jin ,bing shuang qi jie ,miao yi gong nan ji 。cang sheng wang chong ,gu yuan xiu meng quan dan 。ju dui de yi jiang shan ,deng lin yi xiao ,xiang man huang hua xi 。geng ba xi hu dou niang jiu ,zui qu bai yun shi ke 。cheng xing wei gong ,bian you xian fu ,jian xia chang sheng ji 。miao hao nong mo ,shu gong shou lu mo ji 。

    na you san zai ,zhi jiang shan 、bu fu zhong yuan shi ke 。mo li hang zhuang mo bie wu ,man yi feng yun quan dan 。niu dou xing bian ,ling cha piao miao ,bin ying yin he shi 。ai ge shei he ,jian guang yao dong kong bi 。hui shou di zi chang zhou ,hong ya xian qu ,feng yu yu long qi 。hai wai san shan he chu shi ,huang he gui fei mo li 。tian xia jia ren ,xiu zhong yao cao ,ri mu kong xiang yi 。gan kun wei hen ,yue ming chui ru chang di 。

    yue lin na lv ,zheng ting jie 、kai dao yao *san xie 。feng lou qing ming zhong qi zhi ,dan zuo ren jian hao jie 。qi yu hong shen ,jin ling kuo yuan ,wu wo ju rong che 。tao tao yu hai ,hui tou yi zhao chao yue 。shi kan na shu kai zun ,xi chi chui diao ,ci ge qing huai bie 。ji de po suo ting shang jiu ,hai dao shou jun shi jie 。wo meng deng tian ,qun xian xiang dui ,ceng xie chang sheng die 。jian jun xing zi ,fen ming fei shi xu shui 。

    yi shang wang xu zuo pin 《da jiang dong qu 》gong 4shou

    【zhu shi 】:

    cang :

    ①shen lan se 。li bai 《lu shan yao ji lu shi yu xu zhou 》shi :“xie gong hang chu cang tai mei 。”(xie gong :xie ling yun 。)②hui bai se 。du fu 《xi bing hang 》:“zhang gong yi sheng jiang hai ke ,shen chang jiu che xu mei cang 。”③zhi tian 。yuan kang 《yue jue shu ·yue jue qing di nei chuan 》:“xi zhe shang cang yi yue ci wu ,wu bu shou ye 。”[cang cang ]1.shen lan se 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tian zhi cang cang ,ji zheng se xie ?”2. hui bai se 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“man mian chen hui yan huo se ,liang bin cang cang shi zhi hei 。”3. mao cheng mao 。《shi jing ·qin feng ·jian jia 》:“jian jia (jiān jiā)cang cang ,bai lou wei shuang 。”(jian jia :lu wei 。)

    cang sheng :

    ①ren min ,bai xing 。《jin shu ·wang yan chuan 》:“ran wu tian xia ~~zhe ,wei bi fei ci ren ye 。”②cao mu sheng chang zhi chu 。《shu ·yi ji 》:“zhi yu hai yu ~~。”

    sheng :

    ①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”

    wang :

    ①yuan wang 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“wu shi ji zhe luan ,wang ji qi mi 。”(zhe :che zhe 。mi :dao 。)②pan wang ;ji wang 。cao cao 《shou tian zu ling 》:“yu wang bai xing qin fu 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang ru zhi ci ,ze mo wang min zhi duo yu lin guo ye 。”③sheng wang ;ming wang 。《shi jing ·da ya ·juan a 》:“ling wen ling wang 。”④you sheng wang de ren huo wu 。《zuo chuan ·zhao gong shi er nian 》:“wu zi ,chu guo zhi wang ye 。”⑤yuan hen ;ze guai 。《xin tang shu ·liu han hong chuan 》:“han hong hen shang bao ,you wang yan 。”⑥ji ming 。zhi gu dai di wang ji si shan chuan 、ri yue 、xing chen 。《shang shu ·shun dian 》:“wang yu shan chuan 。”⑦nong li mei yue shi wu 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“yu you ji zhou gong zhi bei dai ,zai ding mao san yue zhi wang 。”[wang xiang ]yi zuo “wang yang ”、“wang yang ”。yang shi ;yuan shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“yu shi yan he bai shi xuan ji mian mu ,wang xiang xiang re er tan 。”(re :hai shen ming 。)

    chong :

    (yi )①hou 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“fu mao zhi wei wu bao ,er yong ke chong ye 。”②chong liang 。《han shu ·shi huo zhi xia 》:“geng zao da qian ,jing cun er fen ,chong shi er zhu 。”(jing :zhi jing 。zhu :er shi si zhu wei yi liang 。)③fen liang da ;cheng du shen 。yu “qing ”xiang dui 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“qian jin ,chong bi ye 。”④chong yao ;gui chong 。《lun yu ·tai bai 》:“ren chong er dao yuan 。”⑤chong shi ;jing chong 。《han shi wai chuan 》juan yi :“ceng zi chong ji shen er qing ji lu 。”(lu :zuo guan de feng lu 。)gu yi 《guo qin lun shang 》:“zun xian chong shi 。”⑥jia shang ;jia chong 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“sui ling tian xia fu mu xin ,bu chong sheng nan chong sheng nv 。”qu yuan 《li sao 》:“fen wu ji you ci nei mei xi ,you chong zhi yi 脩neng 。”⑦zhuang chong 。《lun yu ·xue er 》:“jun zi bu chong ze bu wei 。”⑧shen chong 。《liu tao ·lun jiang 》:“ming zai yu jiang ,jiang zhe guo zhi fu ,xian wang zhi suo chong ye 。” (er )chóng ①chong die ;chong fu 。cheng gai 《mo yu er 》:“chong men shen suo ,you you ye shen yue 。”②liang ci 。ceng 。li bai 《zao fa bai di cheng 》:“liang an yuan sheng ti bu zhu ,qing zhou yi guo mo chong shan 。”③fu ci 。1. chong xin ;zai ci 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“nai chong xiu yue yang lou 。”(nai :yu shi )2. jia shang ,biao shi geng jin yi ceng 。qu yuan 《li sao 》:“fen wu ji you ci nei mei xi ,you chong zhi yi 脩neng 。”(fen :duo de yang zi 。脩neng :xiu shi de mei tai 。脩,tong xiu 。)

    gu :

    ①yuan gu ;yuan yin 。wang an dan 《dou meng chang jun chuan 》:“shi jie chen meng chang jun neng de shi ,shi yi gu gui zhi 。”gao shu si 《jian yuan yong zhi yu zhong 》:“zui zhi yu he yan ,zhi yi yu yong gu 。”②shi 。《han fei zi ·xian xue 》:“bu dao ren yi zhe gu ,bu ting xue zhe zhi yan 。”(zhe :zhi 。)te zhi ji si 、ji hui deng da shi 。《li ji ·yu zao 》:“jun mo gu bu sha niu ,da fu mo gu bu sha yang ,shi mo gu bu sha quan shi 。”③shi gu 。《meng zi ·jin xin shang 》:“fu mu ju cun ,xiong di mo gu ,yi le ye 。”④yuan lai de ;jiu you de 。yuan kai 《ke zhong ye zuo 》:“la xie xiao xiao jiang shui chang ,gu yuan gui lu geng mang mang 。”su xun 《liu guo lun 》:“cong liu guo po wang zhi gu shi 。”⑤lao peng you ;jiu jiao 。cao pi 《yu wu zhi shu 》“xi nian ji yi ,xun gu xiang li ji zai 。”⑥qu shi 。zhang ju zheng 《da zong du wang jian chuan ji chu huang qiu 》:“jin bao ji neng yi yu san yue san ri bing gu 。”(ji neng :ren ming 。)⑦fu ci 。1.ben lai 。li bai 《bai tou yin 》:“tu si gu mo qing ,sui feng ren qing dao 。”2.reng ran 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“san ri duan wu pi ,da ren gu xian chi 。”(da ren :dui chang bei de jing chen 。)3. gu yi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“jiang wei zui ,an gu shu yan yu zhi ,fen hui wei 。”⑧lian ci 。biao shi yin guo ;“suo yi ”。su xun 《liu guo lun 》:“gu yue bi zai lu qin ye 。”2. you ze ,bian 。《zhou yi ·yu 》:“tian de yi shun dong ,gu ri yue bu guo er si shi bu te (tè);sheng ren yi shun dong ,ze xing fa qing er min fu 。”(te :cha cuo 。)

    gu yuan :

    jia yuan ,gu xiang 。li shang yin 《chan 》:“bao huan geng you fan ,~~wu yi ping 。”

    yuan :

    ①chong zhi guo shu de de fang 。《mo zi ·fei gong shang 》:“jin you yi ren ,ru ren yuan pu ,qie ji tao li 。”you fan zhi chong zhi shu mu shu cai de de fang 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“jiang zhong zi xi ,mo yu wo yuan 。”(jiang qiāng:xi wang 。)《huai na zi ·shui shan 》:“yuan you shi chong ,li huo wei zhi bu cai 。”②di wang gui zu you le xiu xi de de fang 。《lv shi chun qiu ·chong yi 》:“xi xian sheng wang zhi wei yuan you yuan chi ye ,zu yi guan wang lao xing er yi yi 。”yang xuan zhi 《luo yang ga lan ji 》juan si :“yu shi di zu wang hou 、wai qi gong zhu ……zheng xiu yuan zhai ,hu xiang kua jing 。”③di wang zhi jia de mu de 。《shi ji ·huai na heng shan lie chuan 》:“zhui zun huai na wang wei li wang ,zhi yuan fu ru zhu hou yi 。”liu yi qing 《shi shui xin yu ·jie wu 》:“fang yu gong jiang wang shi ,xiu fu yuan ling 。”

    xiu :

    ①xiu xi 。ou yang xiu 《zui weng ting ji 》:“hang zhe xiu yu shu 。”②ting zhi ;ba xiu 。pu song ling 《cu zhi 》:“shao nian da hai ,ji jie ling xiu zhi 。”③mei shan ;ji xiang 。《shi jing ·da ya ·jiang han 》:“dui yang wang xiu 。”(bao da he xuan yang zhou wang de mei de 。)④xi 。《shi jing ·xiao ya ·jing jing zhe e 》:“ji jian jun zi ,wo xin ze xiu 。”⑤feng jian shi dai zhi zhang fu li qi qi zi 。⑥fu ci 。bu yao 。du fu 《hu zeng you 》:“quan jun xiu tan xi 。”⑦gou mo yu qi ci 。xiang dang yu “le ”、“ba ”。lv sheng ji 《na xiang zi 》:“xiao dao yu weng tai zhuo xiu !”

    meng :

    ①[ming ]shui mian zhong de huan xiang 。xin qi ji 《po zhen zi ·wei chen tong fu fu zhuang ci yi ji zhi 》:“zui li tao deng kan jian ,~hui chui jiao lian ying 。”②[dong ]zuo meng ,meng jian 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“shi huang ~yu hai shen zhan 。”③[ming ]bi yu huan xiang 。《xun zi ·jie bi 》:“bu yi ~ju luan zhi 。”

    quan :

    ①quan shui ,yi chong de xia shui 。《zhou yi ·meng gua 》:“shan xia chu quan 。”②quan xia ;mu xue 。qian sun yi 《qian tai han shi yuan shi 》:“ji ren jiang shang gong qiao hun ,zhang hai qing ying diao quan hu 。”(zhang hai :jiu zhi ling na you zhang wu de hai yu 。hu :men 。)③yin jian 。jia bin wang 《le da fu wan ci 》:“hu jian quan tai lu ,you yi shui jing xuan 。”④gu qian bi ming 。《guan zi ·qing chong ding 》:“fan chen dai zhi jia ,chu quan can qian mo ,chu su can shu qian mo zhong 。”

    dan :

    (yi )①dan tou ;dan kuai 。《lie zi ·shang wen 》:“ju yan zhi tu dan ?”②bei jie ;dan ke 。liu ji 《wen fu 》:“bei jin dan yi an de ,liu guan xian er ri xin 。”③dan qing ,gu le qi ming ,ba yin zhi yi 。《han fei zi ·shui yi 》:“bu ting zhong dan zhi sheng 。”④gu dai yong yi zhi bing de dan zhen 。《han fei zi ·yu lao 》:“(bing )zai ji fu ,zhen dan suo ji ye 。” (er )dàn (jiu dou shí) ①gu dai chong liang chan wei 。yi bai er shi jin wei yi dan 。《mo zi ·lu wen 》:“er ren wu shi dan zhi chong 。”②rong liang chan wei 。shi dou wei yi dan 。han yu 《za shui 》si :“ma zhi qian li zhe ,yi shi huo jin su yi dan 。”