• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 神思安泰,湛然不動戈戟。

    “神思安泰,湛然不動戈戟。”詩句出處:《無俗念一二首》;是元朝詩人丘處機的作品。

    春遊浩蕩,是年年、寒食梨花時節。白錦無紋香爛漫,玉村瓊葩堆雪。靜夜沈沈,浮光靄靄,冷浸溶溶月。人間天上,爛銀霞照通徹。渾似姑射真人,天姿靈秀,意氣舒高潔。萬化參差誰信道,不與群芳同列。浩氣清英,仙材卓犖,下土難分別。瑤臺歸去,洞天方看清絕。

    法輪初轉,慧風生、陡覺清涼無極。皓色凝空嘉氣會,豁蕩塵煩胸臆。五賊奔亡,三屍逃遁,表裡無蹤跡。神思安泰,湛然不動戈戟。信步紫陌紅塵,饑餐渴飲,度日隨緣覓。物外閑中天地寶,時復玎鐺敲擊。後約參師,前程歸路,自有真消息。鶴書來召,坐升雲漢遊歷。

    孤身蹬,泛秦川、西入溪鄉域。曠谷巖前幽澗畔,高*雲龕棲跡。煙火俱無,簞瓢不置,日用何曾積。饑餐渴飲,逐時村巷求覓。選甚冷熱殘馀,填腸塞肚,不假珍羞力。好弱將來糊口過,免得庖廚勞役。裝貫皮囊,熏蒸關竅,圖使添津液。色身輕健,法身容易將息。

    漫漫苦海,似東溟、深闊無邊無底。**群生顛倒競,還若遊魚爭戲。巨浪浮沉,洪波出沒,嗜欲如癡醉。漂淪無限,化鵬超度能幾。唯有當日重陽,惺惺瞭瞭,獨有沖天志。學易年高心大悟,掣斷浮華韁系。十載丹成,一時功就,脫殼成蟬蛻。從師別後,更誰風范相繼。

    前程路遠,未昭彰、金玉仙姿靈質。寂寞無功天賜我,棋局開顏銷日。古柏巖前,清風臺上,宛轉晨餐畢。幽人來訪,雅懷閑*機密。初似海上江邊,三三五五,亂鶴群鴉出。打節沖關成陳勢,錯雜蛟龍蟠屈。妙算嘉謀,斜飛正跳,萬變皆歸一。含弘神用,不關方外經術。

    群山四瀆,暮天晴、揮斥陰魔潛伏。太一巖前風道快,千尺波翻蟾足。怒雪驚濤,沖堤拍岸,雷輥雲*逐。青鷗白鷺,月明江上飛速。高下萬疊千群,相呼相召,會合清江曲。寶月神珠時逗引,輥出都忘鈐束。踴躍飄飄,玲瓏燦燦,價忽連城玉。含弘光大,上天入地翻覆。

    深溪古岸,到秋來、莎密茸茸無極。楝擇修纖歸洞府,虛落晴天吹炙。兩束絲乾,千條繩就,不假良工織。閑軒親自,結成漁父裝飾。時伴樵牧嬉遊,青山綠水,帶雨和煙適。妙絕珍幽徑晚,披雪沖開蘆荻。我本忘名,人皆易號,喚作蓑衣客。佗年功滿,化雲天上無跡。

    十洲三島,運長春、不夜風光無極。寶閣瓊樓山上聳,突兀巍峨千尺。綠檜喬松,丹霞密霧,簇擁神仙宅。漫漫雲海,奈何無處尋覓。遙想徐福當時,樓般東下,一去無消息。萬裡滄波空浩渺,遠接天涯秋碧。痛念人生,難逃物化,怎得遊仙域。超凡入聖,在乎身外身易。

    霜風蕩*,舞飄零、木葉斜飛阡陌。極目長郊凝望處。衰菊斕*猶坼。點點蒼苔,漫漫朝露,漸結清霜白。山川高下,盡成一片秋色。瀟瀟萬物摧殘,淒涼天氣,愁損征途客。水谷雲根無可*,獨有蒼蒼松柏。悟道真仙,忘機逸士,亙古同標格。欺寒壓眾,自來天地饒得。

    同雲瑞雪,正三冬、*閉嚴凝時節。寂寞山傢孤悄悄,終日無人談說。敗衲重披,寒*獨坐,夜永愁難徹。長更無寐,朔風穿戶淒冽。求飯朝入西村,臨泉夾道,玉葉凌花結。凍手頻呵仍自恨,濁骨凡胎為劣。晝夜參差,饑寒逼迫,早晚超生滅。須憑一志,撞開千古心月。

    虛心翠竹,稟天然、一氣生來清獨。月下風前堪賞玩,嘲謔令人無俗。嫩葉蕭騷,隆冬掩映,秀出千林木。英姿光潤,狀同玄輔寒玉。好事東裡田侯,南溪新種,使我開青目。盡日高吟窗外看,風*筠梢搖綠。冉冉幽香,蕭蕭疏影,坐臥清肌肉。雲龕閑伴,雅懷惟稱仙福。

    迎今送古,嘆春花秋月,年年如約。物換星移人事改,多少翻騰淪落。傢給千兵,官封一品,得也無依托。光陰如電,百年隨手偷卻。有幸悟入玄門,擘開疑網,撞透真歡樂。白玉壺中祥瑞罩,一粒神丹揮霍。月下風前,天長地久,自在乘鸞鶴。人間虛夢,不堪回首重作。

    以上丘處機作品《無俗念》共12首

    【註釋】:

    神:

    ①天神。古人認為天地萬物的創造者和主宰者。《論語·述而》:“禱爾於上下神祇。”②鬼神。《禮記·祭法》:“山林、川谷、丘陵,能出雲,為風雨,見怪物,皆曰神。”(見:現。)③指人死後的魂靈。《左傳·昭公七年》:“昔堯殛鯀於羽山,其神化為黃熊。”④玄妙;神奇。《周易·系辭上》:“陰陽不測謂之神。”⑤心神;精神。《荀子·天論》:“形具而神生。”⑥表情;神態。《世說新語·簡傲》:“(王恬)神氣傲邁,瞭無相酬對意。”⑦形象;肖像。蔣驥《傳神秘要》:“傳神最大者,令彼隔幾而坐,可遠三四尺許,若小照,可遠五六尺,愈小愈宜遠。”⑧神韻。指文藝作品在境界上所表達出的情趣韻致。嚴羽《滄浪詩話·詩辨》:“詩之極致有一,曰入神。詩而入神,至矣,盡矣,蔑以加矣!”(蔑:無;沒有。)

    神思:

    變幻莫測的構思。《文心雕龍·神思》:“夫~~方運,萬塗競萌。”

    思:

    ①思考;想。《論語·為政》:“學而不思則罔。”《荀子·勸學》:“吾嘗終日而思矣,不如須臾之所學也。”②思念;懷念。《詩經·邶風·泉水》:“靡(mǐ)日不思。”(靡:無。)李白《靜夜思》:“低頭思故鄉。”③愁思。張華《勵志詩》:“吉士思秋。”(吉士:對男子的美稱。)④心情;情緒。李煜《虞美人》:“清霜殘雪思難任。”(清霜殘雪:指鬢發已白。)柳宗元《登柳州城樓》:“海天愁思正茫茫。”⑤助詞。可用於句首或句中,調整音節。《詩經·大雅 ·思齊》:“思齊大任,文王之母。”(齊:通“齋”。莊敬。大任:即太任。王季之妻,文王之母。)⑥語氣詞,啊。《詩經·周南·漢廣》:“南有喬木,不可休思。”(喬:高大。休:休息。)

    安:

    ①安寧;安穩;安定。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“風雨不動安如山。”《漢書·薛廣德傳》:“乘船危,就橋安。”(就橋:從橋上走。)②使安寧。《三國志·蜀書·蔣琬傳》:“其為政以安民為本,不以修飾為先。”③安樂;安逸。《孟子·告子下》:“然後知生於憂患,而死於安樂也。”④安心。陳壽《三國志·魏書·司馬朗傳》“郊境之內,民不安業。”⑤安放;設置。陸遊《東陽道中》詩:“先安筆硯對溪山。”⑥疑問代詞。相當於“什麼”、“什麼地方”。司馬遷《史記·項羽本紀》:“項王曰:‘沛公安在?’”《漢書·黥佈傳》:“女安從知之?”(女:你。)⑦副詞。表示反問。韓愈《馬說》:“且欲與常馬等不可得,安求其能千裡也?”

    安泰:

    安寧,太平。《易林》卷四:“解釋倒懸,傢國~~。”

    泰:

    ①通暢;暢達;通達。白居易《采詩官》:“言者無罪聞者誡,下流上通上下泰。”《周易 ·泰》:“天地交泰。”(交:交合。)②安定;平安。張君房《雲笈七籤》卷六十四:“心既泰然,不壽何待?”朱熹《近思錄》卷八:“自古泰治之世,必漸至於衰替。”(衰替:衰敗。)③寬裕;大方。《荀子·議兵》:“凡慮事欲孰,而用財欲泰。”(孰:同“熟”。成熟。)④奢侈;傲慢;驕縱。《論語·子罕》:“拜下,禮也;今拜乎上,泰也。”龔自珍《西域置行省議》:“承乾隆六十載太平之盛,人心慣於泰侈,風俗習於遊蕩。”⑤過分。《孟子·滕文公下》:“如其道,則舜受堯之天下不為泰。”(如:依照。)⑥副詞。表示程度,相當於“太”、“極”、“最”。《淮南子·原道》:“泰古二皇,得道之柄。”《漢書·賈捐之傳》:“是皆廓地泰大,征伐不休之故也。”(廓地:開拓疆土。)⑦卦名。《周易》六十四卦之一,卦形為乾下坤上,為天地交通之象。《周易·泰》:“《象》曰:天地交,泰。”⑧亨通;吉。潘嶽《西征賦》:“豈地勢之安危,信人事之否泰。”(否pǐ:《周易》卦名。主兇。)《聊齋志異·邢子儀》:“泰運已交,百金何足言?”⑨山名。泰山,為五嶽之一。《史記·孫子吳起列傳》:“夏桀之居,左河濟,右泰、華。”(華:華山。)

    湛:

    (一)①澄清。吳均《淥水曲》:“香暖金堤滿,湛淡春塘溢。”也指明亮。瞿佑《剪燈新話·鑒湖夜泛記》:“容貌紅潤,雙瞳湛然。”②濃重。潘嶽《藉田賦》:“若湛露之晞朝陽。” (二)chén ①沉沒;淹沒。《漢書·揚雄傳》:“默而好深湛之思。”②深沉。張敬修《太師張文忠公行實》:“及上在亮(liáng)陰,太師湛靜沉默,聲色不露。”(文忠:張居正謚號。亮陰:指帝王居喪。) (三)dān ①快樂。《詩經·小雅·鹿鳴》:“鼓瑟吹笙,和樂且湛。”②沉溺。《詩經·大雅·抑》:“荒湛於酒。” (四)jiān (煎)。浸;漬。《禮記· 內則》:“漬,取牛肉必新殺者,薄切之,必絕其理,湛諸美酒。”

    然:

    ①燃燒。後來寫作“燃”。《孟子·公孫醜上》:“若火之始然,泉之始達。”②代詞。如此;這樣。《呂氏春秋·用眾》:“物固莫不有長,莫不有短,人亦然。”③對;贊同。《論語·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副詞。1.表示出乎意料,相當於“乃”、“竟”。《漢書·丙吉傳》:“君侯為漢相,奸吏成其私,然無所懲艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示順承關系。相當於“便”、“就”。《莊子·外物》:“吾得鬥升之水然活耳。”⑤連詞。1.表示轉折關系,相當於“然而”。《左傳·僖公三十年》:“然鄭亡,子亦有不利焉!”2.表示讓步關系,相當於“雖然”。董解元《西廂記諸宮調》卷七:“然憔悴,尚天真,纖腰細褪羅裙。”⑥助詞。1.用作形容詞或副詞詞尾,表示狀態,“……的樣子”。《詩經· 小雅·南有嘉魚》:“南有嘉魚,烝然罩罩。”2. 用於句末,表示比擬。《孟子·盡心上》:“道則高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用於句末,表示斷定,相當於“焉”、“也”。《論語·先進》:“若由也,不得其死然。”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    動:

    ①行動; 活動。《周易·系辭下》:“變動以利言,吉兇以情遷。”(利:利益。遷:變易。)《孫臏兵法·見威王》:“事備而後動。”②勞作;勞動。《孟子· 滕文公上》:“為民父母,使民盻盻(xì)然,將終歲勤動,不得以養其父母。”(盻盻:恨視。)③震動;移動。《孫子兵法· 軍爭》:“懸權而動。”李商隱《瑤池》詩:“黃竹歌聲動地哀。”④使用;動用。蘇軾《辨黃慶基彈劾札子》:“若一一似此羅織人言,則天下之人更不敢開口動筆矣。”⑤發動;開動。《漢書·魏相傳》:“今邊郡困乏……常恐不能自存,難以動兵。”劉肅《大唐新語·極諫》:“今所幸宮去京二百餘裡,鑾輿動軔,俄經旬日,非可朝行暮至也。”(幸:舊指皇帝親臨。動軔:啟動車輛。)⑥萌發;發生。《齊民要術·插刜》:“刜葉微動為上時,將欲開莩為下時。”(上時:最好的時間。開莩:葉子裂開。)⑦改變;變化。《後漢書·班固傳》:“君臣動色,左右相趨。”⑧感動;觸動。《史記·絳侯周勃世傢》:“天子為動,改容式車。”⑨懷念。杜甫《詠懷古跡五首》之一:“庾信生平最蕭瑟,暮年詩賦動鄉關。”⑩引動;牽動。柳宗元《答貢士沈起書》:“謹以所示佈露於聞人,羅列於坐隅,使識者動目,聞者傾耳。”(聞人:有名望的人。坐:“座”本字,座位。)(11)指動物。歸有光《二石說》:“至仁之澤,洋洋乎被動植矣。”(被:施加。)(12)副詞。表示動作行為發生次數很多,相當於“常常”“動不動”。《漢書·食貨志上》:“又動欲慕古,不度時宜。”

    戈:

    ①古代一種橫刃長柄的兵器。《荀子·議兵》:“古之兵,戈、矛、矢而已矣。”②泛指兵器。《尚書·費誓》:“備乃弓矢,鍛乃戈矛,礪乃鋒刃,無敢不善。”③戰爭。《後漢書·公孫述傳》:“偃武息戈,卑辭事漢。”

    戟:

    ①古代的一種兵器,是矛和戈的合體。《史記·項羽本紀》:“交戟之衛士欲止不內(nà),樊噲側其盾以撞。”(內:接納。)《詩經·秦風·無衣》:“王於興師,修我矛戟。”②刺激。柳宗元《與崔饒州論石鐘乳書》:“戟喉癢肺。”《夢溪筆談·異事》:“遇鹿豕,即以尾戟之以食。”③指手臂做成戟的形狀。蘇軾《後怪石供》:“舉手而示蘇子曰:拱此而揖人,人莫不喜;戟此而詈人,人莫不怒。”


  • 神思安泰,湛然不动戈戟。

    “神思安泰,湛然不动戈戟。”诗句出处:《无俗念一二首》;是元朝诗人丘处机的作品。

    春游浩荡,是年年、寒食梨花时节。白锦无纹香烂漫,玉村琼葩堆雪。静夜沈沈,浮光霭霭,冷浸溶溶月。人间天上,烂银霞照通彻。浑似姑射真人,天姿灵秀,意气舒高洁。万化参差谁信道,不与群芳同列。浩气清英,仙材卓荦,下土难分别。瑶台归去,洞天方看清绝。

    法轮初转,慧风生、陡觉清凉无极。皓色凝空嘉气会,豁荡尘烦胸臆。五贼奔亡,三尸逃遁,表里无踪迹。神思安泰,湛然不动戈戟。信步紫陌红尘,饥餐渴饮,度日随缘觅。物外闲中天地宝,时复玎铛敲击。后约参师,前程归路,自有真消息。鹤书来召,坐升云汉游历。

    孤身蹬,泛秦川、西入溪乡域。旷谷岩前幽涧畔,高*云龛栖迹。烟火俱无,箪瓢不置,日用何曾积。饥餐渴饮,逐时村巷求觅。选甚冷热残馀,填肠塞肚,不假珍羞力。好弱将来糊口过,免得庖厨劳役。装贯皮囊,熏蒸关窍,图使添津液。色身轻健,法身容易将息。

    漫漫苦海,似东溟、深阔无边无底。**群生颠倒竞,还若游鱼争戏。巨浪浮沉,洪波出没,嗜欲如痴醉。漂沦无限,化鹏超度能几。唯有当日重阳,惺惺了了,独有冲天志。学易年高心大悟,掣断浮华缰系。十载丹成,一时功就,脱壳成蝉蜕。从师别后,更谁风范相继。

    前程路远,未昭彰、金玉仙姿灵质。寂寞无功天赐我,棋局开颜销日。古柏岩前,清风台上,宛转晨餐毕。幽人来访,雅怀闲*机密。初似海上江边,三三五五,乱鹤群鸦出。打节冲关成陈势,错杂蛟龙蟠屈。妙算嘉谋,斜飞正跳,万变皆归一。含弘神用,不关方外经术。

    群山四渎,暮天晴、挥斥阴魔潜伏。太一岩前风道快,千尺波翻蟾足。怒雪惊涛,冲堤拍岸,雷辊云*逐。青鸥白鹭,月明江上飞速。高下万叠千群,相呼相召,会合清江曲。宝月神珠时逗引,辊出都忘钤束。踊跃飘飘,玲珑灿灿,价忽连城玉。含弘光大,上天入地翻覆。

    深溪古岸,到秋来、莎密茸茸无极。楝择修纤归洞府,虚落晴天吹炙。两束丝乾,千条绳就,不假良工织。闲轩亲自,结成渔父装饰。时伴樵牧嬉游,青山绿水,带雨和烟适。妙绝珍幽径晚,披雪冲开芦荻。我本忘名,人皆易号,唤作蓑衣客。佗年功满,化云天上无迹。

    十洲三岛,运长春、不夜风光无极。宝阁琼楼山上耸,突兀巍峨千尺。绿桧乔松,丹霞密雾,簇拥神仙宅。漫漫云海,奈何无处寻觅。遥想徐福当时,楼般东下,一去无消息。万里沧波空浩渺,远接天涯秋碧。痛念人生,难逃物化,怎得游仙域。超凡入圣,在乎身外身易。

    霜风荡*,舞飘零、木叶斜飞阡陌。极目长郊凝望处。衰菊斓*犹坼。点点苍苔,漫漫朝露,渐结清霜白。山川高下,尽成一片秋色。潇潇万物摧残,凄凉天气,愁损征途客。水谷云根无可*,独有苍苍松柏。悟道真仙,忘机逸士,亘古同标格。欺寒压众,自来天地饶得。

    同云瑞雪,正三冬、*闭严凝时节。寂寞山家孤悄悄,终日无人谈说。败衲重披,寒*独坐,夜永愁难彻。长更无寐,朔风穿户凄冽。求饭朝入西村,临泉夹道,玉叶凌花结。冻手频呵仍自恨,浊骨凡胎为劣。昼夜参差,饥寒逼迫,早晚超生灭。须凭一志,撞开千古心月。

    虚心翠竹,禀天然、一气生来清独。月下风前堪赏玩,嘲谑令人无俗。嫩叶萧骚,隆冬掩映,秀出千林木。英姿光润,状同玄辅寒玉。好事东里田侯,南溪新种,使我开青目。尽日高吟窗外看,风*筠梢摇绿。冉冉幽香,萧萧疏影,坐卧清肌肉。云龛闲伴,雅怀惟称仙福。

    迎今送古,叹春花秋月,年年如约。物换星移人事改,多少翻腾沦落。家给千兵,官封一品,得也无依托。光阴如电,百年随手偷却。有幸悟入玄门,擘开疑网,撞透真欢乐。白玉壶中祥瑞罩,一粒神丹挥霍。月下风前,天长地久,自在乘鸾鹤。人间虚梦,不堪回首重作。

    以上丘处机作品《无俗念》共12首

    【注释】:

    神:

    ①天神。古人认为天地万物的创造者和主宰者。《论语·述而》:“祷尔于上下神祇。”②鬼神。《礼记·祭法》:“山林、川谷、丘陵,能出云,为风雨,见怪物,皆曰神。”(见:现。)③指人死后的魂灵。《左传·昭公七年》:“昔尧殛鲧于羽山,其神化为黄熊。”④玄妙;神奇。《周易·系辞上》:“阴阳不测谓之神。”⑤心神;精神。《荀子·天论》:“形具而神生。”⑥表情;神态。《世说新语·简傲》:“(王恬)神气傲迈,了无相酬对意。”⑦形象;肖像。蒋骥《传神秘要》:“传神最大者,令彼隔几而坐,可远三四尺许,若小照,可远五六尺,愈小愈宜远。”⑧神韵。指文艺作品在境界上所表达出的情趣韵致。严羽《沧浪诗话·诗辨》:“诗之极致有一,曰入神。诗而入神,至矣,尽矣,蔑以加矣!”(蔑:无;没有。)

    神思:

    变幻莫测的构思。《文心雕龙·神思》:“夫~~方运,万涂竞萌。”

    思:

    ①思考;想。《论语·为政》:“学而不思则罔。”《荀子·劝学》:“吾尝终日而思矣,不如须臾之所学也。”②思念;怀念。《诗经·邶风·泉水》:“靡(mǐ)日不思。”(靡:无。)李白《静夜思》:“低头思故乡。”③愁思。张华《励志诗》:“吉士思秋。”(吉士:对男子的美称。)④心情;情绪。李煜《虞美人》:“清霜残雪思难任。”(清霜残雪:指鬓发已白。)柳宗元《登柳州城楼》:“海天愁思正茫茫。”⑤助词。可用于句首或句中,调整音节。《诗经·大雅 ·思齐》:“思齐大任,文王之母。”(齐:通“斋”。庄敬。大任:即太任。王季之妻,文王之母。)⑥语气词,啊。《诗经·周南·汉广》:“南有乔木,不可休思。”(乔:高大。休:休息。)

    安:

    ①安宁;安稳;安定。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“风雨不动安如山。”《汉书·薛广德传》:“乘船危,就桥安。”(就桥:从桥上走。)②使安宁。《三国志·蜀书·蒋琬传》:“其为政以安民为本,不以修饰为先。”③安乐;安逸。《孟子·告子下》:“然后知生于忧患,而死于安乐也。”④安心。陈寿《三国志·魏书·司马朗传》“郊境之内,民不安业。”⑤安放;设置。陆游《东阳道中》诗:“先安笔砚对溪山。”⑥疑问代词。相当于“什么”、“什么地方”。司马迁《史记·项羽本纪》:“项王曰:‘沛公安在?’”《汉书·黥布传》:“女安从知之?”(女:你。)⑦副词。表示反问。韩愈《马说》:“且欲与常马等不可得,安求其能千里也?”

    安泰:

    安宁,太平。《易林》卷四:“解释倒悬,家国~~。”

    泰:

    ①通畅;畅达;通达。白居易《采诗官》:“言者无罪闻者诫,下流上通上下泰。”《周易 ·泰》:“天地交泰。”(交:交合。)②安定;平安。张君房《云笈七籤》卷六十四:“心既泰然,不寿何待?”朱熹《近思录》卷八:“自古泰治之世,必渐至于衰替。”(衰替:衰败。)③宽裕;大方。《荀子·议兵》:“凡虑事欲孰,而用财欲泰。”(孰:同“熟”。成熟。)④奢侈;傲慢;骄纵。《论语·子罕》:“拜下,礼也;今拜乎上,泰也。”龚自珍《西域置行省议》:“承乾隆六十载太平之盛,人心惯于泰侈,风俗习于游荡。”⑤过分。《孟子·滕文公下》:“如其道,则舜受尧之天下不为泰。”(如:依照。)⑥副词。表示程度,相当于“太”、“极”、“最”。《淮南子·原道》:“泰古二皇,得道之柄。”《汉书·贾捐之传》:“是皆廓地泰大,征伐不休之故也。”(廓地:开拓疆土。)⑦卦名。《周易》六十四卦之一,卦形为乾下坤上,为天地交通之象。《周易·泰》:“《象》曰:天地交,泰。”⑧亨通;吉。潘岳《西征赋》:“岂地势之安危,信人事之否泰。”(否pǐ:《周易》卦名。主凶。)《聊斋志异·邢子仪》:“泰运已交,百金何足言?”⑨山名。泰山,为五岳之一。《史记·孙子吴起列传》:“夏桀之居,左河济,右泰、华。”(华:华山。)

    湛:

    (一)①澄清。吴均《渌水曲》:“香暖金堤满,湛淡春塘溢。”也指明亮。瞿佑《剪灯新话·鉴湖夜泛记》:“容貌红润,双瞳湛然。”②浓重。潘岳《藉田赋》:“若湛露之晞朝阳。” (二)chén ①沉没;淹没。《汉书·扬雄传》:“默而好深湛之思。”②深沉。张敬修《太师张文忠公行实》:“及上在亮(liáng)阴,太师湛静沉默,声色不露。”(文忠:张居正谥号。亮阴:指帝王居丧。) (三)dān ①快乐。《诗经·小雅·鹿鸣》:“鼓瑟吹笙,和乐且湛。”②沉溺。《诗经·大雅·抑》:“荒湛于酒。” (四)jiān (煎)。浸;渍。《礼记· 内则》:“渍,取牛肉必新杀者,薄切之,必绝其理,湛诸美酒。”

    然:

    ①燃烧。后来写作“燃”。《孟子·公孙丑上》:“若火之始然,泉之始达。”②代词。如此;这样。《吕氏春秋·用众》:“物固莫不有长,莫不有短,人亦然。”③对;赞同。《论语·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副词。1.表示出乎意料,相当于“乃”、“竟”。《汉书·丙吉传》:“君侯为汉相,奸吏成其私,然无所惩艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示顺承关系。相当于“便”、“就”。《庄子·外物》:“吾得斗升之水然活耳。”⑤连词。1.表示转折关系,相当于“然而”。《左传·僖公三十年》:“然郑亡,子亦有不利焉!”2.表示让步关系,相当于“虽然”。董解元《西厢记诸宫调》卷七:“然憔悴,尚天真,纤腰细褪罗裙。”⑥助词。1.用作形容词或副词词尾,表示状态,“……的样子”。《诗经· 小雅·南有嘉鱼》:“南有嘉鱼,烝然罩罩。”2. 用于句末,表示比拟。《孟子·尽心上》:“道则高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用于句末,表示断定,相当于“焉”、“也”。《论语·先进》:“若由也,不得其死然。”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    动:

    ①行动; 活动。《周易·系辞下》:“变动以利言,吉凶以情迁。”(利:利益。迁:变易。)《孙膑兵法·见威王》:“事备而后动。”②劳作;劳动。《孟子· 滕文公上》:“为民父母,使民盻盻(xì)然,将终岁勤动,不得以养其父母。”(盻盻:恨视。)③震动;移动。《孙子兵法· 军争》:“悬权而动。”李商隐《瑶池》诗:“黄竹歌声动地哀。”④使用;动用。苏轼《辨黄庆基弹劾札子》:“若一一似此罗织人言,则天下之人更不敢开口动笔矣。”⑤发动;开动。《汉书·魏相传》:“今边郡困乏……常恐不能自存,难以动兵。”刘肃《大唐新语·极谏》:“今所幸宫去京二百余里,銮舆动轫,俄经旬日,非可朝行暮至也。”(幸:旧指皇帝亲临。动轫:启动车辆。)⑥萌发;发生。《齐民要术·插刜》:“刜叶微动为上时,将欲开莩为下时。”(上时:最好的时间。开莩:叶子裂开。)⑦改变;变化。《后汉书·班固传》:“君臣动色,左右相趋。”⑧感动;触动。《史记·绛侯周勃世家》:“天子为动,改容式车。”⑨怀念。杜甫《咏怀古迹五首》之一:“庾信生平最萧瑟,暮年诗赋动乡关。”⑩引动;牵动。柳宗元《答贡士沈起书》:“谨以所示布露于闻人,罗列于坐隅,使识者动目,闻者倾耳。”(闻人:有名望的人。坐:“座”本字,座位。)(11)指动物。归有光《二石说》:“至仁之泽,洋洋乎被动植矣。”(被:施加。)(12)副词。表示动作行为发生次数很多,相当于“常常”“动不动”。《汉书·食货志上》:“又动欲慕古,不度时宜。”

    戈:

    ①古代一种横刃长柄的兵器。《荀子·议兵》:“古之兵,戈、矛、矢而已矣。”②泛指兵器。《尚书·费誓》:“备乃弓矢,锻乃戈矛,砺乃锋刃,无敢不善。”③战争。《后汉书·公孙述传》:“偃武息戈,卑辞事汉。”

    戟:

    ①古代的一种兵器,是矛和戈的合体。《史记·项羽本纪》:“交戟之卫士欲止不内(nà),樊哙侧其盾以撞。”(内:接纳。)《诗经·秦风·无衣》:“王于兴师,修我矛戟。”②刺激。柳宗元《与崔饶州论石钟乳书》:“戟喉痒肺。”《梦溪笔谈·异事》:“遇鹿豕,即以尾戟之以食。”③指手臂做成戟的形状。苏轼《后怪石供》:“举手而示苏子曰:拱此而揖人,人莫不喜;戟此而詈人,人莫不怒。”


  • shen sai an tai ,zhan ran bu dong ge ji 。

    “shen sai an tai ,zhan ran bu dong ge ji 。”shi gou chu chu :《mo su nian yi er shou 》;shi yuan chao shi ren qiu chu ji de zuo pin 。

    chun you hao dang ,shi nian nian 、han shi li hua shi jie 。bai jin mo wen xiang lan man ,yu cun qiong pa dui xue 。jing ye shen shen ,fu guang ai ai ,leng jin rong rong yue 。ren jian tian shang ,lan yin xia zhao tong che 。hun shi gu she zhen ren ,tian zi ling xiu ,yi qi shu gao jie 。mo hua can cha shei xin dao ,bu yu qun fang tong lie 。hao qi qing ying ,xian cai zhuo luo ,xia tu nan fen bie 。yao tai gui qu ,dong tian fang kan qing jue 。

    fa lun chu zhuai ,hui feng sheng 、dou jiao qing liang mo ji 。hao se ning kong jia qi hui ,hua dang chen fan xiong yi 。wu zei ben wang ,san shi tao dun ,biao li mo zong ji 。shen sai an tai ,zhan ran bu dong ge ji 。xin bu zi mo gong chen ,ji can ke yin ,du ri sui yuan mi 。wu wai xian zhong tian de bao ,shi fu ding cheng qiao ji 。hou yao can shi ,qian cheng gui lu ,zi you zhen xiao xi 。he shu lai shao ,zuo sheng yun han you li 。

    gu shen deng ,fan qin chuan 、xi ru xi xiang yu 。kuang gu yan qian you jian pan ,gao *yun kan qi ji 。yan huo ju mo ,dan piao bu zhi ,ri yong he ceng ji 。ji can ke yin ,zhu shi cun hang qiu mi 。shua shen leng re can yu ,tian chang sai du ,bu jia zhen xiu li 。hao ruo jiang lai hu kou guo ,mian de pao chu lao yi 。zhuang guan pi nang ,xun zheng guan qiao ,tu shi tian jin ye 。se shen qing jian ,fa shen rong yi jiang xi 。

    man man ku hai ,shi dong ming 、shen kuo mo bian mo de 。**qun sheng dian dao jing ,hai re you yu zheng hu 。ju lang fu chen ,hong bo chu mei ,shi yu ru chi zui 。piao lun mo xian ,hua peng chao du neng ji 。wei you dang ri chong yang ,xing xing le le ,du you chong tian zhi 。xue yi nian gao xin da wu ,che duan fu hua jiang ji 。shi zai dan cheng ,yi shi gong jiu ,tuo ke cheng chan tui 。cong shi bie hou ,geng shei feng fan xiang ji 。

    qian cheng lu yuan ,wei zhao zhang 、jin yu xian zi ling zhi 。ji mo mo gong tian ci wo ,qi ju kai yan xiao ri 。gu bai yan qian ,qing feng tai shang ,wan zhuai chen can bi 。you ren lai fang ,ya huai xian *ji mi 。chu shi hai shang jiang bian ,san san wu wu ,luan he qun ya chu 。da jie chong guan cheng chen shi ,cuo za jiao long pan qu 。miao suan jia mou ,xie fei zheng tiao ,mo bian jie gui yi 。han hong shen yong ,bu guan fang wai jing shu 。

    qun shan si du ,mu tian qing 、hui chi yin mo qian fu 。tai yi yan qian feng dao kuai ,qian che bo fan chan zu 。nu xue jing tao ,chong di pai an ,lei gun yun *zhu 。qing ou bai lu ,yue ming jiang shang fei su 。gao xia mo die qian qun ,xiang hu xiang shao ,hui ge qing jiang qu 。bao yue shen zhu shi dou yin ,gun chu dou wang qian shu 。yong yue piao piao ,ling long can can ,jia hu lian cheng yu 。han hong guang da ,shang tian ru de fan fu 。

    shen xi gu an ,dao qiu lai 、sha mi rong rong mo ji 。lian ze xiu qian gui dong fu ,xu la qing tian chui zhi 。liang shu si gan ,qian tiao sheng jiu ,bu jia liang gong zhi 。xian xuan qin zi ,jie cheng yu fu zhuang shi 。shi ban qiao mu xi you ,qing shan lu shui ,dai yu he yan kuo 。miao jue zhen you jing wan ,pi xue chong kai lu di 。wo ben wang ming ,ren jie yi hao ,huan zuo suo yi ke 。tuo nian gong man ,hua yun tian shang mo ji 。

    shi zhou san dao ,yun chang chun 、bu ye feng guang mo ji 。bao ge qiong lou shan shang song ,tu wu wei e qian che 。lu gui qiao song ,dan xia mi wu ,cu yong shen xian zhai 。man man yun hai ,nai he mo chu xun mi 。yao xiang xu fu dang shi ,lou ban dong xia ,yi qu mo xiao xi 。mo li cang bo kong hao miao ,yuan jie tian ya qiu bi 。tong nian ren sheng ,nan tao wu hua ,zen de you xian yu 。chao fan ru sheng ,zai hu shen wai shen yi 。

    shuang feng dang *,wu piao ling 、mu xie xie fei qian mo 。ji mu chang jiao ning wang chu 。cui ju lan *you che 。dian dian cang tai ,man man chao lou ,jian jie qing shuang bai 。shan chuan gao xia ,jin cheng yi pian qiu se 。xiao xiao mo wu cui can ,qi liang tian qi ,chou sun zheng tu ke 。shui gu yun gen mo ke *,du you cang cang song bai 。wu dao zhen xian ,wang ji yi shi ,gen gu tong biao ge 。qi han ya zhong ,zi lai tian de rao de 。

    tong yun rui xue ,zheng san dong 、*bi yan ning shi jie 。ji mo shan jia gu qiao qiao ,zhong ri mo ren tan shui 。bai na chong pi ,han *du zuo ,ye yong chou nan che 。chang geng mo mei ,shuo feng chuan hu qi lie 。qiu fan chao ru xi cun ,lin quan ga dao ,yu xie ling hua jie 。dong shou pin a reng zi hen ,zhuo gu fan tai wei lie 。zhou ye can cha ,ji han bi pai ,zao wan chao sheng mie 。xu ping yi zhi ,zhuang kai qian gu xin yue 。

    xu xin cui zhu ,bing tian ran 、yi qi sheng lai qing du 。yue xia feng qian kan shang wan ,chao xue ling ren mo su 。nen xie xiao sao ,long dong yan ying ,xiu chu qian lin mu 。ying zi guang run ,zhuang tong xuan fu han yu 。hao shi dong li tian hou ,na xi xin chong ,shi wo kai qing mu 。jin ri gao yin chuang wai kan ,feng *jun sao yao lu 。ran ran you xiang ,xiao xiao shu ying ,zuo wo qing ji rou 。yun kan xian ban ,ya huai wei chen xian fu 。

    ying jin song gu ,tan chun hua qiu yue ,nian nian ru yao 。wu huan xing yi ren shi gai ,duo shao fan teng lun la 。jia gei qian bing ,guan feng yi pin ,de ye mo yi tuo 。guang yin ru dian ,bai nian sui shou tou que 。you xing wu ru xuan men ,bo kai yi wang ,zhuang tou zhen huan le 。bai yu hu zhong xiang rui zhao ,yi li shen dan hui huo 。yue xia feng qian ,tian chang de jiu ,zi zai cheng luan he 。ren jian xu meng ,bu kan hui shou chong zuo 。

    yi shang qiu chu ji zuo pin 《mo su nian 》gong 12shou

    【zhu shi 】:

    shen :

    ①tian shen 。gu ren ren wei tian de mo wu de chuang zao zhe he zhu zai zhe 。《lun yu ·shu er 》:“dao er yu shang xia shen 祇。”②gui shen 。《li ji ·ji fa 》:“shan lin 、chuan gu 、qiu ling ,neng chu yun ,wei feng yu ,jian guai wu ,jie yue shen 。”(jian :xian 。)③zhi ren si hou de hun ling 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“xi yao ji gun yu yu shan ,ji shen hua wei huang xiong 。”④xuan miao ;shen ji 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yin yang bu ce wei zhi shen 。”⑤xin shen ;jing shen 。《xun zi ·tian lun 》:“xing ju er shen sheng 。”⑥biao qing ;shen tai 。《shi shui xin yu ·jian ao 》:“(wang tian )shen qi ao mai ,le mo xiang chou dui yi 。”⑦xing xiang ;xiao xiang 。jiang ji 《chuan shen bi yao 》:“chuan shen zui da zhe ,ling bi ge ji er zuo ,ke yuan san si che hu ,re xiao zhao ,ke yuan wu liu che ,yu xiao yu yi yuan 。”⑧shen yun 。zhi wen yi zuo pin zai jing jie shang suo biao da chu de qing qu yun zhi 。yan yu 《cang lang shi hua ·shi bian 》:“shi zhi ji zhi you yi ,yue ru shen 。shi er ru shen ,zhi yi ,jin yi ,mie yi jia yi !”(mie :mo ;mei you 。)

    shen sai :

    bian huan mo ce de gou sai 。《wen xin diao long ·shen sai 》:“fu ~~fang yun ,mo tu jing meng 。”

    sai :

    ①sai kao ;xiang 。《lun yu ·wei zheng 》:“xue er bu sai ze wang 。”《xun zi ·quan xue 》:“wu chang zhong ri er sai yi ,bu ru xu yu zhi suo xue ye 。”②sai nian ;huai nian 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“mi (mǐ)ri bu sai 。”(mi :mo 。)li bai 《jing ye sai 》:“di tou sai gu xiang 。”③chou sai 。zhang hua 《li zhi shi 》:“ji shi sai qiu 。”(ji shi :dui nan zi de mei chen 。)④xin qing ;qing xu 。li yu 《yu mei ren 》:“qing shuang can xue sai nan ren 。”(qing shuang can xue :zhi bin fa yi bai 。)liu zong yuan 《deng liu zhou cheng lou 》:“hai tian chou sai zheng mang mang 。”⑤zhu ci 。ke yong yu gou shou huo gou zhong ,diao zheng yin jie 。《shi jing ·da ya ·sai ji 》:“sai ji da ren ,wen wang zhi mu 。”(ji :tong “zhai ”。zhuang jing 。da ren :ji tai ren 。wang ji zhi qi ,wen wang zhi mu 。)⑥yu qi ci ,a 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“na you qiao mu ,bu ke xiu sai 。”(qiao :gao da 。xiu :xiu xi 。)

    an :

    ①an ning ;an wen ;an ding 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“feng yu bu dong an ru shan 。”《han shu ·xue an de chuan 》:“cheng chuan wei ,jiu qiao an 。”(jiu qiao :cong qiao shang zou 。)②shi an ning 。《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan chuan 》:“ji wei zheng yi an min wei ben ,bu yi xiu shi wei xian 。”③an le ;an yi 。《meng zi ·gao zi xia 》:“ran hou zhi sheng yu you huan ,er si yu an le ye 。”④an xin 。chen shou 《san guo zhi ·wei shu ·si ma lang chuan 》“jiao jing zhi nei ,min bu an ye 。”⑤an fang ;she zhi 。liu you 《dong yang dao zhong 》shi :“xian an bi yan dui xi shan 。”⑥yi wen dai ci 。xiang dang yu “shen me ”、“shen me de fang ”。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang wang yue :‘pei gong an zai ?’”《han shu ·qing bu chuan 》:“nv an cong zhi zhi ?”(nv :ni 。)⑦fu ci 。biao shi fan wen 。han yu 《ma shui 》:“ju yu yu chang ma deng bu ke de ,an qiu ji neng qian li ye ?”

    an tai :

    an ning ,tai ping 。《yi lin 》juan si :“jie shi dao xuan ,jia guo ~~。”

    tai :

    ①tong chang ;chang da ;tong da 。bai ju yi 《cai shi guan 》:“yan zhe mo zui wen zhe jie ,xia liu shang tong shang xia tai 。”《zhou yi ·tai 》:“tian de jiao tai 。”(jiao :jiao ge 。)②an ding ;ping an 。zhang jun fang 《yun ji qi 籤》juan liu shi si :“xin ji tai ran ,bu shou he dai ?”zhu xi 《jin sai lu 》juan ba :“zi gu tai zhi zhi shi ,bi jian zhi yu cui ti 。”(cui ti :cui bai 。)③kuan yu ;da fang 。《xun zi ·yi bing 》:“fan lv shi yu shu ,er yong cai yu tai 。”(shu :tong “shou ”。cheng shou 。)④she chi ;ao man ;jiao zong 。《lun yu ·zi han 》:“bai xia ,li ye ;jin bai hu shang ,tai ye 。”gong zi zhen 《xi yu zhi hang sheng yi 》:“cheng gan long liu shi zai tai ping zhi cheng ,ren xin guan yu tai chi ,feng su xi yu you dang 。”⑤guo fen 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru ji dao ,ze shun shou yao zhi tian xia bu wei tai 。”(ru :yi zhao 。)⑥fu ci 。biao shi cheng du ,xiang dang yu “tai ”、“ji ”、“zui ”。《huai na zi ·yuan dao 》:“tai gu er huang ,de dao zhi bing 。”《han shu ·gu juan zhi chuan 》:“shi jie kuo de tai da ,zheng fa bu xiu zhi gu ye 。”(kuo de :kai ta jiang tu 。)⑦gua ming 。《zhou yi 》liu shi si gua zhi yi ,gua xing wei gan xia kun shang ,wei tian de jiao tong zhi xiang 。《zhou yi ·tai 》:“《xiang 》yue :tian de jiao ,tai 。”⑧heng tong ;ji 。pan yue 《xi zheng fu 》:“qi de shi zhi an wei ,xin ren shi zhi fou tai 。”(fou pǐ:《zhou yi 》gua ming 。zhu xiong 。)《liao zhai zhi yi ·geng zi yi 》:“tai yun yi jiao ,bai jin he zu yan ?”⑨shan ming 。tai shan ,wei wu yue zhi yi 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“xia jie zhi ju ,zuo he ji ,you tai 、hua 。”(hua :hua shan 。)

    zhan :

    (yi )①cheng qing 。wu jun 《lu shui qu 》:“xiang nuan jin di man ,zhan dan chun tang yi 。”ye zhi ming liang 。ju you 《jian deng xin hua ·jian hu ye fan ji 》:“rong mao gong run ,shuang tong zhan ran 。”②nong chong 。pan yue 《ji tian fu 》:“re zhan lou zhi 晞chao yang 。” (er )chén ①chen mei ;yan mei 。《han shu ·yang xiong chuan 》:“mo er hao shen zhan zhi sai 。”②shen chen 。zhang jing xiu 《tai shi zhang wen zhong gong hang shi 》:“ji shang zai liang (liáng)yin ,tai shi zhan jing chen mo ,sheng se bu lou 。”(wen zhong :zhang ju zheng shi hao 。liang yin :zhi di wang ju sang 。) (san )dān ①kuai le 。《shi jing ·xiao ya ·lu ming 》:“gu se chui sheng ,he le ju zhan 。”②chen ni 。《shi jing ·da ya ·yi 》:“huang zhan yu jiu 。” (si )jiān (jian )。jin ;zi 。《li ji · nei ze 》:“zi ,qu niu rou bi xin sha zhe ,bao qie zhi ,bi jue ji li ,zhan zhu mei jiu 。”

    ran :

    ①ran shao 。hou lai xie zuo “ran ”。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“re huo zhi shi ran ,quan zhi shi da 。”②dai ci 。ru ci ;zhe yang 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“wu gu mo bu you chang ,mo bu you duan ,ren yi ran 。”③dui ;zan tong 。《lun yu ·yong ye 》:“zi yue :‘yong zhi yan ran 。’”④fu ci 。1.biao shi chu hu yi liao ,xiang dang yu “nai ”、“jing ”。《han shu ·bing ji chuan 》:“jun hou wei han xiang ,jian li cheng ji si ,ran mo suo cheng ai (yì)。”(ai :zhi 。)2. biao shi shun cheng guan ji 。xiang dang yu “bian ”、“jiu ”。《zhuang zi ·wai wu 》:“wu de dou sheng zhi shui ran huo er 。”⑤lian ci 。1.biao shi zhuai she guan ji ,xiang dang yu “ran er ”。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“ran zheng wang ,zi yi you bu li yan !”2.biao shi rang bu guan ji ,xiang dang yu “sui ran ”。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan qi :“ran qiao cui ,shang tian zhen ,qian yao xi tui luo qun 。”⑥zhu ci 。1.yong zuo xing rong ci huo fu ci ci wei ,biao shi zhuang tai ,“……de yang zi ”。《shi jing · xiao ya ·na you jia yu 》:“na you jia yu ,zheng ran zhao zhao 。”2. yong yu gou mo ,biao shi bi ni 。《meng zi ·jin xin shang 》:“dao ze gao yi ,mei yi ,yi re deng tian ran 。”3. yong yu gou mo ,biao shi duan ding ,xiang dang yu “yan ”、“ye ”。《lun yu ·xian jin 》:“re you ye ,bu de ji si ran 。”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    dong :

    ①hang dong ; huo dong 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“bian dong yi li yan ,ji xiong yi qing qian 。”(li :li yi 。qian :bian yi 。)《sun bin bing fa ·jian wei wang 》:“shi bei er hou dong 。”②lao zuo ;lao dong 。《meng zi · teng wen gong shang 》:“wei min fu mu ,shi min xi xi (xì)ran ,jiang zhong sui qin dong ,bu de yi yang ji fu mu 。”(xi xi :hen shi 。)③zhen dong ;yi dong 。《sun zi bing fa · jun zheng 》:“xuan quan er dong 。”li shang yin 《yao chi 》shi :“huang zhu ge sheng dong de ai 。”④shi yong ;dong yong 。su shi 《bian huang qing ji dan he zha zi 》:“re yi yi shi ci luo zhi ren yan ,ze tian xia zhi ren geng bu gan kai kou dong bi yi 。”⑤fa dong ;kai dong 。《han shu ·wei xiang chuan 》:“jin bian jun kun fa ……chang kong bu neng zi cun ,nan yi dong bing 。”liu su 《da tang xin yu ·ji jian 》:“jin suo xing gong qu jing er bai yu li ,luan yu dong ren ,e jing xun ri ,fei ke chao hang mu zhi ye 。”(xing :jiu zhi huang di qin lin 。dong ren :qi dong che liang 。)⑥meng fa ;fa sheng 。《ji min yao shu ·cha fu 》:“fu xie wei dong wei shang shi ,jiang yu kai fu wei xia shi 。”(shang shi :zui hao de shi jian 。kai fu :xie zi lie kai 。)⑦gai bian ;bian hua 。《hou han shu ·ban gu chuan 》:“jun chen dong se ,zuo you xiang qu 。”⑧gan dong ;chu dong 。《shi ji ·jiang hou zhou bo shi jia 》:“tian zi wei dong ,gai rong shi che 。”⑨huai nian 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi yi :“yu xin sheng ping zui xiao se ,mu nian shi fu dong xiang guan 。”⑩yin dong ;qian dong 。liu zong yuan 《da gong shi shen qi shu 》:“jin yi suo shi bu lou yu wen ren ,luo lie yu zuo yu ,shi shi zhe dong mu ,wen zhe qing er 。”(wen ren :you ming wang de ren 。zuo :“zuo ”ben zi ,zuo wei 。)(11)zhi dong wu 。gui you guang 《er dan shui 》:“zhi ren zhi ze ,xiang xiang hu bei dong zhi yi 。”(bei :shi jia 。)(12)fu ci 。biao shi dong zuo hang wei fa sheng ci shu hen duo ,xiang dang yu “chang chang ”“dong bu dong ”。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“you dong yu mu gu ,bu du shi yi 。”

    ge :

    ①gu dai yi chong heng ren chang bing de bing qi 。《xun zi ·yi bing 》:“gu zhi bing ,ge 、mao 、shi er yi yi 。”②fan zhi bing qi 。《shang shu ·fei shi 》:“bei nai gong shi ,duan nai ge mao ,li nai feng ren ,mo gan bu shan 。”③zhan zheng 。《hou han shu ·gong sun shu chuan 》:“yan wu xi ge ,bei ci shi han 。”

    ji :

    ①gu dai de yi chong bing qi ,shi mao he ge de ge ti 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jiao ji zhi wei shi yu zhi bu nei (nà),fan kuai ce ji dun yi zhuang 。”(nei :jie na 。)《shi jing ·qin feng ·mo yi 》:“wang yu xing shi ,xiu wo mao ji 。”②ci ji 。liu zong yuan 《yu cui rao zhou lun dan zhong ru shu 》:“ji hou yang fei 。”《meng xi bi tan ·yi shi 》:“yu lu shi ,ji yi wei ji zhi yi shi 。”③zhi shou bei zuo cheng ji de xing zhuang 。su shi 《hou guai dan gong 》:“ju shou er shi su zi yue :gong ci er yi ren ,ren mo bu xi ;ji ci er li ren ,ren mo bu nu 。”