• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 有清泉白石,實聞吾語,吾衰矣、毋多事。

    “有清泉白石,實聞吾語,吾衰矣、毋多事。”詩句出處:《水龍吟一二首》;是元朝詩人許有壬的作品。

    半生人海風波,謗書盈篋從文致。歸來結構,且圖*伏,敢求華麗。朝暮娛人,水聲山色,柳陰花氣。笑彤闈紫闥,浮沉十載,更幾載、成何事。好是西成咫尺,秫田風、已飄香味。安排小甕,從今人怕,鄰翁酒貴。更築詩壇,陪君遊刃,周旋餘地。但有人來問,金鑾舊話,便昏昏醉。

    此身就健宜閑,莫教七十才休致。招讒賈怨,聲名*赫,文章雄麗。三紀紅塵,一簪華發,消磨豪氣。有清泉白石,實聞吾語,吾衰矣、毋多事。世故真如嚼蠟,數年來、已知無味。尋常有句,人為宰相,閑方是貴。洹水秋清,無邊風月,無窮天地。看奮髯箕踞,蒼苔濁酒,為青山醉。

    洹堂半月三來,小庭日見添佳致。蒼稂疏瘦,黃葵高潔,玉簪清麗。林影波光,新晴景物,嫩涼天氣。對溪山如此,田園歸去,除詩酒、渾無事。爛漫鄉鄰雞黍,比當年、鼎烹加味。古今都說,浮雲春夢,功名富貴。何事迷途,直臨老境,才尋平地。把塵寰休問,菊花行綻,請重來醉。

    幾年三到三臺,往年不似今年好。故人雲集,遠山屏列,蔚藍清曉。趙舞燕歌,一時奇絕,百壺傾倒。對山川如昔,風煙不減,但人比、當時老。放眼秋容無際,碧澄澄、雁天霜早。曹瞞事業,悠悠斜日,茫茫衰草。為問漳流,古來豪傑,浪淘多少。有建安遺瓦,張吾筆陣,把奸雄掃。

    結樓高倚晴空,人間何限思親處。白雲誰遣,等閑出岫,悠悠來去。本是無心,寧知下土,有人延佇。悵芒煙衰草,九原難作,空目斷、丘陵樹。見說大鵬變化,趁扶搖、又摶雲路。朱簾畫棟,關山綿邈,夢魂良苦。兩字行藏,百年忠孝,致君榮祖。待更驅屏翳,溥為霖雨,繼商傢傅。

    可翁點檢形骸,關心六事今猶可。摩挲老眼,殘編細讀,小窗危坐。信手揮毫,雲煙撩亂,波濤掀簸。笑蹣跚病足,登山不武,尚能踏、苔痕破。便腹還堪容酒,齒牙攻、脯肴蔬果。歌聲到耳,宮商少誤,肯教輕過。饞口如門,丁寧告戒,欲須堅鎖。怕麴生徒眾,群然趨入,困風流我。

    歷觀今古名臣,求如公者人能幾。平生勛業,行其無事,一誠而已。方信名言,臣門如市,臣心如水。正乾坤清晏,飄然高蹈,非明哲、安能此。太古歲寒松柏,盡春風、鬧開桃李。傅巖霖雨,蘇門風月,無非天理。莫訝求閑,從來老眼,閱人多矣。待他年,鳳詔九重重下,為蒼生起。

    四鄰禾稼如雲,方驚數日甘霖好。吾皇有德,老天能事,非因人禱。一夜風雷,玄雲撩亂,銀河傾倒。問田間消息,年年氣象,更催得、秋成早。壓盡東華塵土,湛冰壺、九重清曉。晴光漸放,瀛洲波定,禦溝聲小。綠野春回,黃扉晝靜,篆煙縈繞。願魚羹有飯,避賢歸去,向山林老。

    五雲飛出蓬萊,天香散滿人間世。龍翔鳳翥,千齡一遇,明良慶會。節*重來,士民騰喜,山川增氣。想四方地遠,九重心切,都要見、閭閻事。寤寐天顏咫尺,裊秋風、一鞭歸騎。昔年勛業,烏臺倚重,紫垣虛位。自顧疏庸,資身無策,敢論經費。但儒酸不改,作咸充賦,助和羹味。

    一生白浪紅塵,得歸才見乾坤闊。三升無分,如何料理,文園消渴。衰病禁持,不教杖履,經丘尋壑。記平生懷抱,曾逢惡處,都不似、今年惡。見說圭塘如舊,賴山英、好看猿鶴。夢中鬥室,蠹殘圖史,塵凝*杓。蟾桂香多,莫將長笛,等閑吹落。問嫦娥,我輩何時還又,享清平樂。

    一亭飛出層霄,昔人似為登高辦。雙眸千裡,茫茫宇宙,滔滔江漢。一片秋光,青山紅樹,斷雲斜雁。想人生塵世,難逢開口,但酬節、何多漢。細數年年今日,誤清歡、半因羈宦。邇來心事,無慚猿鶴,更齊鵬*。華發新添,黃花任笑,烏紗頻岸。且一尊傾倒,不須醉後,把茱萸看。

    濁波浩浩東傾,今來古往無終極。經天互地,滔滔流出,昆侖東北。神浪狂飆,奔騰觸裂,轟雷沃日。看中原形勝,千年王氣,雄壯勢、隆今昔。鼓*茫茫萬裡,棹歌聲、響凝空碧。壯遊汗漫,山川系邈,飄飄吟跡。我欲乘槎,直窮銀漢,問津深入。喚君平一笑,誰誇漢客,取支機石。

    以上許有壬作品《水龍吟》共12首

    【註釋】:

    有:

    (一)①與“無”相對。1. 表示占有、具有、領有。《論語·公冶長》:“陳文子有馬十乘(shèng)。”(乘:四匹。)諸葛亮《草廬對》:“孫權據有江東。”2.表示存在。曹丕《雜詩》:“西北有浮雲,亭亭如車蓋。”3. 表示發生。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“天下有變,則命一上將將荊州之軍以向宛、洛。”②豐收。儲光羲《觀競渡》:“能令秋大有,鼓吹遠相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩薩蠻》:“暝色入高樓,有人樓上愁。”④助詞。1. 多用於朝代名稱的前面。《詩經·大雅·文王》:“有周不顯,帝命不時。”2. 用於形容詞前面。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“明星有爛。”(爛:燦爛。) (二)yòu 通“又”。用於整數與零數之間。《論語·為政》:“吾十有五而志於學。”《史記·秦始皇本紀》:“三十有七年,親巡天下。”

    清:

    ①水純凈透明,與“濁”相對。屈原《漁父》:“滄浪之水清兮,可以濯吾纓。”②潔凈。張衡《東京賦》:“京室密清。”③使潔凈;使幹凈。陸雲《盛德賦》:“泛時雨以清天,灑狂塵以肅地。”④清晰;清楚。張祜《酬凌秀才惠虎枕》:“八寸黃楊惠不輕,虎頭光照簟文清。”⑤聲音清亮;清脆。蘇軾《石鐘山記》:“南聲函胡,北聲清越。”(函胡:含糊,模糊。越:高揚。)⑥清爽;清涼;寒涼。辛棄疾《西江月》:“明月別枝驚鵲,清風半夜鳴蟬。”(別:另一。)⑦冷清;淒清。李白《夢遊天姥吟留別》:“謝公宿處今尚在,淥水蕩漾清猿啼。”⑧寂靜;清靜。《莊子·天下》:“寂乎若清。”⑨清平;安定;太平。唐太宗《詠風》:“勞歌《大風曲》,威加四海清。”(大風曲:漢高祖即位後曾回故鄉,作《大風歌》。加:施。)⑩公正;廉潔;清白;清廉。《史記·屈原賈生列傳》:“舉世皆濁而我獨清,眾人皆醉而我獨醒,是以見放。”(是以:因此。)(11)單純;素雅。杜牧《沈下賢》:“斯人清唱何人和? 草徑苔蕪不可尋。”(12)肅清;使幹凈。梁啟超《戊戌政變記·譚嗣同傳》:“保護聖主,復大權,清君側,肅宮廷。”(13)用完;用盡。《越絕書·荊平王內傳》:“(伍子胥)乃發其簞飯,清其壺漿而食。”(荊:楚國的別稱。)(14)中國封建朝代名稱,公元1616~1911年。(15)廁所。後作“圊”。《風俗通·怪神》:“二三日乃於清中糞下啼。”(16)古代哲學用語。指沖和之氣。《荀子·解蔽》:“故道之以禮,養之以清。”

    泉:

    ①泉水,一種地下水。《周易·蒙卦》:“山下出泉。”②泉下;墓穴。錢孫貽《虔臺寒食怨詩》:“幾人江上共招魂,瘴海青蠅吊泉戶。”(瘴海:舊指嶺南有瘴霧的海域。戶:門。)③陰間。駱賓王《樂大夫挽辭》:“忽見泉臺路,猶疑水鏡懸。”④古錢幣名。《管子·輕重丁》:“凡稱貸之傢,出泉參千萬,出粟參數千萬鐘。”

    白:

    ①白色。《荀子·榮辱》:“目辨白黑美惡。”(辨:辨別。)②純潔。《韓非子·說疑》:“竦(sǒng)心白意。”(竦:恭敬。)③皎潔;明亮。白居易《琵琶行》:“唯見江心秋月白。”④彰明;顯赫。《荀子·天論》:“禮義不加於國傢,則功名不白。”⑤表明;陳述。《呂氏春秋·士節》:“吾將以死白之。”⑥稟告;報告。柳宗元《段太尉逸事狀》:“太尉自州以狀白府。”⑦徒然;平白地。李白《越女詞》五首之四:“相看月未墮,白地斷肝腸。”

    石:

    (一)①石頭;石塊。《列子·湯問》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陸機《文賦》:“被金石以廣德,流管弦而日新。”③石磬,古樂器名,八音之一。《韓非子·說疑》:“不聽鐘石之聲。”④古代用以治病的石針。《韓非子·喻老》:“(病)在肌膚,針石所及也。” (二)dàn (舊讀shí) ①古代重量單位。一百二十斤為一石。《墨子·魯問》:“而任五十石之重。”②容量單位。十鬥為一石。韓愈《雜說》四:“馬之千裡者,一食或盡粟一石。”

    實:

    ①充實;充滿。《孟子·梁惠王下》:“君之倉廩實,府庫充。”②果實;種子。《韓非子·五蠹》:“草木之實足食也。”③真實;真誠。《論衡·問孔》:“世之儒生不能實道是非也。”④副詞。的確;確實。《左傳·襄公三十一年》:“小人實不才。”⑤用於句中加強語氣的語氣詞。《左傳·僖公五年》:“鬼神非人實親,惟德是依。”

    聞:

    (一)①聽見。《韓非子·十過》:“先聞此聲者,其國必削。”②聽說。《韓詩外傳》卷七:“吾聞君子不食鱺(lǐ)魚。”③使上級聽到;報告上級。《韓非子·五蠹》:“令尹誅而楚奸不上聞。”④見聞;知識。《史記·儒林列傳序》:“小吏淺聞,不能究宣,無以明佈諭下。”⑤聞名。李白《贈孟浩然》:“風流天下聞。”⑥領會;掌握。韓愈《師說》:“聞道有先後,術業有專攻。”⑦嗅。《韓非子·十過》:“共王駕而自往,入其幄中,聞酒臭而還。” (二)wèn 名聲;聲譽。《論語·子罕》:“四十、五十而無聞焉,斯亦不足畏也已。”

    吾:

    ①代詞。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”②通“禦(禦)”。抵禦。《墨子·公孟》:“厚攻則厚吾,薄攻則薄吾。”③[吾子]對人的尊稱。《左傳·成公二年》:“病未及死,吾子勉之。”

    語:

    (一)①談論;說話。《論語·鄉黨》:“食不言,寢不語。”②言論;話。《韓非子·五蠹》:“無先王之語,以吏為師。”(不用先王的那套言論,而用官吏當老師。)③諺語;俗語。《列子·楊朱》:“古語有之:‘生相憐,死相捐。’”(捐:棄。)④詩文、談話中的字或句。杜甫《江上值水如海勢聊短述》:“語不驚人死不休。” (二)yù 告訴。《史記·項羽本紀》:“沛公今事有急,亡去不義,不可不語。”(亡:逃走。)

    吾:

    ①代詞。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”②通“禦(禦)”。抵禦。《墨子·公孟》:“厚攻則厚吾,薄攻則薄吾。”③[吾子]對人的尊稱。《左傳·成公二年》:“病未及死,吾子勉之。”

    衰:

    (一)①由強轉弱;衰退;衰弱。《左傳·莊公十年》:“一鼓作氣,再而衰,三而竭。”(竭:盡。)《漢書·食貨志上》:“物盛而衰,固其變也。”②減;減退;減少。《戰國策·趙策四》:“日飲食得無衰乎?” (二)suō 同“蓑”。用草編成的雨衣。(三)cuī ①差;依等級遞減。《國語·齊語》:“相(xiàng)地而衰征,則民不移。”(相:視。征:征稅。移:遷徙。)②通“縗”。古代喪服的一種,用粗麻佈制作而成,毛邊。《左傳·襄公三十一年》:“比及葬,三易衰。”(比及:等到。)③等次。《左傳·桓公二年》:“皆有等衰。”

    矣:

    語氣詞。①表示既成事實,即事物的已然。相當於“瞭”。《左傳·僖公二十八年》:“險阻艱難,備嘗之矣。”②表示肯定的推測,即事物的必然。相當於“瞭”、“啦”。《史記·淮陰侯列傳》:“願君留意臣之計! 否,必為二子所禽矣。”(禽:通“擒”。捉拿。)③表示感嘆。《呂氏春秋·疑似》:“孽矣!無此事也。”《列子·湯問》:“甚矣,汝之不惠!”(惠:同“慧”。聰明。)④表示命令或請求。相當於“吧”、“啊”。《商君書·更法》:“君無疑矣。”⑤表示疑問。相當於“呢”、“啦”。《孟子·梁惠王上》:“德何如,則可以王(wàng)矣?”(王:行王道。)⑥表示語氣的停頓,引起下文。《詩經·周南·漢廣》:“漢之廣矣,不可泳思。”(思:句末語氣詞。)⑦代詞。與“之”相當。《孟子·盡心上》:“行之而不著焉,習矣而不察焉。”

    毋:

    (一)①無;沒有。《韓非子·顯學》:“儒俠毋軍勞。”②代詞。沒有人。《史記·魏其武安侯列傳》:“上察宗室諸竇,毋如竇嬰賢。”③副詞。1. 別;不要。表示禁止。《史記·項羽本紀》:“毋妄言,族矣!”2. 表示否定,相當於“不”。《史記·張儀列傳》:“秦攻楚之西,韓梁攻其北,社稷安得毋危?”④助詞。無義。《左傳·襄公二十九年》:“毋寧夫人,而焉用老臣?” (二)móu [毋追]夏代冠名。《禮記·郊特牲》:“毋追(duī),夏後氏之道也。”

    多:

    ①數量大,與“少”相對。《孟子·公孫醜下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治國之道,即行仁政。寡:少。)王維《相思》:“願君多采擷。”②勝過;超過。湯顯祖《紫簫記·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司馬相如,漢辭賦傢。王粲:漢魏間人,貌美多才。)③稱贊;著重。《史記·季佈欒佈列傳》:“諸公皆多季佈能摧剛為柔,朱傢以此名聞當世。”《史記·魏其武安侯列傳》:“士亦以此多之。”④過分的;多餘的。《莊子·漁父》:“今子既上無君侯有司之勢,而下無大臣職事之官,而擅飭(chì)禮樂,選人倫以化齊民,不泰多事乎?”(飭:整頓。泰:太,過於,過分。)劉劭《人物志·體別》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天論》:“因物而多之,孰與騁能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正則雅,多哇則鄭。”(哇:淫邪的樂聲。)⑦副詞。表示限定。約相當於“隻”、“僅僅”。朱浮《為幽州牧與彭寵書》:“此猶河濱之民捧土以塞孟津,多見其不知量也。”《論語·子張》:“人雖欲自絕,其何傷於日月乎? 多見其不知量也。”

    事:

    ①職位;職務;官職。《左傳·莊公十四年》:“吾皆許之上大夫之事。”②職業。《史記·樊酈滕灌列傳》:“舞陽侯樊噲(kuài)者,沛人也,以屠狗為事。”(沛:江蘇沛縣。)③事情。《論語·子路》:“言不順則事不成。”④變故;意外事故。《史記·刺客列傳》:“秦有荊軻之事。”蘇軾《徐州上皇帝書》:“今臣於無事之時,屢以盜賊為言……不然,事至而圖之,則已晚矣。”(圖:謀。)⑤實行;從事;做。《論語·顏淵》:“回雖不敏,請事斯語矣。”⑥侍奉;服事。《左傳·隱公元年》:“欲與大叔,巨請事之 ”⑦從師求學。《史記·老子韓非列傳》:“[非]與李斯俱事荀卿,斯自以為不如非。”⑧量詞。用於器物或衣服,相當於“件”。白居易《張常侍池涼夜閑宴贈諸公》:“管弦三兩事。”


  • 有清泉白石,实闻吾语,吾衰矣、毋多事。

    “有清泉白石,实闻吾语,吾衰矣、毋多事。”诗句出处:《水龙吟一二首》;是元朝诗人许有壬的作品。

    半生人海风波,谤书盈箧从文致。归来结构,且图*伏,敢求华丽。朝暮娱人,水声山色,柳阴花气。笑彤闱紫闼,浮沉十载,更几载、成何事。好是西成咫尺,秫田风、已飘香味。安排小瓮,从今人怕,邻翁酒贵。更筑诗坛,陪君游刃,周旋余地。但有人来问,金銮旧话,便昏昏醉。

    此身就健宜闲,莫教七十才休致。招谗贾怨,声名*赫,文章雄丽。三纪红尘,一簪华发,消磨豪气。有清泉白石,实闻吾语,吾衰矣、毋多事。世故真如嚼蜡,数年来、已知无味。寻常有句,人为宰相,闲方是贵。洹水秋清,无边风月,无穷天地。看奋髯箕踞,苍苔浊酒,为青山醉。

    洹堂半月三来,小庭日见添佳致。苍稂疏瘦,黄葵高洁,玉簪清丽。林影波光,新晴景物,嫩凉天气。对溪山如此,田园归去,除诗酒、浑无事。烂漫乡邻鸡黍,比当年、鼎烹加味。古今都说,浮云春梦,功名富贵。何事迷途,直临老境,才寻平地。把尘寰休问,菊花行绽,请重来醉。

    几年三到三台,往年不似今年好。故人云集,远山屏列,蔚蓝清晓。赵舞燕歌,一时奇绝,百壶倾倒。对山川如昔,风烟不减,但人比、当时老。放眼秋容无际,碧澄澄、雁天霜早。曹瞒事业,悠悠斜日,茫茫衰草。为问漳流,古来豪杰,浪淘多少。有建安遗瓦,张吾笔阵,把奸雄扫。

    结楼高倚晴空,人间何限思亲处。白云谁遣,等闲出岫,悠悠来去。本是无心,宁知下土,有人延伫。怅芒烟衰草,九原难作,空目断、丘陵树。见说大鹏变化,趁扶摇、又抟云路。朱帘画栋,关山绵邈,梦魂良苦。两字行藏,百年忠孝,致君荣祖。待更驱屏翳,溥为霖雨,继商家傅。

    可翁点检形骸,关心六事今犹可。摩挲老眼,残编细读,小窗危坐。信手挥毫,云烟撩乱,波涛掀簸。笑蹒跚病足,登山不武,尚能踏、苔痕破。便腹还堪容酒,齿牙攻、脯肴蔬果。歌声到耳,宫商少误,肯教轻过。馋口如门,丁宁告戒,欲须坚锁。怕麴生徒众,群然趋入,困风流我。

    历观今古名臣,求如公者人能几。平生勋业,行其无事,一诚而已。方信名言,臣门如市,臣心如水。正乾坤清晏,飘然高蹈,非明哲、安能此。太古岁寒松柏,尽春风、闹开桃李。傅岩霖雨,苏门风月,无非天理。莫讶求闲,从来老眼,阅人多矣。待他年,凤诏九重重下,为苍生起。

    四邻禾稼如云,方惊数日甘霖好。吾皇有德,老天能事,非因人祷。一夜风雷,玄云撩乱,银河倾倒。问田间消息,年年气象,更催得、秋成早。压尽东华尘土,湛冰壶、九重清晓。晴光渐放,瀛洲波定,御沟声小。绿野春回,黄扉昼静,篆烟萦绕。愿鱼羹有饭,避贤归去,向山林老。

    五云飞出蓬莱,天香散满人间世。龙翔凤翥,千龄一遇,明良庆会。节*重来,士民腾喜,山川增气。想四方地远,九重心切,都要见、闾阎事。寤寐天颜咫尺,袅秋风、一鞭归骑。昔年勋业,乌台倚重,紫垣虚位。自顾疏庸,资身无策,敢论经费。但儒酸不改,作咸充赋,助和羹味。

    一生白浪红尘,得归才见乾坤阔。三升无分,如何料理,文园消渴。衰病禁持,不教杖履,经丘寻壑。记平生怀抱,曾逢恶处,都不似、今年恶。见说圭塘如旧,赖山英、好看猿鹤。梦中斗室,蠹残图史,尘凝*杓。蟾桂香多,莫将长笛,等闲吹落。问嫦娥,我辈何时还又,享清平乐。

    一亭飞出层霄,昔人似为登高办。双眸千里,茫茫宇宙,滔滔江汉。一片秋光,青山红树,断云斜雁。想人生尘世,难逢开口,但酬节、何多汉。细数年年今日,误清欢、半因羁宦。迩来心事,无惭猿鹤,更齐鹏*。华发新添,黄花任笑,乌纱频岸。且一尊倾倒,不须醉后,把茱萸看。

    浊波浩浩东倾,今来古往无终极。经天互地,滔滔流出,昆仑东北。神浪狂飙,奔腾触裂,轰雷沃日。看中原形胜,千年王气,雄壮势、隆今昔。鼓*茫茫万里,棹歌声、响凝空碧。壮游汗漫,山川系邈,飘飘吟迹。我欲乘槎,直穷银汉,问津深入。唤君平一笑,谁夸汉客,取支机石。

    以上许有壬作品《水龙吟》共12首

    【注释】:

    有:

    (一)①与“无”相对。1. 表示占有、具有、领有。《论语·公冶长》:“陈文子有马十乘(shèng)。”(乘:四匹。)诸葛亮《草庐对》:“孙权据有江东。”2.表示存在。曹丕《杂诗》:“西北有浮云,亭亭如车盖。”3. 表示发生。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“天下有变,则命一上将将荆州之军以向宛、洛。”②丰收。储光羲《观竞渡》:“能令秋大有,鼓吹远相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩萨蛮》:“暝色入高楼,有人楼上愁。”④助词。1. 多用于朝代名称的前面。《诗经·大雅·文王》:“有周不显,帝命不时。”2. 用于形容词前面。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“明星有烂。”(烂:灿烂。) (二)yòu 通“又”。用于整数与零数之间。《论语·为政》:“吾十有五而志于学。”《史记·秦始皇本纪》:“三十有七年,亲巡天下。”

    清:

    ①水纯净透明,与“浊”相对。屈原《渔父》:“沧浪之水清兮,可以濯吾缨。”②洁净。张衡《东京赋》:“京室密清。”③使洁净;使干净。陆云《盛德赋》:“泛时雨以清天,洒狂尘以肃地。”④清晰;清楚。张祜《酬凌秀才惠虎枕》:“八寸黄杨惠不轻,虎头光照簟文清。”⑤声音清亮;清脆。苏轼《石钟山记》:“南声函胡,北声清越。”(函胡:含糊,模糊。越:高扬。)⑥清爽;清凉;寒凉。辛弃疾《西江月》:“明月别枝惊鹊,清风半夜鸣蝉。”(别:另一。)⑦冷清;凄清。李白《梦游天姥吟留别》:“谢公宿处今尚在,渌水荡漾清猿啼。”⑧寂静;清静。《庄子·天下》:“寂乎若清。”⑨清平;安定;太平。唐太宗《咏风》:“劳歌《大风曲》,威加四海清。”(大风曲:汉高祖即位后曾回故乡,作《大风歌》。加:施。)⑩公正;廉洁;清白;清廉。《史记·屈原贾生列传》:“举世皆浊而我独清,众人皆醉而我独醒,是以见放。”(是以:因此。)(11)单纯;素雅。杜牧《沈下贤》:“斯人清唱何人和? 草径苔芜不可寻。”(12)肃清;使干净。梁启超《戊戌政变记·谭嗣同传》:“保护圣主,复大权,清君侧,肃宫廷。”(13)用完;用尽。《越绝书·荆平王内传》:“(伍子胥)乃发其箪饭,清其壶浆而食。”(荆:楚国的别称。)(14)中国封建朝代名称,公元1616~1911年。(15)厕所。后作“圊”。《风俗通·怪神》:“二三日乃于清中粪下啼。”(16)古代哲学用语。指冲和之气。《荀子·解蔽》:“故道之以礼,养之以清。”

    泉:

    ①泉水,一种地下水。《周易·蒙卦》:“山下出泉。”②泉下;墓穴。钱孙贻《虔台寒食怨诗》:“几人江上共招魂,瘴海青蝇吊泉户。”(瘴海:旧指岭南有瘴雾的海域。户:门。)③阴间。骆宾王《乐大夫挽辞》:“忽见泉台路,犹疑水镜悬。”④古钱币名。《管子·轻重丁》:“凡称贷之家,出泉参千万,出粟参数千万钟。”

    白:

    ①白色。《荀子·荣辱》:“目辨白黑美恶。”(辨:辨别。)②纯洁。《韩非子·说疑》:“竦(sǒng)心白意。”(竦:恭敬。)③皎洁;明亮。白居易《琵琶行》:“唯见江心秋月白。”④彰明;显赫。《荀子·天论》:“礼义不加于国家,则功名不白。”⑤表明;陈述。《吕氏春秋·士节》:“吾将以死白之。”⑥禀告;报告。柳宗元《段太尉逸事状》:“太尉自州以状白府。”⑦徒然;平白地。李白《越女词》五首之四:“相看月未堕,白地断肝肠。”

    石:

    (一)①石头;石块。《列子·汤问》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陆机《文赋》:“被金石以广德,流管弦而日新。”③石磬,古乐器名,八音之一。《韩非子·说疑》:“不听钟石之声。”④古代用以治病的石针。《韩非子·喻老》:“(病)在肌肤,针石所及也。” (二)dàn (旧读shí) ①古代重量单位。一百二十斤为一石。《墨子·鲁问》:“而任五十石之重。”②容量单位。十斗为一石。韩愈《杂说》四:“马之千里者,一食或尽粟一石。”

    实:

    ①充实;充满。《孟子·梁惠王下》:“君之仓廪实,府库充。”②果实;种子。《韩非子·五蠹》:“草木之实足食也。”③真实;真诚。《论衡·问孔》:“世之儒生不能实道是非也。”④副词。的确;确实。《左传·襄公三十一年》:“小人实不才。”⑤用于句中加强语气的语气词。《左传·僖公五年》:“鬼神非人实亲,惟德是依。”

    闻:

    (一)①听见。《韩非子·十过》:“先闻此声者,其国必削。”②听说。《韩诗外传》卷七:“吾闻君子不食鲡(lǐ)鱼。”③使上级听到;报告上级。《韩非子·五蠹》:“令尹诛而楚奸不上闻。”④见闻;知识。《史记·儒林列传序》:“小吏浅闻,不能究宣,无以明布谕下。”⑤闻名。李白《赠孟浩然》:“风流天下闻。”⑥领会;掌握。韩愈《师说》:“闻道有先后,术业有专攻。”⑦嗅。《韩非子·十过》:“共王驾而自往,入其幄中,闻酒臭而还。” (二)wèn 名声;声誉。《论语·子罕》:“四十、五十而无闻焉,斯亦不足畏也已。”

    吾:

    ①代词。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”②通“禦(御)”。抵御。《墨子·公孟》:“厚攻则厚吾,薄攻则薄吾。”③[吾子]对人的尊称。《左传·成公二年》:“病未及死,吾子勉之。”

    语:

    (一)①谈论;说话。《论语·乡党》:“食不言,寝不语。”②言论;话。《韩非子·五蠹》:“无先王之语,以吏为师。”(不用先王的那套言论,而用官吏当老师。)③谚语;俗语。《列子·杨朱》:“古语有之:‘生相怜,死相捐。’”(捐:弃。)④诗文、谈话中的字或句。杜甫《江上值水如海势聊短述》:“语不惊人死不休。” (二)yù 告诉。《史记·项羽本纪》:“沛公今事有急,亡去不义,不可不语。”(亡:逃走。)

    吾:

    ①代词。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”②通“禦(御)”。抵御。《墨子·公孟》:“厚攻则厚吾,薄攻则薄吾。”③[吾子]对人的尊称。《左传·成公二年》:“病未及死,吾子勉之。”

    衰:

    (一)①由强转弱;衰退;衰弱。《左传·庄公十年》:“一鼓作气,再而衰,三而竭。”(竭:尽。)《汉书·食货志上》:“物盛而衰,固其变也。”②减;减退;减少。《战国策·赵策四》:“日饮食得无衰乎?” (二)suō 同“蓑”。用草编成的雨衣。(三)cuī ①差;依等级递减。《国语·齐语》:“相(xiàng)地而衰征,则民不移。”(相:视。征:征税。移:迁徙。)②通“缞”。古代丧服的一种,用粗麻布制作而成,毛边。《左传·襄公三十一年》:“比及葬,三易衰。”(比及:等到。)③等次。《左传·桓公二年》:“皆有等衰。”

    矣:

    语气词。①表示既成事实,即事物的已然。相当于“了”。《左传·僖公二十八年》:“险阻艰难,备尝之矣。”②表示肯定的推测,即事物的必然。相当于“了”、“啦”。《史记·淮阴侯列传》:“愿君留意臣之计! 否,必为二子所禽矣。”(禽:通“擒”。捉拿。)③表示感叹。《吕氏春秋·疑似》:“孽矣!无此事也。”《列子·汤问》:“甚矣,汝之不惠!”(惠:同“慧”。聪明。)④表示命令或请求。相当于“吧”、“啊”。《商君书·更法》:“君无疑矣。”⑤表示疑问。相当于“呢”、“啦”。《孟子·梁惠王上》:“德何如,则可以王(wàng)矣?”(王:行王道。)⑥表示语气的停顿,引起下文。《诗经·周南·汉广》:“汉之广矣,不可泳思。”(思:句末语气词。)⑦代词。与“之”相当。《孟子·尽心上》:“行之而不著焉,习矣而不察焉。”

    毋:

    (一)①无;没有。《韩非子·显学》:“儒侠毋军劳。”②代词。没有人。《史记·魏其武安侯列传》:“上察宗室诸窦,毋如窦婴贤。”③副词。1. 别;不要。表示禁止。《史记·项羽本纪》:“毋妄言,族矣!”2. 表示否定,相当于“不”。《史记·张仪列传》:“秦攻楚之西,韩梁攻其北,社稷安得毋危?”④助词。无义。《左传·襄公二十九年》:“毋宁夫人,而焉用老臣?” (二)móu [毋追]夏代冠名。《礼记·郊特牲》:“毋追(duī),夏后氏之道也。”

    多:

    ①数量大,与“少”相对。《孟子·公孙丑下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治国之道,即行仁政。寡:少。)王维《相思》:“愿君多采撷。”②胜过;超过。汤显祖《紫箫记·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司马相如,汉辞赋家。王粲:汉魏间人,貌美多才。)③称赞;着重。《史记·季布栾布列传》:“诸公皆多季布能摧刚为柔,朱家以此名闻当世。”《史记·魏其武安侯列传》:“士亦以此多之。”④过分的;多余的。《庄子·渔父》:“今子既上无君侯有司之势,而下无大臣职事之官,而擅饬(chì)礼乐,选人伦以化齐民,不泰多事乎?”(饬:整顿。泰:太,过于,过分。)刘劭《人物志·体别》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天论》:“因物而多之,孰与骋能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正则雅,多哇则郑。”(哇:淫邪的乐声。)⑦副词。表示限定。约相当于“只”、“仅仅”。朱浮《为幽州牧与彭宠书》:“此犹河滨之民捧土以塞孟津,多见其不知量也。”《论语·子张》:“人虽欲自绝,其何伤于日月乎? 多见其不知量也。”

    事:

    ①职位;职务;官职。《左传·庄公十四年》:“吾皆许之上大夫之事。”②职业。《史记·樊郦滕灌列传》:“舞阳侯樊哙(kuài)者,沛人也,以屠狗为事。”(沛:江苏沛县。)③事情。《论语·子路》:“言不顺则事不成。”④变故;意外事故。《史记·刺客列传》:“秦有荆轲之事。”苏轼《徐州上皇帝书》:“今臣于无事之时,屡以盗贼为言……不然,事至而图之,则已晚矣。”(图:谋。)⑤实行;从事;做。《论语·颜渊》:“回虽不敏,请事斯语矣。”⑥侍奉;服事。《左传·隐公元年》:“欲与大叔,巨请事之 ”⑦从师求学。《史记·老子韩非列传》:“[非]与李斯俱事荀卿,斯自以为不如非。”⑧量词。用于器物或衣服,相当于“件”。白居易《张常侍池凉夜闲宴赠诸公》:“管弦三两事。”


  • you qing quan bai dan ,shi wen wu yu ,wu cui yi 、wu duo shi 。

    “you qing quan bai dan ,shi wen wu yu ,wu cui yi 、wu duo shi 。”shi gou chu chu :《shui long yin yi er shou 》;shi yuan chao shi ren hu you ren de zuo pin 。

    ban sheng ren hai feng bo ,bang shu ying qie cong wen zhi 。gui lai jie gou ,ju tu *fu ,gan qiu hua li 。chao mu yu ren ,shui sheng shan se ,liu yin hua qi 。xiao tong wei zi ta ,fu chen shi zai ,geng ji zai 、cheng he shi 。hao shi xi cheng zhi che ,shu tian feng 、yi piao xiang wei 。an pai xiao weng ,cong jin ren pa ,lin weng jiu gui 。geng zhu shi tan ,pei jun you ren ,zhou xuan yu de 。dan you ren lai wen ,jin luan jiu hua ,bian hun hun zui 。

    ci shen jiu jian yi xian ,mo jiao qi shi cai xiu zhi 。qiao chan gu yuan ,sheng ming *he ,wen zhang xiong li 。san ji gong chen ,yi zan hua fa ,xiao mo hao qi 。you qing quan bai dan ,shi wen wu yu ,wu cui yi 、wu duo shi 。shi gu zhen ru jiao la ,shu nian lai 、yi zhi mo wei 。xun chang you gou ,ren wei zai xiang ,xian fang shi gui 。huan shui qiu qing ,mo bian feng yue ,mo qiong tian de 。kan fen ran ji ju ,cang tai zhuo jiu ,wei qing shan zui 。

    huan tang ban yue san lai ,xiao ting ri jian tian jia zhi 。cang lang shu shou ,huang kui gao jie ,yu zan qing li 。lin ying bo guang ,xin qing jing wu ,nen liang tian qi 。dui xi shan ru ci ,tian yuan gui qu ,chu shi jiu 、hun mo shi 。lan man xiang lin ji shu ,bi dang nian 、ding peng jia wei 。gu jin dou shui ,fu yun chun meng ,gong ming fu gui 。he shi mi tu ,zhi lin lao jing ,cai xun ping de 。ba chen huan xiu wen ,ju hua hang zhan ,qing chong lai zui 。

    ji nian san dao san tai ,wang nian bu shi jin nian hao 。gu ren yun ji ,yuan shan bing lie ,wei lan qing xiao 。zhao wu yan ge ,yi shi ji jue ,bai hu qing dao 。dui shan chuan ru xi ,feng yan bu jian ,dan ren bi 、dang shi lao 。fang yan qiu rong mo ji ,bi cheng cheng 、yan tian shuang zao 。cao man shi ye ,you you xie ri ,mang mang cui cao 。wei wen zhang liu ,gu lai hao jie ,lang tao duo shao 。you jian an wei wa ,zhang wu bi zhen ,ba jian xiong sao 。

    jie lou gao yi qing kong ,ren jian he xian sai qin chu 。bai yun shei qian ,deng xian chu xiu ,you you lai qu 。ben shi mo xin ,ning zhi xia tu ,you ren yan zhu 。chang mang yan cui cao ,jiu yuan nan zuo ,kong mu duan 、qiu ling shu 。jian shui da peng bian hua ,chen fu yao 、you tuan yun lu 。zhu lian hua dong ,guan shan mian miao ,meng hun liang ku 。liang zi hang cang ,bai nian zhong xiao ,zhi jun rong zu 。dai geng qu bing yi ,pu wei lin yu ,ji shang jia fu 。

    ke weng dian jian xing hai ,guan xin liu shi jin you ke 。ma sa lao yan ,can bian xi dou ,xiao chuang wei zuo 。xin shou hui hao ,yun yan liao luan ,bo tao xian bo 。xiao pan shan bing zu ,deng shan bu wu ,shang neng ta 、tai hen po 。bian fu hai kan rong jiu ,chi ya gong 、fu yao shu guo 。ge sheng dao er ,gong shang shao wu ,ken jiao qing guo 。chan kou ru men ,ding ning gao jie ,yu xu jian suo 。pa qu sheng tu zhong ,qun ran qu ru ,kun feng liu wo 。

    li guan jin gu ming chen ,qiu ru gong zhe ren neng ji 。ping sheng xun ye ,hang ji mo shi ,yi cheng er yi 。fang xin ming yan ,chen men ru shi ,chen xin ru shui 。zheng gan kun qing yan ,piao ran gao dao ,fei ming zhe 、an neng ci 。tai gu sui han song bai ,jin chun feng 、nao kai tao li 。fu yan lin yu ,su men feng yue ,mo fei tian li 。mo ya qiu xian ,cong lai lao yan ,yue ren duo yi 。dai ta nian ,feng zhao jiu chong chong xia ,wei cang sheng qi 。

    si lin he jia ru yun ,fang jing shu ri gan lin hao 。wu huang you de ,lao tian neng shi ,fei yin ren dao 。yi ye feng lei ,xuan yun liao luan ,yin he qing dao 。wen tian jian xiao xi ,nian nian qi xiang ,geng cui de 、qiu cheng zao 。ya jin dong hua chen tu ,zhan bing hu 、jiu chong qing xiao 。qing guang jian fang ,ying zhou bo ding ,yu gou sheng xiao 。lu ye chun hui ,huang fei zhou jing ,zhuan yan ying rao 。yuan yu geng you fan ,bi xian gui qu ,xiang shan lin lao 。

    wu yun fei chu peng lai ,tian xiang san man ren jian shi 。long xiang feng zhu ,qian ling yi yu ,ming liang qing hui 。jie *chong lai ,shi min teng xi ,shan chuan zeng qi 。xiang si fang de yuan ,jiu chong xin qie ,dou yao jian 、lv yan shi 。wu mei tian yan zhi che ,niao qiu feng 、yi bian gui ji 。xi nian xun ye ,wu tai yi chong ,zi yuan xu wei 。zi gu shu yong ,zi shen mo ce ,gan lun jing fei 。dan ru suan bu gai ,zuo xian chong fu ,zhu he geng wei 。

    yi sheng bai lang gong chen ,de gui cai jian gan kun kuo 。san sheng mo fen ,ru he liao li ,wen yuan xiao ke 。cui bing jin chi ,bu jiao zhang lv ,jing qiu xun he 。ji ping sheng huai bao ,ceng feng e chu ,dou bu shi 、jin nian e 。jian shui gui tang ru jiu ,lai shan ying 、hao kan yuan he 。meng zhong dou shi ,du can tu shi ,chen ning *biao 。chan gui xiang duo ,mo jiang chang di ,deng xian chui la 。wen chang e ,wo bei he shi hai you ,xiang qing ping le 。

    yi ting fei chu ceng xiao ,xi ren shi wei deng gao ban 。shuang mou qian li ,mang mang yu zhou ,tao tao jiang han 。yi pian qiu guang ,qing shan gong shu ,duan yun xie yan 。xiang ren sheng chen shi ,nan feng kai kou ,dan chou jie 、he duo han 。xi shu nian nian jin ri ,wu qing huan 、ban yin ji huan 。er lai xin shi ,mo can yuan he ,geng ji peng *。hua fa xin tian ,huang hua ren xiao ,wu sha pin an 。ju yi zun qing dao ,bu xu zui hou ,ba zhu yu kan 。

    zhuo bo hao hao dong qing ,jin lai gu wang mo zhong ji 。jing tian hu de ,tao tao liu chu ,kun lun dong bei 。shen lang kuang biao ,ben teng chu lie ,hong lei wo ri 。kan zhong yuan xing sheng ,qian nian wang qi ,xiong zhuang shi 、long jin xi 。gu *mang mang mo li ,zhao ge sheng 、xiang ning kong bi 。zhuang you han man ,shan chuan ji miao ,piao piao yin ji 。wo yu cheng cha ,zhi qiong yin han ,wen jin shen ru 。huan jun ping yi xiao ,shei kua han ke ,qu zhi ji dan 。

    yi shang hu you ren zuo pin 《shui long yin 》gong 12shou

    【zhu shi 】:

    you :

    (yi )①yu “mo ”xiang dui 。1. biao shi zhan you 、ju you 、ling you 。《lun yu ·gong ye chang 》:“chen wen zi you ma shi cheng (shèng)。”(cheng :si pi 。)zhu ge liang 《cao lu dui 》:“sun quan ju you jiang dong 。”2.biao shi cun zai 。cao pi 《za shi 》:“xi bei you fu yun ,ting ting ru che gai 。”3. biao shi fa sheng 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“tian xia you bian ,ze ming yi shang jiang jiang jing zhou zhi jun yi xiang wan 、luo 。”②feng shou 。chu guang xi 《guan jing du 》:“neng ling qiu da you ,gu chui yuan xiang cui 。”③biao shi bu ding zhi 。gen “mou ”xiang jin 。li bai 《pu sa man 》:“ming se ru gao lou ,you ren lou shang chou 。”④zhu ci 。1. duo yong yu chao dai ming chen de qian mian 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“you zhou bu xian ,di ming bu shi 。”2. yong yu xing rong ci qian mian 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“ming xing you lan 。”(lan :can lan 。) (er )yòu tong “you ”。yong yu zheng shu yu ling shu zhi jian 。《lun yu ·wei zheng 》:“wu shi you wu er zhi yu xue 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“san shi you qi nian ,qin xun tian xia 。”

    qing :

    ①shui chun jing tou ming ,yu “zhuo ”xiang dui 。qu yuan 《yu fu 》:“cang lang zhi shui qing xi ,ke yi zhuo wu ying 。”②jie jing 。zhang heng 《dong jing fu 》:“jing shi mi qing 。”③shi jie jing ;shi gan jing 。liu yun 《cheng de fu 》:“fan shi yu yi qing tian ,sa kuang chen yi su de 。”④qing xi ;qing chu 。zhang hu 《chou ling xiu cai hui hu zhen 》:“ba cun huang yang hui bu qing ,hu tou guang zhao dian wen qing 。”⑤sheng yin qing liang ;qing cui 。su shi 《dan zhong shan ji 》:“na sheng han hu ,bei sheng qing yue 。”(han hu :han hu ,mo hu 。yue :gao yang 。)⑥qing shuang ;qing liang ;han liang 。xin qi ji 《xi jiang yue 》:“ming yue bie zhi jing que ,qing feng ban ye ming chan 。”(bie :ling yi 。)⑦leng qing ;qi qing 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“xie gong su chu jin shang zai ,lu shui dang yang qing yuan ti 。”⑧ji jing ;qing jing 。《zhuang zi ·tian xia 》:“ji hu re qing 。”⑨qing ping ;an ding ;tai ping 。tang tai zong 《yong feng 》:“lao ge 《da feng qu 》,wei jia si hai qing 。”(da feng qu :han gao zu ji wei hou ceng hui gu xiang ,zuo 《da feng ge 》。jia :shi 。)⑩gong zheng ;lian jie ;qing bai ;qing lian 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“ju shi jie zhuo er wo du qing ,zhong ren jie zui er wo du xing ,shi yi jian fang 。”(shi yi :yin ci 。)(11)chan chun ;su ya 。du mu 《shen xia xian 》:“si ren qing chang he ren he ? cao jing tai wu bu ke xun 。”(12)su qing ;shi gan jing 。liang qi chao 《wu qu zheng bian ji ·tan si tong chuan 》:“bao hu sheng zhu ,fu da quan ,qing jun ce ,su gong ting 。”(13)yong wan ;yong jin 。《yue jue shu ·jing ping wang nei chuan 》:“(wu zi xu )nai fa ji dan fan ,qing ji hu jiang er shi 。”(jing :chu guo de bie chen 。)(14)zhong guo feng jian chao dai ming chen ,gong yuan 1616~1911nian 。(15)ce suo 。hou zuo “qing ”。《feng su tong ·guai shen 》:“er san ri nai yu qing zhong fen xia ti 。”(16)gu dai zhe xue yong yu 。zhi chong he zhi qi 。《xun zi ·jie bi 》:“gu dao zhi yi li ,yang zhi yi qing 。”

    quan :

    ①quan shui ,yi chong de xia shui 。《zhou yi ·meng gua 》:“shan xia chu quan 。”②quan xia ;mu xue 。qian sun yi 《qian tai han shi yuan shi 》:“ji ren jiang shang gong qiao hun ,zhang hai qing ying diao quan hu 。”(zhang hai :jiu zhi ling na you zhang wu de hai yu 。hu :men 。)③yin jian 。jia bin wang 《le da fu wan ci 》:“hu jian quan tai lu ,you yi shui jing xuan 。”④gu qian bi ming 。《guan zi ·qing chong ding 》:“fan chen dai zhi jia ,chu quan can qian mo ,chu su can shu qian mo zhong 。”

    bai :

    ①bai se 。《xun zi ·rong ru 》:“mu bian bai hei mei e 。”(bian :bian bie 。)②chun jie 。《han fei zi ·shui yi 》:“song (sǒng)xin bai yi 。”(song :gong jing 。)③jiao jie ;ming liang 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“wei jian jiang xin qiu yue bai 。”④zhang ming ;xian he 。《xun zi ·tian lun 》:“li yi bu jia yu guo jia ,ze gong ming bu bai 。”⑤biao ming ;chen shu 。《lv shi chun qiu ·shi jie 》:“wu jiang yi si bai zhi 。”⑥bing gao ;bao gao 。liu zong yuan 《duan tai wei yi shi zhuang 》:“tai wei zi zhou yi zhuang bai fu 。”⑦tu ran ;ping bai de 。li bai 《yue nv ci 》wu shou zhi si :“xiang kan yue wei duo ,bai de duan gan chang 。”

    dan :

    (yi )①dan tou ;dan kuai 。《lie zi ·shang wen 》:“ju yan zhi tu dan ?”②bei jie ;dan ke 。liu ji 《wen fu 》:“bei jin dan yi an de ,liu guan xian er ri xin 。”③dan qing ,gu le qi ming ,ba yin zhi yi 。《han fei zi ·shui yi 》:“bu ting zhong dan zhi sheng 。”④gu dai yong yi zhi bing de dan zhen 。《han fei zi ·yu lao 》:“(bing )zai ji fu ,zhen dan suo ji ye 。” (er )dàn (jiu dou shí) ①gu dai chong liang chan wei 。yi bai er shi jin wei yi dan 。《mo zi ·lu wen 》:“er ren wu shi dan zhi chong 。”②rong liang chan wei 。shi dou wei yi dan 。han yu 《za shui 》si :“ma zhi qian li zhe ,yi shi huo jin su yi dan 。”

    shi :

    ①chong shi ;chong man 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“jun zhi cang lin shi ,fu ku chong 。”②guo shi ;chong zi 。《han fei zi ·wu du 》:“cao mu zhi shi zu shi ye 。”③zhen shi ;zhen cheng 。《lun heng ·wen kong 》:“shi zhi ru sheng bu neng shi dao shi fei ye 。”④fu ci 。de que ;que shi 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“xiao ren shi bu cai 。”⑤yong yu gou zhong jia jiang yu qi de yu qi ci 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“gui shen fei ren shi qin ,wei de shi yi 。”

    wen :

    (yi )①ting jian 。《han fei zi ·shi guo 》:“xian wen ci sheng zhe ,ji guo bi xiao 。”②ting shui 。《han shi wai chuan 》juan qi :“wu wen jun zi bu shi li (lǐ)yu 。”③shi shang ji ting dao ;bao gao shang ji 。《han fei zi ·wu du 》:“ling yin zhu er chu jian bu shang wen 。”④jian wen ;zhi shi 。《shi ji ·ru lin lie chuan xu 》:“xiao li jian wen ,bu neng jiu xuan ,mo yi ming bu yu xia 。”⑤wen ming 。li bai 《zeng meng hao ran 》:“feng liu tian xia wen 。”⑥ling hui ;zhang wo 。han yu 《shi shui 》:“wen dao you xian hou ,shu ye you zhuan gong 。”⑦xiu 。《han fei zi ·shi guo 》:“gong wang jia er zi wang ,ru ji wo zhong ,wen jiu chou er hai 。” (er )wèn ming sheng ;sheng yu 。《lun yu ·zi han 》:“si shi 、wu shi er mo wen yan ,si yi bu zu wei ye yi 。”

    wu :

    ①dai ci 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”②tong “禦(yu )”。di yu 。《mo zi ·gong meng 》:“hou gong ze hou wu ,bao gong ze bao wu 。”③[wu zi ]dui ren de zun chen 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“bing wei ji si ,wu zi mian zhi 。”

    yu :

    (yi )①tan lun ;shui hua 。《lun yu ·xiang dang 》:“shi bu yan ,qin bu yu 。”②yan lun ;hua 。《han fei zi ·wu du 》:“mo xian wang zhi yu ,yi li wei shi 。”(bu yong xian wang de na tao yan lun ,er yong guan li dang lao shi 。)③yan yu ;su yu 。《lie zi ·yang zhu 》:“gu yu you zhi :‘sheng xiang lian ,si xiang juan 。’”(juan :qi 。)④shi wen 、tan hua zhong de zi huo gou 。du fu 《jiang shang zhi shui ru hai shi liao duan shu 》:“yu bu jing ren si bu xiu 。” (er )yù gao su 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jin shi you ji ,wang qu bu yi ,bu ke bu yu 。”(wang :tao zou 。)

    wu :

    ①dai ci 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”②tong “禦(yu )”。di yu 。《mo zi ·gong meng 》:“hou gong ze hou wu ,bao gong ze bao wu 。”③[wu zi ]dui ren de zun chen 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“bing wei ji si ,wu zi mian zhi 。”

    cui :

    (yi )①you jiang zhuai ruo ;cui tui ;cui ruo 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“yi gu zuo qi ,zai er cui ,san er jie 。”(jie :jin 。)《han shu ·shi huo zhi shang 》:“wu cheng er cui ,gu ji bian ye 。”②jian ;jian tui ;jian shao 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“ri yin shi de mo cui hu ?” (er )suō tong “suo ”。yong cao bian cheng de yu yi 。(san )cuī ①cha ;yi deng ji di jian 。《guo yu ·ji yu 》:“xiang (xiàng)de er cui zheng ,ze min bu yi 。”(xiang :shi 。zheng :zheng shui 。yi :qian xi 。)②tong “cui ”。gu dai sang fu de yi chong ,yong cu ma bu zhi zuo er cheng ,mao bian 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“bi ji zang ,san yi cui 。”(bi ji :deng dao 。)③deng ci 。《zuo chuan ·huan gong er nian 》:“jie you deng cui 。”

    yi :

    yu qi ci 。①biao shi ji cheng shi shi ,ji shi wu de yi ran 。xiang dang yu “le ”。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“xian zu jian nan ,bei chang zhi yi 。”②biao shi ken ding de tui ce ,ji shi wu de bi ran 。xiang dang yu “le ”、“la ”。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“yuan jun liu yi chen zhi ji ! fou ,bi wei er zi suo qin yi 。”(qin :tong “qin ”。zhuo na 。)③biao shi gan tan 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“nie yi !mo ci shi ye 。”《lie zi ·shang wen 》:“shen yi ,ru zhi bu hui !”(hui :tong “hui ”。cong ming 。)④biao shi ming ling huo qing qiu 。xiang dang yu “ba ”、“a ”。《shang jun shu ·geng fa 》:“jun mo yi yi 。”⑤biao shi yi wen 。xiang dang yu “ne ”、“la ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“de he ru ,ze ke yi wang (wàng)yi ?”(wang :hang wang dao 。)⑥biao shi yu qi de ting du ,yin qi xia wen 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“han zhi an yi ,bu ke yong sai 。”(sai :gou mo yu qi ci 。)⑦dai ci 。yu “zhi ”xiang dang 。《meng zi ·jin xin shang 》:“hang zhi er bu zhe yan ,xi yi er bu cha yan 。”

    wu :

    (yi )①mo ;mei you 。《han fei zi ·xian xue 》:“ru xia wu jun lao 。”②dai ci 。mei you ren 。《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shang cha zong shi zhu dou ,wu ru dou ying xian 。”③fu ci 。1. bie ;bu yao 。biao shi jin zhi 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“wu wang yan ,zu yi !”2. biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“qin gong chu zhi xi ,han liang gong ji bei ,she ji an de wu wei ?”④zhu ci 。mo yi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi jiu nian 》:“wu ning fu ren ,er yan yong lao chen ?” (er )móu [wu zhui ]xia dai guan ming 。《li ji ·jiao te sheng 》:“wu zhui (duī),xia hou shi zhi dao ye 。”

    duo :

    ①shu liang da ,yu “shao ”xiang dui 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“de dao zhe duo zhu ,shi dao zhe gua zhu 。”(de dao :zhi de zhi guo zhi dao ,ji hang ren zheng 。gua :shao 。)wang wei 《xiang sai 》:“yuan jun duo cai xie 。”②sheng guo ;chao guo 。shang xian zu 《zi xiao ji ·qiao tan 》:“xiang ta cai shi xiang ru ,mao duo wang can 。”(xiang ru :si ma xiang ru ,han ci fu jia 。wang can :han wei jian ren ,mao mei duo cai 。)③chen zan ;zhao chong 。《shi ji ·ji bu luan bu lie chuan 》:“zhu gong jie duo ji bu neng cui gang wei rou ,zhu jia yi ci ming wen dang shi 。”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shi yi yi ci duo zhi 。”④guo fen de ;duo yu de 。《zhuang zi ·yu fu 》:“jin zi ji shang mo jun hou you si zhi shi ,er xia mo da chen zhi shi zhi guan ,er shan chi (chì)li le ,shua ren lun yi hua ji min ,bu tai duo shi hu ?”(chi :zheng du 。tai :tai ,guo yu ,guo fen 。)liu shao 《ren wu zhi ·ti bie 》:“fu zai duo yi 。”⑤zeng duo 。《xun zi ·tian lun 》:“yin wu er duo zhi ,shu yu cheng neng er hua zhi ?”⑥tong “chi ”,bu zheng 。《fa yan ·wu zi 》:“zhong zheng ze ya ,duo wa ze zheng 。”(wa :yin xie de le sheng 。)⑦fu ci 。biao shi xian ding 。yao xiang dang yu “zhi ”、“jin jin ”。zhu fu 《wei you zhou mu yu peng chong shu 》:“ci you he bin zhi min peng tu yi sai meng jin ,duo jian ji bu zhi liang ye 。”《lun yu ·zi zhang 》:“ren sui yu zi jue ,ji he shang yu ri yue hu ? duo jian ji bu zhi liang ye 。”

    shi :

    ①zhi wei ;zhi wu ;guan zhi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi si nian 》:“wu jie hu zhi shang da fu zhi shi 。”②zhi ye 。《shi ji ·fan li teng guan lie chuan 》:“wu yang hou fan kuai (kuài)zhe ,pei ren ye ,yi tu gou wei shi 。”(pei :jiang su pei xian 。)③shi qing 。《lun yu ·zi lu 》:“yan bu shun ze shi bu cheng 。”④bian gu ;yi wai shi gu 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“qin you jing ke zhi shi 。”su shi 《xu zhou shang huang di shu 》:“jin chen yu mo shi zhi shi ,lv yi dao zei wei yan ……bu ran ,shi zhi er tu zhi ,ze yi wan yi 。”(tu :mou 。)⑤shi hang ;cong shi ;zuo 。《lun yu ·yan yuan 》:“hui sui bu min ,qing shi si yu yi 。”⑥shi feng ;fu shi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“yu yu da shu ,ju qing shi zhi ”⑦cong shi qiu xue 。《shi ji ·lao zi han fei lie chuan 》:“[fei ]yu li si ju shi xun qing ,si zi yi wei bu ru fei 。”⑧liang ci 。yong yu qi wu huo yi fu ,xiang dang yu “jian ”。bai ju yi 《zhang chang shi chi liang ye xian yan zeng zhu gong 》:“guan xian san liang shi 。”