• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 便可傲松喬,何假杯中淥。

    “便可傲松喬,何假杯中淥。”詩句出處:《春日閑居三首》;是唐朝詩人白居易的作品。

    陶雲愛吾廬,吾亦愛吾屋。
    屋中有琴書,聊以慰幽獨。
    是時三月半,花落庭蕪綠。
    舍上晨鳩鳴,窗間春睡足。
    睡足起閑坐,景晏方櫛沐。
    今日非十齋,庖童饋魚肉。
    饑來恣餐啜,冷熱隨所欲。
    飽竟快搔爬,筋骸無檢束。
    豈徒暢肢體,兼欲遺耳目。
    便可傲松喬,何假杯中淥。

    廣池春水平,群魚恣遊泳。
    新林綠陰成,眾鳥欣相鳴。
    時我亦瀟灑,適無累與病。
    魚鳥人則殊,同歸於遂性。
    緬思山梁雉,時哉感孔聖。
    聖人不得所,概然嘆時命。
    我今對鱗羽,取樂成謠詠。
    得所仍得時,吾生一何幸。

    勞者不覺歌,歌其勞苦事。
    逸者不覺歌,歌其逸樂意。
    問我逸如何,閑居多興味。
    問我樂如何,閑官少憂累。
    又問俸厚薄,百千隨月至。
    又問年幾何,七十行欠二。
    所得皆過望,省躬良可愧。
    馬閑無羈絆,鶴老有祿位。
    設自為化工,優饒隻如是。
    安得不歌詠,默默受天賜。

    【註釋】:

    便:

    (一)①有利。《商君書·更法》:“治世不一道,便國不必法古。”②指利益。《漢書·婁敬傳》:“臣願見上言便宜。”③方便;便利。韓愈《酬司門盧四兄雲夫院長望秋作》:“歸來得便即遊覽。”杜牧《赤壁》:“東風不與周郎便,銅雀春深鎖二喬。”(周郎:周瑜。銅雀:臺名。二喬:指大喬、小喬。)④順便。《京本通俗小說·錯斬崔寧》:“卻因人舟未便,一面收拾起身,一面尋覓便人。”⑤熟習。《淮南子·齊俗》:“胡人便於馬,越人便於舟。”(胡:指北方。越:指江浙一帶。)⑥簡便的;平常的。徐珂《清稗類鈔·馮婉貞》:“以槍上刺刀相搏擊,而便捷猛鷙終弗逮。”⑦副詞。就。《三國志·吳書·吳主傳》:“旬日便退。”(旬日:十天。)⑧連詞。即使。表示讓步的假設。[便宜]1.相機作某事。陳壽《三國志·魏書·牽招傳》:“帝乃招招,使從便宜討之。”2. 有利,特指對國傢有利的事情。《漢書·趙充國傳》:“臣謹條不出兵留田便宜十二事。”(條:分列條目。田:耕種。事:件。)無名氏《千裡獨行》第一折:“你正是得便宜翻做瞭落便宜。”(翻:反。落:失。) (二)pián ①安適;妥帖。《戰國策·秦策三》:“食不甘味,臥不便席。”《墨子·天志中》:“百姓皆得暖衣飽食,便寧無憂。”②巧於言辭。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“便言多令才。”(令:美好。)[便嬖(bì)]指君主身邊親信的小臣。《荀子·富國》:“觀其便嬖,則其信者愨(què),是明主也。”(愨:誠實。)

    可:

    (一)①同意。《左傳·隱公三年》:“公曰:不可。”②正確。《史記·范雎蔡澤列傳》:“使以臣之言為可,願行而利其道;以臣之言為不可,久留臣無為也。”(使:如果。)③值得。白居易《賣炭翁》:“可憐身上衣正單,心憂炭賤願天寒。”④能夠;可以。《論語·公冶長》:“朽木不可雕也。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“庶曰:‘此人可就見,不可屈致也。’”⑤著實。《史記·田單列傳》:“吾懼燕(yān)人掘吾城外塚墓,僇(lù)先人,可為寒心。”(僇:通“戮”。殺。此指戮屍。)⑥適合;適宜。張翰《杖賦》:“方圓適意,洪細可乎。”李漁《笠翁一傢言·笠翁偶集·種植部》:“芙蕖則不然:自荷錢出水之日,便為點綴綠波;及其莖葉既生,則又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西廂記諸宮調》卷三:“瘦得渾如削,百般醫療終難可。”(渾:簡直。)⑧當著,對著。周邦彥《南柯子》:“曉來階下按新聲,恰有一方明月可中庭。”(按:擊,奏。一方:一塊。)⑨副詞。1.表示估計,相當於“大約”。王維《洛陽女兒行》:“洛陽女兒對門居,才可容顏十五餘。”2. 表示轉折,相當於“卻”。李白《相逢行》:“相見情已深,未語可知心。”3. 表示反詰,相當於“豈”“哪”。《史記·項羽本紀》:“騅不逝兮可奈何!”方幹《山中言志》:“潛夫自有孤雲侶,可要王侯知姓名?”(潛夫:隱居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少數民族君主的稱號。古樂府《木蘭詩》:“昨夜見軍帖,可汗大點兵。”(軍帖:軍中文告。)

    傲:

    ①傲慢。《韓非子·內儲說下》:“令尹甚傲而好兵。”②輕視;瞧不起。《舊唐書·張昌齡傳》:“昔禰(mí)衡、潘嶽皆恃才傲物。”(物:指人和事物。)《商君書·修權》:“數加嚴令,而不致其刑,則民傲死。”(不致其刑:不執行刑罰。死:指死刑。)③急躁。《荀子·勸學》:“不問而告謂之傲。”(告:告訴,指回答。)

    松:

    樹名。《論語·子罕》:“歲寒,然後知松柏之後凋也。”

    喬:

    ①高。《詩經·周南·漢廣》:“南有喬木。”②矛柄靠近矛頭處。《詩經·鄭風·清人》:“二矛重喬,河上乎逍遙。”③通“驕”。傲慢。《禮記·表記》:“喬而野。”

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    假:

    (一)①借;貸。《左傳·僖公五年》:“晉侯復假道於虞以伐虢。”《孟子·梁惠王上》:“久假而不歸。”(歸:歸還。)《後漢書·張禹傳》:“假於種(zhǒng)糧。”(種:種子。)②憑借;依靠。《呂氏春秋·用眾》:“故假人者遂有天下。”《荀子·勸學》:“假輿(yū)馬者,非利足也,而致千裡;假舟楫(jí)者,非能水也,而絕江河。君子生非異也,善假於物也。”③虛假;不真實。與“真”相對。《顏氏傢訓·勉學》:“假言而奸露。”④給予。《逸周書·史記》:“任之以國,假之以權。”⑤寬縱;寬容。《後漢書·和熹鄧皇後紀》:“自是親屬犯罪,無所假貸。”(是:此。貸:寬恕。)《北史·魏世祖紀》:“大臣犯法,無所寬假。”⑥暫時代理。《漢書·項籍傳》:“會稽假守(殷)通素賢(項)梁,乃召與計事。”《史記·淮陰侯列傳》:“不為假王以鎮之,其勢不定。”⑦連詞。如果。《列子·楊朱》:“楊子曰:‘世固非一毛之所濟。’禽子曰:‘假濟,為之乎?’”(固:本來。濟:救助。為:做。)《新序·雜事四》:“假有賢於子方者,君又何以加之?” (二)jià 假期。《隋書·禮儀志四》:“學生每十日給假。”《三國志·吳書·諸葛融傳》:“休吏假卒,或不遠千裡而造焉。”

    杯:

    ①一種盛酒、水、羹等物的器具。《莊子·逍遙遊》:“覆杯水於坳(ào)堂之上,則芥為之舟。”(坳:窪下處。芥:小草。)杜甫《九日五首》之一:“重陽獨酌杯中酒,抱病豈登江上臺。”②量詞。用於杯子。李白《將進酒》:“會須一飲三百杯。”③借指舟船。李白《贈僧崖公》:“何日更攜手,乘杯向蓬灜。”

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    淥:

    ①同“漉”。滲透;過濾。司空圖《詩品·含蓄》:“如淥滿酒,花時返秋。”②通“醁”。美酒。崔國輔《對酒吟》:“平生且盡杯中淥。”③水清。曹植《洛神賦》:“灼若芙蕖出淥波。”


  • 便可傲松乔,何假杯中渌。

    “便可傲松乔,何假杯中渌。”诗句出处:《春日闲居三首》;是唐朝诗人白居易的作品。

    陶云爱吾庐,吾亦爱吾屋。
    屋中有琴书,聊以慰幽独。
    是时三月半,花落庭芜绿。
    舍上晨鸠鸣,窗间春睡足。
    睡足起闲坐,景晏方栉沐。
    今日非十斋,庖童馈鱼肉。
    饥来恣餐啜,冷热随所欲。
    饱竟快搔爬,筋骸无检束。
    岂徒畅肢体,兼欲遗耳目。
    便可傲松乔,何假杯中渌。

    广池春水平,群鱼恣游泳。
    新林绿阴成,众鸟欣相鸣。
    时我亦潇洒,适无累与病。
    鱼鸟人则殊,同归于遂性。
    缅思山梁雉,时哉感孔圣。
    圣人不得所,概然叹时命。
    我今对鳞羽,取乐成谣咏。
    得所仍得时,吾生一何幸。

    劳者不觉歌,歌其劳苦事。
    逸者不觉歌,歌其逸乐意。
    问我逸如何,闲居多兴味。
    问我乐如何,闲官少忧累。
    又问俸厚薄,百千随月至。
    又问年几何,七十行欠二。
    所得皆过望,省躬良可愧。
    马闲无羁绊,鹤老有禄位。
    设自为化工,优饶只如是。
    安得不歌咏,默默受天赐。

    【注释】:

    便:

    (一)①有利。《商君书·更法》:“治世不一道,便国不必法古。”②指利益。《汉书·娄敬传》:“臣愿见上言便宜。”③方便;便利。韩愈《酬司门卢四兄云夫院长望秋作》:“归来得便即游览。”杜牧《赤壁》:“东风不与周郎便,铜雀春深锁二乔。”(周郎:周瑜。铜雀:台名。二乔:指大乔、小乔。)④顺便。《京本通俗小说·错斩崔宁》:“却因人舟未便,一面收拾起身,一面寻觅便人。”⑤熟习。《淮南子·齐俗》:“胡人便于马,越人便于舟。”(胡:指北方。越:指江浙一带。)⑥简便的;平常的。徐珂《清稗类钞·冯婉贞》:“以枪上刺刀相搏击,而便捷猛鸷终弗逮。”⑦副词。就。《三国志·吴书·吴主传》:“旬日便退。”(旬日:十天。)⑧连词。即使。表示让步的假设。[便宜]1.相机作某事。陈寿《三国志·魏书·牵招传》:“帝乃招招,使从便宜讨之。”2. 有利,特指对国家有利的事情。《汉书·赵充国传》:“臣谨条不出兵留田便宜十二事。”(条:分列条目。田:耕种。事:件。)无名氏《千里独行》第一折:“你正是得便宜翻做了落便宜。”(翻:反。落:失。) (二)pián ①安适;妥帖。《战国策·秦策三》:“食不甘味,卧不便席。”《墨子·天志中》:“百姓皆得暖衣饱食,便宁无忧。”②巧于言辞。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“便言多令才。”(令:美好。)[便嬖(bì)]指君主身边亲信的小臣。《荀子·富国》:“观其便嬖,则其信者悫(què),是明主也。”(悫:诚实。)

    可:

    (一)①同意。《左传·隐公三年》:“公曰:不可。”②正确。《史记·范雎蔡泽列传》:“使以臣之言为可,愿行而利其道;以臣之言为不可,久留臣无为也。”(使:如果。)③值得。白居易《卖炭翁》:“可怜身上衣正单,心忧炭贱愿天寒。”④能够;可以。《论语·公冶长》:“朽木不可雕也。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“庶曰:‘此人可就见,不可屈致也。’”⑤着实。《史记·田单列传》:“吾惧燕(yān)人掘吾城外冢墓,僇(lù)先人,可为寒心。”(僇:通“戮”。杀。此指戮尸。)⑥适合;适宜。张翰《杖赋》:“方圆适意,洪细可乎。”李渔《笠翁一家言·笠翁偶集·种植部》:“芙蕖则不然:自荷钱出水之日,便为点缀绿波;及其茎叶既生,则又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西厢记诸宫调》卷三:“瘦得浑如削,百般医疗终难可。”(浑:简直。)⑧当着,对着。周邦彦《南柯子》:“晓来阶下按新声,恰有一方明月可中庭。”(按:击,奏。一方:一块。)⑨副词。1.表示估计,相当于“大约”。王维《洛阳女儿行》:“洛阳女儿对门居,才可容颜十五余。”2. 表示转折,相当于“却”。李白《相逢行》:“相见情已深,未语可知心。”3. 表示反诘,相当于“岂”“哪”。《史记·项羽本纪》:“骓不逝兮可奈何!”方干《山中言志》:“潜夫自有孤云侣,可要王侯知姓名?”(潜夫:隐居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少数民族君主的称号。古乐府《木兰诗》:“昨夜见军帖,可汗大点兵。”(军帖:军中文告。)

    傲:

    ①傲慢。《韩非子·内储说下》:“令尹甚傲而好兵。”②轻视;瞧不起。《旧唐书·张昌龄传》:“昔祢(mí)衡、潘岳皆恃才傲物。”(物:指人和事物。)《商君书·修权》:“数加严令,而不致其刑,则民傲死。”(不致其刑:不执行刑罚。死:指死刑。)③急躁。《荀子·劝学》:“不问而告谓之傲。”(告:告诉,指回答。)

    松:

    树名。《论语·子罕》:“岁寒,然后知松柏之后凋也。”

    乔:

    ①高。《诗经·周南·汉广》:“南有乔木。”②矛柄靠近矛头处。《诗经·郑风·清人》:“二矛重乔,河上乎逍遥。”③通“骄”。傲慢。《礼记·表记》:“乔而野。”

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    假:

    (一)①借;贷。《左传·僖公五年》:“晋侯复假道于虞以伐虢。”《孟子·梁惠王上》:“久假而不归。”(归:归还。)《后汉书·张禹传》:“假于种(zhǒng)粮。”(种:种子。)②凭借;依靠。《吕氏春秋·用众》:“故假人者遂有天下。”《荀子·劝学》:“假舆(yū)马者,非利足也,而致千里;假舟楫(jí)者,非能水也,而绝江河。君子生非异也,善假于物也。”③虚假;不真实。与“真”相对。《颜氏家训·勉学》:“假言而奸露。”④给予。《逸周书·史记》:“任之以国,假之以权。”⑤宽纵;宽容。《后汉书·和熹邓皇后纪》:“自是亲属犯罪,无所假贷。”(是:此。贷:宽恕。)《北史·魏世祖纪》:“大臣犯法,无所宽假。”⑥暂时代理。《汉书·项籍传》:“会稽假守(殷)通素贤(项)梁,乃召与计事。”《史记·淮阴侯列传》:“不为假王以镇之,其势不定。”⑦连词。如果。《列子·杨朱》:“杨子曰:‘世固非一毛之所济。’禽子曰:‘假济,为之乎?’”(固:本来。济:救助。为:做。)《新序·杂事四》:“假有贤于子方者,君又何以加之?” (二)jià 假期。《隋书·礼仪志四》:“学生每十日给假。”《三国志·吴书·诸葛融传》:“休吏假卒,或不远千里而造焉。”

    杯:

    ①一种盛酒、水、羹等物的器具。《庄子·逍遥游》:“覆杯水于坳(ào)堂之上,则芥为之舟。”(坳:洼下处。芥:小草。)杜甫《九日五首》之一:“重阳独酌杯中酒,抱病岂登江上台。”②量词。用于杯子。李白《将进酒》:“会须一饮三百杯。”③借指舟船。李白《赠僧崖公》:“何日更携手,乘杯向蓬灜。”

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    渌:

    ①同“漉”。渗透;过滤。司空图《诗品·含蓄》:“如渌满酒,花时返秋。”②通“醁”。美酒。崔国辅《对酒吟》:“平生且尽杯中渌。”③水清。曹植《洛神赋》:“灼若芙蕖出渌波。”


  • bian ke ao song qiao ,he jia bei zhong lu 。

    “bian ke ao song qiao ,he jia bei zhong lu 。”shi gou chu chu :《chun ri xian ju san shou 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    tao yun ai wu lu ,wu yi ai wu wu 。
    wu zhong you qin shu ,liao yi wei you du 。
    shi shi san yue ban ,hua la ting wu lu 。
    she shang chen jiu ming ,chuang jian chun shui zu 。
    shui zu qi xian zuo ,jing yan fang zhi mu 。
    jin ri fei shi zhai ,pao tong kui yu rou 。
    ji lai zi can chuai ,leng re sui suo yu 。
    bao jing kuai sao pa ,jin hai mo jian shu 。
    qi tu chang zhi ti ,jian yu wei er mu 。
    bian ke ao song qiao ,he jia bei zhong lu 。

    an chi chun shui ping ,qun yu zi you yong 。
    xin lin lu yin cheng ,zhong diao xin xiang ming 。
    shi wo yi xiao sa ,kuo mo lei yu bing 。
    yu diao ren ze shu ,tong gui yu sui xing 。
    mian sai shan liang zhi ,shi zai gan kong sheng 。
    sheng ren bu de suo ,gai ran tan shi ming 。
    wo jin dui lin yu ,qu le cheng yao yong 。
    de suo reng de shi ,wu sheng yi he xing 。

    lao zhe bu jiao ge ,ge ji lao ku shi 。
    yi zhe bu jiao ge ,ge ji yi le yi 。
    wen wo yi ru he ,xian ju duo xing wei 。
    wen wo le ru he ,xian guan shao you lei 。
    you wen feng hou bao ,bai qian sui yue zhi 。
    you wen nian ji he ,qi shi hang qian er 。
    suo de jie guo wang ,sheng gong liang ke kui 。
    ma xian mo ji ban ,he lao you lu wei 。
    she zi wei hua gong ,you rao zhi ru shi 。
    an de bu ge yong ,mo mo shou tian ci 。

    【zhu shi 】:

    bian :

    (yi )①you li 。《shang jun shu ·geng fa 》:“zhi shi bu yi dao ,bian guo bu bi fa gu 。”②zhi li yi 。《han shu ·lou jing chuan 》:“chen yuan jian shang yan bian yi 。”③fang bian ;bian li 。han yu 《chou si men lu si xiong yun fu yuan chang wang qiu zuo 》:“gui lai de bian ji you lan 。”du mu 《chi bi 》:“dong feng bu yu zhou lang bian ,tong qiao chun shen suo er qiao 。”(zhou lang :zhou yu 。tong qiao :tai ming 。er qiao :zhi da qiao 、xiao qiao 。)④shun bian 。《jing ben tong su xiao shui ·cuo zhan cui ning 》:“que yin ren zhou wei bian ,yi mian shou she qi shen ,yi mian xun mi bian ren 。”⑤shou xi 。《huai na zi ·ji su 》:“hu ren bian yu ma ,yue ren bian yu zhou 。”(hu :zhi bei fang 。yue :zhi jiang zhe yi dai 。)⑥jian bian de ;ping chang de 。xu ke 《qing bai lei chao ·feng wan zhen 》:“yi qiang shang ci dao xiang bo ji ,er bian jie meng zhi zhong fu dai 。”⑦fu ci 。jiu 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“xun ri bian tui 。”(xun ri :shi tian 。)⑧lian ci 。ji shi 。biao shi rang bu de jia she 。[bian yi ]1.xiang ji zuo mou shi 。chen shou 《san guo zhi ·wei shu ·qian qiao chuan 》:“di nai qiao qiao ,shi cong bian yi tao zhi 。”2. you li ,te zhi dui guo jia you li de shi qing 。《han shu ·zhao chong guo chuan 》:“chen jin tiao bu chu bing liu tian bian yi shi er shi 。”(tiao :fen lie tiao mu 。tian :geng chong 。shi :jian 。)mo ming shi 《qian li du hang 》di yi she :“ni zheng shi de bian yi fan zuo le la bian yi 。”(fan :fan 。la :shi 。) (er )pián ①an kuo ;tuo tie 。《zhan guo ce ·qin ce san 》:“shi bu gan wei ,wo bu bian xi 。”《mo zi ·tian zhi zhong 》:“bai xing jie de nuan yi bao shi ,bian ning mo you 。”②qiao yu yan ci 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“bian yan duo ling cai 。”(ling :mei hao 。)[bian bi (bì)]zhi jun zhu shen bian qin xin de xiao chen 。《xun zi ·fu guo 》:“guan ji bian bi ,ze ji xin zhe que (què),shi ming zhu ye 。”(que :cheng shi 。)

    ke :

    (yi )①tong yi 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“gong yue :bu ke 。”②zheng que 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“shi yi chen zhi yan wei ke ,yuan hang er li ji dao ;yi chen zhi yan wei bu ke ,jiu liu chen mo wei ye 。”(shi :ru guo 。)③zhi de 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“ke lian shen shang yi zheng chan ,xin you tan jian yuan tian han 。”④neng gou ;ke yi 。《lun yu ·gong ye chang 》:“xiu mu bu ke diao ye 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“shu yue :‘ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。’”⑤zhao shi 。《shi ji ·tian chan lie chuan 》:“wu ju yan (yān)ren jue wu cheng wai zhong mu ,僇(lù)xian ren ,ke wei han xin 。”(僇:tong “lu ”。sha 。ci zhi lu shi 。)⑥kuo ge ;kuo yi 。zhang han 《zhang fu 》:“fang yuan kuo yi ,hong xi ke hu 。”li yu 《li weng yi jia yan ·li weng ou ji ·chong zhi bu 》:“fu qu ze bu ran :zi he qian chu shui zhi ri ,bian wei dian chuo lu bo ;ji ji jing xie ji sheng ,ze you ri gao ri shang ……ci jie yan ji ke mu zhe ye 。”⑦quan yu 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan san :“shou de hun ru xiao ,bai ban yi liao zhong nan ke 。”(hun :jian zhi 。)⑧dang zhao ,dui zhao 。zhou bang yan 《na ke zi 》:“xiao lai jie xia an xin sheng ,qia you yi fang ming yue ke zhong ting 。”(an :ji ,zou 。yi fang :yi kuai 。)⑨fu ci 。1.biao shi gu ji ,xiang dang yu “da yao ”。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“luo yang nv er dui men ju ,cai ke rong yan shi wu yu 。”2. biao shi zhuai she ,xiang dang yu “que ”。li bai 《xiang feng hang 》:“xiang jian qing yi shen ,wei yu ke zhi xin 。”3. biao shi fan jie ,xiang dang yu “qi ”“na ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhui bu shi xi ke nai he !”fang gan 《shan zhong yan zhi 》:“qian fu zi you gu yun lv ,ke yao wang hou zhi xing ming ?”(qian fu :yin ju de ren 。) (er )kè [ke han (hán)]yi zuo “ke han ”。gu dai bei fang yi xie shao shu min zu jun zhu de chen hao 。gu le fu 《mu lan shi 》:“zuo ye jian jun tie ,ke han da dian bing 。”(jun tie :jun zhong wen gao 。)

    ao :

    ①ao man 。《han fei zi ·nei chu shui xia 》:“ling yin shen ao er hao bing 。”②qing shi ;qiao bu qi 。《jiu tang shu ·zhang chang ling chuan 》:“xi mi (mí)heng 、pan yue jie shi cai ao wu 。”(wu :zhi ren he shi wu 。)《shang jun shu ·xiu quan 》:“shu jia yan ling ,er bu zhi ji xing ,ze min ao si 。”(bu zhi ji xing :bu zhi hang xing fa 。si :zhi si xing 。)③ji zao 。《xun zi ·quan xue 》:“bu wen er gao wei zhi ao 。”(gao :gao su ,zhi hui da 。)

    song :

    shu ming 。《lun yu ·zi han 》:“sui han ,ran hou zhi song bai zhi hou diao ye 。”

    qiao :

    ①gao 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“na you qiao mu 。”②mao bing kao jin mao tou chu 。《shi jing ·zheng feng ·qing ren 》:“er mao chong qiao ,he shang hu xiao yao 。”③tong “jiao ”。ao man 。《li ji ·biao ji 》:“qiao er ye 。”

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    jia :

    (yi )①jie ;dai 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin hou fu jia dao yu yu yi fa guo 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jiu jia er bu gui 。”(gui :gui hai 。)《hou han shu ·zhang yu chuan 》:“jia yu chong (zhǒng)liang 。”(chong :chong zi 。)②ping jie ;yi kao 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“gu jia ren zhe sui you tian xia 。”《xun zi ·quan xue 》:“jia yu (yū)ma zhe ,fei li zu ye ,er zhi qian li ;jia zhou ji (jí)zhe ,fei neng shui ye ,er jue jiang he 。jun zi sheng fei yi ye ,shan jia yu wu ye 。”③xu jia ;bu zhen shi 。yu “zhen ”xiang dui 。《yan shi jia xun ·mian xue 》:“jia yan er jian lou 。”④gei yu 。《yi zhou shu ·shi ji 》:“ren zhi yi guo ,jia zhi yi quan 。”⑤kuan zong ;kuan rong 。《hou han shu ·he xi deng huang hou ji 》:“zi shi qin shu fan zui ,mo suo jia dai 。”(shi :ci 。dai :kuan shu 。)《bei shi ·wei shi zu ji 》:“da chen fan fa ,mo suo kuan jia 。”⑥zan shi dai li 。《han shu ·xiang ji chuan 》:“hui ji jia shou (yan )tong su xian (xiang )liang ,nai shao yu ji shi 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“bu wei jia wang yi zhen zhi ,ji shi bu ding 。”⑦lian ci 。ru guo 。《lie zi ·yang zhu 》:“yang zi yue :‘shi gu fei yi mao zhi suo ji 。’qin zi yue :‘jia ji ,wei zhi hu ?’”(gu :ben lai 。ji :jiu zhu 。wei :zuo 。)《xin xu ·za shi si 》:“jia you xian yu zi fang zhe ,jun you he yi jia zhi ?” (er )jià jia ji 。《sui shu ·li yi zhi si 》:“xue sheng mei shi ri gei jia 。”《san guo zhi ·wu shu ·zhu ge rong chuan 》:“xiu li jia cu ,huo bu yuan qian li er zao yan 。”

    bei :

    ①yi chong cheng jiu 、shui 、geng deng wu de qi ju 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“fu bei shui yu ao (ào)tang zhi shang ,ze gai wei zhi zhou 。”(ao :wa xia chu 。gai :xiao cao 。)du fu 《jiu ri wu shou 》zhi yi :“chong yang du zhuo bei zhong jiu ,bao bing qi deng jiang shang tai 。”②liang ci 。yong yu bei zi 。li bai 《jiang jin jiu 》:“hui xu yi yin san bai bei 。”③jie zhi zhou chuan 。li bai 《zeng seng ya gong 》:“he ri geng xie shou ,cheng bei xiang peng ying 。”

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    lu :

    ①tong “lu ”。shen tou ;guo lv 。si kong tu 《shi pin ·han xu 》:“ru lu man jiu ,hua shi fan qiu 。”②tong “lu ”。mei jiu 。cui guo fu 《dui jiu yin 》:“ping sheng ju jin bei zhong lu 。”③shui qing 。cao zhi 《luo shen fu 》:“zhuo re fu qu chu lu bo 。”