• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 抱冤志氣屈,忍恥形神沮。

    “抱冤志氣屈,忍恥形神沮。”詩句出處:《讀史五首》;是唐朝詩人白居易的作品。

    楚懷放靈均,國政亦荒淫。
    彷徨未忍決,繞澤行悲吟。
    漢文疑賈生,謫置湘之陰。
    是時刑方措,此去難為心。
    士生一代間,誰不有浮沉。
    良時真可惜,亂世何足欽。
    乃知汨羅恨,未抵長沙深。

    禍患如棼絲,其來無端緒。
    馬遷下蠶室,嵇康就囹圄。
    抱冤志氣屈,忍恥形神沮。
    當彼戮辱時,奮飛無翅羽。
    商山有黃綺,潁川有巢許。
    何不從之遊,超然離網罟。
    山林少羈鞅,世路多艱阻。
    寄謝伐檀人,慎勿嗟窮處。

    漢日大將軍,少為乞食子。
    秦時故列侯,老作鋤瓜士。
    春華何(日韋)曄,園中發桃李。
    秋風忽蕭條,堂上生荊枳。
    深谷變為岸,桑田成海水。
    勢去未須悲,時來何足喜。
    寄言榮枯者,反復殊未已。

    含沙射人影,雖病人不知。
    巧言構人罪,至死人不疑。
    掇蜂殺愛子,掩鼻戮寵姬。
    弘恭陷蕭望,趙高謀李斯。
    陰德既必報,陰禍豈虛施。
    人事雖可罔,天道終難欺。
    明則有刑辟,幽則有神祗。
    茍免勿私喜,鬼得而誅之。

    季子憔悴時,婦見不下機。
    買臣負薪日,妻亦棄如遺。
    一朝黃金多,佩印衣錦歸。
    去妻不敢視,婦嫂強依依。
    富貴傢人重,貧賤妻子欺。
    奈何貧富間,可移親愛志?
    遂使中人心,汲汲求富貴。
    又令下人力,各競錐刀利。
    隨分歸舍來,一取妻孥意。

    【註釋】:

    抱:

    ①胸懷。《宋書·范曄傳》:“雖區區丹抱,不負夙心。”韋應物《寒食日寄諸弟》詩:“念離獨傷抱。”②用手臂圍住,抱持。方苞《左忠毅公逸事》:“史前跪抱公膝而嗚咽。”(史:史可法。公:指左光鬥。)《史記· 西門豹傳》:“即使吏卒共抱大巫嫗投之河中。”(即:就。使:命令。)③環繞;圍繞。杜甫《江村》詩:“清江一曲抱村流,長夏江村事事幽。”④懷藏;心存。袁枚《祭妹文》:“然則抱此無涯之憾……”⑤負;背負。司馬遷《報任安書》:“今少卿抱不測之罪。”⑥兩臂合抱的距離。《史記·司馬相如列傳》:“欃檀木蘭,豫章女貞,長千仞,大連抱。”

    冤:

    ①屈縮;不舒展。《漢書·息夫躬傳》:“冤頸折翼,庸得往兮!”(庸:難道。)②冤枉;冤屈。《史記·於定國傳》:“定國為廷尉,民以為不冤。”③冤仇。韓愈《謝自然詩》:“往者不可悔,孤魂抱深冤。”④通“怨”。怨恨;仇恨。李商隱《行次西郊作》:“冤憤如相焚。”

    志:

    ①心意。《尚書·舜典》:“詩言志。”②志向。《史記·陳涉世傢》:“燕雀安知鴻鵠(hú胡)之志哉!”③通“痣”。皮膚上的斑痕。《梁書·沈約傳》:“約左目重瞳(tóng)子,腰有紫志。”④通“幟”。旗幟。《史記·劉敬叔孫通列傳》:“設兵張旗志。”

    志氣:

    志向,氣概。《後漢書·賈復傳》:“賈君之容貌~~如此,而勤於學,將相之器也。”

    氣:

    ①氣;氣體。《列子·天瑞》:“虹霓也,雲霧也,風雨也,四時也,此積氣之成乎天者也。”孟浩然《臨洞庭上張丞相》:“氣蒸雲夢澤,波撼嶽陽城。”②空氣。《列子·天瑞》:“天積氣耳,亡(wú)處亡氣。”(亡:通“無”。)③自然界陰陽風雨等現象。《莊子·逍遙遊》:“禦六氣之辯。”(禦:掌握適應。六氣:指陰陽風雨晦明。辯:同“變”。變化。)④呼吸;氣息。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“武氣絕,半日復息。”⑤氣味。《大戴禮記·四代》:“食為味,味為氣。”⑥氣勢;精神狀態。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”⑦古代哲學概念。指形成宇宙萬物的最基本的物質實體。《荀子·王制》:“水火有氣而無生。”⑧古代醫學指人體生存要素之一。《呂氏春秋·盡數》:“精不流則氣鬱。”

    屈:

    (一)①彎曲,與“伸”相對。《周易·系辭下》:“尺蠖(huò)之屈,以求信也。”(尺蠖:蟲名。信:通“伸”。)②屈服;屈從;折服。《孟子·滕文公下》:“威武不能屈。”③委屈;冤屈。《史記·樂毅列傳》:“於是屈身下士,先禮郭隗以招賢者。”④壓抑;屈抑。《論衡· 自紀》:“才高見屈,遭時而然。”(見:被。)⑤治理;征服。《詩經·魯頌·泮水》:“順彼長道,屈此群醜。”(長道:大道。醜:指敵人。)⑥古邑名。春秋時晉地。在今山西省吉縣北。 (二)jué ①竭;盡。《孫子·作戰》:“攻城則力屈。”②同“倔”。倔強;不順從。《史記·匈奴列傳》:“楊信為人剛直屈強。”③短小。《淮南子·說山》:“飛不以尾,屈尾飛不能遠。”

    忍:

    ①忍耐;忍受;容忍。《論語·八佾》:“是可忍也,孰不可忍也。”②抑制;克制。屈原《離騷》:“縱欲而不忍。”③狠心;殘忍。《史記·孫子吳起列傳》:“魯人或惡(wù)吳起,曰:‘起之為人,猜忍人也。’”(猜:疑忌。)《左傳·文公元年》:“且是人也,蜂目而豺聲,忍人也。”④忍心。王粲《七哀詩》:“驅馬棄之去,不忍聽此言。”

    恥:

    ①恥辱。《呂氏春秋·順民》:“越王苦會稽之恥。”②羞愧。柳宗元《與顧十郎書》:“其或少知恥懼。”③侮辱。《左傳·昭公五年》:“恥匹夫不可以無備,況恥國乎!”

    形:

    ①[名]形體。《楚辭·漁父》:“顏色憔悴,~容枯槁。”②[名]容貌。王充《論衡·齊世》:“~面醜惡。”③[名]形狀。《後漢書·張衡傳》:“~似酒尊。”④[名]地形。《孫子兵法·地形》:“險~者,我先居之。”⑤[名]形勢。《赤壁之戰》:“則荊吳之勢強,鼎足之~成矣。”⑥[動]表現,顯露。蕭統《文選序》:“情動於中而~ 於言。”⑦[動]對比。《老子》:“長短相~。”⑧[名]通“型”。鑄造器物的模子。《左傳·昭公十二年》:“隨器而制~。”

    神:

    ①天神。古人認為天地萬物的創造者和主宰者。《論語·述而》:“禱爾於上下神祇。”②鬼神。《禮記·祭法》:“山林、川谷、丘陵,能出雲,為風雨,見怪物,皆曰神。”(見:現。)③指人死後的魂靈。《左傳·昭公七年》:“昔堯殛鯀於羽山,其神化為黃熊。”④玄妙;神奇。《周易·系辭上》:“陰陽不測謂之神。”⑤心神;精神。《荀子·天論》:“形具而神生。”⑥表情;神態。《世說新語·簡傲》:“(王恬)神氣傲邁,瞭無相酬對意。”⑦形象;肖像。蔣驥《傳神秘要》:“傳神最大者,令彼隔幾而坐,可遠三四尺許,若小照,可遠五六尺,愈小愈宜遠。”⑧神韻。指文藝作品在境界上所表達出的情趣韻致。嚴羽《滄浪詩話·詩辨》:“詩之極致有一,曰入神。詩而入神,至矣,盡矣,蔑以加矣!”(蔑:無;沒有。)

    沮:

    ①[名]沼澤地。《孫子兵法·軍爭》:“不知山林險阻~澤之形者,不能行軍。”②[動]阻止。《國語·晉語一》:“凡民利是生,殺君而厚利眾,眾孰~之?”③[動]敗壞,毀壞。《韓非子·二柄》:“妄舉,則事~不勝。”④[動]喪氣,頹喪。嵇康《幽憤詩》:“神辱志~。”


  • 抱冤志气屈,忍耻形神沮。

    “抱冤志气屈,忍耻形神沮。”诗句出处:《读史五首》;是唐朝诗人白居易的作品。

    楚怀放灵均,国政亦荒淫。
    彷徨未忍决,绕泽行悲吟。
    汉文疑贾生,谪置湘之阴。
    是时刑方措,此去难为心。
    士生一代间,谁不有浮沉。
    良时真可惜,乱世何足钦。
    乃知汨罗恨,未抵长沙深。

    祸患如棼丝,其来无端绪。
    马迁下蚕室,嵇康就囹圄。
    抱冤志气屈,忍耻形神沮。
    当彼戮辱时,奋飞无翅羽。
    商山有黄绮,颍川有巢许。
    何不从之游,超然离网罟。
    山林少羁鞅,世路多艰阻。
    寄谢伐檀人,慎勿嗟穷处。

    汉日大将军,少为乞食子。
    秦时故列侯,老作锄瓜士。
    春华何(日韦)晔,园中发桃李。
    秋风忽萧条,堂上生荆枳。
    深谷变为岸,桑田成海水。
    势去未须悲,时来何足喜。
    寄言荣枯者,反复殊未已。

    含沙射人影,虽病人不知。
    巧言构人罪,至死人不疑。
    掇蜂杀爱子,掩鼻戮宠姬。
    弘恭陷萧望,赵高谋李斯。
    阴德既必报,阴祸岂虚施。
    人事虽可罔,天道终难欺。
    明则有刑辟,幽则有神祗。
    苟免勿私喜,鬼得而诛之。

    季子憔悴时,妇见不下机。
    买臣负薪日,妻亦弃如遗。
    一朝黄金多,佩印衣锦归。
    去妻不敢视,妇嫂强依依。
    富贵家人重,贫贱妻子欺。
    奈何贫富间,可移亲爱志?
    遂使中人心,汲汲求富贵。
    又令下人力,各竞锥刀利。
    随分归舍来,一取妻孥意。

    【注释】:

    抱:

    ①胸怀。《宋书·范晔传》:“虽区区丹抱,不负夙心。”韦应物《寒食日寄诸弟》诗:“念离独伤抱。”②用手臂围住,抱持。方苞《左忠毅公逸事》:“史前跪抱公膝而呜咽。”(史:史可法。公:指左光斗。)《史记· 西门豹传》:“即使吏卒共抱大巫妪投之河中。”(即:就。使:命令。)③环绕;围绕。杜甫《江村》诗:“清江一曲抱村流,长夏江村事事幽。”④怀藏;心存。袁枚《祭妹文》:“然则抱此无涯之憾……”⑤负;背负。司马迁《报任安书》:“今少卿抱不测之罪。”⑥两臂合抱的距离。《史记·司马相如列传》:“欃檀木兰,豫章女贞,长千仞,大连抱。”

    冤:

    ①屈缩;不舒展。《汉书·息夫躬传》:“冤颈折翼,庸得往兮!”(庸:难道。)②冤枉;冤屈。《史记·于定国传》:“定国为廷尉,民以为不冤。”③冤仇。韩愈《谢自然诗》:“往者不可悔,孤魂抱深冤。”④通“怨”。怨恨;仇恨。李商隐《行次西郊作》:“冤愤如相焚。”

    志:

    ①心意。《尚书·舜典》:“诗言志。”②志向。《史记·陈涉世家》:“燕雀安知鸿鹄(hú胡)之志哉!”③通“痣”。皮肤上的斑痕。《梁书·沈约传》:“约左目重瞳(tóng)子,腰有紫志。”④通“帜”。旗帜。《史记·刘敬叔孙通列传》:“设兵张旗志。”

    志气:

    志向,气概。《后汉书·贾复传》:“贾君之容貌~~如此,而勤于学,将相之器也。”

    气:

    ①气;气体。《列子·天瑞》:“虹霓也,云雾也,风雨也,四时也,此积气之成乎天者也。”孟浩然《临洞庭上张丞相》:“气蒸云梦泽,波撼岳阳城。”②空气。《列子·天瑞》:“天积气耳,亡(wú)处亡气。”(亡:通“无”。)③自然界阴阳风雨等现象。《庄子·逍遥游》:“御六气之辩。”(御:掌握适应。六气:指阴阳风雨晦明。辩:同“变”。变化。)④呼吸;气息。《汉书·苏建传附苏武》:“武气绝,半日复息。”⑤气味。《大戴礼记·四代》:“食为味,味为气。”⑥气势;精神状态。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”⑦古代哲学概念。指形成宇宙万物的最基本的物质实体。《荀子·王制》:“水火有气而无生。”⑧古代医学指人体生存要素之一。《吕氏春秋·尽数》:“精不流则气郁。”

    屈:

    (一)①弯曲,与“伸”相对。《周易·系辞下》:“尺蠖(huò)之屈,以求信也。”(尺蠖:虫名。信:通“伸”。)②屈服;屈从;折服。《孟子·滕文公下》:“威武不能屈。”③委屈;冤屈。《史记·乐毅列传》:“于是屈身下士,先礼郭隗以招贤者。”④压抑;屈抑。《论衡· 自纪》:“才高见屈,遭时而然。”(见:被。)⑤治理;征服。《诗经·鲁颂·泮水》:“顺彼长道,屈此群丑。”(长道:大道。丑:指敌人。)⑥古邑名。春秋时晋地。在今山西省吉县北。 (二)jué ①竭;尽。《孙子·作战》:“攻城则力屈。”②同“倔”。倔强;不顺从。《史记·匈奴列传》:“杨信为人刚直屈强。”③短小。《淮南子·说山》:“飞不以尾,屈尾飞不能远。”

    忍:

    ①忍耐;忍受;容忍。《论语·八佾》:“是可忍也,孰不可忍也。”②抑制;克制。屈原《离骚》:“纵欲而不忍。”③狠心;残忍。《史记·孙子吴起列传》:“鲁人或恶(wù)吴起,曰:‘起之为人,猜忍人也。’”(猜:疑忌。)《左传·文公元年》:“且是人也,蜂目而豺声,忍人也。”④忍心。王粲《七哀诗》:“驱马弃之去,不忍听此言。”

    耻:

    ①耻辱。《吕氏春秋·顺民》:“越王苦会稽之耻。”②羞愧。柳宗元《与顾十郎书》:“其或少知耻惧。”③侮辱。《左传·昭公五年》:“耻匹夫不可以无备,况耻国乎!”

    形:

    ①[名]形体。《楚辞·渔父》:“颜色憔悴,~容枯槁。”②[名]容貌。王充《论衡·齐世》:“~面丑恶。”③[名]形状。《后汉书·张衡传》:“~似酒尊。”④[名]地形。《孙子兵法·地形》:“险~者,我先居之。”⑤[名]形势。《赤壁之战》:“则荆吴之势强,鼎足之~成矣。”⑥[动]表现,显露。萧统《文选序》:“情动于中而~ 于言。”⑦[动]对比。《老子》:“长短相~。”⑧[名]通“型”。铸造器物的模子。《左传·昭公十二年》:“随器而制~。”

    神:

    ①天神。古人认为天地万物的创造者和主宰者。《论语·述而》:“祷尔于上下神祇。”②鬼神。《礼记·祭法》:“山林、川谷、丘陵,能出云,为风雨,见怪物,皆曰神。”(见:现。)③指人死后的魂灵。《左传·昭公七年》:“昔尧殛鲧于羽山,其神化为黄熊。”④玄妙;神奇。《周易·系辞上》:“阴阳不测谓之神。”⑤心神;精神。《荀子·天论》:“形具而神生。”⑥表情;神态。《世说新语·简傲》:“(王恬)神气傲迈,了无相酬对意。”⑦形象;肖像。蒋骥《传神秘要》:“传神最大者,令彼隔几而坐,可远三四尺许,若小照,可远五六尺,愈小愈宜远。”⑧神韵。指文艺作品在境界上所表达出的情趣韵致。严羽《沧浪诗话·诗辨》:“诗之极致有一,曰入神。诗而入神,至矣,尽矣,蔑以加矣!”(蔑:无;没有。)

    沮:

    ①[名]沼泽地。《孙子兵法·军争》:“不知山林险阻~泽之形者,不能行军。”②[动]阻止。《国语·晋语一》:“凡民利是生,杀君而厚利众,众孰~之?”③[动]败坏,毁坏。《韩非子·二柄》:“妄举,则事~不胜。”④[动]丧气,颓丧。嵇康《幽愤诗》:“神辱志~。”


  • bao yuan zhi qi qu ,ren chi xing shen ju 。

    “bao yuan zhi qi qu ,ren chi xing shen ju 。”shi gou chu chu :《dou shi wu shou 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    chu huai fang ling jun ,guo zheng yi huang yin 。
    fang huang wei ren jue ,rao ze hang bei yin 。
    han wen yi gu sheng ,zhe zhi xiang zhi yin 。
    shi shi xing fang cuo ,ci qu nan wei xin 。
    shi sheng yi dai jian ,shei bu you fu chen 。
    liang shi zhen ke xi ,luan shi he zu qin 。
    nai zhi mi luo hen ,wei di chang sha shen 。

    huo huan ru fen si ,ji lai mo duan xu 。
    ma qian xia can shi ,ji kang jiu ling yu 。
    bao yuan zhi qi qu ,ren chi xing shen ju 。
    dang bi lu ru shi ,fen fei mo chi yu 。
    shang shan you huang qi ,ying chuan you chao hu 。
    he bu cong zhi you ,chao ran li wang gu 。
    shan lin shao ji yang ,shi lu duo jian zu 。
    ji xie fa tan ren ,shen wu jie qiong chu 。

    han ri da jiang jun ,shao wei qi shi zi 。
    qin shi gu lie hou ,lao zuo chu gua shi 。
    chun hua he (ri wei )ye ,yuan zhong fa tao li 。
    qiu feng hu xiao tiao ,tang shang sheng jing zhi 。
    shen gu bian wei an ,sang tian cheng hai shui 。
    shi qu wei xu bei ,shi lai he zu xi 。
    ji yan rong ku zhe ,fan fu shu wei yi 。

    han sha she ren ying ,sui bing ren bu zhi 。
    qiao yan gou ren zui ,zhi si ren bu yi 。
    duo feng sha ai zi ,yan bi lu chong ji 。
    hong gong xian xiao wang ,zhao gao mou li si 。
    yin de ji bi bao ,yin huo qi xu shi 。
    ren shi sui ke wang ,tian dao zhong nan qi 。
    ming ze you xing bi ,you ze you shen zhi 。
    gou mian wu si xi ,gui de er zhu zhi 。

    ji zi qiao cui shi ,fu jian bu xia ji 。
    mai chen fu xin ri ,qi yi qi ru wei 。
    yi chao huang jin duo ,pei yin yi jin gui 。
    qu qi bu gan shi ,fu sao jiang yi yi 。
    fu gui jia ren chong ,pin jian qi zi qi 。
    nai he pin fu jian ,ke yi qin ai zhi ?
    sui shi zhong ren xin ,ji ji qiu fu gui 。
    you ling xia ren li ,ge jing zhui dao li 。
    sui fen gui she lai ,yi qu qi nu yi 。

    【zhu shi 】:

    bao :

    ①xiong huai 。《song shu ·fan ye chuan 》:“sui ou ou dan bao ,bu fu su xin 。”wei ying wu 《han shi ri ji zhu di 》shi :“nian li du shang bao 。”②yong shou bei wei zhu ,bao chi 。fang bao 《zuo zhong yi gong yi shi 》:“shi qian gui bao gong xi er wu yan 。”(shi :shi ke fa 。gong :zhi zuo guang dou 。)《shi ji · xi men bao chuan 》:“ji shi li cu gong bao da wu yu tou zhi he zhong 。”(ji :jiu 。shi :ming ling 。)③huan rao ;wei rao 。du fu 《jiang cun 》shi :“qing jiang yi qu bao cun liu ,chang xia jiang cun shi shi you 。”④huai cang ;xin cun 。yuan mei 《ji mei wen 》:“ran ze bao ci mo ya zhi han ……”⑤fu ;bei fu 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“jin shao qing bao bu ce zhi zui 。”⑥liang bei ge bao de ju li 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“chan tan mu lan ,yu zhang nv zhen ,chang qian ren ,da lian bao 。”

    yuan :

    ①qu su ;bu shu zhan 。《han shu ·xi fu gong chuan 》:“yuan geng she yi ,yong de wang xi !”(yong :nan dao 。)②yuan wang ;yuan qu 。《shi ji ·yu ding guo chuan 》:“ding guo wei ting wei ,min yi wei bu yuan 。”③yuan chou 。han yu 《xie zi ran shi 》:“wang zhe bu ke hui ,gu hun bao shen yuan 。”④tong “yuan ”。yuan hen ;chou hen 。li shang yin 《hang ci xi jiao zuo 》:“yuan fen ru xiang fen 。”

    zhi :

    ①xin yi 。《shang shu ·shun dian 》:“shi yan zhi 。”②zhi xiang 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“yan qiao an zhi hong gu (húhu )zhi zhi zai !”③tong “zhi ”。pi fu shang de ban hen 。《liang shu ·shen yao chuan 》:“yao zuo mu chong tong (tóng)zi ,yao you zi zhi 。”④tong “zhi ”。qi zhi 。《shi ji ·liu jing shu sun tong lie chuan 》:“she bing zhang qi zhi 。”

    zhi qi :

    zhi xiang ,qi gai 。《hou han shu ·gu fu chuan 》:“gu jun zhi rong mao ~~ru ci ,er qin yu xue ,jiang xiang zhi qi ye 。”

    qi :

    ①qi ;qi ti 。《lie zi ·tian rui 》:“hong ni ye ,yun wu ye ,feng yu ye ,si shi ye ,ci ji qi zhi cheng hu tian zhe ye 。”meng hao ran 《lin dong ting shang zhang cheng xiang 》:“qi zheng yun meng ze ,bo han yue yang cheng 。”②kong qi 。《lie zi ·tian rui 》:“tian ji qi er ,wang (wú)chu wang qi 。”(wang :tong “mo ”。)③zi ran jie yin yang feng yu deng xian xiang 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yu liu qi zhi bian 。”(yu :zhang wo kuo ying 。liu qi :zhi yin yang feng yu hui ming 。bian :tong “bian ”。bian hua 。)④hu xi ;qi xi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“wu qi jue ,ban ri fu xi 。”⑤qi wei 。《da dai li ji ·si dai 》:“shi wei wei ,wei wei qi 。”⑥qi shi ;jing shen zhuang tai 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi xing cheng yu zhou mo wu de zui ji ben de wu zhi shi ti 。《xun zi ·wang zhi 》:“shui huo you qi er mo sheng 。”⑧gu dai yi xue zhi ren ti sheng cun yao su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“jing bu liu ze qi yu 。”

    qu :

    (yi )①wan qu ,yu “shen ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“che huo (huò)zhi qu ,yi qiu xin ye 。”(che huo :chong ming 。xin :tong “shen ”。)②qu fu ;qu cong ;she fu 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“wei wu bu neng qu 。”③wei qu ;yuan qu 。《shi ji ·le yi lie chuan 》:“yu shi qu shen xia shi ,xian li guo kui yi qiao xian zhe 。”④ya yi ;qu yi 。《lun heng · zi ji 》:“cai gao jian qu ,zao shi er ran 。”(jian :bei 。)⑤zhi li ;zheng fu 。《shi jing ·lu song ·pan shui 》:“shun bi chang dao ,qu ci qun chou 。”(chang dao :da dao 。chou :zhi di ren 。)⑥gu yi ming 。chun qiu shi jin de 。zai jin shan xi sheng ji xian bei 。 (er )jué ①jie ;jin 。《sun zi ·zuo zhan 》:“gong cheng ze li qu 。”②tong “jue ”。jue jiang ;bu shun cong 。《shi ji ·xiong nu lie chuan 》:“yang xin wei ren gang zhi qu jiang 。”③duan xiao 。《huai na zi ·shui shan 》:“fei bu yi wei ,qu wei fei bu neng yuan 。”

    ren :

    ①ren nai ;ren shou ;rong ren 。《lun yu ·ba yi 》:“shi ke ren ye ,shu bu ke ren ye 。”②yi zhi ;ke zhi 。qu yuan 《li sao 》:“zong yu er bu ren 。”③hen xin ;can ren 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“lu ren huo e (wù)wu qi ,yue :‘qi zhi wei ren ,cai ren ren ye 。’”(cai :yi ji 。)《zuo chuan ·wen gong yuan nian 》:“ju shi ren ye ,feng mu er chai sheng ,ren ren ye 。”④ren xin 。wang can 《qi ai shi 》:“qu ma qi zhi qu ,bu ren ting ci yan 。”

    chi :

    ①chi ru 。《lv shi chun qiu ·shun min 》:“yue wang ku hui ji zhi chi 。”②xiu kui 。liu zong yuan 《yu gu shi lang shu 》:“ji huo shao zhi chi ju 。”③wu ru 。《zuo chuan ·zhao gong wu nian 》:“chi pi fu bu ke yi mo bei ,kuang chi guo hu !”

    xing :

    ①[ming ]xing ti 。《chu ci ·yu fu 》:“yan se qiao cui ,~rong ku gao 。”②[ming ]rong mao 。wang chong 《lun heng ·ji shi 》:“~mian chou e 。”③[ming ]xing zhuang 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“~shi jiu zun 。”④[ming ]de xing 。《sun zi bing fa ·de xing 》:“xian ~zhe ,wo xian ju zhi 。”⑤[ming ]xing shi 。《chi bi zhi zhan 》:“ze jing wu zhi shi jiang ,ding zu zhi ~cheng yi 。”⑥[dong ]biao xian ,xian lou 。xiao tong 《wen shua xu 》:“qing dong yu zhong er ~ yu yan 。”⑦[dong ]dui bi 。《lao zi 》:“chang duan xiang ~。”⑧[ming ]tong “xing ”。zhu zao qi wu de mo zi 。《zuo chuan ·zhao gong shi er nian 》:“sui qi er zhi ~。”

    shen :

    ①tian shen 。gu ren ren wei tian de mo wu de chuang zao zhe he zhu zai zhe 。《lun yu ·shu er 》:“dao er yu shang xia shen 祇。”②gui shen 。《li ji ·ji fa 》:“shan lin 、chuan gu 、qiu ling ,neng chu yun ,wei feng yu ,jian guai wu ,jie yue shen 。”(jian :xian 。)③zhi ren si hou de hun ling 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“xi yao ji gun yu yu shan ,ji shen hua wei huang xiong 。”④xuan miao ;shen ji 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yin yang bu ce wei zhi shen 。”⑤xin shen ;jing shen 。《xun zi ·tian lun 》:“xing ju er shen sheng 。”⑥biao qing ;shen tai 。《shi shui xin yu ·jian ao 》:“(wang tian )shen qi ao mai ,le mo xiang chou dui yi 。”⑦xing xiang ;xiao xiang 。jiang ji 《chuan shen bi yao 》:“chuan shen zui da zhe ,ling bi ge ji er zuo ,ke yuan san si che hu ,re xiao zhao ,ke yuan wu liu che ,yu xiao yu yi yuan 。”⑧shen yun 。zhi wen yi zuo pin zai jing jie shang suo biao da chu de qing qu yun zhi 。yan yu 《cang lang shi hua ·shi bian 》:“shi zhi ji zhi you yi ,yue ru shen 。shi er ru shen ,zhi yi ,jin yi ,mie yi jia yi !”(mie :mo ;mei you 。)

    ju :

    ①[ming ]zhao ze de 。《sun zi bing fa ·jun zheng 》:“bu zhi shan lin xian zu ~ze zhi xing zhe ,bu neng hang jun 。”②[dong ]zu zhi 。《guo yu ·jin yu yi 》:“fan min li shi sheng ,sha jun er hou li zhong ,zhong shu ~zhi ?”③[dong ]bai huai ,hui huai 。《han fei zi ·er bing 》:“wang ju ,ze shi ~bu sheng 。”④[dong ]sang qi ,tui sang 。ji kang 《you fen shi 》:“shen ru zhi ~。”