• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 顧憶徇書劍,未嘗安枕席。

    “顧憶徇書劍,未嘗安枕席。”詩句出處:《南陽道中作》;是唐朝詩人張九齡的作品。

    登郢屬歲陰,及宛懵所適。復聞東漢主,遣此南都跡。
    佳氣藹厥初,霸圖紛在昔。茲邦稱貴近,與世嘗薰赫。
    遭遇感風雲,變衰空草澤。不識鄧公樹,猶傳陰後石。
    驅馬歷闉闍,荊榛翳阡陌。事去物無象,感來心不懌。
    懷古對窮秋,興言傷遠客。眇默遵岐路,辛勤弊行役。
    雲雁號相呼,林麇走自索。顧憶徇書劍,未嘗安枕席。
    豈暇墨突黔,空持遼豕白。迷復期非遠,歸歟賞農隙。

    【註釋】:

    顧:

    ①轉過頭看。辛棄疾《永遇樂 · 京口北固亭懷古》:“元嘉草草,封狼居胥,贏得倉皇北顧。”②看。《新五代史·秦王從榮傳》:“君臣相顧。”③看望;拜訪。諸葛亮《前出師表》:“三顧臣於草廬之中。”④照顧。司馬光《資治通鑒》卷六十五:“子佈、元表諸人各顧妻子,挾持私慮,深失所望。”⑤副詞。1.相當於“反而”、“卻”。《漢書·賈誼傳》:“足反居上,首顧居下。”2.不過;隻是。范曄《後漢書·王昌傳》:“光武曰:‘顧得全身可矣。’”3.難道。彭端淑《為學》:“人之立志,顧不如蜀鄙之僧哉。”⑥連詞。相當於“但是”。諸葛亮《後出師表》:“臣非不自惜也,顧王業不可偏安於蜀都。”

    憶:

    ①思念;回想。《木蘭詩》:“問女何所思? 問女何所憶?”潘閬《憶餘杭五首》之一:“長憶錢塘,不是人寰是天上。”②記得;記住不忘。《梁書·昭明太子傳》:“讀書數行並下,過目皆憶。”元稹《連昌宮詞》:“弄權宰相不記名,依稀憶得楊與李。”(楊與李:指楊國忠、李林甫。)

    徇:

    (舊讀xún) ①巡行;宣告政令。《左傳·襄公十四年》:“遒人以木鐸徇於路。”②巡視。《後漢書·杜喬傳》:“使徇察兗(yǎn)州。”③帶兵奪取。《史記·陳涉世傢》:“當此之時,諸將之徇地者不可勝數。”④順從;遵從。《左傳·文公十一年》:“國人弗徇。”⑤為瞭追求某種目的而舍身。也作“殉”。司馬遷《報任安書》:“常思奮不顧身,以徇國傢之急。”

    書:

    ①書寫;用文字記錄。《周易·系辭上》:“書不盡言,言不盡意。”《左傳·隱公七年》:“滕侯卒,不書名,未同盟也。”②書法。《新唐書·三宗諸子傳》:“(李)范好學,工書。”③書法的字體。《漢書·藝文志》:“六體者,古文、奇字、篆書、隸書、繆篆、蟲書。”④指文字。《南史·陳伯之傳》:“伯之不識書。”⑤書籍。《論語· 先進》:“何必讀書,然後為學?”⑥特指古代典籍《尚書》,為五經之一,內容主要是上古帝王的文誥。《孟子·盡心下》:“盡信《書》,則不如無《書》。”⑦書信。《左傳· 昭公六年》:“叔向使詒子產書。”⑧公文;文書。《漢書·刑法志》:“民知爭端矣,將棄禮而征於書。”(征:征引。書:指刑法。)古樂府《木蘭詩》:“軍書十二卷,卷卷有爺名。”⑨指帝王的詔書。《後漢書·禮儀志上》:“立春之日,下寬大之書曰……”⑩臣下的奏章。岑參《寄左省杜拾遺》:“聖朝無闕事,自覺諫書稀。”(闕:缺點。)

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·莊公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二時辰之一,即午後一時至三時。③十二生肖屬羊。④副詞。1.表示否定。a.相當於“不”。《詩經·周頌·小毖》:“未堪傢多難。”b.相當於“沒有”、“不曾”。《詩經 · 召南·草蟲》:“未見君子,我心傷悲。”2. 用在句尾,表示疑問。相當於“否”。《後漢書·劉表傳》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    嘗:

    ①用口品嘗味道。《荀子·榮辱》:“嘗之而甘於口。”(甘:好吃)②泛指嘗試;試一試。《孟子·梁惠王上》:“我雖不敏,請嘗試之。”③經歷。《左傳·僖公二十八年》:“險阻艱難,備嘗之矣。”(備:全部。)④古代特指秋祭。供奉新谷讓祖宗嘗新,故名。《公羊傳·桓公八年》:“秋(祭)日嘗。”⑤副詞。曾經。《論語·衛靈公》:“俎豆之事,則嘗聞之矣。”

    安:

    ①安寧;安穩;安定。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“風雨不動安如山。”《漢書·薛廣德傳》:“乘船危,就橋安。”(就橋:從橋上走。)②使安寧。《三國志·蜀書·蔣琬傳》:“其為政以安民為本,不以修飾為先。”③安樂;安逸。《孟子·告子下》:“然後知生於憂患,而死於安樂也。”④安心。陳壽《三國志·魏書·司馬朗傳》“郊境之內,民不安業。”⑤安放;設置。陸遊《東陽道中》詩:“先安筆硯對溪山。”⑥疑問代詞。相當於“什麼”、“什麼地方”。司馬遷《史記·項羽本紀》:“項王曰:‘沛公安在?’”《漢書·黥佈傳》:“女安從知之?”(女:你。)⑦副詞。表示反問。韓愈《馬說》:“且欲與常馬等不可得,安求其能千裡也?”

    安枕:

    安眠。喻無憂無慮。《漢書·英佈傳》:“使佈(黥佈)……出於下計,陛下~~而臥矣。”

    枕:

    ①枕頭。《戰國策·齊策四》:“三窟已就,君姑枕為樂矣。”②以頭枕物。《晉書·劉琨傳》:“枕戈待旦。”③臨近;靠近。《漢書·嚴助傳》:“會稽東接於海,南近諸越,北枕大江。”

    席:

    ①席子。用草、竹篾、葦子等編成的供坐臥鋪墊的用具。《史記·孫子吳起列傳》:“臥不設席,行不騎乘。”②坐次;坐位。《晉書 ·謝安傳》:“安從容就席。”③位置;地位。蘇紎《授薛稷中書侍郎制》:“以增輝於鼎席。”(鼎:指宰相。)④船帆。杜甫《早發》詩:“早行篙師怠,席掛風不正。”⑤酒席;宴席。《紅樓夢》第四十三回:“上頭正坐席呢,二爺快去罷。”⑥憑借;倚仗。《漢書·劉向傳》:“呂產、呂祿席太後之寵。”⑦量詞。多用於酒席。《紅樓夢》第五十三回:“這裡賈母花廳上擺瞭十來席酒。”


  • 顾忆徇书剑,未尝安枕席。

    “顾忆徇书剑,未尝安枕席。”诗句出处:《南阳道中作》;是唐朝诗人张九龄的作品。

    登郢属岁阴,及宛懵所适。复闻东汉主,遣此南都迹。
    佳气蔼厥初,霸图纷在昔。兹邦称贵近,与世尝薰赫。
    遭遇感风云,变衰空草泽。不识邓公树,犹传阴后石。
    驱马历闉闍,荆榛翳阡陌。事去物无象,感来心不怿。
    怀古对穷秋,兴言伤远客。眇默遵岐路,辛勤弊行役。
    云雁号相呼,林麇走自索。顾忆徇书剑,未尝安枕席。
    岂暇墨突黔,空持辽豕白。迷复期非远,归欤赏农隙。

    【注释】:

    顾:

    ①转过头看。辛弃疾《永遇乐 · 京口北固亭怀古》:“元嘉草草,封狼居胥,赢得仓皇北顾。”②看。《新五代史·秦王从荣传》:“君臣相顾。”③看望;拜访。诸葛亮《前出师表》:“三顾臣于草庐之中。”④照顾。司马光《资治通鉴》卷六十五:“子布、元表诸人各顾妻子,挟持私虑,深失所望。”⑤副词。1.相当于“反而”、“却”。《汉书·贾谊传》:“足反居上,首顾居下。”2.不过;只是。范晔《后汉书·王昌传》:“光武曰:‘顾得全身可矣。’”3.难道。彭端淑《为学》:“人之立志,顾不如蜀鄙之僧哉。”⑥连词。相当于“但是”。诸葛亮《后出师表》:“臣非不自惜也,顾王业不可偏安于蜀都。”

    忆:

    ①思念;回想。《木兰诗》:“问女何所思? 问女何所忆?”潘阆《忆余杭五首》之一:“长忆钱塘,不是人寰是天上。”②记得;记住不忘。《梁书·昭明太子传》:“读书数行并下,过目皆忆。”元稹《连昌宫词》:“弄权宰相不记名,依稀忆得杨与李。”(杨与李:指杨国忠、李林甫。)

    徇:

    (旧读xún) ①巡行;宣告政令。《左传·襄公十四年》:“遒人以木铎徇于路。”②巡视。《后汉书·杜乔传》:“使徇察兖(yǎn)州。”③带兵夺取。《史记·陈涉世家》:“当此之时,诸将之徇地者不可胜数。”④顺从;遵从。《左传·文公十一年》:“国人弗徇。”⑤为了追求某种目的而舍身。也作“殉”。司马迁《报任安书》:“常思奋不顾身,以徇国家之急。”

    书:

    ①书写;用文字记录。《周易·系辞上》:“书不尽言,言不尽意。”《左传·隐公七年》:“滕侯卒,不书名,未同盟也。”②书法。《新唐书·三宗诸子传》:“(李)范好学,工书。”③书法的字体。《汉书·艺文志》:“六体者,古文、奇字、篆书、隶书、缪篆、虫书。”④指文字。《南史·陈伯之传》:“伯之不识书。”⑤书籍。《论语· 先进》:“何必读书,然后为学?”⑥特指古代典籍《尚书》,为五经之一,内容主要是上古帝王的文诰。《孟子·尽心下》:“尽信《书》,则不如无《书》。”⑦书信。《左传· 昭公六年》:“叔向使诒子产书。”⑧公文;文书。《汉书·刑法志》:“民知争端矣,将弃礼而征于书。”(征:征引。书:指刑法。)古乐府《木兰诗》:“军书十二卷,卷卷有爷名。”⑨指帝王的诏书。《后汉书·礼仪志上》:“立春之日,下宽大之书曰……”⑩臣下的奏章。岑参《寄左省杜拾遗》:“圣朝无阙事,自觉谏书稀。”(阙:缺点。)

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·庄公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二时辰之一,即午后一时至三时。③十二生肖属羊。④副词。1.表示否定。a.相当于“不”。《诗经·周颂·小毖》:“未堪家多难。”b.相当于“没有”、“不曾”。《诗经 · 召南·草虫》:“未见君子,我心伤悲。”2. 用在句尾,表示疑问。相当于“否”。《后汉书·刘表传》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    尝:

    ①用口品尝味道。《荀子·荣辱》:“尝之而甘于口。”(甘:好吃)②泛指尝试;试一试。《孟子·梁惠王上》:“我虽不敏,请尝试之。”③经历。《左传·僖公二十八年》:“险阻艰难,备尝之矣。”(备:全部。)④古代特指秋祭。供奉新谷让祖宗尝新,故名。《公羊传·桓公八年》:“秋(祭)日尝。”⑤副词。曾经。《论语·卫灵公》:“俎豆之事,则尝闻之矣。”

    安:

    ①安宁;安稳;安定。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“风雨不动安如山。”《汉书·薛广德传》:“乘船危,就桥安。”(就桥:从桥上走。)②使安宁。《三国志·蜀书·蒋琬传》:“其为政以安民为本,不以修饰为先。”③安乐;安逸。《孟子·告子下》:“然后知生于忧患,而死于安乐也。”④安心。陈寿《三国志·魏书·司马朗传》“郊境之内,民不安业。”⑤安放;设置。陆游《东阳道中》诗:“先安笔砚对溪山。”⑥疑问代词。相当于“什么”、“什么地方”。司马迁《史记·项羽本纪》:“项王曰:‘沛公安在?’”《汉书·黥布传》:“女安从知之?”(女:你。)⑦副词。表示反问。韩愈《马说》:“且欲与常马等不可得,安求其能千里也?”

    安枕:

    安眠。喻无忧无虑。《汉书·英布传》:“使布(黥布)……出于下计,陛下~~而卧矣。”

    枕:

    ①枕头。《战国策·齐策四》:“三窟已就,君姑枕为乐矣。”②以头枕物。《晋书·刘琨传》:“枕戈待旦。”③临近;靠近。《汉书·严助传》:“会稽东接于海,南近诸越,北枕大江。”

    席:

    ①席子。用草、竹篾、苇子等编成的供坐卧铺垫的用具。《史记·孙子吴起列传》:“卧不设席,行不骑乘。”②坐次;坐位。《晋书 ·谢安传》:“安从容就席。”③位置;地位。苏紎《授薛稷中书侍郎制》:“以增辉于鼎席。”(鼎:指宰相。)④船帆。杜甫《早发》诗:“早行篙师怠,席挂风不正。”⑤酒席;宴席。《红楼梦》第四十三回:“上头正坐席呢,二爷快去罢。”⑥凭借;倚仗。《汉书·刘向传》:“吕产、吕禄席太后之宠。”⑦量词。多用于酒席。《红楼梦》第五十三回:“这里贾母花厅上摆了十来席酒。”


  • gu yi xun shu jian ,wei chang an zhen xi 。

    “gu yi xun shu jian ,wei chang an zhen xi 。”shi gou chu chu :《na yang dao zhong zuo 》;shi tang chao shi ren zhang jiu ling de zuo pin 。

    deng ying shu sui yin ,ji wan meng suo kuo 。fu wen dong han zhu ,qian ci na dou ji 。
    jia qi ai jue chu ,ba tu fen zai xi 。ci bang chen gui jin ,yu shi chang xun he 。
    zao yu gan feng yun ,bian cui kong cao ze 。bu shi deng gong shu ,you chuan yin hou dan 。
    qu ma li yin du ,jing zhen yi qian mo 。shi qu wu mo xiang ,gan lai xin bu yi 。
    huai gu dui qiong qiu ,xing yan shang yuan ke 。miao mo zun qi lu ,xin qin bi hang yi 。
    yun yan hao xiang hu ,lin jun zou zi suo 。gu yi xun shu jian ,wei chang an zhen xi 。
    qi xia mo tu qian ,kong chi liao shi bai 。mi fu ji fei yuan ,gui yu shang nong xi 。

    【zhu shi 】:

    gu :

    ①zhuai guo tou kan 。xin qi ji 《yong yu le · jing kou bei gu ting huai gu 》:“yuan jia cao cao ,feng lang ju xu ,ying de cang huang bei gu 。”②kan 。《xin wu dai shi ·qin wang cong rong chuan 》:“jun chen xiang gu 。”③kan wang ;bai fang 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”④zhao gu 。si ma guang 《zi zhi tong jian 》juan liu shi wu :“zi bu 、yuan biao zhu ren ge gu qi zi ,jia chi si lv ,shen shi suo wang 。”⑤fu ci 。1.xiang dang yu “fan er ”、“que ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“zu fan ju shang ,shou gu ju xia 。”2.bu guo ;zhi shi 。fan ye 《hou han shu ·wang chang chuan 》:“guang wu yue :‘gu de quan shen ke yi 。’”3.nan dao 。peng duan shu 《wei xue 》:“ren zhi li zhi ,gu bu ru shu bi zhi seng zai 。”⑥lian ci 。xiang dang yu “dan shi ”。zhu ge liang 《hou chu shi biao 》:“chen fei bu zi xi ye ,gu wang ye bu ke pian an yu shu dou 。”

    yi :

    ①sai nian ;hui xiang 。《mu lan shi 》:“wen nv he suo sai ? wen nv he suo yi ?”pan lang 《yi yu hang wu shou 》zhi yi :“chang yi qian tang ,bu shi ren huan shi tian shang 。”②ji de ;ji zhu bu wang 。《liang shu ·zhao ming tai zi chuan 》:“dou shu shu hang bing xia ,guo mu jie yi 。”yuan zhen 《lian chang gong ci 》:“long quan zai xiang bu ji ming ,yi xi yi de yang yu li 。”(yang yu li :zhi yang guo zhong 、li lin fu 。)

    xun :

    (jiu dou xún) ①xun hang ;xuan gao zheng ling 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“qiu ren yi mu duo xun yu lu 。”②xun shi 。《hou han shu ·du qiao chuan 》:“shi xun cha yan (yǎn)zhou 。”③dai bing duo qu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“dang ci zhi shi ,zhu jiang zhi xun de zhe bu ke sheng shu 。”④shun cong ;zun cong 。《zuo chuan ·wen gong shi yi nian 》:“guo ren fu xun 。”⑤wei le zhui qiu mou chong mu de er she shen 。ye zuo “xun ”。si ma qian 《bao ren an shu 》:“chang sai fen bu gu shen ,yi xun guo jia zhi ji 。”

    shu :

    ①shu xie ;yong wen zi ji lu 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“shu bu jin yan ,yan bu jin yi 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“teng hou cu ,bu shu ming ,wei tong meng ye 。”②shu fa 。《xin tang shu ·san zong zhu zi chuan 》:“(li )fan hao xue ,gong shu 。”③shu fa de zi ti 。《han shu ·yi wen zhi 》:“liu ti zhe ,gu wen 、ji zi 、zhuan shu 、li shu 、miao zhuan 、chong shu 。”④zhi wen zi 。《na shi ·chen bai zhi chuan 》:“bai zhi bu shi shu 。”⑤shu ji 。《lun yu · xian jin 》:“he bi dou shu ,ran hou wei xue ?”⑥te zhi gu dai dian ji 《shang shu 》,wei wu jing zhi yi ,nei rong zhu yao shi shang gu di wang de wen gao 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin 《shu 》,ze bu ru mo 《shu 》。”⑦shu xin 。《zuo chuan · zhao gong liu nian 》:“shu xiang shi dai zi chan shu 。”⑧gong wen ;wen shu 。《han shu ·xing fa zhi 》:“min zhi zheng duan yi ,jiang qi li er zheng yu shu 。”(zheng :zheng yin 。shu :zhi xing fa 。)gu le fu 《mu lan shi 》:“jun shu shi er juan ,juan juan you ye ming 。”⑨zhi di wang de zhao shu 。《hou han shu ·li yi zhi shang 》:“li chun zhi ri ,xia kuan da zhi shu yue ……”⑩chen xia de zou zhang 。cen can 《ji zuo sheng du she wei 》:“sheng chao mo que shi ,zi jiao jian shu xi 。”(que :que dian 。)

    wei :

    ①shi er de zhi zhi yi 。《chun qiu ·zhuang gong er shi si nian 》:“liu yue xin wei ,shuo ,ri you shi zhi 。”②shi er shi chen zhi yi ,ji wu hou yi shi zhi san shi 。③shi er sheng xiao shu yang 。④fu ci 。1.biao shi fou ding 。a.xiang dang yu “bu ”。《shi jing ·zhou song ·xiao bi 》:“wei kan jia duo nan 。”b.xiang dang yu “mei you ”、“bu ceng ”。《shi jing · shao na ·cao chong 》:“wei jian jun zi ,wo xin shang bei 。”2. yong zai gou wei ,biao shi yi wen 。xiang dang yu “fou ”。《hou han shu ·liu biao chuan 》:“yan chu zi kou er ru wu er ,ke yi yan wei ?”

    chang :

    ①yong kou pin chang wei dao 。《xun zi ·rong ru 》:“chang zhi er gan yu kou 。”(gan :hao chi )②fan zhi chang shi ;shi yi shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wo sui bu min ,qing chang shi zhi 。”③jing li 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“xian zu jian nan ,bei chang zhi yi 。”(bei :quan bu 。)④gu dai te zhi qiu ji 。gong feng xin gu rang zu zong chang xin ,gu ming 。《gong yang chuan ·huan gong ba nian 》:“qiu (ji )ri chang 。”⑤fu ci 。ceng jing 。《lun yu ·wei ling gong 》:“zu dou zhi shi ,ze chang wen zhi yi 。”

    an :

    ①an ning ;an wen ;an ding 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“feng yu bu dong an ru shan 。”《han shu ·xue an de chuan 》:“cheng chuan wei ,jiu qiao an 。”(jiu qiao :cong qiao shang zou 。)②shi an ning 。《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan chuan 》:“ji wei zheng yi an min wei ben ,bu yi xiu shi wei xian 。”③an le ;an yi 。《meng zi ·gao zi xia 》:“ran hou zhi sheng yu you huan ,er si yu an le ye 。”④an xin 。chen shou 《san guo zhi ·wei shu ·si ma lang chuan 》“jiao jing zhi nei ,min bu an ye 。”⑤an fang ;she zhi 。liu you 《dong yang dao zhong 》shi :“xian an bi yan dui xi shan 。”⑥yi wen dai ci 。xiang dang yu “shen me ”、“shen me de fang ”。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang wang yue :‘pei gong an zai ?’”《han shu ·qing bu chuan 》:“nv an cong zhi zhi ?”(nv :ni 。)⑦fu ci 。biao shi fan wen 。han yu 《ma shui 》:“ju yu yu chang ma deng bu ke de ,an qiu ji neng qian li ye ?”

    an zhen :

    an mian 。yu mo you mo lv 。《han shu ·ying bu chuan 》:“shi bu (qing bu )……chu yu xia ji ,bi xia ~~er wo yi 。”

    zhen :

    ①zhen tou 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“san ku yi jiu ,jun gu zhen wei le yi 。”②yi tou zhen wu 。《jin shu ·liu kun chuan 》:“zhen ge dai dan 。”③lin jin ;kao jin 。《han shu ·yan zhu chuan 》:“hui ji dong jie yu hai ,na jin zhu yue ,bei zhen da jiang 。”

    xi :

    ①xi zi 。yong cao 、zhu mie 、wei zi deng bian cheng de gong zuo wo pu dian de yong ju 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“wo bu she xi ,hang bu ji cheng 。”②zuo ci ;zuo wei 。《jin shu ·xie an chuan 》:“an cong rong jiu xi 。”③wei zhi ;de wei 。su zi 《shou xue ji zhong shu shi lang zhi 》:“yi zeng hui yu ding xi 。”(ding :zhi zai xiang 。)④chuan fan 。du fu 《zao fa 》shi :“zao hang gao shi dai ,xi gua feng bu zheng 。”⑤jiu xi ;yan xi 。《gong lou meng 》di si shi san hui :“shang tou zheng zuo xi ne ,er ye kuai qu ba 。”⑥ping jie ;yi zhang 。《han shu ·liu xiang chuan 》:“lv chan 、lv lu xi tai hou zhi chong 。”⑦liang ci 。duo yong yu jiu xi 。《gong lou meng 》di wu shi san hui :“zhe li gu mu hua ting shang bai le shi lai xi jiu 。”