• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 願求牙曠正華音,不令夷夏相交侵。

    “願求牙曠正華音,不令夷夏相交侵。”詩句出處:《法曲-美列聖,正華聲也》;是唐朝詩人白居易的作品。

    法曲法曲歌大定,積德重熙有餘慶。永徽之人舞而詠,
    法曲法曲舞霓裳。政和世理音洋洋,開元之人樂且康。
    法曲法曲歌堂堂,堂堂之慶垂無疆。中宗肅宗復鴻業,
    唐祚中興萬萬葉。法曲法曲合夷歌,夷聲邪亂華聲和。
    以亂幹和天寶末,明年胡塵犯宮闕。乃知法曲本華風,
    茍能審音與政通。一從胡曲相參錯,不辨興衰與哀樂。
    願求牙曠正華音,不令夷夏相交侵。

    【註釋】:

    願:

    老實;謹慎。《尚書·皋陶謨》:“願而恭。”《晉書·汝陰哀王謨傳》:“為人恭願,才不及中人。”

    求:

    ①尋覓。《詩經·小雅·伐木》:“嚶其鳴矣,求其友聲。”(嚶:鳥鳴聲。)《商君書·更法》:“慮世事之變,討正法之本,求使民之道。”②追求。《詩經·周南·關雎》:“求之不得,寤寐思服。”(寤:睡醒。寐:睡著。思服:想念。)③乞求;請求。《戰國策·趙策三》:“故不若亟割地求和。”④要求;需求。《論語·衛靈公》:“君子求諸己,小人求諸人。”⑤選擇;選取。《論衡·譏日》:“作車不求良辰,裁衣獨求吉日,俗人所重,失輕重之實也。”⑥證討。《詩經·大雅·江漢》:“匪安匪遊,淮夷來求。”⑦通“逑”。聚。《詩經·小雅·桑扈》:“萬福來求。”

    牙:

    ①大牙;臼齒。《呂氏春秋·淫辭》:“問馬齒,圉人曰:‘齒十二,與牙三十。’”②泛指牙齒。《韓非子·八說》:“虎豹必不用其爪而與鼷鼠同威。”③象牙狀的。林景熙《蜃說》:“鐘鼓樓翼其左右,簷牙歷歷,極公輸巧不能過。”④特指象牙。鮑照《代淮南王》:“琉璃作碗牙盤。”⑤咬。《戰國策·秦策三》:“王見大王之狗……投之一骨,輕起相牙者,何則? 有爭意也。”⑥牙旗的簡稱。《三國志·吳書·胡綜傳》:“又作黃龍大牙,常在中軍。”⑦官署的稱呼。後作“衙”。《北史·宋世良傳》:“每日牙門虛寂,無復訴訟者,謂之神門。”⑧介紹買賣,從中取利的經紀人。《資治通鑒》卷二一四:“皆為互市牙郎。”⑨通“芽”。發芽;萌芽。《管子·版法》:“禍乃始牙。”梅堯臣《初聞蛙》:“何時科鬥生,草根已吐牙。”

    曠:

    ①明朗;光明。《易林·明夷之恒》:“曠然大通,復更生活。”②空闊。王安石《遊褒禪山記》:“其下平曠,有泉側出。”袁枚《祭妹文》:“羊山曠渺,南望原隰,西望棲霞,風雨晨昏,羈魂有伴,當不孤寂。”陶潛《桃花源記》:“土地平曠,屋舍儼然。”(儼然:整齊。)特指寬闊之處。張說《嶽州山城》:“東曠迎朝邑,西樓引夕陰。”③開朗;曠達。《後漢書· 竇融傳》:“曠若發矇。”(發矇:使瞎子睜開眼。)范仲淹《嶽陽樓記》:“登斯樓也,則有心曠神怡,寵辱偕忘。”(偕:一並。)④間隔。孟浩然《傢園臥疾畢太祝曜見尋》:“伏枕舊遊曠,笙簧勞夢思。”⑤荒廢。《呂氏春秋·無義》:“以義動,則無壙事矣。”《續資治通鑒·宋真宗大中祥符九年》:“川陜長吏、監押、巡檢有曠弛者代之。”(長吏:縣吏中的位尊者。)又耽擱。昭梿《嘯亭雜錄·佟襄毅伯》:“自公故後,日漸廢弛,至有侍衛曠班,累日不至。”⑥空缺。黃宗羲《原君》:“許由、務光所以曠後世而不聞也。”⑦無配偶的成年男女。《三國志· 魏書·杜畿傳附杜恕》:“今者,外有伺隙之寇,內有貧曠之民。”⑧久遠;遙遠。《後漢書·朱雋傳》:“皆曠年歷載,乃能克敵。”薛福成《合肥蘇氏族譜·序》:“攀追先民於曠遠之世,於實無征,於義無取。”

    正:

    (一)①不偏斜。《尚書·說命上》:“惟木從繩則正。”(繩:指木工取直的墨線。)《荀子·君道》:“儀正而景(yǐng影)正。”(儀:用來測定時刻的日規。景:影子。)②人的行為正派;正直;公正。《新書·道術》:“方直不曲謂之正,反正為邪。”《鹽鐵論·論儒》:“子瑕,佞(nìng濘)臣也,夫子因之,非正也。”③合規范;合標準。《論語·鄉黨》:“割不正不食。”(割:切肉。)④純正不雜。《荀子·樂論》:“正聲感人而順氣應之。”⑤作為主體,與“副”相對。《隋書·經籍志》:“補續殘缺正副二本,藏於宮中。”⑥正面,與“反”相對。《天工開物·造皮紙》:“紙以逼簾者為正面。”(逼:靠近。簾:竹簾。)⑦大於零的,與“負”相對。《九章算術·方程》:“如方程,各置所取,以正負術入之。”⑧長官。《左傳·哀公元年》:“(少康)為仍牧正,……逃奔有虞,為之庖正。”⑨正當;合適。《管子·立政》:“正道捐棄而邪事日長。”⑩糾正;使……正。《左傳·隱公十一年》:“政以治民,刑以正邪。”使端正。《論語·子路》:“不能正其身,如正人何!”(11)副詞。表示動作在進行中;狀態的持續。《漢書·燕刺王旦傳》:“正讙不可止。” (二)zhēng ①陰歷每年的第一個月。《漢書·武帝紀》:“三年春正月,行幸甘泉宮。”(幸:指帝王到某處。)②箭靶中心。《詩經·齊風·猗嗟》:“終日射侯,不出正兮。”

    華:

    (一)①草木所開的花。後作“花”。《詩經·召南·何彼穠矣》:“華如桃李。”《詩經· 周南·桃夭》:“桃之夭夭,灼灼其華。”又指開花。《禮記·月令》:“桃始華。”②從中間剖開。《禮記·曲禮上》:“為天子削瓜者副之,巾以絺;為國君者華之,巾以绤。”(二)huá ①光彩;光輝。謝莊《月賦》:“增華臺室,揚采軒宮。”(臺室、軒宮:皆星座名。)又輝映。何遜《秋夕仰贈從兄寘南》:“高樹北風響,空庭秋月華。”②出現在太陽或月亮周圍的彩色光環,古人以為吉兆。李程《日五色賦》:“祥開日華。”(祥:吉祥。)③華麗;華美。曹植《洛神賦》:“華容婀娜,令我忘餐。”又指人物美麗有風采。陸機《贈紀士》:“華顏婉如玉。”④精華。王勃《滕王閣序》:“物華天寶,龍光射牛鬥之墟。”⑤才學。韓愈《送鄭十校理得洛字》:“才子富文華。”又指文采。杜甫《贈比部蕭郎中十兄》:“詞華傾後輩。”(傾:使欽佩。)⑥聲譽;名聲。張九齡《和許給事中直夜簡諸公》:“聲華大國寶。”⑦繁盛。劉得仁《樂遊原春望》:“始覺繁華地,應無不醉人。”⑧顯貴。王績《策杖尋隱士》:“歲歲長如此,方知輕世華。”⑨浮華。《後漢書·周舉傳》:“但務其華,不求其實。”⑩歲月;時光。沈佺期《春閨》:“歲華空自擲。”又年輕;年少。李商隱《錦瑟》:“錦瑟無端五十弦,一弦一柱思華年。”(11)(頭發)花白。蘇軾《念奴嬌·赤壁懷古》:“故國神遊,多情應笑我,早生華發。”(12)中國古稱華夏,省稱“華”。亦專指漢族。《左傳·定公十年》:“夷不亂華。”(夷:古稱少數民族名。)(13)通“嘩”。喧嘩。《晏子春秋·內篇問上二十》:“不掩君過,諫乎前,不華乎外。”(乎:於。) (三)huà 通“樺”。司馬相如《上林賦》:“華楓枰櫨。”

    音:

    ①樂音。《韓非子·說林下》:“吾嘗好音,此人遺我鳴琴。”(嘗:曾經。遺:贈給。)②聲音。《莊子·胠篋》:“雞狗之音相聞。”③消息。《詩經·鄭風·子衿》:“縱我不往,子寧不嗣音。”(寧:難道。嗣:寄給。)④通“蔭”。樹蔭。《左傳·文公十七年》:“鹿死不擇音。”[八音]古代對樂器的統稱。指金、石、土、革、絲、木、匏(páo袍)、竹八類。如鐘、鈴屬金類;磬屬石類;塤(xūn勛)屬土類;鼓屬革類;琴、瑟屬絲類;柷(zhù祝)屬木類;笙、竽屬匏類;管、簫屬竹類。

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    令:

    (一)①發令;下命令。《論語·顏淵》:“其身正,不令而行。”《史記·孫子吳起列傳》:“即三令五申之。”(申:告誡。)②命令;法令。《史記·屈原賈生列傳》:“王使屈平為令。”③美好。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“年始十八九,便言多令才。”(便言:有口才。)④古代官名。指中央或地方的主管官員。《史記·陳涉世傢》:“宮門令欲縛之。”特指縣令。《漢書·蒯通傳》:“通說(shuì)范陽令徐公曰:‘……足下為令十餘年矣。’”⑤時節;季節。⑥詞牌、曲牌名。一般較為短小,稱為小令、令曲。⑦連詞。假使;如果。《史記·張耳陳馀列傳》:“令事成,歸王;事敗,獨身坐耳。”(身坐:自身定罪。) (二)líng [令狐]1.古地名。在今山西臨猗縣西。2.復姓。 (三)lǐng 量詞。紙張計量單位。原張紙五百張為一令。

    夷:

    ①我國古代對東部各族的泛稱。《尚書·禹貢》:“大陸既作,島夷皮服。”(作:耕作。皮服:以獸皮為衣。)②古代對中原以外各族的通稱。《孟子·滕文公上》:“吾聞用夏變夷者,未聞變於夷者也。”③舊時泛指外國或外國人。魏源《海國圖志敘》:“夷煙流毒。”④平;平坦。《老子》:“大道甚夷。”王安石《遊褒禪山記》:“夫夷以近,則遊者眾;險以遠,則至者少。”⑤使平坦。曹操《分租與諸將掾屬令》:“幸賴賢人不愛其謀,群士不遺其力,是以夷險平亂。”(愛:吝惜。遺:留。)⑥平定。柳宗元《獻平淮夷雅表》:“平夏州,夷劍南,取江東,定河北。”⑦滅族。《三國志·吳書·吳主傳》:“將軍馬茂等圖逆,夷三族。”⑧平輩。《史記·留侯世傢》:“今諸將皆陛下故等夷。”(故:原先的。等:同等。)⑨鏟平;消除。《史記·秦始皇本紀》:“墮壞城郭,決通川防,夷去險阻。”⑩創傷。《左傳·成公十六年》:“子反命軍吏察夷傷。”此義後寫作“痍”。(11)平和;喜悅。《詩經·鄭風·風雨》:“既見君子,雲胡不夷。”[夷然]泰然鎮定的樣子。《晉書·謝安傳》:“安夷然無懼色。”[夷猶]遲疑不行。《楚辭·九歌·湘君》:“君不行兮夷猶。”

    夏:

    (一)①華夏;諸夏。最初的中原古部族名。又指中原地區,後指中國。《孟子·滕文公上》:“吾聞用夏變夷者,未聞變於夷者也。”《荀子·儒效》:“居楚而楚,居越而越,居夏而夏,是非天性也,積靡使然也。”(靡:順服。)②大。景差《大招》:“夏屋廣大。”③大的房屋。後作“廈(shà)。”《楚辭·九章·哀郢》:“曾不知夏之為丘兮。”④古朝代名,相傳為夏後氏部落領袖禹所建立。建都安邑(今山西省夏縣北)。《論語·八佾》:“夏禮,吾能言之。”⑤一年四季的第二季。農歷四月至六月。《詩經·小雅· 四月》:“四月惟夏。”⑥五彩。《周禮·春官·巾車》:“孤乘夏篆,卿乘夏縵。” (二)jiǎ [陽夏]古縣名。秦置。

    相:

    (一)①互相;相互。《左傳·隱公元年》:“不及黃泉,無相見也。”②遞相;一方對另一方有所動作。《呂氏春秋·疑似》:“為高葆禱於璐,置鼓其上,遠近相聞。”③質地;實質。劉峻《辯命論》:“昔之玉質金相,英髦秀達,皆擯斥於當年,韞(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊傑。韞:藏。)[相對]相向。元稹《與李十二夜飲》:“寒夜燈前賴酒壺,與君相對興(xìng)猶孤。”(二)xiàng ①察看;仔細看。《詩經·大雅·公劉》:“相其陰陽,觀其流泉。”②占視。迷信者看外形而斷定人與事的吉兇禍福。《荀子·非相》:“相人之形狀顏色,而知其吉兇妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相雖善而心術惡。”④輔佐;扶助。《論語·季氏》:“今由與求也,相夫子。”⑤官名。1. 輔佐君主掌管國事的最高官吏。《史記·魏世傢》:“傢貧則思良妻,國亂則思賢相。”2.漢代另指諸侯國的實際執政者,地位相當於郡太守。《後漢書·張衡傳》:“永和初,出為河間相。”又使為相。《續資治通鑒長編·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彥博、富弼,意甚自得。”⑥司儀贊禮者。《淮南子·主術》:“口能言而行人稱辭,足能行而相者先導。”(行人:古時的外交官。)⑦選擇。王實甫《西廂記》第五本第四折:“自古相女配夫,新狀元花生滿路。”

    交:

    ①交叉;交錯。《孔子傢語·致思》:“挺刃交兵。”《楚辭· 九歌·國殤》:“旌(jīng)蔽日兮敵若雲,矢交墜兮士爭先。”(旌:旗。矢:箭。)《史記·項羽本紀》:“交戟之衛士欲止不內(nà),樊噲側其盾以撞。”(內:同“納”。)②結交;交往。《論語·學而》:“與朋友交而不信乎?”(信:誠實。)《左傳·昭公二十三年》:“守其交禮。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“卒相與歡,為刎頸之交。”(卒:終於。)《法言·修身》:“上交不諂,下交不驕,則可以有為矣。”(有為:有作為。)③交情;友誼。《莊子·山木》:“夫相收之與相棄亦遠矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《後漢書·崔駰傳》:“交淺而言深者,愚也。”④時間或地區相連接。《左傳·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊齋志異·董生》:“夢與女交。”⑥副詞。1.俱;同時。《左傳·文公十二年》:“(秦軍與晉軍)乃皆出戰,交綏。”(綏:退軍。)2. 互相。《左傳·隱公三年》:“周、鄭交質。王子狐為質於鄭,鄭公子質於周。”(質:人質。)《史記·張儀列傳》:“兩國交爭,其勢不兩立。”《戰國策·趙策三》:“俱據萬乘之國,交有稱王之名。”⑦通“蛟”。《漢書·高帝紀上》:“則見交龍於上。”⑧通“教”。使。岑參《嘆白發》:“白發生偏速,交人不奈何。”

    侵:

    (一)①進犯;進攻。《左傳·僖公四年》:“齊侯以諸侯之師侵蔡。”②侵奪;侵占。《漢書·地理志下》:“至(周)襄王,以河內賜晉文公,又為諸侯所侵,故其分地小。”(分:分封。)③欺凌;傷害;欺負。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“強不侵弱。”韓愈《枯樹》:“老樹無枝葉,風霜不復侵。”④漸進。陳子昂《南山傢園十韻》:“坐觀萬象化,方見百年侵。”⑤逐漸。《列子·湯問》:“帝憑怒,侵減龍伯之國使厄。”⑥逼近。庾肩吾《亂後經夏禹廟》:“侵雲似天闕,照水類河宮。”(闕:宮闕。類:似。)⑦荒年;莊稼歉收。《谷梁傳·襄公二十四年》:“五谷不升謂之大侵。”(升:成熟。) (二)qǐn 長相既矮小又醜陋。又作“寢”。《漢書·田蚡傳》:“田蚡貌侵。”


  • 愿求牙旷正华音,不令夷夏相交侵。

    “愿求牙旷正华音,不令夷夏相交侵。”诗句出处:《法曲-美列圣,正华声也》;是唐朝诗人白居易的作品。

    法曲法曲歌大定,积德重熙有余庆。永徽之人舞而咏,
    法曲法曲舞霓裳。政和世理音洋洋,开元之人乐且康。
    法曲法曲歌堂堂,堂堂之庆垂无疆。中宗肃宗复鸿业,
    唐祚中兴万万叶。法曲法曲合夷歌,夷声邪乱华声和。
    以乱干和天宝末,明年胡尘犯宫阙。乃知法曲本华风,
    苟能审音与政通。一从胡曲相参错,不辨兴衰与哀乐。
    愿求牙旷正华音,不令夷夏相交侵。

    【注释】:

    愿:

    老实;谨慎。《尚书·皋陶谟》:“愿而恭。”《晋书·汝阴哀王谟传》:“为人恭愿,才不及中人。”

    求:

    ①寻觅。《诗经·小雅·伐木》:“嘤其鸣矣,求其友声。”(嘤:鸟鸣声。)《商君书·更法》:“虑世事之变,讨正法之本,求使民之道。”②追求。《诗经·周南·关雎》:“求之不得,寤寐思服。”(寤:睡醒。寐:睡着。思服:想念。)③乞求;请求。《战国策·赵策三》:“故不若亟割地求和。”④要求;需求。《论语·卫灵公》:“君子求诸己,小人求诸人。”⑤选择;选取。《论衡·讥日》:“作车不求良辰,裁衣独求吉日,俗人所重,失轻重之实也。”⑥证讨。《诗经·大雅·江汉》:“匪安匪游,淮夷来求。”⑦通“逑”。聚。《诗经·小雅·桑扈》:“万福来求。”

    牙:

    ①大牙;臼齿。《吕氏春秋·淫辞》:“问马齿,圉人曰:‘齿十二,与牙三十。’”②泛指牙齿。《韩非子·八说》:“虎豹必不用其爪而与鼷鼠同威。”③象牙状的。林景熙《蜃说》:“钟鼓楼翼其左右,簷牙历历,极公输巧不能过。”④特指象牙。鲍照《代淮南王》:“琉璃作碗牙盘。”⑤咬。《战国策·秦策三》:“王见大王之狗……投之一骨,轻起相牙者,何则? 有争意也。”⑥牙旗的简称。《三国志·吴书·胡综传》:“又作黄龙大牙,常在中军。”⑦官署的称呼。后作“衙”。《北史·宋世良传》:“每日牙门虚寂,无复诉讼者,谓之神门。”⑧介绍买卖,从中取利的经纪人。《资治通鉴》卷二一四:“皆为互市牙郎。”⑨通“芽”。发芽;萌芽。《管子·版法》:“祸乃始牙。”梅尧臣《初闻蛙》:“何时科斗生,草根已吐牙。”

    旷:

    ①明朗;光明。《易林·明夷之恒》:“旷然大通,复更生活。”②空阔。王安石《游褒禅山记》:“其下平旷,有泉侧出。”袁枚《祭妹文》:“羊山旷渺,南望原隰,西望栖霞,风雨晨昏,羁魂有伴,当不孤寂。”陶潜《桃花源记》:“土地平旷,屋舍俨然。”(俨然:整齐。)特指宽阔之处。张说《岳州山城》:“东旷迎朝邑,西楼引夕阴。”③开朗;旷达。《后汉书· 窦融传》:“旷若发矇。”(发矇:使瞎子睁开眼。)范仲淹《岳阳楼记》:“登斯楼也,则有心旷神怡,宠辱偕忘。”(偕:一并。)④间隔。孟浩然《家园卧疾毕太祝曜见寻》:“伏枕旧游旷,笙簧劳梦思。”⑤荒废。《吕氏春秋·无义》:“以义动,则无圹事矣。”《续资治通鉴·宋真宗大中祥符九年》:“川陕长吏、监押、巡检有旷弛者代之。”(长吏:县吏中的位尊者。)又耽搁。昭梿《啸亭杂录·佟襄毅伯》:“自公故后,日渐废弛,至有侍卫旷班,累日不至。”⑥空缺。黄宗羲《原君》:“许由、务光所以旷后世而不闻也。”⑦无配偶的成年男女。《三国志· 魏书·杜畿传附杜恕》:“今者,外有伺隙之寇,内有贫旷之民。”⑧久远;遥远。《后汉书·朱雋传》:“皆旷年历载,乃能克敌。”薛福成《合肥苏氏族谱·序》:“攀追先民于旷远之世,于实无征,于义无取。”

    正:

    (一)①不偏斜。《尚书·说命上》:“惟木从绳则正。”(绳:指木工取直的墨线。)《荀子·君道》:“仪正而景(yǐng影)正。”(仪:用来测定时刻的日规。景:影子。)②人的行为正派;正直;公正。《新书·道术》:“方直不曲谓之正,反正为邪。”《盐铁论·论儒》:“子瑕,佞(nìng泞)臣也,夫子因之,非正也。”③合规范;合标准。《论语·乡党》:“割不正不食。”(割:切肉。)④纯正不杂。《荀子·乐论》:“正声感人而顺气应之。”⑤作为主体,与“副”相对。《隋书·经籍志》:“补续残缺正副二本,藏于宫中。”⑥正面,与“反”相对。《天工开物·造皮纸》:“纸以逼帘者为正面。”(逼:靠近。帘:竹帘。)⑦大于零的,与“负”相对。《九章算术·方程》:“如方程,各置所取,以正负术入之。”⑧长官。《左传·哀公元年》:“(少康)为仍牧正,……逃奔有虞,为之庖正。”⑨正当;合适。《管子·立政》:“正道捐弃而邪事日长。”⑩纠正;使……正。《左传·隐公十一年》:“政以治民,刑以正邪。”使端正。《论语·子路》:“不能正其身,如正人何!”(11)副词。表示动作在进行中;状态的持续。《汉书·燕刺王旦传》:“正讙不可止。” (二)zhēng ①阴历每年的第一个月。《汉书·武帝纪》:“三年春正月,行幸甘泉宫。”(幸:指帝王到某处。)②箭靶中心。《诗经·齐风·猗嗟》:“终日射侯,不出正兮。”

    华:

    (一)①草木所开的花。后作“花”。《诗经·召南·何彼秾矣》:“华如桃李。”《诗经· 周南·桃夭》:“桃之夭夭,灼灼其华。”又指开花。《礼记·月令》:“桃始华。”②从中间剖开。《礼记·曲礼上》:“为天子削瓜者副之,巾以絺;为国君者华之,巾以绤。”(二)huá ①光彩;光辉。谢庄《月赋》:“增华台室,扬采轩宫。”(台室、轩宫:皆星座名。)又辉映。何逊《秋夕仰赠从兄寘南》:“高树北风响,空庭秋月华。”②出现在太阳或月亮周围的彩色光环,古人以为吉兆。李程《日五色赋》:“祥开日华。”(祥:吉祥。)③华丽;华美。曹植《洛神赋》:“华容婀娜,令我忘餐。”又指人物美丽有风采。陆机《赠纪士》:“华颜婉如玉。”④精华。王勃《滕王阁序》:“物华天宝,龙光射牛斗之墟。”⑤才学。韩愈《送郑十校理得洛字》:“才子富文华。”又指文采。杜甫《赠比部萧郎中十兄》:“词华倾后辈。”(倾:使钦佩。)⑥声誉;名声。张九龄《和许给事中直夜简诸公》:“声华大国宝。”⑦繁盛。刘得仁《乐游原春望》:“始觉繁华地,应无不醉人。”⑧显贵。王绩《策杖寻隐士》:“岁岁长如此,方知轻世华。”⑨浮华。《后汉书·周举传》:“但务其华,不求其实。”⑩岁月;时光。沈佺期《春闺》:“岁华空自掷。”又年轻;年少。李商隐《锦瑟》:“锦瑟无端五十弦,一弦一柱思华年。”(11)(头发)花白。苏轼《念奴娇·赤壁怀古》:“故国神游,多情应笑我,早生华发。”(12)中国古称华夏,省称“华”。亦专指汉族。《左传·定公十年》:“夷不乱华。”(夷:古称少数民族名。)(13)通“哗”。喧哗。《晏子春秋·内篇问上二十》:“不掩君过,谏乎前,不华乎外。”(乎:于。) (三)huà 通“桦”。司马相如《上林赋》:“华枫枰栌。”

    音:

    ①乐音。《韩非子·说林下》:“吾尝好音,此人遗我鸣琴。”(尝:曾经。遗:赠给。)②声音。《庄子·胠箧》:“鸡狗之音相闻。”③消息。《诗经·郑风·子衿》:“纵我不往,子宁不嗣音。”(宁:难道。嗣:寄给。)④通“荫”。树荫。《左传·文公十七年》:“鹿死不择音。”[八音]古代对乐器的统称。指金、石、土、革、丝、木、匏(páo袍)、竹八类。如钟、铃属金类;磬属石类;埙(xūn勋)属土类;鼓属革类;琴、瑟属丝类;柷(zhù祝)属木类;笙、竽属匏类;管、箫属竹类。

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    令:

    (一)①发令;下命令。《论语·颜渊》:“其身正,不令而行。”《史记·孙子吴起列传》:“即三令五申之。”(申:告诫。)②命令;法令。《史记·屈原贾生列传》:“王使屈平为令。”③美好。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“年始十八九,便言多令才。”(便言:有口才。)④古代官名。指中央或地方的主管官员。《史记·陈涉世家》:“宫门令欲缚之。”特指县令。《汉书·蒯通传》:“通说(shuì)范阳令徐公曰:‘……足下为令十余年矣。’”⑤时节;季节。⑥词牌、曲牌名。一般较为短小,称为小令、令曲。⑦连词。假使;如果。《史记·张耳陈馀列传》:“令事成,归王;事败,独身坐耳。”(身坐:自身定罪。) (二)líng [令狐]1.古地名。在今山西临猗县西。2.复姓。 (三)lǐng 量词。纸张计量单位。原张纸五百张为一令。

    夷:

    ①我国古代对东部各族的泛称。《尚书·禹贡》:“大陆既作,岛夷皮服。”(作:耕作。皮服:以兽皮为衣。)②古代对中原以外各族的通称。《孟子·滕文公上》:“吾闻用夏变夷者,未闻变于夷者也。”③旧时泛指外国或外国人。魏源《海国图志叙》:“夷烟流毒。”④平;平坦。《老子》:“大道甚夷。”王安石《游褒禅山记》:“夫夷以近,则游者众;险以远,则至者少。”⑤使平坦。曹操《分租与诸将掾属令》:“幸赖贤人不爱其谋,群士不遗其力,是以夷险平乱。”(爱:吝惜。遗:留。)⑥平定。柳宗元《献平淮夷雅表》:“平夏州,夷剑南,取江东,定河北。”⑦灭族。《三国志·吴书·吴主传》:“将军马茂等图逆,夷三族。”⑧平辈。《史记·留侯世家》:“今诸将皆陛下故等夷。”(故:原先的。等:同等。)⑨铲平;消除。《史记·秦始皇本纪》:“堕坏城郭,决通川防,夷去险阻。”⑩创伤。《左传·成公十六年》:“子反命军吏察夷伤。”此义后写作“痍”。(11)平和;喜悦。《诗经·郑风·风雨》:“既见君子,云胡不夷。”[夷然]泰然镇定的样子。《晋书·谢安传》:“安夷然无惧色。”[夷犹]迟疑不行。《楚辞·九歌·湘君》:“君不行兮夷犹。”

    夏:

    (一)①华夏;诸夏。最初的中原古部族名。又指中原地区,后指中国。《孟子·滕文公上》:“吾闻用夏变夷者,未闻变于夷者也。”《荀子·儒效》:“居楚而楚,居越而越,居夏而夏,是非天性也,积靡使然也。”(靡:顺服。)②大。景差《大招》:“夏屋广大。”③大的房屋。后作“厦(shà)。”《楚辞·九章·哀郢》:“曾不知夏之为丘兮。”④古朝代名,相传为夏后氏部落领袖禹所建立。建都安邑(今山西省夏县北)。《论语·八佾》:“夏礼,吾能言之。”⑤一年四季的第二季。农历四月至六月。《诗经·小雅· 四月》:“四月惟夏。”⑥五彩。《周礼·春官·巾车》:“孤乘夏篆,卿乘夏缦。” (二)jiǎ [阳夏]古县名。秦置。

    相:

    (一)①互相;相互。《左传·隐公元年》:“不及黄泉,无相见也。”②递相;一方对另一方有所动作。《吕氏春秋·疑似》:“为高葆祷于璐,置鼓其上,远近相闻。”③质地;实质。刘峻《辩命论》:“昔之玉质金相,英髦秀达,皆摈斥于当年,韫(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊杰。韫:藏。)[相对]相向。元稹《与李十二夜饮》:“寒夜灯前赖酒壶,与君相对兴(xìng)犹孤。”(二)xiàng ①察看;仔细看。《诗经·大雅·公刘》:“相其阴阳,观其流泉。”②占视。迷信者看外形而断定人与事的吉凶祸福。《荀子·非相》:“相人之形状颜色,而知其吉凶妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相虽善而心术恶。”④辅佐;扶助。《论语·季氏》:“今由与求也,相夫子。”⑤官名。1. 辅佐君主掌管国事的最高官吏。《史记·魏世家》:“家贫则思良妻,国乱则思贤相。”2.汉代另指诸侯国的实际执政者,地位相当于郡太守。《后汉书·张衡传》:“永和初,出为河间相。”又使为相。《续资治通鉴长编·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彦博、富弼,意甚自得。”⑥司仪赞礼者。《淮南子·主术》:“口能言而行人称辞,足能行而相者先导。”(行人:古时的外交官。)⑦选择。王实甫《西厢记》第五本第四折:“自古相女配夫,新状元花生满路。”

    交:

    ①交叉;交错。《孔子家语·致思》:“挺刃交兵。”《楚辞· 九歌·国殇》:“旌(jīng)蔽日兮敌若云,矢交坠兮士争先。”(旌:旗。矢:箭。)《史记·项羽本纪》:“交戟之卫士欲止不内(nà),樊哙侧其盾以撞。”(内:同“纳”。)②结交;交往。《论语·学而》:“与朋友交而不信乎?”(信:诚实。)《左传·昭公二十三年》:“守其交礼。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“卒相与欢,为刎颈之交。”(卒:终于。)《法言·修身》:“上交不谄,下交不骄,则可以有为矣。”(有为:有作为。)③交情;友谊。《庄子·山木》:“夫相收之与相弃亦远矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《后汉书·崔骃传》:“交浅而言深者,愚也。”④时间或地区相连接。《左传·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊斋志异·董生》:“梦与女交。”⑥副词。1.俱;同时。《左传·文公十二年》:“(秦军与晋军)乃皆出战,交绥。”(绥:退军。)2. 互相。《左传·隐公三年》:“周、郑交质。王子狐为质于郑,郑公子质于周。”(质:人质。)《史记·张仪列传》:“两国交争,其势不两立。”《战国策·赵策三》:“俱据万乘之国,交有称王之名。”⑦通“蛟”。《汉书·高帝纪上》:“则见交龙于上。”⑧通“教”。使。岑参《叹白发》:“白发生偏速,交人不奈何。”

    侵:

    (一)①进犯;进攻。《左传·僖公四年》:“齐侯以诸侯之师侵蔡。”②侵夺;侵占。《汉书·地理志下》:“至(周)襄王,以河内赐晋文公,又为诸侯所侵,故其分地小。”(分:分封。)③欺凌;伤害;欺负。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“强不侵弱。”韩愈《枯树》:“老树无枝叶,风霜不复侵。”④渐进。陈子昂《南山家园十韵》:“坐观万象化,方见百年侵。”⑤逐渐。《列子·汤问》:“帝凭怒,侵减龙伯之国使厄。”⑥逼近。庾肩吾《乱后经夏禹庙》:“侵云似天阙,照水类河宫。”(阙:宫阙。类:似。)⑦荒年;庄稼歉收。《谷梁传·襄公二十四年》:“五谷不升谓之大侵。”(升:成熟。) (二)qǐn 长相既矮小又丑陋。又作“寝”。《汉书·田蚡传》:“田蚡貌侵。”


  • yuan qiu ya kuang zheng hua yin ,bu ling yi xia xiang jiao qin 。

    “yuan qiu ya kuang zheng hua yin ,bu ling yi xia xiang jiao qin 。”shi gou chu chu :《fa qu -mei lie sheng ,zheng hua sheng ye 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    fa qu fa qu ge da ding ,ji de chong xi you yu qing 。yong hui zhi ren wu er yong ,
    fa qu fa qu wu ni chang 。zheng he shi li yin xiang xiang ,kai yuan zhi ren le ju kang 。
    fa qu fa qu ge tang tang ,tang tang zhi qing chui mo jiang 。zhong zong su zong fu hong ye ,
    tang zuo zhong xing mo mo xie 。fa qu fa qu ge yi ge ,yi sheng xie luan hua sheng he 。
    yi luan gan he tian bao mo ,ming nian hu chen fan gong que 。nai zhi fa qu ben hua feng ,
    gou neng shen yin yu zheng tong 。yi cong hu qu xiang can cuo ,bu bian xing cui yu ai le 。
    yuan qiu ya kuang zheng hua yin ,bu ling yi xia xiang jiao qin 。

    【zhu shi 】:

    yuan :

    lao shi ;jin shen 。《shang shu ·gao tao mo 》:“yuan er gong 。”《jin shu ·ru yin ai wang mo chuan 》:“wei ren gong yuan ,cai bu ji zhong ren 。”

    qiu :

    ①xun mi 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“ying ji ming yi ,qiu ji you sheng 。”(ying :diao ming sheng 。)《shang jun shu ·geng fa 》:“lv shi shi zhi bian ,tao zheng fa zhi ben ,qiu shi min zhi dao 。”②zhui qiu 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“qiu zhi bu de ,wu mei sai fu 。”(wu :shui xing 。mei :shui zhao 。sai fu :xiang nian 。)③qi qiu ;qing qiu 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“gu bu re ji ge de qiu he 。”④yao qiu ;xu qiu 。《lun yu ·wei ling gong 》:“jun zi qiu zhu ji ,xiao ren qiu zhu ren 。”⑤shua ze ;shua qu 。《lun heng ·ji ri 》:“zuo che bu qiu liang chen ,cai yi du qiu ji ri ,su ren suo chong ,shi qing chong zhi shi ye 。”⑥zheng tao 。《shi jing ·da ya ·jiang han 》:“fei an fei you ,huai yi lai qiu 。”⑦tong “qiu ”。ju 。《shi jing ·xiao ya ·sang hu 》:“mo fu lai qiu 。”

    ya :

    ①da ya ;jiu chi 。《lv shi chun qiu ·yin ci 》:“wen ma chi ,yu ren yue :‘chi shi er ,yu ya san shi 。’”②fan zhi ya chi 。《han fei zi ·ba shui 》:“hu bao bi bu yong ji zhao er yu xi shu tong wei 。”③xiang ya zhuang de 。lin jing xi 《shen shui 》:“zhong gu lou yi ji zuo you ,簷ya li li ,ji gong shu qiao bu neng guo 。”④te zhi xiang ya 。bao zhao 《dai huai na wang 》:“liu li zuo wan ya pan 。”⑤yao 。《zhan guo ce ·qin ce san 》:“wang jian da wang zhi gou ……tou zhi yi gu ,qing qi xiang ya zhe ,he ze ? you zheng yi ye 。”⑥ya qi de jian chen 。《san guo zhi ·wu shu ·hu zeng chuan 》:“you zuo huang long da ya ,chang zai zhong jun 。”⑦guan shu de chen hu 。hou zuo “ya ”。《bei shi ·song shi liang chuan 》:“mei ri ya men xu ji ,mo fu su song zhe ,wei zhi shen men 。”⑧jie shao mai mai ,cong zhong qu li de jing ji ren 。《zi zhi tong jian 》juan er yi si :“jie wei hu shi ya lang 。”⑨tong “ya ”。fa ya ;meng ya 。《guan zi ·ban fa 》:“huo nai shi ya 。”mei yao chen 《chu wen wa 》:“he shi ke dou sheng ,cao gen yi tu ya 。”

    kuang :

    ①ming lang ;guang ming 。《yi lin ·ming yi zhi heng 》:“kuang ran da tong ,fu geng sheng huo 。”②kong kuo 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“ji xia ping kuang ,you quan ce chu 。”yuan mei 《ji mei wen 》:“yang shan kuang miao ,na wang yuan xi ,xi wang qi xia ,feng yu chen hun ,ji hun you ban ,dang bu gu ji 。”tao qian 《tao hua yuan ji 》:“tu de ping kuang ,wu she yan ran 。”(yan ran :zheng ji 。)te zhi kuan kuo zhi chu 。zhang shui 《yue zhou shan cheng 》:“dong kuang ying chao yi ,xi lou yin xi yin 。”③kai lang ;kuang da 。《hou han shu · dou rong chuan 》:“kuang re fa 矇。”(fa 矇:shi xia zi zheng kai yan 。)fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“deng si lou ye ,ze you xin kuang shen yi ,chong ru xie wang 。”(xie :yi bing 。)④jian ge 。meng hao ran 《jia yuan wo ji bi tai zhu yao jian xun 》:“fu zhen jiu you kuang ,sheng huang lao meng sai 。”⑤huang fei 。《lv shi chun qiu ·mo yi 》:“yi yi dong ,ze mo kuang shi yi 。”《xu zi zhi tong jian ·song zhen zong da zhong xiang fu jiu nian 》:“chuan shan chang li 、jian ya 、xun jian you kuang chi zhe dai zhi 。”(chang li :xian li zhong de wei zun zhe 。)you dan ge 。zhao lian 《xiao ting za lu ·tong xiang yi bai 》:“zi gong gu hou ,ri jian fei chi ,zhi you shi wei kuang ban ,lei ri bu zhi 。”⑥kong que 。huang zong xi 《yuan jun 》:“hu you 、wu guang suo yi kuang hou shi er bu wen ye 。”⑦mo pei ou de cheng nian nan nv 。《san guo zhi · wei shu ·du ji chuan fu du shu 》:“jin zhe ,wai you ci xi zhi kou ,nei you pin kuang zhi min 。”⑧jiu yuan ;yao yuan 。《hou han shu ·zhu 雋chuan 》:“jie kuang nian li zai ,nai neng ke di 。”xue fu cheng 《ge fei su shi zu pu ·xu 》:“pan zhui xian min yu kuang yuan zhi shi ,yu shi mo zheng ,yu yi mo qu 。”

    zheng :

    (yi )①bu pian xie 。《shang shu ·shui ming shang 》:“wei mu cong sheng ze zheng 。”(sheng :zhi mu gong qu zhi de mo xian 。)《xun zi ·jun dao 》:“yi zheng er jing (yǐngying )zheng 。”(yi :yong lai ce ding shi ke de ri gui 。jing :ying zi 。)②ren de hang wei zheng pa ;zheng zhi ;gong zheng 。《xin shu ·dao shu 》:“fang zhi bu qu wei zhi zheng ,fan zheng wei xie 。”《yan tie lun ·lun ru 》:“zi xia ,ning (nìngning )chen ye ,fu zi yin zhi ,fei zheng ye 。”③ge gui fan ;ge biao zhun 。《lun yu ·xiang dang 》:“ge bu zheng bu shi 。”(ge :qie rou 。)④chun zheng bu za 。《xun zi ·le lun 》:“zheng sheng gan ren er shun qi ying zhi 。”⑤zuo wei zhu ti ,yu “fu ”xiang dui 。《sui shu ·jing ji zhi 》:“bu xu can que zheng fu er ben ,cang yu gong zhong 。”⑥zheng mian ,yu “fan ”xiang dui 。《tian gong kai wu ·zao pi zhi 》:“zhi yi bi lian zhe wei zheng mian 。”(bi :kao jin 。lian :zhu lian 。)⑦da yu ling de ,yu “fu ”xiang dui 。《jiu zhang suan shu ·fang cheng 》:“ru fang cheng ,ge zhi suo qu ,yi zheng fu shu ru zhi 。”⑧chang guan 。《zuo chuan ·ai gong yuan nian 》:“(shao kang )wei reng mu zheng ,……tao ben you yu ,wei zhi pao zheng 。”⑨zheng dang ;ge kuo 。《guan zi ·li zheng 》:“zheng dao juan qi er xie shi ri chang 。”⑩jiu zheng ;shi ……zheng 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“zheng yi zhi min ,xing yi zheng xie 。”shi duan zheng 。《lun yu ·zi lu 》:“bu neng zheng ji shen ,ru zheng ren he !”(11)fu ci 。biao shi dong zuo zai jin hang zhong ;zhuang tai de chi xu 。《han shu ·yan ci wang dan chuan 》:“zheng huan bu ke zhi 。” (er )zhēng ①yin li mei nian de di yi ge yue 。《han shu ·wu di ji 》:“san nian chun zheng yue ,hang xing gan quan gong 。”(xing :zhi di wang dao mou chu 。)②jian ba zhong xin 。《shi jing ·ji feng ·yi jie 》:“zhong ri she hou ,bu chu zheng xi 。”

    hua :

    (yi )①cao mu suo kai de hua 。hou zuo “hua ”。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“hua ru tao li 。”《shi jing · zhou na ·tao wai 》:“tao zhi wai wai ,zhuo zhuo ji hua 。”you zhi kai hua 。《li ji ·yue ling 》:“tao shi hua 。”②cong zhong jian pou kai 。《li ji ·qu li shang 》:“wei tian zi xiao gua zhe fu zhi ,jin yi chi ;wei guo jun zhe hua zhi ,jin yi xi 。”(er )huá ①guang cai ;guang hui 。xie zhuang 《yue fu 》:“zeng hua tai shi ,yang cai xuan gong 。”(tai shi 、xuan gong :jie xing zuo ming 。)you hui ying 。he xun 《qiu xi yang zeng cong xiong tian na 》:“gao shu bei feng xiang ,kong ting qiu yue hua 。”②chu xian zai tai yang huo yue liang zhou wei de cai se guang huan ,gu ren yi wei ji zhao 。li cheng 《ri wu se fu 》:“xiang kai ri hua 。”(xiang :ji xiang 。)③hua li ;hua mei 。cao zhi 《luo shen fu 》:“hua rong e na ,ling wo wang can 。”you zhi ren wu mei li you feng cai 。liu ji 《zeng ji shi 》:“hua yan wan ru yu 。”④jing hua 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“wu hua tian bao ,long guang she niu dou zhi xu 。”⑤cai xue 。han yu 《song zheng shi jiao li de luo zi 》:“cai zi fu wen hua 。”you zhi wen cai 。du fu 《zeng bi bu xiao lang zhong shi xiong 》:“ci hua qing hou bei 。”(qing :shi qin pei 。)⑥sheng yu ;ming sheng 。zhang jiu ling 《he hu gei shi zhong zhi ye jian zhu gong 》:“sheng hua da guo bao 。”⑦fan cheng 。liu de ren 《le you yuan chun wang 》:“shi jiao fan hua de ,ying mo bu zui ren 。”⑧xian gui 。wang ji 《ce zhang xun yin shi 》:“sui sui chang ru ci ,fang zhi qing shi hua 。”⑨fu hua 。《hou han shu ·zhou ju chuan 》:“dan wu ji hua ,bu qiu ji shi 。”⑩sui yue ;shi guang 。shen quan ji 《chun gui 》:“sui hua kong zi zhi 。”you nian qing ;nian shao 。li shang yin 《jin se 》:“jin se mo duan wu shi xian ,yi xian yi zhu sai hua nian 。”(11)(tou fa )hua bai 。su shi 《nian nu jiao ·chi bi huai gu 》:“gu guo shen you ,duo qing ying xiao wo ,zao sheng hua fa 。”(12)zhong guo gu chen hua xia ,sheng chen “hua ”。yi zhuan zhi han zu 。《zuo chuan ·ding gong shi nian 》:“yi bu luan hua 。”(yi :gu chen shao shu min zu ming 。)(13)tong “hua ”。xuan hua 。《yan zi chun qiu ·nei pian wen shang er shi 》:“bu yan jun guo ,jian hu qian ,bu hua hu wai 。”(hu :yu 。) (san )huà tong “hua ”。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“hua feng ping lu 。”

    yin :

    ①le yin 。《han fei zi ·shui lin xia 》:“wu chang hao yin ,ci ren wei wo ming qin 。”(chang :ceng jing 。wei :zeng gei 。)②sheng yin 。《zhuang zi ·qu qie 》:“ji gou zhi yin xiang wen 。”③xiao xi 。《shi jing ·zheng feng ·zi jin 》:“zong wo bu wang ,zi ning bu si yin 。”(ning :nan dao 。si :ji gei 。)④tong “yin ”。shu yin 。《zuo chuan ·wen gong shi qi nian 》:“lu si bu ze yin 。”[ba yin ]gu dai dui le qi de tong chen 。zhi jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao (páopao )、zhu ba lei 。ru zhong 、ling shu jin lei ;qing shu dan lei ;xun (xūnxun )shu tu lei ;gu shu ge lei ;qin 、se shu si lei ;zhu (zhùzhu )shu mu lei ;sheng 、yu shu pao lei ;guan 、xiao shu zhu lei 。

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    ling :

    (yi )①fa ling ;xia ming ling 。《lun yu ·yan yuan 》:“ji shen zheng ,bu ling er hang 。”《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ji san ling wu shen zhi 。”(shen :gao jie 。)②ming ling ;fa ling 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“wang shi qu ping wei ling 。”③mei hao 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“nian shi shi ba jiu ,bian yan duo ling cai 。”(bian yan :you kou cai 。)④gu dai guan ming 。zhi zhong yang huo de fang de zhu guan guan yuan 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“gong men ling yu fu zhi 。”te zhi xian ling 。《han shu ·kuai tong chuan 》:“tong shui (shuì)fan yang ling xu gong yue :‘……zu xia wei ling shi yu nian yi 。’”⑤shi jie ;ji jie 。⑥ci pai 、qu pai ming 。yi ban jiao wei duan xiao ,chen wei xiao ling 、ling qu 。⑦lian ci 。jia shi ;ru guo 。《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“ling shi cheng ,gui wang ;shi bai ,du shen zuo er 。”(shen zuo :zi shen ding zui 。) (er )líng [ling hu ]1.gu de ming 。zai jin shan xi lin yi xian xi 。2.fu xing 。 (san )lǐng liang ci 。zhi zhang ji liang chan wei 。yuan zhang zhi wu bai zhang wei yi ling 。

    yi :

    ①wo guo gu dai dui dong bu ge zu de fan chen 。《shang shu ·yu gong 》:“da liu ji zuo ,dao yi pi fu 。”(zuo :geng zuo 。pi fu :yi shou pi wei yi 。)②gu dai dui zhong yuan yi wai ge zu de tong chen 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“wu wen yong xia bian yi zhe ,wei wen bian yu yi zhe ye 。”③jiu shi fan zhi wai guo huo wai guo ren 。wei yuan 《hai guo tu zhi xu 》:“yi yan liu du 。”④ping ;ping tan 。《lao zi 》:“da dao shen yi 。”wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“fu yi yi jin ,ze you zhe zhong ;xian yi yuan ,ze zhi zhe shao 。”⑤shi ping tan 。cao cao 《fen zu yu zhu jiang yuan shu ling 》:“xing lai xian ren bu ai ji mou ,qun shi bu wei ji li ,shi yi yi xian ping luan 。”(ai :lin xi 。wei :liu 。)⑥ping ding 。liu zong yuan 《suo ping huai yi ya biao 》:“ping xia zhou ,yi jian na ,qu jiang dong ,ding he bei 。”⑦mie zu 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“jiang jun ma mao deng tu ni ,yi san zu 。”⑧ping bei 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“jin zhu jiang jie bi xia gu deng yi 。”(gu :yuan xian de 。deng :tong deng 。)⑨chan ping ;xiao chu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“duo huai cheng guo ,jue tong chuan fang ,yi qu xian zu 。”⑩chuang shang 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“zi fan ming jun li cha yi shang 。”ci yi hou xie zuo “yi ”。(11)ping he ;xi yue 。《shi jing ·zheng feng ·feng yu 》:“ji jian jun zi ,yun hu bu yi 。”[yi ran ]tai ran zhen ding de yang zi 。《jin shu ·xie an chuan 》:“an yi ran mo ju se 。”[yi you ]chi yi bu hang 。《chu ci ·jiu ge ·xiang jun 》:“jun bu hang xi yi you 。”

    xia :

    (yi )①hua xia ;zhu xia 。zui chu de zhong yuan gu bu zu ming 。you zhi zhong yuan de ou ,hou zhi zhong guo 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“wu wen yong xia bian yi zhe ,wei wen bian yu yi zhe ye 。”《xun zi ·ru xiao 》:“ju chu er chu ,ju yue er yue ,ju xia er xia ,shi fei tian xing ye ,ji mi shi ran ye 。”(mi :shun fu 。)②da 。jing cha 《da qiao 》:“xia wu an da 。”③da de fang wu 。hou zuo “sha (shà)。”《chu ci ·jiu zhang ·ai ying 》:“ceng bu zhi xia zhi wei qiu xi 。”④gu chao dai ming ,xiang chuan wei xia hou shi bu la ling xiu yu suo jian li 。jian dou an yi (jin shan xi sheng xia xian bei )。《lun yu ·ba yi 》:“xia li ,wu neng yan zhi 。”⑤yi nian si ji de di er ji 。nong li si yue zhi liu yue 。《shi jing ·xiao ya · si yue 》:“si yue wei xia 。”⑥wu cai 。《zhou li ·chun guan ·jin che 》:“gu cheng xia zhuan ,qing cheng xia man 。” (er )jiǎ [yang xia ]gu xian ming 。qin zhi 。

    xiang :

    (yi )①hu xiang ;xiang hu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“bu ji huang quan ,mo xiang jian ye 。”②di xiang ;yi fang dui ling yi fang you suo dong zuo 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“wei gao bao dao yu lu ,zhi gu ji shang ,yuan jin xiang wen 。”③zhi de ;shi zhi 。liu jun 《bian ming lun 》:“xi zhi yu zhi jin xiang ,ying mao xiu da ,jie bin chi yu dang nian ,yun (yùn)ji cai er mo yong 。”(mao :jun jie 。yun :cang 。)[xiang dui ]xiang xiang 。yuan zhen 《yu li shi er ye yin 》:“han ye deng qian lai jiu hu ,yu jun xiang dui xing (xìng)you gu 。”(er )xiàng ①cha kan ;zai xi kan 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“xiang ji yin yang ,guan ji liu quan 。”②zhan shi 。mi xin zhe kan wai xing er duan ding ren yu shi de ji xiong huo fu 。《xun zi ·fei xiang 》:“xiang ren zhi xing zhuang yan se ,er zhi ji ji xiong yao xiang 。”③xiang mao ;xing mao 。《xun zi ·fei xiang 》:“xing xiang sui shan er xin shu e 。”④fu zuo ;fu zhu 。《lun yu ·ji shi 》:“jin you yu qiu ye ,xiang fu zi 。”⑤guan ming 。1. fu zuo jun zhu zhang guan guo shi de zui gao guan li 。《shi ji ·wei shi jia 》:“jia pin ze sai liang qi ,guo luan ze sai xian xiang 。”2.han dai ling zhi zhu hou guo de shi ji zhi zheng zhe ,de wei xiang dang yu jun tai shou 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“yong he chu ,chu wei he jian xiang 。”you shi wei xiang 。《xu zi zhi tong jian chang bian ·song ren zong zhi he er nian 》:“di xin xiang wen yan bo 、fu bi ,yi shen zi de 。”⑥si yi zan li zhe 。《huai na zi ·zhu shu 》:“kou neng yan er hang ren chen ci ,zu neng hang er xiang zhe xian dao 。”(hang ren :gu shi de wai jiao guan 。)⑦shua ze 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di wu ben di si she :“zi gu xiang nv pei fu ,xin zhuang yuan hua sheng man lu 。”

    jiao :

    ①jiao cha ;jiao cuo 。《kong zi jia yu ·zhi sai 》:“ting ren jiao bing 。”《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“jing (jīng)bi ri xi di re yun ,shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”(jing :qi 。shi :jian 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jiao ji zhi wei shi yu zhi bu nei (nà),fan kuai ce ji dun yi zhuang 。”(nei :tong “na ”。)②jie jiao ;jiao wang 。《lun yu ·xue er 》:“yu peng you jiao er bu xin hu ?”(xin :cheng shi 。)《zuo chuan ·zhao gong er shi san nian 》:“shou ji jiao li 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“cu xiang yu huan ,wei wen geng zhi jiao 。”(cu :zhong yu 。)《fa yan ·xiu shen 》:“shang jiao bu chan ,xia jiao bu jiao ,ze ke yi you wei yi 。”(you wei :you zuo wei 。)③jiao qing ;you yi 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fu xiang shou zhi yu xiang qi yi yuan yi ,ju jun zi zhi jiao dan re shui ,xiao ren zhi jiao gan re li 。”《hou han shu ·cui yin chuan 》:“jiao jian er yan shen zhe ,yu ye 。”④shi jian huo de ou xiang lian jie 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“ji jiu yue 、shi yue zhi jiao hu ?”⑤jiao pei 。《liao zhai zhi yi ·dong sheng 》:“meng yu nv jiao 。”⑥fu ci 。1.ju ;tong shi 。《zuo chuan ·wen gong shi er nian 》:“(qin jun yu jin jun )nai jie chu zhan ,jiao sui 。”(sui :tui jun 。)2. hu xiang 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“zhou 、zheng jiao zhi 。wang zi hu wei zhi yu zheng ,zheng gong zi zhi yu zhou 。”(zhi :ren zhi 。)《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“liang guo jiao zheng ,ji shi bu liang li 。”《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“ju ju mo cheng zhi guo ,jiao you chen wang zhi ming 。”⑦tong “jiao ”。《han shu ·gao di ji shang 》:“ze jian jiao long yu shang 。”⑧tong “jiao ”。shi 。cen can 《tan bai fa 》:“bai fa sheng pian su ,jiao ren bu nai he 。”

    qin :

    (yi )①jin fan ;jin gong 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“ji hou yi zhu hou zhi shi qin cai 。”②qin duo ;qin zhan 。《han shu ·de li zhi xia 》:“zhi (zhou )xiang wang ,yi he nei ci jin wen gong ,you wei zhu hou suo qin ,gu ji fen de xiao 。”(fen :fen feng 。)③qi ling ;shang hai ;qi fu 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“jiang bu qin ruo 。”han yu 《ku shu 》:“lao shu mo zhi xie ,feng shuang bu fu qin 。”④jian jin 。chen zi ang 《na shan jia yuan shi yun 》:“zuo guan mo xiang hua ,fang jian bai nian qin 。”⑤zhu jian 。《lie zi ·shang wen 》:“di ping nu ,qin jian long bai zhi guo shi e 。”⑥bi jin 。yu jian wu 《luan hou jing xia yu miao 》:“qin yun shi tian que ,zhao shui lei he gong 。”(que :gong que 。lei :shi 。)⑦huang nian ;zhuang jia qian shou 。《gu liang chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“wu gu bu sheng wei zhi da qin 。”(sheng :cheng shou 。) (er )qǐn chang xiang ji ai xiao you chou lou 。you zuo “qin ”。《han shu ·tian fen chuan 》:“tian fen mao qin 。”