• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 君住安邑裡,左右車徒喧。

    “君住安邑裡,左右車徒喧。”詩句出處:《酬吳七見寄》;是唐朝詩人白居易的作品。

    曲江有病客,尋常多掩關。
    又聞馬死來,不出身更閑。
    聞有送書者,自起出門看。
    素緘署丹字,中有瓊瑤篇。
    口吟耳自聽,當暑忽(倏犬換羽)然。
    似漱寒玉水,如聞商風弦。
    首章嘆時節,末句思笑言。
    懶慢不相訪,隔街如隔山。
    嘗聞陶潛語,心遠地自偏。
    君住安邑裡,左右車徒喧。
    竹藥閉深院,琴樽開小軒。
    誰知市南地,轉作壺中天。
    君本上清人,名在石堂間。
    不知有何過,謫作人間仙。
    常恐歲月滿,飄然歸紫煙。
    莫忘蜉蝣內,進士有同年。

    【註釋】:

    君:

    ①君主。《嶽陽樓記》:“處江湖之遠則憂其君。”《論語·泰伯》:“大哉堯之為君也!”(大:偉大。)②封號。《戰國策·燕策二》:“樂毅奔趙,趙封以望諾君。”《史記·淮陰侯列傳》:“始常山王、成安君為佈衣時,相與為刎頸之交。”《史記·信陵君列傳》:“安釐王即位,封公子為信陵君。”③對人的尊稱。《戰國策·齊策一》:“徐公不若君之美也。”王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”(陽關:地名。)特指妻妾稱夫,子孫稱父祖輩。王勃《滕王閣序》:“傢君作宰。”(宰:指縣令。)[君子]與“小人”相對。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“無君子莫治野人,無野人莫養君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《論語·述而》:“聖人吾不得而見矣,得見君子者,斯可矣。”(斯可矣:這就可以瞭。)

    住:

    ①停留;留下。《後漢書·薊子訓傳》:“薊先生小住。”②居住;住宿。李之儀《卜算子》:“我住長江頭,君住長江尾。”《魏書·袁翻傳》:“那瓌住所,非所經見。”(那瓌:人名。) ③停止。庾信《喜晴》:“雨住便生熱。”④通“駐”。駐紮。《三國志·蜀書·蔣琬傳》:“總帥諸軍,屯住漢中。”(屯:駐紮。)

    安:

    ①安寧;安穩;安定。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“風雨不動安如山。”《漢書·薛廣德傳》:“乘船危,就橋安。”(就橋:從橋上走。)②使安寧。《三國志·蜀書·蔣琬傳》:“其為政以安民為本,不以修飾為先。”③安樂;安逸。《孟子·告子下》:“然後知生於憂患,而死於安樂也。”④安心。陳壽《三國志·魏書·司馬朗傳》“郊境之內,民不安業。”⑤安放;設置。陸遊《東陽道中》詩:“先安筆硯對溪山。”⑥疑問代詞。相當於“什麼”、“什麼地方”。司馬遷《史記·項羽本紀》:“項王曰:‘沛公安在?’”《漢書·黥佈傳》:“女安從知之?”(女:你。)⑦副詞。表示反問。韓愈《馬說》:“且欲與常馬等不可得,安求其能千裡也?”

    邑:

    ①國。《左傳·桓公十一年》:“鄖人軍其郊,必不誡,且日虞四邑之至也。”(誡:警戒。虞:料度。四邑:指與鄖相約攻楚的隨、絞、州、蓼四國。)②國都。《左傳·隱公十一年》:“吾先君新邑於此。”(邑:這裡用作動詞。建立國都。)③人聚居的地方。《荀子·大略》:“(禹)過十室之邑必下。”④城鎮。蘇洵《六國論》:“小則獲邑,大則得城。”⑤縣的別稱。柳宗元《封建論》:“裂都會而為之郡邑。”⑥通“悒”。愁悶不安。《荀子·解蔽》:“不慕往,不閔來,無憐邑之心。”(閔:憐憫。憐:吝惜。)[邑邑]1.愁悶不安的樣子。《史記·商君列傳》:“安能邑邑待數十百年以成帝王乎?”2.微弱的樣子。劉向《九嘆·遠遊》:“風邑邑而蔽之。”(蔽:遮蔽。)

    裡:

    ①古時鄉村居民聚居的地方;村落。《孟子·盡心上》:“制其田裡,教之樹畜。”②故鄉;傢鄉。江 淹《別賦》:“割慈忍愛,離邦去裡。”③古代的居民組織。其編制以二十五傢或五十傢或百傢為一裡。《詩經·鄭風·將仲子》:“將仲子兮,無踰我裡。”④裡巷;裡弄。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地。”⑤長度單位。市制五百米為一裡。李白《早發白帝城》:“千裡江陵一日還。”

    左:

    ①左邊。《孫子兵法· 虛實》:“備左則右寡,備右則左寡。”②地理上以東為左。《晉書·溫嶠傳》:“元帝初鎮江左。”③古代尊崇右,故以右為較尊貴的地位,而以左為較低的地位。柳宗元《送李渭赴京師序》:“過洞庭,上湘江,非有罪左遷者罕至。”(左遷:降職。)④以右指親近;贊助;以左指不親近;不贊助。《戰國策·魏策二》:“右韓而左魏。”(韓、魏:國名。)【註意】古代車騎以左為尊位,“虛左”表示對人的尊敬。《史記·信陵君列傳》:“公子從車騎,虛左,自迎夷門侯生。”(從:指帶著。虛:空出。侯生:人名。)⑤不正;邪僻。《禮記·王制》:“執左道以亂政。”⑥不合;違背。韓愈《答寶秀才書》:“身動而事左。”⑦證據;證人。《新唐書·劉知幾傳》:“舉十二條左證其謬。”《漢書·張湯傳》:“使吏案捕湯左田信等。”(派遣官吏追捕張湯的證人田信等。)[左右]1.在旁侍候的近侍近臣。《韓非子·孤憤》:“千乘之患,左右太信。”(千乘:指小國的君主。)2.周圍,附近。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“令軍士不得於亮墓所左右芻(chú除)牧樵采。”(亮墓所:諸葛亮墓地。芻:割草。樵:打柴。)3.表示約數,相當於“上下”。王充《論衡·氣壽》:“百歲左右。”4.幫助。《史記·蕭相國世傢》:“高祖為亭長,常左右之。”5.支配;控制。《左傳·僖公二十六年》:“凡師,能左右之曰以。”(以:指使用。)6.書信中對對方的尊稱,表示不敢直稱對方,隻稱呼對方的左右執事者。白居易《與元九書》:“然亦不能不粗陳於左右。”(陳:陳述。)

    左右:

    ①在旁侍候的人或近臣。《史記·廉頗藺相如傳》:“~~欲刃相如,相如張目叱之,~~皆靡。”②左邊和右邊。《詩·大雅·常武》:“~~陳行,戒我師旅。”③旁側。《詩·大雅·文王》:“文王陟降,在帝~~。”④幫助,輔助。《易·泰》:“輔相天地之宜,以~~民。”⑤反正,總之。《紅樓夢》回六十四:“鳳姐道:‘~~也不過是這麼著,三日好,兩日不好的。’”

    右:

    ①右手。《左傳·成公二年》:“(郤克)左並轡,右援枹(fú)而鼓。”(援:持。枹:鼓槌。)②右邊。《孫子兵法·虛實》:“備左則右寡,備右則左寡。”③西邊。王維《為王常侍祭沙陀鄯國夫人文》:“居之右地,革其左衽(rèn)。”(左衽:前襟向左的衣服。)④古代尚右,故以右為上或尊位。《史記·廉頗藺相如列傳》:“以相如功大,拜為上卿,位在廉頗之右。”引申為顯貴。《後漢書·張衡傳》:“又多豪右,共為不軌。”⑤崇尚;尊崇。《史記·平津侯主父列傳》:“守成尚文,遭遇右武。”⑥車右。古時乘車,左為尊者,中為禦者,右為武士。又稱“驂乘”。《左傳·成公二年》:“邴(bǐng)夏禦齊侯,逢醜父為右。”⑦贊助;輔助。也作“佑”。《左傳·襄公二十一年》:“周公右王。”⑧親近;偏袒。《左傳·襄公十年》:“王右伯輿。”⑨通“侑”。勸人飲酒進食。《詩經·小雅·彤弓》:“鐘鼓既設,一朝右之。”

    車:

    ①車子。《禮記· 中庸》:“今天下車同軌,書同文。”②特指兵車。杜甫《兵車行》:“車轔轔,馬蕭蕭,行人弓箭各在腰。”③指用輪子轉動的工具。《宋史·河渠志五》:“地高則用水車。”④用水車戽(hù)水。范成大《圍田嘆四絕》之二:“六七月間天不雨,若為車水到山邊。”⑤牙床骨。《左傳·僖公五年》:“輔車相依,唇亡齒寒。”(輔:面頰。)⑥量詞。白居易《賣炭翁》:“一車炭重千餘斤。”

    徒:

    ①步行。袁宏道《滿井遊記》:“風力雖尚勁,然徒步則汗出浹背。”《周易·賁》:“舍車而徒。”②步兵。《書·武成》:“前徒倒戈。”(前:前面。)③服勞役的犯人。《管子·輕重乙》:“今發徒隸而作之。”④服徭役的百姓。《新唐書·閻立德傳》:“領徒四萬治京城。”⑤弟子;門徒。《孟子·離婁下》:“予未得為孔子徒也。”⑥同夥;同一類人。韓愈《師說》:“郯子之徒,其賢不及孔子。”⑦泛指某一類人(多指壞人)。白居易《紫藤》:“先柔後為害,有似諛佞徒。”⑧罪刑之一。即徒刑(使服勞役)。《新唐書·刑法志》:“用刑有五……三曰徒。”⑨空;一無所有。《爾雅 · 釋訓》:“暴虎,徒搏也。”⑩副詞。1.徒然;白白地。《清稗類鈔·馮婉貞》:“徒糜彈藥,無益吾事。”陸機《文賦》:“言徒靡而弗華。”(靡:美。華:光彩。)2. 隻;僅僅。《史記·孫子吳起列傳》:“王徒好其言,不能用其實。”


  • 君住安邑里,左右车徒喧。

    “君住安邑里,左右车徒喧。”诗句出处:《酬吴七见寄》;是唐朝诗人白居易的作品。

    曲江有病客,寻常多掩关。
    又闻马死来,不出身更闲。
    闻有送书者,自起出门看。
    素缄署丹字,中有琼瑶篇。
    口吟耳自听,当暑忽(倏犬换羽)然。
    似漱寒玉水,如闻商风弦。
    首章叹时节,末句思笑言。
    懒慢不相访,隔街如隔山。
    尝闻陶潜语,心远地自偏。
    君住安邑里,左右车徒喧。
    竹药闭深院,琴樽开小轩。
    谁知市南地,转作壶中天。
    君本上清人,名在石堂间。
    不知有何过,谪作人间仙。
    常恐岁月满,飘然归紫烟。
    莫忘蜉蝣内,进士有同年。

    【注释】:

    君:

    ①君主。《岳阳楼记》:“处江湖之远则忧其君。”《论语·泰伯》:“大哉尧之为君也!”(大:伟大。)②封号。《战国策·燕策二》:“乐毅奔赵,赵封以望诺君。”《史记·淮阴侯列传》:“始常山王、成安君为布衣时,相与为刎颈之交。”《史记·信陵君列传》:“安釐王即位,封公子为信陵君。”③对人的尊称。《战国策·齐策一》:“徐公不若君之美也。”王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”(阳关:地名。)特指妻妾称夫,子孙称父祖辈。王勃《滕王阁序》:“家君作宰。”(宰:指县令。)[君子]与“小人”相对。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“无君子莫治野人,无野人莫养君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《论语·述而》:“圣人吾不得而见矣,得见君子者,斯可矣。”(斯可矣:这就可以了。)

    住:

    ①停留;留下。《后汉书·蓟子训传》:“蓟先生小住。”②居住;住宿。李之仪《卜算子》:“我住长江头,君住长江尾。”《魏书·袁翻传》:“那瓌住所,非所经见。”(那瓌:人名。) ③停止。庾信《喜晴》:“雨住便生热。”④通“驻”。驻扎。《三国志·蜀书·蒋琬传》:“总帅诸军,屯住汉中。”(屯:驻扎。)

    安:

    ①安宁;安稳;安定。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“风雨不动安如山。”《汉书·薛广德传》:“乘船危,就桥安。”(就桥:从桥上走。)②使安宁。《三国志·蜀书·蒋琬传》:“其为政以安民为本,不以修饰为先。”③安乐;安逸。《孟子·告子下》:“然后知生于忧患,而死于安乐也。”④安心。陈寿《三国志·魏书·司马朗传》“郊境之内,民不安业。”⑤安放;设置。陆游《东阳道中》诗:“先安笔砚对溪山。”⑥疑问代词。相当于“什么”、“什么地方”。司马迁《史记·项羽本纪》:“项王曰:‘沛公安在?’”《汉书·黥布传》:“女安从知之?”(女:你。)⑦副词。表示反问。韩愈《马说》:“且欲与常马等不可得,安求其能千里也?”

    邑:

    ①国。《左传·桓公十一年》:“郧人军其郊,必不诫,且日虞四邑之至也。”(诫:警戒。虞:料度。四邑:指与郧相约攻楚的随、绞、州、蓼四国。)②国都。《左传·隐公十一年》:“吾先君新邑于此。”(邑:这里用作动词。建立国都。)③人聚居的地方。《荀子·大略》:“(禹)过十室之邑必下。”④城镇。苏洵《六国论》:“小则获邑,大则得城。”⑤县的别称。柳宗元《封建论》:“裂都会而为之郡邑。”⑥通“悒”。愁闷不安。《荀子·解蔽》:“不慕往,不闵来,无怜邑之心。”(闵:怜悯。怜:吝惜。)[邑邑]1.愁闷不安的样子。《史记·商君列传》:“安能邑邑待数十百年以成帝王乎?”2.微弱的样子。刘向《九叹·远游》:“风邑邑而蔽之。”(蔽:遮蔽。)

    里:

    ①古时乡村居民聚居的地方;村落。《孟子·尽心上》:“制其田里,教之树畜。”②故乡;家乡。江 淹《别赋》:“割慈忍爱,离邦去里。”③古代的居民组织。其编制以二十五家或五十家或百家为一里。《诗经·郑风·将仲子》:“将仲子兮,无踰我里。”④里巷;里弄。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地。”⑤长度单位。市制五百米为一里。李白《早发白帝城》:“千里江陵一日还。”

    左:

    ①左边。《孙子兵法· 虚实》:“备左则右寡,备右则左寡。”②地理上以东为左。《晋书·温峤传》:“元帝初镇江左。”③古代尊崇右,故以右为较尊贵的地位,而以左为较低的地位。柳宗元《送李渭赴京师序》:“过洞庭,上湘江,非有罪左迁者罕至。”(左迁:降职。)④以右指亲近;赞助;以左指不亲近;不赞助。《战国策·魏策二》:“右韩而左魏。”(韩、魏:国名。)【注意】古代车骑以左为尊位,“虚左”表示对人的尊敬。《史记·信陵君列传》:“公子从车骑,虚左,自迎夷门侯生。”(从:指带着。虚:空出。侯生:人名。)⑤不正;邪僻。《礼记·王制》:“执左道以乱政。”⑥不合;违背。韩愈《答宝秀才书》:“身动而事左。”⑦证据;证人。《新唐书·刘知几传》:“举十二条左证其谬。”《汉书·张汤传》:“使吏案捕汤左田信等。”(派遣官吏追捕张汤的证人田信等。)[左右]1.在旁侍候的近侍近臣。《韩非子·孤愤》:“千乘之患,左右太信。”(千乘:指小国的君主。)2.周围,附近。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“令军士不得于亮墓所左右刍(chú除)牧樵采。”(亮墓所:诸葛亮墓地。刍:割草。樵:打柴。)3.表示约数,相当于“上下”。王充《论衡·气寿》:“百岁左右。”4.帮助。《史记·萧相国世家》:“高祖为亭长,常左右之。”5.支配;控制。《左传·僖公二十六年》:“凡师,能左右之曰以。”(以:指使用。)6.书信中对对方的尊称,表示不敢直称对方,只称呼对方的左右执事者。白居易《与元九书》:“然亦不能不粗陈于左右。”(陈:陈述。)

    左右:

    ①在旁侍候的人或近臣。《史记·廉颇蔺相如传》:“~~欲刃相如,相如张目叱之,~~皆靡。”②左边和右边。《诗·大雅·常武》:“~~陈行,戒我师旅。”③旁侧。《诗·大雅·文王》:“文王陟降,在帝~~。”④帮助,辅助。《易·泰》:“辅相天地之宜,以~~民。”⑤反正,总之。《红楼梦》回六十四:“凤姐道:‘~~也不过是这么着,三日好,两日不好的。’”

    右:

    ①右手。《左传·成公二年》:“(郤克)左并辔,右援枹(fú)而鼓。”(援:持。枹:鼓槌。)②右边。《孙子兵法·虚实》:“备左则右寡,备右则左寡。”③西边。王维《为王常侍祭沙陀鄯国夫人文》:“居之右地,革其左衽(rèn)。”(左衽:前襟向左的衣服。)④古代尚右,故以右为上或尊位。《史记·廉颇蔺相如列传》:“以相如功大,拜为上卿,位在廉颇之右。”引申为显贵。《后汉书·张衡传》:“又多豪右,共为不轨。”⑤崇尚;尊崇。《史记·平津侯主父列传》:“守成尚文,遭遇右武。”⑥车右。古时乘车,左为尊者,中为御者,右为武士。又称“骖乘”。《左传·成公二年》:“邴(bǐng)夏御齐侯,逢丑父为右。”⑦赞助;辅助。也作“佑”。《左传·襄公二十一年》:“周公右王。”⑧亲近;偏袒。《左传·襄公十年》:“王右伯舆。”⑨通“侑”。劝人饮酒进食。《诗经·小雅·彤弓》:“钟鼓既设,一朝右之。”

    车:

    ①车子。《礼记· 中庸》:“今天下车同轨,书同文。”②特指兵车。杜甫《兵车行》:“车辚辚,马萧萧,行人弓箭各在腰。”③指用轮子转动的工具。《宋史·河渠志五》:“地高则用水车。”④用水车戽(hù)水。范成大《围田叹四绝》之二:“六七月间天不雨,若为车水到山边。”⑤牙床骨。《左传·僖公五年》:“辅车相依,唇亡齿寒。”(辅:面颊。)⑥量词。白居易《卖炭翁》:“一车炭重千余斤。”

    徒:

    ①步行。袁宏道《满井游记》:“风力虽尚劲,然徒步则汗出浃背。”《周易·贲》:“舍车而徒。”②步兵。《书·武成》:“前徒倒戈。”(前:前面。)③服劳役的犯人。《管子·轻重乙》:“今发徒隶而作之。”④服徭役的百姓。《新唐书·阎立德传》:“领徒四万治京城。”⑤弟子;门徒。《孟子·离娄下》:“予未得为孔子徒也。”⑥同伙;同一类人。韩愈《师说》:“郯子之徒,其贤不及孔子。”⑦泛指某一类人(多指坏人)。白居易《紫藤》:“先柔后为害,有似谀佞徒。”⑧罪刑之一。即徒刑(使服劳役)。《新唐书·刑法志》:“用刑有五……三曰徒。”⑨空;一无所有。《尔雅 · 释训》:“暴虎,徒搏也。”⑩副词。1.徒然;白白地。《清稗类钞·冯婉贞》:“徒糜弹药,无益吾事。”陆机《文赋》:“言徒靡而弗华。”(靡:美。华:光彩。)2. 只;仅仅。《史记·孙子吴起列传》:“王徒好其言,不能用其实。”


  • jun zhu an yi li ,zuo you che tu xuan 。

    “jun zhu an yi li ,zuo you che tu xuan 。”shi gou chu chu :《chou wu qi jian ji 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    qu jiang you bing ke ,xun chang duo yan guan 。
    you wen ma si lai ,bu chu shen geng xian 。
    wen you song shu zhe ,zi qi chu men kan 。
    su jian shu dan zi ,zhong you qiong yao pian 。
    kou yin er zi ting ,dang shu hu (shu quan huan yu )ran 。
    shi shu han yu shui ,ru wen shang feng xian 。
    shou zhang tan shi jie ,mo gou sai xiao yan 。
    lan man bu xiang fang ,ge jie ru ge shan 。
    chang wen tao qian yu ,xin yuan de zi pian 。
    jun zhu an yi li ,zuo you che tu xuan 。
    zhu yao bi shen yuan ,qin zun kai xiao xuan 。
    shei zhi shi na de ,zhuai zuo hu zhong tian 。
    jun ben shang qing ren ,ming zai dan tang jian 。
    bu zhi you he guo ,zhe zuo ren jian xian 。
    chang kong sui yue man ,piao ran gui zi yan 。
    mo wang fu you nei ,jin shi you tong nian 。

    【zhu shi 】:

    jun :

    ①jun zhu 。《yue yang lou ji 》:“chu jiang hu zhi yuan ze you ji jun 。”《lun yu ·tai bai 》:“da zai yao zhi wei jun ye !”(da :wei da 。)②feng hao 。《zhan guo ce ·yan ce er 》:“le yi ben zhao ,zhao feng yi wang nuo jun 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shi chang shan wang 、cheng an jun wei bu yi shi ,xiang yu wei wen geng zhi jiao 。”《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“an 釐wang ji wei ,feng gong zi wei xin ling jun 。”③dui ren de zun chen 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“xu gong bu re jun zhi mei ye 。”wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”(yang guan :de ming 。)te zhi qi qie chen fu ,zi sun chen fu zu bei 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“jia jun zuo zai 。”(zai :zhi xian ling 。)[jun zi ]yu “xiao ren ”xiang dui 。1.zhi zai gao wei de ren 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“mo jun zi mo zhi ye ren ,mo ye ren mo yang jun zi 。”(ye ren :bai xing 。)2.zhi you dao de de ren 。《lun yu ·shu er 》:“sheng ren wu bu de er jian yi ,de jian jun zi zhe ,si ke yi 。”(si ke yi :zhe jiu ke yi le 。)

    zhu :

    ①ting liu ;liu xia 。《hou han shu ·ji zi xun chuan 》:“ji xian sheng xiao zhu 。”②ju zhu ;zhu su 。li zhi yi 《bo suan zi 》:“wo zhu chang jiang tou ,jun zhu chang jiang wei 。”《wei shu ·yuan fan chuan 》:“na gui zhu suo ,fei suo jing jian 。”(na gui :ren ming 。) ③ting zhi 。yu xin 《xi qing 》:“yu zhu bian sheng re 。”④tong “zhu ”。zhu za 。《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan chuan 》:“zong shuai zhu jun ,tun zhu han zhong 。”(tun :zhu za 。)

    an :

    ①an ning ;an wen ;an ding 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“feng yu bu dong an ru shan 。”《han shu ·xue an de chuan 》:“cheng chuan wei ,jiu qiao an 。”(jiu qiao :cong qiao shang zou 。)②shi an ning 。《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan chuan 》:“ji wei zheng yi an min wei ben ,bu yi xiu shi wei xian 。”③an le ;an yi 。《meng zi ·gao zi xia 》:“ran hou zhi sheng yu you huan ,er si yu an le ye 。”④an xin 。chen shou 《san guo zhi ·wei shu ·si ma lang chuan 》“jiao jing zhi nei ,min bu an ye 。”⑤an fang ;she zhi 。liu you 《dong yang dao zhong 》shi :“xian an bi yan dui xi shan 。”⑥yi wen dai ci 。xiang dang yu “shen me ”、“shen me de fang ”。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang wang yue :‘pei gong an zai ?’”《han shu ·qing bu chuan 》:“nv an cong zhi zhi ?”(nv :ni 。)⑦fu ci 。biao shi fan wen 。han yu 《ma shui 》:“ju yu yu chang ma deng bu ke de ,an qiu ji neng qian li ye ?”

    yi :

    ①guo 。《zuo chuan ·huan gong shi yi nian 》:“yun ren jun ji jiao ,bi bu jie ,ju ri yu si yi zhi zhi ye 。”(jie :jing jie 。yu :liao du 。si yi :zhi yu yun xiang yao gong chu de sui 、jiao 、zhou 、liao si guo 。)②guo dou 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“wu xian jun xin yi yu ci 。”(yi :zhe li yong zuo dong ci 。jian li guo dou 。)③ren ju ju de de fang 。《xun zi ·da lve 》:“(yu )guo shi shi zhi yi bi xia 。”④cheng zhen 。su xun 《liu guo lun 》:“xiao ze huo yi ,da ze de cheng 。”⑤xian de bie chen 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“lie dou hui er wei zhi jun yi 。”⑥tong “yi ”。chou men bu an 。《xun zi ·jie bi 》:“bu mu wang ,bu min lai ,mo lian yi zhi xin 。”(min :lian min 。lian :lin xi 。)[yi yi ]1.chou men bu an de yang zi 。《shi ji ·shang jun lie chuan 》:“an neng yi yi dai shu shi bai nian yi cheng di wang hu ?”2.wei ruo de yang zi 。liu xiang 《jiu tan ·yuan you 》:“feng yi yi er bi zhi 。”(bi :zhe bi 。)

    li :

    ①gu shi xiang cun ju min ju ju de de fang ;cun la 。《meng zi ·jin xin shang 》:“zhi ji tian li ,jiao zhi shu chu 。”②gu xiang ;jia xiang 。jiang yan 《bie fu 》:“ge ci ren ai ,li bang qu li 。”③gu dai de ju min zu zhi 。ji bian zhi yi er shi wu jia huo wu shi jia huo bai jia wei yi li 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“jiang zhong zi xi ,mo yao wo li 。”④li hang ;li long 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de 。”⑤chang du chan wei 。shi zhi wu bai mi wei yi li 。li bai 《zao fa bai di cheng 》:“qian li jiang ling yi ri hai 。”

    zuo :

    ①zuo bian 。《sun zi bing fa · xu shi 》:“bei zuo ze you gua ,bei you ze zuo gua 。”②de li shang yi dong wei zuo 。《jin shu ·wen jiao chuan 》:“yuan di chu zhen jiang zuo 。”③gu dai zun chong you ,gu yi you wei jiao zun gui de de wei ,er yi zuo wei jiao di de de wei 。liu zong yuan 《song li wei fu jing shi xu 》:“guo dong ting ,shang xiang jiang ,fei you zui zuo qian zhe han zhi 。”(zuo qian :jiang zhi 。)④yi you zhi qin jin ;zan zhu ;yi zuo zhi bu qin jin ;bu zan zhu 。《zhan guo ce ·wei ce er 》:“you han er zuo wei 。”(han 、wei :guo ming 。)【zhu yi 】gu dai che ji yi zuo wei zun wei ,“xu zuo ”biao shi dui ren de zun jing 。《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“gong zi cong che ji ,xu zuo ,zi ying yi men hou sheng 。”(cong :zhi dai zhao 。xu :kong chu 。hou sheng :ren ming 。)⑤bu zheng ;xie pi 。《li ji ·wang zhi 》:“zhi zuo dao yi luan zheng 。”⑥bu ge ;wei bei 。han yu 《da bao xiu cai shu 》:“shen dong er shi zuo 。”⑦zheng ju ;zheng ren 。《xin tang shu ·liu zhi ji chuan 》:“ju shi er tiao zuo zheng ji miu 。”《han shu ·zhang shang chuan 》:“shi li an bu shang zuo tian xin deng 。”(pa qian guan li zhui bu zhang shang de zheng ren tian xin deng 。)[zuo you ]1.zai pang shi hou de jin shi jin chen 。《han fei zi ·gu fen 》:“qian cheng zhi huan ,zuo you tai xin 。”(qian cheng :zhi xiao guo de jun zhu 。)2.zhou wei ,fu jin 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ling jun shi bu de yu liang mu suo zuo you chu (chúchu )mu qiao cai 。”(liang mu suo :zhu ge liang mu de 。chu :ge cao 。qiao :da chai 。)3.biao shi yao shu ,xiang dang yu “shang xia ”。wang chong 《lun heng ·qi shou 》:“bai sui zuo you 。”4.bang zhu 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu wei ting chang ,chang zuo you zhi 。”5.zhi pei ;kong zhi 。《zuo chuan ·xi gong er shi liu nian 》:“fan shi ,neng zuo you zhi yue yi 。”(yi :zhi shi yong 。)6.shu xin zhong dui dui fang de zun chen ,biao shi bu gan zhi chen dui fang ,zhi chen hu dui fang de zuo you zhi shi zhe 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“ran yi bu neng bu cu chen yu zuo you 。”(chen :chen shu 。)

    zuo you :

    ①zai pang shi hou de ren huo jin chen 。《shi ji ·lian po lin xiang ru chuan 》:“~~yu ren xiang ru ,xiang ru zhang mu chi zhi ,~~jie mi 。”②zuo bian he you bian 。《shi ·da ya ·chang wu 》:“~~chen hang ,jie wo shi lv 。”③pang ce 。《shi ·da ya ·wen wang 》:“wen wang zhi jiang ,zai di ~~。”④bang zhu ,fu zhu 。《yi ·tai 》:“fu xiang tian de zhi yi ,yi ~~min 。”⑤fan zheng ,zong zhi 。《gong lou meng 》hui liu shi si :“feng jie dao :‘~~ye bu guo shi zhe me zhao ,san ri hao ,liang ri bu hao de 。’”

    you :

    ①you shou 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“(xi ke )zuo bing pei ,you yuan bao (fú)er gu 。”(yuan :chi 。bao :gu chui 。)②you bian 。《sun zi bing fa ·xu shi 》:“bei zuo ze you gua ,bei you ze zuo gua 。”③xi bian 。wang wei 《wei wang chang shi ji sha tuo shan guo fu ren wen 》:“ju zhi you de ,ge ji zuo ren (rèn)。”(zuo ren :qian jin xiang zuo de yi fu 。)④gu dai shang you ,gu yi you wei shang huo zun wei 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“yi xiang ru gong da ,bai wei shang qing ,wei zai lian po zhi you 。”yin shen wei xian gui 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“you duo hao you ,gong wei bu gui 。”⑤chong shang ;zun chong 。《shi ji ·ping jin hou zhu fu lie chuan 》:“shou cheng shang wen ,zao yu you wu 。”⑥che you 。gu shi cheng che ,zuo wei zun zhe ,zhong wei yu zhe ,you wei wu shi 。you chen “can cheng ”。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“bing (bǐng)xia yu ji hou ,feng chou fu wei you 。”⑦zan zhu ;fu zhu 。ye zuo “you ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi yi nian 》:“zhou gong you wang 。”⑧qin jin ;pian tan 。《zuo chuan ·xiang gong shi nian 》:“wang you bai yu 。”⑨tong “you ”。quan ren yin jiu jin shi 。《shi jing ·xiao ya ·tong gong 》:“zhong gu ji she ,yi chao you zhi 。”

    che :

    ①che zi 。《li ji · zhong yong 》:“jin tian xia che tong gui ,shu tong wen 。”②te zhi bing che 。du fu 《bing che hang 》:“che lin lin ,ma xiao xiao ,hang ren gong jian ge zai yao 。”③zhi yong lun zi zhuai dong de gong ju 。《song shi ·he qu zhi wu 》:“de gao ze yong shui che 。”④yong shui che hu (hù)shui 。fan cheng da 《wei tian tan si jue 》zhi er :“liu qi yue jian tian bu yu ,re wei che shui dao shan bian 。”⑤ya chuang gu 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“fu che xiang yi ,chun wang chi han 。”(fu :mian jia 。)⑥liang ci 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“yi che tan chong qian yu jin 。”

    tu :

    ①bu hang 。yuan hong dao 《man jing you ji 》:“feng li sui shang jin ,ran tu bu ze han chu jia bei 。”《zhou yi ·ben 》:“she che er tu 。”②bu bing 。《shu ·wu cheng 》:“qian tu dao ge 。”(qian :qian mian 。)③fu lao yi de fan ren 。《guan zi ·qing chong yi 》:“jin fa tu li er zuo zhi 。”④fu yao yi de bai xing 。《xin tang shu ·yan li de chuan 》:“ling tu si mo zhi jing cheng 。”⑤di zi ;men tu 。《meng zi ·li lou xia 》:“yu wei de wei kong zi tu ye 。”⑥tong huo ;tong yi lei ren 。han yu 《shi shui 》:“tan zi zhi tu ,ji xian bu ji kong zi 。”⑦fan zhi mou yi lei ren (duo zhi huai ren )。bai ju yi 《zi teng 》:“xian rou hou wei hai ,you shi yu ning tu 。”⑧zui xing zhi yi 。ji tu xing (shi fu lao yi )。《xin tang shu ·xing fa zhi 》:“yong xing you wu ……san yue tu 。”⑨kong ;yi mo suo you 。《er ya · shi xun 》:“bao hu ,tu bo ye 。”⑩fu ci 。1.tu ran ;bai bai de 。《qing bai lei chao ·feng wan zhen 》:“tu mei dan yao ,mo yi wu shi 。”liu ji 《wen fu 》:“yan tu mi er fu hua 。”(mi :mei 。hua :guang cai 。)2. zhi ;jin jin 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“wang tu hao ji yan ,bu neng yong ji shi 。”