• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 人生心口宜相副,莫使堯階草勢斜。

    “人生心口宜相副,莫使堯階草勢斜。”詩句出處:《和友人喜相遇十首》;是唐朝詩人李咸用的作品。

    為儒自愧已多年,文賦歌詩路不專。肯信披沙難見寶,
    隻憐苫草易成編。燕昭寤寐常求駿,郭隗尋思未是賢。
    且固初心希一試,箭穿正鵠豈無緣。
    揣情摩意已無功,隻把篇章助國風。宋玉謾誇雲雨會,
    謝連寧許夢魂通。愁成旅鬢千絲亂,吟得寒缸短焰終。
    難世好居郊野地,出門常喜與人同。
    惠子休驚學五車,沛公方起斬長蛇。六雄互欲吞諸國,
    四海終須作一傢。自古經綸成世務,暫時朱綠比朝霞。
    人生心口宜相副,莫使堯階草勢斜。
    不傍江煙訪所思,更應無處展愁眉。數杯竹閣花殘酒,
    一局松窗日午棋。多病卻疑天與便,自愚潛喜眾相欺。
    非窮非達非高尚,冷笑行藏隻獨知。
    閑吟閑坐道相應,遠想南華亦自矜。拋擲傢鄉輕似夢,
    尋常心地冷於僧。和羹使用非胥靡,憶鱠言詞小季鷹。
    唯仗十篇金玉韻,此中高旨莫階升。
    已向丘門老此軀,可堪空作小人儒。吟中景象千般有,
    書外囊裝一物無。潤屋必能知早散,輝山應是不輕沽。
    短衣寧倦重修謁,誰識高陽舊酒徒。
    松桂寒多眾木分,輕浮如葉自紛紜。韶咸古曲教誰愛,
    山水清音喜獨聞。上國共知傳大寶,舊交寧復在青雲。
    相逢莫厭杯中酒,同醉同醒隻有君。
    還淳反樸已難期,依德依仁敢暫違。寡欲自應剛正立,
    無私翻覺友朋稀。旄頭影莫侵黃道,傅說星終近紫微。
    年紀少他蘧伯玉,幸因多難早知非。
    麻衣未識帝城塵,四十為儒是病身。有恨不關銜國恥,
    無愁直為倚傢貧。齊輕東海二高士,漢重商山四老人。
    一種愛閑閑不得,混時行止卻應真。
    任說天長海影沈,友朋情比未為深。唯應樂處無虛日,
    大半危時得道心。命達夭殤同白首,價高磚瓦即黃金。
    他年有要玄珠者,赤水縈紆試一尋。

    【註釋】:

    生:

    ①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”

    心:

    ①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。

    口:

    ①嘴。《孟子·告子上》:“口之於味也,有同耆(shì)焉。”(耆:同“嗜”,特別愛好。)《國語·晉語上》:“防民之口,甚於防川。”②人口。《商君書·墾令》:“則以其食口之數,賤而重使之。”(賤:賦字之誤,收稅。使;役使,即給予徭役。)③言論;談話。《禮記·表記》:“口惠而實不至。”④口才。《漢書·淮南王劉安傳》:“王有女陵,慧,有口。”(陵:淮南王之女名。)⑤味口;口味。李漁《芙蕖》:“至其可人之口者。”⑥瓶口。歐陽修《賣油翁》:“乃取一葫蘆置於地,以錢覆其口。”⑦進出的通道。《舊唐書·韓愈傳》:“過海口,下惡水。”⑧寸口。中醫切脈的部位。《史記·扁鵲倉公列傳》:“所以知循病者,切其脈時,右口氣急。”(循:齊郎中令名。)⑨量詞。《晉書·劉曜載記》:“獻劍一口。”

    宜:

    ①合適;適宜。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”(之子:這個女子。於歸:出嫁。)②應當。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“將軍宜枉駕顧之。”③副詞。當然;難怪。《左傳·文公元年》:“宜君王之欲殺女而立職也。”(女:同“汝”。職:人名。)《孟子·梁惠王上》:“宜乎百姓之謂我愛也。”(愛:吝嗇。)④大概;也許。《孟子·公孫醜下》:“聞王命而遂不果,宜與夫禮若不相似然。”[宜若]似乎;好像。《孟子·滕文公下》:“枉尺而直尋,宜若可為也。”(尋:八尺。)

    相:

    (一)①互相;相互。《左傳·隱公元年》:“不及黃泉,無相見也。”②遞相;一方對另一方有所動作。《呂氏春秋·疑似》:“為高葆禱於璐,置鼓其上,遠近相聞。”③質地;實質。劉峻《辯命論》:“昔之玉質金相,英髦秀達,皆擯斥於當年,韞(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊傑。韞:藏。)[相對]相向。元稹《與李十二夜飲》:“寒夜燈前賴酒壺,與君相對興(xìng)猶孤。”(二)xiàng ①察看;仔細看。《詩經·大雅·公劉》:“相其陰陽,觀其流泉。”②占視。迷信者看外形而斷定人與事的吉兇禍福。《荀子·非相》:“相人之形狀顏色,而知其吉兇妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相雖善而心術惡。”④輔佐;扶助。《論語·季氏》:“今由與求也,相夫子。”⑤官名。1. 輔佐君主掌管國事的最高官吏。《史記·魏世傢》:“傢貧則思良妻,國亂則思賢相。”2.漢代另指諸侯國的實際執政者,地位相當於郡太守。《後漢書·張衡傳》:“永和初,出為河間相。”又使為相。《續資治通鑒長編·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彥博、富弼,意甚自得。”⑥司儀贊禮者。《淮南子·主術》:“口能言而行人稱辭,足能行而相者先導。”(行人:古時的外交官。)⑦選擇。王實甫《西廂記》第五本第四折:“自古相女配夫,新狀元花生滿路。”

    副:

    (一)①居第二位的;輔助的(與“正”或“主”相對)。《漢書·張騫傳》:“騫即分遣副使使大宛、康居、月氏、大夏。”②居第二位;輔助性的職務或官員。《新唐書·百官志四上》:“鎮將、鎮副、戍主、戍副,掌捍衛防守。”③輔佐;輔助。劉餗《隋唐嘉話》卷上:“(太宗)謂尉遲公曰:‘寡人持弓箭,公把長槍相副。’”④相稱;符合。《後漢書·黃瓊傳》:“陽春之曲,和者必寡;盛名之下,其實難副。”⑤圖書、文獻的復本。《隋書·經籍志一》:“煬帝即位,祕閣之書,限寫五十副本。”(祕閣:古代宮中收藏珍貴圖書之處。)⑥量詞。套。《唐會要》卷十七:“造兩副供用。” (二)pì剖開;分開。《禮記·曲禮上》:“為天子削瓜者副之。”

    莫:

    ①(mu)[名]日落的時候。《禮記·聘義》:“日~人倦。”(“暮”的本字。)②[代]沒有什麼。《莊子·秋水》:“天下之水,~大於海。”③[副]不。《墨子·公輸》:“殺臣,宋~能守,乃可攻也。”

    使:

    ①命令;派遣。《左傳·僖公四年》:“楚子使屈完如師。”《史記·李將軍列傳》:“天子以為李氏世將,而使將(jiàng)八百騎。”(將:帶兵。)②役使;使用。《論語·學而》:“使民以時。”《孟子·盡心下》:“使人不以道。”(道:道理。)③出使。《晏子春秋·內篇雜下九》:“晏子使楚。”④令;讓;致使。《公羊傳·僖公二十八年》:“使人兄弟相疑。”⑤任;放縱。《宋書·劉瑀傳》:“瑀使氣尚人。”⑥表假設的連詞。假使;如果。《史記·平原君虞卿列傳》:“使(毛)遂蚤得處囊中,乃穎脫而出。”(蚤:通“早”。穎:指錐尖。)[使命]1. 使者所接受的指令。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“下官奉使命,言談大有緣。”2.使者。《宋史·田景咸傳》:“每使命至,惟設肉一器,賓主共食。”

    堯:

    ①極高的樣子。《墨子·親士》:“天地不昭昭,大水不潦潦,大火不燎燎,王德不堯堯者,乃千人之長也。”②傳說中的遠古帝王。又稱“唐堯”。《孟子·滕文公上》:“當堯之時,天下猶未平。”

    階:

    ①臺階。《孟子·離婁下》:“不逾階而相揖也。”(逾:超越。)李白《玉階怨》:“玉階生白露,夜久侵羅襪。”劉禹錫《陋室銘》:“苔痕上階綠,草色入簾青。”《左傳·莊公八年》:“石之紛如死於階下。”(石之紛如:人名。)②梯子。《禮記·喪大記》:“復有林麓,則虞人設階。”(虞人:掌管山澤的官。)屈原《惜誦》:“欲釋階而登天兮。”③根由。《詩經·小雅·巧言》:“無拳無勇,職為亂階。”(拳:力。職:主要。)《國語·周語中》:“夫婚姻,禍福之階也。”④官爵之等級。《世說新語·政事》:“乃超兩階用之。”《新唐書·百官志》:“文階二十八階,武階二十一階。”⑤憑借。《漢書·異姓諸侯王表》:“漢亡(wú)尺土之階。”(亡:無。)《北史·周室諸王傳論》:“兵權爵位,蓋安危之所階乎”⑥招引(禍患)。《左傳·隱公三年》:“將立州籲,乃定之矣;若猶未也,階之為禍。”[階級]1. 臺階。陸龜蒙《野廟碑》:“升階級,坐堂筵。”2. 指官位俸祿的等級。《後漢書·邊讓傳》:“階級名位,亦宜超然。”

    草:

    ①草本植物的總稱。柳宗元《段太尉逸事狀》:“是歲大旱,野無草。”(是歲:這年。)②未開墾過的荒地。《韓非子·顯學》:“耕田墾草以厚民產也。”(厚民產:增加人民的財產。)③粗劣。《史記·陳丞相世傢》:“以惡草具進楚使。”④創始;起稿。《南史·蔡景歷傳》:“召令草檄,景歷援筆立成。”⑤底稿;稿子。杜甫《晚出左掖》:“避人焚諫草,騎馬欲雞棲。”⑥漢字形體的一種。陸遊《作字》詩:“書成半行草,眼倦正昏花。”⑦雌性的(傢畜)。《三國志·魏書·杜畿傳》:“漸課民畜牸牛,草馬,下逮雞豚犬豕。”[草草]憂慮勞神貌。《詩經·小雅·巷伯》:“勞人草草。”(勞:憂。)

    勢:

    ①勢力;權勢。《韓非子·八說》:“任人者,使有勢也。”辛延年《羽林郎》:“依倚將軍勢。”②依附權勢的;勢利。元稹《出門行》:“仁兄捧屍哭,勢友掉頭諱。”③力量;氣力。《淮南子·脩務》:“(鳥獸蟲等受制於人)各有其自然之勢,無稟受於外,故力竭功沮。”(稟:承受,此指學習。沮:敗。)④氣勢;力量的趨向。曹操《讓縣自明本志令》:“兵勢強盛。”⑤情勢;形勢;態勢。《史記·廉頗藺相如列傳贊》:“方藺相如引璧睨柱,及叱秦王左右,勢不過誅。”賈誼《過秦論》:“仁義不施,而攻守之勢異也。”⑥時機。《孟子·公孫醜上》:“雖有智慧,不如乘勢。”⑦方式;姿勢。《淮南子·脩務》:“夫墨子跌蹄而趍千裡以存楚宋,段幹木闔門不出以安秦魏:夫行與止,其勢相反,而皆可以存國。”(趍:同“趨”,奔向。闔:關閉。)魏學洢《核舟記》:“罔不因勢象形,各具情態。”⑧男性生殖器。《晉書·刑法志》:“淫者割其勢。”


  • 人生心口宜相副,莫使尧阶草势斜。

    “人生心口宜相副,莫使尧阶草势斜。”诗句出处:《和友人喜相遇十首》;是唐朝诗人李咸用的作品。

    为儒自愧已多年,文赋歌诗路不专。肯信披沙难见宝,
    只怜苫草易成编。燕昭寤寐常求骏,郭隗寻思未是贤。
    且固初心希一试,箭穿正鹄岂无缘。
    揣情摩意已无功,只把篇章助国风。宋玉谩夸云雨会,
    谢连宁许梦魂通。愁成旅鬓千丝乱,吟得寒缸短焰终。
    难世好居郊野地,出门常喜与人同。
    惠子休惊学五车,沛公方起斩长蛇。六雄互欲吞诸国,
    四海终须作一家。自古经纶成世务,暂时朱绿比朝霞。
    人生心口宜相副,莫使尧阶草势斜。
    不傍江烟访所思,更应无处展愁眉。数杯竹阁花残酒,
    一局松窗日午棋。多病却疑天与便,自愚潜喜众相欺。
    非穷非达非高尚,冷笑行藏只独知。
    闲吟闲坐道相应,远想南华亦自矜。抛掷家乡轻似梦,
    寻常心地冷于僧。和羹使用非胥靡,忆鲙言词小季鹰。
    唯仗十篇金玉韵,此中高旨莫阶升。
    已向丘门老此躯,可堪空作小人儒。吟中景象千般有,
    书外囊装一物无。润屋必能知早散,辉山应是不轻沽。
    短衣宁倦重修谒,谁识高阳旧酒徒。
    松桂寒多众木分,轻浮如叶自纷纭。韶咸古曲教谁爱,
    山水清音喜独闻。上国共知传大宝,旧交宁复在青云。
    相逢莫厌杯中酒,同醉同醒只有君。
    还淳反朴已难期,依德依仁敢暂违。寡欲自应刚正立,
    无私翻觉友朋稀。旄头影莫侵黄道,傅说星终近紫微。
    年纪少他蘧伯玉,幸因多难早知非。
    麻衣未识帝城尘,四十为儒是病身。有恨不关衔国耻,
    无愁直为倚家贫。齐轻东海二高士,汉重商山四老人。
    一种爱闲闲不得,混时行止却应真。
    任说天长海影沈,友朋情比未为深。唯应乐处无虚日,
    大半危时得道心。命达夭殇同白首,价高砖瓦即黄金。
    他年有要玄珠者,赤水萦纡试一寻。

    【注释】:

    生:

    ①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”

    心:

    ①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。

    口:

    ①嘴。《孟子·告子上》:“口之于味也,有同耆(shì)焉。”(耆:同“嗜”,特别爱好。)《国语·晋语上》:“防民之口,甚于防川。”②人口。《商君书·垦令》:“则以其食口之数,贱而重使之。”(贱:赋字之误,收税。使;役使,即给予徭役。)③言论;谈话。《礼记·表记》:“口惠而实不至。”④口才。《汉书·淮南王刘安传》:“王有女陵,慧,有口。”(陵:淮南王之女名。)⑤味口;口味。李渔《芙蕖》:“至其可人之口者。”⑥瓶口。欧阳修《卖油翁》:“乃取一葫芦置于地,以钱覆其口。”⑦进出的通道。《旧唐书·韩愈传》:“过海口,下恶水。”⑧寸口。中医切脉的部位。《史记·扁鹊仓公列传》:“所以知循病者,切其脉时,右口气急。”(循:齐郎中令名。)⑨量词。《晋书·刘曜载记》:“献剑一口。”

    宜:

    ①合适;适宜。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”(之子:这个女子。于归:出嫁。)②应当。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“将军宜枉驾顾之。”③副词。当然;难怪。《左传·文公元年》:“宜君王之欲杀女而立职也。”(女:同“汝”。职:人名。)《孟子·梁惠王上》:“宜乎百姓之谓我爱也。”(爱:吝啬。)④大概;也许。《孟子·公孙丑下》:“闻王命而遂不果,宜与夫礼若不相似然。”[宜若]似乎;好像。《孟子·滕文公下》:“枉尺而直寻,宜若可为也。”(寻:八尺。)

    相:

    (一)①互相;相互。《左传·隐公元年》:“不及黄泉,无相见也。”②递相;一方对另一方有所动作。《吕氏春秋·疑似》:“为高葆祷于璐,置鼓其上,远近相闻。”③质地;实质。刘峻《辩命论》:“昔之玉质金相,英髦秀达,皆摈斥于当年,韫(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊杰。韫:藏。)[相对]相向。元稹《与李十二夜饮》:“寒夜灯前赖酒壶,与君相对兴(xìng)犹孤。”(二)xiàng ①察看;仔细看。《诗经·大雅·公刘》:“相其阴阳,观其流泉。”②占视。迷信者看外形而断定人与事的吉凶祸福。《荀子·非相》:“相人之形状颜色,而知其吉凶妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相虽善而心术恶。”④辅佐;扶助。《论语·季氏》:“今由与求也,相夫子。”⑤官名。1. 辅佐君主掌管国事的最高官吏。《史记·魏世家》:“家贫则思良妻,国乱则思贤相。”2.汉代另指诸侯国的实际执政者,地位相当于郡太守。《后汉书·张衡传》:“永和初,出为河间相。”又使为相。《续资治通鉴长编·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彦博、富弼,意甚自得。”⑥司仪赞礼者。《淮南子·主术》:“口能言而行人称辞,足能行而相者先导。”(行人:古时的外交官。)⑦选择。王实甫《西厢记》第五本第四折:“自古相女配夫,新状元花生满路。”

    副:

    (一)①居第二位的;辅助的(与“正”或“主”相对)。《汉书·张骞传》:“骞即分遣副使使大宛、康居、月氏、大夏。”②居第二位;辅助性的职务或官员。《新唐书·百官志四上》:“镇将、镇副、戍主、戍副,掌捍卫防守。”③辅佐;辅助。刘餗《隋唐嘉话》卷上:“(太宗)谓尉迟公曰:‘寡人持弓箭,公把长枪相副。’”④相称;符合。《后汉书·黄琼传》:“阳春之曲,和者必寡;盛名之下,其实难副。”⑤图书、文献的复本。《隋书·经籍志一》:“炀帝即位,祕阁之书,限写五十副本。”(祕阁:古代宫中收藏珍贵图书之处。)⑥量词。套。《唐会要》卷十七:“造两副供用。” (二)pì剖开;分开。《礼记·曲礼上》:“为天子削瓜者副之。”

    莫:

    ①(mu)[名]日落的时候。《礼记·聘义》:“日~人倦。”(“暮”的本字。)②[代]没有什么。《庄子·秋水》:“天下之水,~大于海。”③[副]不。《墨子·公输》:“杀臣,宋~能守,乃可攻也。”

    使:

    ①命令;派遣。《左传·僖公四年》:“楚子使屈完如师。”《史记·李将军列传》:“天子以为李氏世将,而使将(jiàng)八百骑。”(将:带兵。)②役使;使用。《论语·学而》:“使民以时。”《孟子·尽心下》:“使人不以道。”(道:道理。)③出使。《晏子春秋·内篇杂下九》:“晏子使楚。”④令;让;致使。《公羊传·僖公二十八年》:“使人兄弟相疑。”⑤任;放纵。《宋书·刘瑀传》:“瑀使气尚人。”⑥表假设的连词。假使;如果。《史记·平原君虞卿列传》:“使(毛)遂蚤得处囊中,乃颖脱而出。”(蚤:通“早”。颖:指锥尖。)[使命]1. 使者所接受的指令。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“下官奉使命,言谈大有缘。”2.使者。《宋史·田景咸传》:“每使命至,惟设肉一器,宾主共食。”

    尧:

    ①极高的样子。《墨子·亲士》:“天地不昭昭,大水不潦潦,大火不燎燎,王德不尧尧者,乃千人之长也。”②传说中的远古帝王。又称“唐尧”。《孟子·滕文公上》:“当尧之时,天下犹未平。”

    阶:

    ①台阶。《孟子·离娄下》:“不逾阶而相揖也。”(逾:超越。)李白《玉阶怨》:“玉阶生白露,夜久侵罗袜。”刘禹锡《陋室铭》:“苔痕上阶绿,草色入帘青。”《左传·庄公八年》:“石之纷如死于阶下。”(石之纷如:人名。)②梯子。《礼记·丧大记》:“复有林麓,则虞人设阶。”(虞人:掌管山泽的官。)屈原《惜诵》:“欲释阶而登天兮。”③根由。《诗经·小雅·巧言》:“无拳无勇,职为乱阶。”(拳:力。职:主要。)《国语·周语中》:“夫婚姻,祸福之阶也。”④官爵之等级。《世说新语·政事》:“乃超两阶用之。”《新唐书·百官志》:“文阶二十八阶,武阶二十一阶。”⑤凭借。《汉书·异姓诸侯王表》:“汉亡(wú)尺土之阶。”(亡:无。)《北史·周室诸王传论》:“兵权爵位,盖安危之所阶乎”⑥招引(祸患)。《左传·隐公三年》:“将立州吁,乃定之矣;若犹未也,阶之为祸。”[阶级]1. 台阶。陆龟蒙《野庙碑》:“升阶级,坐堂筵。”2. 指官位俸禄的等级。《后汉书·边让传》:“阶级名位,亦宜超然。”

    草:

    ①草本植物的总称。柳宗元《段太尉逸事状》:“是岁大旱,野无草。”(是岁:这年。)②未开垦过的荒地。《韩非子·显学》:“耕田垦草以厚民产也。”(厚民产:增加人民的财产。)③粗劣。《史记·陈丞相世家》:“以恶草具进楚使。”④创始;起稿。《南史·蔡景历传》:“召令草檄,景历援笔立成。”⑤底稿;稿子。杜甫《晚出左掖》:“避人焚谏草,骑马欲鸡栖。”⑥汉字形体的一种。陆游《作字》诗:“书成半行草,眼倦正昏花。”⑦雌性的(家畜)。《三国志·魏书·杜畿传》:“渐课民畜牸牛,草马,下逮鸡豚犬豕。”[草草]忧虑劳神貌。《诗经·小雅·巷伯》:“劳人草草。”(劳:忧。)

    势:

    ①势力;权势。《韩非子·八说》:“任人者,使有势也。”辛延年《羽林郎》:“依倚将军势。”②依附权势的;势利。元稹《出门行》:“仁兄捧尸哭,势友掉头讳。”③力量;气力。《淮南子·脩务》:“(鸟兽虫等受制于人)各有其自然之势,无禀受于外,故力竭功沮。”(禀:承受,此指学习。沮:败。)④气势;力量的趋向。曹操《让县自明本志令》:“兵势强盛。”⑤情势;形势;态势。《史记·廉颇蔺相如列传赞》:“方蔺相如引璧睨柱,及叱秦王左右,势不过诛。”贾谊《过秦论》:“仁义不施,而攻守之势异也。”⑥时机。《孟子·公孙丑上》:“虽有智慧,不如乘势。”⑦方式;姿势。《淮南子·脩务》:“夫墨子跌蹄而趍千里以存楚宋,段干木阖门不出以安秦魏:夫行与止,其势相反,而皆可以存国。”(趍:同“趋”,奔向。阖:关闭。)魏学洢《核舟记》:“罔不因势象形,各具情态。”⑧男性生殖器。《晋书·刑法志》:“淫者割其势。”


  • ren sheng xin kou yi xiang fu ,mo shi yao jie cao shi xie 。

    “ren sheng xin kou yi xiang fu ,mo shi yao jie cao shi xie 。”shi gou chu chu :《he you ren xi xiang yu shi shou 》;shi tang chao shi ren li xian yong de zuo pin 。

    wei ru zi kui yi duo nian ,wen fu ge shi lu bu zhuan 。ken xin pi sha nan jian bao ,
    zhi lian shan cao yi cheng bian 。yan zhao wu mei chang qiu jun ,guo kui xun sai wei shi xian 。
    ju gu chu xin xi yi shi ,jian chuan zheng gu qi mo yuan 。
    chuai qing ma yi yi mo gong ,zhi ba pian zhang zhu guo feng 。song yu man kua yun yu hui ,
    xie lian ning hu meng hun tong 。chou cheng lv bin qian si luan ,yin de han gang duan yan zhong 。
    nan shi hao ju jiao ye de ,chu men chang xi yu ren tong 。
    hui zi xiu jing xue wu che ,pei gong fang qi zhan chang she 。liu xiong hu yu tun zhu guo ,
    si hai zhong xu zuo yi jia 。zi gu jing guan cheng shi wu ,zan shi zhu lu bi chao xia 。
    ren sheng xin kou yi xiang fu ,mo shi yao jie cao shi xie 。
    bu bang jiang yan fang suo sai ,geng ying mo chu zhan chou mei 。shu bei zhu ge hua can jiu ,
    yi ju song chuang ri wu qi 。duo bing que yi tian yu bian ,zi yu qian xi zhong xiang qi 。
    fei qiong fei da fei gao shang ,leng xiao hang cang zhi du zhi 。
    xian yin xian zuo dao xiang ying ,yuan xiang na hua yi zi jin 。pao zhi jia xiang qing shi meng ,
    xun chang xin de leng yu seng 。he geng shi yong fei xu mi ,yi kuai yan ci xiao ji ying 。
    wei zhang shi pian jin yu yun ,ci zhong gao zhi mo jie sheng 。
    yi xiang qiu men lao ci qu ,ke kan kong zuo xiao ren ru 。yin zhong jing xiang qian ban you ,
    shu wai nang zhuang yi wu mo 。run wu bi neng zhi zao san ,hui shan ying shi bu qing gu 。
    duan yi ning juan chong xiu ye ,shei shi gao yang jiu jiu tu 。
    song gui han duo zhong mu fen ,qing fu ru xie zi fen yun 。shao xian gu qu jiao shei ai ,
    shan shui qing yin xi du wen 。shang guo gong zhi chuan da bao ,jiu jiao ning fu zai qing yun 。
    xiang feng mo ya bei zhong jiu ,tong zui tong xing zhi you jun 。
    hai chun fan piao yi nan ji ,yi de yi ren gan zan wei 。gua yu zi ying gang zheng li ,
    mo si fan jiao you peng xi 。mao tou ying mo qin huang dao ,fu shui xing zhong jin zi wei 。
    nian ji shao ta qu bai yu ,xing yin duo nan zao zhi fei 。
    ma yi wei shi di cheng chen ,si shi wei ru shi bing shen 。you hen bu guan xian guo chi ,
    mo chou zhi wei yi jia pin 。ji qing dong hai er gao shi ,han chong shang shan si lao ren 。
    yi chong ai xian xian bu de ,hun shi hang zhi que ying zhen 。
    ren shui tian chang hai ying shen ,you peng qing bi wei wei shen 。wei ying le chu mo xu ri ,
    da ban wei shi de dao xin 。ming da wai shang tong bai shou ,jia gao zhuan wa ji huang jin 。
    ta nian you yao xuan zhu zhe ,chi shui ying yu shi yi xun 。

    【zhu shi 】:

    sheng :

    ①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”

    xin :

    ①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。

    kou :

    ①zui 。《meng zi ·gao zi shang 》:“kou zhi yu wei ye ,you tong qi (shì)yan 。”(qi :tong “shi ”,te bie ai hao 。)《guo yu ·jin yu shang 》:“fang min zhi kou ,shen yu fang chuan 。”②ren kou 。《shang jun shu ·ken ling 》:“ze yi ji shi kou zhi shu ,jian er chong shi zhi 。”(jian :fu zi zhi wu ,shou shui 。shi ;yi shi ,ji gei yu yao yi 。)③yan lun ;tan hua 。《li ji ·biao ji 》:“kou hui er shi bu zhi 。”④kou cai 。《han shu ·huai na wang liu an chuan 》:“wang you nv ling ,hui ,you kou 。”(ling :huai na wang zhi nv ming 。)⑤wei kou ;kou wei 。li yu 《fu qu 》:“zhi ji ke ren zhi kou zhe 。”⑥ping kou 。ou yang xiu 《mai you weng 》:“nai qu yi hu lu zhi yu de ,yi qian fu ji kou 。”⑦jin chu de tong dao 。《jiu tang shu ·han yu chuan 》:“guo hai kou ,xia e shui 。”⑧cun kou 。zhong yi qie mai de bu wei 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“suo yi zhi xun bing zhe ,qie ji mai shi ,you kou qi ji 。”(xun :ji lang zhong ling ming 。)⑨liang ci 。《jin shu ·liu yao zai ji 》:“suo jian yi kou 。”

    yi :

    ①ge kuo ;kuo yi 。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”(zhi zi :zhe ge nv zi 。yu gui :chu jia 。)②ying dang 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“jiang jun yi wang jia gu zhi 。”③fu ci 。dang ran ;nan guai 。《zuo chuan ·wen gong yuan nian 》:“yi jun wang zhi yu sha nv er li zhi ye 。”(nv :tong “ru ”。zhi :ren ming 。)《meng zi ·liang hui wang shang 》:“yi hu bai xing zhi wei wo ai ye 。”(ai :lin se 。)④da gai ;ye hu 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“wen wang ming er sui bu guo ,yi yu fu li re bu xiang shi ran 。”[yi re ]shi hu ;hao xiang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“wang che er zhi xun ,yi re ke wei ye 。”(xun :ba che 。)

    xiang :

    (yi )①hu xiang ;xiang hu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“bu ji huang quan ,mo xiang jian ye 。”②di xiang ;yi fang dui ling yi fang you suo dong zuo 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“wei gao bao dao yu lu ,zhi gu ji shang ,yuan jin xiang wen 。”③zhi de ;shi zhi 。liu jun 《bian ming lun 》:“xi zhi yu zhi jin xiang ,ying mao xiu da ,jie bin chi yu dang nian ,yun (yùn)ji cai er mo yong 。”(mao :jun jie 。yun :cang 。)[xiang dui ]xiang xiang 。yuan zhen 《yu li shi er ye yin 》:“han ye deng qian lai jiu hu ,yu jun xiang dui xing (xìng)you gu 。”(er )xiàng ①cha kan ;zai xi kan 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“xiang ji yin yang ,guan ji liu quan 。”②zhan shi 。mi xin zhe kan wai xing er duan ding ren yu shi de ji xiong huo fu 。《xun zi ·fei xiang 》:“xiang ren zhi xing zhuang yan se ,er zhi ji ji xiong yao xiang 。”③xiang mao ;xing mao 。《xun zi ·fei xiang 》:“xing xiang sui shan er xin shu e 。”④fu zuo ;fu zhu 。《lun yu ·ji shi 》:“jin you yu qiu ye ,xiang fu zi 。”⑤guan ming 。1. fu zuo jun zhu zhang guan guo shi de zui gao guan li 。《shi ji ·wei shi jia 》:“jia pin ze sai liang qi ,guo luan ze sai xian xiang 。”2.han dai ling zhi zhu hou guo de shi ji zhi zheng zhe ,de wei xiang dang yu jun tai shou 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“yong he chu ,chu wei he jian xiang 。”you shi wei xiang 。《xu zi zhi tong jian chang bian ·song ren zong zhi he er nian 》:“di xin xiang wen yan bo 、fu bi ,yi shen zi de 。”⑥si yi zan li zhe 。《huai na zi ·zhu shu 》:“kou neng yan er hang ren chen ci ,zu neng hang er xiang zhe xian dao 。”(hang ren :gu shi de wai jiao guan 。)⑦shua ze 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di wu ben di si she :“zi gu xiang nv pei fu ,xin zhuang yuan hua sheng man lu 。”

    fu :

    (yi )①ju di er wei de ;fu zhu de (yu “zheng ”huo “zhu ”xiang dui )。《han shu ·zhang jian chuan 》:“jian ji fen qian fu shi shi da wan 、kang ju 、yue shi 、da xia 。”②ju di er wei ;fu zhu xing de zhi wu huo guan yuan 。《xin tang shu ·bai guan zhi si shang 》:“zhen jiang 、zhen fu 、shu zhu 、shu fu ,zhang han wei fang shou 。”③fu zuo ;fu zhu 。liu su 《sui tang jia hua 》juan shang :“(tai zong )wei wei chi gong yue :‘gua ren chi gong jian ,gong ba chang qiang xiang fu 。’”④xiang chen ;fu ge 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“yang chun zhi qu ,he zhe bi gua ;cheng ming zhi xia ,ji shi nan fu 。”⑤tu shu 、wen suo de fu ben 。《sui shu ·jing ji zhi yi 》:“yang di ji wei ,祕ge zhi shu ,xian xie wu shi fu ben 。”(祕ge :gu dai gong zhong shou cang zhen gui tu shu zhi chu 。)⑥liang ci 。tao 。《tang hui yao 》juan shi qi :“zao liang fu gong yong 。” (er )pìpou kai ;fen kai 。《li ji ·qu li shang 》:“wei tian zi xiao gua zhe fu zhi 。”

    mo :

    ①(mu)[ming ]ri la de shi hou 。《li ji ·pin yi 》:“ri ~ren juan 。”(“mu ”de ben zi 。)②[dai ]mei you shen me 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“tian xia zhi shui ,~da yu hai 。”③[fu ]bu 。《mo zi ·gong shu 》:“sha chen ,song ~neng shou ,nai ke gong ye 。”

    shi :

    ①ming ling ;pa qian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“chu zi shi qu wan ru shi 。”《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“tian zi yi wei li shi shi jiang ,er shi jiang (jiàng)ba bai ji 。”(jiang :dai bing 。)②yi shi ;shi yong 。《lun yu ·xue er 》:“shi min yi shi 。”《meng zi ·jin xin xia 》:“shi ren bu yi dao 。”(dao :dao li 。)③chu shi 。《yan zi chun qiu ·nei pian za xia jiu 》:“yan zi shi chu 。”④ling ;rang ;zhi shi 。《gong yang chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“shi ren xiong di xiang yi 。”⑤ren ;fang zong 。《song shu ·liu yu chuan 》:“yu shi qi shang ren 。”⑥biao jia she de lian ci 。jia shi ;ru guo 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“shi (mao )sui zao de chu nang zhong ,nai ying tuo er chu 。”(zao :tong “zao ”。ying :zhi zhui jian 。)[shi ming ]1. shi zhe suo jie shou de zhi ling 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xia guan feng shi ming ,yan tan da you yuan 。”2.shi zhe 。《song shi ·tian jing xian chuan 》:“mei shi ming zhi ,wei she rou yi qi ,bin zhu gong shi 。”

    yao :

    ①ji gao de yang zi 。《mo zi ·qin shi 》:“tian de bu zhao zhao ,da shui bu lao lao ,da huo bu liao liao ,wang de bu yao yao zhe ,nai qian ren zhi chang ye 。”②chuan shui zhong de yuan gu di wang 。you chen “tang yao ”。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“dang yao zhi shi ,tian xia you wei ping 。”

    jie :

    ①tai jie 。《meng zi ·li lou xia 》:“bu yu jie er xiang yi ye 。”(yu :chao yue 。)li bai 《yu jie yuan 》:“yu jie sheng bai lou ,ye jiu qin luo wa 。”liu yu xi 《lou shi ming 》:“tai hen shang jie lu ,cao se ru lian qing 。”《zuo chuan ·zhuang gong ba nian 》:“dan zhi fen ru si yu jie xia 。”(dan zhi fen ru :ren ming 。)②ti zi 。《li ji ·sang da ji 》:“fu you lin lu ,ze yu ren she jie 。”(yu ren :zhang guan shan ze de guan 。)qu yuan 《xi song 》:“yu shi jie er deng tian xi 。”③gen you 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“mo quan mo yong ,zhi wei luan jie 。”(quan :li 。zhi :zhu yao 。)《guo yu ·zhou yu zhong 》:“fu hun yin ,huo fu zhi jie ye 。”④guan jue zhi deng ji 。《shi shui xin yu ·zheng shi 》:“nai chao liang jie yong zhi 。”《xin tang shu ·bai guan zhi 》:“wen jie er shi ba jie ,wu jie er shi yi jie 。”⑤ping jie 。《han shu ·yi xing zhu hou wang biao 》:“han wang (wú)che tu zhi jie 。”(wang :mo 。)《bei shi ·zhou shi zhu wang chuan lun 》:“bing quan jue wei ,gai an wei zhi suo jie hu ”⑥qiao yin (huo huan )。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“jiang li zhou xu ,nai ding zhi yi ;re you wei ye ,jie zhi wei huo 。”[jie ji ]1. tai jie 。liu gui meng 《ye miao bei 》:“sheng jie ji ,zuo tang yan 。”2. zhi guan wei feng lu de deng ji 。《hou han shu ·bian rang chuan 》:“jie ji ming wei ,yi yi chao ran 。”

    cao :

    ①cao ben zhi wu de zong chen 。liu zong yuan 《duan tai wei yi shi zhuang 》:“shi sui da han ,ye mo cao 。”(shi sui :zhe nian 。)②wei kai ken guo de huang de 。《han fei zi ·xian xue 》:“geng tian ken cao yi hou min chan ye 。”(hou min chan :zeng jia ren min de cai chan 。)③cu lie 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“yi e cao ju jin chu shi 。”④chuang shi ;qi gao 。《na shi ·cai jing li chuan 》:“shao ling cao xi ,jing li yuan bi li cheng 。”⑤de gao ;gao zi 。du fu 《wan chu zuo ye 》:“bi ren fen jian cao ,ji ma yu ji qi 。”⑥han zi xing ti de yi chong 。liu you 《zuo zi 》shi :“shu cheng ban hang cao ,yan juan zheng hun hua 。”⑦ci xing de (jia chu )。《san guo zhi ·wei shu ·du ji chuan 》:“jian ke min chu zi niu ,cao ma ,xia dai ji tun quan shi 。”[cao cao ]you lv lao shen mao 。《shi jing ·xiao ya ·hang bai 》:“lao ren cao cao 。”(lao :you 。)

    shi :

    ①shi li ;quan shi 。《han fei zi ·ba shui 》:“ren ren zhe ,shi you shi ye 。”xin yan nian 《yu lin lang 》:“yi yi jiang jun shi 。”②yi fu quan shi de ;shi li 。yuan zhen 《chu men hang 》:“ren xiong peng shi ku ,shi you diao tou hui 。”③li liang ;qi li 。《huai na zi ·脩wu 》:“(diao shou chong deng shou zhi yu ren )ge you ji zi ran zhi shi ,mo bing shou yu wai ,gu li jie gong ju 。”(bing :cheng shou ,ci zhi xue xi 。ju :bai 。)④qi shi ;li liang de qu xiang 。cao cao 《rang xian zi ming ben zhi ling 》:“bing shi jiang cheng 。”⑤qing shi ;xing shi ;tai shi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan zan 》:“fang lin xiang ru yin bi ni zhu ,ji chi qin wang zuo you ,shi bu guo zhu 。”gu yi 《guo qin lun 》:“ren yi bu shi ,er gong shou zhi shi yi ye 。”⑥shi ji 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“sui you zhi hui ,bu ru cheng shi 。”⑦fang shi ;zi shi 。《huai na zi ·脩wu 》:“fu mo zi die ti er chi qian li yi cun chu song ,duan gan mu he men bu chu yi an qin wei :fu hang yu zhi ,ji shi xiang fan ,er jie ke yi cun guo 。”(chi :tong “qu ”,ben xiang 。he :guan bi 。)wei xue yi 《he zhou ji 》:“wang bu yin shi xiang xing ,ge ju qing tai 。”⑧nan xing sheng shi qi 。《jin shu ·xing fa zhi 》:“yin zhe ge ji shi 。”