• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 王道自此始,然後張薰琴。

    “王道自此始,然後張薰琴。”詩句出處:《閱古堂詩》;是宋朝詩人范仲淹的作品。

    中山天下重,韓公茲鎮臨。
    堂上繪昔賢,閱古以儆今。
    牧師六十人,冠劍竦若林。
    既瞻古人像,必求古人心。
    彼或所存遠,我將所得深。
    仁與智可尚,忠與義可欽。
    吾愛古賢守,馨德神祇歆。
    典法曾弗泥,勸沮良自斟。
    躋民在春臺,熙熙樂不淫。
    耕夫與樵子,飽暖相謳吟。
    王道自此始,然後張薰琴。
    吾愛古名將,毅若武庫森。
    其重如山安,其靜如淵沉。
    有令凜如霜,有謀密如陰。
    敵城一朝拔,戎首萬裡擒。
    虎豹卷韜略,鯨鯢投釜鬵。
    皇威徹西海,天馬來駸駸。
    留侯武侯者,將相俱能任。
    決勝神所啟,受托天所諶。
    披開日月光,振起雷霆音。
    九關支一柱,萬宇覆重衾。
    前人何赫赫,後人豈愔愔。
    所以作此堂,公意同堅金。
    僕思寶元初,叛羌弄千鐔。
    王師生太平,苦戰誠未禁。
    赤子餵犬彘,塞翁淚涔涔。
    中原固為辱,天子動宸襟。
    乃命公與僕,聯使禦外侵。
    歷歷革前弊,拳拳掃妖祲。
    二十四萬兵,撫之若青衿。
    惟以人占天,不問昂與參。
    相彼形勝地,指掌而蹄涔。
    復我橫山疆,限爾長河潯。
    此得喉可扼,彼宜肉就椹。
    上前同定策,奸謀俄獻琛。
    梟巢不忍覆,異日生兇禽。
    僕已白發翁,量力欲投簪。
    公方青春期,抱道當作霖。
    四夷氣須奪,百代病可鍼。
    河湟議始行,漢唐功必尋。
    復令千載下,景仰如高岑。
    因賦閱古篇,為公廊廟箴。

    【註釋】:

    王:

    (一)①夏商周時代最高統治者的稱號。秦始皇以後改稱皇帝。《尚書·盤庚上》:“王命眾,悉至於庭。”(悉:都;全。)②春秋戰國時期的諸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好戰,請以戰喻。”③漢以後的最高封爵。《漢書·諸侯王表》:“武帝施主父之冊,下推恩之令,使諸侯王得分戶邑以封子弟,不行黜涉而藩國自析。”(主父:人名。冊:同“策”。析:削弱。)④諸侯或外族來朝見天子。《尚書·大禹謨》:“四夷來王。”⑤首領;同類中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射馬,擒賊先擒王。”⑥古代對祖父母輩的尊稱。《爾雅·釋親》:“父之考為王父,父之妣(bǐ)為王母。” (二)wàng ①統治同傢。《史記·項羽本紀》:“沛公欲王關中。”《商君書·更法》:“三代不同禮而王。”②成就王業。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饑不寒,然而不王者,未之有也。”

    王道:

    ①治世的法則。多指以仁義治天下的政策,以仁義治天下的統治方法。《禮記·樂記》:“禮樂刑政,四達而不悖,則~~備矣。”②指先生所行的正道。《書·洪范》:“無偏無黨,~~蕩蕩,無黨無偏,~~平平,無反無側,~~正直。”

    道:

    (一)①道路。《史記·陳涉世傢》:“會天大雨,道不通。”②水流通行的途徑。《左傳·昭公十三年》:“秋,晉侯會吳子於良,水道不可,吳子辭,乃還。”(會:約會。良:地名。)③取道。文天祥《指南錄後序》:“道海安、如皋,凡三百裡。”④方法;途徑。《論語·裡仁》:“富與貴,是人之所欲也;不以其道得之,不處也。”⑤技藝。《論語·子張》:“雖小道,必有可觀者焉。”⑥宇宙萬物的本原。《周易·系辭上》:“一陰一陽之謂道。”⑦規律;道理。《荀子·天論》:“循道而不貳,則天不能禍。”(循:遵照。貳:不專一。)⑧政治主張或思想學說。《論語·裡仁》:“吾道一以貫之哉。”⑨好的政治局面。《論語·季氏》:“天下有道,則禮樂征伐自天子出。”⑩道德;道義。徐階《送司封仲芳楊子赴留都》:“古道日淪替,群諛紛追隨。”(淪:淪亡。替:衰落。諛:阿諛,奉承。)(11)道傢。上古思想流派之一。(12)指道術。孫光憲《北夢瑣言》卷十二:“子若學道,即有仙分。”(13)行政區劃名。1. 唐初分天下為十道,開元二十一年增至十五道。2. 清代和民國初年曾在省以下設若幹分守道。(14)說;講述。《鹽鐵論·遵道》:“飾虛言以亂實,道古以害今。”(15)量詞。用於命令、題目等。《新唐書·選舉志》:“進士試詩、賦及時務策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左傳·襄公三十一年》:“大決所犯,傷人必多,吾不克救也。不如小決使道。”(決:河流決口。克:能。)2. 引導。《漢書·張騫傳》:“唯王使人道送我。”②治理。《論語·為政》:“道之以政,齊之以刑,民免而無恥。”(政:政令。齊:整頓。免:免於犯罪。)③介詞。從;由。《漢書·淮南王安傳》:“諸使者道長安來,為妄妖言。”

    自:

    ①自己。《詩經·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②親自。宋濂《送東陽馬生序》:“每假借於藏書之傢,手自筆錄,計日以還。”《史記·蕭相國世傢》:“高祖自將。”③自然。《史記·李將軍列傳》:“諺曰:‘桃李無言,下自成蹊。’”(蹊:小徑;小路。)④介詞。1.從。《孟子·滕文公上》:“有為神農之言者許行,自楚之滕。”(神農:傳說為古代造耒耜、興農業的帝王。許行:當時的農學傢。)《論語·學而》:“有朋自遠方來。”2. 由於。《史記·屈原賈生列傳》:“屈平之作《離騷》,蓋自怨生也。”《漢書·灌夫傳》:“侯自我得之,自我捐之,無所恨。”⑤連詞。表示假設。可譯為假如。《左傳·成公十六年》:“唯聖人能內外無患,自非聖人,外寧必有內憂。”⑥連詞。表示假設的讓步。可譯為即使。《漢書·高祖紀下》:“高祖不修文學,而性明達,好謀能聽,自監門戍卒,見之如舊。”又《杜周傳》:“自京師不曉,況於遠方?”

    此:

    ①代詞。這;這個。《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”《禮記·禮運》:“此之謂大同。”②這樣;這般。庾信《哀江南賦》:“天何為而此醉。”③副詞。乃;則。《後漢書·黃瓊傳》:“必待堯舜之君,此為志士終無時矣。”

    始:

    ①開頭;指事情的開端。《老子》第六十四章:“千裡之行,始於足下。”②當初。與“今”相對。《論語·公冶長》:“始吾於人也,聽其言而信其行。”③首先。與“後”相對。韓愈《贈張童子序》:“始自縣考試,定其可舉者,然後升於州若府。”(若:或者。)④副詞。1.剛剛;方才。《呂氏春秋·別類》:“室之始成也善,其後果敗。”白居易《琵琶行》:“千呼萬喚始出來,猶抱琵琶半遮面。”2.曾(céng)。與“未”連用。《淮南子·俶真》:“有有者,有無者,有未始有有無者。”

    然:

    ①燃燒。後來寫作“燃”。《孟子·公孫醜上》:“若火之始然,泉之始達。”②代詞。如此;這樣。《呂氏春秋·用眾》:“物固莫不有長,莫不有短,人亦然。”③對;贊同。《論語·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副詞。1.表示出乎意料,相當於“乃”、“竟”。《漢書·丙吉傳》:“君侯為漢相,奸吏成其私,然無所懲艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示順承關系。相當於“便”、“就”。《莊子·外物》:“吾得鬥升之水然活耳。”⑤連詞。1.表示轉折關系,相當於“然而”。《左傳·僖公三十年》:“然鄭亡,子亦有不利焉!”2.表示讓步關系,相當於“雖然”。董解元《西廂記諸宮調》卷七:“然憔悴,尚天真,纖腰細褪羅裙。”⑥助詞。1.用作形容詞或副詞詞尾,表示狀態,“……的樣子”。《詩經· 小雅·南有嘉魚》:“南有嘉魚,烝然罩罩。”2. 用於句末,表示比擬。《孟子·盡心上》:“道則高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用於句末,表示斷定,相當於“焉”、“也”。《論語·先進》:“若由也,不得其死然。”

    後:

    ①帝王;君主。《詩經·商頌·玄鳥》:“商之先後,受命不殆。”(殆:懈怠。)②諸侯。柳宗元《封建論》:“周有天下,裂土田而瓜分之,設五等,邦群後。”③天子的正妻。《禮記·曲禮下》:“天子之妃曰後。”《西京雜記》卷二:“趙後體輕腰弱,善行步進退。”④通“後2”。時間或位置在後。《禮記·大學》:“知止而後有定。”

    張:

    (一)①給弓上弦或拉緊弓弦。《老子》第七十七章:“天之道其猶張弓乎?”②開弓。李白《贈江夏韋太守良宰》詩:“挾矢不敢張。”③樂器上弦。《禮記·檀弓上》:“琴瑟張而不平。”④緊張。王充《論衡·儒增》:“聖人材優,尚有馳張之時。”⑤張開;伸展。《後漢書 · 張衡傳》:“下有蟾蜍(chán chú),張口承之。”(蟾蜍:癩蛤蟆。)⑥擴張;《左傳·昭公十四年》:“臣欲張公室也。”⑦誇張;誇大。皇甫謐《三都賦序》:“虛張異類,托有於無。”⑧陳設。《史記·高祖本紀》:“又與秦軍戰於藍田南,益張疑兵旗幟。”⑨設網捕捉。《後漢書·王喬傳》:“於是候鳥至,舉羅張之。”⑩量詞。張。《左傳·昭公十三年》:“子產以幄幕九張行。” (二)zhàng ①自大。《左傳·桓公六年》:“請羸(léi)師以張之。”(羸師:疲弱的軍隊。張:使對方自滿。)②通“脹”。鼓脹。《左傳·成公十年》:“(晉侯)將食,張,如廁。”(如:往。)③通“帳”。帳幕。《史記·袁盎晁錯列傳》:“乃以刀決張。”

    薰:

    ①一種香草。《左傳·僖公四年》:“一薰一蕕。”②花草香。江淹《別賦》:“閨中風暖,陌上草薰。”(陌:路。)③和煦;和暖。辛棄疾《小重山·茉莉》:“倩(qìng)得薰風染綠衣。”(倩:請人代做。)④煙氣;火煙。鮑照《蕪城賦》:“薰歇燼滅。”⑤熏染;熏灼。潘嶽《馬汧督誄》:“內焚穬火薰之。”

    琴:

    一種古琴,撥弦樂器,用梧桐等木料做成。開始為五弦,周初增至七弦。《左傳·襄公十四年》:“使師曹誨之琴。”


  • 王道自此始,然后张薰琴。

    “王道自此始,然后张薰琴。”诗句出处:《阅古堂诗》;是宋朝诗人范仲淹的作品。

    中山天下重,韩公兹镇临。
    堂上绘昔贤,阅古以儆今。
    牧师六十人,冠剑竦若林。
    既瞻古人像,必求古人心。
    彼或所存远,我将所得深。
    仁与智可尚,忠与义可钦。
    吾爱古贤守,馨德神祇歆。
    典法曾弗泥,劝沮良自斟。
    跻民在春台,熙熙乐不淫。
    耕夫与樵子,饱暖相讴吟。
    王道自此始,然后张薰琴。
    吾爱古名将,毅若武库森。
    其重如山安,其静如渊沉。
    有令凛如霜,有谋密如阴。
    敌城一朝拔,戎首万里擒。
    虎豹卷韬略,鲸鲵投釜鬵。
    皇威彻西海,天马来駸駸。
    留侯武侯者,将相俱能任。
    决胜神所启,受托天所谌。
    披开日月光,振起雷霆音。
    九关支一柱,万宇覆重衾。
    前人何赫赫,后人岂愔愔。
    所以作此堂,公意同坚金。
    僕思宝元初,叛羌弄千镡。
    王师生太平,苦战诚未禁。
    赤子餵犬彘,塞翁泪涔涔。
    中原固为辱,天子动宸襟。
    乃命公与僕,联使御外侵。
    历历革前弊,拳拳扫妖祲。
    二十四万兵,抚之若青衿。
    惟以人占天,不问昂与参。
    相彼形胜地,指掌而蹄涔。
    复我横山疆,限尔长河浔。
    此得喉可扼,彼宜肉就椹。
    上前同定策,奸谋俄献琛。
    枭巢不忍覆,异日生凶禽。
    僕已白发翁,量力欲投簪。
    公方青春期,抱道当作霖。
    四夷气须夺,百代病可鍼。
    河湟议始行,汉唐功必寻。
    复令千载下,景仰如高岑。
    因赋阅古篇,为公廊庙箴。

    【注释】:

    王:

    (一)①夏商周时代最高统治者的称号。秦始皇以后改称皇帝。《尚书·盘庚上》:“王命众,悉至于庭。”(悉:都;全。)②春秋战国时期的诸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好战,请以战喻。”③汉以后的最高封爵。《汉书·诸侯王表》:“武帝施主父之册,下推恩之令,使诸侯王得分户邑以封子弟,不行黜涉而藩国自析。”(主父:人名。册:同“策”。析:削弱。)④诸侯或外族来朝见天子。《尚书·大禹谟》:“四夷来王。”⑤首领;同类中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射马,擒贼先擒王。”⑥古代对祖父母辈的尊称。《尔雅·释亲》:“父之考为王父,父之妣(bǐ)为王母。” (二)wàng ①统治同家。《史记·项羽本纪》:“沛公欲王关中。”《商君书·更法》:“三代不同礼而王。”②成就王业。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饥不寒,然而不王者,未之有也。”

    王道:

    ①治世的法则。多指以仁义治天下的政策,以仁义治天下的统治方法。《礼记·乐记》:“礼乐刑政,四达而不悖,则~~备矣。”②指先生所行的正道。《书·洪范》:“无偏无党,~~荡荡,无党无偏,~~平平,无反无侧,~~正直。”

    道:

    (一)①道路。《史记·陈涉世家》:“会天大雨,道不通。”②水流通行的途径。《左传·昭公十三年》:“秋,晋侯会吴子于良,水道不可,吴子辞,乃还。”(会:约会。良:地名。)③取道。文天祥《指南录后序》:“道海安、如皋,凡三百里。”④方法;途径。《论语·里仁》:“富与贵,是人之所欲也;不以其道得之,不处也。”⑤技艺。《论语·子张》:“虽小道,必有可观者焉。”⑥宇宙万物的本原。《周易·系辞上》:“一阴一阳之谓道。”⑦规律;道理。《荀子·天论》:“循道而不贰,则天不能祸。”(循:遵照。贰:不专一。)⑧政治主张或思想学说。《论语·里仁》:“吾道一以贯之哉。”⑨好的政治局面。《论语·季氏》:“天下有道,则礼乐征伐自天子出。”⑩道德;道义。徐阶《送司封仲芳杨子赴留都》:“古道日沦替,群谀纷追随。”(沦:沦亡。替:衰落。谀:阿谀,奉承。)(11)道家。上古思想流派之一。(12)指道术。孙光宪《北梦琐言》卷十二:“子若学道,即有仙分。”(13)行政区划名。1. 唐初分天下为十道,开元二十一年增至十五道。2. 清代和民国初年曾在省以下设若干分守道。(14)说;讲述。《盐铁论·遵道》:“饰虚言以乱实,道古以害今。”(15)量词。用于命令、题目等。《新唐书·选举志》:“进士试诗、赋及时务策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左传·襄公三十一年》:“大决所犯,伤人必多,吾不克救也。不如小决使道。”(决:河流决口。克:能。)2. 引导。《汉书·张骞传》:“唯王使人道送我。”②治理。《论语·为政》:“道之以政,齐之以刑,民免而无耻。”(政:政令。齐:整顿。免:免于犯罪。)③介词。从;由。《汉书·淮南王安传》:“诸使者道长安来,为妄妖言。”

    自:

    ①自己。《诗经·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②亲自。宋濂《送东阳马生序》:“每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。”《史记·萧相国世家》:“高祖自将。”③自然。《史记·李将军列传》:“谚曰:‘桃李无言,下自成蹊。’”(蹊:小径;小路。)④介词。1.从。《孟子·滕文公上》:“有为神农之言者许行,自楚之滕。”(神农:传说为古代造耒耜、兴农业的帝王。许行:当时的农学家。)《论语·学而》:“有朋自远方来。”2. 由于。《史记·屈原贾生列传》:“屈平之作《离骚》,盖自怨生也。”《汉书·灌夫传》:“侯自我得之,自我捐之,无所恨。”⑤连词。表示假设。可译为假如。《左传·成公十六年》:“唯圣人能内外无患,自非圣人,外宁必有内忧。”⑥连词。表示假设的让步。可译为即使。《汉书·高祖纪下》:“高祖不修文学,而性明达,好谋能听,自监门戍卒,见之如旧。”又《杜周传》:“自京师不晓,况于远方?”

    此:

    ①代词。这;这个。《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”《礼记·礼运》:“此之谓大同。”②这样;这般。庾信《哀江南赋》:“天何为而此醉。”③副词。乃;则。《后汉书·黄琼传》:“必待尧舜之君,此为志士终无时矣。”

    始:

    ①开头;指事情的开端。《老子》第六十四章:“千里之行,始于足下。”②当初。与“今”相对。《论语·公冶长》:“始吾于人也,听其言而信其行。”③首先。与“后”相对。韩愈《赠张童子序》:“始自县考试,定其可举者,然后升于州若府。”(若:或者。)④副词。1.刚刚;方才。《吕氏春秋·别类》:“室之始成也善,其后果败。”白居易《琵琶行》:“千呼万唤始出来,犹抱琵琶半遮面。”2.曾(céng)。与“未”连用。《淮南子·俶真》:“有有者,有无者,有未始有有无者。”

    然:

    ①燃烧。后来写作“燃”。《孟子·公孙丑上》:“若火之始然,泉之始达。”②代词。如此;这样。《吕氏春秋·用众》:“物固莫不有长,莫不有短,人亦然。”③对;赞同。《论语·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副词。1.表示出乎意料,相当于“乃”、“竟”。《汉书·丙吉传》:“君侯为汉相,奸吏成其私,然无所惩艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示顺承关系。相当于“便”、“就”。《庄子·外物》:“吾得斗升之水然活耳。”⑤连词。1.表示转折关系,相当于“然而”。《左传·僖公三十年》:“然郑亡,子亦有不利焉!”2.表示让步关系,相当于“虽然”。董解元《西厢记诸宫调》卷七:“然憔悴,尚天真,纤腰细褪罗裙。”⑥助词。1.用作形容词或副词词尾,表示状态,“……的样子”。《诗经· 小雅·南有嘉鱼》:“南有嘉鱼,烝然罩罩。”2. 用于句末,表示比拟。《孟子·尽心上》:“道则高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用于句末,表示断定,相当于“焉”、“也”。《论语·先进》:“若由也,不得其死然。”

    后:

    ①帝王;君主。《诗经·商颂·玄鸟》:“商之先后,受命不殆。”(殆:懈怠。)②诸侯。柳宗元《封建论》:“周有天下,裂土田而瓜分之,设五等,邦群后。”③天子的正妻。《礼记·曲礼下》:“天子之妃曰后。”《西京杂记》卷二:“赵后体轻腰弱,善行步进退。”④通“后2”。时间或位置在后。《礼记·大学》:“知止而后有定。”

    张:

    (一)①给弓上弦或拉紧弓弦。《老子》第七十七章:“天之道其犹张弓乎?”②开弓。李白《赠江夏韦太守良宰》诗:“挟矢不敢张。”③乐器上弦。《礼记·檀弓上》:“琴瑟张而不平。”④紧张。王充《论衡·儒增》:“圣人材优,尚有驰张之时。”⑤张开;伸展。《后汉书 · 张衡传》:“下有蟾蜍(chán chú),张口承之。”(蟾蜍:癞蛤蟆。)⑥扩张;《左传·昭公十四年》:“臣欲张公室也。”⑦夸张;夸大。皇甫谧《三都赋序》:“虚张异类,托有于无。”⑧陈设。《史记·高祖本纪》:“又与秦军战于蓝田南,益张疑兵旗帜。”⑨设网捕捉。《后汉书·王乔传》:“于是候鸟至,举罗张之。”⑩量词。张。《左传·昭公十三年》:“子产以幄幕九张行。” (二)zhàng ①自大。《左传·桓公六年》:“请羸(léi)师以张之。”(羸师:疲弱的军队。张:使对方自满。)②通“胀”。鼓胀。《左传·成公十年》:“(晋侯)将食,张,如厕。”(如:往。)③通“帐”。帐幕。《史记·袁盎晁错列传》:“乃以刀决张。”

    薰:

    ①一种香草。《左传·僖公四年》:“一薰一莸。”②花草香。江淹《别赋》:“闺中风暖,陌上草薰。”(陌:路。)③和煦;和暖。辛弃疾《小重山·茉莉》:“倩(qìng)得薰风染绿衣。”(倩:请人代做。)④烟气;火烟。鲍照《芜城赋》:“薰歇烬灭。”⑤熏染;熏灼。潘岳《马汧督诔》:“内焚穬火薰之。”

    琴:

    一种古琴,拨弦乐器,用梧桐等木料做成。开始为五弦,周初增至七弦。《左传·襄公十四年》:“使师曹诲之琴。”


  • wang dao zi ci shi ,ran hou zhang xun qin 。

    “wang dao zi ci shi ,ran hou zhang xun qin 。”shi gou chu chu :《yue gu tang shi 》;shi song chao shi ren fan zhong yan de zuo pin 。

    zhong shan tian xia chong ,han gong ci zhen lin 。
    tang shang hui xi xian ,yue gu yi jing jin 。
    mu shi liu shi ren ,guan jian song re lin 。
    ji zhan gu ren xiang ,bi qiu gu ren xin 。
    bi huo suo cun yuan ,wo jiang suo de shen 。
    ren yu zhi ke shang ,zhong yu yi ke qin 。
    wu ai gu xian shou ,xin de shen 祇xin 。
    dian fa ceng fu ni ,quan ju liang zi zhen 。
    ji min zai chun tai ,xi xi le bu yin 。
    geng fu yu qiao zi ,bao nuan xiang ou yin 。
    wang dao zi ci shi ,ran hou zhang xun qin 。
    wu ai gu ming jiang ,yi re wu ku sen 。
    ji chong ru shan an ,ji jing ru yuan chen 。
    you ling lin ru shuang ,you mou mi ru yin 。
    di cheng yi chao ba ,rong shou mo li qin 。
    hu bao juan tao lve ,jing ni tou fu qin 。
    huang wei che xi hai ,tian ma lai qin qin 。
    liu hou wu hou zhe ,jiang xiang ju neng ren 。
    jue sheng shen suo qi ,shou tuo tian suo chen 。
    pi kai ri yue guang ,zhen qi lei ting yin 。
    jiu guan zhi yi zhu ,mo yu fu chong qin 。
    qian ren he he he ,hou ren qi yin yin 。
    suo yi zuo ci tang ,gong yi tong jian jin 。
    僕sai bao yuan chu ,pan qiang long qian chan 。
    wang shi sheng tai ping ,ku zhan cheng wei jin 。
    chi zi 餵quan zhi ,sai weng lei cen cen 。
    zhong yuan gu wei ru ,tian zi dong chen jin 。
    nai ming gong yu 僕,lian shi yu wai qin 。
    li li ge qian bi ,quan quan sao yao jin 。
    er shi si mo bing ,fu zhi re qing jin 。
    wei yi ren zhan tian ,bu wen ang yu can 。
    xiang bi xing sheng de ,zhi zhang er ti cen 。
    fu wo heng shan jiang ,xian er chang he xun 。
    ci de hou ke e ,bi yi rou jiu shen 。
    shang qian tong ding ce ,jian mou e suo chen 。
    xiao chao bu ren fu ,yi ri sheng xiong qin 。
    僕yi bai fa weng ,liang li yu tou zan 。
    gong fang qing chun ji ,bao dao dang zuo lin 。
    si yi qi xu duo ,bai dai bing ke qian 。
    he huang yi shi hang ,han tang gong bi xun 。
    fu ling qian zai xia ,jing yang ru gao cen 。
    yin fu yue gu pian ,wei gong lang miao zhen 。

    【zhu shi 】:

    wang :

    (yi )①xia shang zhou shi dai zui gao tong zhi zhe de chen hao 。qin shi huang yi hou gai chen huang di 。《shang shu ·pan geng shang 》:“wang ming zhong ,xi zhi yu ting 。”(xi :dou ;quan 。)②chun qiu zhan guo shi ji de zhu hou 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang hao zhan ,qing yi zhan yu 。”③han yi hou de zui gao feng jue 。《han shu ·zhu hou wang biao 》:“wu di shi zhu fu zhi ce ,xia tui en zhi ling ,shi zhu hou wang de fen hu yi yi feng zi di ,bu hang chu she er fan guo zi xi 。”(zhu fu :ren ming 。ce :tong “ce ”。xi :xiao ruo 。)④zhu hou huo wai zu lai chao jian tian zi 。《shang shu ·da yu mo 》:“si yi lai wang 。”⑤shou ling ;tong lei zhong zui te chu huo zui da zhe 。du fu 《qian chu sai 》:“she ren xian she ma ,qin zei xian qin wang 。”⑥gu dai dui zu fu mu bei de zun chen 。《er ya ·shi qin 》:“fu zhi kao wei wang fu ,fu zhi bi (bǐ)wei wang mu 。” (er )wàng ①tong zhi tong jia 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong yu wang guan zhong 。”《shang jun shu ·geng fa 》:“san dai bu tong li er wang 。”②cheng jiu wang ye 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi shi zhe yi (yì)bo (bó)shi rou ,li min bu ji bu han ,ran er bu wang zhe ,wei zhi you ye 。”

    wang dao :

    ①zhi shi de fa ze 。duo zhi yi ren yi zhi tian xia de zheng ce ,yi ren yi zhi tian xia de tong zhi fang fa 。《li ji ·le ji 》:“li le xing zheng ,si da er bu bei ,ze ~~bei yi 。”②zhi xian sheng suo hang de zheng dao 。《shu ·hong fan 》:“mo pian mo dang ,~~dang dang ,mo dang mo pian ,~~ping ping ,mo fan mo ce ,~~zheng zhi 。”

    dao :

    (yi )①dao lu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“hui tian da yu ,dao bu tong 。”②shui liu tong hang de tu jing 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“qiu ,jin hou hui wu zi yu liang ,shui dao bu ke ,wu zi ci ,nai hai 。”(hui :yao hui 。liang :de ming 。)③qu dao 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“dao hai an 、ru gao ,fan san bai li 。”④fang fa ;tu jing 。《lun yu ·li ren 》:“fu yu gui ,shi ren zhi suo yu ye ;bu yi ji dao de zhi ,bu chu ye 。”⑤ji yi 。《lun yu ·zi zhang 》:“sui xiao dao ,bi you ke guan zhe yan 。”⑥yu zhou mo wu de ben yuan 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yi yin yi yang zhi wei dao 。”⑦gui lv ;dao li 。《xun zi ·tian lun 》:“xun dao er bu er ,ze tian bu neng huo 。”(xun :zun zhao 。er :bu zhuan yi 。)⑧zheng zhi zhu zhang huo sai xiang xue shui 。《lun yu ·li ren 》:“wu dao yi yi guan zhi zai 。”⑨hao de zheng zhi ju mian 。《lun yu ·ji shi 》:“tian xia you dao ,ze li le zheng fa zi tian zi chu 。”⑩dao de ;dao yi 。xu jie 《song si feng zhong fang yang zi fu liu dou 》:“gu dao ri lun ti ,qun yu fen zhui sui 。”(lun :lun wang 。ti :cui la 。yu :a yu ,feng cheng 。)(11)dao jia 。shang gu sai xiang liu pa zhi yi 。(12)zhi dao shu 。sun guang xian 《bei meng suo yan 》juan shi er :“zi re xue dao ,ji you xian fen 。”(13)hang zheng ou hua ming 。1. tang chu fen tian xia wei shi dao ,kai yuan er shi yi nian zeng zhi shi wu dao 。2. qing dai he min guo chu nian ceng zai sheng yi xia she re gan fen shou dao 。(14)shui ;jiang shu 。《yan tie lun ·zun dao 》:“shi xu yan yi luan shi ,dao gu yi hai jin 。”(15)liang ci 。yong yu ming ling 、ti mu deng 。《xin tang shu ·shua ju zhi 》:“jin shi shi shi 、fu ji shi wu ce wu dao 。”(er )dǎo ①tong “導”。1.shu tong 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“da jue suo fan ,shang ren bi duo ,wu bu ke jiu ye 。bu ru xiao jue shi dao 。”(jue :he liu jue kou 。ke :neng 。)2. yin dao 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“wei wang shi ren dao song wo 。”②zhi li 。《lun yu ·wei zheng 》:“dao zhi yi zheng ,ji zhi yi xing ,min mian er mo chi 。”(zheng :zheng ling 。ji :zheng du 。mian :mian yu fan zui 。)③jie ci 。cong ;you 。《han shu ·huai na wang an chuan 》:“zhu shi zhe dao chang an lai ,wei wang yao yan 。”

    zi :

    ①zi ji 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“yong yan pei ming ,zi qiu duo fu 。”(yan :tong “yan ”。pei ming :ge hu tian ming 。)《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”②qin zi 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“mei jia jie yu cang shu zhi jia ,shou zi bi lu ,ji ri yi hai 。”《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu zi jiang 。”③zi ran 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yan yue :‘tao li mo yan ,xia zi cheng qi 。’”(qi :xiao jing ;xiao lu 。)④jie ci 。1.cong 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“you wei shen nong zhi yan zhe hu hang ,zi chu zhi teng 。”(shen nong :chuan shui wei gu dai zao lei si 、xing nong ye de di wang 。hu hang :dang shi de nong xue jia 。)《lun yu ·xue er 》:“you peng zi yuan fang lai 。”2. you yu 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu ping zhi zuo 《li sao 》,gai zi yuan sheng ye 。”《han shu ·guan fu chuan 》:“hou zi wo de zhi ,zi wo juan zhi ,mo suo hen 。”⑤lian ci 。biao shi jia she 。ke yi wei jia ru 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“wei sheng ren neng nei wai mo huan ,zi fei sheng ren ,wai ning bi you nei you 。”⑥lian ci 。biao shi jia she de rang bu 。ke yi wei ji shi 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“gao zu bu xiu wen xue ,er xing ming da ,hao mou neng ting ,zi jian men shu cu ,jian zhi ru jiu 。”you 《du zhou chuan 》:“zi jing shi bu xiao ,kuang yu yuan fang ?”

    ci :

    ①dai ci 。zhe ;zhe ge 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”《li ji ·li yun 》:“ci zhi wei da tong 。”②zhe yang ;zhe ban 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“tian he wei er ci zui 。”③fu ci 。nai ;ze 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“bi dai yao shun zhi jun ,ci wei zhi shi zhong mo shi yi 。”

    shi :

    ①kai tou ;zhi shi qing de kai duan 。《lao zi 》di liu shi si zhang :“qian li zhi hang ,shi yu zu xia 。”②dang chu 。yu “jin ”xiang dui 。《lun yu ·gong ye chang 》:“shi wu yu ren ye ,ting ji yan er xin ji hang 。”③shou xian 。yu “hou ”xiang dui 。han yu 《zeng zhang tong zi xu 》:“shi zi xian kao shi ,ding ji ke ju zhe ,ran hou sheng yu zhou re fu 。”(re :huo zhe 。)④fu ci 。1.gang gang ;fang cai 。《lv shi chun qiu ·bie lei 》:“shi zhi shi cheng ye shan ,ji hou guo bai 。”bai ju yi 《pi pa hang 》:“qian hu mo huan shi chu lai ,you bao pi pa ban zhe mian 。”2.ceng (céng)。yu “wei ”lian yong 。《huai na zi ·chu zhen 》:“you you zhe ,you mo zhe ,you wei shi you you mo zhe 。”

    ran :

    ①ran shao 。hou lai xie zuo “ran ”。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“re huo zhi shi ran ,quan zhi shi da 。”②dai ci 。ru ci ;zhe yang 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“wu gu mo bu you chang ,mo bu you duan ,ren yi ran 。”③dui ;zan tong 。《lun yu ·yong ye 》:“zi yue :‘yong zhi yan ran 。’”④fu ci 。1.biao shi chu hu yi liao ,xiang dang yu “nai ”、“jing ”。《han shu ·bing ji chuan 》:“jun hou wei han xiang ,jian li cheng ji si ,ran mo suo cheng ai (yì)。”(ai :zhi 。)2. biao shi shun cheng guan ji 。xiang dang yu “bian ”、“jiu ”。《zhuang zi ·wai wu 》:“wu de dou sheng zhi shui ran huo er 。”⑤lian ci 。1.biao shi zhuai she guan ji ,xiang dang yu “ran er ”。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“ran zheng wang ,zi yi you bu li yan !”2.biao shi rang bu guan ji ,xiang dang yu “sui ran ”。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan qi :“ran qiao cui ,shang tian zhen ,qian yao xi tui luo qun 。”⑥zhu ci 。1.yong zuo xing rong ci huo fu ci ci wei ,biao shi zhuang tai ,“……de yang zi ”。《shi jing · xiao ya ·na you jia yu 》:“na you jia yu ,zheng ran zhao zhao 。”2. yong yu gou mo ,biao shi bi ni 。《meng zi ·jin xin shang 》:“dao ze gao yi ,mei yi ,yi re deng tian ran 。”3. yong yu gou mo ,biao shi duan ding ,xiang dang yu “yan ”、“ye ”。《lun yu ·xian jin 》:“re you ye ,bu de ji si ran 。”

    hou :

    ①di wang ;jun zhu 。《shi jing ·shang song ·xuan diao 》:“shang zhi xian hou ,shou ming bu dai 。”(dai :xie dai 。)②zhu hou 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“zhou you tian xia ,lie tu tian er gua fen zhi ,she wu deng ,bang qun hou 。”③tian zi de zheng qi 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi zhi fei yue hou 。”《xi jing za ji 》juan er :“zhao hou ti qing yao ruo ,shan hang bu jin tui 。”④tong “hou 2”。shi jian huo wei zhi zai hou 。《li ji ·da xue 》:“zhi zhi er hou you ding 。”

    zhang :

    (yi )①gei gong shang xian huo la jin gong xian 。《lao zi 》di qi shi qi zhang :“tian zhi dao ji you zhang gong hu ?”②kai gong 。li bai 《zeng jiang xia wei tai shou liang zai 》shi :“jia shi bu gan zhang 。”③le qi shang xian 。《li ji ·tan gong shang 》:“qin se zhang er bu ping 。”④jin zhang 。wang chong 《lun heng ·ru zeng 》:“sheng ren cai you ,shang you chi zhang zhi shi 。”⑤zhang kai ;shen zhan 。《hou han shu · zhang heng chuan 》:“xia you chan chu (chán chú),zhang kou cheng zhi 。”(chan chu :la ge ma 。)⑥kuo zhang ;《zuo chuan ·zhao gong shi si nian 》:“chen yu zhang gong shi ye 。”⑦kua zhang ;kua da 。huang fu mi 《san dou fu xu 》:“xu zhang yi lei ,tuo you yu mo 。”⑧chen she 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“you yu qin jun zhan yu lan tian na ,yi zhang yi bing qi zhi 。”⑨she wang bu zhuo 。《hou han shu ·wang qiao chuan 》:“yu shi hou diao zhi ,ju luo zhang zhi 。”⑩liang ci 。zhang 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“zi chan yi wo mu jiu zhang hang 。” (er )zhàng ①zi da 。《zuo chuan ·huan gong liu nian 》:“qing lei (léi)shi yi zhang zhi 。”(lei shi :pi ruo de jun dui 。zhang :shi dui fang zi man 。)②tong “zhang ”。gu zhang 。《zuo chuan ·cheng gong shi nian 》:“(jin hou )jiang shi ,zhang ,ru ce 。”(ru :wang 。)③tong “zhang ”。zhang mu 。《shi ji ·yuan ang chao cuo lie chuan 》:“nai yi dao jue zhang 。”

    xun :

    ①yi chong xiang cao 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“yi xun yi you 。”②hua cao xiang 。jiang yan 《bie fu 》:“gui zhong feng nuan ,mo shang cao xun 。”(mo :lu 。)③he xu ;he nuan 。xin qi ji 《xiao chong shan ·mo li 》:“qian (qìng)de xun feng ran lu yi 。”(qian :qing ren dai zuo 。)④yan qi ;huo yan 。bao zhao 《wu cheng fu 》:“xun xie jin mie 。”⑤xun ran ;xun zhuo 。pan yue 《ma qian du lei 》:“nei fen kuang huo xun zhi 。”

    qin :

    yi chong gu qin ,bo xian le qi ,yong wu tong deng mu liao zuo cheng 。kai shi wei wu xian ,zhou chu zeng zhi qi xian 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“shi shi cao hui zhi qin 。”