• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 丞相沙堤初踏練,將軍紫髯渾綴瓔。

    “丞相沙堤初踏練,將軍紫髯渾綴瓔。”詩句出處:《依韻和提刑太博嘉雪》;是宋朝詩人范仲淹的作品。

    南陽風俗常苦耕,太守憂民敢不誠。
    今秋與冬數月旱,二麥無望愁編氓。
    龍遁雲藏不肯起,荒祠巫鼓徒轟轟。
    昨宵天意聚回復,繁陰一佈飄寒英。
    裁成片片盡六出,化工造物何其精。
    散亂狂飛若倚勢,徘徊緩舞如今情。
    千門競掃明月色,萬木都拆寒梅英。
    天上風流忽爾在,人間險阻無不平。
    因松偶作琴瑟調,過竹徐移環佩聲。
    江天鳴雁畏相失,龍庭奔馬豪如驚。
    丞相沙堤初踏練,將軍紫髯渾綴瓔。
    巖前饑煞嘯風虎,海上凍死吞舟鯨。
    我有高樓擘雲上,雙瞳一開千裡明。
    群閻逐去疫癘遠,長逵壓下塵埃清。
    當知有年可坐致,東臯父老休營營。
    因招大使賞天瑞,醉把羲黃向上憑。
    窮通得喪瞭無事,莊老器宇何難並。
    君起作歌我起和,天地和氣須充盈。
    當年此樂不可得,與雪對舞攄平生。
    共君學取雪好處,平施萬物如權衡。

    【註釋】:

    丞:

    (一)①輔助。《漢書·百官公卿表上》:“相國、丞相,皆秦官,金印、紫綬,掌丞天子助理萬機。”②秦漢以後各級行政長官的副職。如:守丞;縣丞。司馬遷《史記·陳涉世傢》:“陳守令皆不在,獨守丞與戰譙門中。”③通“承”。秉承。《史記·酷吏列傳》:“於是丞上旨,請造白金及五銖錢。”(上:指皇帝。五銖錢:錢幣名。) (二)zhěng 拯救。後作“拯”。揚雄《羽獵賦》:“丞民乎農桑。”(乎:於。)

    相:

    (一)①互相;相互。《左傳·隱公元年》:“不及黃泉,無相見也。”②遞相;一方對另一方有所動作。《呂氏春秋·疑似》:“為高葆禱於璐,置鼓其上,遠近相聞。”③質地;實質。劉峻《辯命論》:“昔之玉質金相,英髦秀達,皆擯斥於當年,韞(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊傑。韞:藏。)[相對]相向。元稹《與李十二夜飲》:“寒夜燈前賴酒壺,與君相對興(xìng)猶孤。”(二)xiàng ①察看;仔細看。《詩經·大雅·公劉》:“相其陰陽,觀其流泉。”②占視。迷信者看外形而斷定人與事的吉兇禍福。《荀子·非相》:“相人之形狀顏色,而知其吉兇妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相雖善而心術惡。”④輔佐;扶助。《論語·季氏》:“今由與求也,相夫子。”⑤官名。1. 輔佐君主掌管國事的最高官吏。《史記·魏世傢》:“傢貧則思良妻,國亂則思賢相。”2.漢代另指諸侯國的實際執政者,地位相當於郡太守。《後漢書·張衡傳》:“永和初,出為河間相。”又使為相。《續資治通鑒長編·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彥博、富弼,意甚自得。”⑥司儀贊禮者。《淮南子·主術》:“口能言而行人稱辭,足能行而相者先導。”(行人:古時的外交官。)⑦選擇。王實甫《西廂記》第五本第四折:“自古相女配夫,新狀元花生滿路。”

    堤:

    ①堤防;堤壩。《管子·度地》:“令甲士作堤大水之旁……大者為堤,小者為之防。”②指築堤。蘇軾《禹之所以通水之法》:“今也堤之而廬民其上,所謂愛尺寸而忘千裡也。”(廬:居住;使居住。)

    初:

    ①開始。《史記·賈誼傳》:“年少初學。”柳宗元《封建論》:“天地果無初乎?”②當初;原先。《後漢書·華佗傳》:“初,軍吏李成苦欬(ké),盡夜不寐……”③從前;往日。《三國志·蜀書·黃權傳》:“先主曰:‘孤負黃權,權不負孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史記·秦本紀》:“二年初伏,以狗禦蠱。”白居易《暮江吟》:“可憐九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;剛剛。《史記·秦始皇本紀》:“天下初定,又復立國,是樹兵也。”[初無]從來沒有,並沒有。《後漢書·蓋勛傳》:“群臣初無是言也。”

    踏:

    (一)①踐踏;踩。《晉書·王湛傳附王述》:“雞子圓轉不止,便下床以屐齒踏之。”②勘查;察看。李石《論荊鄂兩軍戰守勝勢疏》:“同往新野一帶,踏勘勝勢。”③觀看。諸重光《上元前夕寶幢·鑒南過飲》:“客為踏燈成不速,門非覓句亦常關。” (二)tā [踏實]切實;不浮躁。朱熹《答包詳道書》:“然觀古人為學,隻是升高目下,步步踏實。”

    練:

    ①把生絲或生絲織品煮得柔軟潔白。《淮南子·說林》:“墨子見練絲而泣之。”《墨子·節葬下》:“丈繡素練。”②白色熟絹。《鹽鐵論·散不足》:“繭紬(chóu)縑(jiān)練者,婚姻之嘉飾也。”(紬:綢。縑:細絹。)王充《論衡》:“青蠅所污,常在練素。”③訓練。杜甫《新安吏》:“就糧近故壘,練卒依舊京。”(就糧:就食。舊京:指洛陽。)《戰國策·楚策》:“練士厲兵,在大王之所用之。”④熟練;純熟。《漢書·薛宣傳》:“薦宣明習文法,練國制度。”《南史·王淮之傳》:“彪之博聞多識,練悉朝儀。”⑤挑選;選擇。《呂氏春秋·簡選》:“選練角材,欲其精也。”

    將:

    (一)①扶持;扶助。《詩經·周南·樛木》:“樂隻君子,福履將之。”(隻:助詞。履:祿。)《木蘭詩》:“爺娘聞女來,出郭相扶將。”(郭:外城。)②帶領。《漢書·張禹傳》:“禹將(戴)崇入後堂飲食。”《淮南子·人間》:“其馬將胡駿馬而歸。”③取;拿。李白《將進酒》:“五花馬,千金裘,呼兒將出換美酒。”④送行。《淮南子·覽冥》:“不將不迎。”王安石《上皇帝萬言書》:“若夫迎新將故之勞。”(若夫:至於。)⑤做;奉行。《左傳·成公十三年》:“將事不敬。”⑥養;保養。《呂氏春秋·音律》:“以將陽氣。”⑦副詞。1.將要。《論語·述而》:“不知老之將至雲爾。”(雲:如此。爾:同“耳”,罷瞭。)《孟子·告子下》:“先生將何之?”(之:往。)《左傳· 隱公元年》:“夫人將啟之。”(啟之:給他開門。)2. 且,又。《詩經·小雅· 谷風》:“將恐將懼。”⑧介詞。以;用。《戰國策·秦策一》:“蘇秦始將連橫說秦惠王曰。”韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“肯將衰朽惜殘年。”⑨連詞。和;與。李頎《臨別送張諲入蜀》:“經山復歷水,百恨將千慮。”李白《月下獨酌》:“暫伴月將影。”⑩助詞。用在動詞後面,無實義。白居易《賣炭翁》:“一車炭,千餘斤,宮使驅將惜不得。” (二)jiàng ①將帥。《史記·陳涉世傢》:“王侯將相寧有種乎!”(寧:難道。)《呂氏春秋·執一》:“軍必有將。”②統率;帶兵。《左傳·桓公五年》:“虢公林父將右軍。”《史記·秦始皇本紀》:“楚上將軍項羽將楚卒往救鉅鹿。”(卒:兵。)③使擔任將領。《史記·孫子吳起列傳》:“齊威王欲將孫臏。”[將領]1. 將帥。《隋書·楊玄感傳》:“玄感欲立威名,陰求將領。”(暗中謀求將帥的職位。)2.率領。元結《宿洄溪翁宅》:“老翁八十猶能行,將領兒孫行拾稼。”(稼:莊稼。) (三)qiāng 請;希望。《詩經·衛風·氓》:“將子無怒,秋以為期。”(子:你。)李白《將進酒》:“將進酒,杯莫停。”

    軍:

    ①包圍。《銀雀山漢墓竹簡·孫臏兵法·十陣》:“疏而不可蹙,數(shuò)而不可軍者,在於慎。”(疏:撤退。蹙:逼迫。數:屢次。)②駐紮軍隊。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦伐韓,軍於閼(yù)與。”(閼與:戰國時趙地。)《左傳·宣公十二年》:“及昏,楚師軍於邲。晉之餘師不能軍。”《史記·項羽本紀》:“沛公軍霸上。”③軍隊編制單位。古代以軍為軍隊最大編制單位,歷代沿用其名,人數多少不一。《周禮·夏官·司馬》:“萬有二千五百人為軍。王六軍,大國三軍,次國二軍,小國一軍。”引申為軍隊。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“操引軍從華容道步走。”《隋書·五行志》:“時帝任用小人,競為貪暴……尋為周軍所滅。”(尋:不久。)④軍士;士兵。《史記·淮陰侯列傳》:“軍皆殊死戰,不可敗。”[充軍]古代一種刑罰。《宋史·刑法志》:“刺配之法二百餘條……俟其再犯,然後決刺充軍。”(刺:面部刺字塗上墨的刑罰。)

    髯:

    ①兩頰的胡須;也泛指胡須。《三國志·蜀書·關羽傳》:“羽美須髯,故亮謂之髯。”②代指胡須多或長的人。戴復古《答高九萬》:“高髯能詩復能畫。”③動物的須。《山海經·西山經》:“其鳥多當扈,其狀如雉,以其髯飛。”

    渾:

    (一)①大水湧流聲。張協《七命》:“溟海渾濩(huò)湧其後。”(濩:形容水勢洶湧。)韓愈《進學解》:“上規姚姒,渾渾無涯。”②渾濁;不清亮。陸遊《遊山西村》:“莫笑農傢臘酒渾,豐年留客足雞豚。”《老子》第十五章:“渾兮其若濁。”③合為一體;混同。李華《雜詩六首》之一:“典樂忽涓微,波浪與天渾。”《淮南子·原道》:“大渾而為一。”《關尹子·二柱》:“渾人我,固天地。”④愚昧;糊塗。《商君書·壹言》:“塞而不開則民渾。”⑤天然的;純樸。郎廷槐等《師友詩傳錄》:“總之,漢祚鴻朗,文章作新,《安世》楚聲,渾純厚雅;漢武樂府,壯麗宏奇。”(《安世》:指漢樂歌《安世房中歌》。)《論衡·談天》:“元氣未分,渾沌為一。”⑥全然。李白《少年行》:“渾身裝束皆綺羅。”《齊民要術·炙法》:“塗肉,渾炙之。”⑦副詞。1. 簡直;幾乎。杜甫《峽中即事》:“雷聲忽送千峰雨,花氣渾如百和香。”2. 還;仍。杜甫《春望》:“白發搔更短,渾欲不勝簪。”3. 皆;都。王安石《若耶溪歸興》:“汀草岸花渾不見,青山無數逐人來。” (二)hùn 同“混”。混雜;雜糅。《漢書·董仲舒傳》:“廉恥貿亂,賢不肖渾淆,未得其真。”

    綴:

    (一)①縫合。《禮記·內則》:“衣裳綻裂,紉箴(zhēn)請補綴。”(箴:同“針”。)《戰國策·秦策一》:“綴甲厲兵。”②連結。張衡《西京賦》:“左有崤(xiáo)函重險,桃林之塞,綴以二華。”(崤函:崤山及函谷關。塞:要塞。二華:太華、少華二山。)③連綴文辭以成文章。劉勰《文心雕龍·練字》:“綴字屬篇,必須練擇。”(屬篇:寫成篇章。練:精練。)《漢書·藝文志》:“閭裡小知者之所及,亦使綴而不忘。”④裝飾。《韓非子·外儲說左上》:“綴以珠玉,飾以玫瑰。”劉義慶《世說新語·言語》:“意謂乃不如微雲點綴。”⑤掛。柳宗元《小石潭記》:“青樹翠蔓,蒙絡搖綴。” (二)chuò輟。停止;廢止。《荀子·成相》:“春申道綴基畢輸。”(春申:指春申君,楚國貴族。基:基業。畢輸:完全破壞。)

    瓔:

    [瓔珞]珠玉綴成的裝飾品。《南史·夷貊傳上·林邑國》:“其王者著法服,加瓔珞,如佛像之飾。”


  • 丞相沙堤初踏练,将军紫髯浑缀璎。

    “丞相沙堤初踏练,将军紫髯浑缀璎。”诗句出处:《依韵和提刑太博嘉雪》;是宋朝诗人范仲淹的作品。

    南阳风俗常苦耕,太守忧民敢不诚。
    今秋与冬数月旱,二麦无望愁编氓。
    龙遁云藏不肯起,荒祠巫鼓徒轰轰。
    昨宵天意聚回复,繁阴一布飘寒英。
    裁成片片尽六出,化工造物何其精。
    散乱狂飞若倚势,徘徊缓舞如今情。
    千门竞扫明月色,万木都拆寒梅英。
    天上风流忽尔在,人间险阻无不平。
    因松偶作琴瑟调,过竹徐移环佩声。
    江天鸣雁畏相失,龙庭奔马豪如惊。
    丞相沙堤初踏练,将军紫髯浑缀璎。
    岩前饥煞啸风虎,海上冻死吞舟鲸。
    我有高楼擘云上,双瞳一开千里明。
    群阎逐去疫疠远,长逵压下尘埃清。
    当知有年可坐致,东臯父老休营营。
    因招大使赏天瑞,醉把羲黄向上凭。
    穷通得丧了无事,庄老器宇何难并。
    君起作歌我起和,天地和气须充盈。
    当年此乐不可得,与雪对舞摅平生。
    共君学取雪好处,平施万物如权衡。

    【注释】:

    丞:

    (一)①辅助。《汉书·百官公卿表上》:“相国、丞相,皆秦官,金印、紫绶,掌丞天子助理万机。”②秦汉以后各级行政长官的副职。如:守丞;县丞。司马迁《史记·陈涉世家》:“陈守令皆不在,独守丞与战谯门中。”③通“承”。秉承。《史记·酷吏列传》:“于是丞上旨,请造白金及五铢钱。”(上:指皇帝。五铢钱:钱币名。) (二)zhěng 拯救。后作“拯”。扬雄《羽猎赋》:“丞民乎农桑。”(乎:于。)

    相:

    (一)①互相;相互。《左传·隐公元年》:“不及黄泉,无相见也。”②递相;一方对另一方有所动作。《吕氏春秋·疑似》:“为高葆祷于璐,置鼓其上,远近相闻。”③质地;实质。刘峻《辩命论》:“昔之玉质金相,英髦秀达,皆摈斥于当年,韫(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊杰。韫:藏。)[相对]相向。元稹《与李十二夜饮》:“寒夜灯前赖酒壶,与君相对兴(xìng)犹孤。”(二)xiàng ①察看;仔细看。《诗经·大雅·公刘》:“相其阴阳,观其流泉。”②占视。迷信者看外形而断定人与事的吉凶祸福。《荀子·非相》:“相人之形状颜色,而知其吉凶妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相虽善而心术恶。”④辅佐;扶助。《论语·季氏》:“今由与求也,相夫子。”⑤官名。1. 辅佐君主掌管国事的最高官吏。《史记·魏世家》:“家贫则思良妻,国乱则思贤相。”2.汉代另指诸侯国的实际执政者,地位相当于郡太守。《后汉书·张衡传》:“永和初,出为河间相。”又使为相。《续资治通鉴长编·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彦博、富弼,意甚自得。”⑥司仪赞礼者。《淮南子·主术》:“口能言而行人称辞,足能行而相者先导。”(行人:古时的外交官。)⑦选择。王实甫《西厢记》第五本第四折:“自古相女配夫,新状元花生满路。”

    堤:

    ①堤防;堤坝。《管子·度地》:“令甲士作堤大水之旁……大者为堤,小者为之防。”②指筑堤。苏轼《禹之所以通水之法》:“今也堤之而庐民其上,所谓爱尺寸而忘千里也。”(庐:居住;使居住。)

    初:

    ①开始。《史记·贾谊传》:“年少初学。”柳宗元《封建论》:“天地果无初乎?”②当初;原先。《后汉书·华佗传》:“初,军吏李成苦欬(ké),尽夜不寐……”③从前;往日。《三国志·蜀书·黄权传》:“先主曰:‘孤负黄权,权不负孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史记·秦本纪》:“二年初伏,以狗御蛊。”白居易《暮江吟》:“可怜九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;刚刚。《史记·秦始皇本纪》:“天下初定,又复立国,是树兵也。”[初无]从来没有,并没有。《后汉书·盖勋传》:“群臣初无是言也。”

    踏:

    (一)①践踏;踩。《晋书·王湛传附王述》:“鸡子圆转不止,便下床以屐齿踏之。”②勘查;察看。李石《论荆鄂两军战守胜势疏》:“同往新野一带,踏勘胜势。”③观看。诸重光《上元前夕宝幢·鉴南过饮》:“客为踏灯成不速,门非觅句亦常关。” (二)tā [踏实]切实;不浮躁。朱熹《答包详道书》:“然观古人为学,只是升高目下,步步踏实。”

    练:

    ①把生丝或生丝织品煮得柔软洁白。《淮南子·说林》:“墨子见练丝而泣之。”《墨子·节葬下》:“丈绣素练。”②白色熟绢。《盐铁论·散不足》:“茧紬(chóu)缣(jiān)练者,婚姻之嘉饰也。”(紬:绸。缣:细绢。)王充《论衡》:“青蝇所污,常在练素。”③训练。杜甫《新安吏》:“就粮近故垒,练卒依旧京。”(就粮:就食。旧京:指洛阳。)《战国策·楚策》:“练士厉兵,在大王之所用之。”④熟练;纯熟。《汉书·薛宣传》:“荐宣明习文法,练国制度。”《南史·王淮之传》:“彪之博闻多识,练悉朝仪。”⑤挑选;选择。《吕氏春秋·简选》:“选练角材,欲其精也。”

    将:

    (一)①扶持;扶助。《诗经·周南·樛木》:“乐只君子,福履将之。”(只:助词。履:禄。)《木兰诗》:“爷娘闻女来,出郭相扶将。”(郭:外城。)②带领。《汉书·张禹传》:“禹将(戴)崇入后堂饮食。”《淮南子·人间》:“其马将胡骏马而归。”③取;拿。李白《将进酒》:“五花马,千金裘,呼儿将出换美酒。”④送行。《淮南子·览冥》:“不将不迎。”王安石《上皇帝万言书》:“若夫迎新将故之劳。”(若夫:至于。)⑤做;奉行。《左传·成公十三年》:“将事不敬。”⑥养;保养。《吕氏春秋·音律》:“以将阳气。”⑦副词。1.将要。《论语·述而》:“不知老之将至云尔。”(云:如此。尔:同“耳”,罢了。)《孟子·告子下》:“先生将何之?”(之:往。)《左传· 隐公元年》:“夫人将启之。”(启之:给他开门。)2. 且,又。《诗经·小雅· 谷风》:“将恐将惧。”⑧介词。以;用。《战国策·秦策一》:“苏秦始将连横说秦惠王曰。”韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“肯将衰朽惜残年。”⑨连词。和;与。李颀《临别送张諲入蜀》:“经山复历水,百恨将千虑。”李白《月下独酌》:“暂伴月将影。”⑩助词。用在动词后面,无实义。白居易《卖炭翁》:“一车炭,千余斤,宫使驱将惜不得。” (二)jiàng ①将帅。《史记·陈涉世家》:“王侯将相宁有种乎!”(宁:难道。)《吕氏春秋·执一》:“军必有将。”②统率;带兵。《左传·桓公五年》:“虢公林父将右军。”《史记·秦始皇本纪》:“楚上将军项羽将楚卒往救钜鹿。”(卒:兵。)③使担任将领。《史记·孙子吴起列传》:“齐威王欲将孙膑。”[将领]1. 将帅。《隋书·杨玄感传》:“玄感欲立威名,阴求将领。”(暗中谋求将帅的职位。)2.率领。元结《宿洄溪翁宅》:“老翁八十犹能行,将领儿孙行拾稼。”(稼:庄稼。) (三)qiāng 请;希望。《诗经·卫风·氓》:“将子无怒,秋以为期。”(子:你。)李白《将进酒》:“将进酒,杯莫停。”

    军:

    ①包围。《银雀山汉墓竹简·孙膑兵法·十阵》:“疏而不可蹙,数(shuò)而不可军者,在于慎。”(疏:撤退。蹙:逼迫。数:屡次。)②驻扎军队。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦伐韩,军于阏(yù)与。”(阏与:战国时赵地。)《左传·宣公十二年》:“及昏,楚师军于邲。晋之余师不能军。”《史记·项羽本纪》:“沛公军霸上。”③军队编制单位。古代以军为军队最大编制单位,历代沿用其名,人数多少不一。《周礼·夏官·司马》:“万有二千五百人为军。王六军,大国三军,次国二军,小国一军。”引申为军队。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“操引军从华容道步走。”《隋书·五行志》:“时帝任用小人,竞为贪暴……寻为周军所灭。”(寻:不久。)④军士;士兵。《史记·淮阴侯列传》:“军皆殊死战,不可败。”[充军]古代一种刑罚。《宋史·刑法志》:“刺配之法二百余条……俟其再犯,然后决刺充军。”(刺:面部刺字涂上墨的刑罚。)

    髯:

    ①两颊的胡须;也泛指胡须。《三国志·蜀书·关羽传》:“羽美须髯,故亮谓之髯。”②代指胡须多或长的人。戴复古《答高九万》:“高髯能诗复能画。”③动物的须。《山海经·西山经》:“其鸟多当扈,其状如雉,以其髯飞。”

    浑:

    (一)①大水涌流声。张协《七命》:“溟海浑濩(huò)涌其后。”(濩:形容水势汹涌。)韩愈《进学解》:“上规姚姒,浑浑无涯。”②浑浊;不清亮。陆游《游山西村》:“莫笑农家腊酒浑,丰年留客足鸡豚。”《老子》第十五章:“浑兮其若浊。”③合为一体;混同。李华《杂诗六首》之一:“典乐忽涓微,波浪与天浑。”《淮南子·原道》:“大浑而为一。”《关尹子·二柱》:“浑人我,固天地。”④愚昧;糊涂。《商君书·壹言》:“塞而不开则民浑。”⑤天然的;纯朴。郎廷槐等《师友诗传录》:“总之,汉祚鸿朗,文章作新,《安世》楚声,浑纯厚雅;汉武乐府,壮丽宏奇。”(《安世》:指汉乐歌《安世房中歌》。)《论衡·谈天》:“元气未分,浑沌为一。”⑥全然。李白《少年行》:“浑身装束皆绮罗。”《齐民要术·炙法》:“涂肉,浑炙之。”⑦副词。1. 简直;几乎。杜甫《峡中即事》:“雷声忽送千峰雨,花气浑如百和香。”2. 还;仍。杜甫《春望》:“白发搔更短,浑欲不胜簪。”3. 皆;都。王安石《若耶溪归兴》:“汀草岸花浑不见,青山无数逐人来。” (二)hùn 同“混”。混杂;杂糅。《汉书·董仲舒传》:“廉耻贸乱,贤不肖浑淆,未得其真。”

    缀:

    (一)①缝合。《礼记·内则》:“衣裳绽裂,纫箴(zhēn)请补缀。”(箴:同“针”。)《战国策·秦策一》:“缀甲厉兵。”②连结。张衡《西京赋》:“左有崤(xiáo)函重险,桃林之塞,缀以二华。”(崤函:崤山及函谷关。塞:要塞。二华:太华、少华二山。)③连缀文辞以成文章。刘勰《文心雕龙·练字》:“缀字属篇,必须练择。”(属篇:写成篇章。练:精练。)《汉书·艺文志》:“闾里小知者之所及,亦使缀而不忘。”④装饰。《韩非子·外储说左上》:“缀以珠玉,饰以玫瑰。”刘义庆《世说新语·言语》:“意谓乃不如微云点缀。”⑤挂。柳宗元《小石潭记》:“青树翠蔓,蒙络摇缀。” (二)chuò辍。停止;废止。《荀子·成相》:“春申道缀基毕输。”(春申:指春申君,楚国贵族。基:基业。毕输:完全破坏。)

    璎:

    [璎珞]珠玉缀成的装饰品。《南史·夷貊传上·林邑国》:“其王者著法服,加璎珞,如佛像之饰。”


  • cheng xiang sha di chu ta lian ,jiang jun zi ran hun chuo ying 。

    “cheng xiang sha di chu ta lian ,jiang jun zi ran hun chuo ying 。”shi gou chu chu :《yi yun he di xing tai bo jia xue 》;shi song chao shi ren fan zhong yan de zuo pin 。

    na yang feng su chang ku geng ,tai shou you min gan bu cheng 。
    jin qiu yu dong shu yue han ,er mai mo wang chou bian mang 。
    long dun yun cang bu ken qi ,huang ci wu gu tu hong hong 。
    zuo xiao tian yi ju hui fu ,fan yin yi bu piao han ying 。
    cai cheng pian pian jin liu chu ,hua gong zao wu he ji jing 。
    san luan kuang fei re yi shi ,pai huai huan wu ru jin qing 。
    qian men jing sao ming yue se ,mo mu dou ca han mei ying 。
    tian shang feng liu hu er zai ,ren jian xian zu mo bu ping 。
    yin song ou zuo qin se diao ,guo zhu xu yi huan pei sheng 。
    jiang tian ming yan wei xiang shi ,long ting ben ma hao ru jing 。
    cheng xiang sha di chu ta lian ,jiang jun zi ran hun chuo ying 。
    yan qian ji sha xiao feng hu ,hai shang dong si tun zhou jing 。
    wo you gao lou bo yun shang ,shuang tong yi kai qian li ming 。
    qun yan zhu qu yi li yuan ,chang kui ya xia chen ai qing 。
    dang zhi you nian ke zuo zhi ,dong gao fu lao xiu ying ying 。
    yin qiao da shi shang tian rui ,zui ba xi huang xiang shang ping 。
    qiong tong de sang le mo shi ,zhuang lao qi yu he nan bing 。
    jun qi zuo ge wo qi he ,tian de he qi xu chong ying 。
    dang nian ci le bu ke de ,yu xue dui wu shu ping sheng 。
    gong jun xue qu xue hao chu ,ping shi mo wu ru quan heng 。

    【zhu shi 】:

    cheng :

    (yi )①fu zhu 。《han shu ·bai guan gong qing biao shang 》:“xiang guo 、cheng xiang ,jie qin guan ,jin yin 、zi shou ,zhang cheng tian zi zhu li mo ji 。”②qin han yi hou ge ji hang zheng chang guan de fu zhi 。ru :shou cheng ;xian cheng 。si ma qian 《shi ji ·chen she shi jia 》:“chen shou ling jie bu zai ,du shou cheng yu zhan qiao men zhong 。”③tong “cheng ”。bing cheng 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“yu shi cheng shang zhi ,qing zao bai jin ji wu zhu qian 。”(shang :zhi huang di 。wu zhu qian :qian bi ming 。) (er )zhěng zheng jiu 。hou zuo “zheng ”。yang xiong 《yu lie fu 》:“cheng min hu nong sang 。”(hu :yu 。)

    xiang :

    (yi )①hu xiang ;xiang hu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“bu ji huang quan ,mo xiang jian ye 。”②di xiang ;yi fang dui ling yi fang you suo dong zuo 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“wei gao bao dao yu lu ,zhi gu ji shang ,yuan jin xiang wen 。”③zhi de ;shi zhi 。liu jun 《bian ming lun 》:“xi zhi yu zhi jin xiang ,ying mao xiu da ,jie bin chi yu dang nian ,yun (yùn)ji cai er mo yong 。”(mao :jun jie 。yun :cang 。)[xiang dui ]xiang xiang 。yuan zhen 《yu li shi er ye yin 》:“han ye deng qian lai jiu hu ,yu jun xiang dui xing (xìng)you gu 。”(er )xiàng ①cha kan ;zai xi kan 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“xiang ji yin yang ,guan ji liu quan 。”②zhan shi 。mi xin zhe kan wai xing er duan ding ren yu shi de ji xiong huo fu 。《xun zi ·fei xiang 》:“xiang ren zhi xing zhuang yan se ,er zhi ji ji xiong yao xiang 。”③xiang mao ;xing mao 。《xun zi ·fei xiang 》:“xing xiang sui shan er xin shu e 。”④fu zuo ;fu zhu 。《lun yu ·ji shi 》:“jin you yu qiu ye ,xiang fu zi 。”⑤guan ming 。1. fu zuo jun zhu zhang guan guo shi de zui gao guan li 。《shi ji ·wei shi jia 》:“jia pin ze sai liang qi ,guo luan ze sai xian xiang 。”2.han dai ling zhi zhu hou guo de shi ji zhi zheng zhe ,de wei xiang dang yu jun tai shou 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“yong he chu ,chu wei he jian xiang 。”you shi wei xiang 。《xu zi zhi tong jian chang bian ·song ren zong zhi he er nian 》:“di xin xiang wen yan bo 、fu bi ,yi shen zi de 。”⑥si yi zan li zhe 。《huai na zi ·zhu shu 》:“kou neng yan er hang ren chen ci ,zu neng hang er xiang zhe xian dao 。”(hang ren :gu shi de wai jiao guan 。)⑦shua ze 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di wu ben di si she :“zi gu xiang nv pei fu ,xin zhuang yuan hua sheng man lu 。”

    di :

    ①di fang ;di ba 。《guan zi ·du de 》:“ling jia shi zuo di da shui zhi pang ……da zhe wei di ,xiao zhe wei zhi fang 。”②zhi zhu di 。su shi 《yu zhi suo yi tong shui zhi fa 》:“jin ye di zhi er lu min ji shang ,suo wei ai che cun er wang qian li ye 。”(lu :ju zhu ;shi ju zhu 。)

    chu :

    ①kai shi 。《shi ji ·gu yi chuan 》:“nian shao chu xue 。”liu zong yuan 《feng jian lun 》:“tian de guo mo chu hu ?”②dang chu ;yuan xian 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“chu ,jun li li cheng ku kai (ké),jin ye bu mei ……”③cong qian ;wang ri 。《san guo zhi ·shu shu ·huang quan chuan 》:“xian zhu yue :‘gu fu huang quan ,quan bu fu gu ye 。’dai zhi ru chu 。”④biao shi xu ci de di yi 。《shi ji ·qin ben ji 》:“er nian chu fu ,yi gou yu gu 。”bai ju yi 《mu jiang yin 》:“ke lian jiu yue chu san ye ,lou shi zhen zhu yue shi gong 。”⑤cai ;gang gang 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“tian xia chu ding ,you fu li guo ,shi shu bing ye 。”[chu mo ]cong lai mei you ,bing mei you 。《hou han shu ·gai xun chuan 》:“qun chen chu mo shi yan ye 。”

    ta :

    (yi )①jian ta ;cai 。《jin shu ·wang zhan chuan fu wang shu 》:“ji zi yuan zhuai bu zhi ,bian xia chuang yi ji chi ta zhi 。”②kan cha ;cha kan 。li dan 《lun jing e liang jun zhan shou sheng shi shu 》:“tong wang xin ye yi dai ,ta kan sheng shi 。”③guan kan 。zhu chong guang 《shang yuan qian xi bao chuang ·jian na guo yin 》:“ke wei ta deng cheng bu su ,men fei mi gou yi chang guan 。” (er )tā [ta shi ]qie shi ;bu fu zao 。zhu xi 《da bao xiang dao shu 》:“ran guan gu ren wei xue ,zhi shi sheng gao mu xia ,bu bu ta shi 。”

    lian :

    ①ba sheng si huo sheng si zhi pin zhu de rou ruan jie bai 。《huai na zi ·shui lin 》:“mo zi jian lian si er qi zhi 。”《mo zi ·jie zang xia 》:“zhang xiu su lian 。”②bai se shou juan 。《yan tie lun ·san bu zu 》:“jian chou (chóu)jian (jiān)lian zhe ,hun yin zhi jia shi ye 。”(chou :chou 。jian :xi juan 。)wang chong 《lun heng 》:“qing ying suo wu ,chang zai lian su 。”③xun lian 。du fu 《xin an li 》:“jiu liang jin gu lei ,lian cu yi jiu jing 。”(jiu liang :jiu shi 。jiu jing :zhi luo yang 。)《zhan guo ce ·chu ce 》:“lian shi li bing ,zai da wang zhi suo yong zhi 。”④shou lian ;chun shou 。《han shu ·xue xuan chuan 》:“jian xuan ming xi wen fa ,lian guo zhi du 。”《na shi ·wang huai zhi chuan 》:“biao zhi bo wen duo shi ,lian xi chao yi 。”⑤tiao shua ;shua ze 。《lv shi chun qiu ·jian shua 》:“shua lian jiao cai ,yu ji jing ye 。”

    jiang :

    (yi )①fu chi ;fu zhu 。《shi jing ·zhou na ·jiu mu 》:“le zhi jun zi ,fu lv jiang zhi 。”(zhi :zhu ci 。lv :lu 。)《mu lan shi 》:“ye niang wen nv lai ,chu guo xiang fu jiang 。”(guo :wai cheng 。)②dai ling 。《han shu ·zhang yu chuan 》:“yu jiang (dai )chong ru hou tang yin shi 。”《huai na zi ·ren jian 》:“ji ma jiang hu jun ma er gui 。”③qu ;na 。li bai 《jiang jin jiu 》:“wu hua ma ,qian jin qiu ,hu er jiang chu huan mei jiu 。”④song hang 。《huai na zi ·lan ming 》:“bu jiang bu ying 。”wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“re fu ying xin jiang gu zhi lao 。”(re fu :zhi yu 。)⑤zuo ;feng hang 。《zuo chuan ·cheng gong shi san nian 》:“jiang shi bu jing 。”⑥yang ;bao yang 。《lv shi chun qiu ·yin lv 》:“yi jiang yang qi 。”⑦fu ci 。1.jiang yao 。《lun yu ·shu er 》:“bu zhi lao zhi jiang zhi yun er 。”(yun :ru ci 。er :tong “er ”,ba le 。)《meng zi ·gao zi xia 》:“xian sheng jiang he zhi ?”(zhi :wang 。)《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“fu ren jiang qi zhi 。”(qi zhi :gei ta kai men 。)2. ju ,you 。《shi jing ·xiao ya · gu feng 》:“jiang kong jiang ju 。”⑧jie ci 。yi ;yong 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“su qin shi jiang lian heng shui qin hui wang yue 。”han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“ken jiang cui xiu xi can nian 。”⑨lian ci 。he ;yu 。li qi 《lin bie song zhang yin ru shu 》:“jing shan fu li shui ,bai hen jiang qian lv 。”li bai 《yue xia du zhuo 》:“zan ban yue jiang ying 。”⑩zhu ci 。yong zai dong ci hou mian ,mo shi yi 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“yi che tan ,qian yu jin ,gong shi qu jiang xi bu de 。” (er )jiàng ①jiang shuai 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“wang hou jiang xiang ning you chong hu !”(ning :nan dao 。)《lv shi chun qiu ·zhi yi 》:“jun bi you jiang 。”②tong lv ;dai bing 。《zuo chuan ·huan gong wu nian 》:“guo gong lin fu jiang you jun 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“chu shang jiang jun xiang yu jiang chu cu wang jiu ju lu 。”(cu :bing 。)③shi dan ren jiang ling 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ji wei wang yu jiang sun bin 。”[jiang ling ]1. jiang shuai 。《sui shu ·yang xuan gan chuan 》:“xuan gan yu li wei ming ,yin qiu jiang ling 。”(an zhong mou qiu jiang shuai de zhi wei 。)2.lv ling 。yuan jie 《su hui xi weng zhai 》:“lao weng ba shi you neng hang ,jiang ling er sun hang she jia 。”(jia :zhuang jia 。) (san )qiāng qing ;xi wang 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“jiang zi mo nu ,qiu yi wei ji 。”(zi :ni 。)li bai 《jiang jin jiu 》:“jiang jin jiu ,bei mo ting 。”

    jun :

    ①bao wei 。《yin qiao shan han mu zhu jian ·sun bin bing fa ·shi zhen 》:“shu er bu ke cu ,shu (shuò)er bu ke jun zhe ,zai yu shen 。”(shu :che tui 。cu :bi pai 。shu :lv ci 。)②zhu za jun dui 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin fa han ,jun yu e (yù)yu 。”(e yu :zhan guo shi zhao de 。)《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“ji hun ,chu shi jun yu bi 。jin zhi yu shi bu neng jun 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jun ba shang 。”③jun dui bian zhi chan wei 。gu dai yi jun wei jun dui zui da bian zhi chan wei ,li dai yan yong ji ming ,ren shu duo shao bu yi 。《zhou li ·xia guan ·si ma 》:“mo you er qian wu bai ren wei jun 。wang liu jun ,da guo san jun ,ci guo er jun ,xiao guo yi jun 。”yin shen wei jun dui 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“cao yin jun cong hua rong dao bu zou 。”《sui shu ·wu hang zhi 》:“shi di ren yong xiao ren ,jing wei tan bao ……xun wei zhou jun suo mie 。”(xun :bu jiu 。)④jun shi ;shi bing 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“jun jie shu si zhan ,bu ke bai 。”[chong jun ]gu dai yi chong xing fa 。《song shi ·xing fa zhi 》:“ci pei zhi fa er bai yu tiao ……qi ji zai fan ,ran hou jue ci chong jun 。”(ci :mian bu ci zi tu shang mo de xing fa 。)

    ran :

    ①liang jia de hu xu ;ye fan zhi hu xu 。《san guo zhi ·shu shu ·guan yu chuan 》:“yu mei xu ran ,gu liang wei zhi ran 。”②dai zhi hu xu duo huo chang de ren 。dai fu gu 《da gao jiu mo 》:“gao ran neng shi fu neng hua 。”③dong wu de xu 。《shan hai jing ·xi shan jing 》:“ji diao duo dang hu ,ji zhuang ru zhi ,yi ji ran fei 。”

    hun :

    (yi )①da shui chong liu sheng 。zhang xie 《qi ming 》:“ming hai hun hu (huò)chong ji hou 。”(hu :xing rong shui shi xiong chong 。)han yu 《jin xue jie 》:“shang gui yao si ,hun hun mo ya 。”②hun zhuo ;bu qing liang 。liu you 《you shan xi cun 》:“mo xiao nong jia la jiu hun ,feng nian liu ke zu ji tun 。”《lao zi 》di shi wu zhang :“hun xi ji re zhuo 。”③ge wei yi ti ;hun tong 。li hua 《za shi liu shou 》zhi yi :“dian le hu juan wei ,bo lang yu tian hun 。”《huai na zi ·yuan dao 》:“da hun er wei yi 。”《guan yin zi ·er zhu 》:“hun ren wo ,gu tian de 。”④yu mei ;hu tu 。《shang jun shu ·yi yan 》:“sai er bu kai ze min hun 。”⑤tian ran de ;chun piao 。lang ting huai deng 《shi you shi chuan lu 》:“zong zhi ,han zuo hong lang ,wen zhang zuo xin ,《an shi 》chu sheng ,hun chun hou ya ;han wu le fu ,zhuang li hong ji 。”(《an shi 》:zhi han le ge 《an shi fang zhong ge 》。)《lun heng ·tan tian 》:“yuan qi wei fen ,hun dun wei yi 。”⑥quan ran 。li bai 《shao nian hang 》:“hun shen zhuang shu jie qi luo 。”《ji min yao shu ·zhi fa 》:“tu rou ,hun zhi zhi 。”⑦fu ci 。1. jian zhi ;ji hu 。du fu 《xia zhong ji shi 》:“lei sheng hu song qian feng yu ,hua qi hun ru bai he xiang 。”2. hai ;reng 。du fu 《chun wang 》:“bai fa sao geng duan ,hun yu bu sheng zan 。”3. jie ;dou 。wang an dan 《re ye xi gui xing 》:“ting cao an hua hun bu jian ,qing shan mo shu zhu ren lai 。” (er )hùn tong “hun ”。hun za ;za rou 。《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“lian chi mao luan ,xian bu xiao hun xiao ,wei de ji zhen 。”

    chuo :

    (yi )①feng ge 。《li ji ·nei ze 》:“yi chang zhan lie ,ren zhen (zhēn)qing bu chuo 。”(zhen :tong “zhen ”。)《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“chuo jia li bing 。”②lian jie 。zhang heng 《xi jing fu 》:“zuo you xiao (xiáo)han chong xian ,tao lin zhi sai ,chuo yi er hua 。”(xiao han :xiao shan ji han gu guan 。sai :yao sai 。er hua :tai hua 、shao hua er shan 。)③lian chuo wen ci yi cheng wen zhang 。liu xie 《wen xin diao long ·lian zi 》:“chuo zi shu pian ,bi xu lian ze 。”(shu pian :xie cheng pian zhang 。lian :jing lian 。)《han shu ·yi wen zhi 》:“lv li xiao zhi zhe zhi suo ji ,yi shi chuo er bu wang 。”④zhuang shi 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“chuo yi zhu yu ,shi yi mei gui 。”liu yi qing 《shi shui xin yu ·yan yu 》:“yi wei nai bu ru wei yun dian chuo 。”⑤gua 。liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“qing shu cui man ,meng lao yao chuo 。” (er )chuòchuo 。ting zhi ;fei zhi 。《xun zi ·cheng xiang 》:“chun shen dao chuo ji bi shu 。”(chun shen :zhi chun shen jun ,chu guo gui zu 。ji :ji ye 。bi shu :wan quan po huai 。)

    ying :

    [ying luo ]zhu yu chuo cheng de zhuang shi pin 。《na shi ·yi mo chuan shang ·lin yi guo 》:“ji wang zhe zhe fa fu ,jia ying luo ,ru fo xiang zhi shi 。”