• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 興盡才無悶,愁來遽不禁。

    “興盡才無悶,愁來遽不禁。”詩句出處:《風疾舟中伏枕書懷三十六韻,奉呈湖》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    軒轅休制律,虞舜罷彈琴。尚錯雄鳴管,猶傷半死心。
    聖賢名古邈,羈旅病年侵。舟泊常依震,湖平早見參。
    如聞馬融笛,若倚仲宣襟。故國悲寒望,群雲慘歲陰。
    水鄉霾白屋,楓岸疊青岑。鬱鬱冬炎瘴,濛濛雨滯淫。
    鼓迎非祭鬼,彈落似鴞禽。興盡才無悶,愁來遽不禁。
    生涯相汩沒,時物自蕭森。疑惑尊中弩,淹留冠上簪。
    牽裾驚魏帝,投閣為劉歆。狂走終奚適,微才謝所欽。
    吾安藜不糝,汝貴玉為琛。烏幾重重縛,鶉衣寸寸針。
    哀傷同庾信,述作異陳琳。十暑岷山葛,三霜楚戶砧。
    叨陪錦帳座,久放白頭吟。反樸時難遇,忘機陸易沈。
    應過數粒食,得近四知金。春草封歸恨,源花費獨尋。
    轉蓬憂悄悄,行藥病涔涔。瘞夭追潘嶽,持危覓鄧林。
    蹉跎翻學步,感激在知音。卻假蘇張舌,高誇周宋鐔。
    納流迷浩汗,峻址得嶔崟。城府開清旭,松筠起碧潯。
    披顏爭倩倩,逸足競駸駸。朗鑒存愚直,皇天實照臨。
    公孫仍恃險,侯景未生擒。書信中原闊,幹戈北鬥深。
    畏人千裡井,問俗九州箴。戰血流依舊,軍聲動至今。
    葛洪屍定解,許靖力還任。傢事丹砂訣,無成涕作霖。

    【註釋】:

    興:

    ①[動]起身,起 來。《論語·衛靈公》:“從者病,莫能~。”②[動]興起,建立。《史記·文帝本紀》:“漢~,至孝文四十有餘載。”③[動]發動。《史記·酷吏列傳》:“漢大~兵伐匈奴。”④[形]興盛。與“廢”相對。《論語· 子路》:“事不成,則禮樂不~。”⑤(xing)[名]興致,興趣(後起意義)。劉義慶《世說新語·任誕》:“吾本乘~而行,~盡而返。”

    盡:

    (一)①完畢;沒有瞭。蘇軾《赤壁賦》:“肴核既盡,杯盤狼藉。”《左傳·襄公八年》:“糧食將盡。”②終結;結束。曹丕《典論·論文》:“年壽有時而盡。”李咸用《遣興》:“雨盡晚雲輕。”又終極;達到極點。《禮記·郊特牲》:“仁之至,義之盡也。”成語有“仁至義盡”。李白《遊太山六首》之三:“憑崖覽八極,目盡長空閑。”(八極:極邊遠之地。空閑:空曠。)③竭盡;竭力完成。《宋史·嶽飛傳》:“飛裂裳以背示(何)鑄,有盡忠報國四大字。”④全;所有的。潘嶽《笙賦》:“樂聲發而盡室歡。”⑤副詞。皆;都。《孟子·盡心下》:“盡信書,則不如無書。”《史記·司馬相如列傳》:“一坐盡傾。”(滿坐的人都很傾慕。) (二)jǐn 盡量。《禮記·曲禮上》:“虛坐盡後,食坐盡前。”(空坐著盡量往後,飲食就坐盡量往前,以免油污弄臟座席。)

    才:

    ①副詞。表示此前不久。晁錯《言守邊備塞疏》:“救之,少發則不足,多發,遠縣才至,則胡又已去。”(胡:指匈奴。)②僅僅;隻。陶潛《桃花源記》:“初極狹,才通人。”③表示在某種條件下結果怎樣。《老殘遊記》第十二回:“問瞭鄉人,才尋著瞭關帝廟。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    悶:

    (一)①煩悶。李白《經亂後將避地剡中留贈崔宣城》:“悶為洛生詠,醉發吳越調。”(洛:地名。)②昏悶。《梁書·王僧辨傳》:“僧辨悶絕,久之方蘇。” (二)mēn ①悶熱。嵇康《與山巨源絕交書》:“不大悶癢。”②不清醒的樣子。《莊子·德充符》:“悶然而後應。”

    愁:

    ①憂愁;憂慮。李白《秋浦歌·十五》:“白發三千丈,緣愁似個長。”辛棄疾《菩薩蠻》:“江晚正愁予,山深聞鷓鴣。”②形容淒涼慘淡的景象。謝惠連《雪賦》:“寒風積,愁雲繁。”辛棄疾《鷓鴣天·賦牡丹》:“愁紅慘綠今宵看,恰似吳宮教陣圖。”

    來:

    (一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)

    遽:

    ①驛車;驛馬。《左傳·昭公二年》:“子產在鄙,聞之,懼弗及,乘遽而至。”(鄙:邊邑。)《國語·吳語》:“邊遽乃至,以越亂告。”《韓非子·喻老》:“天下有道,無急患,則曰靜,遽傳(zhuàn)不用。”(傳:驛館。)②疾速。《左傳·僖公三十三年》:“遂發令,遽興薑戎。”(興:征發。薑戎:少數民族名。)《呂氏春秋·察今》:“楚人有涉江者,其劍自舟中墜於水,遽契其舟。”(契:刻。)③就;便。范曄《後漢書·劉玄傳》:“成敗未可知,遽自縱放若此。”④驚慌。《楚辭·大招》:“魂乎歸徠,不遽惕隻。”(徠:同“來”。惕:恐懼。隻:句末語氣詞。)

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    禁:

    (一)①忌諱。《漢書·藝文志》:“及拘者為之,則牽於禁忌。”(拘者:固執不通的人。牽:牽制。)《論衡·譏日》:“舉事若病死災患,大則謂之犯觸歲月,小則謂之不避日禁。”《史記·陳丞相世傢》:“始陳平曰:‘我多陰謀,是道傢之所禁。’”(陰謀:秘密計謀。)②制止;禁止。司馬光《訓儉示康》:“居位者雖不能禁,忍助之乎?”《荀子·君子》:“皆知夫犯上之禁不可以為安也。”《呂氏春秋·適威》:“令茍則不聽,禁多則不行。”《商君書·賞刑》:“故禁奸止過,莫若重刑。”③法令或習俗所不允許的事。《史記·秦始皇本紀》:“犯禁者四百六十餘人,皆坑之咸陽。”④不能隨便進入的地方。古代常指皇帝居住的地方。《史記·秦始皇本紀》:“二世常居禁中。”(二世:秦二世胡亥。)洪昇《長生殿·定情》:“韶華入禁闈,宮樹發春暉。”(韶華:春光。闈:宮門。)⑤拘押;監禁。《魏書·安定王休傳》:“乃免官,禁之別館。”又為拘禁人的地方,監獄。《金史·世宗紀下》:“命罪人在禁有疾,聽親屬入視。”⑥閉拒;封鎖。《戰國策·趙策一》:“五國之兵有日矣,韓乃西師以禁秦國,使秦發令素服而聽。”(二)jīn 禁受;受得住。杜牧《邊上聞笳》:“遊人一聽頭堪白,蘇武爭禁十九年!”(爭:怎麼。)


  • 兴尽才无闷,愁来遽不禁。

    “兴尽才无闷,愁来遽不禁。”诗句出处:《风疾舟中伏枕书怀三十六韵,奉呈湖》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    轩辕休制律,虞舜罢弹琴。尚错雄鸣管,犹伤半死心。
    圣贤名古邈,羁旅病年侵。舟泊常依震,湖平早见参。
    如闻马融笛,若倚仲宣襟。故国悲寒望,群云惨岁阴。
    水乡霾白屋,枫岸叠青岑。郁郁冬炎瘴,濛濛雨滞淫。
    鼓迎非祭鬼,弹落似鸮禽。兴尽才无闷,愁来遽不禁。
    生涯相汩没,时物自萧森。疑惑尊中弩,淹留冠上簪。
    牵裾惊魏帝,投阁为刘歆。狂走终奚适,微才谢所钦。
    吾安藜不糁,汝贵玉为琛。乌几重重缚,鹑衣寸寸针。
    哀伤同庾信,述作异陈琳。十暑岷山葛,三霜楚户砧。
    叨陪锦帐座,久放白头吟。反朴时难遇,忘机陆易沈。
    应过数粒食,得近四知金。春草封归恨,源花费独寻。
    转蓬忧悄悄,行药病涔涔。瘗夭追潘岳,持危觅邓林。
    蹉跎翻学步,感激在知音。却假苏张舌,高夸周宋镡。
    纳流迷浩汗,峻址得嶔崟。城府开清旭,松筠起碧浔。
    披颜争倩倩,逸足竞駸駸。朗鉴存愚直,皇天实照临。
    公孙仍恃险,侯景未生擒。书信中原阔,干戈北斗深。
    畏人千里井,问俗九州箴。战血流依旧,军声动至今。
    葛洪尸定解,许靖力还任。家事丹砂诀,无成涕作霖。

    【注释】:

    兴:

    ①[动]起身,起 来。《论语·卫灵公》:“从者病,莫能~。”②[动]兴起,建立。《史记·文帝本纪》:“汉~,至孝文四十有余载。”③[动]发动。《史记·酷吏列传》:“汉大~兵伐匈奴。”④[形]兴盛。与“废”相对。《论语· 子路》:“事不成,则礼乐不~。”⑤(xing)[名]兴致,兴趣(后起意义)。刘义庆《世说新语·任诞》:“吾本乘~而行,~尽而返。”

    尽:

    (一)①完毕;没有了。苏轼《赤壁赋》:“肴核既尽,杯盘狼藉。”《左传·襄公八年》:“粮食将尽。”②终结;结束。曹丕《典论·论文》:“年寿有时而尽。”李咸用《遣兴》:“雨尽晚云轻。”又终极;达到极点。《礼记·郊特牲》:“仁之至,义之尽也。”成语有“仁至义尽”。李白《游太山六首》之三:“凭崖览八极,目尽长空闲。”(八极:极边远之地。空闲:空旷。)③竭尽;竭力完成。《宋史·岳飞传》:“飞裂裳以背示(何)铸,有尽忠报国四大字。”④全;所有的。潘岳《笙赋》:“乐声发而尽室欢。”⑤副词。皆;都。《孟子·尽心下》:“尽信书,则不如无书。”《史记·司马相如列传》:“一坐尽倾。”(满坐的人都很倾慕。) (二)jǐn 尽量。《礼记·曲礼上》:“虚坐尽后,食坐尽前。”(空坐着尽量往后,饮食就坐尽量往前,以免油污弄脏座席。)

    才:

    ①副词。表示此前不久。晁错《言守边备塞疏》:“救之,少发则不足,多发,远县才至,则胡又已去。”(胡:指匈奴。)②仅仅;只。陶潜《桃花源记》:“初极狭,才通人。”③表示在某种条件下结果怎样。《老残游记》第十二回:“问了乡人,才寻着了关帝庙。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    闷:

    (一)①烦闷。李白《经乱后将避地剡中留赠崔宣城》:“闷为洛生咏,醉发吴越调。”(洛:地名。)②昏闷。《梁书·王僧辨传》:“僧辨闷绝,久之方苏。” (二)mēn ①闷热。嵇康《与山巨源绝交书》:“不大闷痒。”②不清醒的样子。《庄子·德充符》:“闷然而后应。”

    愁:

    ①忧愁;忧虑。李白《秋浦歌·十五》:“白发三千丈,缘愁似个长。”辛弃疾《菩萨蛮》:“江晚正愁予,山深闻鹧鸪。”②形容凄凉惨淡的景象。谢惠连《雪赋》:“寒风积,愁云繁。”辛弃疾《鹧鸪天·赋牡丹》:“愁红惨绿今宵看,恰似吴宫教阵图。”

    来:

    (一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)

    遽:

    ①驿车;驿马。《左传·昭公二年》:“子产在鄙,闻之,惧弗及,乘遽而至。”(鄙:边邑。)《国语·吴语》:“边遽乃至,以越乱告。”《韩非子·喻老》:“天下有道,无急患,则曰静,遽传(zhuàn)不用。”(传:驿馆。)②疾速。《左传·僖公三十三年》:“遂发令,遽兴姜戎。”(兴:征发。姜戎:少数民族名。)《吕氏春秋·察今》:“楚人有涉江者,其剑自舟中坠于水,遽契其舟。”(契:刻。)③就;便。范晔《后汉书·刘玄传》:“成败未可知,遽自纵放若此。”④惊慌。《楚辞·大招》:“魂乎归徕,不遽惕只。”(徕:同“来”。惕:恐惧。只:句末语气词。)

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    禁:

    (一)①忌讳。《汉书·艺文志》:“及拘者为之,则牵于禁忌。”(拘者:固执不通的人。牵:牵制。)《论衡·讥日》:“举事若病死灾患,大则谓之犯触岁月,小则谓之不避日禁。”《史记·陈丞相世家》:“始陈平曰:‘我多阴谋,是道家之所禁。’”(阴谋:秘密计谋。)②制止;禁止。司马光《训俭示康》:“居位者虽不能禁,忍助之乎?”《荀子·君子》:“皆知夫犯上之禁不可以为安也。”《吕氏春秋·适威》:“令苟则不听,禁多则不行。”《商君书·赏刑》:“故禁奸止过,莫若重刑。”③法令或习俗所不允许的事。《史记·秦始皇本纪》:“犯禁者四百六十余人,皆坑之咸阳。”④不能随便进入的地方。古代常指皇帝居住的地方。《史记·秦始皇本纪》:“二世常居禁中。”(二世:秦二世胡亥。)洪昇《长生殿·定情》:“韶华入禁闱,宫树发春晖。”(韶华:春光。闱:宫门。)⑤拘押;监禁。《魏书·安定王休传》:“乃免官,禁之别馆。”又为拘禁人的地方,监狱。《金史·世宗纪下》:“命罪人在禁有疾,听亲属入视。”⑥闭拒;封锁。《战国策·赵策一》:“五国之兵有日矣,韩乃西师以禁秦国,使秦发令素服而听。”(二)jīn 禁受;受得住。杜牧《边上闻笳》:“游人一听头堪白,苏武争禁十九年!”(争:怎么。)


  • xing jin cai mo men ,chou lai ju bu jin 。

    “xing jin cai mo men ,chou lai ju bu jin 。”shi gou chu chu :《feng ji zhou zhong fu zhen shu huai san shi liu yun ,feng cheng hu 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    xuan yuan xiu zhi lv ,yu shun ba dan qin 。shang cuo xiong ming guan ,you shang ban si xin 。
    sheng xian ming gu miao ,ji lv bing nian qin 。zhou bo chang yi zhen ,hu ping zao jian can 。
    ru wen ma rong di ,re yi zhong xuan jin 。gu guo bei han wang ,qun yun can sui yin 。
    shui xiang mai bai wu ,feng an die qing cen 。yu yu dong yan zhang ,濛濛yu zhi yin 。
    gu ying fei ji gui ,dan la shi xiao qin 。xing jin cai mo men ,chou lai ju bu jin 。
    sheng ya xiang gu mei ,shi wu zi xiao sen 。yi huo zun zhong nu ,yan liu guan shang zan 。
    qian ju jing wei di ,tou ge wei liu xin 。kuang zou zhong xi kuo ,wei cai xie suo qin 。
    wu an li bu san ,ru gui yu wei chen 。wu ji chong chong fu ,chun yi cun cun zhen 。
    ai shang tong yu xin ,shu zuo yi chen lin 。shi shu min shan ge ,san shuang chu hu zhen 。
    dao pei jin zhang zuo ,jiu fang bai tou yin 。fan piao shi nan yu ,wang ji liu yi shen 。
    ying guo shu li shi ,de jin si zhi jin 。chun cao feng gui hen ,yuan hua fei du xun 。
    zhuai peng you qiao qiao ,hang yao bing cen cen 。yi wai zhui pan yue ,chi wei mi deng lin 。
    cuo tuo fan xue bu ,gan ji zai zhi yin 。que jia su zhang she ,gao kua zhou song chan 。
    na liu mi hao han ,jun zhi de qin yin 。cheng fu kai qing xu ,song jun qi bi xun 。
    pi yan zheng qian qian ,yi zu jing qin qin 。lang jian cun yu zhi ,huang tian shi zhao lin 。
    gong sun reng shi xian ,hou jing wei sheng qin 。shu xin zhong yuan kuo ,gan ge bei dou shen 。
    wei ren qian li jing ,wen su jiu zhou zhen 。zhan xie liu yi jiu ,jun sheng dong zhi jin 。
    ge hong shi ding jie ,hu jing li hai ren 。jia shi dan sha jue ,mo cheng ti zuo lin 。

    【zhu shi 】:

    xing :

    ①[dong ]qi shen ,qi lai 。《lun yu ·wei ling gong 》:“cong zhe bing ,mo neng ~。”②[dong ]xing qi ,jian li 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“han ~,zhi xiao wen si shi you yu zai 。”③[dong ]fa dong 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“han da ~bing fa xiong nu 。”④[xing ]xing cheng 。yu “fei ”xiang dui 。《lun yu · zi lu 》:“shi bu cheng ,ze li le bu ~。”⑤(xing)[ming ]xing zhi ,xing qu (hou qi yi yi )。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ren dan 》:“wu ben cheng ~er hang ,~jin er fan 。”

    jin :

    (yi )①wan bi ;mei you le 。su shi 《chi bi fu 》:“yao he ji jin ,bei pan lang ji 。”《zuo chuan ·xiang gong ba nian 》:“liang shi jiang jin 。”②zhong jie ;jie shu 。cao pi 《dian lun ·lun wen 》:“nian shou you shi er jin 。”li xian yong 《qian xing 》:“yu jin wan yun qing 。”you zhong ji ;da dao ji dian 。《li ji ·jiao te sheng 》:“ren zhi zhi ,yi zhi jin ye 。”cheng yu you “ren zhi yi jin ”。li bai 《you tai shan liu shou 》zhi san :“ping ya lan ba ji ,mu jin chang kong xian 。”(ba ji :ji bian yuan zhi de 。kong xian :kong kuang 。)③jie jin ;jie li wan cheng 。《song shi ·yue fei chuan 》:“fei lie chang yi bei shi (he )zhu ,you jin zhong bao guo si da zi 。”④quan ;suo you de 。pan yue 《sheng fu 》:“le sheng fa er jin shi huan 。”⑤fu ci 。jie ;dou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin shu ,ze bu ru mo shu 。”《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“yi zuo jin qing 。”(man zuo de ren dou hen qing mu 。) (er )jǐn jin liang 。《li ji ·qu li shang 》:“xu zuo jin hou ,shi zuo jin qian 。”(kong zuo zhao jin liang wang hou ,yin shi jiu zuo jin liang wang qian ,yi mian you wu long zang zuo xi 。)

    cai :

    ①fu ci 。biao shi ci qian bu jiu 。chao cuo 《yan shou bian bei sai shu 》:“jiu zhi ,shao fa ze bu zu ,duo fa ,yuan xian cai zhi ,ze hu you yi qu 。”(hu :zhi xiong nu 。)②jin jin ;zhi 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“chu ji xia ,cai tong ren 。”③biao shi zai mou chong tiao jian xia jie guo zen yang 。《lao can you ji 》di shi er hui :“wen le xiang ren ,cai xun zhao le guan di miao 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    men :

    (yi )①fan men 。li bai 《jing luan hou jiang bi de shan zhong liu zeng cui xuan cheng 》:“men wei luo sheng yong ,zui fa wu yue diao 。”(luo :de ming 。)②hun men 。《liang shu ·wang seng bian chuan 》:“seng bian men jue ,jiu zhi fang su 。” (er )mēn ①men re 。ji kang 《yu shan ju yuan jue jiao shu 》:“bu da men yang 。”②bu qing xing de yang zi 。《zhuang zi ·de chong fu 》:“men ran er hou ying 。”

    chou :

    ①you chou ;you lv 。li bai 《qiu pu ge ·shi wu 》:“bai fa san qian zhang ,yuan chou shi ge chang 。”xin qi ji 《pu sa man 》:“jiang wan zheng chou yu ,shan shen wen zhe gu 。”②xing rong qi liang can dan de jing xiang 。xie hui lian 《xue fu 》:“han feng ji ,chou yun fan 。”xin qi ji 《zhe gu tian ·fu mu dan 》:“chou gong can lu jin xiao kan ,qia shi wu gong jiao zhen tu 。”

    lai :

    (yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )

    ju :

    ①yi che ;yi ma 。《zuo chuan ·zhao gong er nian 》:“zi chan zai bi ,wen zhi ,ju fu ji ,cheng ju er zhi 。”(bi :bian yi 。)《guo yu ·wu yu 》:“bian ju nai zhi ,yi yue luan gao 。”《han fei zi ·yu lao 》:“tian xia you dao ,mo ji huan ,ze yue jing ,ju chuan (zhuàn)bu yong 。”(chuan :yi guan 。)②ji su 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“sui fa ling ,ju xing jiang rong 。”(xing :zheng fa 。jiang rong :shao shu min zu ming 。)《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“chu ren you she jiang zhe ,ji jian zi zhou zhong zhui yu shui ,ju qi ji zhou 。”(qi :ke 。)③jiu ;bian 。fan ye 《hou han shu ·liu xuan chuan 》:“cheng bai wei ke zhi ,ju zi zong fang re ci 。”④jing huang 。《chu ci ·da qiao 》:“hun hu gui lai ,bu ju ti zhi 。”(lai :tong “lai ”。ti :kong ju 。zhi :gou mo yu qi ci 。)

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    jin :

    (yi )①ji hui 。《han shu ·yi wen zhi 》:“ji ju zhe wei zhi ,ze qian yu jin ji 。”(ju zhe :gu zhi bu tong de ren 。qian :qian zhi 。)《lun heng ·ji ri 》:“ju shi re bing si zai huan ,da ze wei zhi fan chu sui yue ,xiao ze wei zhi bu bi ri jin 。”《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“shi chen ping yue :‘wo duo yin mou ,shi dao jia zhi suo jin 。’”(yin mou :bi mi ji mou 。)②zhi zhi ;jin zhi 。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“ju wei zhe sui bu neng jin ,ren zhu zhi hu ?”《xun zi ·jun zi 》:“jie zhi fu fan shang zhi jin bu ke yi wei an ye 。”《lv shi chun qiu ·kuo wei 》:“ling gou ze bu ting ,jin duo ze bu hang 。”《shang jun shu ·shang xing 》:“gu jin jian zhi guo ,mo re chong xing 。”③fa ling huo xi su suo bu yun hu de shi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“fan jin zhe si bai liu shi yu ren ,jie keng zhi xian yang 。”④bu neng sui bian jin ru de de fang 。gu dai chang zhi huang di ju zhu de de fang 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“er shi chang ju jin zhong 。”(er shi :qin er shi hu hai 。)hong 昇《chang sheng dian ·ding qing 》:“shao hua ru jin wei ,gong shu fa chun hui 。”(shao hua :chun guang 。wei :gong men 。)⑤ju ya ;jian jin 。《wei shu ·an ding wang xiu chuan 》:“nai mian guan ,jin zhi bie guan 。”you wei ju jin ren de de fang ,jian yu 。《jin shi ·shi zong ji xia 》:“ming zui ren zai jin you ji ,ting qin shu ru shi 。”⑥bi ju ;feng suo 。《zhan guo ce ·zhao ce yi 》:“wu guo zhi bing you ri yi ,han nai xi shi yi jin qin guo ,shi qin fa ling su fu er ting 。”(er )jīn jin shou ;shou de zhu 。du mu 《bian shang wen jia 》:“you ren yi ting tou kan bai ,su wu zheng jin shi jiu nian !”(zheng :zen me 。)