• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 及此俱冥昧,雲誰敘播遷。

    “及此俱冥昧,雲誰敘播遷。”詩句出處:《哭蘇眉州崔司業二公》;是唐朝詩人沈佺期的作品。

    渙汗天中發,伶俜海外旋。長沙遇太守,問舊幾人全。
    國寶亡雙傑,天才喪兩賢。大名齊弱歲,高德並中年。
    禮樂羊叔子,文章王仲宣。相看尚玄鬢,相次入黃泉。
    流放蠻陬闊,鄉關帝裡偏。親朋雲霧擁,生死歲時傳。
    崔昔揮宸翰,蘇嘗濟巨川。絳衣陪下列,黃閣謬差肩。
    及此俱冥昧,雲誰敘播遷。隼輿懷舊轍,鱣館想虛筵。
    傢愛方休杵,皇慈更撤縣。銘旌西蜀路,騎吹北邙田。
    隴樹應秋矣,江帆故杳然。罷琴明月夜,留劍白雲天。
    涕泗湘潭水,淒涼衡嶠煙。古來修短分,神理竟難筌。

    【註釋】:

    及:

    ①趕上;追上。《左傳·成公二年》:“故不能推車而及。”《呂氏春秋·聽言》:“往者不可及,來者不可待。”②至;到達。《左傳·宜公十五年》:“雖鞭之長,不及馬腹。”③如;比得上。《戰國策·齊策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁著。《左傳·僖公二十二年》:“彼眾我寡,及其未既濟也,請擊之。”(濟:渡河。)《戰國策·趙策四》:“雖少,願及未填溝壑而托之。”⑤介詞。和;與。《詩經·豳風·七月》:“女心傷悲,殆及公子同歸。”(殆:隻怕。公子:指貴族之子。)《詩經·衛風·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    此:

    ①代詞。這;這個。《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”《禮記·禮運》:“此之謂大同。”②這樣;這般。庾信《哀江南賦》:“天何為而此醉。”③副詞。乃;則。《後漢書·黃瓊傳》:“必待堯舜之君,此為志士終無時矣。”

    俱:

    ①在一起;偕同。《遊褒禪山記》:“遂與之俱出。”陶淵明《讀山海經》:“微雨從東來,好風與之俱。”《管子·大匡》:“入與父俱,出與師俱,上與君俱。”②一同;一齊。《後漢書·朱穆傳》:“彼與草木俱朽。”③皆;都。《孟子·盡心上》:“父母俱存,兄弟無故。”吳均《與朱元思書》:“風煙俱凈,天山共色。”

    冥:

    ①昏暗。《周易·升》:“冥升在上,消不富也。”(消:消失,消衰。)《淮南子·說林》:“置之冥室之中。”②夜晚。枚乘《七發》:“冥火薄天,兵車雷運。”(薄:迫近。雷運:像迅雷一樣滾動。)③幽深。孫綽《遊天臺山賦》:“臨萬丈之絕冥。”④遠;深遠;高遠。《楚辭·九章·悲回風》:“據青冥而攄(shū)虹兮,遂儵忽而捫天。”(攄:舒張。儵忽:同“倏忽”。)杜牧《阿房宮賦》:“高低冥迷,不知西東。”又深入。⑤愚昧;不明事理。韓愈《鱷魚文》:“不然,則是鱷魚冥頑不靈,刺史雖有言,不聞不知也。”⑥迷信指人死後進入的世界;陰間。陶潛《乞食》:“銜戢(jí)如何謝?冥報以相貽。”(銜戢:說不出話。)方苞《獄中雜記》:“胥某一夕暴卒,人皆以為冥謫雲。”⑦通“溟”。海。莊子《逍遙遊》:“北冥有魚,其名為鯤。”⑧相合;暗合。《關尹子·四符》:“唯無我無人,無首無尾,所以與天地冥。”[冥冥]1. 昏暗。范仲淹《嶽陽樓記》:“薄暮冥冥,虎嘯猿啼。”2.高遠。蘇軾《喜雨亭記》:“太空冥冥,不可得而名。”

    昧:

    ①暗;昏暗。《周易·屯》:“天造草昧。”(造:創造。草:草創。)②糊塗;愚昧;迷亂。《左傳·宣公十二年》:“兼弱攻昧,武之善經也。”③隱藏。曾鞏《地動》:“天意昧密寧能詳。”④隱晦;不明顯。謝靈運《從斤竹澗越嶺溪行》:“情用賞為美,事昧竟誰辨。”⑤不相識;不瞭解。顏延之《秋胡》:“雖為五載別,相與昧平生。”⑥違背;背叛。⑦貪圖。《資治通鑒·梁武帝天監三年》:“南軍得時,勿昧利以取後悔。”(南軍:南朝的軍隊。)《左傳·襄公二十六年》:“楚王是故昧於一來。”

    雲:

    ①同“雲2”。②說。《論語·子罕》:“牢曰:‘子雲:吾不試,故藝。’”(牢:人名。試:見用於朝廷。藝:多才藝。)③有。《荀子 ·法行》:“其雲益乎?”④代詞。如此。《史記·汲鄭列傳》:“汲、鄭亦雲,悲夫!”(汲、鄭:指汲黯、鄭當時二人。)⑤助詞。1. 用於句首。《詩經·鄭風·風雨》:“既見君子,雲胡不喜?”2. 用於句中。《後漢書·陳龜傳》:“雖歿(mò)軀體,無所雲補。”(歿:死。補:彌補。)⑥語氣詞。用於句末,表陳述語氣。《史記·伯夷列傳》:“餘登箕山,其上蓋有許由塚雲。”[雲雲]通“蕓蕓”。眾多貌。《莊子·在宥》:“萬物雲雲。”

    敘:

    ①記敘;陳述。王羲之《蘭亭集序》:“暢敘幽情。”②同“序”。1.次序;次第。《尚書·洪范》:“吾者來備,各以其序。”2.排列次序。《國語·晉語三》:“紀言以敘之,述意以導之。”3. 書籍的序言。

    播:

    ①撒種。《詩經·豳風·七月》:“其始播百谷。”②散佈;佈施。張衡《思玄賦》:“播餘香而莫聞。”(餘:我。)③分散。《尚書·禹貢》:“又北播為九河。”④遷徙。《後漢書·史弼傳》:“周有播蕩之禍,漢有爰盎之變。”(愛盎:人名。)⑤舍棄。劉向《九嘆· 思古》:“播規矩以背度兮,錯權衡而任意。”(度:法度。錯:置;放下。)⑥通“簸(bǒ)”。搖動。《莊子·人間世》:“鼓筴播精,足以食十人。”(鼓:指抖動。筴:小簸箕。 精:精米。)

    播遷:

    流離,遷徙。庾信《哀江南賦》:“彼凌江而建國,始~~於吾祖。”

    遷:

    ①登;上升。《詩經·小雅·伐木》:“出自幽谷,遷於喬木。”(喬木:高大的樹木。)②遷移;轉移。《詩經·衛風·氓》:“以爾車來,以我賄遷。”③變更;變動。《禮記·大傳》:“有百世不遷之宗。”④調動官職(多指提升)。《後漢書·張衡傳》:“再遷為太史令。”⑤貶謫;放逐。《漢書·文帝紀》:“長沙王長謀反,廢,遷蜀嚴道。”(嚴道:舊縣名,今四川榮經縣地。)


  • 及此俱冥昧,云谁叙播迁。

    “及此俱冥昧,云谁叙播迁。”诗句出处:《哭苏眉州崔司业二公》;是唐朝诗人沈佺期的作品。

    涣汗天中发,伶俜海外旋。长沙遇太守,问旧几人全。
    国宝亡双杰,天才丧两贤。大名齐弱岁,高德并中年。
    礼乐羊叔子,文章王仲宣。相看尚玄鬓,相次入黄泉。
    流放蛮陬阔,乡关帝里偏。亲朋云雾拥,生死岁时传。
    崔昔挥宸翰,苏尝济巨川。绛衣陪下列,黄阁谬差肩。
    及此俱冥昧,云谁叙播迁。隼舆怀旧辙,鳣馆想虚筵。
    家爱方休杵,皇慈更撤县。铭旌西蜀路,骑吹北邙田。
    陇树应秋矣,江帆故杳然。罢琴明月夜,留剑白云天。
    涕泗湘潭水,凄凉衡峤烟。古来修短分,神理竟难筌。

    【注释】:

    及:

    ①赶上;追上。《左传·成公二年》:“故不能推车而及。”《吕氏春秋·听言》:“往者不可及,来者不可待。”②至;到达。《左传·宜公十五年》:“虽鞭之长,不及马腹。”③如;比得上。《战国策·齐策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁着。《左传·僖公二十二年》:“彼众我寡,及其未既济也,请击之。”(济:渡河。)《战国策·赵策四》:“虽少,愿及未填沟壑而托之。”⑤介词。和;与。《诗经·豳风·七月》:“女心伤悲,殆及公子同归。”(殆:只怕。公子:指贵族之子。)《诗经·卫风·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    此:

    ①代词。这;这个。《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”《礼记·礼运》:“此之谓大同。”②这样;这般。庾信《哀江南赋》:“天何为而此醉。”③副词。乃;则。《后汉书·黄琼传》:“必待尧舜之君,此为志士终无时矣。”

    俱:

    ①在一起;偕同。《游褒禅山记》:“遂与之俱出。”陶渊明《读山海经》:“微雨从东来,好风与之俱。”《管子·大匡》:“入与父俱,出与师俱,上与君俱。”②一同;一齐。《后汉书·朱穆传》:“彼与草木俱朽。”③皆;都。《孟子·尽心上》:“父母俱存,兄弟无故。”吴均《与朱元思书》:“风烟俱净,天山共色。”

    冥:

    ①昏暗。《周易·升》:“冥升在上,消不富也。”(消:消失,消衰。)《淮南子·说林》:“置之冥室之中。”②夜晚。枚乘《七发》:“冥火薄天,兵车雷运。”(薄:迫近。雷运:像迅雷一样滚动。)③幽深。孙绰《游天台山赋》:“临万丈之绝冥。”④远;深远;高远。《楚辞·九章·悲回风》:“据青冥而摅(shū)虹兮,遂儵忽而扪天。”(摅:舒张。儵忽:同“倏忽”。)杜牧《阿房宫赋》:“高低冥迷,不知西东。”又深入。⑤愚昧;不明事理。韩愈《鳄鱼文》:“不然,则是鳄鱼冥顽不灵,刺史虽有言,不闻不知也。”⑥迷信指人死后进入的世界;阴间。陶潜《乞食》:“衔戢(jí)如何谢?冥报以相贻。”(衔戢:说不出话。)方苞《狱中杂记》:“胥某一夕暴卒,人皆以为冥谪云。”⑦通“溟”。海。庄子《逍遥游》:“北冥有鱼,其名为鲲。”⑧相合;暗合。《关尹子·四符》:“唯无我无人,无首无尾,所以与天地冥。”[冥冥]1. 昏暗。范仲淹《岳阳楼记》:“薄暮冥冥,虎啸猿啼。”2.高远。苏轼《喜雨亭记》:“太空冥冥,不可得而名。”

    昧:

    ①暗;昏暗。《周易·屯》:“天造草昧。”(造:创造。草:草创。)②糊涂;愚昧;迷乱。《左传·宣公十二年》:“兼弱攻昧,武之善经也。”③隐藏。曾巩《地动》:“天意昧密宁能详。”④隐晦;不明显。谢灵运《从斤竹涧越岭溪行》:“情用赏为美,事昧竟谁辨。”⑤不相识;不了解。颜延之《秋胡》:“虽为五载别,相与昧平生。”⑥违背;背叛。⑦贪图。《资治通鉴·梁武帝天监三年》:“南军得时,勿昧利以取后悔。”(南军:南朝的军队。)《左传·襄公二十六年》:“楚王是故昧于一来。”

    云:

    ①同“云2”。②说。《论语·子罕》:“牢曰:‘子云:吾不试,故艺。’”(牢:人名。试:见用于朝廷。艺:多才艺。)③有。《荀子 ·法行》:“其云益乎?”④代词。如此。《史记·汲郑列传》:“汲、郑亦云,悲夫!”(汲、郑:指汲黯、郑当时二人。)⑤助词。1. 用于句首。《诗经·郑风·风雨》:“既见君子,云胡不喜?”2. 用于句中。《后汉书·陈龟传》:“虽殁(mò)躯体,无所云补。”(殁:死。补:弥补。)⑥语气词。用于句末,表陈述语气。《史记·伯夷列传》:“余登箕山,其上盖有许由冢云。”[云云]通“芸芸”。众多貌。《庄子·在宥》:“万物云云。”

    叙:

    ①记叙;陈述。王羲之《兰亭集序》:“畅叙幽情。”②同“序”。1.次序;次第。《尚书·洪范》:“吾者来备,各以其序。”2.排列次序。《国语·晋语三》:“纪言以叙之,述意以导之。”3. 书籍的序言。

    播:

    ①撒种。《诗经·豳风·七月》:“其始播百谷。”②散布;布施。张衡《思玄赋》:“播余香而莫闻。”(余:我。)③分散。《尚书·禹贡》:“又北播为九河。”④迁徙。《后汉书·史弼传》:“周有播荡之祸,汉有爰盎之变。”(爱盎:人名。)⑤舍弃。刘向《九叹· 思古》:“播规矩以背度兮,错权衡而任意。”(度:法度。错:置;放下。)⑥通“簸(bǒ)”。摇动。《庄子·人间世》:“鼓筴播精,足以食十人。”(鼓:指抖动。筴:小簸箕。 精:精米。)

    播迁:

    流离,迁徙。庾信《哀江南赋》:“彼凌江而建国,始~~于吾祖。”

    迁:

    ①登;上升。《诗经·小雅·伐木》:“出自幽谷,迁于乔木。”(乔木:高大的树木。)②迁移;转移。《诗经·卫风·氓》:“以尔车来,以我贿迁。”③变更;变动。《礼记·大传》:“有百世不迁之宗。”④调动官职(多指提升)。《后汉书·张衡传》:“再迁为太史令。”⑤贬谪;放逐。《汉书·文帝纪》:“长沙王长谋反,废,迁蜀严道。”(严道:旧县名,今四川荣经县地。)


  • ji ci ju ming mei ,yun shei xu bo qian 。

    “ji ci ju ming mei ,yun shei xu bo qian 。”shi gou chu chu :《ku su mei zhou cui si ye er gong 》;shi tang chao shi ren shen quan ji de zuo pin 。

    huan han tian zhong fa ,ling ping hai wai xuan 。chang sha yu tai shou ,wen jiu ji ren quan 。
    guo bao wang shuang jie ,tian cai sang liang xian 。da ming ji ruo sui ,gao de bing zhong nian 。
    li le yang shu zi ,wen zhang wang zhong xuan 。xiang kan shang xuan bin ,xiang ci ru huang quan 。
    liu fang man zou kuo ,xiang guan di li pian 。qin peng yun wu yong ,sheng si sui shi chuan 。
    cui xi hui chen han ,su chang ji ju chuan 。jiang yi pei xia lie ,huang ge miu cha jian 。
    ji ci ju ming mei ,yun shei xu bo qian 。sun yu huai jiu zhe ,shan guan xiang xu yan 。
    jia ai fang xiu chu ,huang ci geng che xian 。ming jing xi shu lu ,ji chui bei mang tian 。
    long shu ying qiu yi ,jiang fan gu yao ran 。ba qin ming yue ye ,liu jian bai yun tian 。
    ti si xiang tan shui ,qi liang heng jiao yan 。gu lai xiu duan fen ,shen li jing nan quan 。

    【zhu shi 】:

    ji :

    ①gan shang ;zhui shang 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“gu bu neng tui che er ji 。”《lv shi chun qiu ·ting yan 》:“wang zhe bu ke ji ,lai zhe bu ke dai 。”②zhi ;dao da 。《zuo chuan ·yi gong shi wu nian 》:“sui bian zhi chang ,bu ji ma fu 。”③ru ;bi de shang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jun mei shen ,xu gong he neng ji ye 。”④chen zhao 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“bi zhong wo gua ,ji ji wei ji ji ye ,qing ji zhi 。”(ji :du he 。)《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“sui shao ,yuan ji wei tian gou he er tuo zhi 。”⑤jie ci 。he ;yu 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“nv xin shang bei ,dai ji gong zi tong gui 。”(dai :zhi pa 。gong zi :zhi gui zu zhi zi 。)《shi jing ·wei feng ·mang 》:“ji fu xie lao ,lao shi wo yuan 。”

    ci :

    ①dai ci 。zhe ;zhe ge 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”《li ji ·li yun 》:“ci zhi wei da tong 。”②zhe yang ;zhe ban 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“tian he wei er ci zui 。”③fu ci 。nai ;ze 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“bi dai yao shun zhi jun ,ci wei zhi shi zhong mo shi yi 。”

    ju :

    ①zai yi qi ;xie tong 。《you bao chan shan ji 》:“sui yu zhi ju chu 。”tao yuan ming 《dou shan hai jing 》:“wei yu cong dong lai ,hao feng yu zhi ju 。”《guan zi ·da kuang 》:“ru yu fu ju ,chu yu shi ju ,shang yu jun ju 。”②yi tong ;yi ji 。《hou han shu ·zhu mu chuan 》:“bi yu cao mu ju xiu 。”③jie ;dou 。《meng zi ·jin xin shang 》:“fu mu ju cun ,xiong di mo gu 。”wu jun 《yu zhu yuan sai shu 》:“feng yan ju jing ,tian shan gong se 。”

    ming :

    ①hun an 。《zhou yi ·sheng 》:“ming sheng zai shang ,xiao bu fu ye 。”(xiao :xiao shi ,xiao cui 。)《huai na zi ·shui lin 》:“zhi zhi ming shi zhi zhong 。”②ye wan 。mei cheng 《qi fa 》:“ming huo bao tian ,bing che lei yun 。”(bao :pai jin 。lei yun :xiang xun lei yi yang gun dong 。)③you shen 。sun chao 《you tian tai shan fu 》:“lin mo zhang zhi jue ming 。”④yuan ;shen yuan ;gao yuan 。《chu ci ·jiu zhang ·bei hui feng 》:“ju qing ming er shu (shū)hong xi ,sui shu hu er men tian 。”(shu :shu zhang 。shu hu :tong “shu hu ”。)du mu 《a fang gong fu 》:“gao di ming mi ,bu zhi xi dong 。”you shen ru 。⑤yu mei ;bu ming shi li 。han yu 《e yu wen 》:“bu ran ,ze shi e yu ming wan bu ling ,ci shi sui you yan ,bu wen bu zhi ye 。”⑥mi xin zhi ren si hou jin ru de shi jie ;yin jian 。tao qian 《qi shi 》:“xian ji (jí)ru he xie ?ming bao yi xiang yi 。”(xian ji :shui bu chu hua 。)fang bao 《yu zhong za ji 》:“xu mou yi xi bao cu ,ren jie yi wei ming zhe yun 。”⑦tong “ming ”。hai 。zhuang zi 《xiao yao you 》:“bei ming you yu ,ji ming wei kun 。”⑧xiang ge ;an ge 。《guan yin zi ·si fu 》:“wei mo wo mo ren ,mo shou mo wei ,suo yi yu tian de ming 。”[ming ming ]1. hun an 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“bao mu ming ming ,hu xiao yuan ti 。”2.gao yuan 。su shi 《xi yu ting ji 》:“tai kong ming ming ,bu ke de er ming 。”

    mei :

    ①an ;hun an 。《zhou yi ·tun 》:“tian zao cao mei 。”(zao :chuang zao 。cao :cao chuang 。)②hu tu ;yu mei ;mi luan 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“jian ruo gong mei ,wu zhi shan jing ye 。”③yin cang 。ceng gong 《de dong 》:“tian yi mei mi ning neng xiang 。”④yin hui ;bu ming xian 。xie ling yun 《cong jin zhu jian yue ling xi hang 》:“qing yong shang wei mei ,shi mei jing shei bian 。”⑤bu xiang shi ;bu le jie 。yan yan zhi 《qiu hu 》:“sui wei wu zai bie ,xiang yu mei ping sheng 。”⑥wei bei ;bei pan 。⑦tan tu 。《zi zhi tong jian ·liang wu di tian jian san nian 》:“na jun de shi ,wu mei li yi qu hou hui 。”(na jun :na chao de jun dui 。)《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“chu wang shi gu mei yu yi lai 。”

    yun :

    ①tong “yun 2”。②shui 。《lun yu ·zi han 》:“lao yue :‘zi yun :wu bu shi ,gu yi 。’”(lao :ren ming 。shi :jian yong yu chao ting 。yi :duo cai yi 。)③you 。《xun zi ·fa hang 》:“ji yun yi hu ?”④dai ci 。ru ci 。《shi ji ·ji zheng lie chuan 》:“ji 、zheng yi yun ,bei fu !”(ji 、zheng :zhi ji an 、zheng dang shi er ren 。)⑤zhu ci 。1. yong yu gou shou 。《shi jing ·zheng feng ·feng yu 》:“ji jian jun zi ,yun hu bu xi ?”2. yong yu gou zhong 。《hou han shu ·chen gui chuan 》:“sui mo (mò)qu ti ,mo suo yun bu 。”(mo :si 。bu :mi bu 。)⑥yu qi ci 。yong yu gou mo ,biao chen shu yu qi 。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“yu deng ji shan ,ji shang gai you hu you zhong yun 。”[yun yun ]tong “yun yun ”。zhong duo mao 。《zhuang zi ·zai you 》:“mo wu yun yun 。”

    xu :

    ①ji xu ;chen shu 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“chang xu you qing 。”②tong “xu ”。1.ci xu ;ci di 。《shang shu ·hong fan 》:“wu zhe lai bei ,ge yi ji xu 。”2.pai lie ci xu 。《guo yu ·jin yu san 》:“ji yan yi xu zhi ,shu yi yi dao zhi 。”3. shu ji de xu yan 。

    bo :

    ①sa chong 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“ji shi bo bai gu 。”②san bu ;bu shi 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“bo yu xiang er mo wen 。”(yu :wo 。)③fen san 。《shang shu ·yu gong 》:“you bei bo wei jiu he 。”④qian xi 。《hou han shu ·shi bi chuan 》:“zhou you bo dang zhi huo ,han you yuan ang zhi bian 。”(ai ang :ren ming 。)⑤she qi 。liu xiang 《jiu tan · sai gu 》:“bo gui ju yi bei du xi ,cuo quan heng er ren yi 。”(du :fa du 。cuo :zhi ;fang xia 。)⑥tong “bo (bǒ)”。yao dong 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“gu ce bo jing ,zu yi shi shi ren 。”(gu :zhi dou dong 。ce :xiao bo ji 。 jing :jing mi 。)

    bo qian :

    liu li ,qian xi 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“bi ling jiang er jian guo ,shi ~~yu wu zu 。”

    qian :

    ①deng ;shang sheng 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“chu zi you gu ,qian yu qiao mu 。”(qiao mu :gao da de shu mu 。)②qian yi ;zhuai yi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“yi er che lai ,yi wo hui qian 。”③bian geng ;bian dong 。《li ji ·da chuan 》:“you bai shi bu qian zhi zong 。”④diao dong guan zhi (duo zhi di sheng )。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“zai qian wei tai shi ling 。”⑤bian zhe ;fang zhu 。《han shu ·wen di ji 》:“chang sha wang chang mou fan ,fei ,qian shu yan dao 。”(yan dao :jiu xian ming ,jin si chuan rong jing xian de 。)